1

Wisdomflash…………

een vonkje wijsheid

2005 – 2010

Deel 1

Graag neem ik je mee op een reis door het land van verwondering. Op de zoektocht naar zelfkennis en

bewustzijn. Vrede, licht en liefde. Vrijheid en wijsheid. De hierin geplaatste artikelen vormen mijn

inspiratie op deze reis. Wellicht kan het ook wat voor jou beteken !?

Hierna volgt de verzameling teksten uit de periode 2005 - 2010

Iets over mijn achtergrond: www.geertvanderleest.com

2

De Mozes Code; een verhaal over ‘geven’

In 2008 is een documentaire en boek uitgekomen over de Mozes Code. Een verhaal dat je inzicht geeft

in kernthema’s die voor jouw leven van belang kunnen zijn. Die richting kunnen geven aan jouw eigen

keuzen en te volgen weg. Het sprak mij aan. Vandaar hierover iets op mijn weblog.

3.500 jaar geleden gaf Mozes, de profeet van God uit de bijbel, de wereld een geschenk dat de wereld

veranderde. Enkele van de meest ongelofelijke mirakels ontstonden door het toepassen van een

simpele code die de krachten van het creatieve vermogen van God ontluiken. Deze antieke technologie

is in de loop ter tijd in de vergetelheid geraakt en genegeerd. Deze code heeft, als hij wordt toegepast

op de mensheid, het vermogen om de planeet te veranderen en om de rijkste zegeningen voor uw leven

te zijn.

Aan de basis van The Moses Code ligt de werkelijke functie en beoefening van de Wet van Aantrekking

(Law of attraction). Deze wet gaat om het "verkrijgen" van de dingen die je wilt, dingen waarvan je

denkt dat ze meer bevrediging in je leven zullen brengen.

Misschien werd u gezegd dat deze Wet helemaal gaat over het verkrijgen van de dingen die u wenst –

dingen waarvan u denkt dat ze uw leven meer genoegdoening zullen geven. Maar wat als dit pas de

eerste stap is, en het breken van de Mozes Code meer afhangt van wat u bereid bent te geven dan te

krijgen.Het zou betekenen dat je al over de vaardigheden beschikt om alles wat jij je ooit gewenst hebt

te manifesteren, en wel nu! En dat je de mogelijkheid of zelfs de verantwoordelijkheid hebt om die

goddelijke energie in te zetten voor meer dan alleen het verkrijgen van geld, een mooiere auto of de

perfecte relatie. Je bent hier om de kracht van het goddelijke zelf aan te wenden en een wereld te

crexebren die gebaseerd is op de wetten van mededogen en vrede. Dat is de taak die hier voor je ligt.

Welkom bij de Moses Code, aldus de trailer van de film the Moses Code.

The Moses Code haakt lichtelijk in op het gegeven van ‘The Secret’. Waar ‘The Secret’ de wet van

aantrekking (Law of Attraction) uitlegt en hoe je het toepassen in je leven om meer rijkdom, gezondheid

jouw kant op te laten komen, krijg je met ‘The Moses Code’ een andere sympathiekere les

voorgedragen. Een les in dienstbaarheid. Wat je geeft, krijg je zelf ook terug. Mozes verrichtte -zo vertelt

3

deze documentaire en boek- met behulp van de zin ‘I am that I am’ (‘Ik ben dat ik ben’) -dat hij ontving

door God- wonderen. De Mozes Code ontketent de kracht van Gods naam en het is een alledaags

symbool. Je moet de komma in de bovenstaande zin zetten zodat er komt te staan: ‘I am that, I am’.

Hierdoor komt de nadruk te liggen op het feit dat je God overal terug kunt vinden; in jezelf, je

medemens, de natuur etcetera. Zo valt de visie van de makers van ‘The Moses Code’ te omschrijven op

een korte en bondige manier.

.

De makers van ‘The Moses Code’ richten zich niet op persoonlijk gewin, maar hameren erop wat we

kunnen betekenen voor de maatschappij of de medemens. Om de code ‘I am that, I am’ tot een

handzaam en uitvoerbaar gegeven te maken, hanteert men het simpele – en voor de handliggende –

GOD. Dit staat voor : Giving, Oneness en Destiny. Vertaald betekent het : geven, eenheid en

lotsbestemming.

Het ziet ernaar uit dat via het succes van The Secret er een nieuwe drempel is overschreden met de

acceptatie van het publiek van metafysische praktijken en filosofieen. Overal waar men kijkt dezer

dagen vindt men mensen die zich keren tot de mystiek en het bovennatuurlijke voor de antwoorden op

hun problemen. Exe9n prominente rabbi, die schrijft over actuele sociale toestanden, heeft geschreven

dat 40% van de mannen van middelbare leeftijd en 33% van de vrouwen van middelbare leeftijd lijden

aan allerlei vormen van depressie. Wat zou er aantrekkelijker kunnen zijn voor deze miljoenen mensen

dan dat zij in staat zouden zijn hun omstandigheden te veranderen. Dit is wat boeken zoals The Secret

en The Moses Code aanbieden.

Verhaallijn

Vanaf het begin der tijden heeft de mensheid het verlangen gehad om zichzelf en zijn relatie met zijn

schepper te begrijpen. In de tijd van Mozes was er geen echte naam voor de Goddelijke aanwezigheid.

Mozes kwam bij een brandende struik, die niet verbrandde. Die sprak tot hem en zei dat hij van de Farao

moest eisen om zijn volk vrij te laten. Mozes vroeg: "Wie kan ik zeggen die dat heeft gezegd?" En God

4

zei: "Ik ben dat Ik ben". Voor de eerste keer in de geschiedenis had God een naam. Gewapend met de

naam van God "Ik ben dat Ik ben" verrichtte Mozes enkele van de grootste wonderen in de bijbel.

Verschillende religies beseften de enorme kracht van deze woorden en verkondigden dat het uiten

ervan ketterij was. En zo werd de kracht ongedaan gemaakt, ingetoomd en verkeerd begrepen.

Mozes bereikte nooit het beloofde land en de code had ook niet die kracht om de complete mensheid te

bevrijden.

De mozes code "Ik ben dat Ik ben" heeft een komma nodig. "Ik ben dat, Ik ben"

Een spirituele leraar zei me eens een uur lang tegen alles wat ik tegenkom te zeggen: "Ik ben dat". Een

vriendin zei: "Dat ben je toch niet!" Maar ik zei: "Jawel, ik ben dat, dat ben ik". Ik besefte dat ik zojuist

de grote naam van God had uitgesproken.

Het is God’s manier van zeggen: "Overal waar je kijkt , zie je mij.

God zegt "Ik ben alles wat er is".

Wij projecteren Zijn aanwezigheid buiten ons in plaats van er van binnen een relatie mee aan te gaan.

.

We gaan drie sleutels verkennen om de belichaming van God te ervaren.

We doen dat aan de hand van drie letters:

Giving (geven)

Onenes (eenheid)

Destiny (bestemming)

.

1. GEVEN

Wat je geeft ervaar je in jezelf. Oftewel wat je geeft, krijg je van jezelf.

Je hersenen zien geen verschil tussen wat je een ander geeft of jezelf.

Wij dienen enkel ons zelf.

Mijn zoon was een mooi voorbeeld. Hij doet iets wat hij niet voor mogelijk hield. Hij wilde geld

inzamelen om een school te laten bouwen in Afrika en al zijn eigen geld eraan doneren. Hiermee verliet

hij zijn veilige wereldje.

De meeste mensen hebben moeite met zich open te stellen om te ontvangen.

5

.

2. EENHEID

We zijn 1 met het leven, 1 met God en 1 met elkaar. De meeste mensen zien de wereld door middel van

hun zintuigen. Door spirituele oefening kun je verder gaan dan je zintuigen en eenheid ervaren. Niet met

zicht maar met inzicht.

We hebben geleerd om onszelf als apart van de rest te zien.

Na twee dagen helpen bij de ramp met de Twin Towers op 09-11-2001 hoorde ik tijdens een korte

rustpauze een stem die zei: "Of dit wordt je Vietnamervaring of" en ik stond op en liep weer naar buiten.

Toen ik buiten kwam zag ik in de fel verlichte omgeving dat iedereen zijn ego had laten vallen. We waren

met een gezamenlijk doel bezig; een groter iets voor allen. Ik zag op dat moment hoe de mensheid eruit

zou zien als we allemaal op deze manier zouden kunnen samenwerken. Ik heb eenheid ervaren.

Ik heb me leren gedragen als een voorbeeldig persoon. Maar soms is het ook goed om een bitch te zijn.

Je donkere kanten kunnen geschenken zijn.

Ga naar binnen en accepteer wat je er vindt.

Mijn vrouw is vermoord door twee inbrekers. Haar foto verscheen op de telefoon, hoewel de batterij

leeg was en op dat moment voelden wij zo’n diepgaande verbinding met haar en ik voelde zelfs de

verbinding met de mannen die haar vermoord hadden, compassie omdat zij echt iets verschrikkelijks

moesten hebben meegemaakt om tot zo’n daad te komen.

.

3. BESTEMMING

Het is van belang om je diepste verlangens te ontrafelen en naar buiten te brengen.

Er is iets in ons, dat zich bewust wil worden als "ons".

Mozes was een gewone man die op een gewone dag een uitzonderlijke ontmoeting had met een

verschijning uit het niet fysieke.

Iedereen moet een reis maken vanuit zijn gewone bestaan (ego) naar een persoon met een

bestemming.

God kiest niet de uitverkorene maar diegene die ervoor kiest uitverkoren te zijn.

6

Als we ja zeggen tegen onze bestemming komen we onze "innerlijke farao", ons intellect tegen. Dat deel

van jou dat graag in het veilige gebied blijft versus dat deel van jou dat graag iets bij wil dragen.

Ik vind het grappig dat God Mozes heeft gekozen omdat hij een spraakgebrek had. Waarom hij?

Vanwege zijn nederigheid.

Wij denken dat wij het niet waardig zijn om gehoord te worden omdat wij gebreken hebben, maar God

kan ons juist dan gebruiken om ons te transformeren in een nieuwe persoonlijkheid.

Veel mensen zien het "Ik ben dat ik ben " als iets heel groots wat wij niet zijn. Maar wij zijn het wel; het

drukt zich echter uit in hele kleine, nederige momenten.

Wij geven allemaal aandacht aan onze identiteit als vader, moeder, werknemer, etc. Maar er is een

centrale identiteit die het "ik ben" bewustzijn vertegenwoordigd. Dat is de gelijkenis met God.

We moeten stil worden om deze innerlijke stem te kunnen horen.

Als we ons intellect met ons hart verbinden ontstaat de wil van God.

Als we dat doen worden we gelukkig.

Toen ik in het ramp gebied van de Twin Towers stond kwam bij mij de bestemming omhoog, namelijk;

het creeeren van eenheid.

.

Nu we deze wijsheid kennen, kunnen we hem gaan toepassen.

"Ik" is de creatieve kracht van het universum. En wanneer je "ben" eraan toevoegt, zet je die kracht in

beweging.

Er is een proces dat je elke dag kunt gebruiken. En je past het toe door te zeggen; "Ik ben dat, ik ben".

De eerste stap is Focus op wat je wilt.

De tweede stap is Herhaal de woorden "Ik ben dat, ik ben".

De derde stap is Adem.

Een manier om dit te doen is op de uitademing te zeggen "Ik ben dat", en op de inademing "ik ben".

Doe deze oefening terwijl je naar een kwaliteit kijkt die je bewondert.

Gevorderde studenten begrijpen dat het aantrekken precies omgekeerd werkt; niet iets wat je naar je

toe aantrekt maar iets wat dxf3xf3r jou wordt gebracht.

Er zijn genoeg mensen die alles hebben en toch het gevoel hebben iets te missen. Dan ben je de ziel

vergeten.

7

Als je "eenheid"van binnen kan voelen dan ben je in het "koninkrijk Gods".

Vanuit de hele wereld komen er nu mensen bij de stad Jerusalem met de kracht van de mozes code om

uiteindelijk vrede te brengen onder de mensheid.

Geconcentreerde groepsintentie in Israxebl en andere plaatsen hebben al aangetoond de criminaliteit

met 30% te verminderen.

.

Nu 3500 jaar later is de reis van Mozes voltooid. Het is nu aan ons om een nieuwe wereld binnen te

stappen.

Bron: www.themosescode.com

.

Opmerking

Het boek ‘De Mozes Code’ is sympathiek. Of het historisch en theologisch gezien allemaal klopt wat erin

wordt beweerd kan soms worden betwijfeld. Maar dat is wellicht niet eens zo van belang. Van belang is

de ‘boodschap’ die dit verhaal wil vertellen. Van belang is wat het verhaal met je doet of kan doen.

Spreekt het je aan en zet het je aan tot reflectie, inzicht, bewustzijn en handelen? Mij sprak het aan en

zette mij aan tot reflectie, inzicht en verdieping van mijn bewust-zijn. Dat is het begin. Het handelen

komt daarna. Dat sympathieke gevoel had ik overigens veel minder bij The Secret. Een boek en

documentaire die wel heel erg uitgaat van de maakbaarheid en ego- en materiegerichtheid van elk mens

als individu (het ‘krijgen’). De Mozes Code is sympathieker; die gaat uit van ‘geven’ en komt tot het

inzicht dat ‘geven’ het beste bijdraagt aan het eigen geluk van de mens als individu.

Een boodschap die dichtbij de boodschap komt van die timmermans-zoon uit Nazareth in Palestina.

December 2009, Geert van der Leest.

26 December 2009

By wisdomflash on 20:05

8

De Codes van het Leven (the Life Codes)

Eén boek. Drie wereldreligies. Zeven codes die je leven zullen veranderen. Na duizenden jaren lang een

verborgen bestaan geleeft te hebben in de bekendste religieuze geschriften, onthullen zeven

levensleraren nu hun eeuwenoude geheim: de zeven codes.

In The Life codes geeft levensleraar Patty Harpenau de spelregels voor het leven. Als levende magneten

beschikken we over veel meer kennis en kracht dan we vermoeden. Deze krachten kunnen we in onszelf

ontwaken door hun codes te kennen. Wie de spelregels begrijpt, begrijpt het leven. Wie de Codes kent,

kan met het spel beginnen. The Life Codes legt praktisch en toegankelijk het spel van het leven uit. Het

leert je de spelregels van het leven en leidt je zo naar nieuwe inzichten, veranderingen en nieuwe

sleutels.

Er zijn 7 codes voor iedere dag van de week

de wet van eenheid op maandag ,

de wet van dualiteit op dinsdag,

verlangen op woensdag,

vergeving op donderdag,

9

de wet van liefde op vrijdag ,

op zaterdag de wet van vertrouwen

en op zondag de wet van overvloed,

Iedere code zet je aan het denken. Het legt uit hoe je bijvoorbeeld vertrouwen in je leven (weer) toe kan

laten. Hoe gemakkelijk dat eigenlijk kan en dat dat vertrouwen er ook blijft.

1. verbinding

Alles is verbonden. Niets is onverbonden.

Om het leven te begrijpen, moet je het hart van de schepping, het fundament, begrijpen. Om te leren

boetseren met het leven en om je leven vorm te geven, moet je weten wat de klei is die je in je handen

houdt.

De eerste deugd is verbinding. Verbinding met jezelf, met de wijsheid in je eigen hart en met alles wat

leeft. Vrede is geen voorwerp maar een golflengte, een veld van energie, een bewustzijn. Dat veld

vertaalt zich in dat wat je denkt, voelt en bent. Mensen denken concreet: in voorwerpen, materie en

alles wat ze met hun zintuigen tastbaar kunnen maken. Maar iemand die de verbinding ziet achter alles

wat leeft, kijkt naar het bewustzijn. Alles heeft een ziel. De ziel is de intelligentie achter alles wat

zichtbaar is. De ziel van het leven is vrede.

Waar ben jij op afgestemd?

In dit universum zijn alle frequenties aanwezig. Lagere frequenties zijn woede, wrok, manipulatie,

jaloezie en kwaadsprekerij. Hogere frequenties zijn harmonie, liefde, rust, vrede, geluk en heling. Alles

begint bij jezelf. Bij de keuze vanuit welke verbinding jij wilt leven. Waar ben jij op afgestemd? Want

vrede ontmoet alleen vrede als je vrede bent.

2. Dualiteit

We zijn in dit leven om onszelf te ervaren en dat wat we willen ervaren is verbonden met ons diepste

verlangen. Je wilt tenslotte zijn wie je verlangt te zijn, nietwaar? Daarom zijn we hier. We zijn in dit

leven om ons diepste verlangen te leven, wat dat verlangen ook moge zijn. De dualiteit van het leven

geeft ons een keuze: leven in de schaduw of in het licht van onszelf?

Het leven is een duaal spel. Zonder het verschil bestaat er geen ervaring. Want hoe kan eenheid haar

gezicht laten zien als er niets anders is? Alles in de natuur bestaat in twee: een afwezigheid en een

aanwezigheid. Het een kan niet zonder het ander. Geluk bestaat bij de gratie van ongeluk. Haat en liefde

horen bij elkaar. Passie en wrok zijn elkaars tegenpolen. Vrede en onrust zijn de dag en de nacht.

Overvloed en schaarste zijn het licht en de duisternis. Dat is de keuze die elk mens maakt. In welke

wereld willen we leven? Leven we in de afwezigheid of kiezen we voor de aanwezigheid van vrede in

onszelf en anderen.

10

3. Verlangen

Een wijze tuinman begint met de kennis van zijn verlangen. Dat is het zaad van zijn gedachten.

Vervolgens zorgt hij dat hij werkt met vruchtbare aarde. De aarde van vertrouwen dat alles er al is. Dan

volgt hij het voorbeeld van zijn aartsvader Adam, want hij weet dat hij het recht heeft om alles te

verbouwen. Hij heeft het recht van zijn vrije keuze en in die grond plant hij zijn zaad. Dan laat hij het

verlangen los. Wat niet wil zeggen dat het hem niet uitmaakt of het opkomt. Zijn vertrouwen is zo groot

dat hij zeker weet dat het opkomt. Hij laat alleen de natuur haar gang gaan, want dingen groeien zoals

ze moeten groeien.

Zo werkt het ook met mensen. In de ziel van ieder mens woont een verlangen, een diep verlangen. De

mens die dit verlangen leeft, is in vrede met zichzelf. Het is niet moeilijk om je verlangen te leven. Het

vereist dezelfde inspanning om het niet te doen. De eerste stap die je moet zetten, is dat je het hoofd

moet overtuigen van een nieuwe werkelijkheid. Dat je wel degelijk in staat bent om in een wereld van

vorm, geld en materie te overleven als je jouw verlangen leeft.

Breng de aandacht naar je hart en geef jezelf toestemming om te zien wie je van nature al bent. Je hebt

geen verlangen, maar je bent het. Alles ligt opgeslagen in de zaadjes van je ziel. Hoe ver je doel ook lijkt,

je bent het al. Anders zou je het verlangen niet hebben. Mensen verlangen niet naar dingen die ze niet

kunnen of willen zijn. We hebben allemaal zo onze wensen, maar het echte verlangen zoekt precies wat

het beste bij de ziel past.

4. Vergeving

Een menselijke ervaring is niet gemaakt om perfect te zijn, omdat er altijd een tegenstelling zal zijn. Die

tegenstelling maakt dat we het leven kunnen ervaren. Onze intentie om een beter mens te worden,

maakt dat we met vallen en opstaan groeien.

Draag het verleden niet met je mee. Laat je last los, vergeef jezelf en loop door naar een nieuwe

bestemming. Als je de wil hebt om pijn los te laten, volgt de weg vanzelf. Als het verleden tussen jou en

een vreedzaam leven in staat dan is het tijd om afscheid te nemen. Want waarom zou je het verleden

elke dag opnieuw willen leven?

De lessen die we leven, maken wonden op de ziel die een ander niet kan helen. We moeten onszelf

vergeven. Pas dan kunnen we weer heel en compleet worden. De ziel kent geen zonden of schuld, alleen

lessen. Niet strijden of winnen, maar ervaren

5. Liefde

Waar je hart is, zal je schat zijn, aldus Jeshua Ben Joseph.

Onze hoofden, harten en zielen ontmoeten elkaar en de dingen die je normaal nooit aan elkaar zou

zeggen, vertel je als vanzelf met een verlegen glimlach aan de ander. De pure ziel van liefde is overgave

11

en zij gaat hand in hand met vrede. Want waar liefde woont, is geen strijd. Wat in echte liefde

verbonden is, kent geen verschil.

Liefde kan je het hoogste genot, maar ook de diepste pijn brengen. Het is de dualiteit van het leven. Het

xe9xe9n bestaat altijd bij de graxadtie van het ander.

herinner je dan aan een spirituele levenswet die zegt dat liefde altijd bij jezelf begint. Altijd. Dat wil

zeggen dat je eerst moet leren om van jezelf te houden zodat een ander voor jou een aanvulling kan zijn

in plaats van een invulling.

Het leven is de reden van jouw bestaan.

Het leven valt je ten deel als je bereid bent om het vanuit dankbaarheid, rust en liefde te leven.

6. Vertrouwen

Alles begint bij jezelf. Je basis is het vertrouwen in jezelf. Je kunt jezelf de kunst van vertrouwen leren

door de frequentie van vertrouwen op te zoeken. Dit gevoel ligt ergens in je geheugen opgeslagen. Haal

dit gevoel bewust naar je hart. Vertel jezelf dat je xe9xe9n bent met alles. Je bent een onderdeel van

een groot geheel. Alle kwaliteiten uit het groter geheel bevinden zich in jou. Dat is een wet van het leven

en er zijn geen uitzonderingen.

Je bent alles al en de mate waarin je daarop vertrouwt, maakt dat je innerlijke overtuigingen naar buiten

schijnen.

Leer jezelf op je eigen gevoel te vertrouwen. Je gevoel kent de agenda van je ziel. Het weet waar je moet

zijn. Het kent de juiste tijd en plaats voor alles in je leven. Durf je het aan om op de wijsheid van je

gevoel te vertrouwen? De zesde deugd leert je begrijpen dat je eerst vertrouwen moet hebben in wat je

wilt zijn en opent met de woorden: ik ben liefde. Ik ben wijsheid. Ik ben Vrede. Ik ben alles. Ik ben dat

wat ik ben.

7. Overvloed

Als je leeft in vrede zal het je omarmen en koesteren, je dragen waarheen je ook wilt. Het zal je wiegen

en van je houden en niet over je oordelen, want het weet dat jij en zij xe9xe9n zijn. Je mag alles zijn wat

je verlangt te zijn en als je doorzweeft op de stroom van vertrouwen dan opent zich als vanzelf de

laatste deugd.

de ziel van de mens is tijdloos, maar het hart en hoofd zijn verbonden met tijd. Sommige mensen leven

snel, andere langzaam. Helaas wonen maar weinigen in het nu. In het nu ligt de deur naar het veld van

overvloed. Dat is het geheim van tijd. De vervulling van onze wensen kent geen tijd, dat is het geheim.

Er is geen tijd anders dan de tijd die de mens zelf maakt. Als je met de kracht van je verbeelding naar de

toekomst reist en daar op het scherm van je fantasie je nieuwe werkelijkheid creeert, haal je de

toekomst naar het nu. Want weet dat in de tijd alle mogelijkheden verborgen liggen. Alles is er al. Er

hoeft geen vrede meer gemaakt te worden. Op de planken van het universele geheugen liggen de

12

toekomsten. Daar ligt onder het sterrenstof de aanwezigheid of de afwezigheid van de wereld die wij

willen zijn. Beide scenario’s liggen klaar om te leven. Dat is de keuze die de wereld wacht en die wereld

begint bij jezelf. Gewoon hier en nu. Dat wat jij en ik leven, geven we door

Elk mens draagt de naam van Vrede en wat we in ons hart dragen, zien we terug in de buitenwereld.

Vrede ontmoet vrede als we innerlijk vrede leven.

Het maken van een vreedzame wereld leek mij te groot. Als een kluwen wol waarvan het begin niet te

vinden was, totdat ik de woorden van Ghandi las; verander de wereld, begin bij jezelf.

23 December 2009

By wisdomflash on 10:36

13

Even niks doen !

De mens is geprogrammeerd om te reageren. Prikkels, gedachten, gebeurtenissen: ze lokken

(lichamelijke) reactie en emoties op, en de wil tot handelen. Soms is het beter om niet te doen, maar te

laten. Ook je gevoel en je gedachten.

Niet altijd doen, betekent meer accepteren dat het niet volmaakt is. Het leven, je relatie, je kind, jijzelf.

En ook relativeren. Door afstand te nemen. Door het observeren, van je gedachten en overtuigingen in

plaats van erop te reageren. Ruimte creeeren tussen je gedachten, gevoel en overtuigingen en je

reacties daarop. En je vervolgens af te vragen of datgene waarop je wilde reageren werkelijk zo

belangrijk is.

In de kern gaat het over een stokoud filosofisch probleem: kunnen wij de dingen kennen zoals ze zijn? In

hoeverre bepalen je gedachten en de taal de werkelijkheid? Zijn ze de werkelijkheid? Of zijn ze een

interpretatie, een oordeel? En als je andere woorden gebruikt, is dan ook de realiteit anders? Benoemen

schept afstand. Ook als het gaat om gedachten of gevoelens. Daardoor lukt het beter om ze met rust te

laten. Ze toe te laten zonder je ermee te vereenzelvigen.

Volgens het boeddhisme is iedere negatieve emotie zelf het gevolg van een verkeerd idee over de

werkelijkheid. Omdat de meeste mensen niet in staat zijn de werkelijkheid achter de verschijnselen te

doorgronden die Boeddha leegte noemt klampen zij zich vast aan verschijningsvormen: gedachten,

emoties, concepten, spullen et cetera. Of, zoals de Franse monnik Matthieu Ricard het verwoordde in

Ode: Mensen identificeren zich met de tastbare verschijnselen en denken in feite dat ze hun baan,

lichaam, religie of geest zijn. Ze identificeren zich er volledig mee en klampen zich zodoende vast aan

een fata morgana, die ook wel ego wordt genoemd. Omdat je je baan, lichaam, religie of ideeen

allemaal kunt kwijtraken, leven de meeste mensen in een voortdurende angst. Deze angst roept

vervolgens weer allerlei lelijke eigenschappen op, zoals haat, begeerte, afgunst onvrede en trots.

En psycholoog Ron Brandsma zegt: Als je er middenin zit, klinkt het misschien vreemd; toch ben jij niet

je pijn of verdriet. Noch je boosheid, bitterheid, somberheid, gespannenheid. Jij bent degene die het

waarneemt. Jij bent het bewustzijn. Je bewustzijn heeft geen pijn. Door je meer op je bewustzijn te

richten, op het proces van waarnemen, ervaar je afstand tot het waargenomene.

14

Om werkelijk vrij te worden van de tirannie van de geest, is het niet voldoende om je emoties te

identificeren of te erkennen. Je moet leren de stroom van je gedachten even te onderbreken, zodat je er

van een afstand naar kunt kijken. Dan kom je erachter dat gedachten geen bestendig of onafhankelijk

bestaan hebben. Het zijn geen wezens van vlees en bloed die je kunnen beschadigen. Ze hebben slechts

zoveel kracht als jij eraan toedicht.

Minder doen en meer laten dus.

Gebruikte bronnen:

Rob Brandsma: Beter nu. Breng mindfulness in je leven.

Ode, april 2007. Artikel: De monnik die terugkeerde naar de moderne wereld.

Zie ook: www.aandachtraining.info

http://www.simplifylife.nl/overview.php?cid=495

31 May 2009

By wisdomflash on 10:18

15

Celestijnse belofte en het tiende inzicht, James Refielfd

In 1996 publiceerde James Redfield zijn boek ‘de Celestijnse belofte’. Spirituele thema’s verpakt in een

spannende verhaalvorm. Dat leest altijd wat gemakkelijker dan als droge theorie. Daarna verscheen er

nog een vervolg op de negen inzichten uit het boek ‘de Celestijnse belofte’, genaamd ‘het tiende

inzicht’. Hoewel dat eenzelfde opzet kent vliegt dit boek in mijn beleving ‘uit de bocht’. Te ‘zweverig’,

niet pakkend verhaal etc.

Maar het eerste boek, dat mag er zijn!

Samenvatting Celestijnse belofte

1. Kritische massa

Er vindt in de menselijke samenleving een nieuw spiritueel ontwaken plaats, een ontwaken dat wordt

teweeggebracht door een doorslaggevende hoeveelheid individuen die hun leven ervaren als een

spirituele ontplooiing, een ontwikkelingsreis waarin we worden geleid door geheimzinnige

toevalligheden.

2. Het langere nu

Dit ontwaken staat voor het scheppen van een nieuw, vollediger wereldbeeld, dat een vijfhonderd jaar

oude preoccupatie met wereldse zaken en comfort vervangt. Hoewel de ontwikkeling van de

technologie een belangrijke stap was, ons ontwaken voor de toevalligheden in het leven stelt ons open

voor de ware bedoeling van het menselijk leven op deze planeet en de ware aard van ons universum.

3. Een kwestie van energie

16

We ervaren nu dat we niet in een materieel universum leven, maar in een universum van dynamische

energie. Al wat bestaat is een gewijd energieveld dat we kunnen voelen en intuitief kunnen waarnemen.

Bovendien kunnen wij, mensen, onze energie projecteren door onze aandacht in de gewenste richting te

laten gaan (‘de energie stroomt naar waar de aandacht heengaat’), waarbij we andere energiesystemen

beinvloeden en het tempo waarmee de toevalligheden in ons leven voorkomen verhogen.

4. De strijd om de macht

Maar al te vaak sluiten mensen zich af van de hogere bron van deze energie en voelen zich daardoor

zwak en onzeker. Om energie te verwerven zijn we geneigd anderen te manipuleren of hen te dwingen

ons aandacht en dus energie te geven. Wanneer wij anderen op die manier succesvol overheersen,

voelen wij ons sterker, maar zij blijven verzwakt achter en vechten vaak terug. Het wedijveren om

schaarse menselijke energie is de oorzaak van alle conflicten tussen mensen.

5. De boodschap van de mystici

Onzekerheid en geweld komen ten einde wanneer we een intieme verbinding ervaren met de goddelijke

energie in ons binnenste, een verbinding die door mystici uit alle tradities genoemd wordt. Een gevoel

van lichtheid, opwaartse kracht en een aanhoudend gevoel van liefde is de maatstaf voor deze

verbinding. Als aan die maatstaf wordt voldaan, is de verbinding echt. Zo niet, dan doet men maar alsof.

6. Het verleden ophelderen

Hoe meer we verbonden blijven, des te meer we ons er direct bewust van worden wanneer we de

verbinding kwijtraken, meestal wanneer we onder spanning staan. Op die momenten wordt onze eigen

specifieke manier om energie bij anderen weg te halen zichtbaar. Zodra onze manipulaties eenmaal tot

ons eigen bewustzijn zijn doorgedrongen, wordt onze verbinding stabieler en dan kunnen we ons eigen

groeipad in dit leven ontdekken, en onze spirituele levensopdracht, de persoonlijke manier waarop we

een bijdrage aan de wereld kunnen leveren.

7. Je in de stroom begeven

Het kennen van onze eigen levensopdracht versterkt de stroom van geheimzinnige toevalligheden die

ons naar onze bestemming leidt. We beginnen met een vraag, dan krijgen we dromen, dagdromen,

spontane ingevingen die ons naar het antwoord leiden, waarin gexadwoonlijk synchroon wordt voorzien

door de wijsheid van een andere mens.

8. Intermenselijke ethiek

We kunnen de frequentie van het ‘toeval als gids’ doen toenemen door iedereen die in ons leven komt

op een hoger plan te zien. We moeten ervoor uitkijken onze innerlijke verbondenheid niet te verliezen

in romantische relaties. Anderen op een hoger plan zien is vooral effectief in groepen, waarin elk lid de

energie van alle anderen kan voelen. Bij kinderen is dit buitengewoon belangrijk voor hun eerste gevoel

van zekerheid en voor hun groei. Door de schoonheid in elk gezicht te zien, verheffen we anderen tot

hun meest wijze zelf en vergroten we de kans een synchroon bericht te horen te krijgen.

17

9. De ontluikende beschaving

Terwijl wij ons allen ontwikkelen naar de optimale voltooiing van onze spirituele levensopdracht, zullen

de technologische middelen voor ons voortbestaan volkomen geautomatiseerd worden, aangezien de

mensen zich niet langer daarop maar op het synchrone groeiproces concentreren. Een dergelijke

ontwikkeling voert de mensheid naar de hogere energieniveaus, waardoor uiteindelijk ons lichaam

transformeert tot een spirituele vorm, en de huidige bestaansdimensie verenigd wordt met de dimensie

van het hiernamaals, waarmee de cyclus van geboorte en dood ten einde komt.

Het Tiende Inzicht gaat over het leren vertrouwen op je ingevingen, je herinneren welke intentie je had

bij je geboorte, de Wereldvisie vasthouden."

Begrippen die in Het Tiende Inzicht voorkomen

Geboortevisie. Elk van ons heeft voor de geboorte een ideaalbeeld over hoe ons leven er uit kan zien,

compleet met onze ouders en onze neiging verwikkeld te raken in een bepaald machtsspel. Je hebt er

voor gekozen in een bepaald gezin geboren te worden omdat je daardoor je doel beter kan bereiken. Als

we op aarde komen en een menselijke vorm aannemen veranderen we als een blad aan een boom. Als

je niet weet wie je bent volg je de kennis van de wind.

Persoonlijke thema’s. Ieder van ons kan tot steeds meer inzicht komen in de persoonlijke thema’s van

het Tiende Inzicht; deze thema’s betreffen: het Hiernamaals; reincarnatie; het inzicht dat we deel

uitmaken van een zielengroep; intuitie vasthouden; dienstbaar zijn; angsten en ongewenste

conditioneringen uit de weg ruimen.

Wereldvisie. Naarmate je de persoonlijke thema’s van het Tiende Inzicht begrijpt kom je in een hogere

spirituele dimensie. We ontdekken dan dat alles een doel heeft. We ontdekken het doel van ons zijn op

aarde. De Wereldvisie bestaat voor een belangrijk deel uit het optillen van de sluier tussen de dimensies.

18

Je eigen leven sturen. Je kunt jezelf, de anderen en de gang der gebeurtenissen beinvloeden door

concentratie op en vasthouden van je geboortevisie, de geboortevisie van anderen, en de Wereldvisie.

Je eigen koers bepalen. Regelmatige bezinning over je bestaan is belangrijk. Je kunt je eigen weg vinden

door je levenslijn te plaatsen in het perspectief van je geboortevisie en de Wereldvisie, om zo te gaan

zien wat je van je geboortevisie hebt gerealiseerd, en wat je nog te doen staat.

Je intuitie ontwikkelen. Beelden die in je opkomen hebben je iets te zeggen, evenals dromen; ze

herinneren je aan je geboortevisie, en wijzen je de weg om deze verder te kunnen realiseren in het

perspectief van de wereldvisie; het zijn de bouwstenen voor je intuitie

2009

19

Duurzaamheid is goedkoop!

Bij duurzame ontwikkeling gaat het in essentie over de vraag wat we voor anderen over hebben, met

name voor mensen die in ruimte en tijd ver van ons verwijderd zijn. De vraag of er hoop is, gaat dus over

de vraag hoe ver onze gevoelens van zorg, solidariteit en mededogen strekken.

Door: Blam van de Klundert

Ik ben hoopvol gestemd. Nieuwe inzichten uit de psychologie en gedragskunde vertellen ons dat

altruisme geen dun fineerlaagje is, maar een fundamentele eigenschap, die tot op het niveau van

reflexen is ingebakken. Het is dus niet vreemd dat van Boeddha tot de hedendaagse postmoderne

filosofen, van oost tot west, er eigenlijk geen verschil van mening is over de x91gouden regelx92 voor

ons gedrag. Die komt erop neer dat je moet handelen op een manier die je ook van anderen verwacht.

Concreter geformuleerd: vermijd lijden.

Het probleem is dus niet dat we het niet over de essentie van juist handelen eens zijn. Het probleem is

hoe we omstandigheden kunnen creeeren die juist handelen bevorderen, zodat altruisme en

mededogen tot ontplooiing komen.

Het begint met persoonlijke veiligheid. Als je zelf niet veilig bent, kun je niet altruistisch handelen. Het

zuurstofkapje in het vliegtuig leert ons dat. Het is geen kwestie van egoisme maar van functionaliteit,

dat je het kapje eerst zelf opzet en pas daarna de mensen in je omgeving helpt. Bovendien laat het feit

dat dit expliciet gevraagd wordt, zien dat altruisme niet zozeer een vrije morele keuze is, maar een bijna

instinctmatige neiging.

Onder omstandigheden die extreem slecht of gewelddadig zijn, is altruistisch handelen vrijwel

onmogelijk. Dat inzicht leidt tot een eerste strategie: we moeten voorkomen dat er grote conflicten of

extreme verschillen in welvaart op de wereld zijn. Ik ben ervan overtuigd dat wat nu wordt gebracht als

ideologische en religieuze conflicten, eigenlijk demografische en economische problemen zijn. Dat is

mooi, want die zijn beter oplosbaar dan principiele. Dit inzicht pleit voor het stimuleren van een

evenwichtige welvaartsverdeling en het leren omgaan met conflicten.

Dan hebben we nog een tweede strategie nodig. Boeddha reikt die aan. Boeddha leert dat het

ontwikkelen van mededogen niet alleen goed is voor de medemens, maar ook de mededogende

gelukkig maakt. Mediteren om meer mededogen te ontwikkelen, zou dus wel eens een heel effectieve

manier van werken aan duurzame ontwikkeling kunnen zijn. Om het iets concreter te maken: een

belangeloze daad van vriendelijkheid maakt vaak een enorme indruk op mensen. Als we iedere dag

zox92n daad stellen, kon dat wel eens heel effectief zijn om het gevoel van verbondenheid tussen

mensen te versterken. Als je bedenkt dat je in zeven stappen via een bekende, via een volgende

bekende en nog een volgende, iedere willekeurige aardbewoner kunt bereiken, geeft dat hoop.

20

Eén van de meest effectieve strategieen om duurzaamheid dichterbij te brengen is dus het ontwikkelen

van savoir-vivre. Dus als ik een paar miljoen mocht uitgeven om een duurzame toekomst dichterbij te

brengen, zou ik dat geld aan een ‘school voor levenskunst’ spenderen.

Bram van de Klundert is secretaris/directeur van de VROM-raad, het adviesorgaan dat regering en

parlement adviseert over een duurzame leefomgeving. Hij werkte bij verschillende departementen,

adviesorganen en onderzoeksinstituten. Voor andere teksten over duurzaamheid, zie zijn blog:

http://web.me.com/bramvandeklundert/wildernis.

http://www.nieuwwij.nl:80/index.php?pageID=13&messageID=2292

22 May 2009

By wisdomflash on 17:05

21

Pinksteren, feest van de Geest !

In de bijbel wordt verteld van een verhaal dat de volgelingen van Jezus van Nazareth terwijl zij

na zijn dood niet goed weten wat te doen, begeesterd raken door iets dat groter is dan henzelf. Ze

lopen over van een ongekend enthousiasme, ze staan in vuur en vlam. Waar het hart vol van is

loopt de mond van over. Ze geven hun boodschap door aan ieder die het maar horen wil.

Dit vermogen om ergens enthousiast voor te worden en x91ervoor te gaanx92 is het centrale

gegeven van het Pinksterfeest. Dit thema is van alle tijden, geldt voor alle mensen.

Het gaat om inspiratie. Inspiratie om vanuit een eigen balans, liefde en vrede te leven voor jezelf

en de ander.

Daarom is de essentie van dit kerkelijke feest voor ons allen van belang.

De volgelingen van Jezus van Nazareth zitten bij elkaar. En dan gebeurt het. Er is een geraas

alsof er een hevige wind opsteekt, de discipelen van Jezus worden getooid met een soort

vlammen, die zich als vuurtongen verspreiden. Vol enthousiasme en in verschillende talen

vertellen ze door wat hun meester hen heeft bijgebracht. Een paar mensen kijken het nuchter aan

en zeggen: wat heeft dit te betekenen, ze zullen wel dronken zijn! Maar dan staat Petrus op en

vertelt zox92n gedreven verhaal, dat het enthousiasme overslaat op velen.

De discipelen zijn geinspireerd door Jezus. Dat waren ze toen hij nog op aarde was. Hoe nu

verder, nu hij er niet meer is? Terwijl ze bij elkaar zijn en niet goed weten wat te doen, raken ze

begeesterd door iets dat groter is dan henzelf. Ze lopen over van een ongekend enthousiasme, ze

staan in vuur en vlam. Waar het hart vol van is loopt de mond van over. Ze geven hun boodschap

door aan ieder die het maar horen wil.

.

Dit vermogen om ergens enthousiast voor te worden en x91ervoor te gaanx92 is het centrale

gegeven van het Pinksterfeest. Dit thema is van alle tijden, geldt voor alle mensen.

We vragen ons wellicht wel eens af: x91Wat heeft al ons gezwoeg voor zin?x92 x91Het leven is

niet meer dan lucht en najagen van wind.x92 Tja, zo willen we waarschijnlijk toch ook weer niet

bij de pakken neerzitten, we willen toch iets van ons leven maken, we willen toch wel ergens

voor gaan.

Maar waar haal je blijvende inspiratie vandaan in deze steeds veranderende wereld?

.

22

Als je naar je eigen levensgeschiedenis kijkt, dan kun je constateren dat je verandert, maar ook,

dat je op een bepaalde manier dezelfde persoon blijft. Je herkent jezelf waarschijnlijk nog uit de

tijd dat je kind was. De verhalen van vroeger, hoe je toen reageerde, je kan het je misschien nog

inleven. Je denken, voelen, willen, waarnemen verandert. En toch ben je op een bepaalde manier

nog steeds dezelfde! Lijkt het niet alsof je bestaat uit een aspect dat veranderlijk is, dat mee

verandert met de ervaringen die je opdoet, en uit een aspect dat onveranderlijk is?

touched by the light

Hoe is dit bij onszelf te herkennen? Waarschijnlijk kennen we allemaal verschillende stemmingen in

ons leven. We kunnen actief zijn, zin hebben om van alles aan te pakken. Maar we kunnen ook passief

zijn, er komt dan niets uit je handen.

Je kunt ook in evenwicht zijn, niet overdreven actief en ook niet lui of passief. Je voelt je dan

bijvoorbeeld alert en op je gemak. Je geest is helder, waakzaam, ontvankelijk.

De wisselingen van deze energieen herkennen we ook in de natuur, in bijvoorbeeld de

opeenvolging van de seizoenen: het groeien, bloeien, vergaan en opnieuw tot bloei komen.

Het handhaven van een innerlijk evenwicht lijkt de bedoeling.

Maar voorbij onze actieve strevingen en hartstochten, voorbij onze depressies en donkere

gevoelens, bevindt zich het onveranderlijke IK

Niet ons (hogere) zelf is aan verandering onderhevig, maar ons aardse zijn. Niet onze essentie,

onze ziel, maar ons lichaam, onze emoties, ons denken. Onze ziel, neemt waar, weerspiegelt en

verandert zelf niet

.

23

We vinden vrede en geluk niet in de veranderlijke wereld. Het leven bevredigt ons in wezen niet.

En waarom niet? Het leven bevredigt niet omdat we voortdurend en onophoudelijke verlangen

naar datgene wat we nog niet hebben. We verlangen naar (steeds meer) genot, weelde, comfort,

succes. We verlangen ernaar geen pijn te hebben, geen ongemak, ziekte, verdriet, boosheid, we

wijzen alles af dat we als onprettig ervaren. We hebben een soort paradijselijk verlangen naar

een leven zonder angst en pijn. Dit verlangen, ook wel hunkeren genoemd, houdt ons in zijn

greep. We kunnen zo gevangen raken in een vicieuze cirkel van verlangen. De vraag die zich

voordoet is: is dan alle verlangen slecht? Verlangen is toch iets zeer menselijks?

Inderdaad, verlangens zijn inherent aan het menszijn en zijn op zichzelf niet goed of fout. Zo is

het verlangen om zichzelf in de wereld te manifesteren op zich een gezond verlangen. Als je

echter niet vaardig met dit verlangen omgaat kun je in de ban ervan raken en neemt deze

drijfveer bezit van je. Je jaagt ambities na en komt bijvoorbeeld in een carrixe8redwang. Je ziet

de ander als je concurrent die je opzij moet zien te zetten. Je bent dan geen meester meer van

jezelf. Je wilt steeds verder, steeds meer, steeds door, en hebt geen rem. Dit kan leiden tot stress,

psychosomatische klachten, overspannenheid, onderdrukking van jezelf, onethisch gedrag ten

opzichte van anderen.

Je kan daarin een middenweg bewandelen. Dit betekent dat we gezond om gaan met dit

manifestatiestreven. Van belang is dat we ons bewust zijn van deze drijfveren en dat we ons er

niet aan hechten. Wanneer we zelf onze grenzen onderkennen en deze ook in acht nemen blijven

we meester over onszelf.

Hoe kunnen we opeen juiste manier van omgaan met onze verlangens? Het gaat erom dat we de

gehechtheid aan het verlangen los laten.

Het is een illusie te menen dat we door de bevrediging van onze aardse verlangens gelukkig

kunnen worden. Het doorzien van deze illusie is een belangrijke stap op het pad van inkeer,

inzicht, overgave, aanvaarding. Dit is geen goedkope manier van ‘nemen zoals het nu eenmaal

is’, het is geen gemakkelijke weg. Soms gebeuren er dingen in je leven of in de maatschappij die

zo radicaal zijn dat ze inzicht geven in datgene waar het werkelijk om gaat en dat de aardse

verlangens overstijgt.

.

touched by the light

24

Het is belangrijk dat we regelmatig onze geest zuiveren, net zoals we regelmatig ons lichaam

wassen en reinigen. Onze geest kan tot rust gebracht worden door op de juiste wijze te ademen:

de adem zuigt als het ware als een stofzuiger de stof uit ons lichaam en onze geest op en

verwijdert dit. Ook is het belangrijk dat we ons concentreren op het positieve, op het licht. Je

ontkent daarmee de duistere kant niet, maar je concentreert je er niet op. Door de dingen met

sympathie te beschouwen en met goede wil wordt de geest van het negatieve gezuiverd.

Zox92n levenshouding doet ons afzien van het zoeken van geluk in de uiterlijke wereld en leidt

ons naar de plaats waar we werkelijk geluk en levensinspiratie kunnen vinden. Het is de

ontdekking dat God (of het Al, of de universele kracht) woont in ons aller hart.

Breng de stem van je hart tot ontwaken, laat het oplaaien als een vuur! Dit is wat de discipelen

deden op Pinksterdag. Ze stelden hun hart open voor de Heilige Geest, de Universele Geest van

het Al (God). Daardoor konden zij -en wij kunnen dat nog steeds- contact maken met de

universele dimensie. De individuele ziel en de universele God zijn dan één. Ons gewonde hart en

onze geest kunnen zich dan verenigd voelen. Deze ervaring kan ons weer heel maken, kan ons

heilig maken. Want dat is de betekenis van het woord ‘heilig’: het betekent ‘heel’, geheeld,

genezen, harmonieus, één. We kunnen ons 1 voelen met alle mensen en alle religies, die

uiteindelijk allemaal die weg wijzen, de weg die via verstilling, via ons hart, leidt tot het ervaren

van inspiratie, inzicht en kracht.

Dat is het wonderlijke resultaat van onze zoektocht. Als ons hart verbonden is met die

‘goddelijke’ dimensie, dan voelen we geen vrees voor andersdenkenden, voor andere religies.

Dan zijn we zielen waar geen vrees in woont. Dan staan we open voor elkaars geschriften en

claimen we niet 1 godsdienst als de ene ware. Dan ervaren we gezamenlijk een universele

omgang en voelen we ons verbonden met mensen van alle talen, rassen, naties, culturen en

religies. In ons aller harten woont God, de universele kracht, en als we ons openstellen zullen we

zijn stem horen, die voortdurend van binnenuit tot ons komt. Niemand uitgezonderd. Dan kunnen

we, zoals de discipelen, enthousiast worden. Vanuit een eigen innerlijke vrede en geluk op reis

gaan in de wereld en simpelweg Zijn: vrede en geluk naar de ander, in een veranderlijke wereld.

Dat zouden we aan ieder willen vertellen, in alle talen. Het Griekse woord En-thuo-ousios

betekent zoveel als het zichtbaar worden van een staat van innerlijke overgave of vervoering die

in ons wezen aanwezig is. Zo kan het Pinksterfeest ons uitnodigen ons te verbinden met het

goddelijke, namelijk met ons diepste zelf en daardoor met alle mensen op de wereld. We zijn

allen één!

Geinspireerd op een toespraak gehouden op eerste pinksterdag 15 mei 2005 in de soefitempel

Murad Hassil te Katwijk aan Zee. 21 May 2009

By wisdomflash on 13:22

25

de wereld zoals die is

Het zijn niet onze gedachten die de complexiteit bepalen,

maar onze pogingen om ze te beheersen,

te sturen, veranderen en vermijden.

Zonder de poging om het allemaal te veranderen

blijft er niets anders over dan te vertoeven

in de wereld zoals hij is.

Steven Harrison

8 February 2009

By wisdomflash on 16:00

26

De zwerver

Hoe ontkom ik aan de wegen,

Die andere zwervers gaan?

Hoe zoek ik verstopte stegen,

Waar de kale rotsen staan?

Ik wil de waarheid zoeken,

Wie wijst mij dan een pad?

Staat dat in de duizend boeken,

Die ik onder ogen had?

Ik wil werken aan de wereld met zijn problemen,

Die we allerwegen vinden, groot en klein.

Maar liever nog de kennis van het AL vernemen,

Waar wij altijd deel van zijn.

Ik zocht bij filosofen en nog anderen,

Omtrent de hele mens en wat daarboven staat.

Ook bij grote meesters, die de mens willen veranderen,

Door kennis van het zelf en dat is zien xe9n edele daad.

Maar de wijsheid die ik zoek ligt toch in ijle sferen,

Waar hoge bergen zijn, sneeuw en zon als een gedicht,

27

Daar zullen de problemen van de mensen mij niet deren,

Dat is de symphonie van klank en kleur en licht.

Dit pad gaat steeds voorbij de kennis en het denken.

Dat is de horizon waar kunst en schoonheid zijn gegeven;

Waar hevige gevoelens, vreugde en verdriet ons wenken,

Zoals de grote dichters al 1000 jaar hebben beschreven.

Hans R. Vincent

H.R.V. (vrij naar Schiller)

http://www.integraaldenken.nl/pagina6_bestanden/de%20zwerver.html

By wisdomflash on 15:56

28

‘Spoken of the soul’

Tell me not, in mournful numbers,

Life is but an empty dream!

For the soul is dead that slumbers,

and things are not what they seem.

Life is real! Life is earnest!

Ands the grave is not its goal;

Dust thou are, tot dust thou returnest,

was not spoken of the soul.

Psalm of life, H.W. Longfellow.

By wisdomflash on 15:50

29

Het leven is een paradox

We zijn op zoek naar zingeving en het doel van ons leven. We zoeken en als we gevonden

hebben wat we zochten, beseffen we dat het er altijd al was. We keken er alleen overheen!

We zoeken buiten onszelf en ontdekken dat het in ons is!

We kloppen op de deur en als we binnen zijn beseffen we dat de deur nooit dicht is

geweest. Dat er eigenlijk helemaal geen deur is !

Alles zit al in je en wacht op een signaal van jou om mee te spelen in dit spel dat ‘leven’

heet.

Of zoals in de Koran wordt gesteld: "God is dichterbij dan je halsslagader" (Koran 50: 16).

By wisdomflash on 13:43 Share This:

30

Plato’s grot

Een rij gevangenen zit vastgeketend in een grot en kijken naar de wand van deze grot.

Omdat ze geketend zijn kunnen ze zich niet omdraaien en zien wat er zich achter hen

bevindt. Buiten de grot brandt een vuurt. De mensen die passeren projecteren door het

vuur hun schaduwen op de wand

van de grot. De gevangen nemen daarom de schaduwen van de passanten op de muur waar

als de werkelijkheid. Dan op een dag wordt 1 van de gevangen vrijgelaten. Hij gaat naar

boven, uit de grot en in het zonlicht. Voor het eerst ziet hij kleuren en drie dimensionale

afbeeldingen.

Hij besluit dat hij terug moet gaan de grot in om zijn medegevangenen te gaan vertellen dat

wat zij voor de werkelijkheid houden onwaar is. Na zijn terugkomst hebben zijn ogen een

tijdje nodig

om aan de duisternis van de grot te wennen. Hij vertelt zijn medegevangen wat hij gezien

heeft buiten de grot en vertelt ze dat wat zij zien niet meer is dan een projectie van de

werkelijkheid. Wat er

gebeurt is dat de gevangen boos worden en de vrijgelaten man voor gek houden. De niet

vrijgelaten gevangen leiden af uit wat ze horen en zien van de vrijgelaten man, dat het

buiten de grot gaan gevaarlijk is en dat je er gek van wordt, dus ze slaan geen acht meer

op hem en gaan verder met het gadeslaan van de schaduwen op de muur. Velen van ons

gedragen zich als de gevangenen in Plato’s grot wanneer we geconfronteerd worden met

deze revolutionaire wetenschappelijke concepten en gaan liever terug hun grot in.

By wisdomflash on 13:36

31

Vaar Wel

Veel geluk met wat je doet

Dat het je goed mag gaan

Leef intens

Het is zo voorbij

Besef dat het overgaat

Vaarwel

Nu dat ik ga en jij hier blijft

Vaarwel

Nu dat ik hier verdwijn

Hier niet meer zal zijn

Het is de stof en niet de ziel

die ik hier achterlaat

Wees niet bang en voel je vrij

Weet dat ik verder ga

Vaarwel

Nu dat ik uit m’n lichaam stap

Vaarwel

Nu dat ik tijdloos zweef

En verder leef

Deze sfeer waarin ik zie

Hoe mooi, hoe zinvol alles is

.

32

Vaarwel,

Nu ik uit deze droom ontwaken zal

En ik afscheid moet nemen

van wie ik hou

Nu dat het einde is bereikt

En ik zie

Dat de dood een illusie is

Illusie…

Paul Smit (2006)

By wisdomflash on 13:31

33

Spiritualiteit

"Spiritualiteit is een staat van verbondenheid met het leven.

Het is een ervaring van zijn, behoren tot en zorg dragen voor.

Het is gevoeligheid en invoelen, vreugde en hoop.

Het is harmonie tussen het diepste innerlijk en het uiterlijk leven, of het leven van de wereld en het

leven van het universum.

Het is het opperste begrip van het leven in tijd en ruimte, de afstemming van de innerlijke persoon op

de grote mysteries en geheimen rondom ons.

Het is het geloof in de goedheid van het leven en de mogelijkheid voor elke mens om goedheid bij te

dragen.

Het is het geloof in het leven als een deel van de eeuwige stroom van de tijd, dat elk van ons een

oorsprong en een bestemming heeft, dat zonder dat geloof er geen gebed kan zijn, geen meditatie,

geen vrede en geen geluk.’

(U Thant, voormalig Secretaris Generaal van de Verenigde Naties)

31 December 2008 By wisdomflash on 12:34

34

In je Hart !

I tried to find Him on the Christian Cross,

But He was not there;

I went to the Temple of the Hindus and to the old pagodas,

But I could not find a trace of Him anywhere.

I searched on the mountains and in the valleys

But neither in the heights nor in the depths was I able to find Him.

I went to the Caaba in Mecca,

But He was not there either.

I questioned the scholars and philosophers

But He was beyond their understanding.

I then looked into my heart

And it was there where He dwelled that I saw Him;

He was nowhere else to be found.

(Uit de CD "The Cross Of Changes" van ENIGMA)

28 December 2008 By wisdomflash on 13:49

35

Kennen en beheersen

Anderen kennen is intellect

Jezelf kennen is wijsheid

Anderen beheersen is macht

Jezelf beheersen is kracht

Lao Tse

24 December 2008

By wisdomflash on 13:29

36

Een steen in een rivier op aarde Ik heb een steen gelegd in een rivier op aarde. Het water gaat er anders dan voorheen. De stroom van de rivier hou je niet tegen Het water vindt er altijd een weg omheen.

Misschien eens gevuld door sneeuw en regen Neemt de rivier mijn steen met zich mee. Om hem dan glad en rond gesleten Te laten rusten in de luwte van de zee. Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde. Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten. Ik leverde bewijs van mijn bestaan, Omdat door het verleggen van die ene steen De stroom nooit meer dezelfde weg zal gaan. Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde? Roeland Maller By wisdomflash on 13:17

37

Licht in de Ziel

Als er licht is in de ziel,

zal er schoonheid zijn in de mens.

Als er schoonheid is in de mens,

zal er harmonie zijn in het huis.

Als er harmonie is in het huis,

zal er rust zijn in het land.

Als er rust is in het land,

zal er vrede zijn op aarde.

chinees gezegde.

By wisdomflash on 13:02

38

Het is niet ver

Zuiver van hart, trekken we, lerend, de wereld door…..

En verder in de ban van alles om ons heen….

Je bent steeds ergens naar op zoek,…

maar het ontgaat je.dat je wat je zocht al bent..

Rumi

39

Je eigen leven slim vormgeven

De hel is een plaats waar je met onbui gzame armen achter schalen met de meest heerlijke

gerechten zit, zodat je niets naar binnen kan krijgen. De hemel biedt precies dezelfde

omstandigheden, maar daar helpen de mensen elkaar en genieten ze van het eten.

Deze beschrijving, die uit het blad Esta is geleend, heeft een duidelijke boodschap: elk

leven is een ratjetoe van pijn en plezier en wie gelukkig wil zijn, accepteert de ellende en

probeert het positieve te gebruiken. of zoals de geestelijke vader van de Amerikaanse

psychologie William James het uitdrukte: de werkelijkheid is als een blok steen, waar iedere

geest zijn eigen beeld uithouwt. Dezelfde steen kan de perfectie van de David van

Michelangelo krijgen of veranderen in een treurige puinhoop.

Maar hoe scherp je je eigen David? Een eerste tip is het met goede vrienden delen als er

iets fijns is gebeurd. gedeelde smart is halve smart, maar gedeelde vreugde telt dubbel!

Het positieve gevoel kan ook worden versterkt door het besef dat de prettige sensatie weer

voorbij gaat. Doe dit op de manier waarop ouders zichzelf dwingen extra goed te kijken

naar de peuter die aan hun voeten scharrelt, omdat het kind groot is voordat ze het weten.

Nog dramatischer is je voor te stellen dat die prachtige zonsondergang of die heerlijke

maaltijd je laatste is. Leef bewust. Op die manier dwing je jezelf er met als je aandacht van

te genieten, een bitterzoet genot.

Sta er ook eens bij stil dat het allemaal anders had kunnen lopen. Tegenslag kan je

verzachten door te bedenken dat het allemaal erger had kunnen zijn, en meevallers kun je

vieren met behulp van het besef dat je ze had kunnen mislopen. Dat leuke werk had je neit

gekregen als die verre collega niet aan je had gedacht. vergeet niet van je voorrechten te

genieten.

Algemeen Dagblad, 9 juni 2007, Ad Bergsma

17 June 2007 By wisdomflash on 18:03

40

God past niet op een postzegel

Eén van de alleraardigste dingen van de bijbel is, dat het geen boek is, maar een collectie.

Het is een soort strand, waarop gedurende vele eeuwen verhalen en geschiedenissen zijn

aangespoeld. Als bijbelwetenschapper ben ik gefascineerd door die varieteit, en daarmee

ongeveer de laatste die God tot één spreuk terug kan brengen. Niet uit pleidooi voor een

vage godsdefinitie, maar vanuit de ervaring sprekend: God past niet op een postzegeltje.

Het ergste voor God is wanneer mensen denken dat de God die zij gevonden hebben, de

enige en de ware is. Dat ze zich een God toe-eigenen, vaak met de beste bedoelingen, maar

daarmee in feite zichzelf vergroten, en dan met de kracht en de macht en de autoriteit van

die God aan de slag gaan om anderen te verketteren. Daarmee wordt godsdienst iets

anders dan het in mijn ogen hoort te zijn: namelijk dit toevallige, tijdelijke bestaan van

mensen en groepjes mensen menswaardiger maken dan het vaak dreigt te worden.

Het typerende van het hele spreken over God is nu juist dat je weet dat dat nooit lukt.

Daarom begin je erover, daarom leef je ermee. De verscheidenheid in voorstellingen, waar

je in je eigen ervaring tegenop loopt, waar je in de wereldgodsdiensten tegenop loopt, waar

je zelfs in die bijbelse bundel tegenop loopt, dat is de rijkdom van het altijd onvoltooide

zoeken naar, en ervaren van, God.

Geen gebrek, maar een kwaliteit. En niet een verwijtbare vaagheid, maar een heerlijke

rijkdom.

Sijbolt Noorda, voorzitter commissie Nieuwe Bijbelvertaling, december 2006, Intermediair

24 December 2006 By wisdomflash on 13:35

41

De Cirkel; rijkdom van verlangen

auteur: Shel Silverstein.

"Er was eens een cirkel waaraan een stuk ontbrak. Een grote driehoekige wig was eruit

gesneden. De cirkel wilde xe9xe9n geheel vormen, dus ging hij op zoek naar dat

ontbrekende stuk. Maar omdat hij incompleet was, kon hij slechts heel langzaam

voortbewegen terwijl hij door de wereld rolde. En terwijl hij langzaam voortrolde,

bewonderde hij de bloemen langs de weg. Hij praatte met vlinders. Hij genoot van de

zonneschijn. Hij vond talloze stukken, maar geen ervan paste. Sommige waren te groot, en

sommige waren te klein. Sommige waren te hoekig en andere te puntig. Dus liet hij ze

allemaal langs de weg liggen en hij bleef zoeken.

En toen, op een dag, vond hij een stuk dat volmaakt paste. De cirkel was dolgelukkig. Nu

was hij weer compleet, zonder dat er iets ontbrak Hij nam het ontbrekende stuk in zich op

en begon te rollen. Nu hij een volmaakte cirkel was, kon hij heel snel rollen, te snel om

bloemen te zien, te snel om met vlinders te praten. Toen hij zich realiseerde hoe anders de

wereld leek wanneer hij er zo snel doorheen rolde, bleef hij staan, ontdeed zich van het

gevonden stuk en liet het langs de weg liggen. Hij rolde langzaam weg, op zoek naar het

ontbrekende stuk."

De schrijver-Rabbijn Harold Kushner voegt hieraan toe dat volgens hem de les van dit verhaal is "dat

wij, op een eigenaardige manier, meer compleet zijn wanneer we incompleet zijn, wanneer ons iets

ontbreekt. De man die alles heeft, is in sommige opzichten een arm man. Hij zal nooit weten hoe het

voelt te verlangen, te hopen, zijn ziel te voeden met de droom over iets beters. Hij zal nooit de

ervaring opdoen dat iemand die van hem houdt hem iets geeft wat hij altijd had willen hebben, maar

nooit gehad heeft."

3 June 2006 By wisdomflash on 17:04

42

Afscheid

Als ik er

niet meer ben

en iemand vraagt

waarheen ik ging,

zeg dan tegen

de vrienden en vriendinnen

en ieder die het weten wil,

dat ik ben teruggekeerd

vanwaar ik kwam

- verdwenen in God.

xa9 Johan Blaauw

By wisdomflash on 16:59

43

Zoektocht

.

‘Leer Uzelf kennen’, naar het oude Chinese levensopdracht ‘Tao Tse’, ‘Ken uzelf’.

‘Ken uzelf’

Onze weg is nooit een pad terug, maar gaat altijd verder. Tot we ontdekken dat alle wegen

bij hetzelfde doel uitkomen. Hoe dat zit verklaren de gedichten aan het eind van deze

pagina.

Elke dag, elk moment komen we voor keuzen te staan. Ons denken en onze intuxeftie

wijzen ons de weg. Maar het is niet altijd gemakkelijk om je intuitie te onderscheiden van

ego-drijfveren. Hoe kun je weten dat je de goede keuzen maakt? Kun je een zuivere weg

gaan zonder jezelf en anderen tekort te doen? Of is dit streven een zuivere weg te gaan een

fata morgana in dit leven?

Het pad is het doel

‘Zoekt en gij zult vinden’

Wat zoeken we eigenlijk en waar moeten we zoeken om het doel van onze zoektocht te

vinden? We zoeken allemaal ‘geluk’, maar over wat daar onder verstaan wordt verschillen

we kennelijk nogal van opvatting. Gelukzoekers zijn we allemaal. Uiteindelijk zijn we op

zoek naar onze essentie, wat dat ook moge zijn.

Voor het einde sprak rabbi Sussja:

‘In de komende wereld zal men mij niet vragen:

Waarom ben je Mozes niet geweest?

Men zal mij vragen:

Waarom ben je rabbi Sussja niet geweest?’

(Martin Buber)

Is het doel van onze zoektocht dan te vinden in geschriften en theorieen, in overgeleverde

tradities en nieuwe spirituele ontdekkingen?

Anderen kunnen ons zeker spirituele inzichten aanreiken die ons verder kunnen helpen.

Zo kunnen psychologen ons inzicht geven in de werking van onze psyche.

Freud laat ons zien hoe ons handelen voor een belangrijk deel door onbewuste factoren

wordt beinvloed. Jung heeft ons inzicht gegeven in de schatkamer van symbolen die hij het

collectief onbewuste heeft genoemd. Het behaviorisme leert ons hoe we geconditioneerd

zijn door opvoeding en omstandigheden. Fritz Perls wijst ons, net als de Boeddhistische

psychologie overigens, op het belang van het gewaar-zijn van wat er hier-en-nu gebeurt.

Verder opent Perls ons er de ogen voor dat we zelf verantwoordelijk zijn voor onze

gevoelens en emoties, ook als we die verdrongen hebben.

Het enneagram is een prachtig instrument dat ons bewust maken van de ego-patronen

waar we in gevangen zijn.

Door middel van ‘focussen’ kun je je beter bewust worden van gevoelens die je dwars

zitten, zodat er een vorm van opluchting bereikt kan worden die bevrijdend werkt.

44

Voice dialogue toont ons hoe verschillende subpersonen in ons werkzaam zijn, zodat we

inzicht krijgen in onze vaak tegenstrijdige neigingen.

Louise Hay vertelt ons hoe je zelf een bijdrage kan leveren aan ‘healing’ van je leven.

De inzichten van James Redfield tonen ons dat er meer dimensies in het leven op aarde zijn

dan we op het eerste gezicht zouden denken.

Ken Wilber legt ons het belang van het onbegrensde NU uit, het inzicht in het tijdloze

heden, het onbegrensd ogenblik, waar geen begin en geen einde is.

De tarot kan ons helpen om vanuit een ander, vaak verrassend perspectief de gestelde

levensvragen te bekijken.

Je bent zowel de weg

als degene

die haar bewandelt

(Kahil Gibran)

Het Boeddhisme leert ons technieken om ons bewust te worden van het hier-en-nu;

meditatie is een manier om steeds opnieuw onszelf te beproeven en om irrelevante

concepten en verstarde opvattingen af te breken.

Een centrale vraag zou kunnen zijn: wat is de rode draad in je leven? Welk patroon keert

steeds terug? Het antwoord op die vraag leidt ons naar ons levensthema, de opgave

waarvoor je op aarde bent gekomen.

Leven zonder angst

in het hier en nu

is Eeuwig Leven

(Hans Korteweg)

De mystieke filosofie van de Indiase Soefi-leraar Hazrat Inayat Khan (1882-1927) laat alle

godsdiensten in hun waarde en laat de eenheid van religieuze idealen zien.

De essentie daarvan is te vinden in zijn gedichten die zijn geinspireerd door de Perzische

soefi-dichter Jelaluddin Rumi.

27 May 2006 By wisdomflash on 16:35

45

Slechts 1 waarheid?

..

Geloven en waarheid

Met name wat betreft geloven kunnen we – volgens mij – niet spreken van de waarheid.

Helaas neigen sommige gelovigen ertoe dat wxe9l te doen. Als er echter een gebied is,

waarin de waarheid niet objectiveerbaar is, dan is dat mijns inziens toch wel dat van het

geloven. Geloven maakt een eigen, op de individuele gelovige toegespitste ontwikkeling

door, een ontwikkeling waarin noodzakelijke groei – stilstand is achteruitgang – wel moet

leiden tot veranderende inzichten. Daarom gaat het in geloven ook om subjectieve

waarheid: waarheid op gevoelsniveau. Mijn waarheid op dit moment is bijvoorbeeld in vele

opzichten ongelijk aan mijn waarheid van vijf jaar geleden en mijn waarheid van over vijf

jaar zal er zeker weer anders uitzien. Mijn geloven is een dynamisch proces, waarop eigen

ervaringen, kennisname van voor mij nieuwe inzichten en kortom alles wat ik doe en beleef

z’n invloed doet gelden.

Gevolgen van angst

In wisselende mate hebben mensen behoefte aan vastigheid en structuur. Dat geldt ook op

geloofsgebied. Het ene moment heb ik meer houvast nodig dan het andere en ook heeft de

ene mens meer structuur nodig dan de andere. Die vastigheden hebben de functie om

angsten te reduceren of buiten te sluiten. Samenhangend met de individuele angsttolerantie

is er een grotere of minder grote behoefte aan zekerheid en vaste structuren. Het tastbaar

maken van het geloven in dogma’s en rituelen (bijvoorbeeld vaste liturgieen) is volgens mij

een functioneel middel bij uitstek om angsten te bezweren. Op die wijze wordt God zelf

namelijk tastbaar, zichtbaar, voorspelbaar en ten diepste controleerbaar gemaakt. Toen

Mozes veertig dagen op de berg bleef, verloor “Gods volk” z’n vastigheid. Dat werd opgelost

met het letterlijk tastbaar en gevoelsmatig controleerbaar maken van het goddelijke in een

gouden afgod. Liever dus een schijngod met het bijbehorende houvast dan een niet

voorspelbare en oncontroleerbare God, aan wie geen tastbaar houvast te krijgen is! Zulke

zelf gefabriceerde schijngoden hebben sindsdien overal in onze wereld en met name in

religies hun plaatsen veroverd. In mijn visie gebruiken wij – om het maar even bij onszelf te

houden – onze bijbel en zijn onze dogma’s en geschriften niet anders dan als gouden

afgodsbeelden: zelf gefabriceerd vanuit de dwingende noodzaak onze angsten te reduceren.

(Ik wil hiermee niet zeggen dat de bijbel voor mij geen waarde heeft in het kennen van

God: dat heeft hij wxe9l, maar veel minder omvattend en definitief en vooral veel meer

ruimte en verantwoordelijkheid latend dan in sommige kerken gebruikelijk!) De levende God

echter, de Eeuwige, het Al, loopt in deze religie van zelfgemaakte goden het risico van het

toneel te moeten verdwijnen, niet meer nodig en vanwege z’n onvoorspelbaarheid ook niet

meer gewenst te zijn. Maar zou het zo kunnen zijn dat de opdracht voor de mens juist is om

te leren God in het eigen leven God te laten worden en de veel veiliger zelfgefabriceerde

goden af te leren zweren? Zou het zo kunnen zijn dat we helemaal verkeerd zitten met God

in onze geschriften en in onze rituelen te willen fixeren in ons eigengemaakte beeld?

Luisteren

Ik wil uitgaan van een goddelijke kern in ieder mens en van de goddelijke opdracht om met

46

die kern op weg te gaan. Wie zich laat leiden door angst, zal alles wat ongrijpbaar en

oncontroleerbaar is, trachten te elimineren door het introduceren van dogma’s en rituelen,

die mijns inziens dus afgoden zijn. Dat is altijd zo geweest. De joodse overlevering verhaalt

hoe Abrahams vader handelde in godenbeelden. Ook in die tijd was daar behoefte aan.

Maar Abraham zelf wordt er onrustig van en volgt uiteindelijk de eigen innerlijke goddelijke

stem en hij trekt weg uit het land van zijn vader. Hij gaat op reis met niets anders dan z’n

eigen goddelijke vonk als richtsnoer. Alle uiterlijke structuur en vastigheid laat hij achter

zich. En – zo denk ik – niet voor niets wordt Abraham vader van de gelovigen genoemd!

Kennis

Kennis is wat gekend is. Daarmee bedoel ik niet datgene wat als het ware uit het hoofd

geleerd is. Ik bedoel daarmee evenmin de overgeleverde geschriften en rituelen. Met kennis

bedoel ik een soort van diep individueel ervaren, een innerlijke wijsheid die zich –

waarschijnlijk als bij Abraham – omgekeerd evenredig verhoudt tot gestudeerde kennis en

vaste waarheden. Des te meer en des te dieper je kent, des te meer weet je eigenlijk niets

te weten en te tasten in het duister, te tasten naar het Licht, naar het Al. Ik denk dat we

heel veel los te laten hebben, voordat we ruimte zullen vinden voor zulk tasten … Ik denk

dat we nog heel ver van Abraham verwijderd zijn …

Slechts 1 waarheid?

Het antwoord op de vraag of er maar 1 waarheid is, is volgens mij dus nee. Er is niet één,

maar er zijn vele waarheden. Ieder heeft z’n eigen achtergrond, z’n eigen oorsprong, z’n

eigen geschiedenis. En aan ieder die zich daarvoor zal durven openstellen, wil het Al – God

– zich doen kennen. En tegelijk zal niemand hier – als mens – God ten volle kennen, alleen

al omdat onze ogen zijn Licht niet zullen verdragen. Deeltjes zullen het zijn die gekend

mogen worden: een stukje bij u en een misschien ander stukje bij mij. Ik pleit ervoor hierin

naar elkaar te luisteren, ons voor de ander open te stellen en op te houden elkaar met

vastigheden en dogma’s om de oren te slaan. Ik pleit ervoor dat wie – vanwege de eigen

angsttolerantiegrens – de ruimte niet vindt om vastigheid en structuur los te laten, toch zal

trachten degenen die dat tastend wel proberen in hun waarde en daarmee de ruimte te

laten. Ik pleit ervoor dat wie de vastigheid los durven laten en op zoek durven gaan, zullen

trachten hen die leven met groter angst te bemoedigen en vast te houden. Te veel is het

volgens mij echter zo geweest dat angst de raadgever was in religieuze beleving en viering.

Te weinig is voor mij God zelf daarbij aan bod gekomen. Als we ruimte zullen hebben voor

elkaars beleven, zullen we ruimte hebben voor meer van God.

Gert Hardeman

11 maart 1999.

By wisdomflash on 15:25

47

Relatie; samen of strijd?

Mensen hebben iets geheimzinnigs in hun hormoonstelsel: plotseling kunnen ze verliefd

worden, een paar signalen van erkenning, van gezien worden, kunnen ze al in vuur en vlam

zetten. Dat gebeurt gemakkelijker bij jongeren: zij zijn onbevangener en soms zijn ze

nauwelijks kritisch naar de persoon naar wie hun gevoelens zomaar kunnen uitgaan. Het

hart gaat sneller kloppen, het gevoel van erkenning, van belangrijk zijn, smaakt, als het

over en weer een beetje beantwoording vindt, voortdurend naar meer. Soms vormen

mensen zo al een gezinnetje zelfs voor ze elkaar hebben leren kennen in kwade dagen. En

soms gaat dat ook goed of zelfs heel goed!

Wat is het dat mensen zo aanspreekt in de ander dat ze vanaf hetzelfde moment bereid zijn

zichzelf op te geven en zelfs in te leveren? Het is bekend dat bij jongeren het uiterlijk daarin

een prominente rol speelt, naast natuurlijk van die geheimzinnige details in houding, stem,

oogopslag en vele andere specifieke trekjes. Vaak beleeft men aan die ander dan ook een

soort mysterie en is vanaf dat moment het streven om dat te ontsluieren. Ouderen worden

dikwijls kritischer naar anderen en dus minder snel verliefd. Naast van die uitspringende

aansprekende details worden ook de schaduwkanten van iemands persoonlijkheid door wat

ouderen sneller ingeschat. Ze zijn zich veelal meer bewust van dat iemands kracht vaak

tegelijk zijn of haar zwakte is, van dat elke plus een min in haar kielzog meevoert.

Een ander aspect is het gegeven dat velen zich zonder levenspartner incompleet voelen en

dat als een tekort ervaren in het leven van alledag. Ook die gevoelens zetten aan tot uitzien

naar de ander. Op zich is daar niets mee mis. Maar wat dikwijls ook gebeurt, is dat de mens

die (nog) niet in harmonie kwam met zichzelf het verlangen ontwikkelt dat

individualisatieproces over te slaan door zich aan een ander te verbinden. Dat kan

eenvoudig niet en zal vroeger of later in de eigen persoonlijkheid zowel als in de relatie

opbreken. De eigen persoonlijkheid is, figuurlijk gesproken, het ijsje; de relatie is als de

slagroom op het ijs een extra daarbij. Als het ijs ontbreekt, is het ijsje geen ijsje meer.

Maar als er geen slagroom is, kan de ijsco toch volwaardig zijn. Eerst dus is nodig dat de

individuele mens in harmonie komt met zichzelf, tevreden raakt met zichzelf, zichzelf op

waarde leert te schatten. Vaak is dat niet eenvoudig en werkt ook onze opvoedingscultuur,

48

waarin immers te gemakkelijk alle eigenheid en initiatief worden afgewezen of ten minste

als lastig worden ervaren, niet echt mee aan het ontwikkelen van gezond gevoel van

eigenwaarde. Te veel opvoeders zijn geneigd vooral te streven naar aanpassing van de hen

toevertrouwde kinderen aan de eigen of aan de groepsnorm en hebben daarmee te weinig

ruimte om juist de eigenheid van het kind onder ogen te zien en te stimuleren. Kinderen

voelen de afkeuring die schuil gaat achter de blokkerende interventies van hun ouderfiguren

en leren dat ze pas deugen als ze zichzelf opzij zetten en zich aanpassen aan de ander (de

opvoeder of de groep). Dat kan dus niet leiden tot zelfacceptatie en rijping van de

persoonlijkheid.

Juist mensen die in onvrede zijn met zichzelf vallen gemakkelijk voor erkenning en

waardering van een geliefde en zijn te snel geneigd zichzelf aan diegene te offeren. Het

misverstand is dat ze hopen in het zich uitleveren de vaak moeizame of zelfs pijnlijke eigen

ontwikkeling te zullen kunnen ontlopen. Dan echter, nog voor of nadat het huwelijk is

gesloten en misschien de eerste kinderen zich al hebben aangemeld, raakt de verliefdheid

bekoeld en breekt alsnog de strijd om de macht los.

Mensen hebben daar vanuit hun opvoeding en persoonlijkheid heel eigen strategieen voor

ontwikkeld en ook tussen mannen en vrouwen zijn verschillen aan te wijzen in de

gehanteerde methodieken om te pogen de ander onder de duim te krijgen. Waar het op

neer komt, is dat de ander zijn of haar erkenning verliest doordat het zoeklicht niet langer is

gericht op te ontsluieren geheimen of op juist die aansprekende eigen(aardig)heden

waardoor de eerste gevoelens gewekt werden, maar dat nu al die puntjes waarin de geliefde

niet aan diepere verwachtingen voldoet voor het voetlicht komen. Die verwachtingen

hangen dan veelal samen met de tekorten in de eigen persoonlijkheidsontwikkeling. Je bent

gaan verwachten of je bent begonnen te eisen dat je geliefde jouw tekorten aanvult en

invult, zodat je zelf vollediger mens zult zijn. Deze misvatting houdt heel veel relaties in

haar greep gevangen! Het is niet mogelijk vollediger of rijper of gelukkiger te worden door

wat je geliefde je al dan niet geeft. Rijping is strikt persoonlijk en een ander heeft daar niets

mee van doen. Als je je eigen persoonlijkheidsontwikkeling afhankelijk gaat maken van het

doen en laten van wie anders dan jezelf dan ook, ben je op de verkeerde weg.

En toch: hoeveel strijd wordt er niet gestreden in relaties om de ander in je macht te

krijgen, zijn of haar doen of laten onder controle te hebben en te houden en hoeveel

gevoelens van miskenning, onbelangrijkheid en niet langer gehoord zijn worden hiermee

niet geactiveerd en onderhouden? Dan ben je inmiddels ontevreden met je relatie en

wanhopig probeer je voor jezelf iets van de verloren tevredenheid te herwinnen door eisen

te stellen aan je geliefde in plaats van door van je eigen (vergane) liefde te geven. Want zo

gaat het dan: Ik ben ontevreden, dus ongelukkig en jij alleen kunt dat veranderen. Als jij nu

maar (…), dan zal alles beter zijn.

Zo werkt het niet en zo zal het evenmin ooit kunnen werken. In dit patroon van eisen en

manipuleren met (schuld)gevoelens zul je slechts verdere verwijdering en emotionele

afsluiting van en voor de ander tegenkomen en zit je precies aan de tegenovergestelde pool

van wat we verliefdheid noemen. Vele relaties wankelen aan deze pool voort en de partners

zouden zichzelf en de ander meer recht doen door de relatie te beeindigen. Maar er is iets

vreemds met dit soort gevoelens. Verliefdheid wakker je aan door haar, als opvoeder

49

bijvoorbeeld, te proberen af te remmen. Iemands eigen(aardig)heden wakker je evenzo aan

door te pogen die te elimineren en door niet-eigen gedragspatronen aan de geliefde (die

inmiddels de gehate geworden is) op te dringen. Als je geliefde zich onvrij voelt om te zijn

wie hij of zij is, zal elke nieuwe eis die aan hem of haar gesteld wordt slechts meer verzet

oproepen en het blijven doorgaan in een relatie die slechts wrevel en verzet oproept, zal

voor alle betrokkenen leiden tot een blokkering in de eigen groei- en

ontwikkelingsmogelijkheden. Wat en hoe dan wel?

Het is duidelijk dat bij negen van de tien geliefden de verliefdheid vroeger of later overgaat

en daarmee is dan de tijd van respect aangebroken. De ander is niet jij net zomin als jij de

ander bent. Wat je gezamenlijk hebt kun je uitbuiten en koesteren, maar onherroepelijk

raak je geconfronteerd met tegenstrijdige wensen en belangen. Dan is er duidelijkheid

nodig, over en weer, en vervolgens onderhandeling. Het gaat om wat ik van mijn partner

verlang en wat hij of zij wil van mij. Daar zijn dingen bij waarin geen overeenstemming zal

kunnen worden bereikt zolang beiden zichzelf recht doen en dat jezelf recht doen is op den

duur nu eenmaal de eerste vereiste voor een gezonde relatie. Niet alles zal dus mogelijk

zijn, maar waarschijnlijk zullen er over en weer wel wensen zijn die kunnen worden

waargemaakt, zolang ze als wensen of verlangens en niet als eisen gesteld worden. Door te

wensen geef je je partner immers ruimte om vrijwillig van zichzelf te geven; door eisen

ontneem je de ander zijn of haar vrijheid en lok je de strijd steeds verder uit. Door van de

ander te wensen, terwijl hij of zij de volle vrijheid houdt te weigeren, geen zin te hebben of

andere prioriteiten, geef je het oude gevoel van verliefdheid en ook verdere

persoonlijkheidsrijping aan beide kanten nieuwe lucht. De ander zal echter (vrijwel) nooit in

al je willen en wensen kunnen voorzien en het is gekkenwerk dat toch te verlangen.

Daarnaast gaat het in een relatie niet alleen om te ontvangen, het gaat ook om te geven.

Dat is een levensles die vaak moeilijk verstaan en geleerd wordt. Op een of andere manier

verstaan mensen de kunst beter hun hart, hun gevoel te verstokken (verharden) en vooral

te focussen op de fouten van de ander. Hij of zij echter die in staat raakt om het goede in

de ander te zien, te waarderen en te stimuleren en daarnaast leert dat het eigen geluk nooit

afhankelijk kan zijn van welke ander dan ook, zal vroeger of later een ander geheim

ontdekken: het geheim dat geven van jezelf (aan je geliefde) wel werkt en dat wat je eerlijk

verlangend terugvraagt in deze gevende houding ineens weer kans maakt op vervulling.

Vragen staat immers vrij en uitleggen hoe belangrijk iets voor je is evenzo.

Ga er niet vanuit dat je partner maar moet zien of ruiken wat je nodig hebt: dat is in negen

van de tien relaties gewoon een brug te ver. Communiceer je wensen en sta open voor die

van de ander. Ga niet op wat de ander van je wil in als je daarmee jezelf geen recht doet of

als je daar niet aan toe bent en heb geduld als je partner tijd nodig heeft. Geef de ander de

ruimte om zichzelf te zijn en geef van jezelf, van je liefde, zodra je hart je dat ingeeft. Die

liefde moet je kunnen terugvinden als je weer ruimte creeert om de ander te zien in een

eerlijk perspectief. En soms als ‘t echt niet meer gaat: besluit liever jezelf en de ander recht

te doen door de relatie te beeindigen dan door te gaan in de spiraal van onrecht die aan 1

of beide kanten niet meer te doorbreken is.

By wisdomflash on 15:23

50

Van Ik naar Wij

..

Na mijn laatste stuk over geloven, mijn plaatsbepaling daarin, merkte ik dat me afvroeg

waartoe dit leven, ons leven is. Op zich, denk ik, is dat een mysterie, maar een paar

beelden zag ik toch vrij duidelijk voor me.

Als mensen zijn we uit de goddelijke bron voortgekomen en keren we daarin uiteindelijk, na

wellicht meerdere levens, ook terug. Het is alsof God zich in de goddelijke schepping

opsplitste in talloze deeltjes, vonkjes licht als het ware. Die alle met elkaar genomen zijn zo

te zien als God. Wij allen zijn in dat beeld, ieder voor zich, zo xe9xe9n vonkje God en ons

leven is als een gloeiend kooltje, aangeblazen door goddelijke geest, afwisselend oplichtend

en schijnbaar uitdovend, een leven lang brandend, totdat we onze levenslessen voor dit

leven al dan niet hebben geleerd en het leven teruggeven. Dan dooft de vonk en keert de

geest terug in de geestenwereld, misschien om zich op te maken voor een volgend leven,

om het script daartoe te schrijven en de nodige voorbereidingen te treffen. Als dan

uiteindelijk alle lessen zijn geleerd, herwordt de geest xe9xe9n met de goddelijke bron.

Uiteindelijk, na vele eeuwen, zal elke goddelijke vonk terugkeren en God zal Exe9n zijn als

in het begin.

Daarom denk ik dat het in onze mensenlevens moet van ik naar wij. Die term is niet van

mij. Ik weet niet precies wie hem het eerst bezigde, maar hij spreekt me aan. De miljarden

vonkjes hier op aarde lichten elk voor zichzelf op, werken allemaal aan hun eigen ik.

Langzaamaan is het, naar het mij toeschijnt, de bedoeling van dat ik naar wij te geraken.

Dan gaat het niet meer alleen om het eigenbelang, dan gaat het om xf3ns belang. Ik denk

daarbij dat we geen altruxefsten moeten worden. Altruxefsten richten zich op de ander en

vergeten zichzelf, waarmee ze zowel zichzelf als de ander tekortdoen. Ik geloof in het goede

evenwicht tussen eigen en collectief belang, waarin niemand meer honger lijdt, niemand

meer blijvend een verkeerd pad inslaat, er voor iedereen volop Leven is, waarin ook het

eigenbelang tot z’n recht kan komen zonder het collectief te schaden. De bedoeling is dat

we niet slechts ieder voor zich in de goddelijke bron terugkeren, maar ook met z’n allen.

‘Ben ik mijns broeders hoeder?’, vroeg Ezau. Het antwoord was en is ‘ja’, dat ben ik,

wereldwijd, met z’n zoveel miljarden! Ik geloof dus dat we ‘er’ nog lang niet zijn, dat de weg

die we te gaan hebben nog eeuwen zal nemen, maar ook dat het mogelijk moet zijn: alles

in allen. Een hopeloze uitdaging? Niet als de profeten onder ons opstaan, als we ons van

elkaar durven onderscheiden, als we geduld kunnen opbrengen, onze doelen kunnen

koesteren en dat wat we vandaag kunnen doen, niet nalaten.

Ik geloof dat het christendom het te gemakkelijk ziet als ervan wordt uitgegaan dat onze

wereld ‘rot’ is en de mens niet in staat tot wezenlijk goeds, dat we het moeten hebben van

de vermeende wederkomst van Jezus van Nazareth, die in grote goddelijke kracht alle

gespletenheid tot eenheid zal brengen. Ik geloof daarentegen dat wij allen geroepen zijn

eenheid te werken en te leven en dat het niet aangaat dat uit handen te geven, aan wie dan

ook.

Gert Hardeman

17 januari 2004.

51

Pinksteren: inspiratie!?

.

Toespraak gehouden op eerste pinksterdag 15 mei 2005 in de soefitempel Murad Hassil te

Katwijk aan Zee.

De volgelingen van Jezus zitten bij elkaar. Ze zijn bij elkaar om de vacature van Judas, die

Jezus verraden heeft, in te vullen. Er zijn twee kandidaten, maar ze weten niet wie ze

moeten nemen. Daarom loten ze er om. Het lot valt op Mattias. En dan gebeurt het. In

Handelingen 2 lezen we er over. Er is een geraas alsof er een hevige wind opsteekt, de

discipelen worden getooid met een soort vlammen, die zich als vuurtongen verspreiden. Vol

enthousiasme en in verschillende talen vertellen ze door wat hun meester hen heeft

bijgebracht. Een paar mensen kijken het nuchter aan en zeggen: wat heeft dit te

betekenen, ze zullen wel dronken zijn! Maar dan staat Petrus op en vertelt zo’n gedreven

verhaal, dat het enthousiasme overslaat op velen.

De discipelen zijn geinspireerd door Jezus. Dat waren ze toen hij nog op aarde was. Hoe nu

verder, nu hij er niet meer is? Terwijl ze bij elkaar zijn en niet goed weten wat te doen,

raken ze begeesterd door iets dat groter is dan henzelf. Ze lopen over van een ongekend

enthousiasme, ze staan in vuur en vlam. Waar het hart vol van is loopt de mond van over.

Ze geven hun boodschap door aan ieder die het maar horen wil.

Dit vermogen om ergens enthousiast voor te worden en ‘ervoor te gaan’ is het centrale

gegeven van het Pinksterfeest. Dit thema is van alle tijden, geldt voor alle mensen en alle

religies. We kennen wellicht allemaal wel situaties als die waarin de discipelen zaten. Een

geliefde is heengegaan, we hebben een groot verlies geleden. Hoe reageren we dan? Ook

vragen we ons wellicht wel eens af: ‘Wat heeft al ons gezwoeg voor zin?’ ‘Het leven is niet

meer dan lucht en najagen van wind.’ Deze woorden staan in het bijbelboek Prediker. Tja,

zo willen we waarschijnlijk toch ook weer niet bij de pakken neerzitten, we willen toch iets

van ons levenmaken, we willen toch wel ergens voor gaan. Deze toespraak richt zich op de

vraag: Waar haal je blijvende inspiratie vandaan in deze steeds veranderende wereld?

In het boek De vingerwijzing van Ed Hoornik loopt de hoofdpersoon Kuyll een jongensklas

binnen die catechisatieles krijgt van de kapelaan. Ze krijgen les in de vorm van vraag en

antwoord. De antwoorden staan al vast, ze staan in het leerboek. Kuyll krijgt de vraag

voorgeschoteld: ‘Waartoe zijn wij op aarde?’ En hij leest het antwoord op: ‘Wij zijn op aarde

om God te dienen en daardoor in de hemel te komen’. De kapelaan knikt goedkeurend. ‘En

nu allemaal tegelijk, jongens’, zegt de kapelaan. En dertig jongensstemmen dreunen het

antwoord op. ‘Opnieuw’, zei de kapelaan, ‘en nu beter in de maat’. Kuyll verlaat de klas en

denkt bij zichzelf: ‘Het oude antwoord gaat jammer genoeg niet meer op. De verbinding

tussen hemel en aarde is verbroken; God zelf is een anachronisme geworden. Wij zijn op

aarde om haar bewoonbaar te maken en haar te behoeden, omdat zij het enige is dat we

hebben’, denkt Kuyll. Omdat dit antwoord hem niet bevredigt staat hij stil en werpt een blik

op de etalage van een antiquair: ‘Dingen uit een voorbije wereld’.

Dingen uit een voorbije wereld kunnen soms helpen vragen uit het heden te beantwoorden.

We willen in deze toespraak nagaan of de heilige boeken van de mensheid ons kunnen

helpen om een antwoord te vinden op de vraag waar we onze levensinspiratie vandaan

52

kunnen halen. De grote religies van de wereld kunnen op verschillende manieren worden

uitgelegd, soms zelfs met de bedoeling het eigen gelijk te bewijzen en het ongelijk van

anderen. De gevolgen daarvan zien we dagelijks in de wereld om ons heen. Wij willen

proberen na te gaan of er een rode draad te herkennen is die de religies met elkaar

verbindt. Aan de oppervlakte zijn er grote verschillen tussen de godsdiensten waar te

nemen, maar wellicht is er onder die oppervlakte eenzelfde mystieke werkelijkheid te

vinden.

In een joods geschrift, het Oude Testament, staat het bekende verhaal van Job. Job heeft

alles verloren, zijn bezittingen, zijn huis, zelfs zijn kinderen. In de aanloop naar dit

allegorische verhaal, in Job 1, is een gesprek tussen God en de duivel weergegeven. God

zegt tegen de duivel: ‘Heb je gezien hoe vroom, oprecht en Godvrezend mijn knecht Job is?’

En de duivel zegt: ‘Geen wonder, want hij heeft alles wat zijn hartje begeert.’ God zegt: ‘Ik

geef je de macht om alles van hem af te nemen, alleen hemzelf mag je geen schade

berokkenen.’ Toen ging de satan weg en ging zijn gang. Job werd alles ontnomen. En dan

lezen we dat Job zijn kleren scheurt, zijn hoofd kaal scheert en zich neerwerpt in het stof.

En hij roept uit: ‘Naakt ben ik uit de schoot van mijn moeder gekomen en naakt zal ik in

haar schoot terugkeren. De HEER heeft gegeven, de HEER heeft genomen, de naam van de

HEER zij geprezen.’ (Job 20-22) De duivel kreeg geen vat op Job. Op een of andere manier

was hij onaanraakbaar. Job zondigde niet en maakte God geen enkel verwijt. Bij Job zien

we een bepaalde overgave. Hij is de opstand, de strijd, voorbij. Wat kunnen we hiervan

leren, wat wil de verteller van dit verhaal ons duidelijk maken?

Laten we naar een soortgelijk verhaal luisteren uit een christelijk geschrift, het Nieuwe

Testament. We lezen daar in het evangelie van Lucas dat Jezus naar de Olijfberg gaat. Zijn

leerlingen volgen hem. Hij voorziet de dingen die gaan komen en bidt: ‘Vader, als u het wilt,

neem dan deze beker van mij weg. Maar laat niet wat ik wil, maar wat u wilt gebeuren.’

(Lucas 22:42) Jezus lijkt te zeggen: ‘Ik zou het zelf wel anders willen, maar ik voel dat u

iets met me voor hebt, en daar onttrek ik me niet aan. Ik neem mijn leven zoals het nu

komt. Ik geef mijn individuele wil op en aanvaard dat er iets op een hoger plan zal

gebeuren, dat mijn wil te boven gaat. Niet mijn wil, maar uw wil geschiede.’

Wat is het geheim van Job en van Jezus, dat zij de beproevingen waarvoor ze kwamen te

staan, en de pijn die dat letterlijk en figuurlijk met zich meebracht, konden aanvaarden? Uit

welke bron van inspiratie konden zij putten? De soefi mysticus Hazrath Inayat Khan werpt

in zijn boek Aforismen een bepaald licht op deze vraag: ‘Teneinde te ‘zijn’ moet men gaan

door een stadium van niets te zijn.’ Om de werkelijke betekenis van het bestaan te leren

kennen moet je soms door diepe dalen gaan. Job en Jezus zijn door diepe dalen gegaan.

Wat hebben zij ontdekt?

Als je naar je eigen levensgeschiedenis kijkt, dan kun je constateren dat je verandert, maar

ook, dat je op een bepaalde manier dezelfde persoon blijft. Je herkent jezelf waarschijnlijk

nog uit de tijd dat je kind was. De verhalen van vroeger, hoe je toen reageerde, je kan het

je misschien nog inleven. Je denken, voelen, willen, waarnemen verandert. En toch ben je

op een bepaalde manier nog steeds dezelfde! Lijkt het niet alsof je bestaat uit een aspect

dat veranderlijk is, dat mee verandert met de ervaringen die je opdoet, en uit een aspect

dat onveranderlijk is?

53

Wat is dan dat onveranderlijke in mezelf? Een islamitisch geschrift, de Koran, wijst op het

onveranderlijke van de schepping: ‘Daarom richt uw aangezicht oprecht tot de ware

godsdienst, overeenkomstig de natuur naar welke Allah de mensen heeft geschapen. – De

schepping van Allah kent geen verandering. – Dat is het ware geloof.’ (Koran, Soera 30:30)

De Koran wijst er op dat er achter de zichtbare, veranderlijke wereld een onveranderlijke

wereld schuil gaat. Zelfs staat er dat het daarom gaat, om het onveranderlijke in de

schepping. Dat is de schepping van Allah – als je die onveranderlijke dimensie kent, dan

ken je Allah, dan heb je het ware geloof gevonden.

In een hindoegeschrift, de Bhagavad Gita, lezen we in hoofdstuk XIV dat het oneindige

Atman aan geen verandering onderhevig is. Wat wordt hiermee bedoeld? Atman is het

goddelijke zelf dat in ons woont, het is de manifestatie van de Ene universele God, van

Brahman. Hoe is dit bij onszelf te herkennen? Waarschijnlijk kennen we allemaal

verschillende stemmingen in ons leven. We kunnen actief zijn, zin hebben om van alles aan

te pakken. Maar we kunnen ook passief zijn, er komt dan niets uit je handen. In de

Bhagavad Gita wordt de activerende energie Rajas genoemd en de passieve energie Tamas.

Je kunt ook in evenwicht zijn, niet overdreven actief en ook niet lui of passief. Je voelt je

dan bijvoorbeeld alert en op je gemak. Je geest is helder, waakzaam, ontvankelijk. Dat is de

energie die Sattva wordt genoemd. Samen heten deze energiexebn de gunah (Sanskriet).

De wisselingen van deze energiexebn herkennen we ook in de natuur, in bijvoorbeeld de

opeenvolging van de seizoenen: het groeien, bloeien, vergaan en opnieuw tot bloei komen.

Het handhaven van een (sattvisch) innerlijk evenwicht lijkt de bedoeling. Maar de Bhagavad

Gita zegt: voorbij de gunah bevindt zich de onveranderlijke Atman! Voorbij onze actieve

strevingen en hartstochten, voorbij onze depressies en donkere gevoelens, zelfs voorbij

onze sattvische energie, bevindt zich het onveranderlijke IK, het Atman. In het woord

Atman is het woord adem te herkennen: de adem als bron van onze levensenergie. Niet ons

hogere zelf is aan verandering onderhevig, maar ons aardse zijn, niet onze essentie, onze

ziel, maar ons lichaam, onze emoties, ons denken. Onze ziel, de Atman, neemt waar,

weerspiegelt en verandert zelf niet.

Hoe kunnen we Atman leren kennen, hoe kunnen we de onveranderlijkheid van het Atman

ervaren, hoe kunnen we voorbij de gunah komen, voorbij onze emoties, hartstochten en

strevingen? Wellicht kunnen we hierop antwoord vinden in het land dat de bakermat is van

het Hindoexefsme, India. In Noord-India ligt het plaatsje Sarnat, op ongeveer 12 kilometer

afstand van Varanasi, heilige stad van de Hindoes, gelegen aan de rivier de Ganges, de

‘Ganga’. In het hertenkamp te Sarnat hield de Boeddha zijn eerste preek, het was ruim 500

jaar vxf3xf3r de geboorte van Jezus. In Sarnat is nog steeds een hertenkamp. Als je daar

rondloopt en je ziet de herten rondlopen, je ziet de stoepa die daar is gebouwd en de aan

de Boeddha gewijde tempel en je bedenkt dat hier eeuwen geleden de Boeddha rondtrok,

dan geeft dat een merkwaardig gevoel van dicht betrokken te worden bij iets dat eerst ver

van je bed was. Je wordt even een toeschouwer die in langvervlogen tijden aanwezig is bij

de eerste preek van de Boeddha.

De Boeddha leert ons dat we vrede en geluk niet vinden in de veranderlijke wereld. Hij legt

dat uit in de zogenaamde vier edele waarheden. De eerste waarheid houdt in dat het leven

lijden is. Dit duidt op de onvoldaanheid van het bestaan. Het leven bevredigt ons in wezen

niet. En waarom niet? De tweede edele waarheid geeft de verklaring: het leven bevredigt

54

niet omdat we voortdurend en onophoudelijke verlangen naar datgene wat we nog niet

hebben. We verlangen naar (steeds meer) genot, weelde, comfort, succes. We verlangen

ernaar geen pijn te hebben, geen ongemak, ziekte, verdriet, boosheid, we wijzen alles af

dat we als onprettig ervaren. We hebben een soort paradijselijk verlangen naar een leven

zonder angst en pijn. Dit verlangen, ook wel hunkeren genoemd, houdt ons in zijn greep.

We kunnen zo gevangen raken in een vicieuze cirkel van verlangen. De vraag die zich

voordoet is: is dan alle verlangen slecht? Verlangen is toch iets zeer menselijks. Inderdaad,

verlangens zijn inherent aan het menszijn en zijn op zichzelf niet goed of fout. Zo is het

verlangen om zichzelf in de wereld te manifesteren op zich een gezond verlangen. Als je

echter niet vaardig met dit verlangen omgaat kun je in de ban ervan raken en neemt deze

drijfveer bezit van je. Je jaagt ambities na en komt bijvoorbeeld in een carrixe8redwang. Je

ziet de ander als je concurrent die je opzij moet zien te zetten. Je bent dan geen meester

meer van jezelf. Je wilt steeds verder, steeds meer, steeds door, en hebt geen rem. Dit kan

leiden tot stress, psychosomatische klachten, overspannenheid, onderdrukking van jezelf,

onethisch gedrag ten opzichte van anderen. De Boeddha leert ons de middenweg te

bewandelen en dit betekent dat we gezond dienen om te gaan met dit manifestatiestreven.

Van belang is dat we ons bewust zijn van deze drijfveren en dat we ons er niet aan hechten.

Wanneer we zelf onze grenzen onderkennen en deze ook in acht nemen blijven we meester

over onszelf. De derde edele waarheid toont ons: het is mogelijk om verlost te worden van

het lijden, namelijk wanneer we juist met onze begeerten omgaan. Wat is dan de juiste

manier van omgaan met onze verlangens? Dat laat de Boeddha ons zien in de vierde edele

waarheid, in het door hem geschetste achtvoudige pad. In de voorgelezen teksten heeft u

de acht richtlijnen gehoord die kunnen helpen de gehechtheid aan het verlangen los te

laten. Deze richtlijnen zijn door de Boeddha nog verder uitgewerkt. Meditatie kan ons

helpen te doorzien waar we vast zitten, wat we moeten loslaten en hoe we op het pad

kunnen terugkeren.

Het is een illusie te menen dat we door de bevrediging van onze aardse verlangens gelukkig

kunnen worden. Het doorzien van deze illusie is een belangrijke stap op het pad van inkeer,

inzicht, overgave, aanvaarding. Dit is geen goedkope manier van ‘nemen zoals het nu

eenmaal is’, het is geen gemakkelijke weg. Dit is ook de weg die Job en Jezus gingen. In

hun leven werd zo radicaal ingegrepen, dat ze inzicht kregen in datgene waar het werkelijk

om gaat en dat de aardse verlangens overstijgt. Jezus zei in de hof van Gethsemanxe9 niet:

‘Laat dit allemaal maar gebeuren, ik geef me er aan over, het is goed wat me overkomt, dit

is nu eenmaal mijn weg.’ Nee, hij zei eerst: ‘Laat deze drinkbeker aan mij voorbij gaan’, en

daarna pas: ‘maar niet mijn wil maar uw wil geschiede.’

In het boek Verruiming van het bewustzijn leert de soefi mysticus Hazrat Inayat Khan hoe

de weg van meditatie en contemplatie ons leidt tot onze innerlijke kern. Het is belangrijk

dat we regelmatig onze geest zuiveren, net zoals we regelmatig ons lichaam wassen en

reinigen. Onze geest kan tot rust gebracht worden door op de juiste wijze te ademen: de

adem zuigt als het ware als een stofzuiger de stof uit ons lichaam en onze geest op en

verwijdert dit. Ook is het belangrijk dat we ons concentreren op het positieve, op het licht.

Je ontkent daarmee de duistere kant niet, maar je concentreert je er niet op. Door de

55

dingen met sympathie te beschouwen en met goede wil wordt de geest van het negatieve

gezuiverd.

Een juiste levenshouding doet ons afzien van het zoeken van geluk in de uiterlijke wereld en

leidt ons naar de plaats waar we werkelijk geluk en levensinspiratie kunnen vinden. Het is

de ontdekking dat God woont in ons aller hart.

De mysticus Zarathoestra zegt in de Gatha’s: ‘Breng de stem van uw hart tot ontwaken,

laat het oplaaien als een vuur; opdat smelten zal wat zich verhardde.’ Zijn advies is: breng

de stem van je hart tot ontwaken, laat het oplaaien als een vuur! Dit is wat de discipelen

deden op Pinksterdag. Ze stelden hun hart open voor de Heilige Geest, de Universele Geest

van God. Daardoor konden zij -en wij kunnen dat nog steeds- contact maken met de

universele dimensie. Atman (de individuele ziel) en Brahman (de universele God) zijn dan

xe9xe9n. Ons gewonde hart en onze geest kunnen zich dan verenigd voelen met alle

verlichte zielen. Deze ervaring kan ons weer heel maken, kan ons heilig maken. Want dat is

de betekenis van het woord ‘heilig’: het betekent ‘heel’, geheeld, genezen, harmonieus,

xe9xe9n. We kunnen ons ‘xe9xe9n’ voelen met alle mensen en alle religies, die uiteindelijk

allemaal die weg wijzen, de weg die via verstilling, via ons hart, leidt tot het ervaren van

Gods verborgen omgang.

Dat is het wonderlijke resultaat van onze zoektocht. De heilige geschriften van de

verschillende godsdiensten blijken elkaar niet tegen te spreken als het om de

dieperliggende, onveranderlijke werkelijkheid gaat. Als ons hart verbonden is met die

goddelijke dimensie, dan voelen we geen vrees voor andersdenkenden, voor andere religies.

Dan zijn we zielen waar geen vrees in woont. Dan staan we open voor elkaars geschriften

en claimen we niet xe9xe9n godsdienst als de ene ware. Dan ervaren we gezamenlijk Gods

universele omgang en voelen we ons verbonden met mensen van alle talen, rassen, naties,

culturen en religies. In ons aller harten woont God en als we ons openstellen zullen we zijn

stem horen, die voortdurend van binnenuit tot ons komt. Niemand uitgezonderd. Dan

kunnen we, zoals de discipelen, enthousiast worden.

Dat zouden we aan ieder willen vertellen, in alle talen. Het Griekse woord En-thuo-ousios

betekent zoveel als het zichtbaar worden van een staat van innerlijke overgave of

vervoering die in ons wezen aanwezig is. Zo kan het Pinksterfeest ons uitnodigen ons te

verbinden met het goddelijke, namelijk met ons diepste zelf en daardoor met alle mensen

op de wereld. We zijn allen één.

By wisdomflash on 15:17

56

Op speciale missie

..

Er zijn namelijk mensen die in verschillende levens hier al veel eigen levenslessen geleerd

hebben en die teruggekomen zijn om ditmaal een ander of anderen te helpen een bepaalde

les te leren of daartoe voorbereidingen te treffen. Zo althans dringt het beeld zich aan mij

op. Mijn indruk is dat mensen die met handicaps naar hier komen of anderszins gehavend

binnenkomen of gaande hun reis hier ernstig beschadigd raken, niet slechts gekomen zijn

om hun eigen lessen te leren. Ik vermoed dat we in deze groepen mensen treffen die

kwamen met het doel een medemens geduld te leren of liefde of te helpen beseffen welk

een voorrecht het is gezond van lijf en leden te mogen zijn en met een goed verstand te

zijn begenadigd. Mensen die hier zijn om anderen te helpen in hun lessen, noem ik de

mensen op speciale missie.

Natuurlijk kunnen gezonden hier eveneens verkeren met het oog op levenslessen van

medemensen. Want natuurlijk is het nooit of alleen voor jezelf, of alleen voor de ander dat

je hier bent.

De vraag naar de zin van de pijn en het verdriet komen zo dikwijls naar voren dat ik meen

dat die zin altijd samenhang moet hebben met levenslessen. Ik hoor wel van mensen dat ze

dit een negatieve insteek vinden, waar ze niets mee kunnen. Ik ervaar het andersom.

Bovendien weet ik dat wat ons hier de grootste vreugde brengen kan, soms zomaar ineens

kan zorgen voor het meest intense verdriet, net zo goed overigens als andersom. Beide

brengen ons altijd opnieuw in contact met wat we willen leren. Ik weet daarbij bijvoorbeeld

niet of onze levenslessen altijd tot hun recht komen als we onze gehandicapten te

gemakkelijk onderbrengen in tehuizen, maar ik besef tegelijk dat juist ook in zo’n

ingrijpende beslissing weer een andere levensles schuil kan gaan. Niemand kan zoiets voor

iemand anders inschatten, laat staan beoordelen, volgens mij. Als we ieder voor zich ons

maar bewust zijn van de diepe ernst die onze keuzes krijgen als we ze leren zien in

samenhang met onze levenslessen.

Uiteindelijk moet het in onze wereld van ik naar wij. Veel levenslessen zullen gericht zijn op

stukjes van de waarmaking hiervan. Waar we ons oefenen samen te delen, helpen we

anderen van hun ondervoeding en wellicht onszelf van onze overvoeding af en bestrijden we

in deze beide de grootste doodsoorzaak op aarde. Dat kan ook een levensles zijn: het leren

een goed gebruik te maken van het lichaam en de geest die ons gegeven zijn, teneinde die

in te zetten waar we onszelf en anderen ten dienste kunnen zijn, maar ook die niet te

verwaarlozen en daarop evenmin roofbouw te plegen. Want dat laatste gebeurt in onze

wereld met geld als hoogste God veelvuldig. Hoe zal iemand die niet van zichzelf houdt

immers van een ander houden? Hoe voor een ander te zorgen, zonder dat voor jezelf te

doen? Als je van jezelf niets te verwachten hebt, hoe kan een ander iets van je verwachten?

Gert Hardeman

6 februari 2004.

57

Levenslessen

..

Hoe zit dat met onze levenslessen? Vooropgesteld opnieuw dat ik de waarheid niet in pacht

heb, wil ik toch wat over mijn gedachten daarover schrijven. Alles wat we doen, al onze

activiteiten, staan primair in het kader van onze levenslessen. We komen in dat alles voor

keuzes en steeds is er de keuze die een stap verder voert in het kader van de les waaraan

we werken en de keuze die ons juist van onszelf verwijdert en die de volvoering van de

bedoelde les tegenwerkt. Toen we, ieder voor zich, aan dit leven begonnen, schreven we

een script, gericht op onze voorgenomen te leren lessen. Binnen dat script bewegen we ons,

twee stappen vooruit en dan weer xe9xe9n achteruit, of andersom: meer achteruit dan

vooruit. Als we vorderen op onze weg, voelen we ons waarschijnlijk goed, in groeiende

harmonie met onszelf, maar als we onze lessen niet leren, daar juist tegenin werken, raken

we in onmin met onszelf en lopen we het risico het geld – de vroegere mammon – als

hoogste God te dienen en onszelf geleidelijkaan te verliezen.

Hoe is dat nu praktisch? In mijn script kies ik voor een bepaalde vader en een bepaalde

moeder, een bepaald gezin en een bepaalde sociale en culturele omgeving. Die alle

selecteer ik om een zo groot mogelijke kans te hebben de gewenste lessen in dit leven te

zullen kunnen leren. Geen enkele mensenweg is zonder hobbels en daar waar er te weinig

hobbels zijn, een tekort aan tegenslagen en problemen is, wordt de wilskracht te weinig

geprikkeld om iets tot stand te kunnen brengen. Wij allen hebben onze eigen neuroses en

dat is maar goed ook. Zonder neurose gebeurt er weinig of misschien wel helemaal niets!

De problemen in mijn jonge jaren, de problemen van en tussen mijn ouders, de problemen

van de neuroses in mijn genen – neurose komt in mijn visie lang niet altijd voort uit falende

opvoeding, maar kan door geslachten heen in de genen voortwoekeren – zetten mij steeds

weer op het spoor dat me uiteindelijk bij het doel dat ik me stelde zal kunnen brengen. Of ik

interpreteer de hobbels op mijn weg in juiste zin, als een soort springplanken dus om verder

te groeien, of ik ervaar ze als muren die me tegenhouden in wat ik wil. Wellicht zijn het

springplanken als ik in mijn eigen goede spoor zit en zijn het juist belemmeringen als ik

daarvan vervreemd dreig te raken of al geraakt ben.

Een belangrijke les is om goed voor jezelf te zorgen. Je bent een vonkje God en daarom

verdien je respect en vooral respect van jezelf. Pas als je in evenwicht hebt geleerd te leven

met jezelf, als je je dus niet meer onder- of overvraagt, als je ervoor zorgt dat je jezelf je

deel in dit leven verwerft, pas dan opent zich de ware mogelijkheid om iets voor de ander te

kunnen betekenen, om een wegwijzer op een andermans weg te kunnen worden.

Wegwijzers werken het best als ze niet dwingend zijn, als het beeld van de volgende

halteplaats als het ware al van de wijzer af te lezen is. Hoe zal iemand die geen vrienden is

met zichzelf iets kunnen betekenen voor de ander? Dat is vrijwel onmogelijk.

We zijn met velen. In mijn optiek komen we elkaar nooit toevallig tegen. In ons levensscript

hebben we al onze belangrijke ontmoetingen ingepland, nog steeds met mede als doel onze

levenslessen te leren. Bovendien acht ik het waarschijnlijk dat we elkaar in beide richtingen

over de grens van dit leven heen steeds opnieuw ontmoeten. In dit leven komen die

58

mensen bij mij naar voren met wie ik in mijn vorige levens dingen niet heb uitgewerkt door

mijn eigen keuzes, of niet uit heb kunnen werken vanwege de beperkingen of keuzes van

die ander. Het leven is genadig: er komt altijd een nieuwe kans. Degeen die ik tekortdeed,

komt in hetzelfde of een volgend leven bij mij terug om verhaal en ik zal in de nabijheid

vertoeven van wie mij eerder onrecht deed om diegeen de kans te geven dat goed te

maken. Het is de bedoeling dat al dit soort relationele zielszaken uiteindelijk worden

geneutraliseerd, zodat we elkaar vrij in wederzijds evenwicht in de ogen kunnen zien met

xe9xe9n gemeenschappelijk doel: weer xe9xe9n te worden in de Bron.

En het kwaad dan? Zonder kwaad is er geen go(e)d. Het kwaad is nodig om het goede op te

laten lichten. Ieder mens zal dat kwaad in zichzelf herkennen en zal daarin een weg moeten

vinden, waarin overigens onvermijdelijk ook kwade keuzes zullen voorkomen. We zijn hier

niet om volmaakt te zijn, we zijn hier om te leren en dat leren doe je als mensenkind nu

eenmaal het beste dwars door fouten heen. Maar we mogen weten dat wie we tekort deden,

op onze weg zullen terugkeren en dat we wie ons niet goed behandelden op ons pad zullen

terugvinden. Door verschillende levens heen lijkt het me een genade dat we niet alle

herinneringen meedragen (een enkeling doet dat schijnbaar wel), maar dat we vrije nieuwe

kansen krijgen, onbelast door een bezoedeld verleden, opdat we onze lessen tot in de eigen

wezenskern zullen leren.

Gert Hardeman

Geschreven 28 januari 2004.

59

De Keerzijde van Vooruitgang

.

Historicus Ronald Wright over de keerzijde van de vooruitgang

Door: Stan van Houcke

.

“Ik werd mij bewust hoe fragiel beschavingen zijn toen ik mij eind jaren tachtig

voorbereidde op het schrijven van het boek ‘Stolen Continents’ over de verovering van

Amerika door blanke Europeanen. Hele Indiaanse beschavingen die zich in isolement van de

rest van de wereld hadden ontwikkeld en die bijna hetzelfde niveau hadden bereikt als die

van de Oude Wereld, stortten plotseling ineen. Die gebeurtenis riep bij mij de vraag op hoe

kwetsbaar onze eigen beschaving is voor een onvoorziene ramp. De milieuvernietiging of de

klimaatverandering zou een even verwoestende of misschien zelfs ergere impact op ons

kunnen hebben als die botsing van twee werelden na 1492 op de Indianen had. De

monumentale ruines in het oerwoud van Midden Amerika laten zien hoe machtig en briljant

die mensen waren, maar tegelijkertijd zijn ze de grafstenen van samenlevingen die op een

of andere manier faalden. Toen ik door het verlaten Tikal liep, de oude hoofdstad van het

Maya rijk op Yucatan, vroeg ik me onwillekeurig af hoe bijvoorbeeld Londen er als ruine uit

zou zien. Geen al te wonderlijke gedachte nu de gemiddelde temperatuur op aarde

catastrofaal begint op te lopen en laagliggende gebieden zoals Zuidoost Engeland en

Holland weer in moerassen kunnen veranderen.”

Vooruitgangsvallen

Een mogelijke ondergang was ook een van de gedachten bij het schrijven van de ‘Kleine

Geschiedenis van de Vooruitgang’. Daarin stel ik de mythe van de vooruitgang ter discussie.

Wanneer ik namelijk het verleden bestudeer dan zie ik dat vooruitgang een soort verleiding

is en dat bepaalde samenlevingen in een – wat ik noem – ‘vooruitgangsval’ belanden. Iets

dat als ware vooruitgang begint, iets waar men werkelijk profijt van heeft, kan zodra het

een bepaalde omvang heeft bereikt of zekere tijd heeft geduurd een catastrofaal effect

hebben. Ik denk dat het eerste voorbeeld daarvan is het perfectioneren van de jacht door

de paleolithische mens aan het eind van het Stenen Tijdperk. De mens werd zo goed in het

jagen dat op elk continent, behalve Afrika, het grote wild werd uitgeroeid. Daarom moesten

de jagers van wortelen en konijnen gaan leven. Dus toen de technologie van het jagen zo

ontwikkeld raakte dat de jager sneller kon doden dan de natuur kon regenereren, belandde

men in feite in een vooruitgangsval. In sommige delen van de wereld kon de mens dankzij

een serie toevallige omstandigheden aan die val ontsnappen door de uitvinding van de

landbouw. Vervolgens ontstond een nieuwe vooruitgangsval.

De eerste landbouwbeschavingen waren afhankelijk van irrigatie, vooral de Soemerixebrs in

Zuid-Irak. Oorspronkelijk was het een veelbelovende vooruitgang. Men kon water over het

land laten lopen om zo de voedselproductie te verhogen. De bevolking nam daardoor toe, er

ontstonden grote steden en beroepslegers en machtige regeringen, maar wat men zich niet

realiseerde was de verzilting. Het water spoelde zonder ophouden zout uit de bodem,

daarna verdampte het water of zakte in de grond weg en het zout bleef achter. Na een paar

eeuwen ontdekten de Soemerixebrs dat hun velden steeds minder opbrachten en toen hun

60

beschaving na ongeveer duizend jaar ineenstortte, hadden ze hun land letterlijk vergiftigd.

Veel van de woestijn in Zuid-Irak rond die oude vergane steden is in feite door de mens

gemaakt. Het is een klassiek voorbeeld van een vooruitgangsval.

Een voorbeeld uit de moderne tijd is de ontwikkeling van de kernbom. Kijk, door de

uitvinding van het buskruit kon men betere wapens ontwikkelen, maar wanneer men een

wapen uitvindt waarmee de wereld zo’n dertig keer kan worden opgeblazen dan bevindt de

mens zich in een levensgevaarlijke situatie. En het is puur geluk dat we tot nu toe de aarde

nog niet hebben opgeblazen. Met andere woorden: dikwijls brengt een vooruitgang

inherente gevaren met zich mee, die zeer vaak niet te voorzien zijn. Bovendien is het

moeilijk gevaren af te wenden zodra ze zichtbaar worden omdat men in toenemende mate

afhankelijk van die vooruitgang is geworden.

De allerlaatste boom

Ook volstrekt irrationele motieven spelen een rol, zoals de geschiedenis van Paaseiland

aantoont. Toen de Nederlandse ontdekkingsreiziger Jacob Roggeveen in 1772 als eerste

Europeaan het eiland zag, vroeg hij zich onmiddellijk af hoe de bewoners van dit boomloze,

bruine, kale eiland al die kolossale beelden hadden vervoerd van de steengroeven in het

binnenland naar de platforms langs de kust. Een groot mysterie aangezien ze geen hout

aantroffen en geen materiaal om kabels mee te maken, terwijl de grootste beelden van

maar liefst 80.000 kilo soms toch drie tot vier kilometer zijn verplaatst. Niemand weet hoe

ze dit precies deden maar in elk geval moeten ze daarbij hout en kabels hebben gebruikt.

Pas tamelijk recent weten we uit archeologische onderzoek hoe het eiland er vroeger uitzag.

Door het onderzoek van stuifmeel dat in moeraslagen in de kratermeren ligt opgeslagen

weten we dat het eiland dicht bebost was toen de eerste Polynesiers er rond het jaar 500

voet aan wal zetten. Net als de andere Zuidzee-eilanden was het een groen, water- en

bosrijk eiland. Maar door de jaren heen putten de bewoners het milieu uit door steeds meer

bossen te kappen. De beeldencultus was een ideologische vooruitgangsval geworden. Het

maken van die beelden om de voorouders te eren werd een manie, waaraan al het andere

ondergeschikt was gemaakt. Men was uiteindelijk bereid om letterlijk de allerlaatste boom

te kappen in een poging het allerlaatste beeld te transporteren. En zelfs nadat de bomen

waren verdwenen, bleven de eilandbewoners doorgaan met het maken van beelden, ook al

konden ze die niet meer uit de steengroeve vervoeren en ze daar maar bleven liggen. Dus

deze samenleving gebruikte al haar bomen voor een in wezen nutteloos project. Dat alles

ten koste van haar milieu en van zichzelf. Toen de bomen eenmaal waren omgekapt,

spoelde en woei de grond weg en nam het aantal mensen dat het eiland kon onderhouden

dramatisch af. Na een paar eeuwen erosie eindigde deze cultuur in oorlogen en

kannibalisme en werd zo het aantal bewoners teruggebracht tot een fractie van wat het

eens was geweest. Hierop terugkijkend is het makkelijk om te zeggen dat die mensen in

een primitieve tijd leefden, met simpele technologie en dat ze niet zo slim waren als wij.

Mijn antwoord hierop is een citaat van James Watt, onder Ronald Reagan een tijdlang

minister van Binnenlandse Zaken, die tegenover het Congres verklaarde dat het

beschermen en conserveren van het milieu onbelangrijk was in het licht van de op handen

zijnde wederkomst van Jezus Christus. ‘Nadat de laatste boom is geveld, zal Christus

terugkeren,’ vertelde hij de senatoren. Dus: verblinding is van alle tijden. De bewoners van

Paaseiland bezaten een religieuze toewijding die hen blind maakte voor een bepaalde

61

werkelijkheid. Maar het zou dwaas zijn van ons om te denken dat de moderne wereld

immuun is voor dit soort waanzin. We zien nu weer hetzelfde bij de huidige regering Bush

waarvan het beleid, net als onder Reagan, sterk bexefnvloed wordt door rechtse christelijke

fundamentalisten. Zij geloven dat het niet uitmaakt wat de mens met de aarde uitspookt

omdat God het allemaal zal oplossen. De inwoners van Paaseiland dachten naar alle

waarschijnlijkheid hetzelfde: als ze maar dat laatste beeld zouden oprichten dan zouden de

goden hen wel komen redden. Dus dat magische zelfvernietigende denken is in hoge mate

onderdeel van het menselijk bestaan. Ik vind dat we ons daarvan bewust moeten zijn. In

een bepaald opzicht schreef ik dit boek ook als een karakterschets van de homo sapiens die

steeds weer dezelfde fouten maakt. Ik denk dat de enige manier om daaraan te ontsnappen

is: het onder ogen zien dat we niet echt zo slim zijn als we denken te zijn, dat we onze

intelligentie nog niet ten volle hebben ontwikkeld.

Veranderingstempo versnelt

Ik zie de mens als experimentele dieren, die voor een groot deel zichzelf hebben gecreeerd.

Tijdens onze evolutie zijn we namelijk in toenemende mate gevormd door cultuur, tot op

zekere hoogte weten we ons steeds beter te beschermen tegen de aanvallen van het weer,

hitte, kou, honger, dorst. Hoe ingewikkelder onze culturen zijn geworden, des te meer we

de natuur weten te trotseren en dit proces is uit de hand gelopen. In het begin voltrokken

de ontwikkelingen zich heel langzaam, honderdduizenden jaren lang veranderde de

technologie nauwelijks, maar tegen het eind van het Stenen Tijdperk en het begin van de

Bronstijd versnelt dat proces zich razendsnel, vooral na de uitvinding van de landbouw.

Daardoor is het tempo van culturele veranderingen versneld en blijft zich almaar versnellen.

We zien daarbij dat de snelheid van de bevolkingstoename en die van de technologische

veranderingen hand in hand gaan. Sinds de industrixeble revolutie is het veranderingstempo

zo snel geworden dat de mensen de sociale en technologische veranderingen in hun eigen

tijd kunnen waarnemen, iets dat iemand uit bijvoorbeeld de vijftiende eeuw niet kon. Zijn

leven en dat van zijn ouders kende geen verschil. Vandaag de dag is die snelheid zo hoog

dat de vaardigheden die wij op school leren binnen tien of vijftien jaar verouderd zijn. Toch

zijn wij fysiek gesproken hetzelfde als de mens uit het Stenen Tijdperk, die op de laatste

mammoeten joeg. Wij zijn jagers uit de ijstijd. De laatste 40. tot 50.000 jaar heeft er zich in

ons maar zeer weinig fysieke evolutie plaatsgevonden, bijna alles is culturele verandering.

Met andere woorden: wij gebruiken software uit de 21ste eeuw op hardware die de

afgelopen 50.000 jaar niet verbeterd is en niet is aangepast aan de huidige tijd. Dat heeft

een uitermate gevaarlijke situatie geschapen waarbij onze werktuigen steeds krachtiger zijn

geworden maar onze wijsheid niet. Onze geestelijke mogelijkheden om te voorzien wat de

consequenties zijn van onze technologische vernieuwingen hebben zich volstrekt niet

uitgebreid. Dat blijft dezelfde oude apparatuur die we altijd al hadden. Omdat we onze

technologie niet onder controle kunnen houden en niet in staat zijn ze allemaal sociaal

nuttig te laten zijn, brokkelt de sociale cohesie af. Wij zijn in feite als een kind van vijf jaar

dat leert een straalvliegtuig te besturen of als een aap met een machinegeweer. De periode

vanaf het begin van de landbouw tot nu beslaat slechts 0.2 procent van de meer dan

tweeenhalf miljoen jaar die de mensachtigen op aarde zijn. Van het eerste bewerkte

vuursteen tot het eerste gesmolten ijzer duurde naar schatting drie miljoen jaar, van het

eerste ijzeren werktuig tot de waterstofbom duurde slechts drie duizend jaar. Die explosieve

62

ontwikkeling heeft een levensbedreigende situatie opgeleverd. Zeker nu in de leidende

cultuur de ware macht in handen is gekomen van wat president Eisenhower noemde ‘het

militair-industrieel complex’. De Amerikaanse politici hebben enorme budgetten nodig om

hun verkiezing te kunnen financieren. Dat geld komt van de grote concerns die hun winsten

maken in de wapenindustrie of in andere hoog technologische wereldwijd opererende

industrieen en die dus afhankelijk zijn van de Amerikaanse hegemonie om ongestoord te

kunnen functioneren.

Vernietiging als economische groei

Het Amerikaanse rijk lijkt op dat van de Azteken, waarbij ondergeschikte staten hun eigen

interne structuur mochten behouden zolang ze maar schatplichtig bleven aan de machtigste

staat. Kwam men daartegen in opstand dan greep het leger in om te zorgen dat er geen

eind kwam aan de stroom rijkdommen die de elite in het moederland in het zadel hield.

Zoals we uit de geschiedenis weten loopt dat op een keer fout af, zonder dat de mens daar

een les uit leert. Dat komt omdat wij meestal op korte termijn denken. Wij zijn maar zeer

zelden in staat om op lange termijn te denken. We overzien de consequenties van ons

handelen niet echt. De militaire en sociale kosten van het heersen over andere volkeren

bijvoorbeeld spelen geen rol, net zomin als de milieuvernietiging als kostenfactor wordt

gezien. Integendeel, de aanslag op water, lucht, grond wordt als opbrengst doorberekend in

het bruto nationaal product. Het kappen van uitgestrekte wouden voor de productie van

brandhout of papier of veegrond wordt niet gezien als een aanslag op de natuur maar als

economische groei. Terwijl het toch een feit is dat een beschaving van de rente van de

natuur zal moeten leven, het surplus, en niet van haar kapitaal, wil men tenminste

overleven. Ons huidig gedrag is typisch voor falende samenlevingen die op het hoogtepunt

van hun hebzucht en arrogantie zijn. Hebzucht is de brandstof van de kapitalistische motor.

Wat dat betreft is de vooruitgangsbelofte op een desastreuze mislukking uitgelopen. Zoals

gezegd, de moderne mens is ontwikkeld als jager/verzamelaar in de ijstijd, die elke dag

weer voor het korte termijnprobleem stond eten te vinden. En wij zijn niet wezenlijk

veranderd.

Wij zijn erg goed in het oplossen van een acuut probleem waarmee we geconfronteerd

worden. Wij zijn onvoorstelbaar ingenieus. We kunnen geweldig goed onze energie focussen

om een probleem dat direct voor ons ligt op te lossen, maar als het probleem pas over tien

of honderd jaar urgent wordt dan is het veel moeilijker voor de mens om zich daarop te

concentreren. Bovendien spelen er ook te veel onzekere factoren mee. Daarom pleit ik in

‘Kleine Geschiedenis van de Vooruitgang’ onder andere voor het betrachten van een

bepaalde bescheidenheid. We moeten inzien dat we niet zo slim zijn als we aannemen en

niet zo goed vooruit kunnen kijken. En als we de consequenties van onze eigen activiteiten

niet kunnen voorzien en er zijn redenen om aan te nemen dat er negatieve aspecten aan

kleven die catastrofaal kunnen uitwerken, dan is mijn voorstel: doe het zeker niet.”

De Nederlandse editie van de ‘Kleine Geschiedenis van de Vooruitgang’ verscheen in maart

bij uitgeverij Cossee, Amsterdam. Stan van Houcke heeft een weblog:

http://stanvanhoucke.blogspot.com

63

Dromen, Durven, Doen !

. Wellicht herkent u dat blijvende veranderingen gepaard gaan met vallen en opstaan tot het

lange termijneffect optreedt. Voor veel mensen heeft een bewuste gedragsverandering

geleid tot een verrijking van het leven. Veranderen loont en toch is het soms lastig en

vermoeiend.

Ben Tiggelaar heeft in zijn boek “Dromen, Durven, Doen” beschreven welke processen

optreden als de intentie bestaat om te veranderen en wat helpt om blijvend effect te

ervaren. Hieronder volgt een samenvatting van Ineke Wadman van punten uit zijn aanpak.

Handig voor wie goede voornemens dit jaar alsnog tot daden wil omzetten.

Wat maakt dat gedrag is zoals het is?

Mensen reageren voor 95% onbewust als reactie op een prikkel. Lees maar eens: “Velogns

Eeglnse odnerzerkoes makat het neit uit in wleke vglodroe de ltetres in een worod saatn.”

(Tiggelaar, p.31)

Waarschijnlijk plaatsen uw hersenen onbewust de letters in een volgorde die u herkent.

Hetzelfde gebeurt met dagelijkse rituelen en het bewerkstelligen van veranderingen. Wilt u

iets veranderen, dan hebt u bewust andere prikkels in te bouwen. En wel prikkels die

gedrag opwekken dat direct gevolgd wordt door afname van pijn en toename van plezier.

Omdat dit prettig is, zijn onze hersenen daar gevoelig voor.

Een verandering op zich vinden mensen niet zo erg. Wat angst inboezemt, is het verlies dat

dreigt te komen. Een dreigend verlies komt namelijk harder aan dan een kans die langs

komt. Daarom zijn we geneigd om toe te geven aan het voorkomen van een korte

termijnfrustratie. Als de sores op korte termijn maar afgewend is… Zodra de dreiging van

verlies weg is, komen de onbewuste reacties bij mensen echter terug. Belonen van gedrag

is volgens Tiggelaar een meer effectieve en veiliger manier om een blijvende verandering

teweeg te brengen. Als een beloning groot genoeg is, brengt het positieve bekrachtiging

teweeg in de hersenen. Deze geven dan een sein af om ander gedrag te vertonen.

Hoe kom je van dromen naar durven en doen?

Soms weet je; nu ben ik er klaar voor. Dit besef schijnt een natuurlijk moment te zijn. Een

moment dat samenhangt met de volgende stappen die men volgens de Amerikaanse

onderzoeker James Prochaska doorloopt in een veranderingsproces:

1. De fase voor het overwegen van de verandering

2. Het overwegen van de verandering

3. Het voorbereiden van de verandering

4. De actie

5. Het onderhoud” (Tiggelaar, p.50)

Tiggelaar heeft deze stappen na praktijkstudie vertaalt naar zijn veranderaanpak Dromen,

Durven, Doen waarin de volgende rode draad te onderscheiden is:

64

Dromen

“Wat vind je echt belangrijk in je leven? Denk aan de richting die je wilt volgen. Vertaal dit

naar gedrag dat Meetbaar, Actief en Persoonlijk (MAP) is.” (Tiggelaar, p. 108)

. Welke waarden en momenten dragen voor u - Droom vanuit uw JA-gebied bij aan een

waardevol leven en wilt u een nadrukkelijker rol geven? Verlaat het waarin u wordt

geplaagd door belemmerende overtuigingen die vaak NEE-gebied gebaseerd zijn op weinig

feitelijke waarheden.

Denk daartoe terug aan waardevolle momenten in uw leven. Wat heeft uw leven verrijkt?

Wat heeft u daartoe zelf gedaan en welk stapje kunt u zetten om meer van die waarde te

ervaren?

- Vertaal uw gewenste gedrag in gedrag dat concreet is. Ook de tussenstappen op de ladder

naar gewenst gedrag! Wat doet u zelf als u uw gewenste gedrag toepast? Wat voelt u, ziet

u, denkt u en hoort u? Maak gedrag concreet om het direct te kunnen herkennen en

belonen.

- Focus u op haalbare doelen en begin met een stap in gedragsverandering die door uzelf in

uw eigen tempo op een manier die u past realiseerbaar is.

Durven

“Welke crisissituaties kunnen onderweg tot terugval leiden? Hoe kun je dan txf3ch

doorzetten?” (Tiggelaar, p.108)

- Crisismomenten bestaan en zijn voorspelbaar (“het regent…”, “die klant belt weer..”). Wat

kunt u doen om dan toch door te zetten? Bereid crisismomenten voor om te voorkomen dat

onbewust gedrag optreedt. Zoek een oefensituatie op en repeteer de stappen die u kunt

uitvoeren om in het moment anders te reageren. Het kan helpen om daartoe een

geheugensteuntje te zien vlak voor het crisismoment. Het helpt tevens als u met uzelf of

anderen afspreekt welke beloning voor u in het verschiet ligt als u heeft doorgezet.

- Geef uzelf na het overleven van het crisismoment vervolgens wel een beloning die 3 keer

zo groot is als het prettige effect wat uw oude gedrag teweeg kan brengen. Anders gaan de

hersenen zich weer een dreiging herinneren die “pijn kan doen en vermeden moet worden”.

Vier daarom uitbundig het moment na uw overwinning om uw hersenen te stimuleren een

ander sein af te geven. Dat helpt om oud gedrag door nieuw gedrag te vervangen.

Doen

“Hoe gaat u uw nieuwe gedrag straks dagelijks meten en belonen?” (Tiggelaar p.108)

- Mensen leren vooral door directe feedback en aanmoediging van anderen. Merk op dat u

gaandeweg vooruitgang boekt. En dat kan door te meten en te belonen.

65

- Bereid uw start goed voor, betrek anderen erbij en maak het leuk. Dit voorkomt

uitstelgedrag. Veranderen kost energie en ontspanning als beloning stimuleert een volgende

stap.

- Ook lijkt uw invloedssfeer nog zo klein, probeer toch een kleine stap te zetten. Deze kan

deuren openen.

- Op een gegeven moment heeft het nieuwe gedrag zijn meerwaarde bewezen en is

beloning geen noodzaak meer. Op een crisismoment zou oud gedrag echter nog kunnen

opsteken. Blijf dan alert om bij te sturen. Oftewel; houd het geheugensteuntje nog even bij

de hand.

Als we minder denken vanuit slagen of falen, maar in termen van leren, schijnt de kans

groter dat ook vervelende gebeurtenissen ons sterker en wijzer maken. Of zoals een

uitspraak luidt: “If it doesn’t kill you, it probably makes you stronger”. Het accepteren van

onzekerheden en het uitstellen van het incasseren van beloningen zijn twee vaardigheden

die ieder mens heeft te leren, aldus de beroemde psycholoog Carl Rogers die door Ben

Tiggelaar wordt aangehaald. En ook beroemde en ervaren mensen schijnen nog steeds

onzekerheid te voelen, ondanks eerder succes.

Als u terug kijkt op uw leven, dan herkent u deze wijsheden wellicht.

samenvatting geschreven door Ineke Wadman.

Bron:

Boek: Dromen, Durven Doen

Auteur: Ben Tiggelaar

Uitgeverij het Spectrum

Utrecht, 2005

30 April 2006 By wisdomflash on 17:58

66

Het zevenvoudige pad van Franciscus

van Assisi

..

Hein Stufkens heeft de idealen van Franciscus, zijn levensweg en optreden, helder

samengevat en vertaald naar onze tijd. Daarbij maakt hij gebruik van de teksten van

Franciscus en vrijwel alle oude bronnen in de vorm van levensbeschrijvingen,

verhalenbundels en dergelijke, en ook nog heel wat boeken over Franciscus uit onze tijd.

Daar rijst een boeiend beeld uit op, en Stufkens laat ook goed zien waar onze verwantschap

met zijn idealen stuit op de vreemde verschillen tussen onze tijd en die van de

Middeleeuwen waarin Franciscus opgroeide en leefde.

Een sterk punt is zijn nadruk op het mededogen, speciaal het boeddhistische denken

daarover en praktiseren ervan. Dat biedt net iets meer ruimte dan de gangbare of

traditionele christelijke categoriexebn van goed en kwaad – en de fundering daarvan – om

in onszelf en de natuur de verwantschap te zien met het goddelijke, ofwel de verbondenheid

van alles met elkaar. Ook laat Stufkens goed zien dat de weg van Franciscus volgen niet

betekent dat alle beperkingen van ons individuele of collectieve menselijke leven bij

voorbaat zijn verdwenen. Het valt op hoe zwaar het leven op sommige momenten is – maar

ook hoeveel diepe vreugde er niettemin mogelijk is.

Het zevenvoudig pad dat Stufkens zo in Franciscus’ boodschap vindt, vat hij in de volgende

woorden samen:

1

Ik buig in liefde en dankbaarheid voor het mysterie

En ik open mijn hart vol mededogen voor al wat leeft.

2

Ik zie alle schepselen als mijn broeders en zusters

En ik draag ze zoals ik zelf gedragen zou willen worden.

3

In overgave vind ik vrede en ongewapend ga ik de weg.

Vrede wens ik vriend en vijand.

4

Niets en niemand eigen ik mij toe;

67

Ik leef eenvoudig en alles wordt mij geschonken.

5

Ieders dienaar ben ik, niemands slaaf;

Zo geef ik gehoor aan mijn roeping.

6

Belangeloos ga ik om met de mensen,

In ieder groet ik het licht.

7

In vreugde leef ik dit leven,

Om mijn lippen zomaar een glimlach.

Hein Stufkens, HET ZEVENVOUDIGE PAD VAN FRANCISCUS VAN ASSISI, Tweede druk,

Deventer (Ankh-Hermes) 2001, 151pp.

By wisdomflash on 17:54

68

persoonlijke veranderingen in de praktijk

Het is bijna een natuurwet dat persoonlijke verandering voorafgaat aan gezamenlijke

verandering. Als jij een verandering ambieert in je gezin, in je bedrijf of in de straat waar je

woont, zul je zxe9lf het initiatief moeten nemen en andere mensen moeten inspireren door

wat je doet en zegt.

Daarnaast geldt: als je weet hoe het is om zxe9lf je gedrag te veranderen, begrijp je ook

veel beter wat er komt kijken bij het realiseren van een gezamenlijke verandering.

Enkele tips en suggesties.

Richt je twee weken lang bewust op mogelijkheden en niet op onmogelijkheden, op het

JA-gebied in plaats van op het NEE-gebied. Doe dit bij jezelf en probeer ook anderen zo te

benaderen. Je zult merken dat alleen al het gebruik van deze simpele techniek je zal helpen

om je beter te voelen en beter te presteren.

Verzin bij een bepaald gedragsvoornemen dat je al lange tijd hebt een vorm van counter-

gedrag: eenvoudig hulpgedrag dat je helpt om het gewenste gedrag uit te voeren.

Voorbeeld… Als bepaalde uitspraken van collega’s je altijd boos maken, kies er dan nu

bewust voor om te reageren met een glimlach en te denken: niet zij, maar ikzelf ben de

baas over hoe ik reageer. Noteer deze uitspraak desnoods in een notitieblok dat je gebruikt

in de vergadering. Geef jezelf in gedachten of verbaal een paar stevige complimenten na

afloop.

Meet een week lang xe9xe9n of meer gedragingen die je relevant vindt. Noteer iedere

ochtend je meting van de dag ervoor. Je zult ontdekken dat alleen dit meten al een aardig

effect kan hebben op je gedrag.

D.E.R.K…. Doe Eerst RotKlussen. Een manier om ook ‘vervelende’ voornemens uit te

voeren. Maak ‘s morgens een lijst van de dingen die moeten gebeuren. Geef deze

werkzaamheden een cijfer van minst-leuk (1) tot meest-leuk (10). Begin vervolgens bij de

rotklussen. Streep klus-voor-klus af en werk stap-voor-stap naar de leukste klussen.

Gevolg: iedere volgende klus is een beloning voor de vorige. Zelfs als het laat wordt, is het

dan nog leuk om de lijst af te ronden.

69

Gezamenlijke veranderingen in de praktijk

.

Gezamenlijke veranderingen, bijvoorbeeld in bedrijven, zijn altijd een optelsom van een

(lange) reeks individuele veranderingen. Individuele gedragsverandering is de belangrijkste

bouwsteen van vernieuwing in gezinnen, in bedrijven en in onze maatschappij.

Wie redeneert en werkt vanuit individuele gedragsverandering kan op al deze niveaus een

rol van betekenis spelen. Wie liever denkt in grote termen loopt het risico dat hij

oppervlakkig en vaag blijft en geen concrete resultaten bereikt.

Gezamenlijke veranderingen lijken op legpuzzels. Alle indivuele gedragsveranderingen

leiden samen tot xe9xe9n grotere verandering.

Enkele tips en suggesties:

Formuleer samen met anderen Meetbare, Actieve, Persoonlijke gedragsintenties. Probeer

dit eens een paar maanden met een groep collega’s of medewerkers. Vertaal bijvoorbeeld

tijdens de halfjaarlijkse evaluatie op het werk een belangrijk doel naar xe9xe9n of twee

heldere gedragsintenties.

Anticipeer eens bewust met anderen op moeilijke verandersituaties en help hen om

maatregelen te verzinnen die ervoor zorgen dat zij datgene doorzetten wat ze echt willen.

De overwinning die dit oplevert, kan er voor zorgen dat men voortaan bewuster gaat

werken aan gedragsverandering.

Realiseer je dat consequenties (prikkels die volgen op gedrag) veel meer invloed hebben

op je gedrag en dat van anderen dan antecedenten (prikkels die voorafgaan aan gedrag).

Instructies, opdrachten, verzoeken en vragen zijn vaak noodzakelijk. Maar het geven van

heldere feedback na afloop, een gemeend compliment of een tastbare beloning voor een

goede prestatie maken je uiteindelijk tot een effectievere leider.

uit het boek ‘Doen !’ van Ben Tiggelaar

By wisdomflash on 17:46

70

Waarom veranderen zo moeilijk is.

..

Verandering is een onvermijdelijk element in ons leven. En in het zakenleven is het een

onmisbaar element, schreef de Amerikaanse managementdenker Warren Bennis.

Maar hoe onvermijdelijk of belangrijk verandering ook is, makkelijk is het niet.

Drie redenen waarom veel veranderpogingen geheel of gedeeltelijk mislukken.

1. We kijken te veel naar resultaten en te weinig naar gedrag

Veel benaderingen van verandering, zowel voor het bedrijfsleven als voor persoonlijke

verandering, richten zich vooral op het formuleren van de beoogde resultaten en niet op het

benodigde gedrag. Daardoor ondernemen we meestal geen actie, vaak de verkeerde actie

en alleen soms de goede.

Gedrag is echter de ontbrekende schakel tussen plannen en resultaten.

2. We managen vaak maar xe9xe9n kant van ons gedrag

Ons gedrag wordt niet alleen bepaald door onze bewuste voornemens, onze intenties, maar

ook door allerlei prikkels uit de directe omgeving. Die prikkels roepen doorgaans allerlei

automatische gewoontegedragingen op waarbij we ons zeker en plezierig voelen.

Succesvol veranderen vereist dat we onze intenties managen xe9n de situaties waarbinnen

oude gewoontes overwonnen moeten worden.

Ons gedrag wordt gestuurd door bewuste voornemen, intenties, xe9n -vaak onbewust- door

de situatie waarin we ons bevinden

3. We zijn ongeduldig, werken ongestructureerd en ongefaseerd

De meeste verandermethodes houden te weinig rekening met de tijd die we nodig hebben

om tot succesvolle veranderingen te komen. Wanneer we bijvoorbeeld niet voldoende

kritisch bepalen wat we xe9cht willen, is de kans op een succesvolle verandering zeer

gering. Een grote verandering kost al gauw een jaar.

71

DE BASIC CHANGE METHOD

.

Het ware doel van onderwijs is niet kennis, maar actie, zei de Britse filosoof Herbert

Spencer.

Meer begrijpen van je eigen gedrag en dat van anderen is interessant, maar uiteindelijk

willen we xe9cht aan de slag: DOEN!

Daarvoor is de Basic Change Method ontwikkeld (of: Basis Verander Methode). Een nieuwe,

praktische combinatie van de meest werkzame inzichten uit de cognitieve psychologie en de

gedragspsychologie.

Door het fundamentele karakter leent deze aanpak zich voor meerdere soorten

veranderingen:

Individuele verandering xe9n gezamenlijke verandering

Toepassing binnen het privxe9-, het professionele en het maatschappelijke domein

De uitgangspunten van de Basic Change Method.

a) Veranderen draait primair om het realiseren van nieuw gewoontegedrag.

b) Nieuw gewoontegedrag vergt management van gedragsintenties en van

verandersituaties.

c) Veranderen verloopt in verschillende fasen en kost aandacht, energie en tijd.

De Basic Change Method omvat drie fasen.

- Get Real: we moeten weten wat we echt willen en welke gedragsveranderingen daarvoor

nodig zijn. In deze fase ligt de nadruk sterk op bewustwording van wat we kunnen en willen

en op het duidelijk en nauwkeurig formuleren van de eigen doelstellingen en

gedragsintenties.

- Make Plans: we moeten ons afvragen op welke manier we de door ons gewenste

gedragsverandering concreet gaan realiseren. In deze fase ligt de nadruk vooral op het

anticiperen op moeilijke verandersituaties en het crexebren van krachtige prikkels die het

gewenste gedrag stimuleren.

- Take Action: in deze fase voeren we ons plan uit. We oefenen het nieuwe gedrag en

passen het daarna in de praktijk toe. Het meten van gedrag speelt een belangrijke rol in

deze fase. Pas iets later kijken we naar de resultaten.

Stap 1. GET REAL!

.

Bepaal welke toekomstige resultaten werkelijk belangrijk zijn en vertaal deze nauwkeurig

naar enkele veranderingen in gewoontegedrag in het hier en nu.

72

Je wensen nauwkeurig vertalen naar gedrag maakt de kans op een geslaagde verandering

minimaal twee keer zo groot.

Wie vage wensen weet om te zetten in meetbare, actieve, persoonlijke (M.A.P.)

gedragsvoornemens, vergroot zijn kansen zelfs met een factor tien.

Vijf aandachtspunten bij deze eerste stap.

I. Onderzoek wat er mogelijk is; gebruik daarbij je verstand en je gevoel

Ga op zoek naar eigen topprestaties uit het verleden. Welke prestatie van de afgelopen

jaren spreekt jou nog altijd aan? Het is heel interessant wat anderen allemaal kunnen, maar

nog veel interessanter is wat jij en de mensen om je heen kunnen!

Richt je aandacht eerst op wat er mogelijk is. Het vergroten van het ‘JA-gebied’ is de meest

effectieve manier om te groeien.

II. Stel vast welke eindresultaten wenselijk zijn; gebruik daarbij je verstand en je gevoel

Wat vind je echt belangrijk? Waarop wil je terug kunnen kijken als je tachtig bent? En wat is

daarvoor nodig? Welk xe9cht probleem heeft op dit moment een xe9chte oplossing nodig?

III. Vertaal deze resultaten naar meetbare, persoonlijke veranderingen in gewoontegedrag

Als je weet welk eindresultaat je wilt, welk gedragspatroon hoort daar dan bij? Wat moet je

doen? Het is belangrijk om dit zo concreet mogelijk te beschrijven.

Dus niet: We gaan de komende tijd meer aandacht besteden aan acquisitie. Maar: Ik ga

iedere werkdag voor 12 uur twee nieuwe klanten bellen.

IV. Controleer alle voorgaande punten op gangbare vormen van zelfbedrog

Onze waarnemingen en interpretaties zijn meestal verre van perfect. Dat zorgt er

regelmatig voor dat we ons vergissen bij het maken van belangrijke keuzes.

V. Vraag bij deze verandering om steun aan iemand die je xe9cht kunt vertrouwen

Doorloop belangrijke veranderingen niet helemaal op eigen houtje. Zoek steun bij iemand

die je vertrouwt en wees volledig open en eerlijk tegenover hem of haar.

Stap 2. MAKE PLANS!

.

Ontwikkel een plan voor het activeren van het gewenste gedrag binnen de moeilijkste

verandersituaties met behulp van krachtige prikkels en counter-gedrag.

Bewust anticiperen op moeilijke verandersituaties maakt de kans op een succesvolle

verandering minimaal twee tot drie keer zo groot.

Vijf aandachtspunten.

I. Bepaal welke verandersituaties het gewenste gedrag het meest zullen bemoeilijken

Niet alleen onze intenties, maar juist ook de verschillende verandersituaties waarbinnen we

ons nieuwe gedrag moeten vertonen, hebben een sterke invloed op dit gedrag. Vooral de

situaties die het moeilijk maken om ons nieuwe gedrag te vertonen, zijn het bestuderen

waard.

73

De begindip: in het begin van een veranderproces ervaren we vaak gevoelens van verlies en

frustratie. Het is belangrijk om je voor te bereiden op deze emotionele dip.

II. Onderzoek welke prikkels binnen deze verandersituaties het starten en doorzetten van

het gewenste gedrag hinderen

Wat andere mensen doen en zeggen en wat er verder in een moeilijke verandersituatie

gebeurt, bepalen in hoge mate ons gedrag van dat moment. In veel gevallen kunnen deze

prikkels hinderlijk zijn voor onze gewenste gedragsverandering. Bijvoorbeeld omdat ze oude

gewoontes stimuleren waar we juist vanaf willen.

III. Bedenk extra prikkels en counter-gedrag om het gewenste gedrag te activeren

Vaak zullen we het gewenste gedrag actief moeten stimuleren binnen de moeilijkste

verandersituaties.

Hiervoor staan ons drie krachtige technieken ter beschikking: geheugensteuntjes,

beloningen en counter-gedrag (‘extra’ gedrag dat de weg vrijmaakt voor het gewenste

gedrag).

IV. Maak een beknopt stappenplan: warming-up en start, enkele tussenstappen en een

vervolg

Een goed veranderplan is niet dik, maar omvat wel een paar verplichte onderdelen. Onder

meer een duidelijk omschreven warming-up en start; meerdere motiverende

tussenstappen; en een vervolg waarin duidelijk wordt gemaakt hoe we onze resultaten

kunnen behouden.

V. Maak duidelijke afspraken over de uitvoering van het plan, met jezelf en met anderen

Vaak is er enige sociale druk voor nodig om echt in actie te komen. Onze verandercoach

speelt daarom een belangrijke rol. Maar we kunnen daarnaast ook met onszelf en met

andere mensen afspraken maken over de uitvoering van onze veranderplannen.

Stap 3. TAKE ACTION!

.

Meet in het begin dagelijks het gedrag en pas later de resultaten van het gedrag. Zorg bij

alles wat goed gaat, geregeld en meteen voor persoonlijke beloningen.

Het meten en bekrachtigen van gewenst gedrag is van groot belang bij het werkelijk

realiseren van veranderingen. Als we dit achterwege laten, is de kans groot -ondanks al

onze voorbereidingen- dat de verandering uiteindelijk toch mislukt.

Vijf aandachtspunten.

I. Zorg voor een dagelijkse confrontatie met belangrijke elementen uit het plan

Houd je vermogens, doelen en gedragsintenties voor ogen. Vergeet niet op welke manier je

de moeilijkste verandersituaties te lijf zult gaan met geheugensteuntjes, beloningen en

counter-gedrag.

II Meet eerst dagelijks alleen het gewenste gedrag en meet pas later ook de resultaten

Zoals een belegger iedere dag de aandelenkoersen volgt, zo zullen we bij belangrijke

veranderingen iedere dag naar ons gedrag moeten kijken. We kijken eerst naar gedrag en

74

pas later naar resultaten. Gedragsmeting blijkt een zeer krachtig middel in

veranderprocessen te zijn.

III. Zorg bij alle dingen die goed gaan, geregeld en meteen voor persoonlijke beloningen

Het positief bekrachtigen van gewenst gedrag is een zeer effectief instrument in

veranderprocessen. Maar pas op: wat voor de xe9xe9n een beloning is, kan voor de ander

een straf zijn.

IV. Geef niet op als er iets misgaat, maar ga xe9xe9n stap terug in je plan en zet door

Terugval is niet het einde van een verandertraject, maar een belangrijk leermoment. Hoe

kunnen we de draad weer zo goed mogelijk oppakken?

V. Blijf volgens plan geregeld het gedrag en de resultaten meten. Stuur bij waar nodig

De meeste veranderingen zijn nooit ‘klaar’. Periodieke meting en controle blijven

noodzakelijk. Wanneer er sprake is van terugval, dient er vaker gemeten en bijgestuurd te

worden.

samenvatting van het boek Doen ! van Ben Tiggelaar.

wisdomflash on 17:44

75

Gebed voor Goede Vrijdag

.

O God, Al-Bron van het leven,

Wanneer leren we het nou eens?

Eeuwen zijn verstreken en is er ook maar iets veranderd?

Zijn de mensenharten ook maar iets verzacht?

Nog steeds is de lijdensweg van Jezus Christus onderwerp van kunstuitingen!

Dat is hartverscheurend waar. Te waar om mooi te zijn.

Nog steeds veroordelen wij elkaar en onszelf massaal.

Nog steeds verraden wij elkaar.

Nog steeds zetten we elkaar en onszelf gevangen.

Nog steeds doen wij elkaar en onszelf pijn. Nog steeds verwarren en overvallen wij elkaar.

Nog steeds vergeten we elkaar.

Wanneer dringt nou eens tot ons door wat de bedoeling is?

Jouw liefde te laten zien aan elkaar.

Jouw licht te laten schijnen voor elkaar.

Hartverwarmend mens te zijn voor elkaar.

Vergeef ons en verzoen ons met de vijanden in ons en buiten ons.

In Jouw Naam: geef ons vrede!

Kom ons tegemoet en help ons heel maken wat gebroken is, warm maken wat verkild is,

zacht maken wat verhard is, aan het licht brengen wat in het duister is verborgen, verlossen

wie gevangen is, vreugde brengen waar verdriet is, aandacht geven waar eenzaamheid is.

Laat dit een Goede Vrijdag zijn. Help ons hier doorheen. Geef ons geduld en kracht om te

wachten op Stille Zaterdag en te vertrouwen en los te laten, zodat wij herboren, vrij en

gezegend opstaan met Pasen.

Amen

[gebed door Jacqueline ten Holte]

76

In gedachten

.

In gedachten

stuur ik je een kaartje

met daarop de lieve groeten

van mij aan jou

en met de hoop dat het je goed gaat

daar waar jij nu bent

en dat je gelukkig bent

en dat ik je mis

maar dat het niet erg is

want mijn herinneringen aan jou

hebben zich genesteld in mijn hart

en brengen een glimlach op mijn gezicht

Die soms vergezeld gaat met een traan

omdat het niet meer tastbaar is

maar eveneens met innerlijke vrede

in het besef dat het is zoals het is en dat wat is goed is

In gedachte stuur ik je een kaartje

ik weet zeker dat hij aankomt

ook al hebben ze daar geen brievenbussen

postbezorgers zijn er overal

19 March 2006 By wisdomflash on 16:26

77

Hoe mooi

.

in het licht van de zon

ving ik jouw blik

je prachtige glimlach

de verbondenheid

warmte door mijn lijf

bleef hangen in mijn hart

om van daaruit

de verste uithoeken te bereiken

hoe mooi kan liefde zijn

animalfarm/ maart 2006

By wisdomflash on 16:20

EINDE DEEL 1