‘Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen ... · PDF fileLet dus op bij ......

Marc Ubaghs / 06-52615360

NVRD, bestuur Zuid, 13 November 2014

‘Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen’: gevolgen voor afval- en reinigingsbedrijven

© 2014 Deloitte The Netherlands

Programma

• Opening

• Schets wetsvoorstel

• Vrijstellingen

• Consequenties per organisatievorm

• Planning wetsvoorstel

• Plan van aanpak: inventarisatie

• Casus samenwerking

1


Opening

2

• Momenteel zijn overheidsbedrijven in beginsel vrijgesteld van vennootschapsbelasting. Dit

zorgt volgens de Europese Commissie voor een ongelijk speelveld.

• Daarom met ingang van 1 januari 2016 belastingplicht voor overheidsbedrijven, om

mogelijke concurrentieverstoringen tegen te gaan.

• Eerste afdronk: een ruime vpb.-plicht met een ruim aantal complex geformuleerde

vrijstellingen.

• Het Europese begrip ‘economische activiteiten’ is (toch) niet leidend geworden voor de

vpb.-plicht. Zie kritiek Raad van State.

Schets wetsvoorstel


Hoofdlijnen wetsvoorstel

4

• Publiekrechtelijke rechtspersonen zijn belastingplichtig indien en voor zover zij een

onderneming drijven, tenzij sprake is van een vrijstelling.

• Voor het drijven van een onderneming moet sprake zijn van een duurzame organisatie

van kapitaal en arbeid die gericht is op deelname aan het economische verkeer met het

oogmerk winst te behalen.

• Eén aangifte per publiekrechtelijke rechtspersoon.

• Samenvoegingsbepaling ondernemingen: daardoor onderlinge saldering van positieve en

negatieve resultaten mogelijk.

• Privaatrechtelijke overheidslichamen zijn integraal belastingplichtig (B.V., N.V., coöperatie)

of indien en voor zover een onderneming wordt gedreven (stichting, vereniging), tenzij

sprake is van een vrijstelling.

• Privaatrechtelijke overheidslichamen zijn B.V.’s / N.V.’s, verenigingen, stichtingen en

coöperaties die door publiekrechtelijke lichamen worden beheerst via ofwel aandelen,

ofwel lidmaatschap, ofwel bevoegdheid tot bestuursbenoeming en –ontslag gekoppeld

aan de exclusieve gerechtigdheid tot het liquidatiesaldo.


Schematisch

5

Publiekrechtelijke rechtspersoon

belasting-

plichtig

vrijgesteld

niet-ondernemingssfeer

privaatrechtelijk overheidslichaam

(B.V./N.V., coöperatie)

belastingplichtig

vrijgesteld

belasting-

plichtig

vrijgesteld

aandelen of lidmaatschapsrecht bestuurlijke en financiële band

overheidsstichting

Schets wetsvoorstel: vrijstellingen


Vrijstellingen publiekrechtelijke rechtspersoon

7

• Vrijstellingen voor winst uit ondernemingsactiviteiten op het niveau van de

publiekrechtelijke rechtspersoon, als het betreft:

• interne activiteiten voor de publiekrechtelijke rechtspersoon zelf;

• omgekeerde quasi-inbesteding (in 100%-verhouding);

• het uitoefenen van een eigen overheidstaak of publiekrechtelijke bevoegdheid

(overheidshandelen), tenzij in concurrentie wordt getreden (N.B.: ruim

concurrentiecriterium);

• het verrichten van activiteiten in het kader van een kwalificerend

samenwerkingsverband.

• Opteren voor belastingplicht is mogelijk:

• verzoek doen vóór aanvang eerste belastingjaar waarvoor wordt geopteerd;

• voor optie m.i.v. 2016 of 2017 geldt een ruimere verzoekstermijn;

• optie geldt voor (veelvouden van) vijf jaar.


Vrijstellingen privaatrechtelijk overheidslichaam

8

• Vrijstellingen voor winst uit ondernemingsactiviteiten op het niveau van het

privaatrechtelijk overheidslichaam, als het betreft:

• quasi-inbesteding (in 100%-verhouding);

• het uitoefenen van een eigen overheidstaak of publiekrechtelijke bevoegdheid

(overheidshandelen / ZBO-vrijstelling), tenzij in concurrentie wordt getreden (N.B.:

ruim concurrentiecriterium);

• het verrichten van activiteiten in het kader van een kwalificerend

samenwerkingsverband.

• Opteren voor belastingplicht is mogelijk:

• verzoek doen vóór aanvang eerste belastingjaar waarvoor wordt geopteerd;

• voor optie m.i.v. 2016 of 2017 geldt een ruimere verzoekstermijn;

• optie geldt voor (veelvouden van) vijf jaar.


Concurrentiecriterium

9

• Concurrentiecriterium voor toetsing of sprake is van een onderneming: toetsen aan

ondernemingen gedreven door met name natuurlijke personen, B.V.’s, N.V.’s, coöperaties

en woningcorporaties.

• Concurrentiecriterium voor toetsing of winstvrijstelling kwalificeert: idem, inclusief de

ondernemingen die worden gedreven door ‘gewone’ stichtingen en verenigingen.

• Concurrentie tussen publiekrechtelijke rechtspersonen leidt niet tot belastingplicht en/of

het vervallen van de vrijstelling.


Vrijstelling voor samenwerkingsverbanden

10

• Aan een samenwerkingsverband kunnen publiekrechtelijke rechtspersonen of hun

privaatrechtelijke overheidslichamen deelnemen.

• Vele vormen mogelijk: bijvoorbeeld gemeenschappelijk orgaan, openbaar lichaam, VOF,

B.V., coöperatieve vereniging.

• Er moet sprake zijn van een reële samenwerking; een individuele

dienstverleningsovereenkomst kwalificeert niet. Let dus op bij

centrumgemeenteconstructies!

• Specifieke eisen:

• activiteiten moeten worden verricht voor de deelnemers of voor de 100%-dochters

van de deelnemende publiekrechtelijke rechtspersonen: uitvoering eigen taken

kwalificeert niet;

• zonder samenwerkingsverband zou geen belastingplicht ten aanzien van de

activiteiten mogen ontstaan bij de deelnemers;

• aan de kosten van het samenwerkingsverband wordt naar evenredigheid van de

afname van de activiteiten bijgedragen (let op transfer pricing / art. 8b Vpb).


Positie dochtervennootschappen en GR’s

11

• De ‘pure’ uitvoering van een overheidstaak door een (gezamenlijke) dochtervennootschap

kan via de samenwerkingsvrijstelling vrijgesteld zijn, tenzij bij ‘zelf doen’ in concurrentie

wordt getreden.

• wat betekent dit voor de afvalinzamelende gezamenlijke B.V. / N.V.?

• Het ‘zelf-doen-criterium’ leidt de facto tot een ruime vrijstelling.

• Een openbaar lichaam kan vrijgesteld zijn voor haar eigen overheidshandelen; de

samenwerkingsvrijstelling is niet per definitie van toepassing.

• Let op de fiscale transparantie van sommige GR’s (zonder rechtspersoonlijkheid) alsmede

CV’s en VOF’s.


Vrijgestelde activiteiten afvalbedrijven

12

Activiteit

wettelijke taak

vennootschapsbelast

ing

belast

twijfel vrijgesteld

Inzamelen huishoudelijk afval Ja *

Inzamelen bedrijfsafval (bedrijf betaalt) Nee *

Afvoeren/aanbieden aan verbrander Nee *

Inzamelen KWD afval (bedrijf betaalt) Nee *

Afvalbeheer Nee *

Opruimen zwerfafval Ja *

Gladheidsbestrijding (eigen wegen) Ja *

Gladheidsbestrijding (niet-eigen wegen) Nee *

Ongediertebestrijding Ja *

Scheiden (verkoop) afval Nee *

Scheiden (zonder vergoeding) afval Nee *

Verwerken (tegen vergoeding) van afval Nee *

Verwerken (zonder vergoeding) van afval Nee *

Composteren (tegen vergoeding) Nee *

Energie opwekken (met gft afval) Nee *

Asbest verwijderen en slopen Nee *


Kernprobleem bij de fiscale winstbepaling

13

• Fiscale winst is niet gelijk aan bedrijfseconomische winst: het handelen ‘als ondernemer’

moet strikt worden gescheiden van het handelen ‘als overheid’.

• Consequentie: het onrendabele deel van een economische activiteit moet worden

toegerekend aan het niet-belastingplichtige deel van het publiekrechtelijke lichaam.

• Met verbonden partijen moet zakelijk worden gehandeld: de verbonden partij moet worden

beloond voor het geïnvesteerde kapitaal en het gelopen risico (een verondersteld

winststreven).

• Waardering van vermogensbestanddelen op de openingsbalans: is vooral bij

grondbedrijven, havenbedrijven, parkeerbedrijven en ondernemingsvastgoed een issue.

Consequenties per organisatievorm


Consequenties per organisatievorm (1)

• Eigen dienst

• GR centrum gemeente

15

Centrum-

gemeente A Gemeente B Gemeente C

1. inkopen

4b. Prestatie ter uitvoering sociaal domein

4a. Prestatie ter uitvoering sociaal domein

2. Uitlenen personeel

3. ICT-diensten


Consequenties per organisatievorm (2)

• GR met eigen bestuur

• Overheid N.V.

16

Gemeente A Gemeente B Gemeente C

GR/BV

1. Inkopen

5. Prestatie 5. Prestatie

2. Uitlenen personeel

en tbs ruimte

3. Uitlenen pers 4. ICT-diensten

5. Prestatie


Voorlopige consequenties in algemene zin per organisatievorm / individueel

toetsen per activiteit en rechtsvorm (3)

17

Organisatievorm Belast met vennootschapsbelasting?

Eigen diensten Nee, vrijstelling interne activiteiten cq overheidstaak (mits géén

toepassing diftarsysteem en concurrentiecriterium)

GR centrum gemeente Ja, voor de activiteit verricht voor B en C tenzij

samenwerkingsvrijstelling.

GR met eigen bestuur Ja, tenzij samenwerkingsvrijstelling.

Overheid NV Ja, tenzij samenwerkingsvrijstelling.

Planning wetsvoorstel


Planning wetsvoorstel

20

Planning Financiën: wet voor kerstreces door de Tweede Kamer,

implementatieperiode van één jaar.

• 21 november: schriftelijk antwoord Staatssecretaris;

• 8 december: alternatieve plenaire behandeling;

• 15 december: wetgevingsoverleg;

• Week 51 of week 3 van 2015: stemmingen.

• Eerste kamer:

• 13 januari 2015 in behandeling;

• Vragen op 20 of 27 januari;

• Ingang met ingang van 1 januari 2016 met terugwerkende kracht naar 1

januari 2015 (aandachtspunt).

Plan van aanpak: inventarisatie


Hoofdlijnen plan van aanpak

1. Interne organisatie

a. Capaciteit

b. Kennisniveau

c. Toedeling verantwoordelijkheden

2. Inventarisatie mogelijk belastingplichtige activiteiten

a. Op niveau gemeente

b. Verbonden partijen

3. Globale impact vennootschapsbelastingplicht

a. Openingsbalansproblematiek

b. Jaarwinstbepaling / impact op begroting

4. Vervolgacties

a. Planning (tax kalender)

b. Invloed op strategie / politieke besluitvorming

c. Afspraken brancheorganisaties

d. Implementatie tax control framework / vooroverleg Belastingdienst

22


1: Interne organisatie

Het plan van Aanpak zal allereerst antwoord moeten geven op de volgende vragen ten

aanzien van de interne organisatie:

1. Wie is binnen de organisatie verantwoordelijk voor de Vpb?

2. Met wie pakken wij dit op (intern / extern)?

3. Aan wie legt verantwoordelijke verantwoording af en hoe vaak gebeurt dat?

4. Welke tijdsplanning is reëel voor implementatie?

5. Wie moet binnen de organisatie geïnformeerd worden?

6. Welke opleidingsbehoefte / opleidingsplan ontstaat?

7. Welke gevolgen heeft de Vpb voor de strategie van de organisatie?

8. Welke gevolgen zijn er voor de werkprocessen en het tax controle framework?

9. Welke gevolgen zijn er voor de AO/IB en planning & controlcyclus?

10. Wat zijn de gevolgen voor de begroting?

11. Hoe veel belasting moet vermoedelijk worden betaald?

23


2: Inventarisatiefase (1)

• In de inventarisatiefase dient allereerst het volgende te worden bepaald:

1. Huidige taken / toekomstige taken

2. Welke van die taken zijn belastingplichtig (individuele beoordeling of via overzichten

Wet Markt en overheid)?

• Maak een opsomming met de volgende regels:

Wat is de activiteit?

Is die gebaseerd op een wettelijke taak of een overheidstaak (hulpmiddel: btw of Bcf)?

Wie is de afnemer?

Als er geen afnemer is: hoe wordt de activiteit gefinancierd?

Welke “omzet” wordt hiermee wordt behaald?

Welke marge wordt beoogd?

Welke kosten staan er tegenover?

Is de activiteit vermoedelijk belast, vrijgesteld of is dit onzeker? Richtinggevend is: alle

dienstverlening aan individuele burgers of bedrijven is belast, behoudens een

vrijstelling

Welke nieuwe plannen en initiatieven staan op de rol? Neem die mee!

24


2: Inventarisatiefase (2): verbonden partijen

• Voorts dient de volgende inventarisatie plaats te vinden ten aanzien van verbonden

partijen:

1. Welke verbonden partijen hebben wij?

2. Welke verbonden partijen brengen de Vpb gevolgen zelf in kaart?

3. Wat is de impact van Vpb op de verbonden partijen?

4. Van welke verbonden partijen ontvangen wij dividend?

5. Wat is het effect van Vpb op te ontvangen dividend van verbonden partijen?

6. Wat is het effect van Vpb op verbonden partijen die subsidieafhankelijk zijn van de

organisatie?

25


Deloitte maakt impact en urgentie overzichtelijk en werkt samen met u

stapsgewijs toe naar fiscale beheersing Impact analyse Voorbereiding Implementatie

Beheersing en verbetering

Mijlpalen

Fiscale

beheersing

2017….. en verdere jaren

2016

2015

2014

Begroting

2016

(Fiscale)

Jaarrekening

2016

Fiscale

processen en

controls

Aangifte

2016

Horizontaal

toezicht

Fiscale

administratie

Programma- en projectmanagement

Fiscale

structuur

Ontwerpen

optimale fiscale

structuur van

activiteiten

Afstemming met

BBV, Wet M&O

Inrichten

financieel

systeem

Inventarisatie

belastingplichtige

activiteiten

Ontwerpen en

inrichten fiscale

processen

Opstellen fiscale

openingsbalans

Overleg met de

Belastingdienst

Werk-processen

Informatie & systemen

Organisatie & mensen

Taken, strategie en

beleid Impact

Analyse

2


Vpb is niet de enige ontwikkeling voor uw organisatie. Programma-management borgt niet alleen de aansluiting tussen fiscale vereisten en

bedrijfsvoering, maar zorgt er ook voor dat de aanpak van de Vpb aansluit op uw strategische

agenda en de ontwikkelagenda van de interne organisatie.

3. Implementatie

2. Voorbereiding

Strategisch:

programmamanagement

Aansluiting bij

Strategische

agenda

2014

4. Beheersing en verbetering

1. Impact analyse

2015 2016 2017

Praktisch:

projectmanagement en implementatie

Huidige situatie

Fiscale beheersing

(Vpb Proof) Aansluiting bij

organisatie

ontwikkeling

Do

els

tell

ing

3

Casus samenwerking

© 2014 Deloitte The Netherlands © 2014 Deloitte The Netherlands

Toelichting:

• 3 gemeenten werken samen via GR met

rechtspersoonlijkheid.

• Diensten worden door afnemers betaald (let op

verschillende betalers per dienst!).

• Tarief is zodanig dat GR minimaal kostendekkend werkt.

• Eventueel overschot wordt toegevoegd aan algemene

reserve.

• Dienstenpakket:

• Handhaving inzameling afval

• Ophalen huisafval

• Ophalen glasafval

• Vergoeding algemene kosten betaald door participanten.

Uitgangspunten

• Hoewel discussie mogelijk is, gaan we uit van vier

ondernemingen.

• GR is een kwalificerend samenwerkingsverband.

Praktijkvoorbeeld (1/4)

32

Samenwerkingsvrijstelling

Gemeenschappelijke regeling

(doel: samenwerken op gebied van afval)

1 2 3 5 4

Participerende gemeenten in de GR Andere gemeenten

Vergoeding

algemene

kosten


Uitwerking activiteit handhaving

• De activiteit wordt verricht voor gemeenten 1 t/m 3; dit zijn

alle deelnemende gemeenten in de GR.

• Indien de gemeenten de activiteit zelf zouden uitvoeren,

leidt dit volgens de Memorie van Toelichting niet tot

belastingplicht, omdat het handhaven voor en door de

gemeente zelf niet in het economisch verkeer plaatsvindt.

• Ons inziens is sprake van een omissie in de MvT en is wel

sprake van activiteiten in het economisch verkeer,

waardoor de vrijstellingen moeten worden beoordeeld.

• De kosten worden gedragen naar evenredigheid door de

deelnemende gemeenten.

• Conclusie: (volledige) vrijstelling, mits voldaan aan

evenredigheidsvoorwaarde.


33





1 2 3 5 4


• Uitwerking activiteit ophalen huisafval voor

gemeenten 1 t/m 3:

• De activiteit wordt verricht voor de gemeenten 1 t/m 5, dus

alle deelnemende gemeenten in de GR.

• Indien de gemeenten 1 t/m 3 de activiteit zelf zouden

uitvoeren, leidt dit niet tot belastingplicht, omdat het

ophalen van huisafval volgens de staatssecretaris een

prestatie is, die niet in het economisch verkeer plaatsvindt.

• De kosten worden gedragen naar evenredigheid door de

deelnemende gemeenten.

• Conclusie: er geldt een vrijstelling het voor ophalen van

huisafval bij de GR, mits is voldaan aan de

evenredigheidsvoorwaarde.

• Uitwerking activiteit ophalen huisafval voor

gemeenten 4 en 5:

• De activiteit wordt verricht voor gemeenten die niet

deelnemen aan de GR.

• Er is sprake van dienstverlening.

• Conclusie: de GR wordt belastingplichtig ten aanzien van

het ophalen van afval voor gemeenten 4 en 5.


34





1 2 3 5 4


• Uitwerking activiteit ophalen glasafval

• Activiteiten worden verricht voor gemeenten 3 t/m 5; alleen

gemeente 3 is deelnemer in de GR.

• Indien niet wordt voldaan aan de voorwaarde om te

presteren aan alle deelnemers, valt de prestatie aan

gemeente 3 in beginsel niet onder de vrijstelling.

• Het ophalen van glasafval voor gemeenten 4 en 5 is

dienstverlening.

• Conclusie: de GR is belastingplichtig ten aanzien van de

activiteit ophalen glasafval, indien niet wordt gepresteerd

aan alle deelnemers in de GR (1 t/m 3)?


35





1 2 3 5 4

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms,

each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/about for a detailed description of the legal structure of

Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms.

Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally

connected network of member firms in more than 150 countries and territories, Deloitte brings world-class capabilities and high-quality service to

clients, delivering the insights they need to address their most complex business challenges. Deloitte’s more than 200,000 professionals are

committed to becoming the standard of excellence.

This communication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities

(collectively, the “Deloitte network”) is, by means of this communication, rendering professional advice or services. No enti ty in the Deloitte network

shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this communication.

.

36

‘Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen ... · PDF fileLet dus op bij ......

Documents

Transcript of ‘Wet modernisering Vpb-plicht overheidsondernemingen ... · PDF fileLet dus op bij ......