Aan de orde is de behandeling van:- het wetsvoorstel Wijziging van de Wet imple-

mentatie EG-richtlijnen energie-efficiëntie (32373);- het wetsvoorstel Wijziging van de Wet hou-

dende wijziging van de Elektriciteitswet 1998 ende Gaswet ter verbetering van de werking van deelektriciteits- en gasmarkt (32374).

De algemene beraadslaging wordt geopend.

De voorzitter: Het woord is aan de heer Leegte, die zijnmaidenspeech zal houden.

©

De heer Leegte (VVD): Voorzitter. Vandaag sta ik hier,een week na mijn beëdiging als lid van de Kamer, toen iknog voor u stond. Ik mag mijn maidenspeech houdenover het belangwekkende thema van de zogenaamde opafstand leesbare energiemeter, oftewel: de slimme meter.

Voordat ik daar inhoudelijk op inga, wil ik iets anderszeggen. Wat mij met blijheid vervult, is niet alleen desnelheid waarmee ik hier sta en het onderwerp waaroverik spreek, maar vooral de gelegenheid waarbij ik dezeverbale aftrap in het huis doe, namelijk een wetgevings-overleg met een onbeperkte spreektijd en zonderinterrupties. Ik hoop dus dat iedereen zijn agenda voordeze dag heeft vrijgemaakt, want dit is mijn enige kans!Terwijl ik dit zeg, realiseer ik mij dat de minister net als iknieuw is in zijn functie. Ik zal de minister in mijn verhaalook een beetje ontzien. Wel zal ik de spanning in mijnbetoog opvoeren en dan pas aan het einde van mijntweede termijn verklappen dat wij het wetsvoorstelzullen steunen. De belangrijkste reden daarvoor is datmet deze novelle het amendement van de VVD,ingediend bij de eerste behandeling van het wetsvoor-stel, wordt uitgevoerd. De VVD heeft destijds goedgezien hoe het moest met deze wet!

De komende jaren zullen wij vele debatten voeren,debatten waarin wij ideologische tegenstellingen zullenaanscherpen, debatten waarin wij het hartstochtelijk metelkaar oneens kunnen zijn, maar ook debatten waarin wijzullen zoeken naar gemeenschappelijke oplossingen,handen zullen uitreiken en uitgestoken handen zullenaannemen. Zeker op het gebied van milieu en energie, isdaartoe veel ruimte en gelegenheid. De VVD verheugtzich erop om samen met collega’s naar oplossingen tezoeken. De oplossingen die wij dan vinden, kunnenoplossingen zijn waarbij de aanvliegroute misschien eenandere is, oplossingen die een breed draagvlak hebbenin dit huis, maar vooral oplossingen die Nederlandverder zullen versterken.

Zoals men weet, spreekt de VVD mensen aan op hunvrijheid en hun verantwoordelijkheid. Toch zijn diebegrippen niet voor iedereen vanzelfsprekend aan elkaarverbonden. George Bernard Shaw zei hierover: vrijheidbetekent verantwoordelijkheid en daarom zijn zo veelmensen er bang voor. Verantwoordelijkheid nemenbetekent immers dat je staat voor de consequenties vanje beslissing: als je God doodt, moet je ook de bescher-ming van de tempel verlaten. Als je dus vindt datCO2-uitstoot een van de grootste problemen van deze tijdis, moet je keuzes durven maken die de uitstootdaadwerkelijk naar beneden brengen en moet je nietblijven hangen in pilots en goede bedoelingen. Als je

zegt dat slimme meters een grote vermindering van hetenergieverbruik opleveren, moet je dat kunnen aantonen,of je moet erover nadenken hoe je op een andere maniertot besparing komt. Als je zegt dat slimme meters deiPhone onder de energiemeters zijn, moet je ervoorzorgen dat de app store opengaat en slimme onderne-mers de kansen grijpen die er kennelijk liggen.

De VVD ziet politici als mensen die hun dromen wetenover te brengen en met hun dromen mensen weten teinspireren en aan te spreken op hun verantwoordelijk-heid. De geluksmachine bestaat niet meer, leve hetgeluk! De VVD kijkt daarbij naar structurele zaken en wilde verleiding van goedbedoelde pilots en plannetjesweerstaan, zeker op het gebied van milieu en energie.Tegen iedereen in de Kamer zeg ik: onze opdracht is omduurzaamheid in het hart van de economie te krijgen.Het is geen linkse niche. Martin Luther King had ookgeen plan, hij had een droom; die droom inspireerde totnieuwe plannen en verandering. Dat waren echterplannen van de mensen zelf. Hoed u voor de politicusdie op de deur klopt en zegt: ik ben politicus, ik heb eenplan; ik kom u helpen! Veel mensen doen dan de deurniet open, en ik denk terecht. Misschien doen ze de deurook niet open voor die slimme meter, maar belangrijk isdat ze nu in ieder geval vrij zullen zijn in hun keuze.

De novelle die voor ons ligt, strekt tot doel ″kleinver-bruikers, het midden- en kleinverbruik en particulierenmeer regie te laten voeren over de overstap vantraditionele meters naar op afstand uitleesbare meters″.In normaal Nederlands: iedereen kan zelf een keuzemaken. Het zal niet verbazen dat mijn fractie daar zeergelukkig mee is. Met de verplichting verdwijnt tegelijker-tijd de sanctie, de straf die consumenten zouden hebbengehad als zij er toch voor zouden hebben gekozen dieoude meter te laten hangen. Ten slotte is een belangrijkpunt voor mijn fractie dat de privacy goed is geregeld.Daarmee is mijn fractie gelukkig.

De belangrijkste reden voor het wetsvoorstel was datkleinverbruikers sinds de liberalisering van de energie-markt tegen een aantal structurele problemen aanliepen.Kleinverbruikers die wilden veranderen van energiemaat-schappij werden geconfronteerd met lange wachttijden,verkeerde meetgegevens, onjuiste afrekeningenenzovoort enzovoort. Een prachtig onderwerp dat in desaus van de columns van Youp van ’t Hek over helpdeskszou kunnen sudderen, maar om deze problemen tekunnen oplossen worden de nieuwe op afstanduitleesbare meters geïntroduceerd en Youp zal hetmoeten doen met de helpdesk van de telefoonmaat-schappijen. Omdat die meter zo slim is, kunnen volgensde minister bedrijven een nieuw pakket aan dienstverle-ning baseren op die meter en aanbieden aan deconsument. Maar dat kan natuurlijk alleen als deconsument instemt met de installatie van die meter enerin toestemt dat anderen die gegevens mogenverzamelen die nodig zijn voor die dienstverlening. Mijnvraag is of de consument weet dat hij of zij die metermag weigeren en dat die op geen enkele wijze verplichtis om additionele producten aan te schaffen. Staat deconsument niet wat zwak en laat die zich niet overbluffendoor handige verkopers? Welke boodschap krijgt dieconsument van de leverancier of van degene die demeter komt installeren? Want de ellende met telefonischecolportage waarbij mensen ineens een contract bleken tehebben met een andere energiemaatschappij heeft mijn

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-2

fractie voorzichtig gemaakt. Op welke wijze wordt deconsument op de hoogte gebracht?

Ik vraag dit vooral omdat er een zware bewijslast ligtbij de voordelen van de slimme meter. De minister heeftsteeds gehamerd op twee voordelen. 1. De consumentwordt bewuster van zijn gebruik en daardoor zal hetdalen. 2. Aan die meters kunnen de zogenaamdeinnovatieve applicaties verbonden worden. Ik wil beidepunten kort bespreken.

Als wij kijken naar het energieverbruik in Nederland,dan zien wij dat de kleinverbruikers, de doelgroep vandeze wet, ongeveer 13% van de energiebehoefte inNederland voor hun rekening nemen. Onderzoek toontaan dat het besparingspotentieel van deze meter alsgevolg van dat verbeterde inzicht 10% is. Dat betekent10% van 13% is 1,3% als iedereen zijn gedrag aanpast.Maar wij weten ook dat ongeveer 5% van de doelgroepdaadwerkelijk zijn gedrag zal aanpassen waarvanuiteindelijk na een maand of vijftien iedereen weer terugis op het oude niveau. Met andere woorden: mij dunktdat deze besparing van ver achter de komma nauwelijkseen serieus argument kan zijn voor deze meter, zeker nietals je bedenkt dat die meters van zichzelf al een redelijkenergieverbruik hebben. Ik hoor dan ook graag van deminister wat zijn visie is op het besparingspotentieel vandeze meters en of hij wellicht andere plannen heeft voorhet besparen van energie.

Dat brengt mij op mijn tweede punt, dat van deapplicaties. Wie ook hiernaar met een nuchtere blik kijkt,moet constateren dat ze er niet zijn en dat het voorlopigblijft bij hoopvolle beloften. Er is geen app store en erzijn geen slimme ondernemers om in dit gat in de marktte springen. Graag hoor ik van de minister wat zijninformatie is ten aanzien van die applicaties. Mocht deminister met mij constateren dat er nog geen concreteontwikkelingen zijn, dan vraag ik hem of hij met mij vanmening is dat het de overheid bescheidenheid past bijhet opstellen van specificaties voor instrumenten dieeigenlijk door de markt opgepakt moeten worden.

Dan kom ik op mijn derde punt, dat van de fraudege-voeligheid. Ook dat is een belangrijk aandachtspunt voormijn fractie. Op dit moment is het zo dat bij eenonverklaarbare afwijking van het normale verbruik vande consument het de consument is die moet aantonendat hij niet meer energie heeft verbruikt dan normaal.Misschien kan de minister aangeven hoe hij staattegenover het omdraaien van die bewijslast, bijvoorbeelddat het energiebedrijf moet aantonen dat de afwijkingniet het gevolg is van een storing van de meter maar vandaadwerkelijk ander gedrag van die consument. Ik vraagdat vooral ook in het licht van de transportverliezen vanenergie. Vroeger werden die verliezen overgenomen inde samenwerking van de elektriciteitsbedrijven toen hetallemaal nog publieke bedrijven waren, maar tegenwoor-dig zijn die bedrijven geprivatiseerd. Wie betaalt dan derekening van die verloren energie op die netten?

Voorzitter. Ik kom tot een afronding, maar niet dannadat ik een wellicht ongebruikelijk woord van dankvanaf deze plek tot mijn collega Paulus Jansen hebgericht. Afgelopen donderdag, toen ik al drie dagen lidwas van deze Kamer, stond ineens dit debat op deagenda en de oude woordvoerder van de VVD-fractiewas druk bezig met het nationaal museum. Wat doe jedan? Dan bel je je collega van de SP-fractie. De warmecollegialiteit van deze Kamer, zoals ik die tot nu toe hebervaren, vind ik fantastisch. Je hoort en leest er andere

dingen over in de media, zeg ik ook tegen de mensen inde media, maar ik ben blij dat het werkt zoals het werkt.Zeker de samenwerking op het gebied van milieu enenergie geeft vertrouwen in de toekomst en ik verheugme daar ontzettend op. Zoals ik aangaf, blijkt de opafstand uitleesbare meter een belangwekkend onderwerpin deze Kamer te zijn, met een lange geschiedenis, maarmijn slimme meter geeft aan dat ik aan het einde vanmijn spreektijd ben.

De voorzitter: Ik dank de heer Leegte en ik feliciteerhem van harte met zijn maidenspeech. Uiteraard stel iknu zijn collega’s in de gelegenheid om dat ook te doen.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

©

Mevrouw Van Veldhoven (D66): Voorzitter. D66 ziet eenbelangrijke rol voor innovaties zoals slimme meters bijenergiebesparing. Mensen een kijkje in hun energiege-bruik geven zou tot minder gebruik kunnen leiden. Dat iseen stap vooruit, zowel voor de portemonnee als voor deplaneet. Net als de VVD zijn wij natuurlijk ook benieuwdnaar de overige ambities van dit kabinet, maar daaroverspreken wij een andere keer.

De aanpassingen die nu zijn doorgevoerd, zijn voorD66 een belangrijke stap vooruit op het vlak vankeuzevrijheid. Het wetsvoorstel levert in combinatie methet advies van de Raad van State toch nog wel een paarvragen op over de praktische en juridische houdbaarheidvan de voorstellen op de lange termijn, over de relatietussen de aanbieders van slimme meters en energiege-bruikers en over de hardheid van de maatschappelijkebusinesscase.

Het eerste punt heeft betrekking op de praktische enjuridische houdbaarheid van de voorstellen. De Raad vanState merkt op dat de interpretatie van artikel 13, lid 1voor meerdere lezingen vatbaar is. De Duitse en Engelsewetgeving zouden meer in de richting van een verplich-ting wijzen hetgeen ook de oorspronkelijke uitleg wasvan de minister van Economische Zaken bij de behande-ling in Nederland. De Raad van State stelt dan ook dathet verstandig is om op dit punt actief af te stemmenmet de Europese Commissie. Is de minister bereid, toe tezeggen dat hij hieraan actief invulling zal geven en dathij de Kamer op de hoogte zal houden van de uitkomstenvan dergelijke contacten op dit punt met de EuropeseCommissie?

Daarnaast kan de maatschappelijke business case dieis gebaseerd op het bereiken van 80% van de consumen-ten in 2020, op gespannen voet komen te staan met deprincipiële keuze om consumenten de keuze te laten voorof tegen een slimme meter. Mocht het animo voor demeters laag zijn of, omgekeerd, het aantal mensen metprivacybezwaren hoger dan gedacht, dan komen wijmisschien in de knel met het halen van het streefpercen-tage.

Naar aanleiding hiervan maakte de Raad van State ookal opmerkingen over de houdbaarheid van de wetsvoor-stellen. Hij kwam echter uiteindelijk tot de conclusie dathet vrijwillige karakter voldoende reden is om de huidigelijn te volgen. Mijn fractie zou dit willen omdraaien. Voorons is de principiële lijn dat een vrijwillige keuze voor oftegen de slimme meter mogelijk moet zijn. Dus, mochthet animo tegenvallen, dan moeten wij inzetten op een

Leegte

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-3

juridisch kader dat wel die mogelijkheid biedt. Daaromvraag ik of de minister bereid is de Kamer nader teinformeren over de verhouding tussen benaderdehuishoudens die al bij de kleinschalige uitrol een meteraccepteren of weigeren. Is hij bereid te benoemen welketussendoelen hij zich heeft gesteld tussen nu en 2020voor de grootschalige uitrol? En, heel belangrijk, welkeconclusies verbindt de minister eraan als meer dan 20%van de consumenten toch een slimme meter zouweigeren? Wil hij toezeggen dat hij zich in EU-verbandzal inzetten voor aanpassing van de richtlijn teneinde hetverplichte karakter van 80% te kunnen wijzigen, mochtendeze ontwikkelingen wijzen op een lager percentage vanacceptatie dan 80?

Mijn tweede punt heeft betrekking op de omgang vanbedrijven met consumenten over slimme meters. DeRaad van State merkt op dat de mogelijkheid om nee tezeggen wel op papier kan bestaan, maar tegelijkertijd inde praktijk kan worden uitgehold. De CDA-fractie heeftook een aantal vragen gesteld op dit punt. Gelet op degevoeligheid hiervan, krijg ik graag een nadere toelich-ting op wat dit concreet zal inhouden. Worden mensenschriftelijk benaderd zoals bij het elektronisch patiënten-dossier? Wordt de positie van de consument ingeschatals ″nee, tenzij″? Hoe moet ik mij dat concreet voorstel-len? Uit de KEMA-studie blijkt dat de consument bijadministratieve uitschakeling nog wel steeds zelf kanbeschikken over de meetdata. Ik zou het erg op prijsstellen als de consument op dat punt van de slimmemeters wordt gewezen, dus dat hij wel over de energie-besparingsgegevens van de meter kan beschikken, zelfsals de energieleverancier de gegevens niet meer kanuitlezen. Wil de minister toezeggen dat er in overleg metenergieleveranciers en het CPB een eenvoudig toeganke-lijk systeem van keuzeregistratie wordt opgezet waarmeede administratieve lasten worden beperkt voor zowel deconsument als de bedrijven? De consument moet dusniet alleen op papier, maar ook de facto de mogelijkheidkrijgen om zijn keuze uit te voeren.

Tot slot mijn punt over de onzekerheden over demaatschappelijke business case. In de antwoorden oponze vragen over de business case lezen wij dat hetuitblijven van besparingen consequenties zou hebbenvoor de maatschappelijke business case. Het ministeriegaat uit van een weigeringspercentage van 2. In de briefvan de vorige minister van Economische Zaken bij destudie wordt gesteld dat de baten van de maatschappe-lijke business case bij een percentage weigeraars van 20dalen tot 0. Hoe verhoudt de stijging van het aantalweigeraars zich dan precies tot de maatschappelijkekosten en baten? Kan de minister de Kamer daarininzicht geven? Ook op dit punt lijkt het ons goed omscherp te blijven ten aanzien van de verhouding tussende inschatting wat het uitrollen van slimme meters kanbrengen en de werkelijke realisatie. Minister, wordt bij deuitrol van de kleinschalige gebruikers, onderzoek gedaannaar de mate van energiebesparing die in de praktijkwerkelijk wordt gehaald? De VVD heeft daaraan ook algerefereerd. Zo nee, wil de minister dan toezeggen datde voortgang bij het realiseren van de maatschappelijkebusiness case, waarop het voorstel immers is gebaseerd,per 2015 en 2020 wordt doorgerekend?

Ik kom tot een conclusie. Voor mijn fractie is eengoede balans tussen de maatschappelijke meerwaardevan slimme meters en privacy binnen bereik als deminister bereid is om de laatste puntjes op de i te zetten.

Verder vertrouwen wij erop dat de minister bereid zal zijnook bij de uitrol van slimme meters de stand op tenemen en de Kamer daarover te informeren.

©

De heer Jansen (SP): Voorzitter. Ik begin mijn bijdragemet een compliment voor mijn collega Leegte. Nietalleen klonk het liberale geluid volop door in zijnbijdrage, maar ik proefde ook de degelijkheid uit zijnvoorhistorie bij een ingenieursbureau in Amersfoort waarik ook de nodige jaren gesleten heb.

Voorzitter. Het is goed dat de Kamer haar wetgevendetaken kan hervatten na acht maanden op de handen tehebben gezeten. Dat geldt dubbel en dwars voor de tweenovelles die wij vandaag behandelen, want die hebbeneen lange historie; een te lange historie volgens deSP-fractie. Dat is te wijten aan de vorige minister vanEconomische Zaken, die niet wilde luisteren naar kritiekvan onder meer mijn fractie. Uiteindelijk kreeg zij aan deandere kant van het Binnenhof het deksel op haar neus.Enfin, de verplichte uitrol voor de consument is van debaan en de voorwaarden voor zorgvuldige omgang metklantgegevens zijn aangescherpt. Dat is naar onzemening winst.

De SP-fractie heeft desondanks nog de nodige vragenover de novelles die wij vandaag bespreken. Mede doorde superlange tijd die de regering genomen heeft om denovelles in procedure te brengen, is er inmiddels meerervaring met de effecten van een liberalisering van deenergiemarkt voor kleinverbruikers. Die ervaring moetvolgens ons gebruikt worden om het wetsvoorstel verderte verbeteren. Daartoe heb ik een aantal pogingengedaan.

Een noodzakelijke verbetering is de invoering van eenwettelijke verplichting om de meterstanden op te nemenbij het switchen van leverancier en bij verhuizingen. Deminister meldt zelf in de nota naar aanleiding van hetverslag dat klanten die switchen regelmatig geconfron-teerd worden met onterecht hoge rekeningen, als gevolgvan het ontbreken van meterstanden of een onjuisteschatting daarvan.

Ikzelf ben twee weken geleden een dag op stapgeweest met een incassomedewerker van Nuon. Dievertelde mij dat heel veel ellende bij overstappenveroorzaakt wordt door onduidelijkheid over demeterstand op dat moment. De minister zegt dat ditprobleem is opgelost als iedereen een slimme meterheeft. Daar heeft hij gelijk in, maar het duurt nog zekertien jaar eer iedereen voorzien is van een slimme meter.Moeten wij zolang blijven doormodderen of moeten wijnu bij wet regelen dat bij overstap van leverancier enverhuizing altijd de meterstanden opgenomen moetenworden? De SP-fractie wil het laatste, vandaar dat ik opdat punt het amendement 32374, nr. 9 heb ingediend.

Bij de behandeling van het oorspronkelijke wetsvoor-stel is een amendement van de toenmalige ledenJansen, Zijlstra en Duyvendak aangenomen, dat deenergiebedrijven verplicht om kleinverbruikers naast vrijecontractvormen ook energie aan te bieden op basis vaneen standaardcontract dat is opgesteld in overleg met deconsumentenorganisaties. Zo’n standaardcontract kan detransparantie van de markt voor niet-deskundigen – datzijn de meeste huishoudens – sterk verbeteren. Op ditmoment kun je immers op het verkeerde been gezetworden door de kleine lettertjes van je contract,

Van Veldhoven

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-4

waardoor goedkoop kan omslaan in duurkoop. Met eenstandaardcontract kun je de aanbiedingen van verschil-lende partijen een-op-een vergelijken.

Door de vertraging van het wetsvoorstel is eenstandaardcontract nog steeds niet operationeel. Ik krijgvandaag graag de verzekering van de minister dat op dedag dat de wet in het Staatsblad staat, ook een stan-daardcontract gereed is. Er is inmiddels bijna tweeënhalfjaar verstreken sinds mijn amendement in deze Kamer isaangenomen en al die tijd worden consumenten nogsteeds in het ootje genomen met creatieve en mistigeconstructies. Dat moet nu eindelijk eens stoppen.

In onze schriftelijke inbreng hebben wij geïnformeerdnaar recente onderzoeken die de verwachting van deregering kunnen onderbouwen, dat slimme meters alszodanig, zonder additionele randapparatuur, eensubstantiële energiebesparing opleveren. Behalve eenverwijzing naar een KEMA-rapport waarin slechts eenverwachte besparing werd aangetoond, las ik nog steedsharde aanwijzingen voor een energiebesparend effectvan slimme meters. Vindt de minister dat zelf nietmerkwaardig? In Italië en Zweden zijn inmiddels aljarenlang bijna alle gebruikers voorzien van slimmemeters. Ook al was energiebesparing daar niet hetprimaire doel, dan mag je toch verwachten dat erinmiddels harde gegevens beschikbaar zijn over deeffecten op het energieverbruik in die landen? Waaromzijn die er nog steeds niet?

Een vergelijkbare vraag hebben wij gesteld over deontwikkeling van nieuwe diensten en producten, diegebruikmaken van de slimme meter. De minister vanEconomische Zaken had daarvan begin 2008, tweeënhalfjaar geleden, al hoge verwachtingen in de memorie vantoelichting op het oorspronkelijke wetsvoorstel. Nu blijktechter dat er, ruim twee jaar na de Kamerbehandelingvan het oorspronkelijke wetsvoorstel, nog helemaal nietsnieuws te melden valt. Ook al zijn er op dit moment270.000 slimme meters geplaatst, in de vier jaar van dezeontwikkeling hadden er toch allang veelbelovendeontwikkelingen en toepassingen moeten zijn? Ik vind datverontrustend, temeer omdat bottom-up inmiddelsproducten worden ontwikkeld die losstaan van deslimme meter, maar wel functies vervullen die deminister aan de slimme meter toedicht. Een voorbeelddaarvan is het ″Plugwise″-concept dat ik heb bekeken bijeen werkbezoek. De SP-fractie vindt het belangrijk datbottom-upinnovatie niet wordt gehinderd door detop-downbenadering van het wetsvoorstel. Kan deminister garanderen dat dit niet het geval is?

De minister gaat de bestaande regeling voor hetafsluiten van elektriciteit en gas van kleinverbruikersaanpassen aan de toekomstige mogelijkheid om naastafsluiting ook de levering te beperken; zeg maarafknijpen. Krijgt de Kamer het ontwerp van deze regelingvooraf te zien? Ik zou daar prijs op stellen.

De heer Leegte (VVD): Voorzitter. Voordat de heerJansen verdergaat met een volgend blokje, een vraag.Hij zei aan het begin van zijn betoog dat hij eenverplichting ziet bij de overstap van energiemaatschappij,omdat dan een nieuwe meter wordt geïnstalleerd. Ikhoorde hem daarna zeggen dat hij vindt dat er eenbotttom-up, dus vanuit de markt ontwikkelde, slimmemeter moet komen. Zit er spanning tussen beide ideeën,of is het een en hetzelfde idee?

De heer Jansen (SP): Dat is een misverstand. Ik deeldedit met collega Zijlstra; vandaar ook dat wij eengezamenlijk amendement hebben ingediend. DeSP-fractie is voor een vrijwillige uitrol van de slimmemeter, omdat wij denken dat iedereen driedik in de rij zalstaan voor die meter als alle pretenties die daaromheenhangen – hij zou energie besparen, allerlei innovatievetoepassingen in het huis mogelijk maken – werdenwaargemaakt. Hetzelfde speelt met mobieltjes: als diefunctionaliteit bieden en betaalbaar zijn, wil iedereen diegewoon hebben. Kortom, mensen op dit moment diemeter door de strot duwen, terwijl nog niet wordtgeleverd wat is beloofd, vinden wij een slechte zaak envolgens mij u ook.

De heer Leegte (VVD): Dank u wel.

De heer Jansen (SP): Ik was aangeland bij het capaci-teitstarief. Het oorspronkelijke wetsvoorstel regelt naastde invoering van de slimme meter, ook de invoering vanhet leveranciersmodel en het capaciteitstarief. Volgens deminister zijn alle problemen met het capaciteitstariefinmiddels opgelost. De SP-fractie denkt daar op tweepunten anders over. Naar onze mening is allereerstbehoefte aan een kleinere, dus goedkopere aansluit-waarde dan de instapwaarde van drie keer 25 ampère dieop dit moment de standaard is voor woningen. Bij deinbreng heb ik de garagebox als voorbeeld genoemd. Isde minister bereid om dit alsnog te regelen? Ik overweegeen motie op dit punt.

Verder hebben wij sterke aanwijzingen dat de huidigetoedeling van de netwerkverliezen – de heer Leegtenoemde die ook al – aan de verschillende categorieëngebruikers niet of onvoldoende is gebaseerd op hetprincipe ″de veroorzaker betaalt″. Daardoor zouden dekleinverbruikers, zeg maar de gezinnen, opdraaien voorminstens 80% van de netwerkkosten, die volgens deminister in 2009 350 mln. bedroegen. In werkelijkheidveroorzaken zij maar ongeveer 20% van die netwerkver-liezen. De conclusie zou zijn dat huishoudens bijna 200mln. te veel betalen en de elektriciteitsproducenten engrootverbruikers een gelijk bedrag te weinig. Eenbijkomend effect is dat afnemers die investeren inzelfopwekking, bijvoorbeeld een zonnepaneel op het dakleggen, worden ontmoedigd door een te hoog capaci-teitstarief. Is de minister bereid om de NMa eenonderzoek te laten instellen naar het realiteitsgehalte vande huidige kostentoedeling, de Kamer hierover binnenzes maanden te informeren en, als de uitkomsten hiertoeaanleiding geven, de NMa te vragen om de TarievenCodeElektriciteit hierop aan te passen? Ook op dit puntoverweeg ik een motie.

Ten slotte heb ik nog enkele vragen en opmerkingenbij het wetsvoorstel op stuk nr. 32373. Bij de behandelingvan het oorspronkelijke wetsvoorstel is veel commotiegeweest over privacyaspecten. Voor de SP-fractie zijn desecurityaspecten veel belangrijker. Op afstand uitleesbareen bestuurbare meters zijn, zeker als de communicatiedraadloos verloopt, kwetsbaar voor hackers. Ook dedataverwerking is voor klanten een black box, waarbij zemaar moeten hopen dat alles netjes wordt verwerkt. Deminister meldt dat de netbeheerders een eerste versievan richtlijnen voor privacy en security hebben gepubli-ceerd. Zijn die richtlijnen bindend?

En hoe staat het met de informatiecode die de NMazal opstellen om een eenduidige en controleerbare

Jansen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-5

informatieverwerking zeker te stellen? Ik neem aan datdeze code toch ruimschoots vóór de inwerkingtredingvan de wet zal zijn gepubliceerd, zodat de netbeheerdersdie op de dag van de inwerkingtreding volledig hebbengeïmplementeerd? Maar stel dat ondanks al diewaarborgen toch iets misgaat en ik bijvoorbeeld ineenseen rekening ontvang voor 10.000 kuub gasverbruik,terwijl ik in het voorgaande jaar maar 1500 kuub hadverbruikt; op wie valt bij een geschil dan de bewijslast?Als de netbeheerder op papier voldoet aan de informatie-code, zal de rechter er dan automatisch van uitgaan datde rekening dan klopt, of zal die nader moeten wordenonderbouwd? Hoe voorkomen wij dat de klant de dupewordt van dit soort kafkascenario’s? Om deze reden hebik op 32374, nr. 8 een amendement ingediend, eenamendement dat de bewijslast legt bij de netbeheerderof eventueel bij de leverancier. Ik zeg ″of bij de leveran-cier″, want het is mij niet helemaal duidelijk. Op ditmoment is de wegbeheerder verantwoordelijk voor demeteropname. Dat verschuift door het wetsvoorstel,maar volgens mij is het nog een punt van discussie waarje die verantwoordelijkheid zou moeten neerleggen. Ikhoor wel wat de minister de optimale oplossing vindt. Deessentie is dus dat niet de klant, maar de leverancier ofde netbeheerder verantwoordelijk is en moet aantonendat een te hoge rekening klopt.

Naar de mening van de SP-fractie is er nog iets niet inde haak met het wetsvoorstel. De eisen op het gebiedvan privacy en security zijn voor slimme warmte- enkoudemeters minder stringent dan voor slimme gas- enelektriciteitsmeters. De minister zegt dat de slimmewarmte- en koudemeters niet verplicht worden uitgerold,maar dat is zeer betrekkelijk. Bij nieuwe aansluitingen enrenovatie komen ze er wel standaard in. Als ik straks ineen Vinex-wijk mijn woning met stadsverwarming betrek,zit er gewoon een slimme warmtemeter in, maar danzonder alle waarborgen die wij met veel moeiteingebouwd hebben in het wetsvoorstel voor gas- enelektriciteitsmeters. Dat deugt letterlijk voor geen meter!Om deze reden heb ik ook op dit punt een amendementingediend en wel op 32373, nr. 8.

Voorzitter. Afrondend. De SP-fractie ziet de potentievan de slimme meter. Wij denken dat die voor deenergieverbruikers heel veel meerwaarde zou kunnenhebben, maar dan moet er wel geleverd worden.Voorlopig is de slimme meter nog steeds alleen maarslim voor de leverancier en de netbeheerder en dat isveel te mager. Mooi dus dat de verplichte uitrol isomgezet in een vrijwillige uitrol, maar wij denken dat ernog enkele puntjes op de I moeten worden gezet om hetwetsvoorstel echt 100% oké te maken.

De voorzitter: Het woord is aan de heer Van Bemmel,die zijn maidenspeech zal houden.

©

De heer Van Bemmel (PVV): Voorzitter. Een maiden-speech is altijd iets bijzonders. De betekenis van maidenis maagd. En, voorzitter, of dit op mij nog van toepassingis, laat ik vandaag in het midden. Ik ga hierover geenreferenties geven.

Voorzitter. Wat zijn wij blij dat in het langzaam maarzekere beïnvloedingsproces, dat plaatsvindt in onzebesluitvorming en wetgeving vanuit Europa, er zo nu endan nog een vezeltje common sense is in Nederland. Zo

begon dit allemaal met het wetsvoorstel implementatieEG-richtlijnen energie-efficiëntie. Het gaat allemaal omde op afstand uitleesbare energiemeter. En Nederland,weerloos en volgzaam als altijd, wilde aanvankelijk weerhet braafste EU-jongetje zijn en had genoemd wetsvoor-stel al helemaal in de steigers staan. Bijna zat er eenmeewerkverplichting aan deze nieuwe meter op straffevan een sanctie. Met andere woorden: Beste mijnheer,laten plaatsen deze meter anders krijgt u een fikse boete!Wat nou zelf beslissen? Wij zitten in Europa: onze vrijekeuze is verkwanseld aan Brussel!

Gelukkig heeft druk vanuit diverse landen geleid tot deEuropese intrekking van deze richtlijn, waarvoor er eenandere is gekomen die ogenschijnlijk rekening hield metde keuzevrijheid van afnemers. Maar met deze wetswijzi-ging waren wij nog niet klaar. Een oplettende lezer bij deRaad van State had nog een gevaarlijke Europesetoevoeging kunnen neutraliseren. In de derde Europeseregel werd namelijk bepaald dat in 2020 80% van deEuropese consumenten voorzien moet zijn – let op hetwoordje ″moet″ – van een slimme meter. Het is goed dater inmiddels een grote Europakritische partij is als dePVV om de besluitvorming beter te kunnen sturen.

Ik heb mij in een vorig debat al kritisch uitgelaten oversommige partijen als het gaat om te grote volgzaamheidals het stempel ″Europa″ er eenmaal op staat. Gisterennog werd tijdens een ander debat duidelijk dat koningEU partijen moeiteloos hun vroegere standpunten laatverliezen, lees referendum, of in de uitverkoop laatzetten. 66 gesneuvelde kroonjuwelen met de D van ″Decapitulatie″ voor Europa zullen wij maar denken!

Maar het wordt nog mooier. Europa dat met zijnrichtlijnen de rechten van de Europese consument metvoeten wilde treden, heeft nu een infractieproceduretegen Nederland gestart. De wereld op zijn kop! Kortom,wij kunnen voor het Hof van Justitie worden gesleept endat alleen omdat wij als Nederland zorgvuldigheid inwetgeving nastreven. Het moet toch niet gekker worden.Ik verzoek de minister om te bewerkstelligen dat deEuropese Commissie hiervan afziet. Ik vraag de ministerverder om waarborgen voor de privacy en security vande consument.

Voorzitter. Eind goed, al goed. De uiteindelijkewetswijziging van de Elektriciteits- en Gaswet 1998 geeftde PVV-fractie voldoende zekerheid dat zowel de privacyals de keuzevrijheid van de afnemers gewaarborgd is.Het was een waar achtbaantraject met enkele zeergevaarlijke EU-bochten, maar we staan weer op degrond. Dit is het ultieme bewijs dat wij ons niet moetenlaten opjagen door de Europese Commissie. Iedereen diede slimme meter graag wil hebben, is daar natuurlijk vrijin, maar wij gaan niemand dwingen. Meer vrijheid inNederland en Europa zo veel mogelijk kortwieken totalleen economische samenwerking is ons ultieme doel.

Zo, voorzitter, dat was het wat mijn maagdelijkheidbetreft. In tegenstelling tot wat mijn moeder zei bij deeerste keer – is de behandeling afgelopen? – is het mijgoed bevallen en smaakt het alleen maar naar meer.

De voorzitter: Ik feliciteer u van harte met uw maiden-speech en ik geef uiteraard uw collega’s de gelegenheidom dat ook te doen.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

Jansen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-6

©

De heer Samsom (PvdA): Voorzitter. Allereerst feliciteerik de heer Van Bemmel en de heer Leegte met hunontmaagding in deze Kamer. Wij behandelen hetwetsvoorstel over de slimme meter. There we go again,zou Reagan hebben gezegd. Na vannacht is dat toch weleen aardige verwijzing. Wij gaan inderdaad in deherhaling. Het wetsvoorstel om de slimme meter in tevoeren. Een wet om het IQ van het Nederlandseenergiesysteem te verhogen van een krappe 60 naar 120straks, als het aan ons ligt. Een wet om ons energiesys-teem klaar te maken voor de 21e eeuw, die overigens altien jaar geleden van start is gegaan.

Wie dit debat volgt, zou de indruk kunnen krijgen dathet vooral gaat om technische voorschriften, securitychecks, geschillencommissies en leverancierswitches. Diespelen ook allemaal een rol in dit wetsvoorstel.Uiteindelijk gaat het echter over iets groters, over onzedromen, zo zeg ik tegen de heer Leegte. Over deovergang van de huidige energievoorziening – dom envies – naar de energievoorziening van de toekomst:schoon en slim. Laat ik om dat te illustreren eens eenbeeld schetsen, mijn droom zo u wilt, van een willekeu-rige wijk in Nederland in 2025, maandagmorgen om10.00 uur. In het oude gedeelte van die wijk snorren demicrowarmtekrachtketels om het warme water aan tevullen dat die ochtend bij het douchen is verbruikt. Dedaarbij geproduceerde elektriciteit – de mensen zijn nietthuis – wordt niet gebruikt maar terug geleverd aan hetnet tegen het gunstige dagtarief, afgerekend door deslimme meter, dat op dat moment geldt en dat bewonersdirect op hun rekening kunnen bijschrijven. Her en der inde wijk staan geparkeerde elektrische auto’s op te laden.De eigenaren hebben hun meters zo ingesteld dat dieauto’s beginnen te laden op het moment dat dezonnepanelen, die inmiddels in de helft van de wijk opalle daken staan, stroom gaan leveren. Op dat moment isdat voordelig voor de netbalans. Dat beloont denetbeheerder dan ook met een voordelig tarief, allemaalafgerekend via de slimme meter.

De heer Jansen (SP): Ik ben het heel erg met de heerSamsom eens dat de slimme meter potentie heeft. Ikdenk dat bijna iedereen in deze zaal die mening istoegedaan. Het gaat echter om potentie. Is de heerSamsom het met mij eens dat dit geen reden is om onsverstand op nul te zetten en alles voor zoete koek teslikken wat de energiebedrijven ons voorschotelen? Datis toch de reden dat de Kamer twee jaar geleden haartanden heeft laten zien? Ik vind het daarom jammer datde vorige minister er zo lang over heeft gedaan om devoorwaarden te verbeteren. Is de heer Samsom dat metde SP-fractie eens?

De heer Samsom (PvdA): Ja, dat ben ik met haar eens.Ik zal dat ook uitleggen. Ik zeg de heer Leegte echter nadat het wel begint met onze dromen. Daarna komt hetechte, noeste Kamerhandwerk om het ook waar temaken. Ik schetste mijn droom niet voor niets. Ik kan mijnamelijk niet aan de indruk onttrekken dat de discussieover de slimme meter inmiddels vooral gaat overadministratieve lasten of administratieve opbrengsten enprivacyschending of privacybewaking, terwijl er ietsachter zit. Er zit een doel achter. Ik ben het geheel met deheer Jansen eens dat het doodzonde is. Mijn fractie was

er toentertijd ook geen voorstander van dat dit wetsvoor-stel tweeënhalf jaar de achtbaan in ging en nu pas weernaar buiten komt. Dat is tweeënhalf jaar verloren tijd.

De heer Jansen (SP): Ik ga even mee in de droom vande heer Samsom. Maakt hij zich net zoals ik zorgen overhet feit dat in landen waarin de slimme meter al een tijdis uitgerold, die droom zo langzaam wordt waargemaakt?Ik zie namelijk veel te weinig van al die innovaties die wijgraag zouden zien. Waaraan ligt dat? Is dat het gevolgvan de top-downbenadering, zoals ik heb gesuggereerd,of spelen andere factoren hierbij een rol?

De heer Samsom (PvdA): Het voordeel van onzevertraging is dat het buitenland ons inzicht biedt in water kan gebeuren. Er zijn trouwens zowel top-downbenaderingen als bottom-upbenaderingen alscombinaties daarvan zichtbaar. In alle gevallen gaat hethelemaal niet zo langzaam. Natuurlijk heeft techniek tijdnodig om zich te ontwikkelen; dat weet ik als ingenieurmaar al te goed. Uiteindelijk zie je in iets verderebuitenlanden zoals Taiwan en Californië in de VerenigdeStaten enorme sprongen in de techniek, met debijbehorende voordelen. Het is nog niet de droom die ikschets – 2025 heeft zelfs Californië nog niet bereikt –maar wel de mogelijkheden die daarbij horen. Ik wil nogeen deel van die droom afmaken; daarna mag iedereeninterrumperen totdat hij een ons weegt.

De voorzitter: Daar ga ik over.

De heer Samsom (PvdA): Daar gaat u over, voorzitter.

De voorzitter: Ik kan mij voorstellen dat u uw zin evenwilt afmaken. Wil de heer Leegte, die als eerste bij deinterruptiemicrofoon stond, op een vorig punt interrum-peren? Dat is het geval.

De heer Leegte (VVD): Het valt mij op dat hoe verder hetdoel uit beeld raakt, hoe groter de inspanningen worden.In de vorige termijn heeft de heer Samsom ook eenbeeld van 2025 geschetst. Wij zijn twee jaar verder eninmiddels is er niets gebeurd. In Zweden zijn de metersna twee jaar achterhaald geworden, omdat de applicatieser niet meer aan voldeden. Moeten wij het niet eenbeetje overlaten aan de markt om te komen tot goedemeters? De ontwikkeling is goed, maar je moet het nietoverdrijven.

De heer Samsom (PvdA): Het grote probleem is dat demarkt ook tweeënhalf jaar in de wachtstand heeftgestaan in afwachting van bijvoorbeeld de voorwaardendie aan de meter worden gesteld. Dat is overigens nietalleen een Nederlands probleem. Europa speelt daarinwel degelijk een rol, want je wilt als markt een iets grotergebied dan de 7 miljoen Nederlandse huishoudens en jewacht dus ook op Europese regelgeving. Wat dat betreftis het niet allemaal verloren tijd, maar wel voor een deel.Dat is ook precies mijn ergernis. Ik schetste dit beeldtweeënhalf jaar geleden inderdaad ook. Het enigeverschil met toen is dat wij tweeënhalf jaar verder zijn.Voor de rest is er niets gebeurd. Dat wijt ik in ieder gevalniet aan mijn inzet en aan die van mijn fractie vantweeënhalf jaar geleden, want wij stemden voor hetwetsvoorstel, ook zoals het er toen lag. Dat deden wijmet recht en rede, zoals ik nog zal toelichten.

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-7

Mevrouw Van Veldhoven (D66): Ik ben het ermee eensdat de tweeënhalf jaar vertraging ook tweeënhalf jaaronzekerheid voor ondernemers betekent, wat mijnsinziens een rem is op de ontwikkeling van de slimmediensten die de heer Samsom zo mooi schetst in zijndroom. Als hij daartoe genegen is, krijg ik graag nog eenkleine toelichting op die droom. De heer Samsom sprakvan een elektriciteitsleverancier die door de dag heen zijnkosten laat variëren. Ziet hij in het wat verdere buiten-land waaraan hij refereert, ook dat de leveranciersinderdaad op bepaalde momenten in de dag een lagerstroomtarief hanteren? Of hanteren zij, ondanks dat deprijs voor stroom voor hen lager is, toch hetzelfde tarieften opzichte van de consument? Levert het voor deconsument gedurende de dag inderdaad werkelijk eenwisselend stroomtarief op waarvan hij kan gebruikma-ken?

De heer Samsom (PvdA): Dat gaat ongetwijfeldgebeuren. In mijn huis hangen twee heel oude meters.Ooit is er een dag- en nachttarief ingesteld. Ik ben te luiom het te veranderen, maar om 8 uur ’s avonds gaat erbij mij met een enorme klik een heel oude schakelaarom, gemaakt in 1884. Vanaf dat moment betaal ik hetnachttarief. Dat is echt iets van de vorige eeuw, of zelfsvan de voorvorige eeuw. Wij gaan straks toe naartarieven die over de dag variëren en die consumentenvoordelen bieden. Je hoeft er geen gebruik van temaken, maar het kan wel. Het gebeurt nu al op ietsgrotere schaal in het Westland, waar de ondernemers opde beurs heel goed op de elektriciteitsprijs letten. Op hetmoment dat die zo hoog is dat zij hun stroom beterkunnen verkopen dan deze voor de tomaten te gebrui-ken, doen zij dat. Ik verwacht niet dat 7 miljoenhuishoudens zullen veranderen in 7 miljoen stroomdea-lers, maar ik verwacht wel degelijk dat er winst tebehalen valt, omdat het net vraag en aanbod veel beterop elkaar kan afstemmen. Dat is de essentie van deslimme meter.

Mevrouw Van Veldhoven (D66): Ik ben het helemaalmet u eens dat dit de essentie is en dat het heel goedzou zijn als dit gebeurde. U zei dat het al een klein beetjegebeurt in het Westland. Mijn vraag is, of de installatievan de slimme meter bij de consumenten in de landenwaarvan u zegt dat men er al verder mee is, ook datbeeld laat zien.

De heer Samsom (PvdA): Nee, nog niet, want daarvooris meer technologie nodig. Het moet wel in de slimmemeter passen. Die bouwen wij niet voor 2020, maar in dejaren daarna.

Ik was nog niet helemaal klaar met het schetsen vanmijn beeld van de wijk in 2020. Er is in die wijk ook nogeen nieuw gedeelte. Daar hebben wij helemaal geenverwarmingsketels. De huizen daar zijn zo goedgeïsoleerd dat je met een beetje koude- en warmtenet deresterende warmte kunt leveren. De koude- en warmtele-vering zijn overigens wel slim op elkaar afgestamd door,u raadt het al, een slimme meter. De elektriciteit in diewijk komt niet alleen van zonnepanelen, maar ook –vooral de VVD-fractie moet nu even opletten – vangeparkeerde auto’s. Een elektrische auto met een 50kW-motor is genoeg om een hele straat van stroom tevoorzien. Een auto die vol is, kan op het gewenste

moment dus als stroomleverancier optreden. Eenstilstaande auto staat dan dus gewoon geld te verdienen.

Op nummer 14 van de wijk, in de Azaleastraat, staateen koelkast aan de straat, want de slimme meter van defamilie Van Bemmel toonde aan dat het stroomverbruikineens steeg en gaf daarbij een alarm af. Even zoekenbracht aan het licht dat een lekkende compressor in dekoelkast de oorzaak was. Die werd dus vervangen dooreen veel zuiniger exemplaar; € 150 per jaar is makkelijkverdiend. Hetzelfde gold overigens voor het verkalkteverwarmingselement in de keukenboiler van de familieJansen. Dat zou nooit zijn ontdekt als de draadlozedisplay van de slimme meter, die bij de familie Jansengewoon op de salontafel staat, niet had aangetoond dathet elektriciteitsverbruik van de keuken langzaam maarzeker bleef stijgen. Een verkalkt element was de oorzaak.Het werd vervangen en de familie Jansen gaat schoon,en beter voor de portemonnee, weer verder het levendoor.

De heer Jansen (SP): Ik moet de heer Samsomteleurstellen, want ik heb geen keukenboiler. Ik heb eenvraag over het voorbeeld van de koelkast van de heerVan Bemmel. Ik heb in mijn bijdrage een voorbeeldgegeven van een product dat er nu al is – het is geenbelofte, maar het is er al – en dat precies doet wat deheer Samsom toedicht aan de slimme meter. Zit op ditmoment de top-downbenadering de bottom-upbenadering niet in de weg? Kortom, hebben defabrikanten straks geen last van het feit dat wij wetenwat goed voor iedereen is? Kunnen wij de zaken goed opelkaar afstemmen, zodat zij elkaar kunnen gaanversterken?

De heer Samsom (PvdA): Dat laatste moet uiteraardgebeuren. De slimme meter is zo slim als de apparatendie je eraan plakt. Voor de rest is het niets anders daneen computertje met poorten en ingangen. Ook de dooru genoemde smart plug, die ik ook heb gezien, kandaarbij worden aangesloten. De smart plug alleen iseigenlijk nauwelijks een rendabele investering voormensen. Daarom wordt die erg weinig toegepast. Dewinst die wij moeten bereiken zit in het systeem alsgeheel, daarbij geholpen door het energiebedrijf dat ditsysteem aan mensen aanbiedt en er diensten bij levert,zodat het alarm ook inderdaad afgaat en zodat men kanzien dat de koelkast kapot is. Uiteindelijk is het eencomplex samenspel van markt en overheid. Daarinmoeten wij nog wel het een en ander bereiken.

Ik heb nog een laatste element voor de wijk. Er is nogiets mooiers aan de hand als het gaat waaien. Aan derand van de wijk staan namelijk vijf knoeperts vanwindmolens, elk 5 mW groot, met van die enormewieken waarvan de VVD en de PVV altijd zeggen dat zezo verschrikkelijk lelijk zijn. In deze wijk was er geenwanklank te horen. Weet u waarom? Dat komt door deregeling dat, op het moment dat het waait, de elektrici-teitsprijs in de directe omgeving daalt. Het is gewooneen kwestie van simpelweg de slimme meter afstellen opmeteorologische gegevens. De bewoners van de wijkweten dat, op het moment dat de molens draaien, hunstroom goedkoper is. Goed voor het draagvlak, goedvoor het milieu. Zo worden de wasmachines en auto’sweer bijgeladen met windenergie.

Afijn, dit toekomstbeeld schetste ik ook bij de eerstepoging tot dit wetsvoorstel tweeënhalf jaar geleden. Deze

Samsom

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-8

toekomst staat mij nog steeds onverkort voor ogen. Ikleg mij grommend neer bij het feit dat wij die toekomstinmiddels al tweeënhalf jaar hebben uitgesteld doortegenstand. In wat je eigenlijk de kongsi van deparadoxen zou kunnen noemen, wilde de SP-fractie geencollectieve aanpak, maar de marktwerking inzetten om demeter te verspreiden, zag de fractie van GroenLinks deaantoonbare milieuwinst van de slimme meter niet zittenen verwierp de PVV-fractie nota bene een ideaalinstrument om fraude en diefstal van stroom tegen tegaan. Maar goed, we zijn tweeënhalf jaar verder en nuligt er een nieuw voorstel, met als belangrijkste wijzigingeen verbeterde privacyborging – dat is altijd goed – eneen niet-verplichte uitrol. De privacyborging onderschrij-ven wij van harte. Met de tweede wijziging houdt mijnfractie moeite, want de essentie van de meter is demogelijkheid om decentrale vraag en aanbod te koppelenen onderling af te rekenen. Ik schetste het net aluitgebreid. Dat is een conditio sine qua non voor eenduurzame energievoorziening waarin zonnepanelen,microwarmtekrachtkoppeling en elektrische auto’s aanelkaar gekoppeld moeten worden.

Slimme meters zijn dus binnen enkele decenniaonderdeel van ons elektriciteitsnet, zoals de draad zelf infeite. Net als bij de draad zelf is het geen individuelekeuze, maar een collectieve keuze van ons allemaal. Dieoverweging plaatst overigens ook het betoog vanjuristen over privacy in een iets ander daglicht. Ongelofe-lijk belangrijk. Je kunt er niet alert genoeg op zijn, maarhet is niet alleen doorslaggevend. Er staan ook anderebelangen tegenover. Wie de slimme meter dus wilbehandelen als een optioneel dingetje ter verhoging vanconsumentengerief of besparing zit er deels naast. Het iseen dingetje voor consumentengerief en besparing, maarhet is ook een essentieel onderdeel van het elektriciteits-net van de toekomst.

Toen de elektriciteitsnetten werden aangelegd, was erhier in de Kamer geen discussie over de vraag of je eenaansluiting mocht weigeren. Ik herinner mij dat alleen deSGP-fractie ooit een discussie startte over de vraag of jeals huishouden de aanleg van een waterleiding mochtweigeren, maar daar zullen diep gevoelde motieven aanten grondslag gelegen hebben.

Wij leggen ons neer bij de meerderheid van de Kameren overigens inderdaad de meerderheid in de senaat, dieuiteindelijk het wetsvoorstel blokkeerde: de meter wordtniet verplicht uitgerold. Laten we van die nood dan maareen deugd maken, zeg ik tegen de minister. Om toch eenmassale uitrol te krijgen – en die is dus nodig, schetste iknet – zullen netbeheerders meer moeten doen. Wat zijnze van plan, vraag ik de minister. Ik mag toch hopen dathet geen kale, voor de consument zinloze meter wordt.Het laatste wat ik wil, is de installatie, diep achter in demeterkast, van lompe, ingewikkelde stukjes techniekwaar mensen niets van begrijpen en die ze dus ook nietgaan gebruiken. Ik zou willen dat de netbeheerdersmeteen bij de installatie beginnen met de uitbreiding:een display voor in de woonkamer, een sturingsinstru-mentarium om lichten en apparaten aan en uit te doennaar behoefte, de mogelijkheid om stroom terug televeren aan het net.

De vraag is: gaan netbeheerders dat doen? Mogennetbeheerders dat allemaal wel doen? Ik hoor vaak vandezelfde bedrijven dat ze geen enkele activiteit op ditterrein mogen ontplooien, omdat de wet het verhindert.Wie het dan ook doet, ik zou het betreuren als het niet

gebeurde en ik heb ook een amendement klaarliggen omdit type activiteiten, nauw verbonden met de meter, welmogelijk te maken voor de netbeheerder. Als niemand inhet gat springt, zullen zij het moeten doen.

De voorzitter: Eerst wil de heer Van Bemmel u eenvraag stellen.

De heer Van Bemmel (PVV): De heer Samsom zegt dathij schoorvoetend akkoord gaat met de niet-verplichteuitrol. Gezien alle voordelen die hij schetste voorconsumenten, zouden consumenten toch in de rij staanen is een verplichting toch helemaal niet nodig? Het zieter allemaal zo fantastisch uit in de wereld van de heerSamsom en in zijn wijk. Ik heb nog een tweede vraag enga even terug naar de windmolens. De heer Samsomschetste een kleinschalig windmolenpark in een wijk. Paswas hij bij een rondetafelgesprek aanwezig en daarkwamen veel geluiden dat grootschalige inpassingtechnisch niet kan of grote problemen geeft. Dat kan danniet. Dus gaat hij uit van een paar molens in een wijk diespecifiek alleen voor de huizen in die wijk leveren, neemik aan?

De heer Samsom (PvdA): De eerste vraag heb ik feitelijkal een beetje beantwoord. Ik ga overigens niet schoor-voetend akkoord, ik ga mopperend akkoord. Laat we hetzo maar ongeveer stellen. Hoe dan ook, ik ga welakkoord en dat is uiteindelijk belangrijk in dit huis. Ik benzo voor die collectiviteit in dezen, omdat er ook eencollectief belang achter zit. Ja, u hebt gelijk, er is eenindividueel belang dat je zou kunnen ″uitnutten″. Zoals ikal zei, vond in de kongsi van de paradoxen de SP dat zoaantrekkelijk dat ze dacht dat de markt het wel alleenkon. Sociaaldemocraten weten echter dat markt enoverheid met elkaar met een ingewikkelde tango bezigzijn. Juist bij dit wetsvoorstel is de verhouding daartus-sen belangrijk. Ik had daar dus graag een collectieveuitrol bij gehad. Die hebben we nu niet meer, dus moetde nadruk meer komen te liggen op de markt en op deconsumentenaanbiedingen. Dit is precies in overeen-stemming met de wensen van de SP. Bovendien krijgt demeerderheid haar zin in dit huis. Daarom versterk ik nudat deel maar, uit nood geboren.

In de hoorzitting werd ook gezegd dat een grootscha-lig windmolenpark wel degelijk zeer goed en met velemegawatten in te passen is. Als er in een wijk 800 huizenstaan, staan er overdag ongeveer 800 auto’s voor dedeur. Zelfs als mensen elke dag met de auto naar hunwerk gaan, staan er nog steeds heel veel auto’s in zo’nwijk. Weet u hoeveel elektriciteit er in die auto’sopgeslagen kan worden? Ik heb het niet over de dag vanvandaag, maar over 2025, wanneer wij onze persoonlijkemobiliteit op elektriciteit en niet meer op diesel ofbenzine plegen. Dan kan zo’n windmolenpark gemakke-lijk en tegen een goed tarief voor de autobezitter haarstroom aan die auto’s kwijt.

De heer Van Bemmel (PVV): Ik krijg niet echt antwoordop de keuzevrijheid van de consument. Mijn eersteopmerking was dat je er gerust op kan zijn dat allemensen deze fantastische meter graag willen en ervoorin de rij zullen staan, omdat die je waarschuwt als je teveel verbruikt en als je apparatuur kapot is. Er kleven zoveel voordelen aan; het kan eigenlijk niet beter, toch?

Samsom

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-9

De heer Samsom (PvdA): Nee, dat klopt. Die redeneringging alleen niet op bij de uitrol van het elektriciteitsnetzelf. Dan had u zich hier aan de interruptiemicrofoonhardop afgevraagd: ja, maar wie wil dat elektriciteitsnetnu niet? Het is mogelijk dat een aantal mensen het nietwil, maar dat is, zoals mevrouw Van Veldhoven al zei,een cruciaal probleem als het om die meter gaat. Hetsysteem valt daardoor namelijk uit elkaar. Het net werktalleen maar als iedereen eraan meedoet.

Ik ontken niet dat er voordelen zijn, waardoor hopelijkeen groot aantal mensen er vanzelf voor zal kiezen – vanhen moeten we het hebben op dit moment – maar demeter is geen consumentending, althans niet alleen; hetis een integraal onderdeel van ons elektriciteitsnet.Niemand, zelfs de PVV, twijfelt eraan dat dat eencollectief goed is.

De heer Jansen (SP): De eerste keer dat de heerSamsom het standpunt van mijn fractie verdraaide, dachtik: laat maar lopen. De tweede keer begon het me echterde keel uit te hangen. De SP-fractie heeft destijds gezegddat zij niet wilde dat de meter verplicht werd uitgerold,omdat dat ding simpelweg niet levert wat wordt beloofdof gesuggereerd. De heer Samsom moet het verslag vanhet oorspronkelijke debat er maar op nalezen. Decollectieve waarden, dus al die zaken die in ons beiderogen potentieel aanwezig zijn, zijn er nog niet. Op ditmoment kleven er alleen specifieke voordelen voor denetbeheerders en de leveranciers aan. Daarom wordtiedereen die meter door de strot geduwd. Ik heb toen algezegd dat zodra de collectieve voordelen er wel zijn, demeter verplicht mag worden uitgerold, ook als 10% vande mensen die dan nog steeds niet wil. Die collectievevoordelen zijn er alleen niet. De heer Samsom weet datnet zo goed als ik. Ik vind het daarom buitengewoonkwalijk dat de PvdA-fractie op dit punt haar verstand opnul zet en al die praktische bezwaren die er zijn, van tafelveegt.

De heer Samsom (PvdA): Als u die redenering vorigekeer consequent en samen met de PvdA-fractie haddoorgevoerd, had u ook samen met de PvdA-fractiegestreden voor een opwaardering van die meter. Sterkernog, dat hebben we gedaan, met succes. U waardeertdat succes kennelijk niet voldoende. We hebben vorigekeer vastgelegd – daar was deze Kamer instrumenteel in– dat we een pilot zouden houden alvorens de voorwaar-den, de eigenschappen van de meter als Kamer vast teleggen, zodat al die mooie wensen die ik in mijninleiding schetste, daadwerkelijk waargemaakt kondenworden. Dan bereikten we dus het punt waarop defractie van de SP zit te wachten en die van de PvdA ook:dat we die meter collectief durven en kunnen uitrollen.Maar goed, ik snap dat het vertrouwen in de ontwikkelin-gen van de heer Jansen kleiner is dan het vertrouwenvan mijn fractie. Dat is een verschil van inzicht. Volgensmij begrijpen we elkaar goed en zijn de verschillen ookniet zo groot, maar uiteindelijk is het resultaat dat we nubeginnen met een niet-verplichte uitrol.

De niet-verplichte uitrol heeft ook consequenties voorde aanpak van fraude en criminaliteit. Een verplichteuitrol stelt energiebedrijven in staat om stroomdiefstal –dit mag gewoon niet in dit land; dit heeft niets metprivacy te maken – haarfijn te lokaliseren. Een energiebe-drijf kan er meteen aangifte van doen en daarmee eenhele keten van ontwikkelingen in werking stellen, niet in

de laatste plaats bij bijvoorbeeld wietplantages. Eenverplichte uitrol is daarbij behulpzaam. Nu is hetmogelijk om deze meter te weigeren of die als je hem alhebt administratief te laten uitschakelen. Ik denk dat ikwel weet wie dat ongeveer gaan doen en wie daaromgaan vragen. Dus de maatschappelijke meerwaarde,namelijk de aanpak van diefstal, fraude en criminaliteit,neemt gewoon af op het moment dat je de meter nietverplicht maakt. Dat is jammer. Dat zouden wij ook, netals bij die uitrol, moeten compenseren. Hoe denkt deminister dat te kunnen doen? Zouden er aanvullendemaatregelen kunnen worden genomen of is hettechnisch mogelijk dat, als de dichtheid van de metersmaar groot genoeg is rondom het punt waar eenwietplantage zit, je er alsnog achter kunt komen en dat jealsnog kunt weigeren?

Op dit moment moet Nuon gebeld worden dooriemand die geen stroom meer heeft om te weten dat destroom is uitgevallen. Zo slim is ons net op dit momentof beter gezegd, zo dom. Als een hele wijk geen stroommeer heeft, weet Nuon van niks, totdat iemand belt dathij geen stroom meer heeft. Dat moet natuurlijk echtveranderen. Sterker, wij moeten daarin veel meer inzichtkunnen krijgen. Dus niet alleen om aanbod en vraag opelkaar af te stemmen – goed voor het milieu – maar ookom diefstal en criminaliteit aan te pakken.

De wetgeving heeft dus nu vertraging opgelopen,maar andere ontwikkelingen rondom de slimme meterzijn, hoewel veel langzamer, wel doorgegaan. Ik ga er nudus ook van uit dat de minister meer dan zijn voorgan-ger toen – dan haak ik ook in op de interruptie van deheer Jansen – kan zeggen over de precieze functionaliteitdie die slimme meter nu echt gaat bieden. Maakt dieslimme meter echt het door mij aan het begin van mijnbetoog geschetste toekomstbeeld waar? Maakt zij datmogelijk, of blijft die steken op een IQ van 100? Wijwillen geen middelmaat. Wij willen een slim netwerk. Hetwoord zegt het al. Dat moet dan ook echt slim zijn enflexibel, zodat het ontwikkelingen aankan die zelfs ik opdit moment niet kan bedenken. Wij hebben als Kamerinspraak bedongen in het pakket van eisen bij de slimmemeter. In een AMvB zou dat dan moeten wordenvastgelegd. Wanneer is die af? Dat had misschien wel bijdit wetsvoorstel gekund, maar omdat het om een novellegaat, wacht de minister misschien maar even.

Ik wil eigenlijk niet te lang wachten. Welke nieuweplanning staat de minister nu voor ogen bij de uitrol? Diehadden wij tweeënhalf jaar geleden vastgesteld maar diekan de prullenbak in. Wij moeten een nieuwe planninghebben. Welke gevolgen heeft de vertraging daarbij danprecies? Kunnen wij nog enige tijd goedmaken? Kan deminister ons een nieuwe planning doen toekomen, zodatwij weten waar wij hem op kunnen afrekenen?

In dit wetsvoorstel zat nog een andere, kleineverbetering, door mijzelf en oud-collega Hesselsingebracht. Dan gaat het om een verhoging van desalderingsgrens voor terug leveren van stroom doorzonnepanelen van 3000 kWh naar 5000, zodat je ook meteen lekker vol dak helemaal kon profiteren van dieterugleverregeling. Dat is goed voor zonnepaneelbezit-ters. Als ik toen had geweten dat dit wetsvoorstel deberm in zou worden gereden door de senaat had ik hetnatuurlijk ergens in een andere wetswijziging verstopt.Maar uiteindelijk gebeurt het nu en wordt deze verbete-ring wet, althans, dat hoop ik toch echt.

Samsom

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-10

Ik moedig de minister aan om dit wetsvoorstel nu insneltreinvaart af te ronden en daarna vooral deuitvoering goed ter hand te nemen. Dit is een enormeklus. Wij hebben in Nederland nogal wat beroerdeervaringen bij de uitrol van complexe, nieuwe technolo-gische systemen. Ik noem alleen maar de OV-chipkaart.Dit zal veel vergen van de stuurmanskunsten van denieuwe minister. Maar ik zeg daarbij: mislukken is geenoptie. Over 25 jaar zal onze generatie worden afgerekendop één grote vraag. Zijn wij erin geslaagd om eenduurzame energievoorziening voor onze kinderen achterte laten en daarmee hun toekomst veilig te stellen? Ik wildie vraag niet alleen voor mijn eigen maar ook voorandermans kinderen met ″ja″ kunnen beantwoorden.

©

De heer Koppejan (CDA): Voorzitter. De CDA-fractie kanzich vinden in de wijze waarop de minister de opmerkin-gen van de Eerste Kamer heeft verwerkt in het voorlig-gende wetsvoorstel. Mijn fractie vindt het belangrijk datmet de nu voorgestelde wetgeving en het daaruitvoortvloeiende beleid de gestelde doelstelling ookdaadwerkelijk gehaald wordt, namelijk dat minstens 80%van de consumenten in 2020 beschikt over een opafstand uitleesbare meter.

De regering acht het realiseren van deze Europesedoelstelling haalbaar. Dat stelt ons gerust. Eerst zal ereen kleinschalige uitrol plaatsvinden. De daarmeeopgedane ervaringen zullen worden geëvalueerd. Opbasis van de resultaten van deze evaluatie zal deregering in overleg met de Kamer een besluit nemenover de grootschalige uitrol. Wanneer mogen wij deresultaten van deze evaluatie uiterlijk verwachten? Indiennodig dient er immers nog voldoende tijd te zijn voorbijsturing van beleid.

Ik wil mij aansluiten bij de vraag of er al applicatiesvoor de slimme meter op de markt zijn. Het gaat dan omapplicaties met bewezen technologie.

Verder vinden wij een goede communicatie van denetbeheerders richting de consumenten van grootbelang. Immers, alleen met goede informatie kunnenconsumenten tot een afgewogen keuze komen over hetafnemen van de op afstand uitleesbare meter of hetgebruikmaken van de mogelijkheid om de meter opverzoek administratief uit te laten zetten. Kan de ministeral iets meer vertellen over hoe de netbeheerders dezecommunicatie denken vorm te gaan geven?

Ten slotte heeft het CDA al eerder aandacht gevraagdvoor de bescherming van de consument tegen de machtvan de netbeheerders, nu deze ook de mogelijkheidkrijgen om de energievoorziening niet alleen af te sluiten,maar ook te beperken. De minister heeft al aangegevendat er aanvullende regels moeten komen die in elk gevalgaan bepalen wanneer en onder welke voorwaarden delevering van elektriciteit kan worden beperkt. DeRegeling afsluiten elektriciteit en gas van kleinverbruikerszal hiertoe worden aangepast. Wanneer kan de ministereen voorstel hiertoe naar de Kamer sturen?

De vergadering wordt van 11.25 uur tot 11.35 uurgeschorst.

©

Minister Verhagen: Voorzitter. Allereerst wens ik de

heren Leegte en Van Bemmel buitengewoon veel geluknaar aanleiding van hun maidenspeech. Ik hoop op eengoede samenwerking. Als hun inbreng vandaag devoorbode is van de constructieve wijze waarop wij alsregering en Kamer van gedachten kunnen wisselen, danbelooft dat veel goeds. Ik wens hun veel succesdaarmee.

Wij bespreken vandaag de novelles naar aanleidingvan de slimme meter. Even los van het prachtigetoekomstperspectief dat de heer Samsom schetste,brengt de slimme meter al direct veel voordelen metzich. Als consumenten de slimme meter hebbengeïnstalleerd, hoeven zij geen meterstanden meer doorte geven. Dat betekent dat op zaterdagavond na eendrukke werkweek in de kruipruimte kruipen om met jezaklampje de meterstanden op te zoeken tot het verledenkan behoren. Dan kun je op zaterdagavond gewoon vanje rust genieten in plaats van in de spinnenwebben tekruipen om de meterstanden te vinden.

De energieleverancier kan met de slimme meter degegevens op afstand uitlezen. Daarmee gaan ookschattingen tot het verleden behoren. De eindafrekeningwordt aanmerkelijk nauwkeuriger. Dat voorkomtdiscussies over de juiste stand als mensen verhuizen,switchen van leverancier et cetera. De slimme meterheeft dus al direct voordelen. Met de slimme meterkunnen consumenten hun energieverbruik makkelijkervolgen. Dat kan bijdragen aan energiebesparing omdatze inzicht hebben in het verbruik. Tot slot is de meter eenstap op weg naar intelligente netten en daarmee naareen modernere en meer duurzame energievoorzieningmet meer flexibiliteit en minder belasting voor hetmilieu.

Daarom vind ik de meter als zodanig en de introductieervan van groot belang. De meter wordt niet alleen inNederland geïntroduceerd maar ook in Europees verbandoveral om ons heen. In dit wetsvoorstel met de novelleserbij wordt de introductie geregeld. Daarmee wordtinvulling gegeven aan Europese verplichtingen.

In het oorspronkelijke voorstel was de consumentverplicht om de slimme meter te accepteren. Even losvan de discussie die de heer Samsom voerde, datmensen bij de introductie van het elektriciteitsnet ookgewoon een meter accepteerden – er was geen discussieover de vraag of dat wel of niet het geval was – is dieverplichting met deze novelle komen te vervallen. Met denovelle wordt de consument aan het roer gezet. Daarinwordt keuzevrijheid voor de afnemer geregeld. Hijbepaalt zelf of hij een slimme meter accepteert en of demeter, ook al heeft hij er een, uitgezet moet worden. Datbetekent dat die meter niet meer op afstand kan wordenuitgelezen.

Bovendien worden met deze novelle, als je eenslimme meter hebt, gegevens minder vaak uitgelezendan in het oorspronkelijke voorstel. Dat betekent in depraktijk zes keer per jaar voor het verstrekken van eenactueel overzicht van het energieverbruik aan de klant enincidenteel voor de eindafrekening bij een verhuizing ofals de consument overstapt naar een andere leverancier.Ten slotte kan de meter uitgelezen worden door denetbeheerder voor het uitoefenen van zijn wettelijke taak.

Als de klant meer informatie wil hebben op basis vanwat uitgelezen kan worden, dan moet hij daar zelftoestemming voor geven. Met deze novelle is tegemoet-gekomen aan de zorgen over privacy die hier weliswaarin mindere mate leefden maar in de senaat in veel

Samsom

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-11

hogere mate. De wijzigingen die wij hebben doorgevoerddoor middel van deze novelle, zijn uitvoerig onderwerpgeweest van gesprek met consumentenbelangenorgani-saties. Op zich vind ik het buitengewoon positief datzowel de Consumentenbond als de Vereniging EigenHuis zich positief heeft uitgelaten over de voorstellen.Daarmee is door de organisaties zelf kenbaar gemaaktdat op dit punt tegemoet is gekomen aan de bezwarendie oorspronkelijk leefden. De Consumentenbond heefthierover een brief aan de Kamer gestuurd. Daarmee isvan de zijde van de consumenten een goede appreciatievan deze novelle gekomen.

Mevrouw Van Veldhoven heeft gevraagd of ik bereidben om actief met de Europese Commissie af testemmen of het afstappen van de verplichte uitrol in lijnis met de richtlijn inzake energie-efficiëntie. Zij verweesdaarbij naar de opmerkingen van de Raad van Statedaarover. De keuzevrijheid – even los van de vraag of datmorrend gebeurt, zoals de heer Samsom dat ver-woordde, of niet – is gewoon de consequentie van debehandeling in de Eerste Kamer. Als we de slimme meterwillen introduceren en dus invulling willen geven aan derichtlijn, kunnen we hoog of laag springen, maar wezullen dan deze wijzigingen moeten doorvoeren omdaarmee de kans te krijgen dat de Eerste Kamer kaninstemmen met dit wetsvoorstel. Die toestemming kanalleen worden gegeven omdat naar onze mening derichtlijn inzake energie-efficiëntie die ruimte laat.Mevrouw Van Veldhoven verwees naar het advies van deRaad van State. In dat kader is het belangrijk dat juist zijnconclusie is dat de keuzevrijheid voor de afnemer pastbinnen de richtlijn. Dat staat expliciet in het advies vande Raad van State. Op dat punt zie ik geen aanleidingom contact op te nemen met de Europese Commissie.Uiteraard zijn we wel nauw betrokken bij de diverseEuropese ontwikkelingen ten aanzien van de standaardi-satie van de slimme meter.

De Europese Commissie heeft het initiatief genomentot het oprichten van de taskforce smart grids. Dezetaskforce zal haar verder adviseren over strategie enregelgeving met betrekking tot implementatie vanslimme netten. Nederland is daar nauw bij betrokken,met name op het gebied van privacy en veiligheid. In datkader zal de invulling die wij hieraan hebben gegevenmet het oog op de privacy, aan de orde komen. Indirectvindt er overleg op dat punt plaats. Natuurlijk houd ik deKamer op de reguliere manier op de hoogte van dediscussie met de Europese Commissie, bijvoorbeeld bijde bespreking over de VTE-raad, de Raad Vervoer,Telecommunicatie en Energie.

In het kader van de invulling van de Europeserichtlijnen of datgene waar de Europese Commissie onstoe verplicht in relatie tot deze richtlijn heeft de heer VanBemmel gevraagd of ik bij de Commissie kan bewerkstel-ligen dat zij afstapt van de infractieprocedure nu wijkomen met de behandeling van deze wetten. Dat staatoverigens los van de Europese regelgeving als zodanig,waarop de PVV zoals bekend een iets andere visie heeftdan de regering. Het is juist dat de infractieprocedure isgestart. Tegelijkertijd heeft de Commissie de zaak nogniet bij het Europese Hof ingediend. Het is ook niet zekerof zij dat doet. Het is een zelfstandige bevoegdheid vande Commissie om dat te doen. Zij trekt zich op zich nietsaan – dat is overigens maar goed ook – van de vraag ofwij daar blij mee zijn of niet. Daarmee krijg je juist eenonafhankelijke toets. Deze check zou je anders ter

discussie stellen. De Commissie laat zich absoluut nietleiden door een verzoek van een minister om geeninfractieprocedure te starten. Bepalend is wel het zichtdat de Commissie heeft op de inspanningen vanNederland. Daarom is een voortvarende behandeling vandeze wetgeving natuurlijk van groot belang. Als zij zietdat wij al datgene doen om het toch zo snel mogelijk tekunnen implementeren of om zo snel mogelijk invullingte geven aan de uitrol, is zij eerder geneigd om af te zienvan het indienen van een zaak bij het Europees Hof. Overwelke inspanningen wij verrichten, communiceer ikuiteraard met de Europese Commissie. Naarmate ditwetsvoorstel sneller is aangenomen, zowel hier als aande overzijde, wordt de mogelijkheid dat de Commissieafziet van het indienen van deze zaak bij het Hof alleenmaar groter.

De heer Jansen (SP): Ik deel de analyse van de ministerwat betreft de gang van zaken in Europa. Ik verschilechter van mening met hem over de vraag of deEuropese Commissie zo mild zal kijken naar de inspan-ningen van Nederland in de afgelopen twee jaar. Ikconstateer dat het sinds het oorspronkelijke wetsvoorstelin de Eerste Kamer is afgeschoten, verdomd lang heeftgeduurd eer wij hier weer staan.

Minister Verhagen: Ik weet niet of ik die woordkeuze,althans die kwalificatie via het bijvoeglijk naamwoord, zalovernemen. Los daarvan ben ik het met de heer Janseneens dat er tijd verstreken is. Laten wij op zichzelf blij zijndat wij vandaag kunnen spreken over de wijze waaropwij toch zeker kunnen stellen dat het voltallige parlementkan instemmen met de implementatie van deze regels. Ikhoop echter ook dat als wij nu voortvarend zijn, dit kanleiden tot nadere gedachten bij de Europese Commissie.Wij zullen dat uiteraard zien. Juist omdat de positie vande consument van belang was, hebben wij de tijdgenomen om met de Consumentenbond en de Vereni-ging Eigen Huis van gedachten te wisselen, omdat wijzeker wilden zijn dat er van hun kant een positieveappreciatie van onze novelle zou komen. Dat moet u zichook realiseren. De Nederlandse regering had er weinigaan gehad om met een novelle te komen waaraan alsnoggeen positieve appreciatie door de Consumentenbond ende Vereniging Eigen Huis was gekomen. Dan hadden wijdezelfde discussie gehad. Het heeft dus tijd gekost, maardie hebben wij naar mijn mening wel nuttig gebruikt.

De heer Jansen heeft overigens in het kader van deprivacy en de security gevraagd of de richtlijnen inzakeprivacy en security bindend zijn. De richtlijnen zijnonderling afgesproken tussen de netbeheerders. Desector heeft mij geïnformeerd dat met zijn richtlijnenvoor privacy en security in de hand met het Collegebescherming persoonsgegevens een overleg zalplaatsvinden over een privacygedragscode. Dieprivacygedragscode is dan een formeel instrument. Ikregel zelf de waarborgen voor de privacy en security vande meters. Die zullen in een algemene maatregel vanbestuur vormgegeven worden. Die AMvB zal eennormale voorhangprocedure kennen. Als men op basisvan de voorhangprocedure daarover nader vangedachten wil wisselen, gebeurt dat dus gewoon. Overde precieze invulling kunnen wij in het kader van dealgemene maatregel van bestuur spreken. Maar hoe danook, de Wet bescherming persoonsgegevens is vantoepassing.

Verhagen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-12

De heer Leegte heeft met name stilgestaan bij devraag – even vooruitlopend op het toekomstperspectiefvan de heer Samsom – in hoeverre de energiebesparingdaadwerkelijk gerealiseerd zal worden. Hij heeftgevraagd of ik nader kan onderbouwen hoe hetbesparingseffect zal optreden en waarop ik dat baseer.Uit de analyse van KEMA blijkt dat energiebesparing opzich de belangrijkste batenpost is bij de invoering van deslimme meter, even los van het feit dat het makkelijkergaat en dat je allerlei discussies niet meer krijgt. Degrootste potentiële winst is te behalen in de energiebe-sparing. De meter als zodanig levert geen energiebespa-ring op. Je gaat niet meer of minder elektriciteitgebruiken op het moment dat je een slimmere meterhebt. De consument zelf zal namelijk de energiebespa-ring moeten realiseren. De slimme meter is alleen maareen hulpmiddel om de consument te wijzen op zijnenergieverbruik. Dit even los van de vraag of het via eendisplay gaat; laten wij hopen dat het zo mooi wordt. Ophet moment dat de consument zelf zicht heeft op zijnenergieverbruik en tips krijgt over een verstandiggebruik, kan hij zelf de keuze maken om een anderenergiegebruik na te streven waardoor die energiebespa-ring kan worden gerealiseerd.

KEMA heeft zich gebaseerd op de informatie die wijnu hebben, zoals indirecte feedback, verbruikersoverzich-ten, websites et cetera en komt dan op een relatiefgeringe besparing van 3,2% op elektriciteit en 3,7% opgas. Het bedrijf heeft op basis van deze referentieeigenlijk een heel conservatieve raming gemaakt van deenergiebesparing. Omdat een actieve handeling van deconsument vereist is, gaat KEMA ervan uit dat slechtseen beperkt percentage van de mensen bereid is, zijngedrag aan te passen. Stel dat je op basis van deverschafte informatie weet dat je erg veel energieverbruikt met douchen, maar je hebt het douchen nodigom je rug wat soepeler te krijgen, dan ga je echt niet vijfminuten korter douchen! Je kunt deze informatie dus welkrijgen, maar de vraag is of je je gedrag dan aanpast.Voor sommige dingen zal dat wel het geval zijn. Dandenk je op basis van die informatie: als ik dat gewetenhad, was ik gemakkelijker overgegaan tot besparing!

De percentages zijn ontleend aan allerlei pilots enstudies, maar ervaring met de schaal van de beoogdeuitrol hebben wij in Nederland niet. Ik denk dat KEMArealistisch is geweest door ervan uit te gaan dat lang nietiedereen direct energie gaat besparen als zijn slimmemeter er hangt en hij de informatie heeft. De bedoelingis natuurlijk dat de consument op basis van het overzichtdat hij krijgt bewuster met zijn energieverbruik omgaat.Hij kan bijvoorbeeld bij de buurman navragen hoe het bijhem zit: buurman, wij hebben hetzelfde type huis; watverbruik jij per jaar en wat heb jij gedaan om je verbruiklager te krijgen?

De consument krijgt zes keer per jaar een overzicht.Dat zal ik verder in een AMvB vastleggen; deze zal deKamer ook te zien krijgen. Daarmee zorgen wij ervoordat de consumenten de berekende besparing daadwerke-lijk kunnen bereiken. Energiebesparing zal onderdeeluitmaken van de monitoring van de uitrol van de slimmemeter. De monitoring zal ertoe bijdragen dat wij inzichtkrijgen in de energiebesparing die gerealiseerd kanworden.

Wat gaan wij verder, aanvullend, doen aan besparing?In het regeerakkoord is te lezen dat de bedoeling inprincipe is dat wij een green deal maken. Daarover zullen

wij de komende tijd nader van gedachten wisselen, ineerste instantie op het ministerie, met het bedrijfslevenen met andere overheden, Omdat ik verantwoordelijkben voor de green deal, gaan wij daar de komende tijdaan werken en dan zal ik daarover met de Kamerspreken. Daarover zal dus nog de nodige discussiekunnen plaatsvinden.

De heer Samsom (PvdA): De green deal wordt nu eensoort deus ex machina waar een hoop in terechtkomt. Deminister doet aan slecht verwachtingsmanagement, wanthet kan nu al nooit meer meevallen, maar dat geeft niet.

Minister Verhagen: Ik ben benieuwd naar uw enormeinbreng, die ongetwijfeld nog zal plaatsvinden.

De heer Samsom (PvdA): Daar kunnen wij op wachten,dat worden mooie debatten!

Los daarvan en iets praktischer van aard: wij, deminister en de Kamer, zitten nu eenmaal met het feit datde uitrol niet verplicht is. Er moet dus meer op de matgelegd worden om de uitrol wel te laten plaatsvinden.Het is iets te vaag, laat ik het zo maar gewoon zeggen,om in een green deal weg te vluchten. Tussen ministerieen energiebedrijven – netbeheerders zijn nog altijdpublieke bedrijven – is een simpele afspraak of eensimpel actieplan nodig om te voorkomen dat wij in eennachtmerrie terechtkomen. In deze nachtmerrie zeggenalle energiebedrijven: u kunt een slimme meter nemen.Daarmee voldoen zij aan hun verplichting, want zijmoeten deze meter nu eenmaal aanbieden. Vervolgensgebeurt er echter niets. Dat kunnen wij niet hebben. Ikwil dus graag een concreter actieplan.

Minister Verhagen: Daarover komen wij nader tespreken, maar de heer Leegte vroeg waarop de 3% à 4%energiebesparing was gebaseerd. Ik heb geantwoord: demeter biedt wel inzicht, maar is als zodanig geenbesparingsinstrument, want de consument zal het zelfmoeten doen. Daarna komt de follow-up; dat is een heelandere zaak. Over de uitrol van de meters komen wij nogte spreken.

De heer Jansen heeft gerefereerd aan Zweden en Italiëwaar de uitrol al heeft plaatsgevonden en aan hungegevens over energiebesparingen en de applicaties diedaar toegepast worden. Overigens wordt er ook inSpanje en het Verenigd Koninkrijk gekozen voor eengrootschalige uitrol. De schattingen van eerstgenoemdelanden zijn positief en lopen uiteen van enkele procententot 10%. Er zijn ook wel onderzoeken naar gedaan maarover de werkelijke besparingseffecten kunnen nog geenharde uitspraken worden gedaan. Dat kan de heerJansen wellicht vreemd vinden omdat er in Zweden enItalië al sprake is van een complete uitrol, maar ik hebdie informatie niet. Ik kan hier dus moeilijk even uit delosse pols zeggen wat die effecten zijn, want dan zou deheer Jansen mij de volgende week naar de Kamerroepen om te zeggen dat ik hem verkeerd geïnformeerdheb. Er zijn gewoon meer gegevens nodig. Zoals ik reedstoegezegd heb, zal de energiebesparing als zodanig alsgevolg van de uitrol van de slimme meter gemonitordworden en zal ik de Kamer van de resultaten ervan op dehoogte stellen.

De AMvB metereisen zal kort na de kerst wordenvoorgehangen. Op het ministerie zijn de voorbereidingenervan in een afrondende fase. De AMvB ligt inmiddels ter

Verhagen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-13

toetsing voor bij de toezichthouders. Uiteraard dienen dewetsvoorstellen die wij vandaag bespreken, door deKamer afgehandeld te worden zodat er een grondslag isvoor die AMvB. Ik zeg toe dat zodra deze wetsvoorstellenin de Eerste Kamer voorliggen, ik de AMvB ga voorhan-gen. Dan kunnen wij er na het kerstreces, indien deKamer dat wil, verder over spreken.

De heer Jansen betwistte of het beeld dat in detoekomstvisie van de heer Samsom op de slimme metergeschetst werd wel overeenkomt met de realiteit, althansde realiteit van de heer Jansen zelf. Wij kiezen voor eenmeter waaraan modules gekoppeld kunnen worden diein de toekomst inderdaad kunnen wat de heer Samsombeschrijft. Modules met functies die nog ontwikkeld gaanworden, kunnen straks via die meter met het netwerkverbonden zijn. De eisen die aan de meter wordengesteld, zullen worden vastgelegd in de algemenemaatregel van bestuur. Het is van belang dat die eisenvoldoende robuust zijn om dit toekomstperspectiefmogelijk te maken. Dus hoge technische eisen, openstandaarden en een brede mogelijkheid voor deontwikkeling van diensten.

De afgelopen periode is ook uitgebreid met belang-hebbenden, van consument tot wetenschap, gesprokenover zaken als open standaarden en interoperabiliteit.Dat wordt dus ook allemaal verwerkt in die algemenemaatregel van bestuur. Mede op verzoek van de EersteKamer heeft mijn voorganger ook aan TNO gevraagd omhierover uitgebreid te adviseren.

Zoals gezegd, de AMvB wordt bij beide Kamersvoorgehangen. Dus daarover komen wij nog te spreken.Ik ben overigens geen voorstander, zoals de heerSamsom wil, van het aanbieden van displays door denetbeheerder. Ik ben het met hem eens dat zo’n meternog meer nut kan hebben voor een bewoner als er eendisplay op wordt aangesloten maar dat is op zich nietaan de overheid. Dat is aan de markt. Wij regelen eencommunicatiepoort op iedere slimme meter, inclusief deeisen die je aan de meter stelt om dat mogelijk te maken,in plaats van een standaarddisplay bij elke slimme meter.Leveranciers en bedrijven die zich richten op het leverenvan energiediensten kunnen zo ook concurreren om deconsument en kunnen zo’n pakket aanbieden. Dan krijgje in principe de beste dienstendisplays beschikbaartegen een goede prijs.

De heer Jansen vroeg hoe het zit met de bottom-upinnovatie. Hij refereerde hieraan als een van de bestemethodes. Ik verzeker hem dat er sprake zal zijn vanopen standaarden voor die slimme meter, juist om eenbrede toegang mogelijk te maken voor innoverendebedrijven die handige nieuwe producten of applicatiesvoor energiemanagement willen ontwikkelen.

De heer Jansen zegt ook dat er al zo’n 270.000 meterszijn opgehangen. Hij vroeg waarom er nu nog geendiensten zijn ontwikkeld. Er worden al diensten ontwik-keld bij de pilot in Amsterdam. Als je het hebt overmensen die eventueel zullen weigeren bij de uitrol, zie jeoverigens een groot verschil tussen Amsterdam enandere regio’s. In Amsterdam heeft men altijd een beetjeeigen opvattingen over wat men wel of niet alsconsument mag doen, dus de mate van weigering isdaar wellicht wat hoger dan in andere regio’s.

Bij die pilot in Amsterdam zie je dat er momenteel aldiensten worden ontwikkeld, maar de markt voordiensten zal pas echt een vlucht krijgen zodra die metergrootschaliger wordt uitgerold, omdat het dan ook

rendabel wordt. De slimme meter zal via zijn poortje debasis bieden voor innovatie, maar ik zeg open standaar-den toe, conform de wens om dit mogelijk te maken.

De heer Jansen (SP): Dat is mooi. Daar staan wij ookvoor. Ik begrijp dat de minister spreekt over overtuigendeexperimenten op flinke schaal. In Vinex-wijken zitten overhet algemeen al slimme meters in de woningen, omdathet nieuwbouw is. Daar zitten ook mensen die wat meergeld hebben en wel in zijn voor iets nieuws. Waaromworden er niet wat meer grootschalige experimentenopgezet in dat type wijken, zodat de resultaten overtui-gend aan de consument kunnen aantonen wat demeerwaarde daarvan kan zijn?

Minister Verhagen: Wat de meerwaarde is, zal in dekomende uitrol blijken. Als een bedrijf dat aanbiedt, wilhet daar in principe geld mee verdienen. Het gaat er nietom dat hij aan één consument, die kapitaalkrachtig is,dat ding kan verkopen, maar het zit juist ook in demassa. 270.000 is een relatief kleine markt voor heelNederland. Dat betekent dat de echte vlucht van deontwikkeling van applicaties en diensten pas zalplaatsvinden naarmate er een grotere uitrol is, even losvan het feit dat er wellicht nu al mensen in een bepaaldewijk geïnteresseerd zouden zijn in het hebben van eenapplicatie.

De heer Jansen (SP): Dit is niet mijn ervaring metproductontwikkeling. Ik ben zelf hoofd productontwikke-ling van een groot bedrijf geweest. In het algemeenbegin je juist met kleinschalige experimenten om dekinderziektes eruit te halen en de functionaliteit teverbeteren. Daarmee kun je tegelijkertijd de grote groepconsumenten overtuigen van de waarde van zo’nproduct. Je kunt zeggen dat 270.000 meters weinig is,maar ik vind het aardig wat. Het is in ieder gevalruimschoots voldoende om een aantal grootschaligeexperimenten te kunnen doen om aan te tonen wat demeerwaarde van die meters is.

Minister Verhagen: Wij moeten het wetsvoorstel nogaanvaard krijgen, maar wij zullen die tijd gebruiken,zodat die experimenten natuurlijk zo snel mogelijk zullenplaatsvinden. Je hebt de overheid op zichzelf niet nodiggehad om nieuwe producten te ontwikkelen. Het is inprincipe aan de markt om met nieuwe applicaties tekomen voor die slimme meter. Er zijn ook heel veelpartijen enthousiast over de mogelijkheden die deslimme meter biedt. Dat blijkt uit gesprekken die wij ophet ministerie hebben gehad met dienstenaanbieders.Als er een flink aantal meters in omloop is, is mijnverwachting dat de ontwikkeling van meer geavanceerdeenergiediensten interessanter wordt. Als overheidregelen wij niet dat er applicaties voor slimme meterskomen, maar daar houd ik wel rekening mee bij de eisendie wij aan de meters stellen, om mogelijk te maken datdie toepassing zal plaatsvinden. Het is dus uiteindelijkaan de markt. Dit is een van de redenen waarom wij, integenstelling tot de wens van de heer Samsom, nietstellen dat de netbeheerder de displays zou mogenaanbieden. Naar onze mening moet de netbeheerder degereguleerde taken uitvoeren en niet die andere taken.Dit zou in strijd zijn met de splitsing tussen markt- ennetbeheer. Mede gelet op de contacten met hetbedrijfsleven verwacht ik dat er een grote ontwikkeling te

Verhagen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-14

zien zal zijn als de uitrol heeft plaatsgevonden. Dit wordtechter aan de markt overgelaten.

Mevrouw Van Veldhoven (D66): Ik vraag mij tijdensdeze discussie over de displays af wat dit nu in depraktijk zal betekenen. De invoering van de slimme meteris er natuurlijk voor bedoeld dat een consumentgemakkelijk zijn gedrag kan aanpassen om hetzij hetmilieu, hetzij zijn portemonnee te ontlasten. Of hij dat zaldoen, hangt natuurlijk ook af van de vraag hoe gemakke-lijk hij inzicht kan krijgen in de gegevens. Zojuist werd alin een voorbeeld gesproken over de consument dieonderin de meterkast moet kruipen. Als ik dat moet doenen ik moet daarna mijn zere rug weer soepel krijgenonder de douche, is de besparing snel tenietgedaan.Daarom verwacht ik dat een gemakkelijke toegankelijk-heid van de gegevens in de praktijk heel belangrijk isvoor het realiseren van een besparing, en displaysspelen daarbij een belangrijke rol.

Wij hebben recent een aantal voorbeelden gezien vantechnologische ontwikkelingen waarbij het aanbiedenvan specifieke technologie aan een dienstenaanbiederwerd overgelaten; ik noem bijvoorbeeld modems entelefoonstekkers. Lopen wij niet het risico op een wandof kast vol displays die wij niet meer gebruiken omdat zedoor de een of andere aanbieder zijn aangeboden maarniet hetzelfde zijn als die van een andere dienstenaanbie-der, zeker als je naar veel meer verschillende dienstengaat waarvoor de aanbieders met een eigen displaytjekomen? Wordt er bijvoorbeeld gedacht aan standaardise-ring van displays om dit te voorkomen?

Minister Verhagen: Door de eisen die worden neerge-legd in de algemene maatregel van bestuur diebinnenkort in het kader van de voorhangprocedure aande Kamer zal worden voorgelegd, wordt ervoor gezorgddat de meter in principe geschikt is voor de aansluitingvan lokale applicaties. Dat moet je regelen. In de tweedeplaats zijn er internationale open standaarden waarmeekan worden voorkomen wat mevrouw Van Veldhoven nuvreest. Ik ben het ermee eens dat voorkomen moetworden dat er een dusdanige batterij applicaties metallerlei verschillende toepassingen en stekkertjes ontstaatdat je uiteindelijk zegt: dit is zo veel rompslomp, laatmaar gaan, ik gebruik de meter alleen om niet meereenmaal per jaar onder in de kast de meterstand tebekijken, die mogen zij aflezen en verder doe ik er nietsmee. Nee, wij doen dit juist omdat het interessant is inhet kader van de eigen portemonnee van de consument.Dat is het belang dat je creëert bij de consument die danweet: als ik dat en dat doe, kan ik fors besparen op deenergierekening. Daarom moet het product dat wordenaangeboden, daaraan tegemoetkomen. Als het bedrijf wilbereiken dat de consument een display of applicatieaanschaft, moeten die dus ook gebruiksvriendelijk zijn.Daarvoor hoeft de overheid niet te zorgen, dat is aan hetbedrijf. De kern is dat de display op de slimme meter kanworden aangesloten. Via de open standaardisatie zorgenwij ervoor dat dit mogelijk is. Het is dan verder aan hetbedrijf om dit zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken,want anders krijgt hij de applicatie niet verkocht.

Mevrouw Van Veldhoven (D66): Wordt het gebruik vandie open standaarden verplicht opdat lock-ins – zoals bijMicrosoft – worden voorkomen en waardoor consumen-

ten min of meer worden verplicht om alle diensten bijeenzelfde aanbieder af te nemen?

Minister Verhagen: Nee, het hoeft niet van dezelfdeaanbieder te zijn. Wij moeten in de AMvB een voorschriftopnemen dat de meter geschikt is om lokaal applicatieste kunnen aansluiten. Die mogelijkheid zal wordenondersteund door internationale open standaarden, juistom te voorkomen dat er een monopoliepositie op datpunt ontstaat.

Mevrouw Van Veldhoven (D66): Die open standaardwordt dus een verplicht onderdeel?

Minister Verhagen: Het wordt in de AMvB opgenomen.Ik ben al een beetje ingegaan op de reden waarom

een netbeheerder displays en diensten volgens mij nietmoet aanbieden. Het heeft echt te maken met desplitsing tussen het netbeheer, de gereguleerde takenvan de netbeheerder en de marktpositie. Je moet eennetbeheerder namelijk niet ook als aanjager van de marktgaan gebruiken. Het zou zelfs concurrentievervalsendwerken, het zou de ontwikkeling van de markt beperken,als je de netbeheerder daarbij een rol geeft of daartoeeen mogelijkheid creëert. Ik begrijp namelijk datmevrouw Van Veldhoven op dat punt niet een verplich-ting maar een mogelijkheid wil.

De heer Samsom (PvdA): De minister heeft een punt,want het is ingewikkeld om het op te lossen. Vooralsnogben ik niet uitgesproken genoeg om het met eenamendement door te zetten, maar ik zit wel met eenvraag waarvan ik de minister medeprobleemeigenaarmaak. Er is inmiddels namelijk een gat ontstaan, eensoort grijs gebied, tussen netbeheer en leveranties. Deslimme meter is eigenlijk het beste voorbeeld daarvan;het zit ertussenin. Ik vrees dat er niemand in dat gatspringt en dat er dan niets gebeurt. Dat is de enige optiedie ik wil voorkomen, maar het maakt mij uiteindelijk nietzoveel uit wie het allemaal oplost en doet. Als er echtereen situatie ontstaat waarin het niet goed gaat of nietsnel genoeg gaat, moet de wetgever bereid zijn om ophet punt van de rigide splitsing tussen leverantie ennetbeheer iets mogelijk te maken. Is de minister dat metmij eens?

Minister Verhagen: Ik ben het met de heer Samsomeens dat, als je werkelijk de voordelen van energiebespa-ring wilt realiseren, diensten, displays et cetera aangebo-den moeten worden. Dan kun je namelijk optimaalgebruikmaken van de mogelijkheden, omdat het jeinzicht geeft in je energieverbruik en de vraag waaropbespaard kan worden.

Zelfs bij de pilot in Amsterdam worden al dienstenontwikkeld en op basis van de gesprekken die wijgevoerd hebben met dienstaanbieders, blijkt er een grootenthousiasme te bestaan om producten te ontwikkelen.Dat is juist het geval omdat men enthousiast is over degeboden mogelijkheden. Daarom heb ik niet het somberescenario van de heer Samsom voor ogen, dat er teweinig aanbod zou zijn op dit punt. Mochten wij overtwee of drie jaar tot de conclusie komen dat er sprake isvan te weinig ontwikkeling, dan wil ik daarover best nogeens met hem praten. Ik realiseer mij dat ik het dan evendrie jaar naar voren schuif, maar er is natuurlijk eenverschil tussen hetgeen de markt en de overheid doen. Ik

Verhagen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-15

creëer ook mogelijkheden voor applicaties aan de handvan de eisen die aan de meter worden gesteld.

Tegenwoordig heeft men allemaal zo’n mooie iPhone.Toen de eerste iPhone op de markt kwam en er sprakewas van een beperkte uitrol, was het aanbod vanapplicaties relatief gering. Tegenwoordig zie je echterdoor de bomen het bos niet meer, want je kunt allesaanschaffen wat je wilt. Bovendien bestaan er allerleigratis diensten die vertienvoudigd of inmiddelsverhonderdvoudigd zijn in vergelijking met de tijd dat deiPhone geïntroduceerd werd. Naarmate de uitrol dusgroter is, is het interessanter om zaken aan te bieden.

De heer Samsom had in zijn bijdrage op zich een puntmet de aanpak van fraude. Ik ben blij dat hij zich zo inmij verplaatste, dat hij meteen verwees naar de fraudedie gerelateerd is aan wietteelt. Hij kent mijn gevoelensop dat punt. Laat ik vooropstellen dat het hoofddoel vande slimme meter niet het aanpakken van fraude was; dushet oplossen van energiefraude. Het was aardig dat wijdit daarmee beter zouden kunnen aanpakken, maar datwas niet het hoofddoel van de introductie van de slimmemeter. Fraude beter kunnen aanpakken behelst volgensde analyse van KEMA zo’n 0,7% van de totale baten. Ditwas ook al zo in de eerdere voorstellen, toen sprake wasvan het verplicht afnemen van de slimme meter. Maarhet klopt dat de fraude minder makkelijk is te detecterenals de meter niet meer op afstand wordt afgelezen, dusdoor de consument wordt geweigerd ofwel wordtuitgezet na introductie.

Tegelijk blijkt uit het KEMA-rapport dat ook in desituatie van vrijwillige meters fraudebaten kunnenworden behaald. Inderdaad is het mogelijk om bij eenvoldoende dekking van de meters, fluctuaties in hetenergiesysteem te detecteren, waardoor je op het spoorvan energiediefstal kunt komen. Naarmate er een grotereuitrol is, kunnen we dus nog steeds deze baten realise-ren, maar naarmate het aantal weigeraars toeneemt,wordt het moeilijker om discrepanties te ontdekken. Ikben het met de heer Samsom eens: bepaalde, specifiekemensen zullen inderdaad als eersten vooraanstaan omdie meters te weigeren. Zolang er dus geen sprake vaneen grootschalige uitrol is, blijven de manieren omenergiefraude op te sporen zoals nu. Maar op basis vanjuist de vrijwilligheid die wij nu introduceren en deverwachting dat die 80%-uitrol nog steeds mogelijk is,gaan wij uit van voldoende dekking om ook energief-raude te kunnen blijven opsporen. Op dit moment zie ikdus geen reden voor aanvullende maatregelen.

Terecht hebben velen erop gewezen hoe ambitieus dieuitrol is. Hoe gaan we die 80% realiseren, waarvan wenog steeds uitgaan? Als de Kamers instemmen met denovelles – en uiteraard is dat mijn hoop – starten denetbeheerders met een kleinschalige uitrol. Dat betekentdat de slimme meter dan wordt aangeboden in situatiesdie in de richtlijn verplicht zijn, zoals bij nieuwbouw,grootschalige renovaties, reguliere vervanging en opaanvraag. Daarmee voldoen we aan de richtlijn voorenergie-efficiëntie. Daarna willen wij overgaan tot degrootschalige uitrol; dat volgt ook uit het derdeenergiepakket. In de periode tot 2020 zullen dus in heelNederland meters worden aangeboden. Die kleinschaligeuitrol is van belang om ervaring op te doen en dieervaring is weer nodig voor een verantwoorde groot-schalige uitrol. Vanaf de start zorgen wij voor onafhanke-lijke overheidsinformatie via overheidskanalen alsConsuWijzer en Meer Met Minder. Daarvoor wordt op dit

moment een communicatieplan voorbereid. Op dewebsite van de rijksoverheid staan al dossierinformatieen frequently asked questions. Aan het adres van deheer Leegte zeg ik even dat deze site met publiek geldwordt gefinancierd. Daarnaast stel ik voor dat denetbeheerders de beschikking krijgen over informatiewaarnaar zij kunnen verwijzen in hun communicatie bijde uitrol. De kleinschalige uitrol zal volgens planningzo’n twee jaar duren. Wij willen daarbij een beeld krijgenvan de effecten van de uitrol: zo moeten de rekeningenkloppen, moeten privacy en veiligheid zijn gewaarborgd,moeten we meer inzicht hebben in het energiebespa-ringspotentieel en uiteraard is de tevredenheid van deconsument ook belangrijk. De NMa houdt een consu-mentenbarometer bij, die de tevredenheid van de klantenin kaart brengt over plaatsing, juistheid van de informatieen afhandeling van klachten.

In de komende twee jaar gaan we dus monitoren. Deresultaten daarvan zal ik graag met de Kamer delen;verschillende leden vroegen daar ook naar. Als wetussentijds signalen krijgen over iets wat niet goed gaat,moeten we natuurlijk bereid zijn om in te grijpen. Welnu,als bijvoorbeeld de veiligheid in het geding is, als erklachten van consumenten zijn, dan bestaat diebereidheid. Mocht uit de monitoring blijken dat deacceptatie achterblijft bij onze verwachtingen, dan is datuiteraard reden om te bezien of aanvullende maatregelenwenselijk of noodzakelijk zijn. Mevrouw Van Veldhovenwees hier specifiek op in haar inbreng. Ik loop nietvooruit op de vraag welke maatregelen wij dan zoudenmoeten treffen, maar ik vind wel dat wij de bereidheidmoeten hebben om naar andere mogelijkheden tezoeken om de totale uitrol te realiseren als het niet zoloopt als wij verwachten.

Na twee jaar kleinschalige uitrol moeten wij overvoldoende informatie beschikken om een verantwoordbesluit te kunnen nemen over de start van de grootscha-lige uitrol. Ik zal dat besluit samen met de Kamer nemen.Het besluit om de grootschalige uitrol te starten vergtnamelijk een algemene maatregel van bestuur en die zalik aan de Kamer voorleggen. Daardoor komen wij dusnog met elkaar te spreken over het moment van de startvan de grootschalige uitrol en de vraag of er aanvullendemaatregelen nodig zijn.

Of wij het leuk vinden of niet: om deze wet aanvaardte krijgen door beide Kamers moeten de privacy en devrijwilligheid geregeld zijn. Zo niet, dan krijgen wij niks.Op zichzelf ben ik het met iedereen eens die zegt dat deslimme meter er zo snel mogelijk moet komen. Wijverplichten de netbeheerders om de slimme meter aan tebieden, onder behoud van de keuzevrijheid van deconsument. Het is mijn verwachting dat wij daardooruiteindelijk die 80% zullen realiseren.

De heer Van Bemmel (PVV): Zal de prijs de uitrol nietevenzeer gaan beïnvloeden? Als leveranciers de slimmemeter voor een veel lagere prijs aanbieden dan de oude,dan weet ik wel wat de meeste consumenten gaan doen.

Minister Verhagen: Dat zou kunnen. Het is ook goeddenkbaar dat er op een gegeven moment geen oudemeters meer worden aangeboden en dat er wordtgekozen voor het uitzetten van de nieuwe meter. Ik kanmij niet voorstellen dat er nog steeds oude metersworden aangeboden als eenmaal in de AMvB staatwaaraan meters moeten voldoen. Het wordt dan immers

Verhagen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-16

wel heel erg duur om nog een oude meter aan te bieden.Uiteindelijk zullen de nieuwe meters dus overal komen tehangen omdat er geen andere meter meer is. De metervan de heer Samsom wordt nu al niet meer op de marktaangeboden en dat zal dus ook gebeuren met andereoude meters. Om de vrijwilligheid te garanderen staathet de consument vrij om zijn leverancier te vragen demeter uit te zetten, omdat hij niet wil dat hij wordtafgelezen. In the end gaat het dus toch gebeuren, netzoals je die wat mijn kinderen ″een koelkast van eentelefoon″ noemen op een gegeven moment niet meerkunt kopen.

Omdat wij zorgen voor goede communicatie en zijntegemoetgekomen aan gevoelige punten rond privacy ensecurity is het onze verwachting dat de nieuwe meteruiteindelijk in voldoende mate zal worden geaccepteerd.Prijsdifferentiatie als zodanig is dan ook geen instrumentom de introductie te stimuleren. De overheid i.c. de NMabepaalt de maximumprijs en de consument wordtgeïnformeerd via onafhankelijke overheidsinformatie.Daardoor zal de uitrol naar onze verwachting op eengoede manier plaatsvinden.

Tegen de heer Koppejan kan ik zeggen dat hetambitieniveau niet is veranderd. Ik ga nog steeds uit vaneen landelijk dekkende uitrol. Daarover mag geen enkeletwijfel bestaan. Grappig is in dit verband is wel dat deConsumentenbond en de Vereniging Eigen Huis zeggendat de acceptatie door de introductie van vrijwilligheidgroter zal zijn dan bij verplichte invoering. In dat laatstegeval gaan mensen immers op zoek naar anderemanieren om eronderuit te komen.

De heren Leegte en Koppejan vroegen specifiek naarde netbeheerder: de overheid doet wat aan de communi-catie, maar hoe gaat de netbeheerder verder vormgevenaan die communicatie? Die communicatiemogelijkhedenvan de consument vinden wij ook van groot belang. Omeen goede keuze te kunnen maken over het al dan nietnemen van een meter en het aan- of uitzetten van eenmeter, inclusief aanvullende informatie, moet de afnemerweten wat de voors en tegens zijn, wat de eigenmogelijkheden zijn. Omdat er drie verschillendemogelijkheden zijn, kiest men niet automatisch voor A ofB. Men wordt bovendien overstelpt met zaken waaruitmen moet kiezen, dus dat moet zo simpel mogelijkblijven. Uit hoofde van de Wet bescherming persoonsge-gevens moeten afnemers voorzien worden van relevanteinformatie die voor hen van belang is om op verant-woorde wijze een keuze te kunnen maken. Zij hebben hetrecht om de op afstand uitleesbare meter te weigeren enmoeten de mogelijkheid hebben om die administratief uitte zetten. De netbeheerders moeten daarmee op eenfatsoenlijke manier omgaan, mede gelet op de eisen inde Wet bescherming persoonsgegevens. Zij komen aanhet eind van dit jaar met een gemeenschappelijkcommunicatieplan. Het ministerie is aangesloten bij detotstandkoming van dat plan. Het is de bedoeling dat deklant geïnformeerd wordt over de mogelijkheden op hetmoment dat hem een slimme meter wordt aangeboden.

Mevrouw Van Veldhoven (D66): De minister benadruktde keuzemogelijkheid van de klant en het belang vaninformatie om een keuze te kunnen maken. De effectivi-teit van die keuze zal erg afhangen van hoe gemakkelijkhet de klant wordt gemaakt om de meter uit te zetten. Ikbegrijp dat het geen switch wordt bij de meter zelf; de

consument moet aan de netbeheerder doorgeven of hijal dan niet de meter wil hebben aanstaan.

Minister Verhagen: Het is in wezen een administratiefuitzetten.

Mevrouw Van Veldhoven (D66): Precies. Voorziet u eensoort ″lees-me-nietregister″? Hoe moet ik mij dat in depraktijk voorstellen?

Minister Verhagen: Ja, daarop komt het eigenlijk neer.Gegevens die in principe beschikbaar zijn, mogen danniet gebruikt mogen worden door de netbeheerder,afgezien van de wettelijke verplichtingen. Als wij vanmening zijn dat het communicatieplan van de netbeheer-ders tekortschiet, dan grijpen wij uiteraard in. Wij vindenhet van belang dat de keuze gemakkelijk gemaakt kanworden.

De heer Jansen vraagt om een toezegging dat hetmodelcontract gereed is als de wet in werking treedt. Ikdeel uiteraard de wens van de SP-fractie om zo snelmogelijk aan de gang te gaan met een modelcontract. Dewet verplicht leveranciers om consumenten datmodelcontract aan te bieden. Ik heb dat ook in de notanaar aanleiding van het verslag in reactie op vragen diehij daarover gesteld heeft aangegeven. Ik kan niettoezeggen dat het modelcontract direct bij inwerkingtre-ding gereed is. De NMa kan de procedure tot vaststellingvan dat modelcontract pas starten als de wet in werkingis getreden. Op basis van de informatie die ik krijg, schatik in dat die procedure uit zorgvuldigheid zo’n halfjaarduurt. Ik zeg toe dat ik erop toezie dat het er zo spoedigmogelijk is. Een exacte periode is niet aan te geven,maar de bereidheid is er om dat zo snel mogelijk tedoen.

De heer Leegte vraagt hoe het zit met de netverliezen:wie gaat daarvoor betalen? Kleinverbruikers, consumen-ten en grootverbruikers betalen jaarlijks een transportbe-drag ter dekking van kosten die de netbeheerder maakt.Dat tarief wordt vastgesteld door de NMa. De netverlie-zen maken onderdeel uit van de transportkosten. Allegebruikers betalen hieraan in gelijke mate mee. Datverandert niet.

De heer Leegte (VVD): Ik neem aan dat u met debeantwoording van dit punt klaar bent? Het eerste deelvan mijn vraag hierover betrof de fraudegevoeligheid.Daarop komt u nog?

Minister Verhagen: Nee, op de fraudegevoeligheid benik ingegaan in relatie tot de opmerkingen van de heerSamsom. Dat heeft uiteraard ook betrekking op devragen van de heer Leegte. Omdat de heer Samsom eenspecifiek voorbeeld noemde van voorziene fraude, ben ikdaarop nader ingegaan.

Voorzitter. De heren Koppejan en Jansen hebbengevraagd naar de te stellen regels waaronder de leveringvan elektriciteit kan worden beperkt, los van de vraag ofje het helemaal afsluit of dat je het beperkt. Een van debelangrijkste wijzigingen met de slimme meter betreftinderdaad de mogelijkheid om op afstand af te sluiten ofde doorlaatwaarde te beperken. Ik ben het volledig metbeide heren eens dat het van belang is dat regelsworden gesteld aan de voorwaarden waaronder dit maggebeuren. Er is overleg gestart over de mogelijkevoorwaarden met de netbeheerders, de leveranciers en

Verhagen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-17

de Consumentenbond. De bestaande regeling afsluitbe-leid zal in de komende periode worden aangepast naaraanleiding van een aantal wetsvoorstellen, waaronderhet ″derde pakket″ en de nieuwe wet schuldhulpverle-ning. Ik ben dus van plan om een aangepaste regeling temaken die rekening houdt met de eisen die op dieandere vlakken spelen. Dat zal in de loop van 2011gebeuren. Ik zal in ieder geval ervoor zorgen dat bij destart van de kleinschalige uitrol duidelijk is hoe bedrijvenmoeten omgaan met het op afstand afsluiten ofbeperken. Ik zeg toe dat ik met die aangepaste regelingkom en haar verder met de Kamer zal bespreken. Zodrazij er is, kan de Kamer ervan kennisnemen. Zeker omdater een andere mogelijkheid komt naast ″helemaal niets″of ″alles″ moet je daarvoor ook andere zaken regelen.

Ik kom bij een oud punt van de SP-fractie, namelijk hetcapaciteitstarief en de wens om nader te onderzoeken ofer niet te veel wordt betaald. Kleinverbruikers betaleneen vast bedrag voor het transport van elektriciteit engas. Die kosten staan gewoon op de energierekening.Van dit bedrag betaalt de netbeheerder de aanleg en hetonderhoud van het energienetwerk. De hoogte van hetcapaciteitstarief hangt af van de grootte van deaansluiting, dus de capaciteit. De Nederlandse Mededin-gingsautoriteit stelt de hoogte van het capaciteitstariefvast. Dat verschilt inderdaad per netbeheerder. De heerJansen heeft gevraagd om te onderzoeken of dehuishoudens niet te veel betalen. Op zich acht ik ditonderzoek niet nodig. Bij de invoering van het capaci-teitstarief is ook de energiebelasting gewijzigd. Door eencombinatie van die twee maatregelen betalen huishou-dens nu gemiddeld hetzelfde als voor de invoering vanhet capaciteitstarief. Wat men toen gemiddeld betaalde isgelijk aan wat men nu gemiddeld betaalt, door deverlaging van de energiebelasting. Afnemers met eenzwaardere aansluiting betalen een hoger capaciteitstarief,want zij doen een groter beroep op het net en betalen inprincipe dus meer. Grotere afnemers betalen dus meerdan kleinverbruikers.

Ik denk dus dat een dergelijk onderzoek geen nieuweinformatie op dat punt oplevert. Op basis van dediscussie die eerder met de Kamer op dit punt heeftplaatsgevonden, zijn maatregelen genomen omcompensatie te bieden in bepaalde specifieke situatieswaarin het capaciteitstarief nadelige gevolgen met zichmeebracht. Er is een wettelijke tegemoetkomingsregelinggekomen in 2009/2010, die een breed draagvlak had inde Kamer. Daarmee is tegemoetgekomen aan de wensom de kleinverbruiker te ontzien. Juist omdat ik het metde heer Jansen eens ben dat moet worden voorkomendat het capaciteitstarief nadelige gevolgen met zichmeebrengt in specifieke situaties, zijn die maatregelengenomen. Voor aansluitingen zonder verblijfsfunctie iseen aparte categorie benoemd in de energiebelasting,waardoor een onvoorzien effect van het capaciteitstariefook nog eens is weggenomen. Deze aansluitingenhebben nu lagere kosten. Ik denk dat daarmee allemaatregelen die genomen hadden kunnen worden,genomen zijn.

De heer Jansen (SP): Ik ben klaarblijkelijk in mijn termijnniet duidelijk genoeg geweest op dit punt, want ikbedoelde echt iets anders dan de discussie die wijinderdaad bij de behandeling van het vorige wetsvoor-stel hebben gevoerd over de compensatie van hetcapaciteitstarief door de energiebelasting. Wij hebben

daar toen heel uitgebreid over gesproken. Waar ik het nuover heb is het volgende. In het capaciteitstarief zijn dekosten van aanleg en onderhoud van de kabels enleidingen opgenomen, maar ook de netverliezen. Als jevia een trafo de spanning opwaardeert of afwaardeert,ben je iedere keer een paar procent kwijt. In de nota naaraanleiding van het verslag over dit wetsvoorstel heeft deminister zelf aangegeven dat het om ongeveer 350 mln.ging in 2009. Volgens mijn informatie, die overigensbinnenkort wordt gepubliceerd, is het zo dat dehuishoudens ongeveer 20% van die netverliezenveroorzaken, maar dat zij ongeveer 80% daarvan betalen.Met andere woorden: de huishoudens betalen eenrelatief groot deel van de rekening van de elektriciteits-producenten en de grootverbruikers.

Minister Verhagen: Even bij interruptie: dat zijn niet denetverliezen waar de heer Samsom in het kader van dewietplantages op doelde?

De heer Jansen (SP): Nee. Het gaat om de netverliezendie binnen het systeem worden veroorzaakt door hetopwaarderen of afwaarderen van de stroom tussen deproducent en de afnemer.

Minister Verhagen: Ik zal dit nazien en ik kom er intweede termijn op terug.

De heer Jansen (SP): Dank u voor de toezegging. Ik hebeen tweede vraag gesteld over het capaciteitstarief. Komtde minister daar ook op terug? Het gaat over desuperkleine aansluitingen.

Minister Verhagen: Dat zal ik ook in tweede termijndoen.

Voorzitter. Dan kom ik nu toe aan de bespreking vande drie amendementen. De heer Jansen heeft eenamendement ingediend op stuk nr. 8 (32373). Ditamendement betreft het stellen van dezelfde privacy- ensecurityeisen aan de slimme warmte- en koudemeters alsaan de slimme gas- en elektriciteitsmeter. In hetamendement worden eigenlijk twee zaken geregeld. Teneerste is dat het recht om de uitleesbaarheid door deafnemer van de warmte- en koudemeter uit te schakelen,als men een uitleesbare meter heeft.

In de tweede plaats betreft het amendement deverplichting om bij algemene maatregel van bestuurregels te stellen omtrent de beveiliging en de verstrek-king van gegevens met betrekking tot de op afstanduitleesbare warmte- en koudemeters. De wetsvoorstellendie wij vandaag bespreken, stellen dit inderdaad nietverplicht voor de warmte- en koudemeters. Er wordtalleen bepaald dat het om individuele meetinrichtingengaat, die het actuele energieverbruik kunnen weergevenover de tijd dat er sprake is van verbruik. Wat met hetamendement wordt beoogd klinkt op zichzelf genomenheel reëel. Als de warmte- en koudemeter op afstand kanworden uitgelezen door de leverancier, moet deconsument op zichzelf genomen dezelfde rechten enplichten hebben die voor elektriciteit en gas gelden. Ikkan op dit moment niet helemaal overzien wat detechnische en economische mogelijkheden zijn en wat deimpact van dit amendement is op de warmtemarkt en opde Warmtewet. Ik wil dus eigenlijk onderzoeken wat ermogelijk is, en vraag de heer Jansen om mij daarvoorwat tijd te geven. Als de voorstellen geen problemen

Verhagen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-18

opleveren, zal ik bezien wat ik moet vastleggen in deregeling. Wij komen daarover nog met elkaar te sprekenin het kader van de behandeling van de wijziging van deWarmtewet. Die is nu als zodanig niet aan de orde.Daarom vraag ik de heer Jansen: houd uw amendementaan, alstublieft, totdat wij de Warmtewet bespreken. Indat kader komen wij er dan op terug.

De heer Jansen (SP): Dat lijkt mij technisch lastig. Ik zouhet amendement dan moeten intrekken en vervolgenseen nieuw amendement moeten indienen.

Minister Verhagen: Daarin hebt u gelijk.

De heer Jansen (SP): Ik heb een ander voorstel,waarmee ik een eind aan de minister tegemoet kom. Ishet denkbaar dat de minister schriftelijk reageert op degenoemde effecten? Dan kunnen wij daarna bezien ofeen derde termijn nodig is. Wellicht is dat niet nodig. Ikheb de minister in mijn formulering van lid 3 van artikel3 veel ruimte gegeven voor de techniek. Het gaat mij omhet principe; de techniek laat ik aan de minister over. Ikdenk dat het mogelijk moet zijn om op de termijn vaneen week duidelijkheid te krijgen over de vraag of dit tenprincipale kan.

Minister Verhagen: Nee, ik heb daar toch iets meer tijdvoor nodig. Daarom verzoek ik u, het amendement in tetrekken en dan desnoods een motie in te dienen waarinu de regering verzoekt, een en ander verder te onderzoe-ken. Bij de behandeling van de wijziging van deWarmtewet zal ik daar dan op terugkomen. Anders moetik op dit moment de aanneming van het amendementontraden.

De heer Jansen (SP): Dan neem ik de laatste suggestieover. Ik bouw het amendement om tot een motie.

Minister Verhagen: Prima, dank u wel.

De voorzitter: Ik heb het amendement even niet bij dehand. Over welk amendement hebben wij het?

Minister Verhagen: Over het amendement op stuk nr. 8(32373).

De voorzitter: De heer Jansen wenst het amendementop stuk nr. 8 (32373) in te trekken.

Minister Verhagen: Dan kom ik op de amendementen ophet wetsvoorstel 32374, stukken nrs. 8 en 9. Hetamendement op stuk nr. 8 stelt voor om de bewijslast bijgeschillen over meterstanden neer te leggen bij denetbeheerder. Er is op dit moment een goede regeling inde modelvoorwaarden voor de levering van elektriciteiten gas, die door alle bedrijven wordt gehanteerd. Deklant heeft het recht om de netbeheerder te vragen omeen onafhankelijk onderzoek. Dat bestaat dus al. Op basisvan dat onafhankelijke onderzoek kan er een uitspraakgedaan worden over de juistheid. Alleen als de klant hetmis heeft en de gegevens ten onrechte heeft betwist,draait hij op voor de kosten.

Ik vind het niet wenselijk dat te allen tijde kosteloos ditsoort contra-expertises gevraagd worden en discussiesmet de netbeheerder gevoerd worden. Als de klant eenverkeerde meterstand heeft doorgegeven, dan ligt de

schuld echt bij de consument en niet bij de netbeheerder.Dan is het onredelijk om op voorhand de netbeheerderdaarmee te belasten. Ik noem een nog erger voorbeeld.Uiteindelijk worden de tarieven toch weer doorberekenden zullen u en ik het moeten betalen. Er gebeurt nietsvoor niets. Als dus iemand iedere keer weer zegt: ik benhet er niet mee eens, dan kan ieder ander, die wel netjeszijn meterstand doorgeeft, voor die kosten opdraaien.

Nog erger zou het zijn als er werd gezegd: op afstandde meter aflezen mag niet meer, terwijl je met de slimmemeter – omdat die op afstand afleesbaar is – juist ditsoort discussies wilt voorkomen. Bij een geschil overmeterstanden is zonder slimme meter veel moeilijker tebewijzen wat op een bepaald moment de meterstandwas. Met de slimme meter is dat wel aantoonbaar. Hetgewone bewijsrecht is van toepassing en dat betekent inde praktijk dat de netbeheerder de bewijslast draagt. Alser een slimme meter hangt, is het voor de netbeheerderveel makkelijker om het bewijs te leveren, omdat hetheel eenvoudig is om de meetgegevens vast te stellen.Juist discussies over meterstanden zullen veel meer tothet verleden gaan behoren naarmate er meer slimmemeters zijn.

Ik acht dit amendement dus niet nodig. Daarnaast achtik het niet goed uitvoerbaar en ik vind het geen rechtdoen aan de eigen verantwoordelijkheid die men op ditpunt heeft.

De heer Jansen (SP): Voorzitter. Ik begrijp dus dat deminister het amendement min of meer ontraadt.

Minister Verhagen: Ja. Ik vind het overbodig.

De heer Jansen (SP): Hij zegt dat de netbeheerdersowieso al de verplichting heeft om bij geschillen overbijvoorbeeld de hoogte van een tarief – geschillen gaanmeestal over meterstanden – aan te tonen dat het dejuiste stand is. De achtergrond van dit amendement isdat ik constateer dat de situatie voor de consument eenstuk ingewikkelder wordt dan in het verleden, als we metslimme meters gaan werken. In het verleden kon je zelfop je meter kijken en zag je de stand. In de toekomst hebje ook te maken met de backbone van de dataverwerkingdie ergens op een oncontroleerbare plaats plaatsvindt.Verder kan de draadloos communicerende meter vanbuitenaf gehackt worden. Dat zijn allemaal risico’s. Ikwijs de minister op de beginjaren van de mobieletelefonie, waar consumenten ineens een rekening kregenvan honderden of soms zelfs duizenden euro’s ...

Minister Verhagen: Het zullen nog geen euro’s zijngeweest bij de introductie van de mobiele telefonie.

De heer Jansen (SP): Misschien waren het zelfs nogguldens. Ik ben een beetje kwijt hoe lang het geleden is,maar in die jaren hebben de consumentenrubrieken heelveel tijd besteed aan dat type geschillen. Inmiddels is diemarkt tot rust gekomen. Dit amendement beoogt om datsoort problemen te voorkomen. Zit daar niet iets redelijksin?

Minister Verhagen: Ik denk dat het amendement nietnodig is. Daarom ontraad ik het. Mocht in de eerste tweejaar van de beperkte uitrol blijken dat u gelijk hebt – ikbetwijfel dat u op dit punt gelijk hebt – dan zal ook diteen element zijn dat wij, naar ik aanneem, bij de start

Verhagen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-19

van de grootschalige uitrol redelijk Kamerbreed zullenwillen regelen. Dan hebben we volgens mij een anderesituatie. Ik verwacht dat het niet nodig is en dat het leidttot nadere overbodige regelgeving. Wellicht kom ik ofkomt u twee jaar na de beperkte uitrol tot de conclusiedat ik geen gelijk had, maar ik denk dat de situatie metde bewijslast voor meterstanden niet beter wordt als ditamendement aanvaard wordt.

De heer Leegte (VVD): Voorzitter. Ik heb sympathie voorde gedachte van de SP-fractie, want ook mijn fractiemaakt zich daar zorgen om, maar zij is er tevreden meeals de minister zegt dat dit vanzelf aan bod komt.

Minister Verhagen: Dank u wel. Ik herhaal: mocht dit inde komende twee jaar op basis van de beperkte uitrolblijken, dan spreken we er bij AMvB over voor de startvan de grootschalige uitrol.

Het laatste amendement op stuk nr. 9 gaat over hetverzamelen van meterstanden bij switchen en over devraag in hoeverre de kosten ook daar op dat puntgeregeld worden. Het wetsvoorstel regelt dat eeneventueel aanwezige slimme meter op afstand wordtuitgelezen, bij een switch of een verhuizing dus juist ookvan leverancier. Doordat dit elektronisch gebeurt, bestaatin ieder geval het risico niet meer dat de meter doormenselijke fouten verkeerd wordt afgelezen. Er hoeft ookgeen schatting te worden gemaakt van wat de meter-stand wellicht is. Dat lijkt mij voor iedereen handig. Hetis handig voor de consument, de netbeheerder en deleverancier. Dat is hét grote verschil. Als je nu verhuist,wordt de meterstand geschat, krijg je een rekening voorhet verbruik en moet je nog maar zien of dat strookt metde werkelijkheid. Met de slimme meter wordt beoogd,problemen door geen of onjuist geschatte meterstandenen de weer daaruit voortvloeiende problemen endisputen, structureel op te lossen in plaats van datproblemen door de ene op de andere partij wordenafgeschoven. Aanvaarding van dit amendement door deKamer met als gevolg uitvoering daarvan, brengt hogekosten met zich voor de netbeheerders. Zij moetennamelijk een meteropnemer langs sturen als de meterniet op afstand kan worden uitgelezen. En de consumentmoet deze kosten dan collectief dragen. Het naar eenadres toe sturen van een man om een meter uit te lezen,kost gewoon geld. Zelfs de mensen die nu dus voor eenslimme meter kiezen om niet meer afhankelijk te zijn vaneen man die langskomt om de meterstand op te nemen,moeten dan meebetalen vanwege degenen die weigeren,zo’n slimme meter te introduceren, terwijl die slimmemeter dus alle problemen die de heer Jansen schetst, ineen klap oplost, zonder aanvullende kosten. Ik vind hetdus met het oog op de verdeling van de kosten nieteerlijk en ontraad daarom de aanneming van ditamendement.

De heer Jansen (SP): Voorzitter. In de beantwoordingvan de minister heb ik toch iets heel positiefs gehoord:hij vindt het klaarblijkelijk net als ik belangrijk dat er weleen meterstand bekend is ten tijde van een switch ofverhuizing. Op dit moment is dat in ongeveer de helftvan de gevallen niet zo. Daarom worden de standen dangeschat. Daarvoor zijn allerlei technieken ontwikkeld.Vervolgens constateer ik – de minister weet het ook – datheel veel geschillen voor de geschillencommissie en zelfsvoor de rechter, hierop betrekking hebben. Is de minister

wel van mening dat de verplichting voor partijen om demeterstand vast te stellen, hetgeen door opgaaf van deklant kan geschieden, in de wet moet worden opgeno-men? Dan kan men er in ieder geval zeker van zijn dat ergeen schattingen worden gedaan die tot een hele hoopellende kunnen leiden.

Minister Verhagen: Wij kunnen niet de leverancierverantwoordelijk maken voor het verzamelen vanmeterstanden bij switchen. Ik heb er niet zo zeer bezwaartegen dat de netbeheerder verantwoordelijk is. Wel vindik het onwenselijk om de netbeheerder te verplichten tothet verzamelen van meterstanden uit niet op afstanduitleesbare meters in geval van een switch, omdat datkosten met zich brengt. De consument kan zelf eenbriefje sturen naar de energieleverancier om demeterstanden door te geven bij verhuizen of bijswitchen. Niets let hem om dat te doen. Wanneer ik alsconsument verhuis, is het eerste wat ik doe in demeterkast de stand opnemen en een briefje sturen: bijbinnentreding van de woning heb ik geconstateerd datdit de meterstand is. Of als ik switch van energieaanbie-der geef ik dat door op het formuliertje waarop ikaangeef dat ik van energieleverancier A naar B ga. Ophet moment dat ik niets doe, leg ik de bewijslast bij deander. Het gaat erom te voorkomen dat je iedere keer alsmijnheer Jansen of Pietersen verhuist of van leverancierwisselt een meteropnemer naar het huis moet sturen.Dat kost toch ergens geld. Niets gebeurt voor niets.

De heer Jansen (SP): Ik wil op het punt van de kosten deminister tegemoetkomen door te zeggen: dan passen wijhet amendement aan in die zin dat er een verplichting isom de meterstand vast te stellen. Dat kan dus ook eenopgave door de consument zelf zijn.

Minister Verhagen: Waarbij dan natuurlijk moet geldendat de consument bij opgave van een foute meterstanddaarvoor dan ook verantwoordelijk is.

De heer Jansen (SP): Ja, dat ben ik ook met de ministereens. Daar staat de handtekening van de consumentonder. Ik constateer dat de consument dit kan opgevenmaar dat niet hoeft te doen. Bij het switchen vanenergieleverancier doen energiebedrijven die een anderproberen te verlokken om over te stappen daar ook nietzo veel moeite voor. Pas achteraf leidt dit tot een hoopellende. Dat realiseert men zich dan pas. Kortom, zou hetniet gewoon in de wet moeten worden opgenomen datdit wordt gekoppeld aan die switch of verhuizing? Het istoch volkomen logisch dat je alleen maar kunt overstap-pen als inderdaad die eindafrekening op te maken valt?

Minister Verhagen: Om een goede afweging te maken,moet een consument weten wat de kosten zijn, waardoorhij niet achteraf geconfronteerd wordt met veel hogerekosten dan hij eigenlijk verwacht had toen hij dieoverstap maakte. Dat ben ik op zichzelf met u eens, maardat heeft dus te maken met eerlijke consumentenvoor-lichting zoals wij die ook gewoon in het tegengaan vancolportage en allerlei andere fakeaanbiedingen willenzekerstellen. Als een consument een keuze maakt, moethij weten op basis waarvan hij dat doet. Dat heeft dus temaken met de consumentenvoorlichting. Dus deleverancier kun je verplichten om die vraag te stellen aande consument. Dat zou je inderdaad kunnen regelen.

Verhagen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-20

Maar je kunt nooit regelen dat de consument zelf ook datantwoord geeft. Je kunt een consument niet verplichtentot het inleveren van de meterstand wanneer hij switchtvan leverancier door te zeggen: u mag alleen maar vanleverancier wisselen indien u ook antwoord geeft op devraag wat op dit moment de meterstand is. Maarnogmaals, als iedereen nu eens gewoon de slimmemeter accepteert, dan hebben wij deze hele discussie ookniet.

De voorzitter: Het is nu bijna 13.00 uur. Om 14.00 uurbegint er een spoeddebat, als dat gaat lukken. Het zoumooi zijn als wij om 13.15 uur klaar zijn, inclusief detweede termijn.

Minister Verhagen: Ik ontraad dus het laatste amende-ment. Ik hoop dat, nu dit wetsvoorstel een heel langegeschiedenis kent, nu wij er eigenlijk allen van overtuigdzijn dat de introductie van de slimme meter voordelenmet zich meebrengt en nu wat er op tafel ligt ook eengoed perspectief biedt voor een verantwoorde en slimmeintroductie van de slimme meter, wij ook de komendejaren gezamenlijk kunnen optrekken bij de uitrol van demeter, waarbij wij uiteraard de consument in het viziermoeten houden en wij een betere dienstverlening enenergiebesparing ook voor de toekomst kunnenrealiseren.

Ik kijk nog even naar de heer Jansen in het kader vanhet onderzoek dat hij noemde naar de lastenverdelingvan 20%-80%. De heer Jansen zegt dat de lastenverde-ling van de netten over groot- en kleinverbruikers op ditmoment niet klopt, de 20% versus de 80% betalen. Hijvraagt de NMa daarnaar te laten kijken. Mijnheer Jansen,u bent tegemoetkomend ten aanzien van enkeleopmerkingen die ik gemaakt heb met betrekking tot deamendementen. U stelt zich constructief op, dus dan wilik dat van mijn kant ook doen. Ik wil de NMa laten kijkennaar het punt van de lastenverdeling inzake de nettenover klein- en grootverbruikers. Ik zeg dat toe.

De voorzitter: Hiermee zijn wij gekomen aan het eindevan de eerste termijn. Ik kijk even rond of er behoefte isaan een tweede termijn. Bij een enkeling is dat het geval.

Mijnheer Leegte, u mag beginnen aan een tweedetermijn, het hoeft niet.

©

De heer Leegte (VVD): Voorzitter. Ik zal het kort houden,hoewel ik bijna denk dat je iedere keer als je hier staat,bloemen krijgt. Ik denk dat collega Van Bemmel dat metmij eens zal zijn.

De voorzitter: Dat is geenszins het geval, kan ik uverzekeren.

De heer Leegte (VVD): Dat blijkt.Ik dank de minister voor de beantwoording. Zoals

gezegd, is mijn fractie blij dat het amendement dat viade Eerste Kamer is ingediend, nu wordt uitgevoerd. Ikben jaloers op de zekerheid waarmee de minister deenergiebesparingen inboekt. Mijn gevoel is dat dit meezal vallen. Ik deel echter de mening dat de green dealbelangrijk is. Hierin zit voor mij namelijk de inspiratie datde consumenten aan de slag gaan en dat wij dit mooie,

duurzame verhaal in het hart van onze economie zullenkrijgen.

Tegen de heer Samsom wil ik nog zeggen datvooropgezette ideeën vaak de waarneming belemmeren.De VVD gelooft in dromen die inspireren. Nu gebeurtechter het volgende. Er is een meter waarop een droomwordt gebaseerd; dus precies andersom. Ik kijk met eenzekere scepsis naar de voordelen van de meter. Vijf jaargeleden hadden wij geen iPhone, laat staan een iPad endat is er allemaal toch maar mooi gekomen.

De voorzitter: Mevrouw Van Veldhoven heeft het debathelaas moeten verlaten. De heer Jansen moet nog evenaan de tekst voor een motie werken, dus dan kom ik alsvanzelf uit bij de heer Van Bemmel.

©

De heer Van Bemmel (PVV): Voorzitter. Ik wil allereerstde minister bedanken voor de duidelijke antwoorden diehij gegeven heeft. Wellicht gaan wij in de toekomst tochnog wonen in de mooie wijk van de heer Samsom. Wijhopen alleen niet uit onze slaap gehaald te worden doorhet overmatige waarschuwingssysteem van de meter alshij te veel aan de iPad zit.

Verder vertrouwen wij erop dat de privacy, deveiligheid en de keuzevrijheid van de consumentgewaarborgd zullen zijn. Op dat punt zijn er dus geenproblemen voor de PVV.

Over de motie waarover ik gesproken heb, hetvolgende. De PVV toont zich wat Europa betreft tochweer betrouwbaar. Dat wil zeggen dat wij de motie alseen aansporing willen zien. Als de voortgang van dewetgeving goed verloopt, wordt er automatisch indirectbewerkstelligd dat er geen juridische stappen zullenvolgen. Dat heeft de minister ook gezegd. In die zin kande motie. Ik wil haar dan ook bij dezen indienen.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

constaterende dat de Europese Commissie een infractie-procedure tegen Nederland is gestart;

overwegende dat Nederland zich in het kader van eengedegen wetgevingsproces niet laat opjagen;

verzoekt de regering, te bewerkstelligen dat de EuropeseCommissie afziet van verdere juridische stappen,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter: Deze motie is voorgesteld door het lidVan Bemmel. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervanvoldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 9 (32373).

Ik stel vast dat de heer Samsom en de heer Koppejangeen behoefte hebben aan een tweede termijn. Dan islast but not least het woord aan de heer Jansen.

Verhagen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-21

©

De heer Jansen (SP): Voorzitter. Ik heb een kleinpraktisch probleem: mijn medewerker is mijn tweedemotie nog aan het uitdraaien, maar hopelijk komt dienog tijdens mijn termijn binnen.

Ik dank de minister voor zijn beantwoording enconstructieve opstelling. De meeste mensen hier in dezaal zien heel goed wat de strategische voordelenkunnen zijn van slimme meters. Alleen verschillen demeningen over hoe kritisch je moet zijn aangezienmensen al met allerlei verplichtingen worden opgeza-deld, terwijl er alleen nog maar beloften zijn. Daar kijkenwij wat verschillend tegen aan. Het is goed dat op datpunt een aantal zaken beter geregeld is en dat vandaagde puntjes op de i kunnen worden gezet.

Ik loop in dezelfde volgorde mijn inbreng in eerstetermijn na. Het grote bezwaar van de minister bij hetamendement over het verplicht opnemen van demeterstand bij overstappen of switchen is: dat kost geld,dat wordt gesocialiseerd en dat wil ik niet. Dat probleemrealiseer ik mij ook wel. Ik zou voor de stemmingenwillen bekijken of het amendement zodanig kan wordenaangepast dat de consument ervoor kan kiezen om zelfde meterstand door te geven. Dan kost het niks en is ookvoldaan aan de zorgvuldigheidsvereiste, want die 50%die niet wordt vastgelegd, is toch een groot probleemmerk ik in de praktijk.

Dank voor de toezegging over de standaardcontracten.Een en ander zou binnen een half jaar plaatsvinden,maar het mag uiteraard ook op kortere termijn. Daar gaatde minister vast voor zorgen.

De minister is in eerste termijn nog niet ingegaan opde heel kleine aansluitingen. Ik heb gewezen op situatiesals een garagebox met een aansluiting van één keer 6Aof de verlichting op de gang in een flat die de verenigingvan eigenaren op een aparte meter heeft staan. Die isdan vaak één keer 16A. Die betalen op dit moment methet capaciteitstarief – ik geef als voorbeeld het tarief vanStedin – € 479,57 per jaar. Dat is exact evenveel als eengewoon woonhuis met drie keer 25A, terwijl de feitelijkecapaciteit die men afneemt, ongeveer tien tot vijftienkeer zo klein is. Dat vind ik niet erg logisch. Mijn verzoekaan de minister is om de NMa op dit punt kritisch telaten kijken naar de tariefopbouw, want het wil er bij mijniet in dat zo’n hoog tarief kostendekkend zou zijn voorzo’n superkleine aansluiting. Het uitgangspunt van denetbeheerder zou moeten zijn dat je kostendekkendetarieven in rekening brengt. Naar mijn mening sponsortdie garageaansluiting op dit moment de andereaansluitingen en daar houd ik niet van.

De reactie van de minister op de warmte- en koude-meters was dat je niet goed kunt zien wat de reikwijdtevan het amendement is. Naar aanleiding daarvan heb ikeen en ander proberen te verwoorden in een motie. Dieluidt als volgt.

Motie

De Kamer,

gehoord de beraadslaging,

overwegende dat de eigendomsverhoudingen bijwarmte- en koudenetten anders zijn dan bij elektriciteits-

en gasnetten en daardoor de vormgeving van dewettelijke eisen bij slimme warmte- en koudemetersanders is dan bij slimme gas- en elektriciteitsmeters;

van mening dat het logisch is om voor alle slimmemeters een vergelijkbaar privacy- en securityregime in tevoeren;

verzoekt de regering, bij de eerstvolgende wijziging vande warmtewet met een voorstel te komen om de privacy-en securityeisen van slimme warmte- en koudemetersgelijk te stellen aan het privacy- en securityregime datvan toepassing is op slimme elektriciteits- en gasmeters,

en gaat over tot de orde van de dag.

De voorzitter: Deze motie is voorgesteld door het lidJansen. Naar mij blijkt, wordt de indiening ervanvoldoende ondersteund.

Zij krijgt nr. 10 (32373).

De heer Jansen (SP): Ik heb hierover nog wel een vraagaan de minister. Op welke termijn komt de wijziging vande warmtewet er aan? Dat is immers een onderwerpwaar de Kamer ook al lang op zit te wachten. Wellichtdat hij daar in tweede termijn nog iets over kan zeggen.

De minister heeft gezegd dat de richtlijnen voorprivacy en security die netbeheerders op dit momenthebben gepubliceerd en waarover zij in overleg zijn metde privacywaakhond, bindend zullen worden. Ik dacht datdat zo was, maar wil dat graag bevestigd zien. Ik wil ookgraag bevestigd zien dat de informatiecode van de NMagepubliceerd wordt voordat het wetsvoorstel van krachtwordt.

Ten slotte geef ik een compliment aan de heerSamsom over zijn inbreng over de fraudegevoeligheid.Er is inderdaad sprake van potentie tot fraude metslimme meters. Het is een potentie tot, en als SP’er sta ikmet beide benen op de grond. Ik vraag de ministerdaarom of dit aspect kan worden meegenomen in eenexperiment. Ik zie de genoemde potentie namelijk wel,maar ik zou dat graag zien dat dit hard wordt gemaakt.

©

Minister Verhagen: Voorzitter. Ik dank de leden van deKamer voor hun inbreng in tweede termijn.

De heer Leegte heeft gesproken over de optimistischeinschatting van de energiebesparing. Ik onderstreep datde raming van KEMA buitengewoon conservatief is. Wehebben het over nog geen 3% energiebesparing omdatervan uit wordt gegaan dat niet iedere consument totenergiebesparing overgaat, ook al krijgt hij die informa-tie. Het was niet zozeer een optimistische als wel een vrijconservatieve raming van de energiebesparing. Volgensmij zijn er meer mogelijkheden. Daarover komen we nogte spreken.

In de motie-Van Bemmel op stuk nr. 9 wordt deregering verzocht, te bewerkstelligen dat de EuropeseCommissie afziet van verdere juridische stappen. Ik hebgezegd dat wij daar niet over gaan. De EuropeseCommissie is onafhankelijk in haar afweging of zij naarhet Hof stapt. Door het verstrekken van informatie overwat Nederland aan het doen is, kan de Commissie welovertuigd raken dat Nederland er alles aan doet om derichtlijn toch te implementeren. Zij kan derhalve zeggen:

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-22

die Nederlanders doen het toch niet zo slecht, dus latenwe maar niet naar het Hof stappen. Op het moment dateen infractieprocedure wordt gestart, gaat al een prikkeluit naar de lidstaat om de betreffende kwestie snel tevervullen. Op dat punt kan ik niet exact invulling gevenaan het verzoek in deze motie. Ik kan uiteraard wel opencommuniceren met de Europese Commissie over wat wewel en niet doen, zodat als gevolg daarvan de Commis-sie zegt: die Nederlanders zijn zo gek nog niet. Als ik demotie van de heer Van Bemmel mag zien als eenaansporing om de Commissie volledig te informerenover de stappen die Nederland zet om daarmee verderinvulling te geven aan de uitvoering van deze richtlijn,dan zie ik haar als een ondersteuning. Als er meer vanmij wordt gevraagd, kan ik daar helaas niet aantegemoetkomen.

De heer Jansen (SP): Voorzitter. Het is misschien goedals de heer Van Bemmel opheldering geeft over hoe hijzijn motie ziet.

De voorzitter: Als de heer Van Bemmel zich daartoeaangespoord voelt, kan hij dat doen.

De heer Van Bemmel (PVV): Ik raad de heer Jansen aanwat beter te luisteren, want ik heb dat in mijn inbreng intweede termijn gezegd. Ik zie de motie als een aanspo-ring.

Minister Verhagen: Voorzitter. Ik laat het oordeel overdeze motie aan de Kamer over. Ik heb aangegeven hoewij invulling zullen geven aan het verzoek uit de motieals zij aanvaard zou worden. Ook voor het overige acht ikhet mijn plicht om de Commissie goed op de hoogte testellen over acties die Nederland op dit punt onder-neemt.

Ik heb eerder toegezegd dat ik de NMa naar deopbouw van de tarieven zal laten kijken. De heer Jansenstelde dat 20% van het verlies wordt veroorzaakt doorafname van huishoudens terwijl zij voor 80% meebetalenaan de kosten daarvan. Ik zal dus kijken naar deverdeling van de kosten van de netverliezen.

Over de garageboxen, specifiek over aansluitingenzonder woonfunctie, zijn eerder tegemoetkomingengeweest, juist om aan dat bezwaar tegemoet te komen.Je kunt dus niet stellen dat dat je dezelfde prijs betaaltals je een garagebox hebt of een aansluiting op eengang. Juist op basis daarvan is het tarief zeer nadrukke-lijk aangepast. Dus specifiek voor de garagebox of degang in het flatportaal is tegemoetgekomen aan dekritiek die er eerder was. De hoogte hangt absoluut afvan de verschillen in afname.

De heer Jansen (SP): Ik zal via u, voorzitter, de ministereen kopie overhandigen, want dan kan hij het zelfnakijken. Bij een grote netbeheerder, maar bij de andereis het van hetzelfde laken een pak, geldt voor alleaansluitingen van 1 x 6A t/m 3 x 25A hetzelfde aansluitta-rief, in dit geval € 479,57. Kortom, er is helemaal geensprake van differentiatie bij de kleine aansluitingen. Jebetaalt gewoon de volle mep.

De voorzitter: Ik zal er via de griffier voor zorgen dat hetstuk wordt verspreid en in handen komt van de ministeren uw collega’s.

Ik neem aan dat er geen bezwaar tegen bestaat dat ditstuk ter inzage wordt gelegd bij het Centraal Informatie-punt van de Kamer.

(Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt van deTweede Kamer der Staten-Generaal.)

Minister Verhagen: Ik heb het niet over het tarief, maardan moet de heer Jansen het hele verhaal vertellen. Danmoet hij ook kijken naar de energiebelasting. Juist vooraansluitingen zonder verblijfsfunctie is een apartecategorie benoemd in de energiebelasting, waardoor hetonvoorziene effect in het tarief wordt weggenomen. Alswij het verhaal vertellen, moeten wij het gehele verhaalvertellen. Mensen betalen uiteindelijk uit hun portemon-nee wat zij betalen via de energiebelasting en via hetcapaciteitstarief. Op het moment dat er een hogercapaciteitstarief is vanwege dat verhaal dat u houdt ofeen gelijk capaciteitstarief en men compensatie krijgt viade belasting, betaalt men netto minder indien men eenaansluiting zonder verblijfsfunctie heeft.

De voorzitter: Mijnheer Jansen, ik wijs erop dat ik om13.15 uur deze vergadering wil schorsen.

De heer Jansen (SP): Dat is heel jammer, voorzitter,maar op dit punt klopt de lezing van de minister niet. Ikneem hem dat niet kwalijk, want dit punt is voor hemnieuw. Mijn stelling is dat men gewoon meer betaalt dande kostprijs. Die compensatie is er ook voor huishou-dens, voor 3 x 25A krijg je ook compensatie. Mijn stellingis dat de kostprijs niet deugt. Mijn vraag aan de ministeris om de NMa op dit punt te laten kijken naar de kleineaansluitingen.

Minister Verhagen: Ik ben het gewoon niet eens met deheer Jansen. Hij leest voor uit oude facturen uit 2009,waarin geen rekening is gehouden met de belastingaan-passing die in 2010 is ingegaan. Ik verzoek hem op ditpunt om zich te baseren op de daadwerkelijke kosten dieverbonden zijn aan aansluitingen zonder verblijfsfunctie,op basis van de facturen van 2010. Ik ben het dusdaarover gewoon niet met hem eens.

De heer Jansen vroeg wanneer de wijziging van deWarmtewet komt. Die volgt begin 2011. Dan zal eenaanpassing plaatsvinden en ik beloof om er dan op terugte komen.

Over het amendement heeft hij gezegd dat hij dit zalaanpassen in de zin dat de leverancier verplicht is om demeterstand van de consument op te vragen. Nogmaals:ik vind het geen grote noodzakelijkheid dat dit gebeurt,maar ik vind het wel een verbetering van het eerdereamendement. Als hij zijn amendement op dit puntaanpast zoals hij heeft geschetst in tweede termijn, danpas ik mijn eerdere ontraden aan en laat ik het oordeelaan de Kamer over.

Tot slot – en dan ronden wij het net af voor 13.15 uur –een laatste observatie over de motie van de heer Jansenover de Warmtewet. Ik heb toegezegd dat wij in 2011met de aanpassing komen. Ik laat het oordeel over dezemotie over aan de Kamer, maar ik zal los van deaanvaarding van deze motie bij de Warmtewet in iedergeval wel kijken naar de voors en tegens van hetgeen hijnaar voren heeft gebracht.

De algemene beraadslaging wordt gesloten.

Verhagen

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-23

©

De voorzitter: Daarmee zijn wij gekomen aan het eindevan de behandeling van de wetsvoorstellen WijzigingWet implementatie EG-richtlijnen energie-efficiëntie enWijziging van de Wet houdende wijziging van deElektriciteitswet 1998 en de Gaswet ter verbetering vande werking van de elektriciteits- en gasmarkt. En het iseen mondvol.

Ik stel voor, over de ingediende moties volgende weekdinsdag te stemmen.

Daartoe wordt besloten.

De vergadering wordt van 13.14 uur tot 14.00 uurgeschorst.

Voorzitter: Berndsen

De voorzitter: Op de tafel van de Griffier ligt een lijstvan ingekomen stukken. Op die lijst staan voorstellenvoor de behandeling van deze stukken. Als voor heteinde van de vergadering daartegen geen bezwaar isgemaakt, neem ik aan dat daarmee wordt ingestemd.

Tweede Kamer Elektriciteits- en gasmarkt3 november 2010TK 17 17-24