executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl

UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER

1/66 min

‘Sturen op kwaliteit vertaalt zich op termijn terug in minder complicaties en doelmatiger zorg’

Barend van Dijk, Achmea-projectmanager

Bewoners Amsterdam-Noord vaker naar poli

ER ZIJN OPVALLENDE VER-schillen in zorgconsumptie tussen bewoners van Am-sterdam-Noord en Amster-dam-Zuidoost. Dat blijkt uit gegevens van het Kennis-centrum van Achmea.

> Lees verder op pagina 4

BENCHMARK

Het beste Amerikaanse ziekenhuis: Virginia Mason in Seattle

HET VIRGINIA MASON MEDICAL CENTER IN SEATTLE IS DOOR grote werkgevers uitgeroepen tot het beste ziekenhuis van Ameri-

geleid tot spectaculaire kwaliteitswinst tegen minder kosten.

BUITENLAND RAPPORTEN

Het nieuwe Jones Pavilion op de hoofdlocatie voor patiëntenzorg van Virginia Mason in Seattle

> Lees verder op pagina 2

CONCLUSIES Eerstelijnszorg in Noord is minder georganiseerd Eerste lijn en ziekenhuis in Zuidoost werken

samen Verschil in bevolkingsopbouw leidt tot

ander gedrag

TERUGDRINGEN SEPAREREN STAGNEERT

MEDISCH-TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN ZORG 20/20

D.C. Duchatteau en M. D. H. Vink

Inspectie voor de

Gezondheidszorg,

december 2011

Achtergrondstudie door de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg bij het advies Medisch-specialisti-sche zorg 20/20

> Lees de samenvatting op pagina 3> Download het hele rapport

> Lees de samenvatting op pagina 5> Download het hele rapport

AANMELDENWilt u eens in de twee weken Zorgvisie Executive ontvangen? Ga naar www.zorgvisie.nl/executive

executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl

UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER

2/6

5 min

5 min

In Virginia Mason Medical Center is de patiënt God

Als eerste ziekenhuis ter wereld heeft Virginia Mason Medical Center de Toyota-methode aangepast voor de gezond-heidszorg in een allesomvattend managementsysteem: de Virginia Mason Production System (VMPS). Sinds de in-voering in 2002 hebben patiënten sneller toegang tot artsen en hoeven ze minder lang te wachten. Medisch specialisten maken minder fouten. Verpleegkundigen brengen meer tijd door met patiënten. Het ziekenhuis springt slimmer om met de beschikbare ruimte, waardoor wordt bespaard op bouwplannen. De winst is spectaculair gestegen.

Werkprocessen

VMPS is gericht op het terugdringen van

verspilling in de arbeidsprocessen. Ver-

waarde toevoegt voor patiënten. Het gaat om verspilling van tijd, geld, middelen en goodwill. Concrete voorbeelden: artsen

die overbehandelen, verpleegkundigen die tijd verspillen met zoeken naar spul-len die niet op hun plek staan, patiënten die onnodig lang wachten op vervolgaf-spraken of laboratoriumuitslagen, beheer van overbodige voorraad. Virginia Mason had als zo veel ziekenhui-zen de hele bedrijfsvoering ingericht naar

de wensen van de artsen en niet de pati-ent vooropgesteld. Voor Toyota betekent focus op cliënten dat elke klant een per-fecte, veilige auto krijgt, zonder uitzonde-ring. Voor de zorg formuleren de Toyota-deskundigen het principe als: “de patiënt is God”. Artsen, verpleegkundigen en an-dere medewerkers van afdelingen in Vir-ginia Mason hebben met elkaar hun ei-gen werkprocessen geanalyseerd en de verspilling eruit gehaald. De veranderin-gen komen van de mensen die op de

werkvloer het werk doen. Dat is essentieel. “Ze moeten hun werkwijzen begrijpen en zelf veranderen zodat de kwaliteit voor patiënten toeneemt”, stelt CEO Gary Kaplan.

Standaardisatie

De nieuwe werkwijze leidt tot veel standaardisatie. Op de afdeling chirurgie hebben de tien chirurgen nu dezelfde standaardoperatieset. Vroe-ger waren er tien verschillen-de. Standaardisatie scheelt

tijd in bij de voorbereiding en voorkomt medische fouten omdat altijd de juiste in-strumenten klaarliggen bij een operatie. Standaardisatie is er ook bij het opruimen van instrumenten, medicijnen, naslagwer-ken, et cetera. Alles heeft de juiste plek. Verpleegkundigen hebben veranderingen aangebracht in looproutes en de samen-stelling van teams. Spullen worden op lo-gische en vaste plaatsen opgeborgen. Ze gebruiken ‘computers op wielen’ (COW’s) om dossiers ter plekke bij te werken. Nu kunnen ze 90 procent van hun tijd beste-den aan patiënten, vroeger 35 procent.

Beste ziekenhuis

Leapfrog, een coalitie van grote werkge-vers, riep Virginia Mason in 2010 uit tot het beste Amerikaanse ziekenhuis van het eerste decennium. De organisatie se-lecteert op de combinatie van hoge kwa-liteit met grote doelmatigheid. Aan de competitie deden 1184 ziekenhuizen mee. In december 2011 riep Leapfrog Virginia Mason uit tot top-ziekenhuis. (BK)

> Interview met CEO Gary Kaplan

-

BUITENLAND

executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl

UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER

3/64 min

RAPPORT SAMENVATTING

Normenkader separaties ggz ontbreektBinnen de ggz is nog steeds geen

overeenstemming over wat separeren

Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ).

Op basis van een onderzoek naar alle 164 psychiatrische opnameafdelingen in Neder-land in de periode 2008-2011 stelt de in-spectie vast dat, na een aanvankelijke afna-me van separaties in 2009, de ggz sinds 2010 onvoldoende vooruitgang boekt rich-ting separeervrije zorg. Een belangrijk ob-stakel is het gebrek aan overeenstemming wat separeren inhoudt. Daardoor ontbreken nog steeds gemeenschappelijke normen en richtlijnen om minder te separeren. Met als gevolg dat goede voorbeelden onvoldoende navolging krijgen.

De IGZ beschrijft in het rapport verschillen-de succesvolle alternatieven: intensive care units (afdeling Siependal, Pro Persona) en een andere bejegening van patiënten (crisis-afdeling van Accare). De rubriek Best prac-

tice van het komende Zorgvisie magazine beschrijft de prijswinnende aanpak in de Bascule.Instellingen passen de maatregelen om se-paraties te voorkomen te weinig toe. Ze schieten tekort in het gebruik van besluit-vormingsprotocollen, evalueren niet met pa-tiënten en schatten bij binnenkomst van pa-tiënten hun toestand niet zorgvuldig in.

Strengere eisen

De IGZ schroeft in 2012 de eisen op. Instel-lingen moeten aantonen dat ze alles gepro-beerd hebben. Als ze toch separeren, mo-gen ze patiënten nooit alleen laten. Medewerkers moeten in de separeerruimte of in de directe nabijheid blijven. Of patiën-ten moeten via technologie in de separeer-ruimte contact kunnen leggen. Hoe langer het separeren duurt, hoe hoger de eisen voor interne of externe consultatie. Verder moeten alle ggz-instellingen vrijheidsbeper-kende interventies volgens het zogeheten Argus-systeem registreren. (BK)

> Zie ook www.igz.nl

To be a master of paradox

start: 18 september 2012

ww

w.erasm

uscmdz.nl

Master Class, een programma over strategie en leiderschap voor eind-verantwoordelijke bestuur-ders van zorginstellingen

Het programma bestaat uit zes modules (van 2 dagen) en een internationale studiereis van een week. Het programma omvat lezingen, debat en dialoog, begeleide intervisie, werk-bezoeken, persoonlijke presentaties en excursies.

advertentie

CITAAT‘Een zieke patiënt laat je nooit alleen’

Prof. dr. Gerrit van der Wal, Inspecteur-generaal voor de Gezondheidszorg

RECENSIE

Toepasbaarheid

Leesbaarheid

Vormgeving

TERUGDRINGEN SEPAREREN STAGNEERT

IGZ

Uitkomsten inspectieon-derzoek naar

de preventie van separeren, december 2011

> Lees de hele publicatie

executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl

UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER

4/63 min

BENCHMARK

Adam Zuidoostdam NoordA

12,5%Poliklinische dbc’s -1,9%

Kosten farmacie 3,8%

Consulten

Gemiddelde zorggebruik van Agis-verzekerden

4,3%

-4,0%

Zittingen fysiotherapie 4,3%0,6%

Lange consulten 37,3%-9,1%

2,7%

Benchmark zorggebruikVerschillen tussen Amsterdam Noord en Zuidoost 2009-2010

Het zorggebruik is gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht, achterstandswijk en chronische zieken.Bron: Achmea, divisie Zorg & Gezondheid

Zorg in Amsterdam-Zuidoost is doelmatiger dan in Amsterdam-Noord

Uit een analyse van de declaratiegege-vens van Agis-verzekerden (Agis is een van de merken van Achmea, red.) blijkt dat bewoners in Amsterdam-Zuidoost meer gebruikmaken van eerstelijnszorg dan bewoners in Amsterdam-Noord. Een groot verschil zit in de lange huisartscon-sulten. Het gebruik van deze lange con-sulten ligt in Zuidoost 37,3 procent boven het Agis-gemiddelde, terwijl Noord er juist 9,1 procent onder ligt. Opvallend is verder het verschil in poliklinische dbc’s: in Noord 12,5 procent boven het Agis-gemiddelde, in Zuidoost 1,9 procent er-onder.

Samenwerking

Dat huisartsen in Amsterdam-Zuidoost minder doorverwijzen naar het ziekenhuis betekent volgens Barend van Dijk, Achmea-projectmanager, niet dat zij be-woners goede zorg onthouden. In een deel van Zuidoost is onderzoek gedaan naar de kwaliteit van zorg; daarop wordt

goed gescoord. De cijfers laten volgens Achmea zien dat een goede samenwer-king in de eerstelijnszorg leidt tot zinnige en zuinige zorg. De eerste lijn in Zuidoost werkt intensief samen in de Stichting

Gezondheidscentra Amsterdam (GAZO) of de Medzzo, een los samenwerkings-verband van huisartsen. Ze doen veel sa-men op het gebied van ketenzorg bij chronische ziekten als diabetes, COPD, CRM (hartziekten) en dementie. In Noord is de eerstelijnszorg minder georgani-seerd en biedt minder ketenzorg aan. Daarnaast werken de huisartsen in Zuid-oost van oudsher intensief samen met welzijn.

Een andere verklaring kan liggen in de rol van het ziekenhuis. Het AMC verwijst en-kelvoudige zorg, zoals diabeteszorg en COPD, die in de eerste lijn geleverd kan worden terug naar de huisartsen. Het AMC heeft hierover goede afspraken ge-

maakt met de eerste lijn. Ook is het aca-demisch netwerk nauw verweven met de huisartsen in het gebied. In Noord is het volgens Van Dijk voor het BovenIJ Zie-kenhuis veel lastiger om afspraken te maken met de eerste lijn, omdat die min-der is georganiseerd. Achmea stimuleert dit wel door de bevindingen voor te leg-

gen aan zorgaanbieders en in dialoog te kijken hoe het zorgaanbod beter kan aan-sluiten bij de behoefte in het gebied.Naast het verschil in zorginfrastructuur en het gedrag van zorgaanbieders kunnen volgens Van Dijk ook de opbouw van de bevolking en daarmee samenhangende cultuurverschillen een rol spelen. (BK)

executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl

UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER

5/6

RAPPORT

2 min

SAMENVATTING

2 min

QUOTE‘De smartphone gaat een belangrijke rol spelen in het begeleiden van de patiënt’

RECENSIE

Toepasbaarheid

Leesbaarheid

Vormgeving

MEDISCH-TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN ZORG 20/20

RVZ

Achtergrondstudie in opdracht van de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg RVZ bij

Opmars ict in zorg onontkoombaarHet komende decennium zet de op-

Het moment waarop ict in de zorg zich

rapport Medisch-technologische ontwikkelingen zorg 20/20.

De achtergrondstudie geeft een overzicht van de belangrijkste vorderingen op me-disch-technologisch gebied. Niet alle technologie zal zich even snel versprei-den: de integratie van de technologie in de cultuur van professionals en het leven van veelal oudere chronische patiënten

obstakels. Op macroniveau zorgt de combinatie van de nieuwe technologieën, ook wel P4 Medicine genoemd, voor een verschuiving van interventie naar preven-tie. De zorg wordt daarmee doelmatiger. Concentratie en deconcentratie van de tweede naar de eerste lijn worden ge-makkelijker doordat zorgverleners onder-ling via virtuele netwerken gegevens uit-wisselen. Via netwerken kan ook zorg op afstand worden aangeboden, bijvoor-

beeld in de vorm van online behandelin-gen of vanuit een centrale controlekamer zoals bij tele-IC.

Diagnose thuis

Diagnostische apparatuur wordt de ko-mende jaren kleiner en goedkoper. De apparatuur komt beschikbaar voor de eerste lijn en de thuissituatie. Deze ont-wikkeling verandert de interactie tussen patiënt en professional. De eerste wordt steeds meer een partner. Patiënten kun-nen steeds vaker hun smartphone gebrui-ken voor diagnostiek. Zo wordt op dit moment een applicatie ontwikkeld waar-bij patiënten wordt gevraagd in de smart-phone te hoesten om bijvoorbeeld long-ontsteking te diagnosticeren. Ook kunnen sensoren worden aangesloten op het ap-paraat om het glucose- en zuurstofgehal-te in het bloed vast te stellen. Deze gege-vens kunnen naar de medische professional worden verzonden. Het Massachusetts Institute of Technology ontwikkelt een spiegel die de hartfre-quentie meet en het zuurstofgehalte in het bloed. In Japan is een toilet beschik-

baar dat bloeddruk, gewicht, lichaams-temperatuur en eiwit in de urine meet.

Hightech

van een patiënt gebruikt om de toediening van medicijnen nauwkeurig te maken. De werking is dan krachtiger en het aantal bij-werkingen beperkt. Hetzelfde geldt voor de toediening van voedingsstoffen om weef-sel te herstellen en om ziektes te voorko-men. De kans op ziektes kan sterk vermin-deren als een patiënt de juiste voeding tot zich neemt. Ook nanotechnologie kan wor-den gebruikt om geneesmiddelen nauw-keuriger toe te dienen. Deze technologie richt zich op minuscule applicaties met een unieke functie op bijvoorbeeld moleculair niveau. Ze worden onder meer gebruikt voor onderzoek, zoals het vroegtijdig op-sporen van kanker. Een andere vorm van hightech is het opkweken van weefsel en organen. In Japan zijn bij patiënten ge-kweekte bloedvaten en organen geïmplan-teerd. Het grote voordeel van deze bloed-vaten is dat het opgekweekte materiaal met kinderen kan meegroeien. (EB)

advies Medisch-specialistische zorg 20/20, oktober 2011.> Lees de hele publicatie

executive Nieuwsbrief voor bestuurders | 1 | Donderdag 19 januari 2012 | www.zorgvisie.nl

UW KENNISPARTNER IN DE BESTUURSKAMER

6/61 min

COLOFON

Eric Bassant

bassant@zorgvisie.nl020 515 97 04

Redacteur

kiers@zorgvisie.nl020 515 97 31

Eindredactie hr en zorg

eindredactie@zorgvisie.nl020 515 97 35/41

Uitgever

Vormgeving

Twin Media bv

Op gebruik van deze nieuws-brief zijn de volgende regelingen van toepassing: Gebruiksvoor-waarden en Privacystatement

© Reed Business bv. Auteursrecht voorbehouden

ADVERTEREN

emile.van.der.velden@reedbusiness.nl

06 13 34 46 00

marike.cloosterman@reedbusiness.nl

06 51 33 15 17

Rewina Ratiram

Accountmanager

rewina.ratiram@reedbusiness.nl

020 515 98 55

CONGRESSENReed Business Events organiseert in samenwerking met Zorgvisie congressen voor be-stuurders en managers in de zorg met een actueel en informatief inhoudelijk programma, uitgaande van een origineel concept.

MEER ZORGVISIE

DIRECT NAAR

> Tarieven

> Aanleverspecificaties

DIRECT NAAR > Abonneren

Zorgvisie Magazine

Het magazine voor beleid en management in de zorg verschijnt maandelijks.

Zorgvisie e-nieuwsbrie

Elke werkdag nieuws en een speciale zondageditie.

Tweemaal per jaar ver-schijnt een glossy gewijd aan één thema.

Website

De website Zorgvisie.nl is hét online platform voor zorgmanagers.

Zorgvisie Weekoverzicht

Abonnees ontvangen tevens het Zorgvisie Weekoverzicht.

Zorgvisiebanen.n

Op de online vacaturebank kunnen managers in de zorg terecht voor actuele vacatures.