Zelfmoord en autisme FACTSHEET

Cijfers

FactorenAan de basis van zelfmoordgedachten en zelfmoord ligt nooit slechts één oorzaak

of factor. Zelfmoord en zelfmoordgedachten ontstaan altijd vanuit een wisselwerking

tussen tal van genetische, biologische, psychologische en sociale factoren. Enkele

specifieke risicofactoren bij mensen met ASS:

Minder sterke interpersoonlijke probleemoplossende vaardigheden en impulsiviteit zijn geassocieerd met suïcide en beide een kenmerk van autisme

(Kato et al, 2013; Mikami et al, 2009).

Comorbiditeit met psychologische problemen als depressie, gedragsproblemen,

schizoïde stoornissen, angst en psychotische symptomen verhogen het risico op

suïcidaal gedraag bij suïcidale personen (Richa et al, 2014; Mayes et al, 2013).

Minder sterke sociale vaardigheden maken personen met ASS een makkelijk

doelwit voor pesterijen en kunnen leiden tot gevoelens van eenzaamheid (Locke

et al, 2010). Pesten is één van de factoren die het meest geassocieerd is met

zelfmoordgedachten en -pogingen bij jongeren met autisme (Mayes et al, 2013).

Stressvolle levensgebeurtenissen zijn sterk geassocieerd met suïcidaal

gedrag en mensen met autisme ervaren gebeurtenissen sneller als stressvol en

hebben het moeilijker om zich aan levensveranderingen aan te passen (Gillberg,

2002; Balfe & Tantam, 2010).

Laatste update factsheet: 31-05-2017

Het meeste onderzoek naar suïcidaliteit bij personen met een autisme-spectrum

stoornis (ASS) gebeurt bij mensen die in behandeling zijn. Er is weinig kennis

over suïcide bij personen met ASS in de gehele populatie (Richa et al, 2014).

Over het algemeen toont onderzoek aan dat zelfmoordgedachten en -

pogingen significant hoger liggen bij personen met autisme dan bij personen

zonder autisme (Cassidy et al, 2014; Storch et al, 2013; Richa et al, 2014).

De kans op een dodelijke afloop bij een eerste zelfmoordpoging is groter bij

personen met ASS dan bij personen zonder ASS omdat ze vaker agressieve en

dodelijke methodes hanteren (Kato et al, 2013; Gillberg, 2002).

Aandachtspunten

FACTSHEETZelfmoord en autisme

Preventie

Volg in communicatie over zelfmoord altijd de mediarichtlijnen.

Vermeld steeds waar mensen terechtkunnen voor hulp: www.zelfmoord1813.be

Het verhoogd risico op zelfmoordgedachten en -pogingen toont aan dat men hier

extra alert voor dient te zijn bij personen met autisme (Mayes et al, 2013).

Daarnaast wordt bij mensen die suïcidaal gedrag vertonen ook best nagegaan of er

ASS aanwezig is (Kato, 2013).

• Suïcidepreventieprogramma’s richten zich best op het bijbrengen van kennis,

steun, en middelen om mensen met ASS te helpen in het vinden van manieren om

met de obstakels en stressoren van het dagelijkse leven om te gaan (Hooven et

al, 2010).

• Tekortkomingen in communicatieve vaardigheden en het uitdrukken van

gevoelens bij mensen met ASS maken het moeilijk om zelfmoordgedachten te detecteren en vragen aanpassingen aan de traditionele psychotherapeutische

interventies (Richa et al, 2014).

• Bij het inschatten van het suïciderisico dient men rekening te houden met de communicatieve vaardigheden van mensen met ASS. Bijvoorbeeld door meer te

richten op gedragsintenties en op de implicaties van waargenomen contextuele

veranderingen, dan op traditionele criteria als gevoelens van hopeloosheid (Richa

et al, 2014).

• Er is weinig onderzoek naar de impact van suïcidespecifieke interventies op

mensen met autisme en er is nood aan interventies die zich richten op de

comorbiditeit van zelfmoordgedachten met andere psychische stoornissen (Mayes

et al, 2013).

Meer weten? Alle aangehaalde bronnen zijn op vraag beschikbaar. Voor meer informatie of advies

kan u terecht bij VLESP, het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie.

09 332 07 75

info@vlesp.be