SMART ENERGY CITIES

15 jaar stadsmaken en een vooruitblik op de slimme stad van morgen

leen.govaerts@energyville.behan.vandevyvere@energyville.be

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

EnergyVille verenigt de onderzoeksinstellingen KULeuven, VITO en imec voor onderzoek naar duurzame energie en intelligente energiesystemen. Onze onderzoekers leveren expertise aan industrie en overheden op het vlak van intelligente energiesystemen voor een duurzame stedelijke omgeving

Thor site, Genk, 250 onderzoekers + 100 PhD’s

ENERGYVILLE

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

3

STARTPUNT

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

VERSTEDELIJKING : UITDAGING en OPPORTUNITEIT

4

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

5

slimme stad van morgen: wat?

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

SLIM = METEN

Monitor Burgemeesterconvenant

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

SLIM = ALLE ENERGIEVECTOREN > WARMTENETTEN

Warmte en koude voor industrie en gebouwen maken 40% uit van het energieverbruikIn Vlaanderen ligt 60% van de gebouwen bij een restwarmtebron die kostenefficiënt kan benut worden via een warmtenet

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

Nieuwbouw is 1% jaarlijks van de bestaande gebouwenstock

SLIM = NIEUW + SLIMME RENOVATIE

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

Image source: http://www.poldox.nl/driehoekstraat

SLIM = LANGE TERMIJN DENKEN

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

SLIM = VISIE + TRANSITIEPAD

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

SLIM = INTEGRAAL, SOFT + HARDWARE

0

1

01

01

01

01 1

01

01

0

1

1

0

1

01

01

00

1

SLIM = MEER DAN ENERGIELEEFKWALITEIT, DUURZAAM MATERIAALGEBRUIK, MOBILITEIT, ..

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

SLIM = MEER DAN TECHNOLOGIE

BURGERS : prosumenten, coörperatieven, participatie, ..BELEID : integrale benadering, experimenten, ..NIEUWE BUSINESS MODELLEN : deeleconomie, lokale economie, ..

DUURZAME STEDEN

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

14

slimme stad van morgen: hoe?

Image source: Golem - Incubateur Petit Arbois

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

landgebruik

infrastructuur

gebouwen

industrie

transportomgevingskwaliteit

cascadegebruikbuffering

uitwisselinglokale productie

(restwarmte/entropie)afvalwater naar energie

water

afval naar energie

materialen & producten

herbruik, herstel, recyclage recyclage

effluent

afvalwater naar materialen(stort)

energie

HET STEDELIJK METABOLISME OPTIMALISEREN

informatie> systeemevenwicht> engagement burger> markten

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

HET STEDELIJK METABOLISME OPTIMALISEREN

http://www.bamb2020.eu/

Circulair bouwen > Reversibel gebouwontwerpMateriaalpaspoortenData management & BIM (building information modeling)

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

ZonElektrische netten Thermische netten

Wind

Hydro

Biomassa

Opslag

Simmeuitwisseling

& conversie

Slim beheer(DSM)

OpslagRest-

warmte

Geothermie

Slim beheer(DSM)

100% HERNIEUWBARE ENERGIE

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

OPTIMALISATIES IN HET ENERGIESYSTEEM

Elektriciteit

Warmte/Koude

Gebouw (groep)

BuffersProductie

Gebouwschil (retrofit)

Energiesysteem

BuffersProductie

Netwerken

KPIskWh/m², jaarCO2eq/capita, jaarLCC - NPV & LCC / kWhNPV/actor

KPIsCO2eq/kWhLCC - NPV & LCC / kWhNPV/actor

HE - EEHE

(Elektro)Mobiliteit

BuffersKPIsCO2/kmLCC - NPVNPV/actor

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

VERANDERENDE ENERGIEMARKT

blockchain – ‘distributed database that facilitates secure online transactions’> energietransacties

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

MOBILITEIT: MaaS (Mobility as a Service)

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

Slim is een middel,Duurzaamheid is het doel

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

Technologisch Slim vsNiet-technologisch Slim

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

+ Delen

DataDienstenCollectieve energievoorzieningenRuimtedelen / Co-housingKennisdeling

Grenoble last mile EV sharing

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

Aanvaarding door de gebruikerMotivatieNormen & WaardenPeer pressure (sociale druk)

Grenoble last mile EV sharing

+ Gedrag

Slimme Steden voor morgen, Vlaams Parlement, 13 Februari 2017 Leen Govaerts – Han Vandevyvere

Oplossingen voor de voorinvestering /Alternatieve financieringSchaalvoordelen van collectieve schema’sPrijszetting / business modellenInternaliseren van externe kosten / Groene taksen

Grenoble last mile EV sharing

+ Financiering