Zes uitgangspunten voor een goed pedagogisch klimaat

Pedagogisch handelen in de residentiële zorg

Visie op opvoeden• Kinderopvang: pedagogische visie en pedagogisch beleidsplan

• Jeugdzorg: wel een behandelvisie, geen pedagogische visie

• Kinderen in residentiële voorzieningen Behandeling, opvoeding en verzorging

• Basis werkgroep = pedagogisch handelen Gericht op bevordering welzijn & ontwikkeling kinderen

• Orthopedagogisch handelen = de specifieke aanpak die bijzondere kinderen en jongeren in een bijzondere situatie nodig hebben

Voorwaarde voor hulpverlening• Goed pedagogisch klimaat in residentiële jeugdzorg

-> rechten van kinderen op verzorging, opvoeding, veiligheid en ontwikkeling

• Veilig en stabiel leefklimaat Verblijf in de groep

• Effectiviteit: goede relatie tussen hulpverlener en cliënt

• Uit de ontwikkelingspsychologie: vruchtbare voedingsbodem voor leren en ontwikkelen ontstaat als een kind zich in de relatie met zijn opvoeders en verzorgers veilig voelt en gezien weet, en ruimte krijgt in combinatie met de juiste mate van begrenzing.

Open groepsklimaat• Positief of ‘open’ groepsklimaat

Positieve invloed op motivatie voor behandeling, actieve inzet en interne locus of control van de jongeren

Locus of control = de mate waarin iemand gelooft dat hij invloed heeft op en verantwoordelijk is voor succes of falen

• Belangrijkste bestanddelen leefklimaat jongeren Responsiviteit groepsleider De mate van gevoel van iets te leren Structuur Onderlinge relatie tussen jongeren

• Kenmerken open groepsklimaat Vertrouwen in groepsleiding Zich veilig voelen Met respect behandeld worden Ruimte krijgen

Pedagogische uitgangspunten• Pedagogische visie en uitgangspunten onderschrijven en

handelen erop baseren

• Lopen sterk uiteen, van laissez faire tot streng controlerend en bestraffend

• 3 basale pedagogische principes Veiligheid en ondersteuning bieden Ruimte scheppen voor leren en ontwikkelen Regels en grenzen stellen

Pedagogische uitgangspunten• Een model dat als grondslag kan dienen voor een goed

pedagogisch klimaat: Positief Pedagogisch Programma, Triple P NCKO-kwaliteitsmonitor -> 6 pedagogische uitgangspunten die

zowel van toepassing zijn op de relatie en interactie tussen pedagogisch medewerker en kind.

Pedagogische uitgangspunten

• Warmte en ondersteunende aanwezigheid

• Sensitieve responsiviteit = oog hebben voor de signalen van het kind en daar adequaat op reageren

• Veiligheid

• Jongeren behoefte aan individuele aandacht van groepsleiders

• Openstaan = interesse tonen voor de achtergronden en gewoontes van de jongere, behandelen als individu, niet laten leiden door negatieve verhalen en ervaringen

• Verbeteren -> als begeleider veel in groep aanwezig zijn

1. Emotionele steun en sensitieve responsiviteit

Pedagogische uitgangspunten

• Ruimte en kansen krijgen -> initiatief nemen

• Autonomie kinderen Zoveel mogelijk zelf doen Zelf problemen oplossen Stimulatie van begeleiders nodig

• Ruimte voor eigenheid jeugdige

2. Autonomie en ruimte

Pedagogische uitgangspunten

• Structuur = houvast bij ontdekkingstocht in het leven

• Duidelijk maken wat van kinderen verwacht wordt, door situaties, activiteiten en taken te structureren

• Residentiële voorzieningen: structuur -> dagroutine en regels

• Verbetering: primair naar grenzen kijken ipv regels voorop te stellen

• Creativiteit

3. Structureren en grenzen stellen

Pedagogische uitgangspunten

• Contact volwassene-kind een meerwaarde geven

• Kinderen leren begrijpen wat er gebeurt

• Uitleggen WAAROM gedrag verkeerd is

• Inleven in het kind, positieve benadering

4. Informatie geven en uitleggen

Pedagogische uitgangspunten

• Van belang in groepen

• Ervaringen die kinderen opdoen -> veel invloed op welbevinden en ontwikkeling

• Groepsleiding;: begeleiden interactie kinderen-jongeren

• Incidenten bespreken met jongeren, samen tot consensus komen

5. Begeleiden van interacties tussen jeugdigen

Pedagogische uitgangspunten

• Rol en plaats van de ouders

• Stimuleren van contact tussen kind en ouders

• Relatie vaak moeilijk, extra aandacht in residentiële voorzieningen

• Band en loyaliteit erkennen en ruimte bieden voor contacten tussen ouders en kind

6. Stimuleren en ondersteunen van interacties tussen kind en ouders