De lat omhoog en meegaan met de tijd voor leraren en leerlingen Boris van der Ham

Zoeken naar experimentele en innovatieve ideeënDe Denkfiguren

In deze editie onder meer:

Your talent. Your future. Your world.2012 - Editie 1

Y O U R T A L E N T

O N D E R W I J S

Haal de wereld de klas inConrector CLZ over zijn

laptopschool

2 3

VoorwoordInhoud

Voorwoord

Haal de wereld de klas inCLZ

Studelta-talenten aan het woord

De lat omhoog en meegaan met de tijd voor leraren en leerlingenBoris van der Ham

Zoeken naar experimentele, innovatieve en controversiële ideeënDe Denkfiguren

Aansluiten op hun leefwereld, zonder die klakkeloos over te nemenSanne Versteeg

Waar passie is, is energieStudelta

Studelta-talenten aan het woord

Deze nieuwsbrief is een uitgave van talentenorganisatie Studelta

Adres

Johan van Hasseltweg 39M

1021 KN Amsterdam

E-mail info@studelta.nl

Internet www.studelta.nl

Redactie

Dorien Aaftink, redactie@studelta.nl

Vormgeving

Koen van der Zanden, marketing@studelta.nl

Druk

Rijser Grafische Communicatie, Purmerend

Colofon:

06

10

12

08

04

15

Eigentijds onderwijs

De wereld om ons heen is in een razendsnel tempo aan het veranderen.

Daar zijn we het ongetwijfeld allemaal over eens. Techniek, internet en

social media spelen een cruciale rol in het leven van leerlingen anno

2012. Dus hoe kunnen we binnen het onderwijs inspelen op deze

ontwikkelingen om zo de kloof tussen de wereld van de leerlingen buiten

en binnen school te verkleinen?

Het Christelijk Lyceum Zeist, van oorsprong traditioneel ingericht, is

een voorbeeld van een school die een radicale stap heeft genomen

door voor alle brugklassers een laptop aan te schaffen. We laten u zien

vanuit welke visie ze deze stap hebben genomen en welke gevolgen dit

heeft voor het verzorgen van lessen en het leren van leerlingen. Een

praktische vertaalslag hiervan vindt u in het artikel over het onderzoek

naar mediawijsheid. Studelta Onderwijs helpt u graag bij het uitwerken

en realiseren van deze plannen. Onze jonge en hoogopgeleide talenten

zijn niet alleen digiwijs, maar staan ook dicht bij de belevingswereld van

uw leerlingen!

We delen graag ook weer een visie op het onderwijs van morgen met u.

Dit keer is dat de visie van Boris van der Ham – woordvoerder onderwijs

voor D66. Daarnaast vertellen alumni van Eerst de Klas hoe zij met De

Denkfiguren willen inspireren en leest u een aantal ervaringen van jonge

talenten die via Studelta een waardevolle bijdrage leveren binnen het

voortgezet onderwijs.

Nieuwsgierig geworden of wilt u uw opmerkingen delen? Dan nodigen

wij u uit om te reageren via Marie-Louise@studelta.nl of Iris@studelta.

nl. We luisteren graag naar uw verhaal en kijken uit naar uw reactie!

Veel leesplezier!

Marie-Louise Doek Iris Hermens Lieke Kwantes

Betrokken Eigenheid Duidelijkheid

03

04

06

08

10

12

14

15

4 5

“Al enkele jaren had ik het gevoel dat

er iets moest veranderen op school”,

Kees van Domselaar is conrector op het

Christelijk Lyceum Zeist (CLZ). “Ik merkte

dat kinderen in een spagaat zaten. Aan

de ene kant een sociaal leven waarin

internet, social media en televisie niet

weg te denken zijn en aan de andere

kant het schoolleven waar dat allemaal

niet mag. Wij moeten als school meegaan

met moderne ontwikkelingen, willen we

de scheiding tussen deze twee werelden

kleiner maken.”

Van idee tot uitvoeringIn twee jaar tijd is het idee uitgewerkt tot

daadwerkelijke realisatie. “Op een gegeven

moment zijn we het maar gewoon gaan

doen. We zijn niet begonnen met een pilot,

we hebben direct alle 250 brugklassers

een laptop laten aanschaffen. Leerlingen

betalen vier jaar lang vijftien euro per

maand en betalen zo de laptop af. Voor

ouders die dit niet kunnen betalen zoeken

we naar een passende oplossing. De

achterliggende gedachte is dat de laptop

echt eigendom wordt van de kinderen,

Haal de wereld de klas inConrector CLZ over zijn laptopschool

zodat ze er een stuk zuiniger mee om

zullen gaan. We verwachten dat uiterlijk

in 2016 alle leerlingen een laptop hebben,

maar hopelijk lukt dit al veel eerder.”

Samenwerking en creativiteitDe invoering van laptops op het CLZ

is een groot succes gebleken. “Kennis

is tegenwoordig overal verkrijgbaar

en met internet in de klas kun je dat

mooi kanaliseren. Daarnaast verandert

de meerwaarde van school. Vroeger

was kennisoverdracht het hoofddoel,

tegenwoordig is er veel meer ruimte voor

het stimuleren van creativiteit en het

uitdagen tot samenwerking. Het onderwijs

wordt afwisselender en interactiever en

daardoor leuker en uitdagender.”

Afwisselende lessenHet duurde volgens Van Domselaar niet

lang voordat ook alle docenten binnen

het CLZ overtuigd en enthousiast waren

over het laptopgebruik tijdens de lessen.

“Docenten zien nu de voordelen en

mogelijkheden van laptops. Zij merkten

ook dat er iets anders moest. Nu hebben ze

veel gemakkelijker contact met leerlingen

en zijn er veel meer mogelijkheden om

de lessen afwisselend te maken. Door

gebruik te maken van digitaal lesmateriaal,

zoals podcast, PowerPoint of video, kan

een docent zichzelf verder ontwikkelen.”

Praktische voordelenNaast een betere aansluiting op de

leefwereld van de leerlingen zijn er

ook praktische voordelen. “Er wordt

dertig procent minder geprint, wat beter

voor het milieu is en bovendien kosten

bespaart. Daarnaast zijn de ouderwetse

computerlokalen niet meer nodig. Die

ruimtes kunnen voor andere doeleinden

gebruikt worden. Tot slot zijn de leerlingen

een stuk rustiger op school, zowel tijdens

de lessen als tijdens de pauzes.”

VoorwaardenOm technologie de klas in te kunnen halen,

zijn er een aantal belangrijke voorwaarden

waaraan een school moet voldoen

volgens Van Domselaar. “Er moet een

draadloos computernetwerk aanwezig zijn

en zowel leerlingen als docenten moeten

over goede laptops beschikken. Investeer

daarom in het onderwijspersoneel, zodat

alle mogelijkheden benut kunnen worden.”

Op dit moment werkt nog maar vijf procent

van alle middelbare scholen in Nederland

met laptops. Om scholen te ondersteunen,

te adviseren en om kennis te delen omtrent

dit onderwerp is de MacScholenGroep

opgericht. De MacScholenGroep heeft

het karakter van een branchevereniging

waarbij onder andere het contact met

computerleveranciers wordt gebundeld.

Ook kunnen leraren hier bijscholing

krijgen.

TIP:Speelt u ook met de gedachte om laptops of tablets structureel bij uw

onderwijs te betrekken? Dan helpt Studelta u graag op weg. We hebben

niet alleen contact met Apple Distinguished Educators (leerkrachten die

de Apple technologie al in hun lesprogramma hebben), maar ook met

jong hoogopgeleid talent. Zij helpen u graag met de projectondersteuning

tegen een voordelig tarief!

Eerst een klassikale uitleg om vervolgens op je laptop de

wiskundesommen te maken. Slimme leerlingen krijgen moeilijkere

oefeningen, terwijl kinderen met wiskundeproblemen de herhaling

van de uitleg nog eens op hun scherm kunnen bekijken. Voor veel scholen

is dit nog toekomstmuziek, maar voor het Christelijk Lyceum Zeist (CLZ)

is dit een droom die uitkomt. Met ingang van schooljaar 2011-2012 hebben

alle brugklassers een eigen laptop en het zal niet lang duren voordat

andere leerjaren volgen.

6 7

Dat jong talent uitstekend in staat is om

een tijdelijke docentenfunctie te vervullen,

blijkt uit het verhaal van Steven Siblesz. Hij

vervulde de tijdelijke vacature voor docent

Met een frisse blik kijken naar het proces

van de totstandkoming van roosters. Dat

deed Studelta-talent Marjolijn Fafiani voor

de Berger Scholengemeenschap (BSG) in

Jaarlijks zijn er duizenden middelbare

scholieren die slapeloze nachten hebben

vanwege de eindexamens. Hopelijk geldt

dit binnenkort niet meer voor de leerlingen

Achttien pubers in een technieklokaal

vol gereedschap: dat wordt hoe dan

ook een chaos. Daarom schakelde het

Christelijk College Zeist (CCZ) de hulp

Procesbeschrijvingen“Knelpunten herkennen om tot een nieuwe aanpak te komen”

Assistent-mentor“Een leuke positie in het onderwijs”

Tijdelijk docent“Een volwaardig docent voor leerlingen en collega’s”

Eindexamentrainingen“Iedere week eindexamens maken”

Economie op OSG De Meergronden in

Almere. “Een zeer positieve ervaring, van

begin tot eind!”

Volledig bleu begon Steven aan zijn

eerste schooldag. “Er lag een planning

en lesstof klaar, maar verder was ik

vrij om zelf invulling te geven aan de

lessen. Spannend en leuk, ik maakte

zelf proefwerken en integreerde mijn

werkervaring in de lessen. Natuurlijk

testen leerlingen je uit, maar ik heb mijn

grenzen duidelijk aangegeven.” De jonge

docent verzorgde economielessen voor 5

havo en 4 en 5 vwo. “Ik was een volwaardig

docent voor zowel de leerlingen als mijn

collega’s. Natuurlijk ben ik jong, maar ik

ben nog altijd ouder dan de leerlingen.”

Steven vond ondersteuning bij zijn

collega’s en tijdens het

begeleidingsprogramma van Studelta.

“Ik deelde mijn ervaringen met andere

docenten. Daardoor kreeg ik tips en kon ik

mijzelf ontwikkelen.” Inmiddels is Steven

gestart met de lerarenopleiding. “Na

deze ervaring weet ik zeker dat ik in het

voortgezet onderwijs wil werken!”

van het Pieter Nieuwland College (PNC) in

Amsterdam. Sinds dit schooljaar verzorgt

Studelta-talent Nick Schoemaker hier

namelijk examentrainingen.

Nick was al huiswerkbegeleider

op het PNC, het verzorgen van

eindexamentrainingen past daar goed

bij. “In eerste instantie kozen we voor

een laagdrempelige opzet. We hielpen

laatstejaars met opgaven en het maken

van planningen, maar de trainingen waren

niet verplicht.” Nick merkte helaas al snel

dat leerlingen niet kwamen of verkeerde

spullen meebrachten. “Dat was een reden

om de trainingen opnieuw in te richten.

We laten de leerlingen nu iedere vrijdag

verplicht een eindexamen maken, iedere

week voor een ander vak. Zo wennen ze

aan het auditorium en aan de duur van

het examen. Daarnaast is voor leerlingen

de drempel laag om mij vragen te stellen.

Veelvoorkomende vragen koppel ik terug

naar de vakdocent.”

Nick heeft samen met de afdelingsleider

de trainingen vormgegeven. “Doordat ik

de proefexamens afneem, neem ik de

docenten werk uit handen. Daarnaast

monitor ik direct knelpunten, waar de

vakdocent mee aan de slag kan. Iedereen

is enthousiast!”

Bergen. “Ik heb een praktische tool voor

het onderwijs ontwikkeld. Daardoor weet

ik nu dat ik het onderwijs leuk vind!”

Een leuke sprong in het diepe, zo kijkt

Marjolijn terug op haar opdracht. “Mijn

opdracht was om het proces van de

totstandkoming van roosters in kaart te

brengen. Hiervoor hield ik interviews met

onder andere de directie, afdelingsleiders,

decanen en roostermakers van de BSG.

Ik vroeg ze alles over hun werkwijze. Mijn

voordeel is dat ik jong ben, hierdoor verliep

het contact soepel.” Met de input van de

interviews bracht Marjolijn vervolgens

het hele proces in kaart. “Ik noteerde

per week wie wat deed en maakte een

schema. Hierdoor werden knelpunten

snel duidelijk.”

Na vijf maanden stelde Marjolijn een

rapport samen met daarin het proces

en de aandachtspunten voor de school.

“Voordat ik dit rapport overdroeg,

organiseerde ik een workshop waarbij ik

alle betrokkenen eerst zelf liet nadenken

over de geconstateerde knelpunten. Ook

liet ik hen zelf oplossingen aandragen. En

met succes, het gaat nu een stuk soepeler

op de BSG!”

in van Studelta-talent Michiel Smits. Hij

is assistent-mentor en ondersteunt twee

dagen in de week de techniekdocent van

de bovenbouw van het vmbo.

“De technieklessen beginnen klassikaal,

maar daarna gaan de leerlingen zelf aan

de slag met een project: bijvoorbeeld met

het bouwen van een zeepkist.” Michiel

vertelt enthousiast over zijn taken op

het CCZ. “Tijdens de projecten bied ik

de docent ondersteuning door groepjes

leerlingen te helpen, maar ook door de

rust in de klas te bewaren. Ik heb een

leuke positie. Hoewel ik geen docent ben,

kan ik toch bijdragen aan de kwaliteit van

het onderwijs door extra persoonlijke

aandacht te geven aan de leerlingen.”

Michiel studeert Bedrijfseconomie.

Voordat hij aan deze bijbaan begon, had

hij nog nooit over een toekomst in het

onderwijs nagedacht. “Op dit moment

weet ik nog niet of ik na mijn studie voor

het bedrijfsleven of het onderwijs zal

kiezen. Binnenkort mag ik een les geven,

dus misschien ben ik dan verkocht en

springt de vonk echt over!”

De lat omhoog en meegaan met de tijd voor leraren en leerlingenTweede Kamerlid Boris van der Ham aan

het woord

Volgens 38 procent van de leerkrachten en directeuren in het voorgezet

onderwijs is D66 de partij met de beste onderwijsplannen. Dat blijkt uit een

onderzoek van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Om die reden zocht

Studelta Boris van der Ham op in Den Haag en sprak over het lerarentekort,

ICT in de klas en de toekomst van het onderwijs.

9

LerarentekortBoris van der Ham maakt zich zorgen

over het lerarentekort. “Het kabinet zorgt

voor een aantal zaken die goed zijn voor

docenten, maar daar staat heel veel

slechts tegenover. Het wordt bijvoorbeeld

steeds moeilijker om je om en bij te

scholen, deeltijd studeren wordt moeilijker

gemaakt door de langstudeerboete en

de lonen zijn bevroren. Deze optelsom

maakt het lerarenvak niet aantrekkelijker.”

Het is volgens Van der Ham belangrijk

om docenten ook in hun vak serieuzer te

nemen. “Docent zijn is een nobel beroep.

Daarom moet er meer vertrouwd worden

op de professionaliteit van docenten.

Lerarenopleidingen kunnen populairder

gemaakt worden door het niveau van

de opleiding te verhogen en de eisen te

verzwaren. Ook functioneringsgesprekken

en een loon naar prestatie mogen daaraan

gekoppeld zijn. Door aan de ene kant

docenten een goede opleiding te geven,

bij te scholen en scherp te houden en

aan de andere kant docenten ook vrijheid

te geven krijgen lerarenopleidingen

meer status en wordt het docentenvak

aantrekkelijker. De nieuwe generatie wil

uitgedaagd worden en dat moeten we met

beide handen aangrijpen.”

Van der Ham is enthousiast over het

initiatief van Studelta Onderwijs, waarbij

jonge talenten (studenten vanaf het derde

studiejaar en starters met maximaal twee

jaar werkervaring) kennis maken met

het onderwijs. “Het is voor studenten

ontzettend belangrijk om al tijdens de

studie gerelateerde werkervaring op

te doen. Het is mooi dat daarna veel

studenten besluiten om hun bevoegdheid

te halen. Aan de andere kant is het ook

erg waardevol voor onderwijsorganisaties,

omdat zij via deze weg extra ondersteuning

vinden.”

ICT in de klasEr wordt steeds meer ICT in de klas

gebruikt. Van der Ham is positief over

deze ontwikkeling binnen het onderwijs.

en het klassikaal lezen van teksten blijven

zeer waardevolle onderdelen waar niet

aan voorbij mag worden gegaan. ICT in

de klas is een middel en moet geen doel

op zich zijn. Het mooiste ‘special effect’ in

de klas is nog altijd de docent zelf.”

Toekomst onderwijsOver de vraag hoe het Nederlandse

onderwijs er over drie jaar uit moet zien

is Van der Ham duidelijk. “Allereerst

hoop ik dat het negativisme dat nu

over het onderwijs wordt uitgestort dan

verleden tijd is. Daarnaast hoop ik dat

er over drie jaar meer docenten zijn met

een masterdiploma op zak. Ook zijn de

eindexamennormen dan verhoogd en zijn

scholen hierop voorbereid. Leerlingen

zullen straks hopelijk op hun eigen

niveau zitten, in plaats van slimme havo

leerlingen op het vwo en sterke vmbo

leerlingen op de havo.” Excellentieklassen

op scholen mogen van Van der Ham de

komende jaren doorgevoerd worden. “Het

is goed om leerlingen te stimuleren en

harder te laten werken, uitdagingen aan

te laten gaan en realistische feedback te

geven. Hierdoor kan iedere leerling zijn of

haar talent ontdekken en op eigen niveau

excelleren. Ook op het mbo bijvoorbeeld.

Zo heb ik voorgesteld om de meestertitel

voor excellent vakmanschap weer in te

voeren.” Tot slot denkt Van der Ham dat

het lerarentekort over drie jaar nog steeds

een probleem zal zijn. “Maar door alle

maatregelen denk ik dat we dan goed

op weg zijn met het enthousiasmeren

van (jonge) gedreven mensen voor het

docentenvak.”

“Het saaie deel, zoals het repeteren

van woordjes, kan nu zelfstandig door

leerlingen gedaan worden. Daarbij kan

er veel meer maatwerk geleverd worden

en kunnen ook kinderen met een kleine

beperking, zoals ADHD of een lichte

vorm van autisme, goed meekomen in

het reguliere onderwijs. Veel docenten

zijn echter nog opgeleid in een tijd dat

ICT er nauwelijks was. Het is daarom

belangrijk dat er geïnvesteerd wordt in

om- en bijscholing om leerlingen optimaal

te kunnen begeleiden en ICT in te kunnen

zetten. Hier kan de jongere generatie

leraren hun collega’s trouwens ook goed

bij helpen.” Toch hoeven niet alle lessen

met computers ondersteund te worden

vindt Van der Ham. “Laat het middel

afhangen van het leerdoel dat je wilt

bereiken. Het geven van spreekbeurten

8

Boris van der Ham is sinds 2003 Tweede Kamerlid voor

D66. Hij maakt zich hard voor onder andere het voortgezet

onderwijs.

Simon Verwer en Eke Rebergen hebben

elkaar ontmoet tijdens Eerst de Klas,

het tweejarige traineeprogramma voor

excellente academici in het bedrijfsleven

en het onderwijs. Simon: “Tijdens Eerst

de Klas waren we allebei docent op een

school voor voortgezet onderwijs en

haalden we onze bevoegdheid. Daarnaast

volgden we een leiderschapsprogramma

bij grote vooraanstaande organisaties.

De meerwaarde vanuit Eerst de Klas

wilden we vasthouden en delen. Om

die reden hebben we De Denkfiguren

opgericht.”

Samenbrengen van passieMet De Denkfiguren worden mensen

met een passie voor onderwijs

samengebracht. Volgens Simon zijn dit

docenten en schooldirecties, maar ook

juist mensen die van buitenaf betrokken

zijn bij het onderwijs. “Wij worden blij van

rare, innovatieve en controversiële ideeën

die bestaande verhoudingen uitdagen en

omdraaien. Vanuit De Denkfiguren geven

we workshops en willen we gesprekken

laten ontstaan die deze ideeën zullen

meebrengen.”

Zoeken naar experimentele, innovatieve en controversiële ideeënDe Denkfiguren

De Denkfiguren geloven dat de praktijk van leren en doceren in de 21e

eeuw radicaal zal veranderen. Vanuit die gedachte en met werkervaring

in zowel het voortgezet onderwijs als in het bedrijfsleven zijn Simon

Verwer en Eke Rebergen met De Denkfiguren gestart. Met de focus op het

voortgezet onderwijs zoeken zij samen naar experimentele, innovatieve

en controversiële ideeën om bovenstaande stelling te onderzoeken.

10

Zoeken naar grenzenMet De Denkfiguren willen Simon en

Eke een onderdeel worden binnen het

onderwijssysteem. Eke: “Vrijwel iedere

organisatie in de profit sector heeft

een Developmentafdeling of denkt

na over mogelijke ontwikkelingen.

Dit in tegenstelling tot vele

onderwijsorganisaties. Wij zijn op zoek

naar de grenzen en hoe deze verlegd

kunnen worden. Doordat we jong

zijn kunnen we grote vragen stellen.

Daarbij durven we te leren en fouten te

maken. Dat is denk ik de kracht van De

Denkfiguren.”

Dit jaar hebben De Denkfiguren en Studelta hun krachten gebundeld en

samen een serie bijeenkomsten opgezet. Tijdens deze bijeenkomsten

komen mensen met een passie voor het onderwijs samen, om zo de

denkkracht vanuit alle hoeken van het Nederlands voortgezet onderwijs

optimaal te benutten. De eerste bijeenkomst op donderdag 22 maart 2012

was een groot succes

wij ons programma vervolgens op aan.

Daarom hebben we kleine klassen, vrij

opneembare vakanties en bieden we

geen vier, maar twee examenprofielen

(alpha en bѐta) aan. Ook is filosofie een

verplicht vak.”

ExcellentieVoordat de aanwezigen met elkaar in

gesprek gingen, vertelde Simon Verwer

over excellentie in het voortgezet

onderwijs. Verwer: “Excellentie wordt

steeds belangrijker in het onderwijs,

dit komt mede door de opkomst van

hoogopgeleide Aziaten. Het is een lastig

thema, want wat is excellentie? Kunnen

vmbo leerlingen ook excelleren? Of gaan

we naar een model waarbij er boven het

gymnasium nog een schoolniveau komt?”

11

Right here, right now? De Denkfiguren en Studelta

TIP:Inspiratie opdoen over innovatie

in het voortgezet onderwijs? Ook

voor de volgende bijeenkomst

op zondag 9 september staan

inspirerende sprekers en

discussies op het programma. We

nodigen u dan ook graag uit voor

deze inspiratiebijeenkomsten.

Voor meer informatie kunt u

contact opnemen met Marie-

Louise Doek van Studelta via

Marie-Louise@studelta.nl.

EIgentijds Tijdens de eerste bijeenkomst sprak

Jelmer Evers over eigentijds onderwijs.

Hij is edublogger, auteur en docent

geschiedenis op UniC in Utrecht.

Evers: “Deze school heeft een unieke

en eigentijdse blik op het onderwijs. De

kinderen gaan tijdens hun schoolcarrière

een coachtraject aan. Zo staat in de

onderbouw de vraag: ‘Wie ben ik?’

centraal. In de tussenbouw de vraag:

‘Wat wil ik’ en in de bovenbouw kijken

we met de kinderen naar de toekomst.

Verbondenheid, eigenheid en autonomie

zijn kernwaarden die voor leerlingen

gelden, maar ook voor docenten.”

Persoonsgebonden Ook Izaak Dekker is een pionier in

het voortgezet onderwijs en kwam

vertellen over zijn ervaringen. Hij is

docent filosofie aan de Isaak Beeckman

Academie te Kapelle. Deze school

biedt persoonsgebonden onderwijs

wat resulteert in klassen met maximaal

zestien leerlingen. Dekker: “Keer

op keer bekijken we hoe we ervoor

kunnen zorgen dat leerlingen zo goed

mogelijk kunnen leren. Daar passen

12 13

“Voorafgaand aan mijn onderzoek

verwachtte ik tal van inspirerende

voorbeelden te vinden over het gebruik

van social media in de klas”, Sanne

vertelt enthousiast. “Voor een deel

kwam deze verwachting uit: sommige

docenten overhoren Engelse woorden

via Twitter of laten leerlingen Skypen met

kinderen uit een ander land. Toch zien

nog steeds veel docenten en opvoeders

de digitalisering van de samenleving als

nieuw en bedreigend, terwijl dit voor de

jongste generatie juist heel normaal is.

Deze generatie gaat heel anders om met

Dat de samenleving (en daarmee het onderwijs) er in de toekomst heel

anders uit gaat zien is een feit. De vraag binnen het onderwijs is dan

ook of de komst van moderne en sociale media de vorm van leren

verandert of dat er juist een andere manier van communiceren ontstaat.

Talent Sanne Versteeg studeert Kunst- en Cultuurwetenschappen aan de

Radboud Universiteit Nijmegen. Ze verricht haar afstudeeronderzoek bij

de Thorbecke Scholengemeenschap in Zwolle.

informatie en leert daarom op een andere

manier. Veel scholen lopen dus nog achter

de feiten aan.”

Macht van de toekomstWetenschappers en visionairs zien

de toekomst voor zich als een grote

netwerkmaatschappij waarin burgers

nieuwe competenties moeten ontwikkelen

om mee te kunnen draaien. Kennis is

niet langer macht, maar het op waarde

“Aansluiten op hun leefwereld, zonder die klakkeloos over te nemen”Sanne Versteeg over haar onderzoek naar

toepassingsmogelijkheden van nieuwe mediaschatten van kennis is de macht van de

toekomst. Sanne: “De angst van docenten

en opvoeders voor deze veranderingen

is daarom heel begrijpelijk. Wil je de

kinderen echter goed voorbereiden op

hun plaats in de maatschappij, dan moet

je deze nieuwe mogelijkheden en kansen

nu benutten.”

Aansluiten op de leefwereldEen aanbeveling van de onderzoekster

is dat schoolbesturen goed moeten

nadenken over een strategie en een

toekomstvisie. Ook dienen zij te luisteren

naar leerlingen. “Uit mijn onderzoek blijkt

dat de meeste leerlingen erg enthousiast

zijn over het gebruik van nieuwe media

en het interactieve onderwijs. Zij vinden

de scheiding tussen privé en school

echter ook belangrijk. Aansluiten op de

leefwereld, zoals we bepleiten bij het

authentieke leren, betekent niet meer

klakkeloos hun wereld overnemen.

Als je dat wel doet maak je inbreuk op

intiem kapitaal. Docenten en leerlingen

moeten hierover duidelijke afspraken

maken met elkaar, bijvoorbeeld over

profielinstellingen.”

Mediawijsheid lessenUit Sanne haar onderzoek blijkt dat

kinderen en jongeren handig zijn op

internet, maar vaak de vaardigheden

missen om kennis en informatie naar

waarde te schatten. “Kinderen kunnen

niet goed de consequenties overzien

van de door hen geplaatste informatie.

Met andere woorden: ze zijn nog niet

zo mediawijs. Daar ligt een mooie taak

voor de school. Ik adviseer daarom om

bijvoorbeeld tijdens een discussie of

een opdracht aandacht te besteden aan

onderwerpen, zoals privacy, identiteit,

zoekmethodes, bronnen en de belangen

van contentaanbieders.”

Een grote speeltuinTot slot denkt Sanne dat scholen zich

vooral niet moeten laten leiden door een

hype. “Het leven van jonge scholieren

is als een speeltuin. Dag en nacht

worden leerlingen geprikkeld door de

buitenwereld. De school als leeromgeving

moet rust bieden door heldere kaders te

creëren en structuur te bieden. Dit geldt

ook voor het gebruik van social media.

Maak gebruik van een juiste mix van

digitale en traditionele leermiddelen,

afgestemd op het leerdoel en stel een

helder beleid op over het gebruik van

social media op school.”

Wat zeggen leerlingen?“Ik zou wel willen chatten of Skypen met iemand die de oorlog heeft meegemaakt.”

“Het is toch wel apart, een docent op Twitter. Jij kunt alles van hen lezen en zij alles van jou.”

“Ik vind het wel handig om een soort Twitterles te krijgen waarin je leert wat je wel en niet op internet moet zetten.”

“Het is goed dat de leraar ons dingen op laat zoeken op internet. Als je zelf dingen opzoekt begrijp je het ook echt. Het is leuker dan lezen in een boek.”

14 15

De brugklassers van het Hervormd

Lyceum Zuid in Amsterdam krijgen

verrijkingslessen Latijn aangeboden.

Studelta-talent Elise Mos-Burgers

Ontwikkelen lesmateriaal“Kijk naar de talenten van de leerlingen”

Training geven“Enthousiaste trainers die ook nog eens flexibel zijn!”

Studelta denkt graag met u mee over de

inzet van nieuwe media op uw school. De

talenten die wij bemiddelen zijn de eerste

generatie die zich nieuwe media eigen

heeft gemaakt. Juist daarom kunnen zij

een waardevolle bijdrage leveren aan de

implementatie en toepassing van nieuwe

media binnen het onderwijs.

Als talentenorganisatie vinden wij het

belangrijk om nieuwe kennis te brengen

en te delen. Daarom bieden wij ieder

onderwijstalent het Talent in Onderwijs

Programma (TOP) aan, waarin wij

onder andere training geven over de

mogelijkheden van nieuwe media binnen

het onderwijs. Wij hopen hiermee onze

talenten, en daarmee ook de school

waarop zij werkzaam zijn, voor te bereiden

en te inspireren.

Studelta-talenten kunnen docenten

ondersteunen, maar zijn ook inzetbaar

voor specifieke opdrachten omtrent

nieuwe media. Er zijn bijvoorbeeld al

meerdere talenten ingezet om digitale

lesondersteuning te ontwikkelen en

er zijn nog veel meer mogelijkheden.

Denk hierbij aan het ontwikkelen van

een beleids(implementatie) plan of het

verzorgen van social media trainingen

aan leerlingen en/of docenten.

Wij geloven dat nieuwe media een

prominente rol krijgt in het onderwijs en

dat dit veel mooie kansen biedt, mits

scholen daar klaar voor zijn. In dit proces

helpen wij u graag. Zo bouwen we samen

aan een mooie onderwijstoekomst!

Bent u ook geïnspireerd door het onderzoek van Sanne?

Educatieve uitgeverij Malmberg bracht

begin dit schooljaar het vernieuwde

ePack op de markt; toegang tot online

lesmateriaal op methodesites. Jong talent

werd gevraagd om docenten te trainen en

om hen de gebruiksmogelijkheden van

het ePack in te laten zien. Studelta-talent

Anneke Hijlkema was coördinator van dit

project.

Veel docenten wilden het ePack wel

gebruiken, maar ervoeren dit als een

sprong in het diepe. Daarom zijn

Studelta trainers ingezet om hen hierin

te begeleiden. Zij lieten stap voor stap

zien hoe je als docent met het ePack kunt

werken en welke voordelen het biedt.

Anneke zorgde dat het project op rolletjes

liep. “Ik was de spil in het web. Ik plande

de trainers in, verzorgde zelf trainingen

en gaf feedback door aan Malmberg.” De

reacties van de honderd getrainde scholen

waren positief. “We merkten dat veel

weerstand en frustratie weggenomen kon

worden door het programma geduldig uit

te leggen. En met succes: veel docenten

gebruiken ePack nu tijdens hun lessen!”

Volgens Anneke is het een goede

keuze geweest om Studelta-talenten in

te zetten. “Jonge mensen zijn flexibel,

open en enthousiast. De trainers namen

de coachende rol op zich, waardoor

het contact laagdrempelig werd. Zo

hebben we veel docenten overtuigd en

geënthousiasmeerd!”

ontwikkelde voor deze lessen het

lesmateriaal. En met succes: inmiddels

wordt haar lesmateriaal ook op andere

scholen gebruikt.

Elise haar uitdaging was om binnen zes

weken brugklassers te enthousiasmeren

voor de Latijnse taal. “Het Hervormd

Lyceum Zuid beschikte al over een

lesmethode, maar die vond ik niet

afwisselend genoeg. Ik kreeg de vrijheid

om er mijn eigen draai aan te geven, dus

combineerde ik de basisbeginselen van de

taal met bijvoorbeeld plaatjes en cultuur

uit Rome, leuke video’s en de twaalf

Romeinse goden als leidraad. Daarnaast

maakte ik mijn eigen PowerPoints en

oefeningen, zoals kruiswoordpuzzels en

een sudoku met Romeinse cijfers.”

Het samenstellen van het materiaal

ging Elise goed af. “Het is belangrijk om

goed te kijken naar de talenten van de

leerlingen. Hoe leert een kind het snelst

en hoe breng je iets op een afwisselende

manier?” Inmiddels wordt het lesmateriaal

ook aangeboden op andere scholen.

“Volgens mij heb ik een mooi werkboek

met lesplan voor docenten geleverd!”

Mijn passie voor het onderwijs blijkt uit

de vurige gesprekken die ik altijd al met

vrienden heb gevoerd. Ik ga dan ook graag

in gesprek met onderwijsorganisaties

en ben nieuwsgierig naar hun

verschillende zienswijzen. Na mijn studie

Opleidingskunde heb ik mij in eerste

instantie gericht op leren en ontwikkelen

binnen organisaties, maar ik kwam

er al snel achter dat

mijn liefde voor leren

meer bij het onderwijs

ligt: hier staan de

kinderen nog vroeg in het

leerproces en in die fase is

de ontwikkeling nog intensiever.

Het docentenvak vind ik dan ook een zeer

dankbaar beroep.

Ik vind mijn werk bij Studelta zinvol omdat

ik jonge talenten kan laten ervaren hoe

inspirerend en waardevol werken in het

onderwijs kan zijn. Mijn kernwaarde is

‘eigenheid’. Ik geloof dat het succesrecept

voor talentontwikkeling begint met

eigenheid, vervolgens groeit met een

vleugje uitdaging en tenslotte resulteert

in passie. Mijn eigen passie heb ik bij

Studelta gevonden!

E-mail: iris@studelta.nl

Telefoon: 06 – 526 648 51

“Waar passie is, is energie” Iris Hermens versterkt sinds kort Studelta Onderwijs. Hier stelt zij zich graag aan u voor:

Your talent. Your future. Your world.

Pieter Nieuwland College

Bredero College

Vellesan College

Hervormd Lyceum Zuid

Gerrit Rietveld College

Amadeus Lyceum

Het Amsterdams Lyceum

Veenlanden College

Cygnus Gymnasium

Joodse Kindergemeenschap Cheider

Purmerendse ScholenGroep Trinitas College

Baken Trinitas Gymnasium

Wellantcollege

Revius Lyceum

Jac. P. Thijsse College

Kaj Munk College

Krimpenerwaard College

Cals College

Clusius College

Minkema College

CSB

OSG De Meergronden Christelijk College Zeist

Scholengemeenschap Reigersbos

St. Ignatiusgymnasium

Calvijn Christ. Scholengemeenschap

Eerst de Klas Atlas College

Baken Park Lyceum

Panta Rhei

Berger SG

SG Tabor

Sondervick College

Da Vinci College Nova College

Selectie van onze opdrachtgevers