Zuidoost Bijlmer Centrum

1

Gemeente

Amsterdam Gebiedsagenda Light Bijlmer Centrum

Gebiedsagenda Light1 Voor u ligt de Gebiedsagenda light van Bijlmer Centrum. De Gebiedsagenda bevat de opgave van het gebied op basis van gebiedsanalyses, specifieke gebiedskennis, politieke ambities en beleidskaders. De gebiedsagenda is het document dat op basis van gezamenlijkheid de specifieke ambities en doelen van het gebied in beeld brengt en prioriteert. Zij belicht kansen en bedreigingen die zich afspelen binnen het gebied, waarbij diverse schaalniveaus kunnen worden onderscheiden (plein, buurt, wijk, gebied en stad). De Gebiedsagenda is tot stand gekomen in dialoog met de wijk, partners, bewoners en ondernemers, en dus per definitie vanuit verschillende én gedeelde belangen, meningen en posities. De agenda heeft een meerjarig perspectief.

Samenvatting Bijlmer-Centrum is een gebied dat bestaat uit drie duidelijk te onderscheiden wijken/buurten met hun eigen

opgaven en kansen. Als geheel vormt Bijlmer-Centrum het meest stedelijke gebied van Zuidoost dat goed

ontsloten is voor ov, fiets en auto. Een kwart van de bewoners van Zuidoost woont in dit gebied (ruim 21.000

inwoners). Per buurt volgen hieronder beknopt de opgaven en kansen met tot slot de zes prioriteiten voor

Bijlmer Centrum.

Venserpolder Opgaven: veel minima, opvoedingsvraagstukken; vergrijzende bevolking met zorgbehoefte; veiligheid met name rond het winkelcentrum en behoefte aan verbetering ondernemersklimaat; tekort aan mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding jongeren( 12+) Kansen: grote participatiegraad en netwerkontwikkeling; succesvol ingezette interventies ikv opvoeden en opgroeien; inzet HSV-gelden D Buurt, F buurt, Vogeltjeswei Opgaven: sociale cohesie D buurt; Stagneren vernieuwing en vraag naar leefbaarheid Kansen: kansen voor tijdelijke initiatieven en nieuwe doelgroepen, zoals studentenhuisvesting, moestuinen, en buurtondernemingen, inzet HSV-gelden H Buurt Opgaven: laag gemiddeld gezinsinkomen; meervoudige problematiek bij gezinnen en alleenstaanden; Veiligheid, leefbaarheid en goed functioneren openbare ruimte; lage economische en maatschappelijke participatie Kansen: ruimte voor nieuwe initiatieven, nieuwe doelgroepen en ondernemerschap, inzet HSV-gelden

Prioriteiten 1. Gezinnen en jongeren vinden gemakkelijk(er) de weg naar ondersteuning en basisvoorzieningen o.a.

voor- en naschoolse opvang, gezonde leefstijl, huiswerkbegeleiding, netwerkontwikkeling

professionals /bewoners, leerondersteuning, jongerenwerk12+

2. Betere hulp voor gezinnen en alleenstaanden met meervoudige problemen: Om het Kind, Samen

Doen, Jeugd en Veiligheid, Extra onderwijs: Zomerschool en Buurtschool Plus

3. Meer kansen op werk, scholing en vrijetijdsbesteding: trajecten, stages, ondersteunen

ondernemerschap, aandacht voor taal, armoede en netwerkaanpak (ondernemershuis)

1 De Gebiedsagenda maakt onderdeel van de gebiedscyclus en is o.a. verbonden met de begrotingscyclus, waar het gaat

over het maken van keuzes over de inzet van gemeentelijke middelen en capaciteit. De Gebiedscyclus is geen doel op zich maar een middel om samenwerken aan de opgave te faciliteren. Het gebiedsgericht instrumentarium is niet statisch. De Gebiedsagenda wordt opgesteld voor de 27 gebieden van Amsterdam. Het voorliggende product draagt de titel ‘light’, dat terugslaat op het feit dat het product zelf en het gebiedsgericht werken in Amsterdam in ontwikkeling is. Er zijn zowel qua inhoud als proces in gezamenlijkheid nog stappen te maken om echt sturing te geven vanuit het gebied.

2

Gemeente


4. Ouderen wonen langer zelfstandig: toegankelijkheid woningen en openbare ruimte, maatwerk,

diensten hulpverlening; participatie

5. Prettig wonen en meedoen in de buurt: onderhoud openbare ruimte, parkeervoorzieningen op peil,

ruimte voor nieuwe initiatieven: studentenwoningen, broedplaatsen, wijkondernemingen en

afmaken van het Anton de Komplein met bebouwing rond het Bijlmer Sportcentrum.

6. Blijvende inzet op veiligheid in de buurten: tegengaan woninginbraken, extra handhaving, top-

veelplegers individueel aanpakken; aanpak hangvolwassenen

1. Gebiedsbeschrijving

Bijlmer Centrum bevindt zich aan de westkant van het stadsdeel en wordt begrensd door Duivendrecht,

Diemen, het spoor, Gaasperdammerweg en Gooise Weg. In Bijlmer Centrum liggen de buurten Venserpolder,

Vogeltjeswei, en de D, F en H buurt. Het aangrenzende Winkelcentrum ArenAPoort en het Bijlmerpark zijn het

levendige en het groene hart van het centrum van de Bijlmermeer (NB!: al hoort ArenAPoort in de

gebiedsagenda’s bij het gebied Amstel III).

Bijlmer Centrum is het meest stedelijke gebied van Zuidoost en goed ontsloten voor het openbaar vervoer, de

fiets en de auto. Een kwart van de bewoners van Zuidoost woont in dit gebied (ruim 21.000 inwoners) en een

kwart van alle woningen in Zuidoost staat in dit gebied.

De Bijlmermeer is in de jaren 60 -70 gebouwd. Het belangrijkste ruimtelijke kenmerk is de strikte scheiding

tussen wonen, werken, recreëren en verkeer. De problemen rond het beheer van de flats en de openbare

ruimte vormden begin jaren 90 de aanleiding voor de start van de vernieuwing van de Bijlmermeer. Een groot

deel van de flats is (geheel of gedeeltelijk) gesloopt of gerenoveerd, er is een beter te beheren en meer divers

woningaanbod gerealiseerd en de openbare ruimte is opnieuw ingericht.

Wonen

Anno 2014 is het aandeel sociale huurwoningen in Bijlmer Centrum met 78,7% hoog voor Amsterdamse

begrippen. Niettemin is er sprake van variatie in de woningvoorraad op het gebied van architectuur,

woningtypen, grootte, prijsklassen, koop, huur, nieuwbouw en oorspronkelijke hoogbouw. Een voorbeeld

daarvan is de F buurt, waar eengezinswoningen, galerijflats, woontorens en dreefblokken zorgen voor

levendigheid en afwisseling. De woningen in Bijlmer Centrum zijn vaak groot ( 44,3% van het aanbod is een

woning groter dan 80m2 (Amsterdams gemiddelde is 34,2%). In de F-buurt is zelfs 89,7% van de woningen

groter dan 80 m2. Bijlmer Centrum grenst aan de ArenaPoort, een bedrijven(winkel-kantoren) gebied met een

regionale functie. De wijken die grenzen aan het centrumgebied profiteren van de voorzieningen van

Amsterdamse Poort. Ook in winkelcentrum Venserpolder en in enkele garages en in de plinten van flats zijn

bedrijven gevestigd (detailhandel, dienstverlening en horeca). Het Bijlmerpark biedt ruimte voor recreatie en

sport. In het daarnaast gelegen Bijlmer Parktheater is een divers aanbod aan culturele activiteiten en

cursussen. In de wijken zijn speelveldjes en binnentuinen. Buurthuis Anansi en diverse buurtactiviteitenkamers

en gemeenschappelijke ruimtes bieden cursussen aan of zijn een ontmoetingsplaats voor bewoners. In enkele

flats zijn ontmoetingsruimten. In het gebied zijn scholen voor primair en beroepsonderwijs te vinden en in de

directe omgeving zijn enkele scholen en/of instellingen voor middelbaar en hoger onderwijs gevestigd.

3

Gemeente


Context en duiding van de gebiedsanalyse De economische crisis is de oorzaak van de stagnatie van de laatste fase van de stedenbouwkundige vernieuwing van de Bijlmermeer. Dit heeft in Bijlmer- Centrum vooral consequenties voor een deel van de D- buurt en in de H-buurt voor het gebied rond de garages Hakfort en Huigenbos langs de Karspeldreef. De woningbouwplannen rond het Bijlmerpark zijn uitgesteld. De stagnatie is heel erg zichtbaar aan het Anton de Komplein, waar het gebied rond het Bijlmer Sportcentrum inmiddels geruime tijd braak ligt. Op locaties waar de vernieuwingsplannen zijn gestagneerd en die nu vaak braak liggen is gekozen voor ontwikkelend beheer waarbij tijdelijke inrichting en/of tijdelijke voorzieningen mogelijk zijn. De Bijlmer is een gebied in transitie waar veel mensen vertrokken, verhuisd of nieuw ingestroomd zijn in de afgelopen 16 jaar. In die zin is het een jong gebied waarin nog veel te ontwikkelen is aan sociale verbanden en participatie, maar ook een plek waar pioniersgeest heerst en waarin nieuwe buren samen initiatieven nemen. De bevolkingssamenstelling is cultureel- en in achtergrond zeer divers. Het overgrote deel (74%) van de bewoners bestaat uit niet westerse Amsterdammers. Het gemiddelde inkomen van de Bijlmercentrum bewoner is een kwart lager dan dat van de gemiddelde

Amsterdammer en ruim 11% lager dan het gemiddeld inkomen in Zuidoost. In dit kader is het niet

verbazingwekkend dat een aanzienlijk deel van de kinderen in Bijlmer Centrum opgroeit in armoede. Dat hangt

onder meer samen met het (zowel in relatieve als in absolute zin) hoge aantal eenoudergezinnen (vaak

minimahuishoudens) en met het feit dat veel bewoners geen of slecht betaald werk hebben, door de

economische crisis maar ook door een (te) laag opleidingsniveau en/of te lage ‘employability’. Venserpolder en

de H-buurt zijn de grote uitschieters wanneer we kijken naar gezinnen met meervoudige problemen. Het zijn

ook de buurten waar op de schaal van Zuidoost relatief veel overlast en gevoelens van onveiligheid ervaren

wordt en waar zowel volwassenen als kinderen vaker te kampen hebben met gezondheidsproblemen. De

sportparticipatie is in Zuidoost lager dan gemiddeld zowel bij volwassenen als bij kinderen. Overgewicht en

obesitas is voor een relatief grote groep kinderen en jongeren (26,7%) een probleem.

De Opgave van het gebied

Ontwikkelingsperspectief

We weten dat veel inwoners van Bijlmer Centrum wel willen participeren in de samenleving, maar niet altijd

goed weten hoe. Relatief veel mensen hebben te maken met gezondheids- en/of taalproblemen die het

adequaat en zelfstandig participeren beperken. Een deel van de zeer divers samengestelde bevolking is

georganiseerd in informele netwerken die niet (snel) zichtbaar zijn voor de overheid en al helemaal niet terecht

komen in statistieken. Dat geldt voor vrijwilligerswerk, maar bijvoorbeeld ook voor het aantal bewoners dat

mantelzorg verleent.

Veel bewoners in Bijlmer Centrum moeten langdurig van een minimum inkomen zien rond te komen en/of

hebben te kampen met schulden (betalingsachterstanden van huur, energie, zorg komen veelvuldig voor). Het

verbeteren van de sociaal-economische positie van de bewoners blijft ook voor de komende jaren een urgente

opgave.

De resultaten van de laatste jaren op het gebied van leefbaarheid, jeugd en veiligheid zijn bemoedigend, maar

het gebied blijft kwetsbaar. Onverminderde aandacht hiervoor is noodzakelijk. Problemen achter de voordeur

4

Gemeente


zijn niet gemakkelijk, snel (en duurzaam) oplosbaar en zijn in dit gebied talrijk. Dit vraagt steeds om extra inzet.

Veel bewoners staan op achterstand op tal van terreinen.

De criminaliteitsindex 2013 laat zien dat Bijlmer Centrum op afstand de meeste risicofactoren van alle

Amsterdamse buurten kent voor het ontwikkelen van crimineel gedrag zowel onder volwassenen als onder

jongeren. De politie geeft aan dat integrale aanpak gericht op jeugd, hangvolwassenen, drugspreventie en

dagbesteding nodig blijft in heel Bijlmer Centrum en specifiek in de H en Venserpolder. Intensivering van de

inzet op het gebied van jeugd en veiligheid – en dit langdurig volhouden - is essentieel voor én de leefbaarheid

in het gebied én duurzame kansen voor de bewoners, jong en oud.

Sinds 2013 wordt het programma Samen DOEN in de H-buurt uitgevoerd. Dit is een nieuwe werkwijze gericht op

huishoudens (alleenstaanden en gezinnen) met meerdere problemen die hulp kunnen gebruiken. Samen met

deze huishoudens wordt gewerkt aan oplossingen gericht op meer structuur in het dagelijkse leven. Daarbij

wordt in eerste instantie samen gekeken naar wat men zelf kan, eventueel met hulp van familie, vrienden,

buren en vrijwilligers. Kern van deze nieuwe aanpak zijn buurtteams. Deze buurtteams bestaan uit

gespecialiseerde hulpverleners van gemeentelijke diensten en welzijnsinstellingen. Zij werken nauw samen met

alle welzijnsinstellingen en andere instanties in Amsterdam, waaronder het Loket Zorg en Samenleven/Breed

Sociaal Loket, Dienst Werk en Inkomen, de Belastingdienst en de GGD. De buurtteams werken vanuit een locatie

middenin de buurt, in de H-buurt wordt dit de nieuwe buurtwerkkamer in Haardstee 15. Daarmee zijn ze

zichtbaar in de buurt en dichtbij de huishoudens die ze bezoeken. Medewerkers van het buurtteam helpen bij

het vinden van oplossingen voor problemen rondom werk, geld, opvoeding, relatieproblemen, onderwijs,

gezondheid, verslaving, veiligheid en wonen. In de Buurtwerkkamer vindt het buurtteam de aansluiting met

actieve en betrokken bewonersnetwerken uit de buurt.

Thematische uitwerking van de opgave, Ruimte & Leefomgeving In de H Buurt zullen de garages Hofgeest en Haag en Veld worden gesloopt en blijven Hoogoord, Haardstee, Hoptille en Hakfort behouden. Over de toekomst van de garage Huigenbos zal binnen enkele jaren een besluit genomen worden. De overige garages in de H buurt worden behouden en opgeknapt aangezien ze kostendekkend geëxploiteerd kunnen worden. Wanneer garages worden gesloopt, zal de openbare ruimte opnieuw ingericht worden, inclusief vervangende parkeerplaatsen. Met name in de H Buurt zijn er parkeerproblemen die samenhangen met evenementenbezoekers, bezoekers aan de ArenaPoort en forensen van buiten Zuidoost die parkeren in de bewonersgarages of woonwijken. Met het fiscaliseren van het centrumgebied en het treffen van (afsluitings)maatregelen tijdens grote evenementen wordt een deel van de problemen aangepakt. Delen van de Bijlmerdreef en de Daalwijkdreef worden als sluiproute gebruikt door forensenverkeer, waardoor ze rond de spits en bij slecht weer regelmatig vastlopen. In het kader van het Verkeer en Vervoersplan Zuidoostlob worden zowel korte als lange termijn maatregelen getroffen om de hele Zuidoostlob bereikbaar te houden. Voor een goede OV doorstroming wordt een vrije busbaan gerealiseerd op het traject Station Bijlmer - Provincialeweg Diemen via Daalwijkdreef. Lokale vervoersinitiatieven, al dan niet door vrijwilligers en/of gefaciliteerd door vervoersbedrijven of op initiatief van particuliere ondernemers, lijken de toekomst te zijn voor het inspelen op een vervoersvraag die het reguliere OV niet verzorgt en/of kan verzorgen. Met de pilot van G cab, elektrisch aangedreven voertuigen is een aanvang gemaakt met een lokaal fijnmazig vervoersnetwerk. Voor een goede fietsbereikbaarheid van Zuidoost naar andere stadsdelen en het Centrum en vice versa, zal ingezet moeten worden op het veiliger en efficiënter maken van de fietsroutes. De inspanningen moet zich richten op het op orde hebben van fietspaden binnen het stadsdeel in het algemeen en de fietspaden die aansluiten op de omliggende gemeenten en regionaal overleg met de omliggende gemeenten Ouderamstel en Diemen. Bijlmer Centrum heeft relatief veel afval-gerelateerde problemen door zwerfvuil in de overloopgebieden die direct grenzen aan winkel- en activiteitencentra en door illegaal grofvuil aanbod.

5

Gemeente


Naast uitvoering van reguliere (beheer-)taken zijn extra inspanningen noodzakelijk om zowel achteruitgang in leefbaarheid te voorkomen als om de gewenste ruimtelijke ontwikkeling in de toekomst beter mogelijk te maken. Dit noemen we ontwikkelend beheer. Het gaat hierbij specifiek om het op peil houden van het beheer en de leefbaarheid in de gebieden waar de vernieuwing vertraagd is door de economische crisis. Hiertoe zijn en worden tijdelijke voorzieningen gerealiseerd voor de middenlange termijn. In de buurt H Zuid betreft het Broedplaats en studentenwoningen Heesterveld en de strook rond de garages Hakfort en Huigenbos. In de D buurt betreft het studentenwoningen Spinoza Campus, en World of Food gerealiseerd in garage Develstein. World of Food is een horecaconcept waarin culinaire talenten de mogelijkheid krijgen een eigen onderneming op te zetten. Dit kan een impuls geven aan levendigheid van en ondernemerschap in het gebied. Garage Daalwijk zal worden gesloopt. Voorts is er een initiatief van bewoners voor zelfbeheer van de openbare ruimte in de vorm van een moestiuin

Wonen & Ontwikkelen Na meer dan 20 jaar Bijlmer Vernieuwing zijn er meer dan 5.000 nieuwe woningen opgeleverd en is in de

Bijlmermeer bovendien ruimte voor nog 3.000 nieuwe woningen. De belangrijkste opgave is het afronden van

de stedelijke vernieuwing. De opgave wordt geleidelijk ingevuld en zal, mede afhankelijk van

marktomstandigheden, naar schatting nog ongeveer tien tot vijftien jaar in beslag nemen. De stedelijke

vernieuwingsopgave (bepalen van doelgroepen, functiemenging en sloop of hergebruik van gebouwen) is in

Bijlmer Centrum geconcentreerd in de D- en de H-Buurt.

Ook in Bijlmer Centrum worden sociale huurwoningen verkocht, dat zal ook de komende jaren het geval

blijven. Vooral in Venserpolder verkopen de vijf corporaties die hier bezit hebben hun woningen. In de

complexen waar woningen verkocht worden, zijn Verenigingen van Eigenaren (VVE’s) verantwoordelijk voor

beheer en onderhoud. Lang niet alle van deze VVE’s zijn op hun taak berekend of voorbereid, ook niet wanneer

ook de verkopende corporatie deel uitmaakt van de VVE. De gezamenlijke aanpak van leefbaarheidsproblemen

in en om de wooncomplexen wordt hierdoor bemoeilijkt. Hier ligt een opgave omdat door slecht onderhoud

van wooncomplexen leefbaarheidsproblemen kunnen ontstaan.

Venserpolder is een van de wijken in Amsterdam die de komende tien jaar sterk gaat vergrijzen. Een zorgpunt

is dat in deze wijk meer dan helft van de woningen niet geschikt is om oud te worden (volgens gegevens en

normen DWZS). Een groot deel van de woningen bestaat namelijk uit middelhoogbouw van 4/ 5 verdiepingen

zonder lift.

Vanwege de crisis op de vastgoedmarkt zijn de nieuwbouwplannen van de D-buurt uitgesteld. Op het terrein

waar ooit de flatgebouwen Dennerode en Develstein stonden, is de Spinozacampus als ‘tijdelijke’ invulling van

het braakliggende terrein voor de komende 16 jaar gerealiseerd. De D- buurt leent zich goed voor

woningaanbod gericht op de eerste stap op de woningmarkt van zogenaamde ‘nieuwe stedelingen’. Studenten

komen af op het grote aanbod studentenwoningen in de Spinozacampus, het aangrenzende gebied

Bergwijkpark in Diemen en Frankemaheerd in de F buurt. Een deel van het campusterrein is ingericht als

openbaar park waarin een stuk grond in zelfbeheer is uitgegeven aan een bewonersgroep voor een

buurtmoestuin. In het voormalige Omegagebouw is Kunstbroedplaats Wijk 7 gevestigd waar kunstenaars met

hun gezinnen wonen.

In de H-buurt spelen de komende jaren de volgende belangrijke ontwikkelingen: overkapping van A9, sloop /

renovatie van parkeergarages en Heesterveld. De planvorming voor Heesterveld uitgaande van

sloop/nieuwbouw is tot nader order on-hold gezet. Het complex wordt nu voornamelijk tijdelijk bewoond door

studenten en creatieve ondernemers. In verband met de situatie op de woningmarkt en de benodigde tijd voor

overleg tussen het stadsdeel en Ymere over verdere planvorming zal deze tijdelijke situatie de komende jaren

naar verwachting blijven bestaan. Hiervoor zijn extra inspanningen noodzakelijk (onderhoud en leefbaarheid)

aan de gebouwen en aan de openbare ruimte.

Leren, Opgroeien en Vrije tijd De samenwerkende brede scholen (Rozemarn, Achtsprong, het Klaverblad en de Schakel) van zowel primair als

voortgezet onderwijs bereiken een belangrijk deel van de jeugd met een omvangrijk naschools pakket aan

6

Gemeente


educatieve en sportieve activiteiten. Hierdoor leren jongeren hun vrije tijd goed te besteden. De gebouwen van

de basisscholen Achtsprong en Rozemarn in Huntum-Noord zijn verouderd en toe aan vervanging. In het

Integraal Huisvestingsplan van het stadsdeel voor de onderwijsvoorzieningen in Zuidoost (d.d. oktober 2011) is

deze vervanging opgenomen.

Het percentage voortijdig schoolverlaters is gedaald t.o.v. voorgaande jaren en bedraagt in Bijlmer Centrum ca. 9,6%. Dat is nog steeds boven het Amsterdamse gemiddelde van 9,4%, maar lager dan het gemiddelde in Zuidoost. De interventies van de laatste jaren zijn succesvol geweest en moeten worden gecontinueerd om duurzaam resultaten te behouden en te blijven boeken. Een positieve, stimulerende en gezonde leefsituatie voor kinderen en jongeren ontbreekt in buurten in Bijlmer Centrum, vooral in de H buurt. Dit uit zich concreet in schoolresultaten en in het aantal kinderen dat overgewicht heeft. Bijlmer Centrum is één van de ‘top 5’ buurten in de stad waar de meerjarige aanpak Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht (AAGG) uitgevoerd gaat worden. Gezinnen die te maken hebben met een cumulatie van risicofactoren zijn extra kwetsbaar. In Venserpolder

wonen relatief veel kwetsbare gezinnen. Venserpolder is daarom ook één van de proeftuingebieden van ‘Om

Het Kind’. Daarnaast draait het activeringscentrum (gericht op volwassenen) nu ruim een jaar goed in

Venserpolder en zijn er hoopvolle resultaten te zien van de buiten curriculum activiteiten op het gebied van

onderwijs (zoals de weekendschool ). We kunnen dit unieke momentum benutten door de komende jaren door

te gaan met gelijktijdig en intensief in te zetten op de basisbehoeften van gezinnen, het bieden van extra

ondersteuning aan die gezinnen die het moeilijk hebben door Samen Doen, werkgelegenheid- en

participatietrajecten en flankerend onderwijsbeleid. Vroege signalering is een belangrijk en effectief gebleken

onderdeel van deze geïntegreerde aanpak rond het kind en gezin. Het initiatief zal navolging krijgen in de H

buurt en vervolgens in de rest van Bijlmer Centrum.

Participeren en Civil Society In Bijlmer Centrum heeft het stadsdeel samen met een aantal corporaties in de wijken de laatste jaren stevig ingezet op participatie. De aandacht ligt op de mogelijkheden van bewoners zelf om gezamenlijk op te kunnen trekken om ontwikkelingen in hun wijk op te pakken via buurtwerkkamers in Venserpolder en de H-buurt, diverse Eigen Kracht conferenties. Ook worden succesvolle projecten als portiek-portiertjes en project Buurtambassadeurs in Bijlmer Centrum uitgerold. In de H buurt zal vanaf de tweede helft van dit jaar het Ouder- en kind Team (proeftuin Om Het Kind) dat is opgezet in Venserpolder geïntroduceerd worden. Doel is dit OKT te integreren met Samen DOEN, Kansrijk Zuidoost en de aanpak jeugd en veiligheid (AJT/Funtrax). Bij deze buurtgerichte aanpak is het van belang om goed aan te sluiten op het bestaande bewonersnetwerk in de H buurt (diverse actieve bewonersgroepen, studenten Heesterveld, Heesterveld creative community, de onlangs van start gegane buurtwerkkamer en buurtwerkmaatschappij, de buurtambassadeurs, de ouders van de buurtbinken en diverse buurtverenigingen en commissies). Het aandeel ouderen in Venserpolder zal in de toekomst aanzienlijk toenemen. De mogelijke sluiting van ouderencentrum ‘De Venser’ kan gevolgen hebben voor de (zorg)dienstverlening aan de oudere bewoners en mensen met een beperking in de buurt en vraagt alertheid.

Leefbaar, Sociaal en Veilig Op alle onderdelen van Leefbaarheid scoort het gebied lager dan gemiddeld in Amsterdam, behalve op het onderhoud van straten en stoepen. De objectieve veiligheidsindex is in 2013 licht verbeterd in vergelijking met 2012. De subjectieve veiligheid is ten opzichte van 2012 wat verslechterd. De politie geeft aan dat om de veiligheid in het gebied te borgen en te verbeteren aandacht voor jeugd, hangmannen, drugspreventie en dagbesteding nodig blijft in heel Bijlmer Centrum. Specifiek geldt dit voor de D en H buurt. Binnen Bijlmer Centrum laat vooral de H buurt een verslechtering zien op de objectieve index. Er waren in 2013 meer high impact crimes (inbraak woning, straatroof en overvallen) dan in 2012. Met name de wijk Hoptille kent veel leefbaarheidsproblemen. In de H buurt is sinds najaar 2013 een bestuurlijk overleg van het stadsdeel, politie en woningcorporaties. Aanleiding voor het overleg vormden een reeks van incidenten, signalen, verontrustende cijfers en gedeelde zorg van stadsdeel en haar partners over de ontwikkelingen in de wijk. In het bestuurlijk overleg worden acties afgesproken die binnen bestaande structuren en programma’s moeten worden opgepakt

7

Gemeente


Met de sluiting van de horecastrip aan de Agatha Christiesingel in juni 2007 en de extra toezicht- en handhavingsacties van de afgelopen jaren is drugs- en alcoholoverlast in winkelcentrum Venserpolder grotendeels verminderd. Het stadsdeel en Eigen Haard, de eigenaar van het grootste deel van het centrum en de woningen erboven, hebben de laatste jaren diverse acties samen en in samenhang ingezet waardoor de leefbaarheid en verblijfskwaliteit sterk is verbeterd. Desondanks is de veiligheidssituatie rondom het winkelcentrum nog steeds een zorgpunt omdat er sprake is van verplaatsing van de problematiek. Ook het ondernemingsklimaat vraagt aandacht en behoeft ondersteuning. De opgave blijft ook voor de komende jaren om continu te monitoren, preventie en uitvoeren van tijdige interventies op genoemde problematiek, specifiek gericht zijn op hangvolwassenen en jongeren, al dan niet in relatie tot drug- en alcoholgebruik

Werken en Buurteconomie Amsterdam telt 604 werkzame personen per 1000 inwoners en Zuidoost 747 per 1000 inwoners. Dit is opmerkelijk gezien de aanname van hoge werkloosheidscijfers in het stadsdeel en heeft mogelijk te maken met de demografische opbouw. Bijlmer Centrum wijkt echter sterk af van Zuidoost als geheel; daar is het aantal werkenden per 1000 personen 222. Dit wetende, is het evident dat het van groot belang is om meer in te zetten op een betere employability van bewoners. Het gemiddeld inkomen in Bijlmer Centrum is ruim een kwart lager dan het stedelijk gemiddelde en ruim 11 %

lager dan het gemiddelde in Zuidoost.

In de H buurt en Venserpolder wonen zowel ten opzichte van de andere buurten in Bijlmer Centrum als ten

opzichte van de rest van Amsterdam veel minimahuishoudens (31,3% minimahuishoudens in de H buurt en

26,5% in Venserpolder). Gezien het grote aandeel niet westerse bewoners valt een groot deel van deze minima

tot deze overigens zeer divers samengestelde groep.

Gezinnen en alleenstaanden die langdurig van een minimum inkomen moeten rondkomen hebben vaak te

kampen met schulden vooral (ook) op het gebied van vaste lasten (betalingsachterstanden van huur, energie,

zorg). Het verbeteren van de sociaal-economische positie van de bewoners blijft prioriteit behouden de

komende jaren. De mensen die in Bijlmer Centrum wonen zouden meer en beter moeten kunnen profiteren

van de werkgelegenheid in Amstel III (rond 55.000 arbeidsplaatsen) dan nu het geval is. Amstel III biedt

mogelijkheden om met de juiste interventies meer banen te creëren voor bewoners. Hierbij is het van belang

om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen. Maar ook is het wenselijk om de bedrijvigheid in de wijken

te stimuleren, de positie van de aanwezige ondernemers te versterken, evenals de relatie met de directe

omgeving ten behoeve van de leefbaarheid.

Ambities / Prioritering van de opgave 1. Gezinnen en jongeren vinden gemakkelijk(er) de weg naar ondersteuning en basisvoorzieningen o.a.

Voor- en naschoolse opvang, gezonde leefstijl, huiswerkbegeleiding, netwerkontwikkeling

professionals /bewoners, leerondersteuning, jongerenwerk 12+

2. Betere hulp voor gezinnen en alleenstaanden met meervoudige problemen: Integratie programma’s

Samen Doen, Om het Kind en Jeugd en Veiligheid Doen, Jeugd en Veiligheid, Extra onderwijs:

Zomerschool en Buurtschool Plus; aanpak overlastgevenden

3. Meer kansen op werk, scholing en vrijetijdsbesteding: trajecten, stages, ondersteunen

ondernemerschap. aandacht voor taal, armoede en netwerkaanpak (ondernemershuis)

4. Ouderen wonen langer zelfstandig: toegankelijkheid woningen en openbare ruimte, maatwerk,

diensten hulpverlening; participatie

5. Prettig wonen en meedoen in de buurt: onderhoud openbare ruimte, parkeervoorzieningen op peil,

ruimte voor nieuwe initiatieven: studentenwoningen, broedplaatsen, wijkondernemingen.

8

Gemeente


6. Blijvende inzet op veiligheid in de buurten: tegengaan woninginbraken, extra handhaving, top-

veelplegers individueel aanpakken; aanpak hangvolwassenen

Verantwoording De Gebiedsagenda is een resultante van de gebiedsanalyse, specifieke gebiedskennis, politieke ambities, (bestuursverklaring), beleidskaders en uitkomsten van de dialoog met stakeholders (bewoners, professionals, ondernemers en andere betrokkenen bij de wijk). Prioriteiten volgen veelal vanuit de urgentie van de kernopgaven en of zijn een consolidering en continering van eerder vastgestelde opgaven en interventies. Voor de opstelling van de agenda heeft een intern stadsdeelbrede consultatieronde plaatsgevonden van inhoudelijk deskundigen van de verschillende domeinen en van alle directies In de wijk is bestuurlijk en ambtelijk thematisch met stakeholders (bewoners professionals en ondernemers) een dialoog aangegaan. Deze dialoog wordt een continu proces voor de beeld – en besluitvorming van de bestuurscommissie. De ervaringen opgedaan bij het opstellen van voorgaande gebiedsplannen hebben in hoge mate bijgedragen aan de opstelling van voorliggende gebiedsagenda’s. Stakeholders in het gebied zijn en worden via de diverse structurele en incidentele buurt overleggen en platforms geïnformeerd; individuele bewoners worden via bewonersbrieven en sleutelfiguren geïnformeerd. Incidenteel wordt via de stadsdeelkrant (voorheen ZieZO) geïnformeerd

Stakeholders D/F Buurt: Buurthuis Anansi, DUWO, Bewoners/kunstenaars Broedplaats Wijk 7, bewonersgroep de Groene Vingers, Rochdale, Bewonerscommissie Vogelnestje, bewonerscommissie F-buurt, actieve bewoners H Buurt: Wijkonderneming H-buurt ,Swazoom ,Basisschool de Rozemarn, Kansrijk Zuidoost ,Art FX ,Rochdale, Ymere, Eigen Haard, Buurtwerkkamer H-buurt, Politie Venserpolder-Strandvliet: Buurtteam Buurtzorg Jong, Buurtcomité Venserpolder, Eigen Haard, Politie, De Key, De Alliantie, Swazoom, Streetcornerwork, actieve bewoners

9

Gemeente


Agenda Thema

Doelen en prioriteiten op basis van de analyse

Doelen en prioriteiten van politieke ambities (i.c. bestuursverklaring Zuidoost)

Doelen en prioriteiten op basis van meerjaren-beleidsplannen (! i.c.: programmabegroting 2014, paginanummers staan vermeld)

Doelen en prioriteiten op basis van inbreng van bewoners, ondernemers, professionals e.a.

De gebiedsagenda Prioritering van de opgave

Ruimte & Leefomgeving Programma’s : -Verkeer & Infrastructuur, -Openbare Ruimte & Groen, -Milieu & Water

(Tijdelijke) inrichting schoon en heel: afvalgerelateerde problemen Anticiperen op bereikbaarheidsrisioco’s uitvoering geven aan verkeer – en vervoersplan Zuidoostlob (sluiproutes forenzen leiden tot verstopping dreven) Tbv Fietsbereikbaarheid fietsroutes in verbinding met de rest van de stad verbeteren Parkeeroverlast aanpakken

Verkenning bebouwing flanken overkluizing Gaasperdammerweg (H-buurt en Holendrecht; p.9)

Ondertunneling Gaasperdammerweg (p.18) Leefbaarheid en communicatie bij aanleg Gaasperdammerweg A9 (p.98) Zelfbeheer openbare ruimte (p.78)

Aanpak Graffiti, zwerfvuil, grof vuil Zelfbeheer openbare ruimte Verbinding over water van D buurt naar speelplaats F buurt (de Blocks) Moestuin Groene Vingers D buurt transformeren tot natuurlijk speelgebied Bevorderen / uitgdragen duurzaam gebruik openbare ruimte en gezonde levensstijl Oprichten buurtoverleg Venserpolder tbv aanpak problematiek openbare ruimte

H buurt :Betere aansluiting vanuit woon locaties/broedplaats wijk 7 op doorgaande voet – en fietspaden

Prettig wonen en meedoen in de buurt: onderhoud openbare ruimte, parkeervoorzieningen op peil, ruimte voor nieuwe initiatieven: studentenwoningen, broedplaatsen , wijkondernemingen .

Wonen & Ontwikkelen Programma’s: -Stedelijke ontwikkeling, -Cultuur & Monumenten

Stagnatie finale fase stedenbouwkundige vernieuwing Opgave woningbouw blijft gehandhaafd Kansen voor tijdelijke en specifieke woningbouw en aanbod Tijdelijke inrichting en tijdelijke voorzieningen Gebied in transitie Niet op taak berekende VVE’s (kunnen) leiden tot beheerproblematiek

Afmaken van bestaande wijken rondom Anton de Komplein en D buurt (p.9)

Uitvoeren reeds ingezette fysieke projecten

Bevorderen woningruil t.b.v. betere match van vraag en aanbod /geschiktheid voor senioren

Prettig wonen en meedoen in de buurt Onderhoud openbare ruimte, parkeervoorzieningen op peil, ruimte voor nieuwe initiatieven: studentenwoningen, broedplaatsen, wijkondernemingen Ontwikkelend beheer en leefbaarheid Ouderen wonen langer zelfstandig toegankelijkheid woningen en openbare ruimte, maatwerk, diensten hulpverlening; participatie

10

Gemeente


Agenda Thema






(m.n. risico in Venserpolder) Herinrichting van de openbare ruimte als gevolg van sloop garages

Leren, Opgroeien & Vrije Tijd Programma’s: -jeugd & onderwijs, -sport & recreatie

Bovengemiddeld aantal school drop outs, maar percentage wordt wel minder Veel kinderen groeien op in armoede In Venserpolder en de H buurt wonen relatief veel gezinnen met meervoudige problemen Sportparticipatie is laag zowel bij volwassenen als bij de jeugd 27% van de jeugd kampt met overgewicht en/of obesitas

Uitvoeringsprogramma Aanpak Gezond Gewicht Kinderen (stedelijke prio: Bijlmer Centrum (p.12)

Meer jeugdigen ontwikkelen zich optimaal Meer jongeren bereiken het hoogste opleidingsniveau binnen hun capaciteiten Meer kinderen blijven op gezond gewicht: Amsterdamse aanpak gezond gewicht (p.57) Aantal Jump-in scholen uitbreiden (p.63) Flankerend onderwijsbeleid continueren (p.38) Studiehuis Frankemaheerd blijven exploiteren (p.42) Proeftuin Venserpolder Om Het Kind; outreachend team ook in 2015 inzetten (p.43)

één extra fte op jongerenwerk (p.43)

Zorgen om hoge tarieven naschoolse opvang Voorstel plan vorming betaalbare laagdrempelige na schoolse opvang Zorg om aanbod vrijetijdsbesteding voor hangjongeren leeftijd 14-23 in Venserpolder Verzoek om professionele ondersteuning aan bestaand initiatief inzake lunch gesprekken met alleenstaande moeders over opvoeden Verbinding over water van D buurt naar speelplaats F buurt (de Blocks) Moestuin Groene Vingers D buurt transformeren tot natuurlijk speelgebied Bevorderen / uitdragen duurzaam gebruik openbare ruimte en gezonde levensstijl Oprichten buurtoverleg Venserpolder t.b.v. aanpak problematiek openbare ruimte

Gezinnen en jongeren vinden gemakkelijk(er) de weg naar ondersteuning en basisvoorzieningen voor- en naschoolse opvang, gezonde leefstijl, huiswerkbegeleiding, netwerk ontwikkeling professionals /bewoners, leerondersteuning, jongerenwerk12+ Betere hulp voor gezinnen en alleenstaanden met meervoudige problemen: Integratie programma’s Samen Doen, Om het Kind en Jeugd en Veiligheid Doen, Jeugd en Veiligheid, Extra onderwijs: Zomerschool en Buurtschool Plus; aanpak overlastgevenden

11

Gemeente


Agenda Thema






Participeren & Civil Society Programma’s; -Dienstverlening, -Bestuur & Ondersteuning

Negatieve subjectieve veiligheidsindex

Meer jeugdigen groeien op tot sociale burgers Culturele infrastructuur versterken (p.69) Cultuurhistorisch museum Frankemaheerd (p.73)

Meer kansen op werk, scholing en vrijetijdsbesteding trajecten, stages, ondersteunen ondernemerschap. aandacht voor taal, armoede en netwerkaanpak (ondernemershuis) Betere hulp voor gezinnen en alleenstaanden met meervoudige problemen: Integratie programma’s Samen Doen, Om het Kind en Jeugd en Veiligheid Doen, Jeugd en Veiligheid, Extra onderwijs: Zomerschool en Buurtschool Plus aanpak overlastgevenden Ouderen langer zelfstandig: toegankelijkheid woningen en openbare ruimte, maatwerk, diensten hulpverlening; participatie

12

Gemeente


Agenda Thema






Leefbaar, Sociaal & Veilig Programma’s; -Welzijn & Zorg, -Openbare orde & Veiligheid

Leefbaarheid scoort lager dan gemiddeld in Amsterdam In Venserpolder en de H buurt wordt meer dan elders in Zuidoost overlast en gevoelens van onveiligheid ervaren Politie signaleert problematiek in heel Bijlmer centrum en vooral in D en H buurt op gebied van jeugd en veiligheid, hangmannen Drugspreventie en dagbesteding blijft nodig Veel leefbaarheidsproblemen in Hoptille Hangvolwassenen

Verbeteren van de veiligheidsindex (p.9) Extra (flexibel) toezicht Venserpolder (p.10) Verminderen van jeugdoverlast door zo vroeg mogelijk groepen in beeld te hebben (p.10) Verminderen van jeugdcriminaliteit met focus op 12 tot 17 jarigen (p.10)

Initiatieven om de behoeftes voor de aanpak van de problematiek rond hang jongeren en volwassenen in kaart te brengen Zorg om aanbod vrijetijdsbesteding voor hangjongeren leeftijd 14-23 in Venserpolder

Betere hulp voor gezinnen en alleenstaanden met meervoudige problemen Integratie programma’s Samen Doen, Om het Kind en Jeugd en Veiligheid Doen, Jeugd en Veiligheid, Extra onderwijs: Zomerschool en Buurtschool Plus aanpak overlastgevenden

Blijvende inzet op veiligheid in de buurten tegengaan woninginbraken, extra handhaving, top-veelplegers individueel aanpakken; aanpak hangvolwassenen Ouderen wonen langer zelfstandig toegankelijkheid woningen en openbare ruimte, maatwerk, diensten hulpverlening; participatie

Werken & Buurteconomie Programma’s: -Werk, -Inkomen -Economie

Laag gemiddeld inkomen bewoners Veel armoede Hoge werkloosheid Lage employability

Meer bewoners zijn beter voorbereid op de arbeidsmarkt Meer bewoners zijn actief op de arbeidsmarkt Meer jongeren vergroten kans op meedoen en werk; meer jongeren zijn beter voorbereid op de arbeidsmarkt; meer jongeren zijn actief op de arbeidsmarkt Met betrokkenen een integraal revitalisatieplan vaststellen voor winkelcentrum Venserpolder (p.28) Kansrijk huis-aan-huis aanpak Zuidoost (p.32;

Commercieel aanbieden van producten kunstproject door bewoners Broedplaats wijk 7 Voorstel voor een laagdrempelige en betaalbare naschoolse opvang voor kinderen in de buurt

Meer kansen op werk, scholing en vrijetijdsbesteding trajecten, stages, ondersteunen ondernemerschap. aandacht voor taal, armoede en netwerkaanpak (ondernemershuis)

13

Gemeente


Agenda Thema






p.55) Extra leerwerktrajecten voor jongeren(p.32)

14

Gemeente


Projecten op stapel in het fysieke domein 2:

In de reeds ingezette projecten werkt het stadsdeel samen met uiteenlopende partners. Er vindt

overleg met omwonenden/belanghebbenden plaats, locaties zijn aangewezen, overeenkomsten

(vaak al) gesloten. De hiernavolgende projecten zijn gebaseerd op eerder genomen besluiten van de

stadsdeelraad en/of de gemeente. In de verdere uitwerking van de Gebiedsagenda in

gebiedsplannen zal een vollediger beeld gegeven worden van het totaal aan plannen voor het gebied

in de komende tijd.

- Realisatie gezondheidscentrum Venserpolder

- Uitgifte en bebouwing vrije kavels Drostenburg

- Aanpak buurthuis Anansi

- World of Food i.s.m. Lingotto

- Spinozacampus 2e fase i.s.m. Haerzathe/Plegt Vos/DUWO

- Sloop garage Daalwijk

- Aanpakken waterproblematiek D-buurt

- Project jongerenhuisvesting i.s.m. Change

- Herinrichting openbare ruimte bij Frankemaheerd

- Sloop garages Hofgeest en Haag en Veld en aanleg parkeervelden i.s.m. dIVV

- Faciliteren nieuwbouw basisschool Rozenmarn/Huntum i.s.m. schoolbestuur

- Faciliteren nieuwbouw basisschool Achtsprong/Huntum i.s.m. schoolbestuur

- Bouw van gymzaal Huntum

- Sloop of behoud van garage Huigenbos i.s.m. dIVV

- Renovatie garage Hakfort i.s.m. dIVV

- Ontwikkeling rouwcentrum

- Herinrichting openbare ruimte Heesterveld/metrostation Bullewijk i.s.m. Ymere/Dienst

Metro

Aanpak openbare ruimte rond winkelcentrum Venserpolde

2 Om deze projecten in 2015 te kunnen begeleiden is in 2015 de inzet nodig van projectmanagers, stedenbouwkundigen,

juristen, verkeersdeskundigen, bestekmakers, aanbestedingsdeskundigen, openbare ruimte managers. Deze worden in het kader van de transitie voor een groot deel ondergebracht bij een rve. De dekking van de inhuur van deze medewerkers moet gedekt worden in de begroting 2015, hetzij uit de rompbegroting, hetzij via het aanvragen van een prioriteit.

Zuidoost Bijlmer Centrum

Documents

Transcript of Zuidoost Bijlmer Centrum