CARLIJN POSTMA

Lettertype: Futura

Wie wil je zijn op internet?

Lettertype: Futura

CARLIJN

POSTMA

Als je mee wilt tellen in het digitale tijdperk kun je er maar

beter voor zorgen dat je een goede indruk maakt op internet.

Maar zien anderen je wel zoals jij jezelf graag ziet?

In dit praktische boek beschrijft Carlijn Postma (auteur van

Zakelijk twitteren voor beginners) hoe je een aantrekkelijke

online identiteit creëert. Niet door je mooier voor te doen

dan je bent, maar door actief te werken aan een authentieke

versie van jezelf op Twitter, Facebook, LinkedIn, blogs en

andere (sociale) media.

Carlijn Postma is communicatieadviseur en

eigenaar van Bind | Interactieve communicatie.

Sinds de opkomst van sociale media als Twitter

en LinkedIn traint ze managers, ondernemers

en professionals in het zakelijk gebruik ervan.

Wie wil je zijn op internet?

Lettertype: Futura

Inhoudsopgave

Inleiding 7

Blijfjezelf 9

Privacybestaatniet 10

InterviewmetMarkDeuze 12

[ 1 ] Wie ben je? 18

Jouwuniekeprofiel 19

Maakeenmoodboard 22

Me-marketing 24

Geloofwaardigheid 29

IK.nl:@goeroeductie 33

Iedereenkanwordenwathijwil 34

Watisjouwmissie? 36

IK.nl:#btwcafé 39

Zakelijkofprivé 40

InterviewmetNorbertAndringa 44

Watalsjeheelveelzijdigbent? 48

Eenbaanvindenviasocialemedia 49

InterviewmetBasWestland 52

[2 ] Wij.nl 57

‘Dezegoeroewerktbijons’ 57

InterviewmetAliArslan 60

DeeigenaarvaneenLinkedIn-contact 64

Gedragscodes 65

Vanbedrijfnaarverzamelingpersonalbrands 67

InterviewmetTonBrinker 70

7

[ 3 ] Aan de slag 74

Maakkeuzes 75

LinkedIn 76

Twitter 81

Hyves 84

Facebook 86

Yammer 87

Profielfoto 88

Profielenafstemmen 89

Gabloggen 90

Reageeropartikelen,fora,discussies 92

Wordberoemdopjeeigenkanaal 93

Deeljepresentaties 95

Digitaalvisitekaartje 95

Allesisvindbaar,deelbaarentedownloaden 96

[4 ] Monitoring en onderhoud 98

Google 98

Wieowie.nl 98

Klout.com 99

InterviewmetIvoBoerdam 102

Timemanagement 106

Tijdbesparendetools 107

InterviewmetKimSpinder 109

Epiloog 115

7

Inleiding

Er was een tijd dat we ons het liefst anoniem

op internet begaven. We kennen allemaal wel

Hotmailadressen en chataliassen als ‘BuurmanJan’ of

‘Elsje1974’.ZologikophetchatprogrammaMSNMessen-

gernogaltijdinmet‘Clientie’,ooitbedachtdooreenoud-

collegadiemijnnaaminhetdialectprobeerdeuittespre-

ken.Onhandignatuurlijk,wantniemandweetwiejebent.

Maardaardachtiktoennognietechtoverna.Voormijn

moederhadikookMSNgeïnstalleerdophaarlaptop.Dat

leekmehandig,wantdankondenweookafentoeeven

chatten.Maarelkekeerals ikhaaruitnodigdevooreen

chat ging ze meteen offline. Toen ik haar ernaar vroeg,

zei mijn moeder, die in de psychiatrische zorg werkt:

‘Gooidatprogrammaermaarweeraf,wanterisaltijdeen

“cliëntje”datmetmijwilchatten.’

Kortom:mijnanoniemechataliasschrokmijnmoederaf.

Ookeenpotentiëleklantofwerkgeverkanopdezemanier

naar jekijken.Jeonlineprofileringbegintsimpelwegal

metjee-mailadres.Steljemaareensvoordatjegaatsol-

liciteren.Datdoejemeestalnietmethetmailadresvanje

huidigewerkgever,maarmetjeprivémail.Danishettoch

eenbeetjeraaralsjebeoogdenieuwewerkgevereensol-

licitatiebriefontvangtvananoniempje25@hotmail.com.

Maarwat isereigenlijkgebeurdsindsdetijddatweals

8 9

‘anoniempje25’onlineactiefwaren?Herinnerjejenogde

tijd vóór de mobiele telefoon? Misschien heb je dat niet

eensmeegemaakt,maarerwaseentijddatjealleenmaar

vanaf een vaste plek in huis kon bellen naar een ande-

revasteplekineenanderhuis.Als jedaneenvriendof

vriendin wilde bellen, was de kans groot dat je iemand

anders uit het gezin aan de telefoon kreeg. Leuk als je

stiekem verliefd was op de broer van je vriendin, maar

verdernatuurlijknietergpraktisch.Jebelttenslottevoor

jevriendin.Inmiddelsheeftbijna iedereeneenpersoon-

lijk, individueel telefoonnummer waarmee je iedereen

kunt bereiken met tekstberichtjes, foto’s en voor dege-

nenmeteenmobielinternetabonnementookpere-mail,

Twitter,Messengerennoemmaarop.

Iedereen heeft zijn eigen kanaal waarop hij bereikbaar

is.Wezijnsteedsmeerindividuengewordenendaarmee

creërenweookdemogelijkheidomonszelfteprofileren

entelatenzienwiewezijn.Datdedenwejarengeledenal

opHyves,levendindeillusiedatdatalleenvoorvrienden

is.Inmiddelszijnerzoveelwebsitesbijgekomenwaarop

jejezelfkuntprofileren,dathetlastigkanzijnomdaarde

juistekeuzesintemaken.Omnogmaarniettespreken

overdedrempeldieveelmensenervarenomüberhaupt

ietsoverzichzelfbloottegevenop internet.Maarmen-

sen,hetspijtme:jeontkomternietaan.Zelfsalsjegeen

onlineprofieldenkttehebben,zegtdatietsoverjou.

Om een voorbeeld te geven: als ik op Marktplaats een

8 9

(grotere)aankoopdoe,dangoogle ikdeverkoper.Als ik

niets over die persoon kan vinden, heb ik minder ver-

trouwendanwanneerikgoedkanterugvindenwiehetis

enwathijdoet.NuzalnietiedereendieopMarktplaats

handelt de ander googlen, maar ga ervan uit dat een

potentiëlewerkgeverofklantdatweldoet.Tocheenstuk

prettigeralsjezelfderegisseurbentvanjeonlineprofiel.

Blijf jezelf

IkbenopgegroeidineendorpinOverijssel.Eenvaakterug-

kerende zin in mijn jeugd was: ‘Wat moeten de buren

welnietdenken?’Danginghetoverzakenalslaatthuis-

komenopeenschooldagofeenrokendpubervriendjedat

opdeopritstondtewachten.Alsofhetmijietskonschelen

watdebuurvrouwervanvondhoelaatiknaarbedgingof

datmijnvriendjerookte.Waarschijnlijkvondikhetalleen

maarstoer.Alsiktoenallemiddelentotmijnbeschikking

haddiedejeugdvannuheeft,zoalseenmobielmetcamera,

HyvesenTwitter,dankonheelNederlandzienhoelaatik

naarbedgingendatmijnvriendjerookte.

Datisdusprecieswaternugebeurt.Welatenzienwiewe

zijn,watwedoen,watwestoerenbelangrijkvindenen

waarweeenhekelaanhebben.Voormensendieheelzelf-

verzekerdinhetlevenstaanisdatwaarschijnlijknietzo

moeilijk.Maarhetgrosvandemensenzalzichvoorname-

lijkafvragenwateenanderdanwelnietvanhemofhaar

moet denken. Dat is geen slechte vraag voor wie graag

10 11

advocaatvandeduivelspeelt,maarhetmoetjeernietvan

weerhoudenomjezelftezijn.Ookonline.Hoedichterje

bijjezelfblijft,hoemakkelijkerhetis.

Maarhoedoejedat?Hoeweetjenuofjeonlineoverkomt

als degene die jij wilt zijn? Dat is bijna pure marketing.

Om een goede marketeer te worden, zijn er legio oplei-

dingenenuniversiteitendiejevaakwelvierjaaraanzich

bindenvoordatjedeopgedanekennisindepraktijkmag

brengen.Zoingewikkeldmakenwehetinditboekniet,

wanthetgaatom jou.Enwiekent joubeterdan jijzelf?

IK.nlgaatoverhetindividudatzichbeweegtingroepen

mensendieietsmetelkaargemeenhebben.Enjijbenter

daaréénvan.Omjeindejuistegroepentekunnenmen-

gen moet je dus vooral jezelf zijn. Alleen dan levert het

joueneenanderietsop.Inditboekgaathetnietomde

vraag ‘hoezet ikmijzelfzogoedmogelijkneerop inter-

net’,maaromhoejejezelfprofileertzoalsjebent.Vergeet

dusdebuurvrouwengaopzoeknaarmensenenbedrij-

vendiebijjoupasseninplaatsvanandersom.Dewereld

is, mede dankzij sociale media, een stuk groter dan die

enebuurtwaartoevalligjouwhuisstaat.

Privacy bestaat niet

Eenveelgehoordbezwaartegenjezelfonlineprofilerenis

dathettenkostegaatvanjeprivacy.Datklinktengerdan

het is, want eigenlijk heeft privacy nooit bestaan. Denk

nog even terug aan dat typische zinnetje van vroeger:

10 11

‘Wat moeten de buren wel niet denken?’ De meesten

van ons zijn opgevoed met de gedachte dat er altijd wel

iemandoverjeschoudermeekijkt:somsdeburenofvanuit

eengeloofsovertuigingeenGodofandereheiligemacht.

Hetisbijnaalsofwealtijddegoedkeuringvaniemandan-

dersnodighebbenomgoedtekunnenhandelen.Vandaag

de dag kunnen we ons beter afvragen: ‘Wat zal Google

ervanmaken?’Begrijpmenietverkeerd, ikbende laat-

stedieGooglebeschouwtalseenhogeremachtdieover

onsbeslist.Feit is inelkgevaldatdezoekmachineheel

ergmachtigis.Tochkunjewelzelfdetouwtjesinhanden

nemenenGooglevoorjoulatenwerken.Maarvoordatje

meteen enthousiast alle registers opengooit en je hele-

maalblootgeeftopinternet,adviseerikjeomeersteven

verderte lezen. Inditboekgevenwe jeenkelehandvat-

tenwaardoorheteenvoudigerwordtomkeuzestemaken

enconsistentteblijveninjeonlineprofilering.Bovendien

hoefjejeechtnietopallesocialenetwerkentestorten.Je

kiestheelbewustwelkebijjouenjouwambitiespassen.

12 13

Interview met Mark Deuzecommunicatiewetenschapper

‘Benut je eigen communicatiemacht’

Jezelf online profileren vergt een goed besef van de

media die tot je beschikking staan. Communicatie-

wetenschapper Mark Deuze heeft daar een interessan-

te kijk op. Over sociale media zegt hij: ‘We leven niet

mét media, maar ín media.’ Deuze is als hoogleraar

verbonden aan de Universiteit Leiden en de Indiana

University in de Verenigde Staten. Hij deelt zijn visie

via blogs, artikelen en uiteraard de sociale media.

Momenteel werkt hij aan het boek Media Life.

In de VPRO-documentaire iPod,iPhone,Iam deed je de uit-

spraak dat de deleteknop een illusie is. Wat bedoel je daarmee?

‘Dat heeft een praktische, maar ook een figuurlijke be-

tekenis. In praktische zin bedoel ik ermee dat het vrij-

welonmogelijk isompersoonlijke informatietewissen.

Softwareopjecomputerslaatjegebruiksgegevensopen

stuurtdievaakdoornaarinternetproviders.Hetideedat

dieinformatiewegisalsjehetverwijdert,isdusvolstrek-

te flauwekul. Je kunt de deleteknop vergelijken met de

12 13

knopindeliftdiededeurensnellerzousluiten.Diegeeft

ookhetgevoelvancontrole,maardatisonterecht.

Defiguurlijkebetekenisvanmijnuitspraak isdatwe in

toenemendemateonsgeheugenuitbestedenaanmedia.

Vroegerplaktejefoto’sineenfysiekalbum.Tegenwoordig

makenwefotoalbumsaanopFacebook,Hyvesenande-

resocialenetwerken.Dieinformatieblijfteindeloostoe-

gankelijk.Hetarchiefvanjelevenkrijgtzoeenheelander

karakter.Onsinstinctgeeftaandatweonzeonlinepro-

fielenmoetenbijhouden.Wezijnimmerssocialewezens.

Gebruiksgegevens tonen aan dat mensen veel tijd kwijt

zijnmethetbijhoudenvansocialemedia.’

Wanneer doen we het goed?

‘Dat is de kern van mijn onderzoek naar de consequen-

tiesvanleveninmedia.Deeerstestapisdatjejebewust

moet worden van het feit dat het een illusie is om con-

troletehoudenoverjouwleveninsocialemedia.Jemoet

ophouden over media na te denken alsof het apparaten

zijn die je kunt uitzetten. Ik maak wel eens de vergelij-

kingmeteenmobieletelefoon;probeerdiemaareensecht

uittezetten.Datisontzettendmoeilijk.Vervolgensmoet

jeeenstapjeterugdoenennadenken:hoekan iksociale

mediasliminzetten?Gaercreatiefmeeom.Deelwaarje

meebezigbent.’

14 15

Hoe pak je het zelf aan?

‘IkgebruikmijnaccountsopLinkedIn,FacebookenTwit-

ter als de professional die ik ben: schrijver en docent.

Eenstriktescheidingtussenwerkenprivéisinmijnop-

tiekeenbetrekkelijkeillusie.Iklaatdusookdingenvan

mezelfzien.Daarbijtoonikookzakendieminderhipof

aansprekendzijn,maarwelonderdeelzijnvanmijniden-

titeit.Ikprobeerhetnietaltebewusttedoen.Danwordt

heteenmarketingpoging.Maarwelvindikhetleukom

verhaallijnen uit te zetten, om losse berichten coherent

temaken.’

Nooit blunders begaan?

‘Natuurlijkwel.OmmijnAmerikaansestudentennietin

verlegenheidtebrengen,probeerikmebijvoorbeeldniet

overmijnpolitiekevoorkeuruittelaten.Daarmaakikwel

eensfoutjesin.Ikprobeermedaarnietaltedrukomte

maken.Maarikgahetookzekernietontkennen.’

Bij veel mensen is er door sociale media sprake van totale

transparantie. Wat zijn daarvan de gevolgen?

‘Eenkwalijkgevolgvindikdatmensendeneiginghebben

omzichzelftegaancensureren.Veeltrainersgevenook

dergelijkeadviezen:“PasopmetTwitteralsjeeenbiertje

ophebt.”Inmijnbelevingisdateenkrampachtigepoging

14 15

omcontroletehouden,descherperandjesvanjepersoon-

lijkheidaftehalen.Jeprobeerthetbeeldvanjezelfdante

veeltemanagen,waardoorjejezelfneerzetzoalsjijgraag

gezienwiltworden.Zowordenwegesaneerdeversiesvan

onszelf.Hetgevolgdaarvanisdat jehetzelfdewordtals

anderen.

Tervergelijking:niemand laatschetenopsocialemedia.

Maarindewerkelijkheidlaatiedereenzekertienscheten

perdag.Hetisonlosmakelijkverbondenmetjeleven.Op

Facebookkunjeonderwerpennietdisliken,maardatdoe

jeindedagelijksewerkelijkheidnatuurlijkwel.’

Is het niet logisch dat je over sommige dingen je mond houdt?

In het echte leven laat ik op kantoor ook liever geen scheten…

‘Watikbedoeltezeggen,isdatweinmediaallemaalmen-

senzijnmetsamengeknepenbillen.Dusallesisnep.We

weten niet meer wanneer mensen zichzelf zijn, of zich

gedragen als de persoon die ze willen zijn. Met als uit-

eindelijkgevolgdatweelkaarnietmeervertrouwen.En

datvindikeenengegedachte.Watmediadoen,isuitver-

grotenhoeweonsgedragen.Datvereistookeenverhoogd

bewustzijnvanonszelf.Datisbijveelmensenonvoldoen-

deontwikkeld.Endemanierwaaropwedatgedragver-

talen, is vaak gebaseerd op een illusie, namelijk dat we

controlehebben.’

16 17

Hoe loopt het af met deze samenleving?

‘Aan het einde van de documentaire iPod, iPhone, I Am

kwamookdespeelfilmThe Truman Showtersprake.Datis

eigenlijkdesituatiewaarwenaaropwegzijn.Indezefilm

zijn alle bewoners van een stad acteurs in een reallife-

soap, behalve hoofdpersoon Truman Burbank. Hij komt

erlangzaamachterdatzijnheleleveneengeregisseerde

farceis.Hetideedatweallemaalineen24/7realityshow

zitten,maaktdatereenenormesocialedruk isomons

aantepassen.Trumangaatzichookhetzelfdegedragen

alsalleanderen.Indefilmontsnapthijuiteindelijkaande

camera’s.Maardatkandusnietinwerkelijkheid.’

Hoe moeten we het dan aanpakken?

‘Wemoetendecamera’sopeencreatievemaniergaange-

bruiken:terugpraten!IkdenkdatdemachtdieTruman

heeftalshijblijft,enormonderschatwordt.Diecamera’s

geven je communicatiemacht. We moeten sociale media

dusniet “‘uitzetten”,maaronzeeigenverhalencommu-

niceren. “Me branding” of Ik.nl is daarmee een enorme

sociale actie. Je moet niet alleen jezelf verkopen, maar

eenverhaaldatmeermensenaangaatdanjezelf.’

Nog een concrete tip?

‘Als je terugkijkt naar datgene wat je deelt via sociale

16 17

media,denkdannaoverwatjenietlaatzien.Weetjenog

waaromjebepaaldedingenbewustweglaatofwist?Gana

watdiedingenoverjouzeggenenofditeendeelisvanhet

verhaaloverjezelfdatjewerkelijkkuntmissen.Neemdus

detijdomafentoeteevalueren.’

18 19

[ 1 ]

Wie ben je?

Jezelfnietprofilerenisonmogelijk.Alleswatje

doet,koopt,draagtofvindt,verteltietsoverje.

Zoishetookopinternet,maardanuitvergroot.Ieder-

een kijkt mee en iedereen kan en zal een beeld van je

vormenaandehandvanjouwonlineactiviteiten.Reali-

seerjedatdusgoed.Wantophetmomentdatjewélbe-

hoeftehebtom jezelf teprofilerenkanhet te laatzijn,

bijvoorbeeldalsjevrijwilligofgedwongenopzoekgaat

naareennieuwebaan,ofals jebinnen jehuidigebaan

wiltdoorgroeiennaareenanderefunctie.Ofmisschien

wil je wel ooit voor jezelf gaan beginnen. Denk niet

alleenopdekortetermijn,maardenkookaanlater.We

moeten laten zien wie wíj zijn, uitgaan vanonzeeigen

expertiseenonzeeigenkracht.Wiebenje,waarbenje

goedin,maarookwatiseruniekaanjou?Engeefdaar

nounietzo’nbescheidenantwoordop,wantiedermens

isuniek.Hetgaatooknietalleenmaaroverwatjedoet

in je werk, maar ook over persoonlijke eigenschappen.

De combinatie van kennis en persoonlijke eigenschap-

penversterkenjeuniciteit.Endaarzijnwenaaropzoek:

naarjouwuniekeprofiel.

18 19

Jouw unieke profiel

Heb je jezelf wel eens gegoogled? En, stond de eerste

pagina helemaal vol met actuele informatie over jou?

Informatie voornamelijk door jezelf geplaatst? Met an-

derewoorden:benjijderegisseurvandeinformatiedie

anderenoverjouvinden?Enbenjetevredenmetwater

staat?Zoniet,danwordthettijdomdaarveranderingin

tebrengen.Wantsteldatjegaatsolliciteren,ofjegaatop

bezoekbijeenpotentiëleklant,dankunjeervanuitgaan

datjouwgesprekspartnermeerinformatieoverjezoekt

op internet, bijvoorbeeld via Google. Dan is het wel zo

prettigdatjeinformatieactueelisénoverjougaat.

Google jeeigennaam,zoalseenklantofwerkgeverdat

ookzoudoen.Meestalzoekjeeerstopjevolledigenaam.

Als dat te veel of – waarschijnlijk – onjuiste resultaten

oplevert, vul je dat aan met je bedrijfsnaam of even-

tueeljewoonplaats.Schrijfdieeerstetienresultatenopen

bewaarzealseensoortnulmeting.

MijnresultateninGoogle:

6.

7.

8.

9.

10.

Datum:

1.

2.

3.

4.

5.

20 21

En?Benjijwiejewiltzijn,ofvoeljejenueenbeetjezo-

alsTrumanBurbankindefilmThe Truman Show:denkend

datiedereennaarjekijkt,maarerzelfgeengripopheb-

ben.Hetisgoedmogelijkdatzo’ngevoeljebekruiptalser

informatieopduiktwaarvanjejenieteensrealiseertdat

dieonlinetevindenis.Staatnogsteeds jouwhardloop-

tijdvandieenewedstrijdvandriejaargeledenhelemaal

bovenaan bij Google? Of vinden mensen jouw terloopse

vermeldingineenoudartikelovereenvanjouwvroegere

werkgevers,waarjeallangnietmeerwerkt?

Werealiserenhetonsvaakniet,maarerverschijntmeer

opinternetdanjezelfweet.Benjeeenfanatiekesporter

endoejevaakmeeaanwedstrijden,danisdekansgroot

dat jenaaminuitslagenlijstenvoorkomt.Als je jenaast

jewerkinzetalsvrijwilliger,kanjenaamopinternetop-

duiken, mogelijk zelfs met contactgegevens, op de site

vandeverenigingdiejijondersteunt.Zulkevermeldingen

kunneneenprominenteplekkrijgeninderesultatenvan

Google.Daarisopzichnietsmismee,wanthetzegtiets

overwiejebentenwatjedoet.Alserechteralleenmaar

hobby’s en nevenfuncties in Google naar voren komen

diedooranderengeplaatstzijn,dankrijgenwegeengoed

beeldvanje.Jeneemtnietzelfderegieoverdeinformatie

dieanderenvindenalszejouopinternetzoeken.

Mensen die online de regie niet in eigen hand nemen,

noemenwedigitaledaklozen.Ookalserhelemaalniets

over je te vinden is, ben je digitaal dakloos. Ik kom in

CARLIJN POSTMA

Lettertype: Futura

Wie wil je zijn op internet?

Lettertype: Futura

CARLIJN

POSTMA

Als je mee wilt tellen in het digitale tijdperk kun je er maar

beter voor zorgen dat je een goede indruk maakt op internet.

Maar zien anderen je wel zoals jij jezelf graag ziet?

In dit praktische boek beschrijft Carlijn Postma (auteur van

Zakelijk twitteren voor beginners) hoe je een aantrekkelijke

online identiteit creëert. Niet door je mooier voor te doen

dan je bent, maar door actief te werken aan een authentieke

versie van jezelf op Twitter, Facebook, LinkedIn, blogs en

andere (sociale) media.

Carlijn Postma is communicatieadviseur en

eigenaar van Bind | Interactieve communicatie.

Sinds de opkomst van sociale media als Twitter

en LinkedIn traint ze managers, ondernemers

en professionals in het zakelijk gebruik ervan.

Wie wil je zijn op internet?

Lettertype: Futura