SAM SMITHDE BESTVERKOPENDEZANGERVAN 2014► CULT

MarissaMayerYahoo-orakeldreigt vanhaar voetstukte vallen► 14

maandag 29/12/2014

Helft Vlamingen riskeert

‘De Morgen’-enquête brengt probleem bij werkende bevolking in kaartBARBARA DEBUSSCHERE

Vijftig procent van de werkendeVlamingen loopt een gemiddeldtot zwaar risico op een burn-out,zo toont een enquête in opdrachtvanDeMorgen. Ruim een derde valtin de categorie ‘zwaar risico’, en eenmeerderheid in die groep (60 procent)ziet dat zo goed als niet in.

Delontislangstweekantenaanhetopbrandenbij de helft van de werkende Vlamingen,zotoontdebevragingdooronderzoeksbureauiVox bij een duizendtal werkenden. Ruimeen derde (34%) loopt een zwaar risico opburn-out.Onderhenziet40procenthetrisicoook in. “Maar 60 procent ziet het niet ofamper”, zegt onderzoeker Hans Verhoeven.“Ze geven zichzelf slechts een kleine (32%) ofhelemaal geen kans (29%) op een burn-out.Het gaat omgerekend om een tiende van debevolkingdieeenzwarekanslooptintestortenmaardietotaalnietzietwaaropzeafstevenen.”

Opmerkelijk is dat onder wie zich ‘heelgelukkig en tevreden’ voelt (34 %) liefst drie-kwartookeenrisicoopburn-outloopt:56pro-cent een gemiddeld, 18 procent een groot.“Je kunt je met andere woorden gelukkigvoelen maar toch tegen de rand van deburn-out schuren”, zegtHansVerhoeven.

Terwijldezemensen‘nietsaandehand’zeg-gen, rapporteert 58 procent wel dat ze veelstresservaren,worstelt57procentmetvierofmeermentaleenliefstvijfofmeerlichamelijkeburn-out-achtigeklachtenzoalsangsten,concentratieproblemen enslaapstoornissen.

“Ik ben niet ver-baasd”, reageert klinischpsychologe Elke Van Hoof(VUB),gespecialiseerdinburn-out-onderzoeken-behandeling.Demensiszeer slecht in staat in te schatten wanneerhijzijnstresslimietenoverschrijdt.Zesommenwel symptomenopmaarzienhet geheelniet.Nethet feitdatwezoslechtzijn indie inschat-ting toont dat we niet gemaakt zijn voor eenleven van permanente druk waarbij werk enprivéleven in elkaar overlopen en we geenechte rustpauzes inlassen.”

De enquête toont dat de oorzaken com-plexerzijndan‘teveelwerken’of ‘teveelstress’.Hetiswanneerverschillendefactoreninelkaarhaken dat ons fysieke en mentale evenwichtwankelt. Eén factor kan te veel chronischestress zijn, zowel ophetwerk als thuis. ZestigprocentvandeVlamingenblijktgestrest,onder

wieeenderdeheelerg.Meerdandehelftheeftdaardoor minstens twee mentale klachtenzoals verlies vanplezier of onzekerheid en60procent heeft daardoor minstens één fysiekeklachtzoalsslapeloosheidofhogebloeddruk.

Doorslaggevend is daarnaast de drie-een-heid werk, privéleven, persoonlijkheid.Kinderen verhogen de kans op burn-out envooral alleenstaande moeders zitten in degevarenzone.

In de groep die het meest gevoelig is voorburn-outhoudtdatbijdehelftvooralverbandmetpersoonlijkheidskenmerkenenvoorbijnadehelftmetdewerksituatie.Daarnaast speeltbij39procentemotionelestressthuis(ook)eengrote rol en loopt eenzelfde percentage eengroot risico omdat de balans tussen werk enprivé verstoord is.

‘We zijn niet gemaaktvoor een leven vanpermanente druk’

ELKE VAN HOOFKLINISCH PSYCHOLOGE (VUB)

PRIJS 1,40 EURO l Nederland 1,95 euro l Hoofdredactie: Lisbeth Imbo & An Goovaerts l Uitgave: De Persgroep Publishing l De Morgen, Brusselsesteenweg 347, 1730 Asse-Kobbegem l Abonnementen: 02/454.25.91 l Promotie 02/454.26.83 l Advertenties 02/454.22.41 l Redactie: 02/556.68.11 l E-mail: info@demorgen.be

Stuurloze ferrywas afgekeurdDeveerbootdie indebuurt vanhet Griekse eiland Korfoe in deproblemenraakte,wasnetafge-keurd wegens onveilig.Honderden passagiers zatengisteravond nog vast op hetbrandende schip.

DeGriekseveerbootNormanAtlantic was op weg uitGriekenland richting Ancona(Italië) toen ze in de buurt vanKorfoe door een felle brandstuurloos werd. De paniek aanboordwasgroot.Meteenkwameen internationale reddings-actieopgang.Metreddingssloe-pen konden 130 passagiers eencontainerschip in de buurtbereiken.

Blijkbaarwaservanallesmismetdeveiligheid.Op19decem-berwerdhet schipnoggrondiggeïnspecteerd, zo meldt hetEuropese Agentschap voorVeiligheid op Schepen MoU. Inhet verslag wordt onder meergewaarschuwd dat er nietgenoegreddingsmateriaalopdeboot was, nooduitgangen enevacuatiebordjes ontbrakenende noodverlichting niet goedwerkte. De rederij had tweemaanden de tijd om zich inregel te stellen. (HLN) ► 9

5(ELNGGM!VUVVUU)+a-l

burN-out Nieuwereeks

Focus▶12-13Ook bij u

kan het licht

uitgaan

DM.

www.demorgen.be

Tijd voorverzoeningHoeN-VAhaar imagokan opkrikken► 5

DE NIEUWE 007KRIJGT JAMES BONDEEN KLEURTJE?► CULT 2-3

©XAVIERTRUANT

MAANDAG 29/12/2014

zak

Vlucht QZ8501Waaromdezeverdwijning anders isdan die vanMH370► 4

Zalmvanhet jaarHoe het kalifaat zichin onze hersenennestelde► 6-7

Ik eenburn-out?Dat kanniet. Ikbendol opmijnwerk.”KlinischpsychologeElkeVanHoof (VUB)maakthet vaak

mee. Voorhaar zit eenuitgewrongenmensdiekoppig volhoudtdathet enkelwat slechtenachtenwarenwaardoorplotshet lichtuitging.In totaal schurktdehelft vandewerkendenaan

tegeneenburn-out,meerdaneenderde loopt eengroot risico. Bovendien loopt in totaal eenopdetienwerkendeVlamingeneengroot risicoopeenburn-outmaarhij achtdie kans zelf onbestaand.Onderwie zich ‘heel gelukkig en tevreden’ voelt,riskeren liefst drie opdevier een totale crash. Endat zijn onderschattingen,want zekerhardwer-kendeVlamingenhebbendeneigingzichflinkervoor tedoendanzezijn.Maarnetdaar zit het probleem:ontkennendat

je lijf en ledenal te zwaarblijft belasten, is hetbeste recept omkeihard tegendevlakte te gaan.Ja, stress is goed, essentieel zelfs ombergen te ver-zetten, omambitieswaar temakenengrote enkleineuitdagingenvlot aan tekunnen. Ons stress-systeem, een ingenieus raderwerkvanhormonenmet eengas- eneen rempedaal, is eenvanonzemeest vernuftigewapensenhetbrachtonsver.Vandaagechter is deburn-out alomtegenwoor-

dig. Endat is de ineenstortingvandat stress-res-ponssysteemdoor te zware,maarvooral te chro-nischebelasting. Sommigendoendediagnosenogaltijd af als een trendypasse-partoutje voorwie ‘eenbeetjemoe’ of ‘eenbeetje lui’ is. Mensenmet eenburn-out zijn vaaknetniet lui genoeg. Zehebbenalhunbrandstof opgebruikt enzijn stee-vast vergetenbij te tanken. ZowelCEO’s als arbei-ders, empathische lieverdsals koele kikkers, laag-opgeleidenalshoogopgeleidenknallen steedsvaker tegendevangrail diedanwacht.Decijfers tonenniet alleendatburn-out een

keiharde realiteit is engeenvage stoplapvoorwat-jes. Ze latenookzienhoewe letterlijkde connectiemetons lichaamverliezen. Net omdatwesnellerengulziger,maarookeenzamerdanooitwerkenen leven, alles voortdurendnumeteengeweldigen leukmoet zijn énwepermanentoverprikkeldwordendoor tweets, feeds enanderedigitaleinput, verliest onsoeroude stress-systeemzijnweerbaarheid.Wiebewustpauzeneemt, privé enwerk

scheidt enzichnochdoorgezinschaosnochdoorwerkdruk laat overmannen, kanvermijdendathet zoverkomt. Daarmoet je vandaagal een ‘krak’of eengelukzakvoor zijn. Ennet zoals erniet éénoorzaak is voor een fataal lekkende tank, is ernietéénoplossing.Maarpreventiehelpt. Enzebegintmetdevolgende, voor sommigenerg confronte-rendevraag: ‘Watheb ik vandaaggedaandatmijontspant,mijnhoofd leegmaakt enplezier enenergie geeft?’

Stoer tegende vlakte knallen

► Tv-maker Martin Heylenmaakt zich zorgenom zijn medemens.

@MartinHeylenAls zoveel bekenden

in deze donkere dagende geest geven, hoe grootis de ravage dan bijonbekenden? #poma#winterfenomeen

Luc Bonneux(1955) is arts,epidemio-loog enpublicist

Ik wens u een goede gezondheid,zonder dieetboeken

heeft zich door de kerstmalen geworsteld en wordt straksgeconfronteerd met de voedselbergen van oudejaarsavond.Bij ieder nieuw jaar is de kans dat u dat jaar gaat sterventoegenomenmet tienprocent.Dat is geenfijn idee.Uwilt in 2015danookgezondergaan levenendat kanbest

zonderalle onzinover gezondevoeding.Ermoetwordengegeten en ermoetwordengestorven.De

menselijke geest maakt daar ketens van oorzaak en gevolg van. Omte overleven in een vijandige natuur is dat een uitstekend idee. Als uiemandziet stervenonderhelsebuikpijnennahetetenvanbepaaldepaddenstoelen, is het heel verstandig omdeze paddenstoelen niet teeten.Maar in eenmoderne supermarkt vindt u geen giftige padden-stoelen. Zelfs debeschimmeldebiogroentenzijnnuuit de rekken.Het Nationaal Voedings- en Gezondheidsplan (NVGP) verstrekt

voedingsadviesopbasisvanwatbekendisovergezondeten. ‘Eetdage-lijks minstens 400 gram fruit en groenten in een evenwichtigeverhouding’, ‘Drinkminstens anderhalve liter water per dag (water,koffie, thee, soep …)’ en nog vijf korte puntjes – en zelfs die zijn nietallemaal even sterkonderbouwd.Misschien voorziet u dezer dagen een dure maaltijd in een chic

restaurant.AlsueenhamburgerbijMcDonald’seet,metwatslaerbij,eetuwellichtevenwichtiger.Hetverlorengelegdeblaadjesla,hetmini-tomaatjeenheteenzameblaadjewitlofvaneenmodernesnobmaaltijdkomenniet indebuurt vaneengezondeportie groenten.Hetiseengoedideeom,alseronvoldoendegroentenbijuwmaaltijd

zijn, deze terug te sturen.Wie veel geld betaalt voorwarmeten,magtocheenevenwichtigemaaltijd verlangen.Als u gasten ontvangt: haal de lege flessen van een bekende dure

wijnuitdeglascontainerenvuldiemetgoedkopewijn.Uwgasten,enzeker dewijnkenners, zullen hemuitbundig loven.Mensen kunneneengoedkopenietvaneendurewijnonderscheiden.Zedoenhetnietbeterdaneenopgegooidmuntje:kopisduur,letisgoedkoop.Sommigeexperts kunnen dat wel, maar door die elementen te herkennen dieeenwijn duurmaken. Als je deze experts dezelfdewijn uit hetzelfdelotlaatproevenopverschillendedagen,variërenhunscoresvanmatigtotexcellent.Lifestylebladenzijngeschrevenvoorsnobs,doorsnobs.Volgevreten neemt u zich voor het volgende jaar gezond te eten.

Het gezwamdieet,De voedselbankrover,Het Sonja Bakker-praatboek:deboekenrekkenliggenvoldieetboekendiezichvoorstellenalsweten-schappelijkverantwoord.Mensenetenmeerderekerenperdagvelerleisoortengroenten, fruit,vleesendrank.Ramdezeinvoedingstabellenen jehebt nog veelmeernutriënten.Mensenkrijgen velerlei ziekten,waarondermeerdanhonderdkankersoorten.Mensenzelfkomenineen groot aantal variëteiten. Dat maakt een schier oneindig aantalcombinatiesmogelijk, in de stijl van: koffie zondermelk veroorzaaktgrootcellige speekselklierkanker bij alleenstaandemannen. Iedereidioot,gewapendmetgebruiksvriendelijkestatistischesoftware,kantoevalligeverbandenopbaggerenenpubliceren ineenvrachtweten-schappelijke tijdschriftenmet ‘nutrition’ in de titel. Als er iets waar-devols tussen zit, is dat onmogelijk te onderscheiden van toeval.Letterlijkallevoedingswarenzijnooit inverbandgebrachtmetkanker.Het is enkel opgebaggerd toeval. Schrijvers van dieetboeken graaienindiebaggernaarwathenuitkomt.Deenigedieergezondvanwordt,is hunbankrekening.Wat bekend is over gezonde voeding is de laatste vijftig jaar

nauwelijksveranderdengemakkelijkweer tevinden(viaNVGP).Datisin2015nietanders.Doeietsgezonds.Leesgeendieetboeken,vermijdkrantenartikelsovergezondofongezondeten.Watnietal langbekendis, is fout, fantasie of speculatie.BO

NNEU

X

► Gezonder leven kan best zonder alle onzin over gezondevoeding. © BELGA

Wat bekend is over gezonde voedingis de laatste vijftig jaarnauwelijks veranderd.

De rest is fout, fantasie of speculatieU

“

DeMorgen.2

vandaag in

DeMorgen.

standpunt

#

BARBARADEBUSSCHEREJournalist

OPINIE