WIM BAGGERMANROTTERDAM 21 OKTOBER 1916 - ROTTERDAM 17 JUNI 2000

DOOR H.C.G.L. POLAK

Het lijkt mij weinig voor te komen dat het gelukt om de hoofdlijnenin iemands leven zo mooi samen te vatten als gebeurd is in de overlij-densadvertentie voor Wim Baggerman. Na de tekst uit 1 Corinthe 13volgde: 'Wim leefde vanuit de liefde. Z'n leven lang zette hij zich invoor recht en evenwaardigheid van mensen, sterk sociaal bewogen,boven de partijen staand, een liberaal in hart en nieren. Soms zweeghij om te spreken.'

Wim was een bijzondere man, niet alleen gedurende de vele jarenwaarin hij druk doende was, de vleesgrossierderij dreef, zich inspandein middenstandsorganisaties, zomede vroede vader was en aandachtigevriend voor velen. Hij was ook een bijzonder mens in de periode waar-in zijn sterke lijfde dienst ging opgeven en waarin de ingrepen, behan-delingen, medicijnen en bestralingstherapieën elkaar steeds snellergingen opvolgen. In die maanden was hij net zo moedig als hij voor-heen was. Geen klachten, alleen de dankbaarheid voor een vol levenvan 83 jaar en soms de gevleugelde uitspraak van zijn vader: 'Sindssterven in de mode is, ben je je leven niet meer zeker'.

Wim was een bijzondere man, ook in zijn gezonde jaren. Hij was altijdverrassend. Ik heb met verwondering en steeds meer bewondering zijninspanningen gevolgd bij het samenstellen van zijn in 1994 ver-schenen boekje Df 700 £W# /fottm/tfw, dat geen dorre opsomming isgeworden van personalia der Rotterdamse raadsleden maar dat uit-groeide tot een in glasheldere stijl geschreven sociografische studie,waarin werd onderzocht en beschreven uit welke beroepsgroepen in deloop van anderhalve eeuw (1851-1994) de leden van de gemeenteraadwerden gerecruteerd. Op elke bladzijde wordt duidelijk hoezeer WimRotterdam kende en ervan hield. Ik begrijp heel goed waarom bur-

93

94

gemeester Peper in zijn 'woord vooraf' besloot met deze tekst: 'WimBaggerman is een Rotterdammer waar wij trots op zijn: eerlijk, arbeid-zaam, geestig, nuchter, voornaam en volks. Met een hoger Baggerman-gehalte in de stad zouden we de toekomst met (nog) meer vertrouwentegemoet mogen zien.'

Wim was bijzonder. In de advertentie wordt gezegd: 'boven de partij-en staand, een liberaal in hart en nieren'. Dat lijkt een tegenstellingmaar dat was het in Wim's geval niet. Ik kan dat toelichten aan dehand van een voorbeeld. In de vroege jaren zeventig werd Wim bevan-gen door bezorgdheid over het lot van de gastarbeiders die hun toe-vlucht moesten zoeken in over- en overbevolkte pensions, zeg maarpakhuizen. Wim was de eerste die onrustig werd en van oordeel wasdat de gemeente hier ordenend en beschermend moest gaan optreden.Hij had bij enig solistisch doorzetten gemakkelijk een politiek succes-nummer kunnen maken maar hij verkoos een andere weg. De zaakwaar het om ging, achtte hij ongeschikt voor politiek gekibbel, wantaan deze uitbuiting van mensen en aan hun gevaarlijk onderdak moestonverwijld een einde komen. Hij zocht steun bij andere partijen enwist over een breed front de krachten te verzamelen zodat een motiekon worden aangenomen die B & W min of meer in gebreke stelde,— een motie die hij weliswaar als eerste ondertekende maar die dooreen raadslid van de grootste partij werd ingediend. Het ging om men-sen in nood, - en daar verscheen de boven de partijen staande liberaal.

Ik moet mij ervan weerhouden nog verder te vertellen over Wim'sacties die heel vaak merkbare sporen trokken. Daarbij spreek ik dusniet over de 'lex Baggerman' die — althans destijds — verhoedde dat telang zou worden doorvergaderd: als de Stadhuistoren het midder-nachtelijk uur klepelde, mochten de beraadslagingen geen voortgangvinden uit hoofde van de motie met Wim's naam. Maar ik zie er ookvan af te vertellen over Wim's voortdurende inspanningen met betrek-king tot het nieuwe slachthuis, de winkelsluiting, de machtsgreep vaneen der politieke partijen. Er waren zoveel aangelegenheden in deRotterdamse samenleving waarbij Wim de wacht betrok. Hij was

95

bestuurslid van de Middenstandsvereniging 'Handel en Nijverheid' envan het Instituut voor Middenstandsontwikkeling, van de Jeugd-herberg en van de 'Femina'. Voorts was hij kerkvoogd en lid van deKamer van Koophandel. En als lid van de raad vergaarde hij verderelauweren als voorzitter van de Beroepscommissie Openbare Werken,als jarenlange leider van de liberale fractie en als onvermoeibaar mee-denker over erfpacht, spoortunnel, allochtonen en zo meer. Na zijnraadslidmaatschap (1958 tot 1986, met een onderbreking van vierjaar) nam hij zitting in de deelraad van Hillegersberg/Schiebroek, 'omaf te kicken'. En reken maar dat de oer-Spartaan in het geweer kwamals enig onheil het Kasteel mocht bedreigen.

Dat alles uit burgerzin en burgerplicht, zeker in de vroege jaren vanzijn raadslidmaatschap toen een uiterst bescheiden presentiegeld deenige contraprestatie was voor de vele uren, aan de publieke zaakgewijd.

Wim was een bijzondere man. Er is weieens gezegd dat in het kille huisder Nederlandse politiek de Rotterdamse raad een warme huiskameris. Ik geef de verzekering dat het onder anderen, ik durf te zeggen dathet vooral Wim is geweest die aan die warmte bijdroeg, zonder daar-bij de meningsverschillen uit de weg te gaan, - Wim Kan zou hebbengezegd: 'geliefd bij vriend en vijand'. Hij was zeer geestig en ad rem,en hij practiseerde graag een goedmoedige maar tevens zeer terzakedienende spot. Ik geef een voorbeeld van een voorval dat zich voor-deed bij de behandeling van de eerdergenoemde kwestie over de gast-arbeiders. Een wethouder betoogt dat het allemaal nog wel meevalt.Hij vertelt over de brandweerverordening en hoe de brandweer dietoepast. Dat gebeurt niet al te strikt:Wethouder: 'Daar zitten echter natuurlijk veel tekortkomingen in dievan zo ondergeschikte betekenis zijn dat een strikte naleving zouleiden tot onbillijkheden. Als ergens een brandslang ontbreekt, kanmen ook nog niet onmiddellijk zeggen dat deze situatie gevaarlijk is,mits aan de overige belangrijke eisen wordt voldaan.'Baggerman: 'Hoe moet er dan geblust worden? Met een bloemen-gietertje?'

96

De wethouder retireert. En wij zijn in deze dagen van Volendam enEnschedé geneigd om met de burgemeester te verzuchten: 'Met eenhoger Baggermangehalte in den lande zou het anders zijn gegaan.'

Sommige zijner bons mots zijn onvergetelijk. Ik herinner in dat ver-band eraan hoe Wim, stilaan geërgerd door de dure reislust van hetgeheel socialistische college, begon te schamperen over de 'reisvereni-ging Morgenrood'. Wim zei wat hij vond en was nooit grof, eigenlijkaltijd hoffelijk, want hij was een aardige man, rechtschapen en toege-wijd.

Hij heeft zijn taken op aarde goed en mooi vervuld, thuis en in deRotterdamse gemeenschap. Het was dan ook buitengewoon ontroe-rend dat, aan het begin van de herdenkingsdienst in de volle GoedeHerderkerk, het orgel deed horen - ' 'k Heb U lief Rotterdam' -, eenhommage aan Wim Baggerman, Rotterdammer en bovendien officierin de orde van Oranje-Nassau, ridder in de Kroonorde van België enhouder van de Thorbeckepenning.

97