Wat is wijsheidTerugblikjeWeten dat je niets weet: en toch een goede keuze makenPauzeGesprek: Beslissen zonder dé WaarheidAfsluiting

We hoeven niet te vechten: de waarheid bestaat toch niet

Wat heb ik nodig voor wijsheid?1 Kritisch zelfonderzoek: er ís geen ik.

(want je bent elke keer anders)

2 Sta open voor de waarheid: je hebt ook ‘slechte’ eigenschappen.

3 Zelfbeheersing. Heb jezelf in de macht! Laat je driften voor je werken en niet tegen je.

4 Authenticiteit. Ontwerp je eigen ideaalbeeld en verwezenlijk die.Vind je eigen wijze: rust/actie. Egoïsme/belangenloosheid

5 Zelf ver-wezen-lijking is nooit af. Blijf altijd aan het werk.

Stap 3: Bedenk een prikkelende, beetje absurde stelling met een kern van waarheid die jouw helpt om je slechte eigenschap te accepteren en te gebruiken. Het is goed als de regel aan het denken zet.

Bijvoorbeeld:Wie niet praat is eenzaam.Mensen met een schoon huis stellen slechte prioriteiten.Wees niet deugdzamer dan je krachten je toelaten.

Durf te

provoceren!

Modern RelativismeOnze waarden zijn niet absoluut…Maar we hebben wel waarden!Wat verbindt ons hier en nu?

Richard Rorty 1931-2007

Wijsheid is:Het vermogen om verstandig te handelen.

Socrates: weten dat je niets weetPlato: handel volgens het Goede (herinner het Goede)Aristoteles: de juiste houding (het midden)Nietzsche: weten dat De waarheid niet bestaat:

doe wat je wilt!

Rorty: schep je eigen waarheiddoe wat je wilt én schaad anderen niet

Rorty’s uitgangspunt-We weten niets (Socrates)-Dé Waarheid bestaat niet (Nietzsche)

Ironie:Besef dat je door beschrijvingen alles goed of slecht kan laten lijken.Er bestaan geen criteria om te beslissen tussen verschillende taalsystemen.

Meta-stabiel: jezelf nooit serieus nemen omdat alles toevallig is én verandert.

Het mag niet regenen!

De mens volgens Rorty

privé publiek

‘Het soort zelf-creatie waar Nietzsche en Heidegger voorbeelden van zijn, lijkt niets speciaals te maken te hebben met vragen over de sociale politiek.’

Ironie: geeft ruimte voor solidariteit én eigen waardenIk vind een boerka slecht, want het maakt vrouwen onvrij.Maar ik ben niet zeker van mijn gelijk.

Pragmatisme:Dé Waarheid bestaat nietWaar is wat werkt

Denk je dat daar een lantaarnpaal staat?Loop erlangs!

Hoe kan ik een besluit nemen zonder Waarheid?

Wat werkt in het publieke domein?

Solidariteit!

Liberaal: wreedheid is het ergste wat je kunt doen.

WreedheidGeweldVernederingSlachtofferschap

Wat werkt: het schadeprincipePrivé = streven naar zelfontplooiingPubliek = anderen niet schaden

Hoe maak ik solidaire keuzes?Verhalen!!

Ook van mensen zonder stem.-Max Havelaar- De negerhut van oom Tom

Het nut van verhalenRuimte voor tragische dilemma’s!

Martha Nussbaum1947- hopelijk nog lang

Emoties maken deel uit van het oordeelsvermogen- achter elke emotie zit een oordeel -

‘Dat mag jij niet doen!’

Het belang van ironieWeet wat je niet weet!

Want dat geeft ruimte voor een nieuw verhaal!

Wijze keuzes in het publieke domein?

Vind waarden in verhalen

Verstaangrieks epistánai ’blijven staan om te bekijken’

Socrates: op zoek naar valse kennis

Rorty: op zoek naar andere waarden

Schep je eigen waarden

Waardeer deze steeds opnieuw

Oefengesprek om goede keuzes te maken zonder WaarheidSocratisch gesprek volgens Rorty

Probeer elkaars waarden te begrijpenSchep vanuit de verschillen een nieuwe Waarheid

Stap 1: Zoek een voorbeeld-Wanneer moest jij een moeilijke keuze maken?- Is dit voorbeeld verleden tijd?- Vraag je je nog weleens af of je een goede keuze hebt gemaakt?

Stap 2: Wat is de vraag?

Stap 3: Wat is het antwoord van de voorbeeldgever?

Stap 4: welke rollen spelen in het verhaal?

Stap 5: Verplaats je in een rol:

Wat heb ik vanuit mijn rol van het voorval beleefd?Wat zou vanuit de rol jouw antwoord zijn?

Schrijf in de ik vorm

Stap 6: Maak een gezamenlijk antwoord

Probeer elkaars waarden te begrijpenSchep vanuit de verschillen een nieuwe Waarheid

Afsluiting- Wat is wijsheid?- Hoe was de cursus- Evaluatieformulier