Financiering van plattelandsgemeentenWat zijn de vooruitzichten?
MiddelenHuidige financiële situatie
VVSG -VVSG -
Vlaamse plattelandsgemeenten
VVSG: in het buitengebied, weinig inwoners, uitgestrekt, veel open ruimte, zwakkere financiële basis
VVSG -VVSG -
Waar halen gemeenten hun middelen?
1. Basisfinanciering
2. Subsidies
VVSG -VVSG -
1. Basisfinanciering
Middelen uit: • fiscaliteit (51%)• fondsen (35.6%)• eigen inkomsten (intresten, dividenden, retributies,…)
(13.4%)
Vrij te besteden voor: • reguliere uitgaven• investeringen
VVSG -VVSG -
1.1. Fiscaliteit
Gemeenten heffen belastingen:
- Opcentiemen op onroerende voorheffing (44.3%)
>> bovenop onroerende voorheffing Vlaams Gewest: belasting op kadastraal inkomen van een onroerend goed
- Aanvullende personenbelasting (38.9 %)
>> aanvullend op de personenbelasting van de federale overheid
>> inkomens
- Eigen belastingen (16.8%) >> v.b. op tweede verblijven, drijfkracht,…
VVSG -VVSG -
Fiscale rijkdom
VVSG -VVSG -
Fiscale rijkdom
VVSG -VVSG -
Aanslagvoeten
Baarle-Hertog 7.2 1305
Maasmechelen 8.2 1650
Alveringem 8 2250
Heuvelland 9 1850
Lo-Reninge 8 1700
Hamont-Achel 6.5 900
Kinrooi 6 1350
Ravels 7.8 1275
Voeren 6.5 1500
Mesen 9 1900
Gingelom 8 1650
Lierde 6.5 1200
Zwalm 6.9 1300
Heers 7.5 1600
Houthulst 7.5 1975
Wervik 8 2000
Sint-Amands 8.5 1500
Oudenburg 8 1900
Koekelare 7 1700
Vlaams gemiddelde:OOV = 1345APB = 7.17 %
VVSG -VVSG -
Plattelandsgemeenten hebben: • lagere belastingsbasis• hogere aanslagvoeten
>> verbetering is moeilijk indien men open ruimte wil behouden
VVSG -VVSG -
1.2 Gemeentefonds
• Moet ongelijkheid tussen gemeenten corrigeren
• Toelage op basis van volgende parameters:- centrumfunctie- fiscale armoede (op basis van KI en personenbelasting)- oppervlakte van de open ruimte- sociale maatstaven
• Grootste stijgers sinds 2003 zijn enkele kleine landelijke gemeenten: Lo-Reninge (+109,1%), Zuienkerke (+104,2%), Alveringem (+97,25%), Herstappe (+91,5%) en Voeren (+84,1%)
VVSG -VVSG -
1.2 Gemeentefonds
Maar…• Verhaal van centen en procenten…
• Het gemeentefonds is te klein >> Wordt de komende tijd niet herbekeken
• Parameters herbekijken>> Bijkomende herverdeling kan slechts na verhoging
VVSG -VVSG -
De huidige financiering van de gemeenten werktonvoldoende corrigerend voor gemeenten diebeschikken over veel open ruimte.
De financiële stimuli die de gemeenten vandaag ontvangen, moedigen juist aan om de open ruimte niet te vrijwaren.
Vaststelling basisfinanciering
VVSG -VVSG -
2. Subsidies
Gemeenten ontvangen subsidies van de hogere overheid: • Voor bepaalde opdrachten of als ze tot bepaalde groep behoren
>> politie, onderwijs, riolering, milieu, cultuur, bibliotheek, jeugd, sport…
>> PDPO en Leader, EFRO, Interreg…
Vaak ervaren als ‘lange lijdensweg’: • Inzicht verwerven• Planlast• Is het sop de kool waard? • Niet vrij te besteden• …
Matteüseffect?
OpdrachtenHuidige financiële situatie
VVSG -VVSG -
Opdrachten plattelandsgemeenten
• Zelfde opdrachten want zelfde verwachtingen
• Specifieke opdrachten: - behoud en onderhoud open ruimte- onderhoud landbouwwegen - waterzuivering in dun bevolkte gebieden- leefbaarheid
>> Investeren is noodzakelijk
VVSG -VVSG -
Landbouwwegen
Aandeel landbouwweg in lokale wegennet:• Nevele 93%• Sint-Laureins 87%
Nieuwe eisen landbouwverkeer, recreatie en toerisme
Sluipverkeer
Nieuwe economische bedrijvigheden
Onderhoudskosten tegen 2% nieuwbouwwaarde (excl. riolen)
VVSG -VVSG -
Waterzuivering
Kostenplaatje bouwkundig beheer
Vuistregel: 2% van de nieuwwaarde van het ontworpen (= toekomstig) net• 1,33% voor afschrijving van het rioolnet op 75 jaar• 0,67% voor onderhoud, onderzoek en renovatie• enkel rioolkost (totale kost gescheiden systeem) en wegherstel,
geen opwaardering wegenis, nutsleidingen,…• 2% x 825 €/m = 16,5 €/m
• Minimale jaarlijkse investering = 16,5 € per m gerioleerde en te rioleren weg
VVSG -VVSG -
Gemeente # inw Lengte weg (km) 1
Rio-graad (%)
Kosten bouwkundig beheer (milj €/j)2
Kosten uitbreiding stelsel (milj €/j)3
Inkomsten saneringsbijdr en saneringsverg 2009(milj €/j) 4
Inkomsten gewone dienst 2008 (milj €)
Kosten bouwkundig beheer / inkomsten gewone dienst (%) 5
Alveringem 4955 176 (36 m/inw)
46.8 0.24/1.39 1.02 0.24/0.34 4.96 4.8/28
Galmaarden 8158 106 (13 m/inw)
81.7 0.84/1.58 1.20 0.33/0.41 9.16 9.2/17
Kaprijke 6171 92 (15 m/inw)
50 0.40/1.04 1.03 0.31/0.31 5.23 7.6/20
Kinrooi 12098 209 (17 m/inw)
87.2 1.49/2.22 0.48 0.61/0.61 10.76 14/18
Lierde 6454 79 (12 m/inw)
80.1 0.83/1.12 0.45 0.27/0.32 4.47 18.6/25
Merksplas 8270 141 (17 m/inw)
63.9 0.48/1.56 1.10 0.28/0.43 9.30 5.2/16.8
Riemst 16076 299 (19 m/inw)
97.5 1.89/2.09 0.31 0.80/0.80 14.91 12.7/14
Opm: alle cijfers zijn grove inschattingen te verfijnen door de gemeente
1 Inschatting obv query op streetnet door Aquafin.
2 2% huidig net/toekomstig net (kost riolen en wegherstel, excl. opwaardering weg)
3 Annuïteit van een lening (30 jaar, 4.5%) voor de totale kostprijs ingeschat obv zoneringsplannen – (kost riolen excl. wegherstel)
4 Inschatting obv werkelijk tarief 2009/maximaal tarief 200940 m³/inw/j x # inw x tarief (€/m³)
5 Verhouding kosten bouwkundig beheer huidige/toekomstige rioolnet tov totale inkomsten gewone dienst
VVSG -VVSG -
Waterzuivering
• Rioleringsgraad varieert (laag tot hoog)
• Inkomsten drinkwaterfactuur onvoldoende
• Beheer en vervanging (75 jaar) huidig rioolnet = 5 à 18 % totale inkomsten gewone dienst
• Beheer en vervanging (75 jaar) toekomstig rioolnet = 16 à 28 % totale inkomsten gewone dienst
VVSG -VVSG -
Middelen
Basisfinanciering: onvoldoende stimulans voor behoud open ruimte
Subsidies: vaak niet op maat
Opdrachten
Onderfinanciering van bepaalde opdrachten
Moeilijk om inspanningen vol te houden
Conclusie huidige financiële situatie
Oprichting plattelandsfondsVooruitzichten
Beleidsnota plattelandsbeleid 2009-2014
‘Het Vlaamse Platteland vaart wel bij de verhoogde bestuurskracht van de lokale besturen’ ‘Het Regeerakkoord stelt een plattelandsfonds voor als projectmatig fonds dat in bijkomende middelen voorziet zodat de plattelandsgemeenten hun bijkomende taken kunnen blijven vervullen.’
‘Met een decretaal ondersteund Plattelandsfonds wordt het onevenwicht tussen de taken en definanciële middelen van plattelandsgemeenten bijgestuurd/afgezwakt.’
VVSG -VVSG -
Uitgangspunten Beleidsnota
Plattelandsfonds: - Projectmatig- Bijkomende middelen voor bijkomende taken- Plattelandsgemeenten – en regio’s die over weinig
financiële- en bestuurskracht beschikken en engagement opnemen
- Hefboom voor samenwerking, kwaliteit in de leefomgeving, lokale dynamiek
- Projecten met grote voorbeeldwaarde en hoge meerwaarde
VVSG -VVSG -
Nog veel vraagtekens
Niet beantwoorde vragen: - Hoeveel middelen?- Welke gemeenten of regio’s? - Procedure? - Inhoud projecten? - Periode?
VVSG -VVSG -
• het gebrek aan capaciteit (personeel en middelen) verhelpen
• katalysator zijn voor lokaal plattelandsbeleid
Als het voorziet in een structurele financiële ondersteuning, zonder bijkomende randvoorwaarden (i.k.v. bestedingen, rapportering,…)
Het plattelandsfonds kan:
VVSG -VVSG -
De VVSG pleit voor…
• Structurele financiering
• In de eerste plaats voor een selecte groep plattelandsgemeenten met ernstige problemen (20-40 tal)
• Voldoende middelen
• Evaluatie na de periode 2011-2013 met korte rapportering
Bedankt voor uw aandacht
Top Related