J A A R V E R S L A G

in woord en beeld

2011

2

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

Inho

udst

afel enkele belangrIjke momenten,

projecten en dossIers

Woord vooraf 3

Ethiek en Waarden 4 Ethisch advies 15 over goede zorg bij etnisch-culturele diversiteit 5

Ethisch advies 16 over palliatieve sedatie 6Euthanasiedebat 6

Zorgorganisatie 7 Algemene ziekenhuizen 8

Ook morgen nog zeker van pediatrische zorgen 8Efficiënte organisatie van revalidatie 9

Ouderenzorg 12 Uniforme inschaling als basis van cliëntvolgende financiering 12 Kwaliteitssysteem voor de woonzorgcentra 13 GPS 2021-vormingsinitiatieven 14

Geestelijke gezondheidszorg 16 Ondersteuning van de leden bij de uitwerking van projecten 107 16 Dossier forensische zorg 18 CGG als bruggenhoofd voor de verdere uitbouw van de ambulante GGZ 19 Preventieve GGZ in zijn puurste vorm: het accent op kinderen en jongeren 20

HR-beleid 21 Steekproef naar het tekort aan artsen-specialisten 22 Europa: een meerwaarde voor zorgvoorzieningen? 23 Arbeidsduur in de ouderenzorg 24 Het Instituut voor Functieclassificatie IF-IC 25 Functiedifferentiatie – Actualisatie van de zorgorganisatie 26

Financiering 28 Hospitalisatieverzekeringen doorgelicht 29 Boordtabel en benchmark budget financiële middelen 30

Algemeen beleid 31 Beleidsprioriteiten voor de nieuwe federale regering 32 Communicatie 33 Tevredenheidsenquête 33

Bijlage 1: Samenstelling raad van bestuur (2010-2013) 35Bijlage 2: Overzicht personeel ZV op 31/12/2011 36Bijlage 3: Overzicht studiedagen 2011 38Bijlage 4: Zorgnet Vlaanderen in cijfers 40

3

jaa

rv

er

sl

ag

2011

Woord vooraf Ximinis am utatincti ilique voloratur, se volut voluptatione exerund itest, ut antisci istiati onse-dit, quam quias essitata cum alitiundae el et fugiande prehene nientet entur as voluptia volent experum fuga. Me es et mo ipsundi adipienit ex ea nonsequia sequisimos si odionsequid quat.Ci ne sa di nus et et, conseque voluptas volenih illandis ellite et, sequi vollabo reptate nam dolupta tiatecto volorum reium simus adi beatenienis dolupti am atemporibea dit faciam qui doluptatemos molorum velique commo maio. Ut eos doluptate dolores net volorporis doluptatiis eate dus modit fugitat usciducipsus provid que nus at.

Sequiatium a ex et invel maiorenda inis in cusam vendus dusa velitibus vellique volupti undust, sit quissum none int autem fuga. Nequam verit lam, omnim fugia volut assimpo sanientium faceperro qui aut qui apelita temodiaepe enima cuscit et idi dolo exceped quasita spitas repe peliquam haribustrum eium fugiam idessimil in nonsed moluptas endis most ad quam res estiuntem eumquis il inumque nobit pelessum et odi ipicim aut qui con re, optatem oluptatem-por as ad magnatur?

Axim ilit quat arum voluptur? Quiaspere con porest esci doluptate volent quiasit latem quiatur rest dis expelestrum quas audis mo berum est, cum facia que sincto etur?Officiis et exceatianis aut lat que velitat emporen duciisi mporepudam quiae. Nus et est ut voBus ducillabo. Bisciliaspis idel magni dion ersperiti as et labor maionse culparia sitias ratem re nuscien ecullaut reremposanti dolorernam, quo voluptaest unt omnis rem quam quam vel in et volorest voluptaquis restis et quo volum, quassit, ut aut voluptissus expelita quatem idellanit re-rorio. Core delentisquos ea as im et eiunt aut earum rerestio. Usa cusam faccaessin eium ullaut pa sed mos et quiae dolent.

Tur rem enis sit aut res a imus andus eum dus adis rem. Nam solorum faciis que nam, a il idisi dolupta nem evenis et hite sed qui beaqui dest, sin nitiure, odi optam, il eosae eaquo con ra volorib earcidusam et exerem re exces ea is dolor sit quae voloritas eos nihit quature, quodita tiantiorro di cupturem conse vere moluptatem fuga. Ommodit, opta dolento et fuga. Itae quas sam eos as dolesci offictatem acia nis nonserspit, con porerum fuga.

Peter Degadt Guido Van Oevelen Gedelegeerd bestuurder Voorzitter

Redactie: Zorgnet Vlaanderen

Eindredactie: Lieve Dhaene, Catherine Zenner

Vormgeving: www.dotplus.be

Verantwoordelijke uitgever: Guido Van Oevelen, p/a Zorgnet Vlaanderen, Guimardstraat 1, 1040 Brussel

4

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

ethiek en waarden

5

jaa

rv

er

sl

ag

2011

ethIsch advIes 15 over goede zorg bIj etnIsch-culturele dIversIteItDe ethische werking van Zorgnet Vlaanderen stond in 2011 in het teken van het navormings-programma voor het ethisch advies Goede zorg bij etnisch-culturele diversiteit. De raad van bestuur keurde dit advies goed op 26 januari 2011, waarna het werd bezorgd aan alle leden-voorzieningen en toegankelijk werd gemaakt voor een breder publiek via de website.

Lees het volledige ethische advies 15.

In de zomerperiode blikte Zorgnet Vlaanderen twee filmreportages in met getuigenissen uit de zorgpraktijk. In de eerste reportage zoomden we in op de ethische betekenis van intercultu-rele zorg voor de dagelijkse zorgpraktijk. De tweede reportage bracht goede praktijkvoorbeel-den in beeld.

Reportage 1: ethische betekenis van interculturele zorg voor dagelijkse zorgpraktijk

Reportage 2: goede praktijkvoorbeelden

Op 14 oktober 2011 verzamelden 120 mensen in het Provinciehuis van Leuven op een studie-dag over het thema. Centraal stond het samen reflecteren over de ethiek en praktijk van in-terculturele zorgverlening in de ziekenhuiszorg, ouderenzorg en geestelijke gezondheidszorg. Het werd een geanimeerde dag met kwaliteitsvolle lezingen, een betrokken publiek dat zich graag engageerde op de interactieve momenten, aangrijpende getuigenissen en een afsluitend paneldebat. De filmreportages werden gesmaakt door het publiek.

Het advies vindt zijn weg in het Vlaamse, Belgische en internationale landschap. Het wordt geciteerd op Vlaamse en internationale symposia en gebruikt als referentiedocument in over-leg met overheden en andere partners. Het maakt, samen met de reportages, deel uit van het lescurriculum in hogescholen en universiteiten in Vlaanderen en Nederland.

6

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

ethIsch advIes 16 over pallIatIeve sedatIeIn het maatschappelijk debat over het levenseinde gaat sinds een aantal jaren steeds meer aandacht naar de zogenaamde continue palliatieve sedatie. Hoewel die vorm van medisch be-geleid sterven almaar vaker wordt toegepast, blijft de vraag naar een specifieke ethische om-kadering veelal onbeantwoord.

In het ethisch advies, waarvan de tekst eind 2011 werd afgerond, belichten we het ethisch ka-der waarbinnen palliatieve sedatie als een specifieke vorm van medisch begeleid sterven kan worden toegepast. Eerst en vooral wordt een overzicht gegeven van de klinische stand van zaken over palliatieve sedatie. Tevens wordt aandacht besteed aan de juridische context waar-binnen palliatieve sedatie kan worden toegepast. Vervolgens worden de essentiële waarden benoemd die we in ieder geval willen veiligstellen. Bijzondere aandacht gaat naar het principe van de proportionaliteit: dat betekent dat de graad van de sedatie in verhouding moet staan tot de zwaarte van het lijden dat erdoor bestreden wordt. De beschrijving van de waarden loopt uit in een ethische afweging die duidelijk maakt onder welke strikte ethische voorwaarden palliatieve sedatie kan worden toegepast. In het laatste deel van het advies komt de besluit-vorming en de zorgzame omkadering van palliatieve sedatie aan bod. Na goedkeuring door de raad van bestuur wordt het advies in het voorjaar van 2012 aan de leden bezorgd en bekend-gemaakt.

euthanasIedebatNaar aanleiding van het tienjarige bestaan van de Belgische euthanasiewet in mei 2012, werd er in 2011 aandacht besteed aan grondige reflectie over het thema, de bestaande wettelijke structuren, de filosofische achtergronden, het achterliggende mens- en maatschappijbeeld, het ethische luik en de te verwachten evoluties. Deze denkpiste kreeg vorm in een boeiende reflectie-avond over euthanasie waarin de visie van artsen, verpleegkundigen, filosofen, juris-ten, ethici en communicatie-experten aan bod kwam.

7

jaa

rv

er

sl

ag

2011

Zorgorganisatie

8

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

algemene zIekenhuIzenOok morgen nog zeker van pediatrische zorgenHet laatste decennium zat het aantal geboorten in Vlaanderen opnieuw sterk in de lift. Ver-wacht wordt dat die trend zich ook de volgende jaren zal doorzetten. De groep kinderen die zorg zal nodig hebben groeit niet alleen, er dienen zich ook stevige sociale uitdagingen aan.

In de kindergeneeskunde vonden de afgelopen decennia belangrijke ontwikkelingen plaats. Waar pediatrie vroeger voornamelijk gericht was op de behandeling van acute infectieziekten en ondervoeding, zien we nu meer neurologische en psychische problematiek, astma, obesi-tas, diabetes en kanker. Er is een belangrijke tendens tot subspecialisatie, maar tegelijk blijft een goede pediatrische basiszorg heel belangrijk. Daarnaast is ziekenhuispediatrie al vele jaren een weinig aantrekkelijke discipline. Kinderartsen in het ziekenhuis hebben een hoge wachtbelasting en – in vergelijking met andere medische specialismen – een lage vergoeding. De werkgroep pediatrie van Zorgnet Vlaanderen, in samenwerking met ICURO, ana-lyseerde in 2011 de problematiek.

> Publicatie cahierDe werkgroep bundelde zijn bevindingen in de publicatie Kwaliteitsvolle zorg voor het kind in het ziekenhuis, nu en in de toekomst. Ook morgen nog zeker van pediatrische zorgen (juli 2011). Daarin reikt de werkgroep ook een aantal concrete voorstellen aan voor de hervorming van het zorg-programma pediatrie. Differentiatie, horizontale en verticale samen-werking vormen de sleutelwoorden, waarmee een aanzet wordt gegeven tot een breed gedragen en toekomstgericht langetermijnbeleid. Daarbij streven we naar een kwaliteitsniveau dat internationaal mee vooraan blijft staan en beoordeeld kan worden op basis van objectieve resulta-ten.

Lees de publicatie online

> PersmomentOp 31 augustus organiseerde Zorgnet Vlaanderen een persmoment over dit dossier in het Sint-Vincentiusziekenhuis in Deinze. Daar stelde het zijn kinderplan voor dat moet tegemoetkomen aan de uitdagingen in de ziekenhuispediatrie. Bovendien trokken we er aan de alarmbel: de overheid had immers bepaald dat vanaf 2012 elk zorgprogramma vier voltijdse kinderartsen moest tellen. Een op de vier ziekenhuizen haalde die norm niet en werd dus met sluiting be-dreigd. Na uitgebreide aandacht in de media (VRT, VTM, Laatste Nieuws, De Specialisten, etc.) liet minister Onkelinx weten dat de inwerkingtreding van de nieuwe norm voorlopig wordt uitgesteld tot 1 januari 2014.

Ook morgen nog zeker van pediatrische zorgen

Kwaliteitsvolle zorg voor het kind in het ziekenhuis, nu en in de toekomst

9

jaa

rv

er

sl

ag

2011

Bekijk een reportage van het persmoment.

Efficiënte organisatie van revalidatieDat patiënten in een ziekenhuis niet alleen terechtkunnen voor acute zorgen, maar er vaak ook verblijven om te revalideren, is onvoldoende bekend. Revalidatie is nochtans uitermate belang-rijk. Denk aan patiënten met acute (vasculaire) aandoeningen, neurologische ziekten, trauma’s zoals verkeersongevallen of sportletsels, chronische aandoeningen als kanker... Sommige patiënten hebben nood aan een kortere revalidatieperiode, voor andere letsels is een lange revalidatie vereist.

Wat wel cruciaal is voor élke patiënt, is dat de revalidatie zo snel mogelijk wordt aangevat, dik-wijls nog in de acute fase van de ziekte, verwonding of aandoening. Bovendien is het belang-rijk dat bij het revalidatieproces verschillende disciplines worden betrokken, waarbij zowel het medische als het chirurgische, het bewegingstherapeutische, sociale, psychologische en ergonomische aspect aan bod komen. Ook diverse resocialisatiemogelijkheden krijgen de aan-dacht, zoals de aanpassing van de thuisomgeving en het werk, het opnieuw leren gebruiken van openbaar vervoer, enzovoort.

> VersnipperingOp heden is de revalidatie in België echter versnipperd en onvoldoende zichtbaar georgani-seerd om optimaal aan al die eisen te beantwoorden. Op dit ogenblik bieden immers verschil-lende zorgvoorzieningen revalidatie aan, telkens met een andere intensiteit en gericht op een brede waaier van doelgroepen. Daarnaast neemt ook de overheid initiatieven voor het uitwer-ken van structuren die specifieke subdoelgroepen behandelen (zoals patiënten in coma, pa-tiënten met multiple sclerose of patiënten met de ziekte van Huntington). Zorgnet Vlaanderen wil die versnippering wegwerken en nagaan welke rol voor wie is weggelegd.

In 2011 presenteerde Zorgnet Vlaanderen een ontwerp van Koninklijk Besluit dat meer een-heid moet brengen in een belangrijk deelgebied van revalidatie, namelijk de muskuloskeletale en neurologische revalidatie. De tekst kwam tot stand na frequent overleg met alle relevante actoren: de artsen fysische geneeskunde en revalidatie, de revalidatietherapeuten, ergothera-peuten, kinesitherapeuten en het ziekenhuismanagement. Het KB kwam al mooi aan bod in het medische vakblad De Specialisten en vindt nu zijn weg als discussienota in tal van overleg-momenten met direct betrokkenen.

10

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

In 2012 zal dit project worden voortgezet, en uitgebreid naar de residentiële opvang van reva-lidanten in ziekenhuizen. Op dit moment stellen we immers vast dat Sp-bedden – bedden in een gespecialiseerde dienst voor behandeling en revalidatie – te vaak gebruikt worden om de ligduurbeperking in de acute diensten te ontlopen. Het financieringssysteem en het tekort aan plaatsen in de ouderen- en andere voorzieningen werken dit opnamebeleid in de ziekenhuizen nog verder in de hand. Voor deze “langliggers” of patiënten die wachten op plaatsing moet dringend een andere oplossing worden gevonden.

Zorgnet Vlaanderen stelt een nieuw gebruik voor van de Sp-bedden in de ziekenhuizen en onderzoekt de typologie van patiënten die geen ziekenhuisopname meer nodig hebben. Een grote groep kan geholpen worden door de bestaande capaciteit van plaatsen kortverblijf in de woonzorgcentra uit te breiden. Voor een beperkte restgroep dienen andere opvangvormen te worden voorzien.

Belangrijkste doelstelling van dit project is om de acute verzorging en revalidatie in de zieken-huizen duidelijker af te lijnen van de niet-medische en langdurige zorg. Hiervoor is intensief overleg nodig met alle partners, zowel uit de ziekenhuissector als uit de sectoren geestelijke gezondheidszorg en ouderenzorg.

11

jaa

rv

er

sl

ag

2011

jaa

rv

er

sl

ag

2011

11

12

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

ouderenzorgUniforme inschaling als basis van cliëntvolgende financiering Het congres GPS 2021, dat op 27 november 2010 plaatsvond in Antwerpen, wekte veel belang-stelling bij professionals en beleidsverantwoordelijken uit de woonzorg. In zijn beleidsaan-bevelingen voor minister Vandeurzen beklemtoonde gedelegeerd bestuurder Peter Degadt de noodzaak van een transparante, rechtvaardige én toekomstbestendige financiering van de zorg voor kwetsbare ouderen. Hij pleitte voor een Masterplan GPS 2021, waarvoor alle beleids-verantwoordelijken zich engageren. Diezelfde avond verscheen Peter Degadt in het VRT- jour-naal waar hij een nieuw concept voor financiering van de ouderenzorg lanceerde: de voucher.

De staf ouderenzorg tekende in 2011 de eerste krijtlijnen uit van dit geïntegreerd en coherent financieringssysteem. De basisprincipes zijn als volgt: de zorg- en ondersteuningsbehoeften van cliënten worden binnen de verschillende zorg- en dienstverleningsvormen van het woon-zorgdecreet geëvalueerd met eenzelfde objectieve methodiek. Die moet de vertaling zijn van de maatschappelijke keuzes over de publieke tussenkomst in zorg. De score op deze geïntegreerde inschaling (dus volgens zorg- en ondersteuningsbehoeften) geeft aan tot welke zorgcategorie de cliënt behoort. Per zorgcategorie is bepaald in welke mate er nood is aan de verschillende publiek gefinancierde zorgfuncties. Aanbieders van zorg vullen deze zorgfuncties in en wor-den hiervoor rechtstreeks gefinancierd door de overheid. De uniforme meeteenheid geeft dui-delijk aan wat de cliënt mag verwachten in verschillende zorgsettings. Indien zijn verwachting zijn indicering overstijgt, zal de cliënt het saldo zelf betalen. De voucher weerspiegelt het recht op zorg van de cliënt op basis van zijn basiszorgbehoefte.

Indien de overheidsfinanciering te beperkt is om de basiszorgbehoeften voor alle burgers te dekken en de cliëntenbijdragen noodgedwongen stijgen, pleiten wij voor één transparant en uniform systeem van sociale bescherming. De uniformiteit en transparantie moeten de toegankelijkheid voor de zwaksten verhogen en het Mattheüseffect vermijden. Een solidaire maatschappij zorgt er immers voor dat de basiszorgbehoeften van iedereen worden ingelost…

Momenteel worden de thuiszorg, residentiële zorg en andere welzijnssectoren op een geheel verschillende manier gefinancierd. De verschillende financieringsstromen uniformiseren gaat niet van vandaag op morgen. Sectoren moeten bereid zijn van hun bestaande financierings-mechanismen los te komen, ten voordele van een meer transparant en cliëntgericht systeem. Wij zien de overdracht van bevoegdheden voor ouderenzorg, zoals vastgelegd in het regeerak-koord, als een opportuniteit om dit concept verder uit te werken en ingang te doen vinden.

13

jaa

rv

er

sl

ag

2011

Kwaliteitssysteem voor de woonzorgcentraTijdens het GPS 2021-congres kwamen niet alleen een aantal beleidsaanbevelingen aan bod, Zorgnet Vlaanderen formuleerde ook tal van belangrijke inzichten voor de woonzorg van de toekomst. Focus op kwaliteit was er daar een van. Talrijke uitdagingen liggen op dit domein voor.

Zo zijn er de overheidsverplichtingen rond zelfevaluatie, kwaliteitsplanning en kwaliteits-rapportage. In een gezamenlijk project werken het kabinet Vandeurzen, de Vlaamse admini-stratie, de Zorginspectie en de vier koepels van woonzorgcentra een referentiekader uit, dat de rollen en opdrachten van de verschillende stakeholders bij kwaliteitszorg in de woonzorgcen-tra zal verduidelijken.

Uiteraard gaat kwaliteit ook over het eigen beleid dat de voorziening voert. Kwaliteit dient op de bestuurstafel te komen: belangrijk is de eigen kwaliteit in beeld te krijgen, hier transpa-rant over te communiceren en het beleid van de voorziening niet alleen te enten op financiële gegevens, maar evenzeer op ‘harde’ kwaliteitsgegevens.

> Eigen kwaliteitssysteemOm de besturen en directies hierin te ondersteunen, plant Zorgnet Vlaanderen de uitwerking van een eigen kwaliteitssysteem voor de woonzorgcentra. Dat systeem zal enerzijds onder-steunend zijn bij het beantwoorden aan de overheidsverplichtingen rond kwaliteit(stoezicht), maar anderzijds ook concrete handvatten bieden voor het eigen (intrinsieke) kwaliteitsbeleid van woonzorgcentra.

Zorgnet Vlaanderen sloot daartoe in 2011 een meerjarige samenwerkingsovereenkomst met het Nederlandse certificeringsbureau Perspekt. De samenwerking zal leiden tot publicatie van een kwaliteitssysteem, bestaande uit een integraal kwaliteitsmodel, een zelfevaluatie- instrument en een ondersteunende webbased kwaliteitstool. In een eerste fase mikt het project op zelfevaluatie, maar het is de bedoeling dat het systeem aansluitend doorgroeit naar externe audit en later ook accreditatie. Het partnerschap met Perspekt biedt daarvoor de nodige garan-ties (wat betreft methodische knowhow en (internationale) certificering).

De samenwerking startte met een tweedaagse conferentie van de projectwerkgroep (samenge-steld uit 12 directies en kwaliteitsverantwoordelijken uit woonzorgcentra, en begeleid door de staf van Zorgnet Vlaanderen en Perspekt) op 19 en 20 september 2011 in de Wingerd in Leuven. De werkgroep werkte aan de inhoudelijke beschrijving van het kwaliteitsmodel en zal deze oefening voltooien in het voorjaar van 2012.

Lees meer op de website van Zorgnet Vlaanderen

Het is expliciet de bedoeling met dit systeem aan te sluiten op de Vlaamse ontwikkelingen rond kwaliteit in de woonzorgcentra. Overleg met kabinet, administratie en Zorginspectie zijn dan ook van het grootste belang voor het welslagen van het project van Zorgnet Vlaanderen. Daarom stelden we bij aanvang van het project, het projectplan in detail voor op een meeting met de Vlaamse beleidsmakers. De Vlaamse overheid toonde zich geïnteresseerd en zal op cru-ciale momenten in het project feedback te geven op de ontwikkelingen ervan.

14

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

GPS 2021-Vormingsinitiatieven In navolging van het congres ‘GPS 2021 – Nieuwe naviga-tie voor ouderenzorg’ organiseerde Zorgnet Vlaanderen in 2011 ook diverse vormingsinitiatieven om bestuurders en directies van woonzorgvoorzieningen te ondersteunen.

In de GPS 2021-Academie (oktober 2011) gaf prof. Paul Gemmel (Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de UGent) een pittige en boeiende uiteenzetting voor de ruim 100 deelnemers, allen actief in een woonzorgsector, over het Service Management voor Zorgorganisaties.

Naast de GPS 2021-Academie werden eveneens een Start-Up Masterclass georganiseerd voor een 15-tal nieuwe directies en een residentiële Start-Up Masterclass voor nieuwe bestuur-ders van woonzorgcentra. De masterclasses boden de deelnemers de gelegenheid om uit-gebreid kennis te maken met de organisatie en de werking van Zorgnet Vlaanderen. Bovendien werden ze ondergedompeld in het breed spectrum van diverse bestuurs- en management- onderwerpen (zoals het financieel-, personeels-, kwaliteits-, het innovatie- en het ethisch beleid van een zorgorganisatie; maatschappelijk verantwoord ondernemerschap…). De deel-nemers evalueerden de vormingen erg positief en bevalen deze initiatieven van harte aan bij hun collega’s. De masterclasses blijken ook een goed platform te zijn voor kennis- en expertise-deling.

In het voorjaar van 2012 worden de opleidingen voor nieuwe directies en nieuwe bestuurders herhaald, en worden de bestuurders uitgenodigd op een nieuwe reeks van provinciale avonden bestuurdersdialogen.

jaa

rv

er

sl

ag

2011

15

16

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

geestelIjke gezondheIdszorgOndersteuning van de leden bij de uitwerking van projecten 107Op 26 april 2010 beslisten alle Belgische ministers bevoegd voor gezondheid om eindelijk de lang gevraagde transformatie in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) op gang te trekken. Het structurele aanbod (centra voor geestelijke gezondheidszorg, initiatieven beschut wonen, psychiatrische afdelingen in algemene ziekenhuizen, psychiatrische verzorgingstehuizen, psychiatrische ziekenhuizen, revalidatie-overeenkomsten) wordt daarbij omgebogen naar een functioneel model. Dat komt erop neer dat we omschakelen van een organisatiemodel van zorg gebaseerd op structuren, naar een aanbod waarbij de noodzakelijke zorg wordt aangestuurd vanuit een beschrijving van opdrachten (functies).

De interministeriële conferentie Volksgezondheid van 6 juni 2011 gaf met de projecten 107 de definitieve start van de omschakeling: 10 projecten verspreid over het hele land kregen einde-lijk de toestemming om hun project effectief te starten. Twee projecten werden goedgekeurd, maar op de wachtlijst gezet bij gebrek aan geld in het budget 2011. Zeven andere projecten kregen nog wat huiswerk mee om hun project verder te operationaliseren.

> Ondersteuning op kortere termijnInhoudelijke ondersteuning

Om de omwenteling in goede banen te leiden sloegen de koepels van GGZ-voorzieningen en de FOD Volksgezondheid de handen in elkaar. Met Zorgnet Vlaanderen als motor organiseerden de koepels op 3 en 4 mei 2011 in Brussel een internationaal seminarie. Daar stelden buiten-landse experts – die al een hervorming achter de rug hebben van een bedgeoriënteerde zorg naar zorg in de samenleving – hun functionele modellen voor.

Het seminarie bestond uit 20 workshops waarin de Belgische deelnemers uit 19 projecten 107 en enkele vertegenwoordigers uit Noorwegen, Roemenië en Slovenië in gesprek traden met experts uit Frankrijk (Lille), Ierland (Monaghan), Nederland (Leiden en Maastricht), de UK (Birmingham) en Zwitserland (Lausanne). Elke workshop focuste op een concrete operatio-nalisering van de verschillende functies, zoals beschreven in de Gids naar een betere GGZ door de realisatie van zorgcircuits en zorgnetwerken (het officiële lijfboek van de GGZ-transformatie). Samen met de deelnemers belichtten de experts per functie de doelstellingen, de opdrachten, de dagelijkse werkwijze, het beoogde doelpubliek van patiënten, de samen-stelling van het zorgteam, de gehanteerde instrumenten en de relaties met andere teams. Dat alles gebracht in een formule van ‘het leven zoals het is in een ambulant team in land X’. Veel aandacht ging ook naar de moeilijkheden en de valkuilen die gepaard gaan met het opzetten van de nieuwe teams. Kortom: een directe inspiratiebron voor de projecten 107 die dergelijke teams op poten zetten.

17

jaa

rv

er

sl

ag

2011

Bekijk een aantal foto’s

Bekijk de beeldreportage

De samenwerking tussen de GGZ-koepels kreeg een vaste vorm via regelmatige overlegverga-deringen en een onderlinge engagementsverklaring om als koepels samen buitenlandse exper-tise aan te trekken ter ondersteuning van de opstartende projecten 107.

Praktische ondersteuning

Via informeel overleg met de FOD Volksgezondheid en het RIZIV probeerde Zorgnet Vlaande-ren een einde te maken aan heel wat praktische belemmeringen. Denk maar aan het wegwer-ken van onduidelijkheden in de financiering van de projecten, het uitklaren van de mogelijke interactie tussen het nieuwe aanbod via de ambulante mobiele teams en de werking van de initiatieven beschut wonen, psychiatrische verzorgingstehuizen, psychiatrische zorg in de thuissituatie of activering...

> Ondersteuning op langere termijnWetende dat de beoogde transformatie van de GGZ zal leiden tot meer zorg in de samenleving, probeerde Zorgnet Vlaanderen ook in het brede maatschappelijke veld meer plaats vrij te ma-ken voor mensen met psychiatrische stoornissen in de maatschappij. Zo investeerde Zorg-net Vlaanderen heel wat energie in andere beleidsdomeinen dan gezondheid. Denk maar aan het uitwerken van een Vlaams beleid voor de toeleiding naar de arbeidsmarkt van mensen met medische, mentale, psychische en psychiatrische problemen. Er werd ook uitgebreid werk ge-maakt van de voorbereiding van flexibelere woon- en begeleidingsvormen in de psychiatrische verzorgingstehuizen en beschut wonen. Door het gebrek aan een regering met volwaardige federale bevoegdheden konden deze plannen in 2011 niet in de praktijk worden omgezet.

18

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

Dossier forensische zorg De overheid en de sector zetten al verschillende initiatieven op om een goede in- en uitstroom van geïnterneerden in de geestelijke gezondheidszorg mogelijk te maken. Toch dienen er nog verdere stappen gezet te worden om de globale opdracht te vervullen en om het aanbod nog meer af te stemmen op de vraag.

Daartoe werkte Zorgnet Vlaanderen in 2010 samen met de GGZ-sector aan de brochure Uitbouw van een forensisch zorgtraject voor geïnterneerden, die een constructieve bijdrage wenst te leveren aan de verdere uitbouw van een zorgtraject voor geïnterneerden binnen het algemeen GGZ-zorgprogramma voor volwassenen. De brochure behandelt de probleemstelling over de geïnterneerden, de uitgevoerde beslissingen en de nog noodzakelijke inspanningen. Verder worden aanbevelingen voor de sector en het beleid verduidelijkt. De volgende basis-principes zijn daarbij cruciaal:• Trajectvorming met een gedeelde verantwoordelijkheid van de federale én Vlaamse over-

heid, de verschillende ambulante en residentiële GGZ-voorzieningsvormen, en de belen-dende sectoren (zoals voorzieningen van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap).

• De uitbouw van de opdrachten van het zorgtraject voor geïnterneerden dient geformuleerd te worden in het perspectief van de realisaties van de vijf functies uit de Gids naar een betere GGZ door de realisatie van zorgcircuits en netwerken (cf. infra).

• De GGZ sector engageert zich om de geïnterneerden te behandelen, begeleiden en/of ver-zorgen binnen de reguliere zorg waar dit kan. Door de complexiteit van de zorg, het risico op herval en/of het veiligheidsrisico voor zichzelf en de samenleving is het echter in bepaalde gevallen nodig om specifieke settings te voorzien. Een penitentiaire setting vormt alleszins geen optimaal kader voor het verlenen van geestelijke gezondheidszorg.

• Afhankelijk van het profiel (low/medium/high) van de geïnterneerde dient in een bepaald aanbod voorzien te worden.

Uitbouw van een forensisch zorgtraject voor geïnterneerden vormt een herwerking van de bro-chure De forensisch-psychiatrische patiënt in Vlaanderen. Tussen 2 stoelen: Zorg & Justitie (2004) van Zorgnet Vlaanderen. Het gewijzigde landschap vereiste immers een actualisatie en evaluatie van de uitgangspunten en concrete voorstellen uit de vorige brochure. Wat is er ge-beurd op het terrein? Wat waren de effecten? Op die manier vormt deze brochure de aanzet voor de opbouw van een inventaris van verdere stappen die nog gezet moeten worden. Met deze publicatie wenst de GGZ-sector aan de verschillende overheden en betrokken sectoren een gefundeerde, actuele brochure aan te bieden die hen kan bijstaan bij toekomstige beleids- en begrotingsbeslissingen.

De publicatie wordt afgerond in het voorjaar van 2012.

19

jaa

rv

er

sl

ag

2011

CGG als bruggenhoofd voor de verdere uitbouw van de ambulante GGZWanneer een patiënt nood heeft aan geestelijke gezondheidszorg, zal de behandelaar steeds vaker kiezen voor de behandelvorm die het minst ingrijpt in zijn dagelijkse leefomgeving. De Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) spelen hierin een cruciale rol. Ze fungeren niet alleen als verbindingspunt tussen maatschappij en geïnstitutionaliseerde zorg, maar ook als draaischijf tussen GGZ en de andere zorgsectoren.

Samenwerking op alle niveaus dringt zich daarbij op, zowel op casusniveau als tussen or-ganisaties, waarbij het concept van advies, coaching en externe liaison verder wordt ontwik-keld met alle GGZ-partners. CGG vormen het eerste aanspreekpunt voor de ondersteuning van de eerstelijnszorg, zowel in de gezondheidszorg als in de maatschappelijke basiszorg en het eerstelijns psychologische domein. Zorgnet Vlaanderen zet zich ervoor in dat de Vlaamse Ge-meenschap de CGG volwaardig erkent in deze opdracht en hen dus niet enkel het mandaat geeft, maar ook de middelen.

> Preventie, detectie en voortrajectDie drie sleutelwoorden zijn onontbeerlijk om voornoemde ontwikkelingen verder te stimu-leren. Toch regelt de Vlaamse Gemeenschap ze bijna uitsluitend via de kwetsbare metho-diek van projecten met korte periodiciteitserkenningen. Zorgnet Vlaanderen stopte in het najaar van 2011 dan ook erg veel energie in het regelen van een aantal projectwerkingen met de overheid. Allerlei opgelegde wijzigingen en de budgettaire krapte zorgden ervoor dat Zorgnet Vlaanderen een intensieve katalysatorfunctie tussen de sector en de overheid diende op te nemen. Zonder exhaustief te kunnen zijn noemen we hier: • kindermishandeling en seksueel misbruik (vechtscheidingen, meldpunt kindermishande-

ling, wijziging wet beroepsgeheim, decreet rechtspositie minderjarige…)• forensische zorg (GGZ in de gevangenissen, seksuele delicten, ethische vraagstukken)• suïcidepreventie (de gezondheidsconferentie van 17 december 2011)• GGZ-buddy (Buddywerking Vlaanderen)• de werking naar vroegdetectie en –interventie bij mogelijke schizofrenie (VDIP)• cultuursensitieve zorg in de ambulante GGZ

Die belangrijke realisaties vonden plaats dankzij een constructieve samenwerking met de col-lega-organisatie Federatie van Diensten Geestelijke Gezondheidszorg.

20

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

Preventieve GGZ in zijn puurste vorm: het accent op kinderen en jongerenDe zorg voor kwetsbare kinderen en jongeren is een van de beste wissels op de toekomst van een zorgzame maatschappij. Na de lancering van het zorgprogramma voor volwassenen (art. 107) aarzelde Zorgnet Vlaanderen dan ook geen ogenblik om iets te doen voor de minderjari-gen, een weliswaar kleinere maar daarom niet minder belangrijke groep.

Op landelijk niveau verrichte een werkgroep van de Nationale Raad voor Ziekenhuisvoorzie-ningen (NRZV) baanbrekend werk in de zoektocht naar wat de GGZ voor kinderen en jongeren (GGZKJ) nodig heeft om de problemen van de 21ste eeuw te counteren. Zowel stafmedewerkers als leden waren hiermee zeer intensief bezig. Hun advies werd medio 2011 met unanimiteit goedgekeurd door de NRZV en overgemaakt aan de overheden.

De CGG waren de eersten die de concepten konden omzetten in het denkwerk voor de praktijk. Zorgnet Vlaanderen haalde begin 2011 de ervaring vanuit het Verenigd Koninkrijk naar Vlaan-deren om de CGGKJ-teams op een massaal bijgewoonde vorming in te wijden in een nieuwe methodiek van instroombeleid en debietbeheersing van de patiëntenstroom (CAPA). Alle leden volgden deze training met minstens één team. Intussen is deze methodiek al bij minstens de helft van de leden-CGG een experimenteel of operationeel gegeven. Via een uitwisselingsgroep wordt dit implementatieproces nu verder afgestemd. Eind 2011 organiseerden de FDGG en Zorg-net Vlaanderen met actieve inbreng van de CGG-kinderpsychiaters een dialoogdag die dezelfde CGGKJ-teams wilde informeren en sensibiliseren over de nieuwe uitdagingen in de GGZ. Zowel het advies GGZKJ als de evoluties in de Integrale Jeugdhulp (IJH) werden positief-kritisch beke-ken in de zoektocht naar de meest functionele opstelling en inzetting van de sterktes van de CGG.

Midden 2011 verscheen het idee van een intersectorale werking GGZKJ aan de Zorgnet-horizon. In het najaar werd het effectieve startschot gegeven van een werkgroep waarin al onze GGZKJ-werkingen welkom waren, of ze nu binnen de psychiatrische ziekenhuizen, de algemene zieken-huizen, de CGG of de RIZIV-conventies zijn georganiseerd. Deze werkgroep verkent in rondetafels een aantal elementen uit het advies GGZKJ om de vertaling naar het terrein voor te bereiden.

21

jaa

rv

er

sl

ag

2011hr-beleid

22

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

steekproef naar het tekort aan artsen-specIalIstenDe schaarste aan sommige medische specialisten is een ernstige bedreiging voor de opvang van patiënten met acute aandoeningen en voor de continuïteit van zorg bij belangrijke medi-sche problemen die ziekenhuiszorg vereisen. Dit tekort is de volgende beleidsjaren dan ook een van de belangrijkste uitdagingen voor de volksgezondheid.

Het terugbetalingssysteem voor medische prestaties, waarbij dezelfde prestatie gelijk wordt ge-honoreerd onafhankelijk van de context (ziekenhuis of daarbuiten), heeft een pervers aspect. Het is namelijk zo dat artsen hetzelfde of zelfs meer verdienen, wanneer zij niet in een zieken-huis werken en geen bijdrage leveren aan de zorgcontinuïteit voor de meest ernstige zieken.

Om deze problematiek uit te diepen onderzocht Zorgnet Vlaanderen eerst via een eigen bevra-ging de huidige nood aan specialisten in de ziekenhuizen. Vervolgens werd nagegaan hoeveel specialisten en hoeveel specialisten in opleiding er zijn om vervolgens een analyse te maken van de gebrekkige afstemming tussen beide, en de andere knelpunten. Daarnaast volgden een aantal aanbevelingen om de risicovolle zorg, de acute zorg en de zorgcontinuïteit voor de pa-tiënten in de ziekenhuizen veilig te stellen voor de toekomst.

Uit de bevraging bleek dat in de Vlaamse ziekenhuizen gemiddeld vier vacatures openston-den voor een arts-specialist. Gemiddeld duurt het anderhalf jaar om een medische vacature in te vullen; de oudste vacature stond al meer dan vijf jaar open. De moeilijkst werfbare spe-cialismen bleken vooral artsen urgentiegeneeskunde, geriatrie, gynaecologie, endocrinologie, fysische geneeskunde, oftalmologie en pediatrie. In alle deelsectoren van de geestelijke ge-zondheidszorg blijkt overigens ook zonder meer een groot tekort aan psychiaters, en in het bijzonder kinderpsychiaters.

In zijn nota doet Zorgnet Vlaanderen 7 concrete aanbevelingen om het tekort terug te dringen.1. Bepaal jaarlijks op een objectieve manier het aantal stageplaatsen op basis van de noden.2. Maak de verhouding tussen inkomen en werkbelasting billijker.3. Ontmoedig de keuze voor bepaalde specialismen niet langer.4. Vang de zorgnood op het meest geschikte niveau op.5. Breid de stimulerende maatregelen voor huisartsen uit naar knelpuntspecialismen.6. Maak werk van een boeiende jobinhoud.7. Maak werk van een goede work-life balans.

Lees de volledige nota met aanbevelingen online

De nota kwam ook uitgebreid aan bod in het medisch vakblad De Specialisten.

23

jaa

rv

er

sl

ag

2011

europa: een meerWaarde voor zorgvoorzIenIngen?Op 28 januari 2011 blies de Montil in Affligem verzamelen voor de studiedag van Zorgnet Vlaan-deren over Europa: ‘Europe: what’s in it for you?’. Ruim 100 deelnemers lieten zich inwijden in de mogelijkheden die Europa – al dan niet – biedt voor het aantrekken van buitenlandse zorgverstrekkers, buitenlandse patiënten en fondsen.

Bekijk een aantal foto’s.

Via de studiedag wilde Zorgnet Vlaanderen zijn leden terdege informeren over de spelregels voor de tewerkstelling van buitenlandse artsen en buitenlands zorgpersoneel (zowel van bin-nen als buiten de EU), het verzorgen van buitenlandse patiënten, het kandideren voor Euro-pese middelen, het indienen van subsidieaanvragen… en dat aan de hand van een mooie mix van theorie en praktijkvoorbeelden.

Naast uiteenzettingen van boeiende sprekers kwamen in twee filmreportages concrete getui-genissen aan bod over het verzorgen van buitenlandse patiënten en het tewerkstellen van bui-tenlandse zorgverstrekkers.

Filmreportage over het verzorgen van buitenlandse patiënten.

Filmreportage over het tewerkstellen van buitenlandse zorgverstrekkers.

24

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

arbeIdsduur In de ouderenzorg Eind 2010 startte het pilootproject mobiele equipe in een aantal woonzorgcentra, waarvan een twintigtal zijn aangesloten bij Zorgnet Vlaanderen. Dat moment luidde meteen een jaar in met veel aandacht voor de arbeidsduurwetgeving en haar concrete toepassing in de sector oude-renzorg.

Een team met mobiel in te zetten medewerkers is echter geen op zich staand gegeven. Een der-gelijke equipe kan slechts optimaal functioneren wanneer ze wordt ingepast in een efficiënt uurroosterbeleid dat rekening houdt met de eigenheid van de instelling.

Initiatieven Zorgnet VlaanderenZorgnet Vlaanderen organiseerde in het najaar van 2011 twee studiedagen specifiek voor de sector ouderenzorg, waarop ongeveer 120 beleidsverantwoordelijken en directies uit de sector hun opwachting maakten. Tijdens deze studiedagen kwam zowel de arbeidsduurwetgeving aan bod als een getuigenis uit de praktijk.

Op vraag van de sector ouderenzorg werkte Zorgnet Vlaanderen in 2011 daarnaast ook een nota uit waarin enkele aandachtspunten meegegeven worden bij de selectie van een elektro-nisch planningspakket voor het opstellen en opvolgen van uurroosters.

Zorgnet Vlaanderen wil met deze initiatieven het belang van een goed uurroosterbeleid aanto-nen en de instellingen de nodige ondersteuning bieden om hun beleid in de instelling verder op punt te stellen. Zorgnet Vlaanderen blijft uiteraard ook in de toekomst verdere ontwikkelin-gen in het domein van de arbeidsduur verder opvolgen.

25

jaa

rv

er

sl

ag

2011

het InstItuut voor functIeclassIfIcatIe If-IcIF-IC heeft de opdracht de ontwikkeling, begeleiding en opvolging te verzekeren van een functie-classificatiesysteem voor het personeel van de voorzieningen uit de federale private social profit.

In 2011 werkte IF-IC hoofdzakelijk aan de voorbereiding van de invoer van de functieclassifi-catie in de voorzieningen. IF-IC ontwikkelde daarvoor een vormingsprogramma om de voor-zieningen maximaal voor te bereiden op de invoering van de classificatie. Dat is nodig om ze te leren werken met de beschrijvingen, de functiewijzer en de procedures. Om de vorming zo uitgebreid mogelijk op te zetten, worden twee verschillende trajecten uitgewerkt: een experten-vorming en een basisvorming:• de expertenvorming richt zich tot de procesverantwoordelijken. In de hoop hen zo goed

mogelijk voor te bereiden op de invoer van de classificatie, bestaat de vorming uit een mix van theorie en oefeningen.

• de basisvorming is een compacte versie van de expertenvorming en is gericht op een breed publiek (zoals militanten van vakbonden, medewerkers in personeelsdiensten of dienst-verantwoordelijken die de expertenvorming niet volgen). Tijdens de basisvorming wordt ingezoomd op de classificatie en de toepassing ervan, maar ook op de procedures en de rol van alle betrokken partijen.

De vorming werd uitgebreid getest met een ‘pilot’ van de expertenvorming. Tijdens de pilot werd nagegaan of de vorming aansluit bij de verwachtingen van de sociale partners, maar ook bij die van de mensen op het terrein. De deelnemers waren erg enthousiast over de aanpak en de inhoud van de vorming.

Zorgnet Vlaanderen zocht hierbij ook naar de convergentie tussen de bestaande functieclas-sificatie en de nieuwe visie op functiedifferentiatie binnen de zorg.

Sociale partnersIF-IC bood in 2011 ondersteuning aan de sociale partners bij de opmaak van een nieuw loon-huis. Het is immers een delicate evenwichtsoefening om een aanvaardbaar, herkenbaar en haalbaar nieuw loonhuis te ontwikkelen dat de handicaps van het verleden zo veel mogelijk oplost.

Tot slot: begin december 2011 ondertekenden de Vlaamse sociale partners en de Vlaamse re-gering het vierde interprofessioneel akkoord voor de social profit. Met dat akkoord kiezen ook zij resoluut voor de ontwikkeling van een toekomstgericht beleidsinstrument: “Weging en objectiveerbaarheid leiden tot de weergave van de werkelijke zwaarte en tot de juiste situering van de functies. Dat vereist een geactualiseerde en bovendien dynamische functieclassifica-tie, aangezien ook de functies en de activiteiten in de sectoren sterk geëvolueerd zijn en ook in de toekomst in ontwikkeling moeten kunnen blijven.” Hierdoor zal er hopelijk eenzelfde dynamiek en beleid kunnen ontstaan voor de voorzieningen die Vlaams zijn of in de toekomst Vlaams worden…

26

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

functIedIfferentIatIe – actualIsatIe van de zorgorganIsatIeBegin 2011 werd de brochure Functiedifferentiatie en functieclassifica-tie in de verpleegkundige beroepsuitoefening gepubliceerd.Die werd opgemaakt in nauwe samenwerking met de Vlaamse Verpleegunie en de leden van de intersectorale commissie van ver-pleegkundigen paramedische zorg (onder voorzitterschap van Eddy Impens).

Functiedifferentiatie is een noodzakelijk instrument om de beschikbare mensen naargelang hun niveau van kennis, competentie, ervaring, persoonlijke ambities en verwachtingen een aangepaste beroepsuitoefening te geven. Zo worden verpleegkundigen op basis van hun com-petenties op de juiste plaats en met de juiste opdrachten ingezet.

Zorgnet Vlaanderen werkte vier concrete voorstellen uit, die die discussiestof vormen voor overheden, sociale partners, beroepsorganisaties en andere geïnteresseerden.1. De universitaire centra moeten de opdracht krijgen om in nauw overleg met de verpleeg-

kundige beroepsorganisaties en de verenigingen van verzorgingsinstellingen een geactua-liseerd organisatiemodel uit te werken voor integrerende verpleegkunde.

2. Er is nood aan meer logistieke ondersteuning van verpleegkundigen en verzorgenden in hun opdracht voor de directe patiëntenzorg.

3. Zorgnet Vlaanderen pleit voor de financiering van verpleegkundige expertfuncties in alle zorgsectoren. Die kunnen een directe bijdrage leveren aan het verhogen van de selectivi-teit, de opportuniteit en de kwaliteit van het verpleegkundig handelen.

4. Het is belangrijk dat de sociale partners, vertegenwoordigd in IF-IC, de geformuleerde voor-stellen van functiedifferentiatie integreren in de functieclassificatie die de basis zal vormen van het arbeids- en loonsvoorwaardenbeleid.

Bekendmaking brochure Om deze vier doelstellingen te bereiken koos Zorgnet Vlaanderen ervoor de publicatie op ruime schaal bekend te maken bij alle betrokken stakeholders.

• Alle scholen verpleegkunde en verzorging, de Nationale raad voor Ziekenhuisvoorzie-ningen, De Vlaamse Onderwijsraad (de strategische adviesraad voor het beleidsdomein Onderwijs en Vorming), werkgevers- en werknemersorganisaties, de beroepsorganisaties van verpleegkundigen en verzorgenden, de universitaire opleidings- en onderzoekscen-tra… kregen de brochure toegestuurd.

• De publicatie werd toegelicht op de Vlaamse Onderwijsraad en de studiedagen van het Centrum voor Ziekenhuis- en verplegingswetenschap… Daarnaast stelde Zorgnet Vlaande-ren de brochure voor aan IF-IC en werd bekeken hoe de voorstellen uit de brochure nu en in de toekomst kunnen ingepast worden in de op stapel staande functieclassificatie.

• In de Nationale Raad voor Ziekenhuisvoorzieningen werd een specifieke werkgroep belast met het uitwerken van een advies tot introductie van de verpleegkundige expertfuncties in de erkenningsnormen en de financieringsnormen van verzorgingsinstellingen.

Lees de publicatie online.

jaa

rv

er

sl

ag

2011

27

28

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

Financiering

29

jaa

rv

er

sl

ag

2011

hospItalIsatIeverzekerIngen doorgelIchtJaarlijks belandt één op de zes Belgen in het ziekenhuis, bij 70-plussers is dat één op de drie. Ook gezinnen met kleine kinderen lopen een groter risico op een ziekenhuisopname. Gelukkig wordt in België het grootste gedeelte van de kosten terugbetaald door de verplichte ziekteverzekering. Toch kunnen patiënten met veel extra kosten geconfronteerd worden: rem-gelden, niet-terugbetaalbare geneesmiddelen en materialen, ereloonsupplementen… Voor een hospitalisatie met overnach-ting betaalt de patiënt gemiddeld 507 euro uit eigen zak. Eén op de zes moet zelfs meer dan 1.000 euro ophoesten. Vandaar dat steeds meer mensen, individueel of via hun werkgever, een hospitalisatieverzekering afsluiten. Op dit moment zijn er heel wat polissen op de markt, elk met een verschillende dekking. Die bepaalt samen met de leeftijd en eventueel de medische geschiedenis de hoogte van de premie. Concreet kan de patiënt de premie van een individuele ziektekostenverzekering slechts drukken door zo jong mogelijk een hospitalisatieverzekering te nemen, akkoord te gaan met een hoge franchise en de dekking te beperken tot de opname in een tweepersoonskamer waarbij de verzekeraar ook honorariumsupplementen van de artsen terugbetaalt.

In het regeerakkoord stelt de Vlaamse regering een specifieke Vlaamse hospitalisatieverze-kering in het vooruitzicht. Dit kadert binnen haar bevoegdheid over bijstand aan personen. Medische kosten die in aanmerking komen voor terugbetaling via de verplichte verzekering vallen buiten haar bevoegdheid. Van de kosten die horen bij een ziekenhuisopname (genees-middelen, gebruiksmaterialen, materialen en implantaten, ereloonsupplementen, kamer-supplementen, diverse kosten als televisie of overnachtingsmogelijkheid) zijn er echter maar weinig die geen medisch karakter hebben. Alleen remgelden en ereloonsupplementen zijn moeilijker als het een of het ander te definiëren. De vraag stelt zich dan ook wat de Vlaamse regering precies zou willen verzekeren.

Zorgnet Vlaanderen meent dat er dringender noden zijn dan een Vlaamse hospitalisatiever-zekering voor niet-medische kosten en vraagt de Vlaamse regering de volgende alternatieven te overwegen, die de bescherming van de kwetsbaarste patiënten beogen:1. De laatste tijd verblijven patiënten steeds minder lang in het ziekenhuis, een gevolg van het

overheidsbeleid dat ziekenhuizen en artsen stimuleert om het aantal ligdagen te beperken. Voor jonge en gezonde patiënten is dat meestal geen probleem, maar voor ouderen en chro-nische patiënten des te meer. Zij zijn dan als het ware “te goed” om in het ziekenhuis te ver-blijven, maar “te slecht (omringd)” om zelfstandig thuis te revalideren. De Vlaamse zorg-verzekering zou op deze noden kunnen inspelen en tegemoetkomen in de niet-medische kost (voornamelijk verblijfskost) die gerelateerd is aan het verblijf in een aangepaste zorg-vorm zoals een verpleeghuis of herstelverblijf. Zo kan de patiënt die overgangsperiode op een veilige en aangename manier overbruggen.

2. De Vlaamse hospitalisatieverzekering zou kunnen tussenkomen in de “dubbele” woonkos-ten van chronisch of langdurige zieken. Wanneer zij in het ziekenhuis worden opgenomen, verdwijnen de kosten van hun (gehuurde) woning immers niet. Zij worden dan geconfron-teerd met dubbele kosten, die zo zwaar kunnen doorwegen dat de patiënt in de armoede terechtkomt.

Lees online de publicatie van Zorgnet Vlaanderen

Voorstellen voor een betere sociale bescherming

Hospitalisatieverzekeringen doorgelicht

30

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

boordtabel en benchmark budget fInancIële mIddelen Sinds 2009 doet Zorgnet Vlaanderen een vergelijkende studie over het budget van financiële middelen (BFM) van de ziekenhuizen aangesloten bij Zorgnet Vlaanderen en ICURO. Daarbij krijgen de ziekenhuizen op geanonimiseerde wijze zicht op een aantal financiële indicato-ren en hoe zij zich hierbij verhouden ten aanzien van collega’s. Die financiële indicatoren hebben onder meer betrekking op de financiering per verantwoord bed, de financiering van de functie intensieve zorgen, van het operatiekwartier…

In 2011 werd de studie uitgebreid met kengetallen over de activiteit en de financiering van het dagziekenhuis. Zo werden de verschillende soorten dagactiviteit (inwendig dagzieken-huis, oncologisch dagziekenhuis…) en hun respectieve belang voor de verschillende zieken-huizen in kaart gebracht. Daarnaast werden een aantal belangrijke forfaitaire financierings-bronnen zoals de dagziekenhuisforfaits, het forfait geneesmiddelen, de opnameforfaits voor medische beeldvorming en klinische biologie… op ziekenhuisniveau met elkaar vergeleken.

Aangezien 50 van de 55 Vlaamse ziekenhuizen aan deze studie participeren, zijn de resulta-ten uitermate leerrijk voor de deelnemers. Zorgnet Vlaanderen bedankt alle ziekenhuizen die gegevens hebben aangeleverd en zo de studie mee hebben mogelijk gemaakt.

31

jaa

rv

er

sl

ag

2011

algemeen beleid

32

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

beleIdsprIorIteIten voor de nIeuWe federale regerIngIn de publicatie Duurzame gezondheidszorg in turbulente tijden bundelde Zorgnet Vlaanderen een aantal bekommernissen voor de nieuwe federale regering. Willen we een hoogstaande zorg kunnen blijven voorzien voor iedereen, dan dringen een aantal strategische keuzes zich op (waarbij de moeilijke institutionele en budgettaire situatie niet uit het oog wordt ver-loren). De bestuurders van zorgvoorzieningen willen alvast hun verant-woordelijkheid opnemen, maar vragen wel een duidelijk meerjarenplan van de overheid. Zo kunnen zij op hun beurt een langetermijnbeleid uit-tekenen, zonder verrassingen.

De grootste bezorgdheden van Zorgnet Vlaanderen zijn de volgende:• Het statuut van de hoofdverpleegkundigen. Zij dragen enorme verantwoordelijkheden

die gepaard gaan met een hoge werkdruk. Toch bestaat er nauwelijks loonspanning met de verpleegkundigen.

• Het pensioen van het zorgpersoneel. Tot nu toe kunnen zij in de social profit enkel reke-nen op het wettelijke pensioen. Zorgnet Vlaanderen is vragende partij voor de uitbouw van een volwaardige tweede pensioenpijler voor niet-statutair personeel.

• De structurele onderfinanciering van de algemene ziekenhuizen. Om uit de kosten te komen moet een ziekenhuis afhoudingen doen op de artsenhonoraria. Dat zorgt in de praktijk voor spanningen. Zorgnet Vlaanderen pleit voor een nieuwe, correcte financiering.

• De verschuiving in de geestelijke gezondheidzorg van residentiële zorg naar meer zorg in de samenleving. Een grondige transformatie van de geestelijke gezondheidszorg vereist dynamiek en flexibiliteit om met de beschikbare mensen en middelen innovatieve en be-tere antwoorden te bieden op zeer diverse zorg. Zorgnet Vlaanderen vraagt dat de gemaakte afspraken worden uitgevoerd.

• Een gedifferentieerde en geherwaardeerde personeelsomkadering in de ouderenzorg, met voldoende ondersteuning van het management.

Lees alle beleidsprioriteiten online.

Getuigenissen uit de praktijkEen aantal mensen uit de praktijk illustreert deze beleidsprioriteiten met concrete voorbeelden in een korte reportage.

Filmreportage met de beleidsprioriteiten van Zorgnet Vlaanderen.

Aanbevelingen voor de federale regering 2011-2014

Duurzame gezondheidszorg in turbulente tijden

33

jaa

rv

er

sl

ag

2011

Parlementaire avondenIn november 2011 organiseerde Zorgnet Vlaanderen in elke Vlaamse provincie een debatavond waarop deze beleidsprioriteiten aan de parlementaire mandatarissen werden voorgesteld. Bedoeling was om met de bespreking van een aantal heel concrete knelpunten een politiek draagvlak te creëren voor de gezondheidszorg van de toekomst.

communIcatIeZorgnet Vlaanderen draagt zijn werking uit via diverse communicatiekanalen. We zetten niet alleen in op interne communicatie naar de leden, ook externe partners (aanverwante sectoren, politici, journalisten, studenten…) krijgen de nodige informatie.

Acht keer per jaar verschijnt ons magazine Zorgwijzer. Dit tijdschrift richt zich tot de leden, de beleidsmakers en de partnerorganisaties van de gezondheids- en welzijnssector. Het presenteert niet alleen de standpunten van Zorgnet Vlaanderen, maar biedt ook en vooral informatie over wat er leeft in onze zorgvoorzieningen: hun nieuwe projecten, realisaties en verzuchtingen.

De publieke website www.zorgnetvlaanderen.be en de elektronische nieuwsbrief Actua, waar-op u zich via de homepage kunt abonneren, spelen vooral kort op de bal en brengen persbe-richten, nieuws, reportages en aankondigingen uit de sector.

Op het Youtube-kanaal van Zorgnet Vlaanderen vindt u regelmatig beeldreportages die de visie van Zorgnet Vlaanderen weergeven bij actuele politieke thema’s of mooie praktijkvoorbeelden aanhalen over nieuwe tendensen in de zorg. Via de knop 'abonneren' krijgt u automatisch de nieuwste beeldreportages in uw mailbox.

Op de zorgblog vertelt gedelegeerd bestuurder Peter Degadt wat hij meemaakt in de zorgsector of welke ideeën hem getroffen of geïnspireerd hebben. U kunt zich registreren en zo telkens het nieuwste bericht in uw mailbox ontvangen. De twitteraars onder u kunnen Peter Degadt ook kort op de bal volgen op Twitter.

tevredenheIdsenquête In de loop van 2010 liet Zorgnet Vlaanderen een tevredenheidsonderzoek uitvoeren bij zijn leden. De resultaten waren positief: 89% van de bevraagden gaf aan tevreden tot zeer te-vreden te zijn over de geleverde dienstverlening. Uit het onderzoek kwamen ook een aantal mogelijke verbeterpunten naar voor. Na die onder de loep genomen te hebben, stelde Zorg-net Vlaanderen een actieplan op. Om de collectieve informatieverstrekking nog te verbeteren werden de documenten van ICURO in de Zorgnet-database geïntegreerd, en installeren we in de toekomst een sharepointplatform voor documentbeheer. In de loop van 2013 zal het intra-net geïntegreerd worden in de nieuwe huisstijl. Voor een betere opvolging van de individuele dienstverlening werkte Zorgnet Vlaanderen in 2011 hard aan de implementatie van een CRM-dossieropvolgingssysteem. Op termijn zal dit systeem uitgroeien tot een onschatbare databank aan informatie. Op het vlak van de collectieve belangenbehartiging besteedden we aandacht aan meer tussentijdse rapporteringen, snelle online bevragingen en veelvuldige bezoeken op het terrein. Voor de ouderenzorg werd in het kader van het natraject GPS 2021 veel geïnvesteerd in vormingsactiviteiten. Dankzij de samenwerking met ICURO konden nieuwe domeinen van dienstverlening worden uitgebouwd. Zo heeft ICURO zich in 2011 sterk toegelegd op het kwali-teitsbeleid, en zullen in 2012 enkele nieuwe aanwervingen kunnen gebeuren.

34

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

bijlagen

35

jaa

rv

er

sl

ag

2011

bIjlage 1 Samenstelling raad van bestuur (2010-2013)

• Guido Van Oevelen, voorzitter• Bernard Bruggeman, ondervoorzitter• Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder• Filip Mallems, voorzitter sectoraal bestuurscollege ouderenzorg• Koen Oosterlinck, voorzitter sectoraal bestuurscollege geestelijke gezondheidszorg• Rosette Van Overvelt, voorzitter sectoraal bestuurscollege algemene ziekenhuizen

E.Z. Clara BostynJos ClaesPatrick Cokelaere, lid van het BureauE.Z. Clarette De CoeneMarita De MedtsRaphaël De RyckeJan Deleu, lid van het BureauE.Z. Mieke KerckhofJohan KipsVera LambertFrank LippensMathieu MartensBart MassartJoseph PeuskensRudi PluymersJacques PonceletGui Rush, lid van het BureauJoël TallyBart Van Bree, lid van het BureauDirk Van HoeckeFelix VanbelFrank Vancauwenberghe, lid van het BureauMarc VanhauwenhuyseEtienne Wauters, lid van het Bureau

36

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

VoorzitterGuido VAN OEVELEN

DirectiecomitéPeter DEGADT,Daniel DEVOS, sectorcoördinator algemene ziekenhuizenJef VAN HOLSBEKE, sectorcoördinator geestelijke gezondheidszorg Isabel MOENS, sectorcoördinator geestelijke gezondheidszorgTarsi WINDEY, sectorcoördinator ouderenzorgKris DE KOKER, financieel-administratief directeurLieve DHAENE, stafmedewerker directie

Intersectorale staf Jules BAERT, consulent milieu- en veiligheidsproblematiek, arbeidsveiligheid (welzijn op het werk), leefmilieu, ruimtelijke ordening en energieYvonne DENIER, stafmedewerker ethische thema’sChris GASTMANS, stafmedewerker ethische thema’sMiek PEETERS, stafmedewerker, kabinetsmedewerker gezondheidsrecht, welzijnsrecht, Europees recht, juridische vraagstukkenKlaartje THEUNIS, stafmedewerker sociaalrechtelijke materies, HR-beleidDebbie VERSCHUEREN, stafmedewerker Sociaalrechtelijke materiesCatherine ZENNER, stafmedewerker Pers en communicatie

Staf Algemene ZiekenhuizenFrederik COUSSEE, stafmedewerker begroting, financiering, registraties, bevoegdheidsverdeling, macro-economische analyseIngrid NOLIS, stafmedewerker begroting RIZIV, revalidatie, financieel-economische vraagstukkenJohan PAUWELS, stafmedewerker Vlaamse materies, medische specialismen, innovatie, kwaliteitsbeleid en accrediteringMaurice TUERLINCKX, stafmedewerker Budget Financiële Middelen, financiering, VIPA

bIjlage 2Overzicht personeel ZV op 31/12/2011

37

jaa

rv

er

sl

ag

2011

Staf Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ)Ann MOENS, stafmedewerker ambulante GGZ/CGG (doelgroep kinderen en jongeren) – eerste lijn en preventieLudewei PAUWELYN, stafmedewerker bijzondere zorgtrajecten GGZ – revalidatieovereenkomsten GGZ en ambulante GGZ/CGGYves WUYTS, stafmedewerker PZ, PVT en Beschut Wonen (doelgroep volwassenen) – sociale inclusie

Staf OuderenzorgSaskia MAHIEU, stafmedewerker, kabinetsmedewerker financieel-economische zakenClara VAN DEN BROECK, stafmedewerker financieel-economische zakenBernadette VAN DEN HEUVEL, stafmedewerker natraject GPS 2021Roel VAN DE WYGAERT, stafmedewerker zorgorganisatie en kwaliteitsbeleid

Staf regionale werkingGilbert DE GHESQUIERE, stafmedewerker Oost-VlaanderenWalter SABLON, stafmedewerker Antwerpen, Vlaams-Brabant en LimburgFrans VANDAMME, stafmedewerker West-Vlaanderen

Systeembeheer en datacelFrank VANMARSENILLE, systeembeheerder Wouter VANGOSSUM, systeembeheerderNadine WUYTS, secretariaatsmedewerker

BoekhoudingGilberte JACQUEMYNGriet TORREKENS

Secretariaat, onthaal en logistiekEvelien DELEENEER, secretariaatsmedewerkerAnita SCHEERS , secretariaatsmedewerkerChris TEUGELS, secretariaatsmedewerkerMarianne TROCH, secretariaatsmedewerkerMarleen VAN MOL, onthaalmedewerkerGeert DE WIEST, logistiek medewerker

38

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

bIjlage 3 Overzicht studiedagen 2011

Vormingsdag CGG KJ-Teams – CAPA als werkzame methodiek voor kinder- en jongerenteams CGG (21/1/2011) – 61 deelnemers

Studiedag Crisiscommunicatie in ziekenhuizen (24/1/2011) – 55 deelnemers

Voorstelling resultaten bewonersmonitor (27/1/2011) – 77 deelnemers

Studiedag Europa en zorginstellingen: ‘Europe whats in it for you? (28/1/2011) – 111 deelnemers

Infodagen tevredenheidsonderzoek (16-17/3/2011) – 74 deelnemers

Studiedag GGZ ‘Ik ben actief, dus ik ben’ (24/3/2011) – 264 deelnemers

Opleiding functiecomplement:• basisopleiding (31/3, 7/4, 28/4, 5/5, 10/5, 17/5, 24/5, 31/5, 6/10, 13/10, 20/10, 27/10/2011)

(30 inschrijvingen)• permanente vorming (19/5, 26/5, 18/10, 25/10, 17/11, 24/11/2011) (315 inschrijvingen)

Workshopdag Ambulante forensische geestelijke gezondheidszorg – theoretische en inhoudelijke benaderingen (7/4/2011) – 49 deelnemers

Europees project: internationaal congres art. 107 (3-4/5/2011) – 179 deelnemers

Workshopdag euthanasiebeleid: Verpleegkundigen en levenseindezorg: betrokkenheid – beleving – ethische aspecten (30/5/2011) – 79 deelnemers

Infosessie functieclassificatie (22/6/2011) – 90 deelnemers

Studiedag Goede zorg bij etnisch-culturele diversiteit (14/10/2011) – 94 deelnemers

Studiedag Communicatie in WZC vóór, tijdens en na een crisis (19/10/2011) – 132 deelnemers

GPS-conferentie:• conferentie (16-28/6/2011) – 198 deelnemers• academie (12/10/2011) – 98 deelnemers• Start-up Masterclass voor nieuwe directies (28/9, 19/10, 16/11, 21/12/2011) –

16 deelnemers• Start-up Masterclass voor bestuurders (18-19/11/2011) – 8 deelnemers

Studiedag arbeidsduur en mobiele equipe (23-24/11/2011) – 101 deelnemers

Gedachtewisseling art. 107 (29/11/2011) – 40 deelnemers

Studiedag MARA (21/12/2011) – 142 deelnemers

39

jaa

rv

er

sl

ag

2011

jaa

rv

er

sl

ag

2011

39

40

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

bIjlage 4 Zorgnet Vlaanderen in cijfers*

acute az aantal ziekenhuizen

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ open- vzw/niet- vzw/ baar vzw totaal baar Zorgnet Zorgnet

Antwerpen 4 11 15 11 100% 73% 27% 0% 73%

Vlaams-Brabant 1 6 7 6 100% 86% 14% 0% 86%

Oost-Vlaanderen 5 9 14 9 100% 64% 36% 0% 64%

West-Vlaanderen 2 11 13 11 100% 85% 15% 0% 85%

Limburg 3 4 7 4 100% 57% 43% 0% 57%

Totaal 15 41 56 41 100% 73% 27% 0% 73%

aantal bedden

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ open- vzw/niet- vzw/ baar vzw totaal baar Zorgnet Zorgnet

Antwerpen 3280 5195 8475 5195 100% 61% 39% 0% 61%

Vlaams-Brabant 721 3390 4111 3390 100% 82% 18% 0% 82%

Oost-Vlaanderen 2576 4769 7345 4769 100% 65% 35% 0% 65%

West-Vlaanderen 1571 4849 6420 4849 100% 76% 24% 0% 76%

Limburg 1382 1875 3257 1875 100% 58% 42% 0% 58%

Totaal 9530 20078 29608 20078 100% 68% 32% 0% 68%

Aantal acute ziekenhuizen

Zorgnet

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg0

2

4

6

8

10

12

Aantal bedden acute ziekenhuizen

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg

niet-Zorgnet

11

4

6

1

9

5

11

2

4

3

* Cijfers van juni 2011

41

jaa

rv

er

sl

ag

2011

az met geïsoleerde sp en/of g aantal ziekenhuizen

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ open- vzw/niet- vzw/ baar vzw totaal baar Zorgnet Zorgnet

Antwerpen 0 3 3 2 67% 67% 0% 33% 67%

Vlaams-Brabant 1 1 2 1 100% 50% 50% 0% 50%

Oost-Vlaanderen 1 1 2 1 100% 50% 50% 0% 50%

West-Vlaanderen 3 1 4 0 0% 0% 75% 25% 0%

Limburg 0 1 1 0 0% 0% 0% 100% 0%

Totaal 5 7 12 4 57% 33% 42% 25% 33%

aantal bedden

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ open- vzw/ vzw/ baar vzw totaal baar niet-vvi vvi

Antwerpen 0 290 290 190 66% 66% 0% 34% 66%

Vlaams-Brabant 178 134 312 134 100% 43% 57% 0% 43%

Oost-Vlaanderen 63 48 111 48 100% 43% 57% 0% 43%

West-Vlaanderen 243 125 368 0 0% 0% 66% 34% 0%

Limburg 0 120 120 0 0% 0% 0% 100% 0%

Totaal 484 717 1201 372 52% 31% 40% 29% 31%

Aantal AZ met geïsoleerde Sp en/of G

Zorgnet

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg0

0,5

1

1,5

2

2,5

Aantal bedden AZ met geïsoleerde Sp en/of G

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg

niet-Zorgnet

3

3,5

4

0

50

100

150

200

250

300

350

400

2

1 1 1 1 1

4

0 0

42

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

paaz aantal instellingen

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ open- vzw/niet- vzw/ baar vzw totaal baar Zorgnet Zorgnet

Antwerpen 1 6 7 6 100% 86% 14% 0% 86%

Vlaams-Brabant 1 4 5 4 100% 80% 20% 0% 80%

Oost-Vlaanderen 3 7 10 7 100% 70% 30% 0% 70%

West-Vlaanderen 2 8 10 8 100% 80% 20% 0% 80%

Limburg 1 3 4 3 100% 75% 25% 0% 75%

Totaal 8 28 36 28 100% 78% 22% 0% 78%

aantal bedden

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ open- vzw/ vzw/ baar vzw totaal baar niet-vvi vvi

Antwerpen 2169 3849 6018 3849 100% 64% 36% 0% 64%

Vlaams-Brabant 721 2892 3613 2892 100% 80% 20% 0% 80%

Oost-Vlaanderen 2171 4148 6319 4148 100% 66% 34% 0% 66%

West-Vlaanderen 1571 3954 5525 3954 100% 72% 28% 0% 72%

Limburg 814 1565 2379 1565 100% 66% 34% 0% 66%

Totaal 7446 16408 23854 16408 100% 69% 31% 0% 69%

Aantal bedden PAAZ

Zorgnet

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg0

500

1000

1500

2000

2500

3000

niet-Zorgnet

3500

4000

4500

43

jaa

rv

er

sl

ag

2011

beschut wonen (bewo) aantal initiatieven beschut wonen

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ baar vzw totaal

Antwerpen 1 6 7 5 83% 71%

Vlaams-Brabant 0 9 9 7 78% 78%

Oost-Vlaanderen 0 12 12 10 83% 83%

West-Vlaanderen 0 10 10 9 90% 90%

Limburg 0 6 6 6 100% 100%

Totaal 1 43 44 37 86% 84%

aantal erkende plaatsen beschut wonen

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ baar vzw totaal

Antwerpen 79 442 521 394 89% 76%

Vlaams-Brabant 0 401 401 366 91% 91%

Oost-Vlaanderen 0 676 676 622 92% 92%

West-Vlaanderen 0 570 570 562 99% 99%

Limburg 0 472 472 472 100% 100%

Totaal 79 2561 2640 2416 94% 92%

Aantal initiatieven beschut wonen

Zorgnet

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg0%

20%

40%

60%

80%

100%

Aantal erkende plaatsen beschut wonen

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg

niet-Zorgnet openbaar

0%

20%

40%

60%

80%

100%

44

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

centra voor geestelijke gezondheidszorg (cgg) aantal fusie-cgg

Provincie Zorgnet niet- totaal Zorgnet/ Zorgnet totaal

Antwerpen 2 2 4 50%

Vlaams-Brabant 3 1 4 75%

Oost-Vlaanderen 2 1 3 67%

West-Vlaanderen 4 0 4 100%

Limburg 2 1 3 67%

Vlaanderen 13 5 18 72%

aantal vestigingen cgg

Provincie Zorgnet niet- totaal Zorgnet/ Zorgnet totaal

Antwerpen 7 10 17 41%

Vlaams-Brabant 14 4 18 78%

Oost-Vlaanderen 15 5 20 75%

West-Vlaanderen 16 0 16 100%

Limburg 10 3 13 77%

Totaal 62 22 84 74%

Aantal fusie centra voor geestelijke gezondheidszorg

Zorgnet

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg

Aantal vestigingen centra voor geestelijke gezondheidszorg

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg

niet-Zorgnet

0%

20%

40%

60%

80%

100%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

45

jaa

rv

er

sl

ag

2011

dagverzorgingscentra (dvc)aantal voorzieningen

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ baar vzw totaal

Antwerpen 7 19 26 18 95% 69%

Vlaams-brabant 4 13 17 12 92% 71%

Oost-vlaanderen 6 21 27 19 90% 70%

West-vlaanderen 9 28 37 26 93% 70%

Limburg 9 11 20 10 91% 50%

Vlaanderen 35 92 127 85 92% 67%

aantal bedden

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ baar vzw totaal

Antwerpen 100 279 379 264 95% 70%

Vlaams-brabant 50 159 209 152 96% 73%

Oost-vlaanderen 76 270 346 246 91% 71%

West-vlaanderen 132 416 548 386 93% 70%

Limburg 124 113 237 108 96% 46%

Vlaanderen 482 1237 1719 1156 93% 67%

Aantal voorzieningen dagverzorgingscentra

Zorgnet

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg0%

10%

20%

30%

40%

50%

Aantal bedden dagverzorgingscentra

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg

niet-Zorgnet openbaar

60%

70%

80%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

46

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

psychiatrische verzorgingstehuizen (pvt)aantal voorzieningen

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ baar vzw totaal

Antwerpen 2 3 5 3 100% 60%

Vlaams-Brabant 0 3 3 3 100% 100%

Oost-Vlaanderen 0 9 9 9 100% 100%

West-Vlaanderen 0 4 4 4 100% 100%

Limburg 1 2 3 2 100% 67%

Totaal 3 21 24 21 100% 88%

aantal bedden

Openbaar VZW totaal Zorgnet

Provincie uitdovend definitief totaal uitdovend definitief totaal uitdovend definitief totaal uitdovend definitief totaal

Antwerpen 105 105 210 420 448 868 525 553 1078 420 448 868

Vlaams-Brabant 0 0 0 89 138 227 89 138 227 89 138 227

Oost-Vlaanderen 0 0 0 444 678 1122 444 678 1122 444 678 1122

West-Vlaanderen 0 0 0 300 366 666 300 366 666 300 366 666

Limburg 114 162 276 135 203 338 249 365 614 135 203 338

Totaal 219 267 486 1388 1833 3221 1607 2100 3707 1388 1833 3221

Aantal voorzieningen psychiatrische verzorgingstehuizen

Zorgnet

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg0%

20%

40%

60%

openbaar

80%

100%

aantal bedden

Openbaar VZW totaal Zorgnet

Provincie uitdovend definitief totaal uitdovend definitief totaal uitdovend definitief totaal uitdovend definitief totaal

Antwerpen 105 105 210 420 448 868 525 553 1078 420 448 868

Vlaams-Brabant 0 0 0 89 138 227 89 138 227 89 138 227

Oost-Vlaanderen 0 0 0 444 678 1122 444 678 1122 444 678 1122

West-Vlaanderen 0 0 0 300 366 666 300 366 666 300 366 666

Limburg 114 162 276 135 203 338 249 365 614 135 203 338

Totaal 219 267 486 1388 1833 3221 1607 2100 3707 1388 1833 3221

jaa

rv

er

sl

ag

2011

47

48

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

psychiatrische ziekenhuizen (pz)aantal ziekenhuizen

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ baar vzw totaal

Antwerpen 2 4 6 4 100% 67%

Vlaams-Brabant 0 9 9 8 89% 89%

Oost-Vlaanderen 0 12 12 12 100% 100%

West-Vlaanderen 0 7 7 7 100% 100%

Limburg 1 4 5 4 100% 80%

Totaal 3 36 39 35 97% 90%

aantal bedden

Provincie Open- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ baar vzw totaal

Antwerpen 1105 1807 2912 1807 100% 62%

Vlaams-Brabant 0 1674 1674 1630 97% 97%

Oost-Vlaanderen 0 2489 2489 2489 100% 100%

West-Vlaanderen 0 1835 1835 1835 100% 100%

Limburg 288 966 1254 966 100% 77%

Totaal 1393 8771 10164 8727 99% 86%

Aantal psychiatrische ziekenhuizen

Zorgnet

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg0%

20%

40%

Aantal bedden psychiatrische ziekenhuizen

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg

niet-Zorgnet openbaar

60%

80%

100%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

33

0

67

0

11

89

00

100 100

00 0

20

80

49

jaa

rv

er

sl

ag

2011

Woonzorgcentraaantal woonzorgcentra

Provincie Open- commer- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ baar cieel vzw totaal

Antwerpen 53 39 109 201 69 63% 34%

Vlaams-brabant 29 32 68 129 35 51% 27%

Oost-vlaanderen 64 25 98 187 71 72% 38%

West-vlaanderen 60 15 84 159 76 90% 48%

Limburg 21 21 42 84 26 62% 31%

227 132 401 760 277 69% 36%

aantal bedden woonzorgcentra

Provincie Open- commer- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ baar cieel vzw totaal

Antwerpen 6763 2654 9786 19203 6884 70% 36%

Vlaams-brabant 2726 2514 5862 11102 3776 64% 34%

Oost-vlaanderen 6592 1456 9093 17141 7706 85% 45%

West-vlaanderen 5864 737 7884 14485 7430 94% 51%

Limburg 2208 1148 2997 6353 2120 71% 33%

24153 8509 35622 68284 27916 78% 41%

Aantal woonzorgcentra

Zorgnet

Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

Aantal bedden woonzorgcentra

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg

niet-Zorgnet

0%

10%

20%

30%

40%

50%

openbaar commercieel

Antwerpen West- Vlaanderen

Limburg0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

26

19 20

34

2225 26

27

34

13 14

38 38

48

95

25 25

19

31

50

ZOR

GN

ET

VL

AA

ND

ER

EN

serviceflatsaantal serviceflats

Provincie Open- commer- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ baar cieel vzw totaal

Antwerpen 57 10 50 117 29 58% 25%

Claams-brabant 35 8 27 70 17 63% 24%

Oost-vlaanderen 48 21 49 118 34 69% 29%

West-vlaanderen 48 9 55 112 48 87% 43%

Limburg 23 6 20 49 12 60% 24%

211 54 201 466 140 70% 30%

aantal bedden

Provincie Open- commer- VZW totaal Zorgnet Zorgnet/ Zorgnet/ baar cieel vzw totaal

Antwerpen 2415 266 1632 4313 942 58% 22%

Vlaams-brabant 896 344 1029 2269 555 54% 24%

Oost-vlaanderen 1540 602 1644 3786 1047 64% 28%

West-vlaanderen 1441 379 1506 3326 1241 82% 37%

Limburg 735 137 689 1561 380 55% 24%

7027 1728 6500 15255 4165 64% 27%

Aantal serviceflats

Zorgnet

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg0%

10%

20%

Aantal bedden serviceflats

Antwerpen Vlaams- Brabant

Oost- Vlaanderen

West- Vlaanderen

Limburg

niet-Zorgnet openbaar

30%

40%

50%

commercieel

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Zorgnet Vlaanderen vzw

Guimardstraat 1, 1040 Brussel

T. 02 511 80 08 | F. 02 513 52 69

post@zorgnetvlaanderen.be

www.zorgnetvlaanderen.be