Yad Vashem: Een herinneringscentrum en een naam

„hem geef Ik...... een gedenkteken en een naam in Mijn tempel en binnen de muren van Mijn stad. Ik geef hem een eeuwige naam, een naam die onvergankelijk is.“ (Jesaja, hoofstuk 56, Vers 5)

September 1942: eerste initiatief om een herinneringsoord in het toenmalige Palestina op te richten.

Yad Vashem

Herinneringscentrum voor Holocaust en heldendom

18. mei 1953:Yad Vashem wet in de Knesset:

„In de joodse staat alles verzamelen, wat aan de verloren Diaspora herinnert. Herinnert zal moeten worden, de zes miljoen vermoorde Joden, gedood door de nazis en hun handlangers. Herinnert zal moeten worden zowel de joodse gemeenschappen die vernietigd zijn, alswel de moed en heldhaftigheid van de joode soldaten, en de strijders van de ondergrondse verzetsbewegingen plus degene die in de getto‘s gevangen zaten. De herinnering betreft alle zonen en dochters van het joodse volk, die hebben geprobeerd hun menselijke waardigheid te bewaren. Ook zullen herinnert worden de „Rechtvaardigen onder de Volkeren“, die hun leven riskeerden om Joden te redden.“

„Daarom werd de Berg van de Herinnering, Har Hazikkaron, op een gegeven moment in twee stukken verdeeld: het gedeelte van de berg, dat aan de kant van de stad Jeruzalem is, herbergt een militaire begraafplaats alswel een begraafplaats voor de stichter van het zionisme en enkele van haar belangrijke leiders.Aan de andere kant, de kant van de bergen, met de rug naar de stad, bevindt zich het instituut ter herinnering aan de vernietiging van het europese jodendom. Deze indeling, die wij hier kunnen waarnemen is toevallig, doch er is hier sprake van een hierarchie die op symbolische wijze de betrekkingen in deze nieuwe maatschappij weergeeft. De symbolen van de nieuwe Staat hebben duidelijk voorrang boven die van de vernietiging.“

Saul Friedländer

Afgesloten verleden?

„Nog in de vijftiger jaren werd de Holocaust, werd in Israel het feit, dat de meeste Joden, zonder zich te verdedigen, zich als lammeren hebben laten afslachten, als een afschrikkend voorbeeld gevonden en zo door de politiek en opinie-makers gepresenteerd. In de jonge, krachtige staat van de Sturm- und Drang-Periode gold als historisch voorbeeld de opstand van de Zeloten tegen het juk van het Romeinse Imperium. De strijdende en niet de weerloze Jood was een identifikatieobjekt, wat het bestaansrecht van de strijdende zionistische staat rechtvaardigde.“

Michael Wolffsohn

De slachtoffers een naam gevenGetuigen in het proces tegen Eichmann

11.4.1961 – 15.12.1961: Prozes tegen Eichmann in een Israelische rechtbank in Jeruzalem

„Het proces in Jeruzalem was in theorie gericht op de aangeklaagde. Reeds spoedig verdween Eichmann. Hij was niet langer degene die de hoofdrol had, waarop de schijnwerpers gericht waren. De man in de glazen kooi trok zich terug achter het slachtoffer.“

Annette Wieviorka

Zes-daagse oorlog1967

– begrip voor de overlevenden

•Dreiging om vernietigd te worden

•Eigen hulpeloosheid

•Einde oorlog was als een wedergeboorte

Yom-Kippoer-oorlog 1973

– Scheur in de zionistische mythe

•Twijfel aan de eigen kracht

De Holocaust als een integraal narratief

Integration von:

a) jongeren, in Israel geboren generatie

b) Groepen van niet-Europese immigranten

C) Niet-religieuze en religieuze bevolkingsgroepen

Dokumentatie

Ca. 350.000 foto‘s; duizenden films

Bibliotheek: ca. 15.000 boeken; 4.000 kranten en vaktijdschriften

Archief: 100.000 getuigenissen

en 125 Mio dokumenten

Yad Vashem – 4 zuilen

Onderzoek

The International Institute for Holocaust Research

Yad Vashem – 4 zuilen

Pedagogiek

The International School for Holocaust Studies

Geopend 1993; een uniek wereldwijd instituut

Uitwisselling ervaringen met andere pedagogen

Ontwikkeling van onderwijsmaterialen

Cursussen voor educatorenVideokonferenties

Yad Vashem – 4 zuilen

image_erinnern_detail 1.jpg

Duitsland

HongarijëGriekenland

Tschechische Republiek

Finland

Frankrijk

België

Liechtenstein

Kroatië

Skandinavië

Roemenië

RuslandLitauwen

Polen

Oostenrijk

Italië

Groot-Brittanië

Oekraïne

Spanje

Nederland

De Holocaust als een deel van de identiteit en van de collectieve herinnering

Jom Hashoa

De media etc.

Een adaquate behandeling van het thema wordt reeds vanaf jonge leeftijd gestimuleerd

Het pedagogische concept van Yad Vashem

Uitgangspunten:

De Holocaust – civilisatiebreuk voor omstanders

De slachtoffers waren mensen, hun moordenaars waren ook mensen

Het joodse leven vóór de Holocaust

Het joodse slchtoffer had een eigen persoonlijk verleden. Het mag in geen geval zo zijn dat zijn identeit door zijn slachtoffer-status uit de Sjoa-tijd wordt bepaald.

Zelfwaarneming in plaats van waarneming door de ander

Het europese Jodendom van vóór de Sjoa moet in haar heterogeniteit en veelvoud voorgesteld worden.

Demontage van stereotiepen

Het joodse leven gedurende de Holocaust

Rekonstruktie van het zelfbeeld van de Joden (als een bewust gekozen middel om de propaganda te demonteren)

Wat brengen de Joden mee uit hun vroegere leven?

Het joodse leven nà de Holocaust

Return to Life – Begin en Hoop

Mediene1.jpgMediene1.jpg

Meelopers/Toeschouwers

How to move to see the others?

Wenen, Oostenrijk 1938

Demonisering verhindert het juiste inzicht

Mensen nemen een besluit

„De enige verzekering voor het voortbestaan van het kwade is, dat genoeg goede mensen besluiten om

niets te doen“.

)Edmund Burk(

Daders

How was it humanly possible?

Demonisering verhindert het juiste inzicht

Mensen nemen een besluit

Om de geschiedenis van de Holocaust te begrijpen, moet men de daders nauwkeuriger onder de loep nemen en proberen hun als mens te begrijpen. (...) We hebben hier met mensen te doen, met menselijke reacties, die ons zelf niet vreemd zijn.“Götz Aly, Die unbequeme Nähe zu uns selbst, Interview mit Yad Vashem, 2009)

Redder en helper, Rechtvaardigen onder de Volkeren

" De rechtvaardiging van mijn leven op deze aarde is elk kind, dat met mijn hulp gered is. Dit is geen reden tot eer."

Irene Sendler,

Brief aan het poolse parlement