Special bijlmerramp stadsdeelkrant Zuidoost

4
Extra bijlage 20 jaar Bijlmerramp Kracht en Inspiratie Via deze krant willen een aantal mensen hun gevoelens over 20 jaar Bijlmerramp met u delen. Ik herinner me dat zondag 4 oktober 1992 een prachtige herfstdag was. Het zonnetje scheen toen ik omstreeks 11.00 uur ’s morgens samen met mijn man richting Tilburg vertrok om daar de Surinaamse Brasadé (de dag van de omhelzing) te vieren. De Bijlmer zag er die mor‐ gen vredig en mooi uit. Niet wetende dat het ’s avonds zou veranderen in een rampplek. Een ramp die 43 mensen hun leven kostte en die toch in de afgelopen jaren aan de bewoners de kracht en inspi‐ ratie heeft gegeven om mede te bepalen wat het gezicht van Amsterdam Zuidoost (Bijlmermeer) zou worden. Er wordt gezegd: ‘Elke ramp die je hebt overleefd, wordt je groter van en verrijkt je leven.’ Het unieke aan een rampsituatie is dat mensen elkaar opzoeken en met elkaar samenwerken. Er ontstaat saamhorigheid en verbondenheid, waardoor angst, wan‐ hoop en verdriet plaatsmaken voor hoop, kracht en inspiratie. Dat hebben we met elkaar gedeeld tijdens het ‘Inspirational concert’ en de ‘Inspirational tentoonstel‐ ling’. Twee gebeurtenissen waar u het verslag van kunt lezen in deze krant. Al deze activiteiten moeten ons kracht en inspiratie geven om vooruit te blijven kijken om onze omgeving, Amsterdam Zuidoost, tot een plek te maken waar iedereen zou willen wonen. Wetende dat we nu twintig jaar verder zijn, zullen wij ook ná 4 oktober 2012 onze blikken vooruit moeten rich‐ ten, zonder dat we alle verdriet en pijn vergeten. Het Groeiend Monument waar we jaarlijks herdenken is een plek om te blijven herinneren en inspiratie te vinden. Het eigen licht laten schijnen zoals Nelson Mandela in zijn gedicht heeft verwoord: “Onze diepste angst is niet dat wij ontoereikend zijn. Onze diepste angst is dat wij mateloos krachtig zijn. Het is ons licht, niet onze duisternis dat ons het meeste vrees aanjaagt. Wij vragen ons af: wie ben ik dat ik briljant, schitterend, talentvol, fantastisch zou zijn? Let wel: wie ben je dat je dat niet zou zijn? Als wij ons eigen licht laten schijnen Geven wij onbewust anderen toestemming dat ook te doen. Wanneer wij bevrijd zijn van onze eigen angst Heeft onze aanwezigheid automatisch een bevrijdende werking op anderen.” Helen Burleson Voorzitter Stichting Beheer Het Groeiend Monument De Bijlmerramp is de benaming voor de vliegramp waarbij op zondag 4 oktober 1992 een Boeing 747‐vrachtvliegtuig van de Insraëlische luchtvaartmaatschappij El Al neerstortte op de flats Groeneveen en Kruitberg in de Bijlmer. De ramp kostte 43 mensen het leven, onder wie de driekoppige bemanning en de enige passagier van het vliegtuig. Buiten de 43 geregistreerde doden waren er mogelijk ook slachtoffers onder illegale flatbewoners te betreuren. Hun exacte aantal heeft men nooit kun‐ nen achterhalen. In aanwezigheid van honderden mensen werd op 4 oktober de Bijlmerramp herdacht. De herdenking bij ‘de boom die alles zag’ trok ook veel pers. Tientallen journalisten van landelijke en lokale media waren ter plekke om verslag te doen van de emotionele gebeurtenis waar jaarlijks wordt stilgestaan bij de vele doden die vielen tijdens de vliegtuigcrash. Dit jaar precies 20 jaar geleden. De plechtigheid begon in het atrium van het CEC‐gebouw in Zuidoost waar onder andere Burgemeester Eberhard van der Laan het woord richtte tot een paar honderd nabestaanden en aanwezigen. Van der Laan: “De Bijlmer is alleen maar sterker geworden na de ramp. Hoe moeilijk soms ook, het is belangrijk dat we eens per jaar die herinneringen delen.” Ook portefeuil‐ lehouder Emile Jeansch van stadsdeel Zuidoost sprak de aan‐ wezigen moed in: "Het heldhaftige optreden van zovelen en het algemene saamhorigheidsgevoel tijdens en direct na de vliegramp 20 jaar geleden, vormen de verhalen die we elkaar moeten blijven vertellen.” De overige toespraken van vertegenwoordigers van maatschap‐ pelijke instellingen in Zuidoost werden opgeluisterd door indrukwekkende muziek van het Groot Mannenkoor uit Zwolle. Rond zes uur vertrok een lange stoet lopende mensen vanuit het CEC‐gebouw naar de plek waar jaarlijks de herdenking plaatsvindt, onder ‘de boom die alles zag.’ Stilte Ook na 20 jaar bleek tijdens deze plechtigheid weer dat de emoties velen nog hoog zitten. Vele tranen werden er gelaten onder de boom. Tientallen kransen zijn er gelegd door onder andere vertegenwoordigers van het kabinet in Den Haag, verschillende ambassades, verschillende politieke en maatschappelijke organisaties. Onder een oorverdovende stilte werden door schoolkinderen ballonnen opgelaten voor de men‐ sen die zijn omgekomen. Rabijn Evers vroeg in zijn gebed om rust voor slachtoffers van de ramp. De officiële herdenking werd afgesloten met een informeel samenzijn in kerkcentrum de Nieuwe Stad waar velen naar toe gingen om elkaar weer moed en inspiratie in te spreken. Dat gebeurde volgens goed Bijlmergebruik onder het genot van een hapje en een drankje. Grote belangstelling voor herdenking 20 jaar Bijlmerramp Noem hun naam Streep hun naam niet door Al zijn ze tot stof vergaan Streep hun naam niet door Alsof ze nooit hebben bestaan ’t liefst dat ik heb bezeten ’t middelpunt van mijn bestaan vraag mij niet dat te vergeten en gewoon weer door te gaan want ik wil wel verder leven, maar ik weet niet hoe dat moet ‘k hoor bij hen die achterbleven Overleven vraagt wel moed Streep daarom hun naam niet door Noem hun naam En laat me weten Dat ook jij niet zult vergeten Zo alleen kan ik verder gaan Foto Paco Nuñez 20 jaar Bijlmerramp oktober 2012 Foto Auke VanderHoek

description

Special 20 jaar Bijlmerramp 18 oktober

Transcript of Special bijlmerramp stadsdeelkrant Zuidoost

Extra bijlage

20 jaar BijlmerrampKracht en Inspiratie

Via deze krant willen een aantal mensen hun gevoelensover 20 jaar Bijlmerramp met u delen. Ik herinner me dat zondag 4 oktober 1992 een prachtigeherfstdag was. Het zonnetje scheen toen ik omstreeks11.00 uur ’s morgens samen met mijn man richtingTilburg vertrok om daar de Surinaamse Brasadé (de dagvan de omhelzing) te vieren. De Bijlmer zag er die mor‐gen vredig en mooi uit. Niet wetende dat het ’s avondszou veranderen in een rampplek. Een ramp die 43 mensen hun leven kostte en die toch inde afgelopen jaren aan de bewoners de kracht en inspi‐ratie heeft gegeven om mede te bepalen wat het gezichtvan Amsterdam Zuidoost (Bijlmermeer) zou worden.

Er wordt gezegd: ‘Elke ramp die je hebt overleefd, wordtje groter van en verrijkt je leven.’

Het unieke aan een rampsituatie is dat mensen elkaaropzoeken en met elkaar samenwerken. Er ontstaatsaamhorigheid en verbondenheid, waardoor angst, wan‐hoop en verdriet plaatsmaken voor hoop, kracht eninspiratie. Dat hebben we met elkaar gedeeld tijdens het‘Inspirational concert’ en de ‘Inspirational tentoonstel‐ling’. Twee gebeurtenissen waar u het verslag van kuntlezen in deze krant. Al deze activiteiten moeten onskracht en inspiratie geven om vooruit te blijven kijkenom onze omgeving, Amsterdam Zuidoost, tot een plekte maken waar iedereen zou willen wonen.

Wetende dat we nu twintig jaar verder zijn, zullen wijook ná 4 oktober 2012 onze blikken vooruit moeten rich‐ten, zonder dat we alle verdriet en pijn vergeten. HetGroeiend Monument waar we jaarlijks herdenken is eenplek om te blijven herinneren en inspiratie te vinden.Het eigen licht laten schijnen zoals Nelson Mandela inzijn gedicht heeft verwoord:

“Onze diepste angst is niet dat wij ontoereikend zijn. Onze diepste angst is dat wij mateloos krachtig zijn.Het is ons licht, niet onze duisternis dat ons het meestevrees aanjaagt.Wij vragen ons af: wie ben ik dat ik briljant, schitterend,talentvol, fantastisch zou zijn?Let wel: wie ben je dat je dat niet zou zijn?Als wij ons eigen licht laten schijnenGeven wij onbewust anderen toestemming dat ook tedoen.Wanneer wij bevrijd zijn van onze eigen angstHeeft onze aanwezigheid automatisch een bevrijdendewerking op anderen.”

Helen BurlesonVoorzitterStichting Beheer Het Groeiend Monument

De Bijlmerramp is de benaming voor de vliegramp waarbij op zondag 4 oktober1992 een Boeing 747‐vrachtvliegtuig van de Insraëlische luchtvaartmaatschappij ElAl neerstortte op de flats Groeneveen en Kruitberg in de Bijlmer. De ramp kostte 43mensen het leven, onder wie de driekoppige bemanning en de enige passagier vanhet vliegtuig. Buiten de 43 geregistreerde doden waren er mogelijk ook slachtoffersonder illegale flatbewoners te betreuren. Hun exacte aantal heeft men nooit kun‐nen achterhalen.

In aanwezigheid van honderden mensen werd op 4 oktober deBijlmerramp herdacht. De herdenking bij ‘de boom die alleszag’ trok ook veel pers. Tientallen journalisten van landelijkeen lokale media waren ter plekke om verslag te doen van deemotionele gebeurtenis waar jaarlijks wordt stilgestaan bij devele doden die vielen tijdens de vliegtuigcrash. Dit jaar precies20 jaar geleden.

De plechtigheid begon in het atrium van het CEC‐gebouw inZuidoost waar onder andere Burgemeester Eberhard van derLaan het woord richtte tot een paar honderd nabestaanden enaanwezigen. Van der Laan: “De Bijlmer is alleen maar sterkergeworden na de ramp. Hoe moeilijk soms ook, het is belangrijkdat we eens per jaar die herinneringen delen.” Ook portefeuil‐lehouder Emile Jeansch van stadsdeel Zuidoost sprak de aan‐wezigen moed in: "Het heldhaftige optreden van zovelen enhet algemene saamhorigheidsgevoel tijdens en direct na devliegramp 20 jaar geleden, vormen de verhalen die we elkaarmoeten blijven vertellen.”

De overige toespraken van vertegenwoordigers van maatschap‐pelijke instellingen in Zuidoost werden opgeluisterd doorindrukwekkende muziek van het Groot Mannenkoor uit Zwolle.Rond zes uur vertrok een lange stoet lopende mensen vanuithet CEC‐gebouw naar de plek waar jaarlijks de herdenkingplaatsvindt, onder ‘de boom die alles zag.’

StilteOok na 20 jaar bleek tijdens deze plechtigheid weer dat deemoties velen nog hoog zitten. Vele tranen werden er gelatenonder de boom. Tientallen kransen zijn er gelegd door onderandere vertegenwoordigers van het kabinet in Den Haag, verschillende ambassades, verschillende politieke en

maatschappelijke organisaties. Onder een oorverdovende stiltewerden door schoolkinderen ballonnen opgelaten voor de men‐sen die zijn omgekomen. Rabijn Evers vroeg in zijn gebed omrust voor slachtoffers van de ramp.

De officiële herdenking werd afgesloten met een informeelsamenzijn in kerkcentrum de Nieuwe Stad waar velen naar toegingen om elkaar weer moed en inspiratie in te spreken. Datgebeurde volgens goed Bijlmergebruik onder het genot van eenhapje en een drankje.

Grote belangstelling voor herdenking 20 jaar Bijlmerramp

Noem hun naamStreep hun naam niet door

Al zijn ze tot stof vergaan

Streep hun naam niet door

Alsof ze nooit hebben bestaan

’t liefst dat ik heb bezeten ’t middelpunt van mijn bestaan

vraag mij niet dat te vergeten

en gewoon weer door te gaan

want ik wil wel verder leven,

maar ik weet niet hoe dat moet

‘k hoor bij hen die achterbleven

Overleven vraagt wel moed

Streep daarom hun naam niet door

Noem hun naam

En laat me weten

Dat ook jij niet zult vergeten

Zo alleen kan ik verder gaan

Foto

Pac

o N

uñez

20 jaar Bijlmerramp ■ oktober 2012

Foto

Auk

e V

ande

rHoe

k

2 20 jaar Bijlmerramp ■ oktober 2012

De saamhorigheid was mooi

Je moet het leven nemen zoals het komt

“Ik woonde hier al heel lang en je weet dathier vliegtuigen over vliegen. Maar met eenongeluk, daar hou je geen rekening mee. Hettoont aan hoe kwetsbaar je bent, het raaktde kern, want je hebt het gevoel dat je in jeeigen huis veilig moet zijn,” zegt RonaldJanssen. Hij was net stadsdeelvoorzittergeworden toen de ramp gebeurde. Ronald:“Er kwam heel veel hulpverlening vanuit delandengroepen, vanuit de Ghanese enSurinaamse gemeenschappen, vanuit debewoners zelf. De saamhorigheid toen inZuidoost, dat was mooi. Dat hebben de lan‐dengroepen en wij niet weten vast te hou‐den. Maar of dat nou erg is? Ik zou overigensook niet weten hoe het wel zou moeten?Dat ebt na verloop van tijd weg want hetleven gaat door en de wijk heeft een grootverloop van bewoners.” Tot hoe lang moe‐ten we blijven herdenken? Ronald: “In prin‐cipe zolang de mensen die het hebben mee‐gemaakt het belangrijk vinden.”

Alles afgeslotenRonald woonde tijdens de ramp op eensteenworp afstand van waar het vliegtuigneerstortte in Kortvoort. Waar was u toenhet gebeurde? Ronald: “Ik was ergensonderweg vanuit Zeeland. We wisten vanniks, we hadden de radio niet aanstaan in de

auto. En in die tijd hadden we nog geenmobiele telefoontjes. We merkten pas dat eriets aan de hand was toen we onze wijk nietin konden. Alles was afgesloten. We zijn ophet politiebureau Flierbosdreef beland enben daar ben ik bijgepraat over wat er aande hand was. We hebben het stadsdeelkan‐toor geopend. Veel ambtenaren en raads‐leden kwamen helpen. Vanuit het stadhuiswaar het crisisteam zat, kregen we de vraagom informatietelefoonnummers te openenwaar mensen heen konden bellen. We zijnmet zijn allen de telefoon gaan beantwoor‐den, maar veel wisten we ook niet. Het isverbluffend hoe een groot apparaat vanhulpdiensten en rampenbestrijding in éénklap gaat draaien.”

*“Storten neer, 1862, storten neer, storten neer, begre‐

pen? Storten neer.”

Mijn MoederMijn moeder heeft mij verteld

dat in 1992 een vliegtuig op

Groeneveen was gevallen,

Heel veel volwassenen en

kinderen waren doodgegaan.

Toen ik het gehoord had,

was ik verdrietig. Ik moest

huilen voor mensen en de

kinderen, want als het vliegtuig

niet neer was gestort waren de

kinderen volwassen.

En zij hadden misschien al

kinderen gekregen.

Een geluk was dat ik nog niet

geboren was.

Marlene: “Mijn man en ik waren net wegnaar de flat Kleiburg. We hadden spullengeleend van een kennis en die brachten we

terug. De kinderen waren thuis. We zoudenniet lang wegblijven. Nog geen 10 minutennadat we van huis waren hoorden we een

enorme knal. Ik dacht dat het onweerde.Maar toen we eenmaal buiten kwamen uitde flat Kleiburg, bleek het een vliegtuig tezijn dat was neergestort. Snel liep ik naar onshuis, maar daar zag ik al van afstand dat onzevoorkant er helemaal uit lag. En daar begononze nachtmerrie. Midden in de vlammen‐zee.” Dat was het moment waarop het echt‐paar Truideman in één klap hun enige tweekinderen kwijtraakte. Zoonlief zou een paardagen later, op 9 oktober 1992 jarig zijn.Verheugd als hij was over zijn verjaardag,werd het een dag van diepe rouw.

LeegteNu, twintig jaar later, wordt het echtpaarTruideman nog dagelijks herinnerd aan hetgemis van hun kinderen. Marlene: “Of hetnou is op verjaardagsfeestjes, of bij degeboorte van baby’s in de families, iedermoment worden we herinnerd aan onze kin‐deren en dan komt bij mijn man en ik devraag: Hoe zou het zijn als… Maar we hebbengeprobeerd een manier te vinden om met deleegte in ons leven om te gaan. Op een gege‐ven moment moet je veel praten met jezelf.Haal inspiratie uit je innerlijke kracht. Het ismoeilijk, maar je moét wel. Stap voor staphebben wij het een plek gegeven in onsleven. Treurig in bed blijven liggen heeft mijnkinderen niet teruggebracht. Hoe graag ik zeook terug wil.”

Marlene en Stanley zijn sinds de afgelopenvijf jaar nauw betrokken bij de herdenkings‐

plechtigheden die jaarlijks worden georgani‐seerd door de stichting ‘Beheer Het GroeiendMonument’. Stanley: “De herdenking is voornabestaanden. En wij zijn blij dat wij er ookover kunnen meebeslissen in plaats van achteraf te zeggen: dat had anders of betergemoeten. Het is onze manier om een bijdra‐ge te leveren aan de verwerking van het verdriet wat er nu nog steeds is bij velen.”

“Going down, 1862, going down, going down, copied? Going down.”

Voor Marlène en Stanley Truideman is het precies twintig jaar dat zij leven zónder deaanwezigheid van hun twee kinderen. Op de bewuste avond van 4 oktober 1992 storttede El Al Boeing 747 neer op het gedeelte waar de familie Truideman woonde in de flatGroeneveen. Hun 17 jarige zoon en 14 jarige dochter kwamen daarbij om het leven.

Foto

Auk

e V

ande

rHoe

k

Het is 4 oktober 1992. De gezagsvoerder van El Al vlucht 1862 Itzhak Fuks spreekt zijn laat‐ste woorden om 17:35:25 via de radio met de verkeerstoren op Schiphol: “Going down,1862, going down, going down, copied? Going down.”* Tien seconden later stort hetvrachtvliegtuig neer op Kruitberg. Drie bemanningsleden en de enige passagier zijn op slagdood. Op de grond komen minstens 39 mensen om. Het is nu 20 jaar geleden dat deBijlmerramp zich voltrok.

Foto

Pac

o N

uñez

3 20 jaar Bijlmerramp ■ oktober 2012

Inspiratie nodig om verder te gaan

‘Inspirational Concert’ in Ziggo Dome geeft kracht

Door een boom te planten geef je leven terug

Haim Divon (61) heeft lang uitgekeken naarhet ambassadeurschap in Nederland. Hijvoelt een ‘emotionele band’ met ons land alsgevolg van vriendschappen en fietsvakantiessamen met zijn vrouw. De emotionelebetrokkenheid bij de vliegramp voelt hijtwintig jaar na dato nog steeds: "Vorig jaar,toen ik hier net ambassadeur was, voelde ikal de behoefte om naar de herdenkingsbij‐eenkomst te gaan. Om de families van deslachtoffers te ontmoeten en ze een ‘hug’ tegeven, om ze te tonen dat we om ze gevenen ze niet vergeten zijn."

Bomen als eerbetoonTer gelegenheid van deze twintigste herden‐king van de vliegramp kwam Divon met hetidee om ter nagedachtenis van de slachtof‐fers 43 bomen te planten in Israël, in een park

in de stad Be’er Sheva ten zuiden vanJeruzalem: "Bomen planten uit eerbetoonaan overleden mensen is een traditie in mijnland. Door een boom te planten geef je ookiets van leven terug." De diplomaat legt uitdat er zo in zijn land ook hele bossen zijn ge ‐pland ter herinnering aan verdwenen Joodsegemeenschappen. Voor elke geplante boom iser bovendien een certificaat voor de nabe‐staanden van de slachtoffers van de vliegramp.

Twee leden van de Stichting NabestaandenBijlmerramp worden door luchtvaartmaat‐schappij El Al in staat gesteld om namens allenabestaanden een bezoek te brengen aanhet park in Be’er Sheva. En als meer nabe‐staanden het park willen bezoeken, valt daarvolgens ambassadeur Divon mogelijk ookeen mouw aan te passen.

Ambassadeur Haim Divon van Israël herinnert zich de Bijlmerramp nog als de dag van gis‐teren. Ten tijde van de tragedie was hij ambassadeur in Ethiopië. De televisie van hetAfrikaanse land bracht de hele dag nieuws over het einde van de dictatuur, toen daaropeens doorheen CNN met beelden kwam van de neergestorte EL Al Jumbo en de bran‐dende flats. De beelden schokten hem. "Ik kende Amsterdam, had goede herinneringenaan de stad. Ik beleefde die beelden toen dus heel intens." Als ambassadeur van zijn landin Den Haag heeft Divon er nu voor gezorgd dat er in zijn land bomen zijn gepland ternagedachtenis van de slachtoffers van de ramp.

Een tentoonstelling in het stadsdeelkantoorin Zuidoost én bomen in Israel zijn dit jaarde tastbare voorwerpen die inspiratie moe‐ten bieden voor het verwerken van de Bijl ‐merramp, dit jaar precies 20 jaar geleden.

In aanwezigheid van nabestaanden werd opvrijdag 28 september de tentoonstelling ’20 jaar Bijlmervliegramp’ in ingetogen sfeergeopend in het stadsdeelkantoor. Aan demuur prijken ontroerende schilderijen vankinderen. Het gaat om tekeningen van twin‐tig jaar geleden die destijds zijn gemaaktdoor de jeugdigen in Israël en Nederland, alssteun aan de nabestaanden in Nederland.Aan de hand van getekende vliegtuigjes,bomen én schalen met teksten wordt herin‐nerd aan de pijn en het verdriet dat hetneergestorte Israëlische vliegtuig veroor‐zaakte.

Wederzijdse pijnDie pijn is ook aan de Israëlische kant nietvoorbij gegaan. Daarom zijn er 43 bomengeplant in dat land met een bijbehorend cer‐tificaat waarop de naam staat van de overle‐dene in de Bijlmer. Dat vertelde Haime

Divon, ambassadeur van Israël in Nederlandtijdens de openingsplechtigheid van de ten‐toonstelling. "Het is wederzijdse pijn. Levenskomen helaas niet terug. Maar een boomgeeft inspiratie voor groei van iets nieuws,"aldus de zeer ontroerde vertegenwoordigervan de Israëlische overheid. De bomen zijngeplant in het El Al Rood‐ Wit‐Blauw park. Indit park worden volgens Israëlische traditiebomen geplant voor iemand die je dierbaaris geweest en door deze boom wilt latenvoortleven.

De lokale bestuurder Urwin Vyent benadruk‐te de kracht en inspiratie die de tentoonstel‐ling moet bieden. " Herdenken blijft nodig,ook na twintig jaar." Naast de schilderijen enherdenkingsschalen, staat ook een replicavan 'de boom die alles zag'. De boom is ditjaar omgedoopt tot ‘de boom die allesweet’.

De tentoonstelling staat in het teken vaninspiratie om verder te leven en is te bezich‐tigen tot en met 19 oktober 2012 in hetInformatiecentrum van het stadsdeelkan‐toor.

Ter herdenking van 20 jaar Bijlmerrampvond in de lounge van de splinternieuweconcertzaal Ziggo Dome een intiem concertplaats met diverse artiesten. “ De muziek isde taal van uw gedachte. Het is eenmoment om het leven te vieren”, woordenvan wethouder Muriël Dalgliesh bij de ope‐ning van de muzikale herdenking. Ruimhonderd betrokkenen en nabestaandenwoonden het concert bij.

Gevoelige muziek van artiesten zoals FreddyGumbs, Raj Mohan, de gezusters Yorks en de

band ‘Denise Jannah en de Nazaten’ gavenuiting aan kracht en mentale steun voornabestaanden. Het was een idee van HelenBurleson, voorzitter van de stichting ‘Beheerhet Groeiend Monument’, die al jaren methet idee liep om zo’n concert te organiseren.En dat viel goed in de smaak.

Op zoek naar de hondJoke Buijs en Louise Dijkstra, twee bewonersuit Zuidoost, waren er ook bij. Zij maaktende ramp van nabij mee. “Uit dit concert heb‐ben we weer kracht geput om een jaar ver‐der te kunnen, want nog iedere dag als ereen vliegtuig voorbij vliegt denken we terugaan die vreselijke gebeurtenis.” Joke verloorhaar rookmaatje Marcella, met wie ze regel‐matig bij ‘de boom die alles zag’ een praatjemaakte onder het genot van een shag.Dagen en nachten na de ramp heeft Jokenog gezocht naar de hond van Marcella omdie in huis te nemen, maar het beest heeftze nooit meer teruggevonden. “Zo eenavond als deze haalt de herinnering aan 4oktober 1992 weer naar boven, maar hetgeeft ook weer hoop op een nieuw begin.”Fo

to P

aco

Nuñ

ezFo

to P

aco

Nuñ

ez

Foto

Pac

o N

uñez

Foto

Pac

o N

uñez

4 20 jaar Bijlmerramp ■ oktober 2012

Aanpak Bijlmerramp helpt andere rampenbestrijders

De leuke momenten in het leven moet je koesteren

Van Thijn gaf destijds als burgemeester deeerste drie weken leiding aan de immensecrisisorganisatie. Zijn crisisteam wist doorrazendsnel opsporingswerk van de politie delijst van 1588 vermisten in drie dagen tijdterug te brengen tot het werkelijke aantalvan 43 doden. Ook de opvang van nabe‐staanden en overlevenden van de ramp trokde burgervader zich persoonlijk aan. Zo gafhij al de dag na de ramp opdracht tot devoorbereiding van een rouwplechtigheid.Beelden van die stille tocht met vijftiendui‐zend mensen en van de herdenking in de RAImet tienduizend mensen, grijpen hem nogaltijd aan: “Die massale uiting van rouw enverbondenheid maakte een enorme indrukop mij.” Een tijd lang hield Van Thijn nogcontact met Willem Symor of ‘Pa Sem’, dienadat hij zelf aan de ramp was ontkomen devuurzee weer in holde om een tienjarig jon‐getje te redden en daarbij toen zelf ernstigebrandwonden opliep: “Op 1 januari 1993heeft hij daar uit mijn handen ten overstaan

van een vol Concertgebouw een onderschei‐ding voor ontvangen”, vertelt de oud‐burge‐meester over de in 2008 overledenBijlmerbewoner van Surinaamse afkomst.

ImproviserenDe parlementaire enquêtecommissie die deafhandeling van de Bijlmerramp in 1999onderzocht, vond dat Van Thijn de crisisor‐ganisatie direct na de ramp goed had aange‐pakt. “Al improviserend vonden we toennieuwe dingen uit waar rampenbestrijdersnu nog steeds profijt van hebben, zoals hoeje als overheid in zo’n noodsituatie omgaatmet de media”, aldus Van Thijn nu. Hij ver‐telt ook dat hij nog regelmatig gevraagdwordt als spreker op bijeenkomsten overrampenbestrijding.

In meerdere van zijn boeken deed Van Thijnzelf verslag van wat de Bijlmerramp voorhem heeft betekend. Ook in zijn binnenkortte verschijnen boek ‘Blessure tijd’ over wat

hem de afgelopen zestig jaar in zijn beroeps‐matige leven heeft beziggehouden, doet deinmiddels 78‐jarige oud‐burgemeester dat:

“Iedereen die deze tragedie toen van nabijheeft meegemaakt, ervaart er nog de pijnvan, dat kan gewoon niet anders.”

Het heeft een haar gescheeld of JeannetteHasselbaink en haar gezin waren nu altwintig jaar overleden. Doordat haar zoonper se die dag naar zijn tante in Leidenwilde, is het gezin ontkomen aan de dood.

Op de bewuste zondagmiddag van 4 okto‐ber 1992 had Jeannette net een dienst achter de rug. Normaal gesproken kookteze altijd na het werk, maar die dag beslootze eten te halen. Eenmaal thuis op de bankvroeg haar zoon of ze nog naar tante Ruthzouden gaan in Leiden. Jeannette steldehaar zoon voor om het eerst aan zijn papate vragen. Die zei: Ik ga op één voorwaarde:als ik naar Studio Sport kan kijken in Leiden,anders ga ik niet. Tante Ruth werd gebelden die stemde in. Zij zou een aparte televi‐sie aanzetten, zodat vader Stanley Carbin inalle rust naar zijn favoriete programma konkijken. Zodoende vertrok het gezin ruimvóór half zeven uit huis. Ze woonden pre‐cies in het getroffen gebied: TussenGroeneveen en Kruitberg .

Spullen reddenTerwijl vader Carbin in Leiden naar StudioSport keek, werd die televisie‐uitzending onderbroken voor een flashbe‐richt: Vliegtuig neergestort in de Bijlmer.Jeannette: “We hadden net een videorecor‐der gekocht, dus ik zei tegen mijn man, komwe gaan weg dan kunnen we gaan filmen!”Eenmaal in de Bijlmer bleek de weg naarhun huis volledig afgesloten. Toen pas werdduidelijk dat het vliegtuig was neergestortop hún huis! Nog voordat de auto stilstond,rende de zoon uit de auto om zijn huisspul‐

len te redden. In alle paniek is de zoon uithet zicht verloren. Hij was nergens te vin‐den. Ik vreesde het ergste. Pas de volgendeochtend werden we herenigd met ons kindin de Bijlmersporthal waar alle mensenwerden opgevangen.”

Tweede kansJeannette: “Uiteindelijk bleek dat wij aaneen flinke nachtmerrie zijn ontsnapt. Als ikdie dag, zoals gewoonlijk was gaan koken nahet werk, dan was ik te moe en dan had ik

tegen mijn zoon gezegd, nee we gaan eenandere dag naar tante Ruth. En dan warenwe zeker omgekomen. Ik geniet nu van vanelk moment in ons leven. Wij hebben eentweede kans gekregen. Een ieder ervaartverdriet op zijn of haar eigen manier. Ik kanniet zeggen ‘laat het los’, maar het is biddendat de pijn op een dag dragelijk wordt. Hetleven moet verder. Probeer inspiratie tehalen uit kleine dingen die heel onschuldiglijken, maar toch heel bijzonder zijn!”

Ik ben er nietIk heb geen verdriet

Ik heb geen pijn

Ik zal eeuwig bij je zijn Want

Ik ben 's morgens de zon bij het opstaan

Ik ben 's avonds de maan en de sterren bij

het slapen gaan

Ik ben de drukte in het verkeer

Ik zie jullie allemaal keer op keer

Ik ben een diamant die mooi glanst

Ik ben de muziek die je danst

Ik ben je vreugde, je verdriet en pijn

Ik zal altijd en eeuwig bij je zijn

Daarom …Huil niet om mijn graf

Ik ben er niet

Ik ben weer opgestaan

Ik ben niet dood gegaan

Foto

Sta

nley

Car

bin

Foto

Geo

rge

Maa

s/Fo

tono

va

Ed van Thijn, ten tijde van die noodlottige 4 oktober van 1992 burgemeester vanAmsterdam, draagt de ramp nog steeds met zich mee. Hij voelt zich twintig jaar na datonog altijd verbonden met de nabestaanden en kijkt ook met ontzag terug naar de ‘massaleuitbarsting van multiculturele rouw en verbondenheid’ van toen. Positief stemt het hemdat de aanpak van de vliegramp door zijn crisisteam sindsdien als voorbeeld geldt voorandere rampenbestrijders.

ColofonDeze bijlage is een uitgave van Stichting‘Beheer het groeiend monument’. Teksten: Helen Burleson, Paul Hazebroek,Roshnie Phoelsingh, Auke VanderHoekDe gedichten zijn geschreven doorBijlmerbewoners, vrienden en nabestaanden.Foto's: Stanley Carbin, George Maas/Fotonova, Paco Nuñez, Auke VanderHoekwww.hetgroeiendmonument.nl