Wim van der Grift

23
university centre for learning & teaching teacher education Ontwikkeling in de beroepsvaardigheden van leraren Wim van de Grift Arnhem, 16 juni 2010

Transcript of Wim van der Grift

Page 1: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Ontwikkeling in de beroepsvaardigheden van leraren

Wim van de GriftArnhem, 16 juni 2010

Page 2: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Een leerling die (een standaard deviatie) beter presteert bij:wiskunde,verdient later ongeveer 12% meer (Mulligan, 1999; Murnane, Willet, Duhaldeborde & Tyler, 2000; Lazear, 2003)

geletterdheid, verdient later ongeveer 9% meerVoor Nederlandse leerlingen is dit zelfs bijna 15%(Hanushek & Zhang, 2006)

Page 3: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Leesprestaties van Nederlandse 15-jarigen (PISA)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

2000 9,62003 11,5 8,82006 15,1 9,1

% leerlingen op laagste niveau % leerlingen op hoogste niveau

Page 4: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Onderzoek naar effectiviteit van pedagogisch didactisch handelen is begonnen met een studie van Coleman c.s. Hij concludeerde in 1966:

De meeste verschillen in prestaties van leerlingen worden verklaard door hun verschillen in intelligentie en achtergronden

De leraar doet er nauwelijks toe

Page 5: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Het onderzoek van Coleman c.s. leidde tot meer dan 100 empirische studies: Outlierstudies

Surveys

Veldexperimenten

Page 6: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

De resultaten van deze studies zijn gereviewd in ondermeer:

Purkey & Smith, 1983, 1985Walberg & Haertel, 1992Creemers, 1991, 1994Ellis & Worthington, 1994Cotton, 1995Sammons, Hillam & Mortimore, 1995Levine & Lezotte, 1990, 1995Scheerens, 1989, 1992, 2008

Page 7: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

15-25% van de verschillen in leerlingenprestaties kan verklaard worden door het werk van de lerarenBrandsma & Knuver, 1989Bosker & Witziers, 1996Roeleveld, 2003Wijnstra, Ouwens, & Béguin, 2003Houtveen & Van de Grift, 2007a; 2007b

Page 8: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

De belangrijkste resultaten zijn: Stellen van minimumdoelenVoldoende leer- en instructietijd biedenMonitoren van vorderingen van leerlingenSpeciale hulp voor zwakke leerlingenVeilig en stimulerend onderwijsleerklimaatEfficiënte lesorganisatieDuidelijke gestructureerde instructieIntensieve en activerende lesAfstemmen van het onderwijs op verschillen tussen leerlingenAanleren van leerstrategieënleiden tot betere prestaties en meer leerwinst

Page 9: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Niet alles is vatbaar voor observatie:

Stellen van minimumdoelenVoldoende leer- en instructietijd biedenMonitoren van vorderingen van leerlingenSpeciale hulp voor zwakke leerlingen

Page 10: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Wel vatbaar voor observaties is:

Veilig en stimulerend onderwijsleerklimaatEfficiënte lesorganisatieDuidelijke gestructureerde instructieIntensieve en activerende lesAfstemmen van het onderwijs op verschillen tussen leerlingenAanleren van leerstrategieën

Page 11: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Veilig en

stimu lerend leer-kli-

maat

...toont in gedrag en taalgebruik respect voor leerlingen

1 2 3 4 ...laat leerlingen uitspreken 0 1...luistert naar wat leerlingen te zeggen hebben 0 1...maakt geen rolbevestigende opmerkingen 0 1

...zorgt voor een ontspannen sfeer

1 2 3 4 ...spreekt de leerlingen op een positieve manier aan 0 1...reageert met humor en stimuleert humor 0 1...accepteert dat leerlingen fouten maken 0 1...straalt warmte en empathie uit naar alle leerlingen in de klas

0 1

...ondersteunt het zelfvertrouwen van leerlingen

1 2 3 4 ...koppelt op een positieve manier terug op vragen en opmerkingen van leerlingen

0 1

...geeft leerlingen complimenten over hun werk 0 1

...honoreert de bijdragen van leerlingen 0 1...zorgt voor wederzijds respect

1 2 3 4 ...stimuleert leerlingen naar elkaar te luisteren 0 1...treedt op wanneer er om leerlingen wordt gelachen

0 1

...houdt rekening met (culturele) verschillen en eigenaardigheden

0 1

...bevordert de onderlinge solidariteit onder leerlingen

0 1

...bevordert dat leerlingen activiteiten als groepsgebeurtenis ervaren

0 1

Page 12: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Afstemmen van

instructie en

verwerking op

verschillen tussen

leerlingen

...gaat na of de lesdoelen werden bereikt

1 2 3 4 ...gaat na of de doelen van de les zijn bereikt

0 1

...gaat na wat de prestaties van de leerlingen zijn

0 1

...biedt zwakke leerlingen extra leer- en instructietijd

1 2 3 4 ...geeft zwakke leerlingen extra leertijd 0 1...geeft zwakke leerlingen extra instructietijd

0 1

...geeft zwakke leerlingen extra oefeningen

0 1

...geeft zwakke leerlingen ‘voor’- of ‘na’-instructie

0 1

...stemt de instructie af op relevante verschillen tussen leerlingen

1 2 3 4 ...zet leerlingen die minder instructie nodig hebben (alvast) aan het werk

0 1

...geeft aanvullende instructie aan groepjes of individuele leerlingen

0 1

...richt zich niet alleen op de middenmoot 0 1...stemt de verwerking van de leerstof af op relevante verschillen tussen leerlingen

1 2 3 4 ...maakt tussen leerlingen verschil in de omvang van opdrachten

0 1

...geeft niet alle leerlingen dezelfde tijd voor de opdracht

0 1

...laat sommige leerlingen gebruik maken van hulpmaterialen

0 1

Page 13: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Consensus van 11 observatoren1 Creëert een veilig en stimulerend

onderwijsleerklimaat 93,2

2 Zorgt voor een efficiënte lesorganisatie

71,3

3 Geeft duidelijk en gestructureerd instructie

81,3

4 Zorgt voor een intensieve en activerende les

78,6

5 Stemt het onderwijs af op verschillen tussen leerlingen

88,6

6 Leert leerstrategieën aan 77,8

Page 14: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Sterke en zwakke kanten van leraren

0102030405060708090

100

veilig en stimulerendonderwijsleerklimaat

92 99

efficiente lesorganisatie 89 89duidelijke, gestructureerdeinstructie

83 98

intensieve en activerendeles

66 57

afstemmen op verschillen 54 45aanleren leerstrategieën 52

% leraren in Ned., Vl., Neders., Schotl. en Slowakije N=1276 (Van de Grift, 2009)

% leraren van 186 Ned. scholen voor voortg. Ond. (I nsp. van het Ond., 2009)

Page 15: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

De leraar…P-waarde Log δ

24 ...vraagt leerlingen na te denken over oplossingsstrategieën .50 2.0723 ...moedigt kritisch denken van leerlingen aan .50 2.0622 ...stemt verwerking van leerstof af op verschillen tussen leerlingen .53 1.8721 …stemt instructie af op verschillen tussen leerlingen .56 1.6520 …biedt zwakke leerlingen extra leer- of instructietijd .56 1.6519 ...leert leerlingen hoe zij complexe problemen kunnen vereenvoudigen .62 1.2718 …zorgt voor interactieve instructie- en werkvormen .64 1.1317 ...laat leerlingen hardop denken .68 .8216 …hanteert werkvormen die leerlingen activeren .71 .6015 ...stimuleert het zelfvertrouwen van zwakke leerlingen .71 .5714 …gebruikt de leertijd efficiënt .80 -.1613 ...geeft duidelijke uitleg van het gebruik van didactische hulpmiddelen en opdrachten .82 -.3112 ...gaat tijdens de instructie na of leerlingen de leerstof hebben begrepen .82 -.3311 …geeft feedback aan de leerlingen .84 -.4910 …betrekt alle leerlingen bij de les .84 -.53

9 ...bevordert dat leerlingen hun best doen .86 -.728 …zorgt voor een doelmatig klassemanagement .86 -.757 …geeft duidelijke uitleg van leerstof en opdrachten .87 -.896 ...gaat tijdens de verwerking na of leerlingen de opdrachten op een juiste manier uitvoeren .88 -1.045 …zorgt voor wederzijds respect .90 -1.324 …ondersteunt het zelfvertrouwen van leerlingen .90 -1.333 …zorgt voor een ordelijk verloop van de les .93 -1.822 …zorgt voor een ontspannen sfeer .93 -1.871 …toont in gedrag en taalgebruik respect voor leerlingen .94 -2.14

Page 16: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Kyriakides, Creemers en Antoniou vonden in 2009 bij 108 leraren op Cyprus een vergelijkbare opbouw in moeilijkheidsgraad: Basiselementen van directe instructieDirecte instructie en het begin van activerende instructieActiverende instructieDifferentiatie in instructieHet gebruik van diverse benaderingen in instructie

Page 17: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Het was al bekend dat de afzon-derlijke interventies samenhang vertonen met:de betrokkenheid van de leerlingen,de prestaties van leerlingenInmiddels is ook duidelijk dateen hoger niveau van pedagogisch didactisch handelen gepaard gaat met meer betrokkenheid en hogere prestaties van leerlingen(Van de Grift & Lam, 1998; Van de Grift, 2009; Kyriakides, Creemers & Antoniou, 2009)

Page 18: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Ped. didactische vaardigheden van leraren bij verschillende aantallen beroepservaringsjaren van 402 Duitse leraren

-2,14-1,64-1,14-0,64-0,140,360,861,361,86

log delta -1,15 0,73 0,85 0,51 0,65 0,39 0,34 0,28

0 1 t/m 5

6 t/m 10

11 t/m 15

16 t/m 20

21 t/m 25

26 t/m 30 > 30

Page 19: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Leerstrategieën…………………………...2,07Afstemmen…………………………………..1,87

Activeren……………………………………..1,13

Duidelijke uitleg………………………...-0,31

Lesorganisatie…………………………...-0,75Klimaat……………………………………….-1,32

Ped. didactische vaardigheden van leraren bij verschillende aantallen beroepservaringsjaren van 402 Duitse leraren

-2,5-2

-1,5-1

-0,50

0,51

1,52

2,5

log delta -1,15 0,73 0,85 0,51 0,65 0,39 0,34 0,28

0 1 t/m 5

6 t/m 10

11 t/m 15

16 t/m 20

21 t/m 25

26 t/m 30 > 30

Page 20: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Veel beginnende, maar ook ervaren leraren hebben problemen met hun invloed op leerlingen: Ordehandhaving Motiveren van leerlingen Probleemleerlingen Beoordelen van prestaties Omgaan met verschillen tussen leerlingen

Extra hulp bieden aan zwakke leerlingen

(Tabachnick, 1980; Corcoran, 1981; Vonk, 1982; Créton & Wubbels, 1984; Veenman, 1984; De Jonge & De Muijnck, 2002; Van Kregten & Moerkamp, 2004; Houtveen, Versloot & Groenen, 2006)

Page 21: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Vroege beroepsverlaters

Na het eerste beroepsjaar haakt 10% van de startende leraren af

Na 5 jaar heeft 25% van de startende leraren het beroep verlaten

(De Jonge & De Muijnck, 2002; OCW, WIO, 2003; Van Kregten & Moerkamp, 2004)

Page 22: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Redenen van afhakers De verlokkingen van de arbeidsmarkt Ongeveer 60% haakt af vanwege hoge werkdruk, onvrede met het management of het gebrek aan begeleiding en ondersteuning op de school

Meer dan 60% haakt af door problemen met het onderwijs zelf

(Vonk, 1982; Créton & Wubbels, 1984; Veenman, 1984; De Jonge & De Muijnck, 2002); Van Kregten & Moerkamp, 2004; Houtveen, Versloot en Groenen, 2006)

Page 23: Wim van der Grift

university centre for

learning & teaching

teacher education

Prof. dr Wim J.C.M. van de GriftDirector of Education University Centre for Learning and TeachingFaculty of Behavioural and Social SciencesUniversity of GroningenPO Box 8009700AV GroningenThe Netherlands

Phone: +31 50 363 8518E-mail: [email protected]

More information?