Download - Aangezichtspijn Neurologische oorzaken en farmacologische behandeling DR. L. ERNON DIENST NEUROLOGIE.

Aangezichtspijn

Neurologische oorzaken en farmacologische behandeling

DR. L. ERNONDIENST NEUROLOGIE

Anamnese en klinisch onderzoek!

Faciale pijn: 4 syndromen

1. (Trigeminus) neuralgie2. Craniale zenuw uitval3. Cluster ea trigeminale autonome

cephalea (TAC)4. Pure faciale pijn

Neuralgie

• Plots• Recurrent• < 2 minuten• Scherp / stekend /

brandend• Intens• Sensorische /

mechanische stimuli

Trigeminus neuralgie

• Prevalentie– 3 à 6 / 100 000

• Incidentie≈ leeftijd– 70% > 60 jaar

• Lokalisatie– Unilateraal

• Bilateraal: secundair

– V2 of V3 > V2 + V3 >>> V1 (5%)

• Meermaals daags


• Spontaan• Uitlokbaar

– Sensorische stimuli• Aanraking (oa wassen, tanden poetsen,

scheren)• Buitenlucht

– Mechanische stimuli• Kauwen

– Vermijdingsgedrag


• “Idiopathisch”– Neurovasculair conflict

• 15% secundair– MS

• Jonge patiënten• Bilaterale TN

– Andere structurele letsels in de brughoek• RIP (Schwannoma, meningeoma)• Vasculaire letsels

n. IX

n. intermediusn. supra-orbitalis

Charlin & Sluder


1. (Trigeminus) neuralgie2. Craniale zenuw uitval

– Neuro-oftalmologische deficits• II (visusscherpte): Neuritis optica, arteritis temporalis• III, IV, VI & EOS (oogbewegingen): Pijnlijke oftalmoplegie• Orthosympaticus (pupil): Horner syndroom

– Sensorisch deficit (V)– Facialisparese (VII)– Lagere craniale zenuwen (IX, X, XI, XII)

3. Cluster ea TAC4. Pure faciale pijn

Neuritis optica• Kliniek

– Orbitale pijn• Oogbewegingen

– Monoculair wazig zicht• KNO

– RAPD• Oorzaken

– MS e.a. inflamm CNS pathologie

– Infectie: Syfilis, …

Arteritis temporalis

• Kliniek– Frontotemporale >

orbitofrontale pijn– Ouderen (> 50 jaar)– Kaak claudicatio– Complicatie

• AION, CVA

• Diagnose– ESR (> 50 mm/u)– Biopsie

• R/: Steroïden

Pijnlijke oftalmoplegie

Orbita Sinus cavernosus Subarachnoidale ruimte

Aspecifieke inflammatie

Oculaire myositisOrbitale pseudotumor

Tolosa-Hunt

Specifieke inflammatie

RA, SLE, sarcoïdose, Wegener

RA, SLE, sarcoïdose, Wegener

Infectie Pyogene bacteriën; TBC, syfilis; VZV, HIV; fungi; parasieten

Vasculair CM, varices, AVM / AVF Aneurysma (ACI, ACommP, ACP)AVM, carotido-caverneuze fistel

Aneurysma (ACI, ACommP, ACP, AB)

Neoplasie Prim: Sarcomen

Sec: Metastasen

Prim: Meningeoma, CPO, HF adenomaSec: Metastase

Andere Endocriene orbitopathie Ischemie (DM)

n. IIICompressie: Niet-pupil sparend

Ischemie: Pupil-sparend

Orbita

Oculaire myositis

• Bilateraal• M. rectus medius• R/: Steroïden

Orbitale pseudotumor

• Structuren:– Uvea, sclera– Oogspieren– Traanklieren– N. II– N. III, IV, VI

• R/: Steroïden

Infectie

• Pathogenen– Pyogene bacteriën– TBC, syfilis– HZV– Fungi– Parasieten

• Immunosuppressie

Vasculair

• AVM / AVF• Caverneuze

malformaties• Varices• …

Caverneuze malformatie

Neoplasie

• Primair– Sarcoma

• Secundair– Metastasen

Endocriene (Graves) orbitopathie

• PIJNLOOS• Opzetting extra-

oculaire spieren• “Retro-orbitale

congestie”• Pro-optose

Sinus cavernosus

Tolosa-Hunt

• Kliniek– (Peri)orbitale pijn +– N. III / IV / VI– N. V1 / V2

• R/: Steroïden

Aneurysma

• ACI• A. Comm. Post• ACP

Carotidocaverneuze fistel

• Pulsatiele exoftalmie

Neoplasie

• Primair– Hypofyse adenoom– Meningeoom– Craniopharyngeoom

• Secundair– Metastasen

Meningeoma

Subarachnoidale ruimte

n. IIICompressie: Niet-pupil sparend

Ischemie: Pupil-sparend

Carotis dissectie

• Extracranieel segment van de a. carotis

• Kliniek– Gerefereerde pijn

• Kaak, tanden• Oog

– Horner– N. XII– Amourosis fugax– Contralateraal SM deficit



– Neuro-oftalmologische deficits• II: Neuritis optica, arteritis temporalis• III, IV, VI: Pijnlijke oftalmoplegie• Orthosympaticus: Horner syndroom



Sensorisch deficit (V)

• Hypoësthesie, hyperalgesie, allodynie

• Lokalisatie van het letsel– N. V, ganglion van Gasser,

nc. n. V, tractus ST

• Aard van het letsel– Inflammatie, infectie,

demyelinisatie, tumor, vasculair, postop

VZV

• N. V1• 10 à 35 % faciale VZV = pijnlijk

– < 7 dagen vóór de eruptie– < 3 maanden ná de eruptie– 25% postherpetische neuralgie

Facialisparese (VII)

• Idiopathisch– Bell’s palsy

• Peri-auriculaire pijn, kaakhoek, nek

• Symptomatisch– Inflammatie, infectie,

compressie, infiltratie– Ramsay Hunt

syndroom

Lagere craniale zenuwen

• Wallenberg syndroom– Ipsilaterale faciale pijn– Dysarthrie, dysfagie– Ipsilaterale ataxie– Ipsilaterale Horner– Contralaterale

hemicorporiële gevoels∆


1. (Trigeminus) neuralgie2. Craniale zenuw uitval3. Trigeminale autonome cephalea (TAC)

– Cluster– Paroxismale hemicranie– SUNCT

• Short lasting Unilateral Neuralgiform headache with Conjunctival injection and Tearing

4. Pure faciale pijn

Cluster• Unilateraal (peri-)orbitaal,

temporaal• “Suicide headache”• 15 à 30, max 180 minuten• Autonome tekenen

– Ptose, ooglidoedeem, miose– Lacrimatie, neusloop

• Bewegingsdrang• ♂ > ♀• “Cluster”

– Dagelijkse aanvallen, gedurende enkele weken (lente, herfst)

– Circadiaan ritme• Vroege ochtend


1. (Trigeminus) neuralgie2. Craniale zenuw uitval3. Cluster ea TAC4. Pure faciale pijn

Pure faciale pijn

• MKA / stomatologie• NKO• Idiopathische / atypische faciale pijn

– Continue faciale pijn, afgebakend gebied, grootste deel van de dag aanwezig, normaal KNO en beeldvorming

– Oorzaak?– Uitsluitingsdiagnose!

4 faciale pijnsyndromen

1.(Trigeminus) neuralgie• Carbamazepine

2.Craniale zenuwuitval• Medische urgentie

3.Cluster• Aanval: O2 , Sumatriptan SC• Preventie: Medrol + Verapamil / Lithium

4.Pure faciale pijn• Uitsluitingsdiagnose