Zaal STUDIO +1

5.5. Slimme warmteoplossingen: wat

biedt de markt aan het lokaal bestuur?

SMART ENERGY CITIES

Op de uitkijksinds 2013

enthousiasme

actie

357

NO

DE

NO

BS

TAK

EL

SP

RO

JE

CTE

N

groene warmte

complexe opportuniteit

technisch

Legaal

sociaal

organisatorisch

financieel

tijd

technisch

Legaal

sociaal

organisatorisch

financieel

tijd

COMPLEXE OPPORTUNITEITwe’re in this together

COMPLEXE OPPORTUNITEIT

LOKALE TRANSITIE VISIE

WARMTE

overheid industrie

burgers onderzoek

overheid industrie

burgers onderzoekcall to action

Iedereen kijktnaar

Vlaanderen

Internationale energie-onderzoekssamenwerking in Vlaanderen

EnergyVille

Energie-strategie Huidige situatie

Mogelijke Hernieuwbare Energie Bronnen

Bron: TNO-ECN – CO2-ladder

Voorbeelden

Duurzaam?Rol van warmtenetten

• CO2-reductie ISVAG: 25.000 ton/jaar

• Ondersteund door warmtenetten:

10-40€/ton CO2-reductie

(tijdens volledige levensduur)

• WARMTENET

• PUURS -WILLEBROEK

Belang haalbaarheidsstudie

2/05/2019©VITO – Not for distribution23

Voorbeeld warmteplan

2/05/2019©VITO – Not for distribution24

Bron: CE Delft

25

Voorbeelden conceptstudies warmtenetprojecten

• Technische en economische haalbaarheidsstudie van warmtenetprojecten

• Betrokken partijen: Provincie Antwerpen, POM Antwerpen, Steden en Gemeenten, Industrie, Studie- en engineering bureaus, Netbeheerders,…

• Voorbeeldprojecten: Mortsel, Meerhout, Stabroek, Bornem, Willebroek-Puurs, …

• Bronnen: Afvalverbranding, restwarmte, biomassa

26

Haalbaarheidsstudie stappenplan

Fase 1

• Opstartbespreking

• Inventarisatie van de warmtevraag

• Opstellen warmtevraagprofielen van de potentiële afnemers

Fase 2

• Inventarisatie van de restwarmteaanbod (+ analyse uitkoppeling van restwarmte) (in samenwerking met betrokken bedrijven)

• Opstellen warmtevraagprofielen van de restwarmteproducenten

• Workshop 'Uitkoppeling van restwarmte'

Fase 3

• Definitie van de ontwerpvarianten

• Tracébepaling voor de verschillende ontwerpvarianten

• Dimensionering van de componenten van het warmtenet

• Workshop 'Ontwerpvarianten en technische haalbaarheid'

Fase 4

• Vastleggen van toetsingskader en parameters voor de haalbaarheidsanalyses

• Opstellen van het technisch-economisch rekenmodel

• Berekening en gevoeligheidsanalyse

• Eindvergadering

27

Warmtenetten in de praktijk: stappenplan• Projectfases voor de realisatie en exploitatie van een warmtenet

• Verkenning: Bepalen kansrijkheid en haalbaarheid

• Verdieping: Robuuste onderbouwing haalbaarheid en commitment partijen

• Uitwerking: tot een definitief investeringsbesluit komen

Bron: Handreiking voor gebiedsgerichte warmte-uitwisseling

28

Ondersteuning door EnergyVille

• EnergyVille kijkt:

• Breed: alle duurzame warmtebronnen, alle duurzame verwarming (warmtepompen, warmtenetten,…)

• Ver: 2030/2040/2050

• Praktijkgericht: hoe wordt dit in realisatie gebracht?

• Ondersteuning bij kadering en scoping, visie en masterplan

• Nieuwe technologie en beschikbare technieken

• Demonstratoren warmtenet technologie

Wat nog meer?

• Wat zijn de toekomstige hernieuwbare warmtebronnen?

• Maak duurzame warmte aantrekkelijker:• Voordeel voor de industrie (overschotwarmte)• Voordeel voor nieuwe / bestaande gebouwen• Tax op fossiele brandstoffen

• Mis geen nieuwe opportuniteiten• Nieuwe bouwprojecten/projectontwikkelingen• Infrastructuurwerken• Ruimtelijke planning

• Zorg voor warmte(kansen)kaarten voor steden engemeenten, bruikbaar voor alle stakeholders

Beleid en implementatie

30

Contactinformatie

Erik De Schutter Business & innovation development - Smart Grids – Thermal Energy SystemsEnergyVille- samenwerking tussen VITO, KU Leuven, imec, UHasseltThor Park, Poort Genk 8310, 3600 Genk, BelgiëGSM +32 492 977 923erik.deschutter@energyville.be

—

Technologische haalbaarheid van Groene WarmteOpportuniteiten vanuit de industrieGuy Damen

—Energie landschap en groene warmte

—

Home and building automation

Solar PV

Energy storage

Microgrid

Aggregation (VPP, demand response)

Wind Energy

Communications, cyber-security and asset health

EV Charging &EV fleet management

Utility operationsADMS / DERMS

Energy Optimization

ABB

District Heating

—

May 2, 2019 Source: Lund, H., et al. (2014) Halmstad University SwedenSlide 34

4e generatiewarmtenetten

—Wat kunnen industriële partners zoals ABB aan steden engemeenten bieden?

30jaar

Ervaring in warmte enkoudenetten

—Totaal projectaanpak vanuit de industrie

Forecast/Feasibility

PlanDesign and

BuildOperate

Forecast/Feasibility

ToolsPlanning tools

Design and project Tools

Control algorithm

Load Balancing

Aanpak met voortschrijdende kennis

Conventionele aanpak

Maintain

Maintain

Geintegreerde aanpak

—

Automation InstrumentationOptimization Smart Meter

LV/MV Switchgear Motor Drives Services

Groene WarmteABB Portfolio

—Geïntegreerde projectuitvoering vanuit de industrie

Netwerk van consultants

ConsortiumABB Operational Centers

ABB Value Providers Program

Bouwheer

—ABB in Multi-Energie oplossingen

Microgrid

EV Charging &EV fleet management

Energy Management for Sites portfolio(Commercial, Industrial & Multi-use sites) Solar PV

Energy storage

Home and building automation

Utility operationsADMS / DERMS

Aggregation (VPP, demand response)

Communications, cyber-security and Asset Health

Industrial automation

Lifecycle services including consulting and design

—Hoe kan ABB uw warmtenet sturen en optimaliseren

—

ABB

Integrated Control

—

15%Optimize up to

Operating Expenditure

ABB

—

30%Optimize up to

Capital Expenditure

ABB

—

• Optimal dispatching – verminder productie kosten;

• Optimal power flow – minimatle distributie kosten;

• Demand-side management – verhoog systeem capaciteit;

• Asset health center – maximale betrouwbaarheid;

• Ontwerp, Design en Project tools – Geintegreerde aanpak

Uitdagingen en oplossingen

May 2, 2019 Slide 45

Overzicht

CAPEX and indirectly OPEX

OPEX and indirect CAPEX

—Nieuwe modellen...Wat kan dit voor de gemeente betekenen?

—Nieuwe Energie modellen met ABB Ability

Electrical Thermal Water Mobility

Holistic energy management within and across any vector

May 2, 2019 *non-limitative list, i.e. both primary energy sources (solar, wind, biomass, natural gas, etc.) as energy carriers (electrical, thermal, water, etc.)Slide 47

—Nieuwe Financiële ideëen met ABB Ability

May 2, 2019

1. Grid services i.e. frequency response, reserve capacity, etc.2. Combined Heat and Power3. E.g., OCPP, Sunspec

Slide 48

Energy as a Service

Energy Management for Sites Grid connection

Solar Energy storage Building automation Heating and CoolingEV Charging

Cloud support

Edge gateway

Power market

Trading OperationsSettlement

—Voorbeelden uit de praktijk…

—

VPP enables a simple and cost effective solution to meeting load demand in a volatile, decentralized environment

Smart city district

May 2, 2019 Slide 50

Customer’s need

– Customer: Stadtwerke Trier

– Interconnection / aggregation of power generation, power consumption and energy storage systems, including

• Solar and Wind power

• E-Vehicles

• Energy storage,

• CHPs, controllable/non-controllable loads, heat pumps

• Hydro, Water Pumps, water turbines, waste water turbines

– Day-Ahead- and Intra-Day-planning

ABB Grid Edge Solutions

– ABB Ability™ Energy Management for Sites –OPTIMAX for Virtual Power Plants

– Balance of fluctuating renewable energy generation at the group level

– Virtual Power Plant optimization in three steps

• Day Ahead,

• Intra Day

• Real time

Customer benefits

– Reduction of balancing power expenses

– Battery storage and charging station for electric cars

– Advanced graphical interface

Trier, Germany

Picture source: econnect Trier

—

May 2, 2019 Slide 51

—

May 2, 2019 Slide 52

—

A highly complex network – Advanced network control strategies

DH network in Greater Copenhagen, CTR

19-05-02 Slide 53

Naturgas

Kul

Biomasse

Olie

Affald

SMV 7

HCV 7+8

AVV 1AVV 2

AMV 3

AMV 1

AMFVESTF

KARA

—

Let's write the future. Together.

ABB

—

Download deze presentatie opwww.klimaatdag.be