Brabants Dagblad 25/03/2015

Copyright (c)2015 Brabants Dagblad 25/03/2015 Maart 25, 2015 8:13 am / Powered by TECNAVIA

Copy Reduced to %d%% from original to fit letter page

34 OPINIE

door Oscar Schrover

Met verwondering heb ik het arti-kel gelezen van prof. Arnoud-JanBijsterveld, hoogleraar cultuur inBrabant over Alexander Kropholler(BD 19 maart), een reactie op eeneerder verschenen artikel van JoepTrommelen over het oorlogsverle-den van deze architect (BD 7maart). Bijsterveld vindt dat Trom-melen onbetamelijke opvattingenventileerde in de krant. Want goeden fout, die zouden tegenwoordigvooral betamelijk grijs-maken,meent Bijsterveld. Maar is dit ookgeen nieuwe mode?

Bijsterveld wijst er terecht op datkunstenaars ondanks hun fouteopvattingen verteerbare kunsthebben gemaakt. Zoals bijvoor-beeld Pyke Koch die prominentaanwezig is in het Centraal Mu-seum in Utrecht. Of Carel Wil-link en Jan Sluyters die allebei inoorlogstijd exposeerden en eententoonstellingsverbod kregen op-gelegd na 1945.Maar overstijgen de kunst en dearchitectuur dan goed en fout? Ofeen verlengstuk van de ethiek vande kunstenaar. En is het onbeta-melijk wat Trommelen schrijft?Om de laatste vraag te beantwoor-den: een gebouw is een ding endus niet schuldig. Het is een goedof een slecht kunstwerk. Metmensen ligt dat anders. Krophol-ler is niet veroordeeld, omdat deaanhangers van het nieuwe bou-wen dat verlangden, zoals wel-eens wordt verondersteld. Nee, dearchitect Kropholler werd na deoorlog een publicatieverbod opge-legd van drie jaar, vanwege zijnuitgesproken propagandistischeactiviteiten voor het Zwart Front.Kropholler was ook – in februari1942 – door de voorzitter van hetZwart Front, Arnold Meijer, be-noemd in de door dr. Toby Goede-wagen gestichte ‘Culturele ka-mer’. Het Nederlands Dagbladpresenteerde Kropholler bij die ge-legenheid als vertegenwoordigervan het Zwart Front in de Kul-tuurkamer. Hij was dus niet zo-

maar lid geweest, maar werd voor-gesteld als leider of ‘bestuurder’.Dat was na de bevrijding een ver-zwarende omstandigheid bij debeoordeling en veroordeling.In hun boek over katholiek antise-mitisme schrijven prof. dr. MarcelPoorthuis en dr. Theo Salemink,dat Kropholler de Nieuwe zake-lijkheid en de architect Berlage as-socieerde met moderne joodsekunst (in ‘Een donkere spiegel:Nederlandse katholieken over jo-den..’, p. 367). Deze suggestie vanKropholler is ronduit giftig.Arnold Meijer, de voorzitter vanhet katholiek Front, waarvanKropholler een vooraanstaand lidwas, wees graag met de beschuldi-gende vinger naar de Joden.Meijer sprak ook onomwonden

over het ‘Joods gevaar’. De ‘be-stuurders van de democratischeStaat’ hadden volgens hem defout gemaakt ‘Joden en niet-Jo-den hetzelfde te behandelen’.Meijer wilde ook het verder ‘bin-nendringen’ van Joden in de orga-nisaties van staat tegengaan. Nietalleen de fascist Meijer was diemening toegedaan, ook het gema-tigde RKSP-lid J. Moller, hoofdre-dacteur van Roeping, huldigde deopvatting dat de ‘bevoorrechte po-sitie van jooden’ in de economietot ‘misbruiken had geleid’.Kropholler is, zoals Bijsterveld inzijn artikel registreert, net als ove-rigens de in Den Bosch werkza-me Hendrik Valk (die de apparte-menten op de hoek EmmapleinKempenlandstraat ontwierp) lidvan een corporatistische partij ge-weest. En één die ernstig twijfel-de aan het ‘democratische’ sys-teem.Zeker, dat hoort bij die tijd. Toch,in zijn masterscriptie over ‘Hetzwart front en haar antisemitis-me’ schrijft Lucas Goversen ook:‘Ten tijde van de oprichting vanZwart Front in 1934 had de partijnagenoeg geen enkele concurrentdie afgetroefd hoefde te wordenop het terrein van het Jodenvraag-stuk.’Sterker nog, op het moment dathet Zwart Font agiteerde tegen deJoden, waren deze nog welkombij de NSB van Mussert.Samenvattend: Kropholler heeft,volgens mij, na de oorlog volko-men terecht een publicatieverbodvan drie jaar gekregen. Niks grijs,maar katholiek en zwart. En fout.Daarnaar werd dan na 1945 metmildheid gekeken.Het grote mededogen, door deKVP geëntameerd, zette in in1946. Het was ook daarom datKropholler na de oorlog als archi-tect actief en vooral katholiek konblijven bouwen. Nuance wil nietzeggen dat de dingen uitwissel-baar zijn. Of dat grijs altijd een al-ternatief is voor zwart-wit.

Oscar Schrover is artistiek leiderkunsthal Boschveld in Den Bosch

Kropholler heeftna de oorlogvolkomen terechtpublicatieverbodgekregen

Verkeer en leeftijd (1)

Het aantal verkeersdoden zal hetmeest dalen als de jeugd beneden25 jaar ging fietsen in plaats vande auto te nemen. En bejaardenboven 70 jaar de fiets lieten staanen de auto zouden nemen. Datgeldt natuurlijk alleen voor demensen in die leeftijdsgroependie niet in staat zijn om normaalen veilig aan het verkeer deel tenemen. Extra keuringen of exa-mens lijken overbodig voor bejaar-de automobilisten en jeugdigefietsers. Maar voor de onvoldoen-de aangepaste jonge autorijdersen bejaarde fietsers zou een ver-plichte proef of keuring veel nutkunnen opleveren bij het schei-den van bokken en schapen. De

extra veiligheid van fietshelmenof airbags heeft weinig nut voorverkeersdeelnemers die ongeval-len weten te vermijden, maargeven de brokkenmakers een valszelfvertrouwen. Wie onvoldoen-de uitkijkt naar gevaar moet uithet verkeer wegblijven. Wie datniet zelf kan bepalen moet bij eenpassende test door de mand val-len.

Frank LippeVeghel

Verkeer en leeftijd (2)

Ouderen op de fiets zijn soms ge-vaarlijker dan in de auto. Doet on-ze schooljeugd op de fiets het zogoed dan? Die zijn een gevaar opde weg met hun gedrag en lakaan de verkeersregels.Als eerste stel ik duidelijk vast datde leeftijd niet bepalend is vooronveilig verkeersgedrag. Als erva-ringsdeskundige (ex-rijexamina-tor en nu ritadviseur) rijd ik regel-matig met 55-plussers en danblijkt steeds dat deze categoriemensen helemaal nog niet zo

slecht rijdt als men uit dit artikelzou concluderen. Duidelijk is wel,dat de mensen die regelmatig rij-den het beter doen dan de men-sen die alleen maar de auto ge-bruiken om naar hun kinderen indezelfde woonplaats te rijden ofom boodschappen te doen. Endaar zit het knelpunt.

Ik heb wel eens voorgesteld ombij het verlengen van het rijbe-wijs verplicht een rijtest en eentheorietest te doen. Het gaat mijte ver om ouderen te verplichtenom na hun zeventigste jaar elkjaar examen te laten doen (stel-ling van Jack Jacobs). Wel zou demedische keuring beter en stren-ger moeten.Ik durf de uitdagingaan om rijtesten af te nemen zon-der aanziens des persoons en ookgeen leeftijdsgrens te stellen. Daneens zien of de ouderen het zoslecht doen.

Roel BrilstraAmersfoort

Autisme

In Nederland hebben 190.000mensen een vorm van autisme.Daarvan heeft 28 procent regulierbetaald werk. Op vele forums is telezen hoe de participatiewet doorde gemeenten en UWV wordt uit-gevoerd. Door keer op keer de aan-vraag voor een uitkering of job-coaching af te wijzen en er vanuit te gaan dat mensen met autis-

me zelfstandig kunnen werken.Terwijl de aangeboren ontwikke-ling niet is te genezen. De doorde overheid opgelegde taak is danook onmogelijk en mensonte-rend. Het laat zien dat het kabi-net, de gemeenten en het UWVniets van autisme afweten. Zater-dag begint de Autismeweek weer.Een schone taak voor de ambte-naar om verschillende activiteitenin het land te bezoeken. De ar-beidsparticipatie is bij deze doel-groep laag, zonder begeleiding enaanpassingen op de werkvloerzien ze door de bomen het bosniet meer. De werkwijze die nuwordt toegepast levert de doel-groep meer stress op (burn-out).Ik ben bang dat het voor de advo-caten veel geld gaat opleveren, datdoor de gesubsidieerde rechtsbij-stand wordt bekostigd en het deoverheid meer geld gaat kosten.Mijn noodkreet is dan ook: biedtdeze mensen een passend enduurzaam dienstverband of laatze hun uitkering behouden!

Niels AussemsWaalwijk

Brieven (niet langer dan 200 woor-den) richten aan: Opinieredactie Bra-bants Dagblad, Postbus 235, 5201 HBDen Bosch of opinieredactie@bd.nl

Lezersbrieven

� Vroeger was voor elkaar zorgen een heel normale zaak. Tegenwoordig vragen

Durf eenBD-COLLEGE OVER ZORG

Overstijgen architectuuren kunst goed en fout?

“

� Doet onze schooljeugd op de fietshet zo goed dan? foto ANP

� Expositie in het Waalwijkse Raad-huis, tussen 1929 en 1932 ge-bouwd door Alexander Kropholler.foto Jeroen de Jong / Beeld Werkt

BRABANTS DAGBLAD WOENSDAG 25 MAART 2015 OPINIE 35

door Tilly van Uffelen

Zeg nu zelf. Wie stapter naar een goede ken-nis of buur met devraag: wil je me evenuit de brand helpen

de komende tijd want ik ben geo-pereerd; kun je een pan soep ma-ken of een keertje komen stofzui-gen? We zijn het ontwend, zegtLisbeth Verharen, lector Jeugd,Gezin & Samenleving van AvansHogeschool in Den Bosch. We vra-gen tafeltjedekje en hebben rechtop huishoudelijke hulp. Toch iszorgen voor jezelf en zorgen voorelkaar een heel normaal verschijn-sel, vertelt ze. „Dat is altijd zo ge-weest en zal altijd zo blijven.Vóór de huidige verzorgingsstaatwas iedereen op zichzelf aangewe-zen. In de verzorgingsstaat had ie-dereen recht op zorg. Dat is eenbeetje doorgeslagen”, vindt Verha-ren, „en nu is het zoeken naar eengoede balans.”Ze neemt de eerste lezing voorhaar rekening in het BD-Collegedat deze keer over de veranderin-gen in de zorg gaat. „Er is niksmis mee met aangewezen zijn opanderen. Mensen willen ook vanbetekenis zijn voor de ander. Daarzit het probleem ook niet. Dat ziter vooral in dat we het moeilijkvinden om iets te vragen.”De knop moet om dus. Bij de bur-ger die professionele hulp mindervanzelfsprekend moet gaan vin-den. Bij de professional die ge-wend is voor de burger te denkenen alles op te lossen, en bij dezorginstelling en overheid. Dat isniet in een paar maanden gepiept.„Het gaat een paar jaar duren. We

moeten elkaar die tijd en ruimtegunnen aan alle veranderingen tewennen.”Verharen is nauw betrokken bijde sociale wijkteams in DenBosch. Daarin proberen professio-nals mensen die hulp nodig heb-ben meer zelf of met elkaar op telaten lossen. „Hun opdracht is hel-der. Ik kom niemand tegen diezegt dat hij het niet ziet zitten, ”vertelt ze. Maar nu de teams eentijdje draaien, lopen de mensenvan het wijkteam tegen ‘oude mu-ren’ op. Voorbeeld?Een vrouw die onder toezichtstaat van de reclassering heeft zelfeen baan geregeld. Dat is belang-rijk: het geeft haar structuur en

houvast en het is goed voor derust in het gezin. Degene die haarvanuit het wijkteam begeleidt,wil met haar regelen dat zij echtkan gaan werken. „Maar ze krij-gen het niet voor elkaar. Devrouw moet iedere dag naar eenafspraak: de ene dag naar de GGz,de andere dag naar de reclasse-ring en de volgende naar hetUWV. Ze werkt nog steeds niet.”Zo’n professional moet meer’scharrelruimte’ en meer vertrou-wen van instellingen krijgenvindt ze: „Overheid en instellin-gen werken nog te veel ‘omdat wehet zo afgesproken hebben’. Dandenken ze dat ze de boel ondercontrole hebben, maar wat heb jeeigenlijk onder controle?”Zorg moet weer logisch worden,stelt ze. Dus ook logisch om men-sen en kinderen heen gebouwd.„Dan is het ook vanzelfsprekenddat je met elkaar bekijkt, als je le-ven even uit balans is, wie er bijjou betrokken is en wie je kan on-dersteunen. Dat is je informelenetwerk, maar ook het formelenetwerk als huisarts, leerkracht,consultatiebureau.”„Dat we zaken in de zorg verande-ren, betekent niet dat je honderd-tachtig graden moet draaien enmoet zeggen: zoek het allemaalmaar zelf maar uit. Het gaat omeen goede balans. En in deze pe-riode van veranderingen moetenwe met elkaar ook goed oog heb-ben voor de valkuilen en de risi-co’s: mensen die buiten de bootvallen of die juist onvoldoendesteun krijgen juist terwijl er meerzorg nodig is.”Ze vestigt hoop op technologi-sche ontwikkelingen. „Met cliën-ten werken we nu concreet aan di-gitale hulpverleningsplannen.Daar kunnen ze zelf dingen inaanvullen en bepalen wie hetplan mag inzien of mag aanpas-sen. Je ziet dat mensen zich hier-door verantwoordelijker voelenvoor de zorg. Alleen moeten pro-fessionals daar wel aan wennen.”

Goed dat helpers onderdui-kers nu erkenning krijgen

We moeten elkaardie tijd en ruimtegunnen aan alleveranderingen tewennen

De Kwestie van vandaag:Vijf jaar cel is een mooie strafvoor vleeshandelaar Selten

Lisbeth Verharen

Graaien

Wat zijn de banken toch hard-leers! Onlangs meldde ING dat desalarissen van de top (leden vande raad van bestuur) flink zullenstijgen! Met wel 28 procent! Ookbij ABN Amro krijgen zes topbe-stuurders er een flinke bonus bij!Waarom doet de regering hierniets aan? Het enige wat we alsklant kunnen doen is overstap-pen naar een bank die geen bo-nussen uitdeelt van onze centen.

Selma JansenRosmalen

Ziek zorgstelsel

Het zorgstelsel met concurreren-de zorgverzekeraars is ziek. Huis-artsen kwamen vorige week in op-stand omdat zij de macht van dezorgverzekeraars zat zijn. ‘Ik, huis-arts, weiger mij in het keurslijfvan marktkoopman te laten druk-ken’, zo is in het manifest van dehuisartsen te lezen. De huisartsals marktkoopman. De zorg als

vechtmarkt. Niet de arts en pa-tiënt zijn de baas, maar de zorg-verzekeraars. Dat is precies hetprobleem met dit zorgstelsel.Marktwerking heeft de zorg nietbeter gemaakt, wel duurder. Dezorgverzekeraars geven een halfmiljard uit aan reclame en klan-tenbinding. Ze hebben ruim 9

miljard euro op de bank staan enmaakten in 2013 1,4 miljard eurowinst. Tegelijkertijd betaaldenmensen een fors hogere zorgpre-mie en eigen risico. Gelukkig kanhet ook anders. We regelen de ba-sisverzekering publiek. Want zorgmoet je niet organiseren op basisvan concurrentie en winstbejag,

maar op basis van samenwerkingen vertrouwen. De zeggenschapover de zorg leggen we waar diehoort. Niet de zorgverzekeraarsmaar de professionals bepalenwelke zorg wordt verleend en wel-ke medicatie wordt voorgeschre-ven. Patiënten kunnen zelf kiezenwaar ze zorg krijgen.

Bram SabelisRijen

Duurzaamheid

De overheid wil dat we zuinigeromgaan met energie en grondstof-fen, maar dan zou je verwachtendat de producenten van allerleiproducten daar aan meewerken.Als van een deurslot met 14 on-derdelen een fataal onderdeel ka-pot is en niet los leverbaar is,moet je een nieuw slot aanschaf-fen. Weg duurzaamheid. Geluk-kig is er dan een verkoper die uitde schrootbak een opengezaagdslot haalt waar je het onderdeelkunt uithalen.

Mario GeversSchijndel

Reageren? Op de internetsitebd.nlkunnen bezoekers hun antwoord opde Kwestie beargumenteren.Of via mail:kwestie@bd.nl

we bijvoorbeeld tafeltjedekje.

ONEENSSSSSSSOOOOOONONEEEEEENNNSSSSSSSSSSSSSSSSSSEENSEEEEEEEENNNSSS

94 %

ander te vragen om zorgEen ander vragen om hulp zijn weontwend. De zorgprofessionalsmoeten ons dat weer gaan leren.

De Kwestie

De Kwestie van gisterenleverde 415 reacties op

“

6 %

zorgde

� ‘De overheid wil dat we zuiniger omgaan met energie en grondstoffen.Dan verwacht je dat de producenten daar aan meewerken.’

� Lisbeth Verharen

woe 1 april 19.00-20.30 uurdr. Lisbeth Verharen:

Wie zorgt er voor wie?

woe 8 april 19.00-20.30 uurdrs. Lowie Van Doninck:

Hoe word je honderd?

woe 15 april 19.00-20.30 uurdr. Louis Neven:

Wat kan ik met techniek?

Avans HogeschoolOnderwijsboulevard 215, Den BoschAanmelden: www.avans.nl/bdcollegesToegang en koffie gratis

‘Zorg in eigen hand’is het thema van drieinspirerende avondenvan AvansHogeschool insamenwerkingmet het BrabantsDagblad.Deskundigen van Avans vertellen hoe u zelf de regie kunt houden bij de veranderingen in de zorg.

Wij maken u wijzer

collegeBD