Werking van het hart - Telenet Service
Transcript of Werking van het hart - Telenet Service
Cardiologie
Inleiding
Peter Soethoudt
Spoedgevallen Middelheim
Verpleegkundige
Het hart
Een holle spier, die door geregeld
samen te trekken, bloed door
het lichaam pompt
(6 L / minuut)
Het hart
Is asymetrisch van vorm en ligt
midden in de borst achter het
borstbeen, iets meer naar de
linker- dan de rechterkant.
Functionele anatomie
Het hart bestaat uit twee
belangrijke delen :
1. Het pompgedeelte
2. Het besturingsgedeelte
Cardiologie
1. Het pompgedeelte
1 hart, 2 hartpompen
O2-arm bloed vanuit het lichaam in de
Re boezem
via de tricuspidaalklep naar de
Re kamer
via de longslagaders naar de longaders
(O2-voorziening)
De rechterpomp
1 hart, 2 hartpompen
O2-rijk bloed vanuit de longaders naar
de Li boezem
via de mitralisklep naar de Li kamer
via de Li kamer doorheen het lichaam
langs de aorta
De linkerpomp
De hartcyclus
1. Boezemsystole = stadium 1
De boezemspieren trekken samen en bloed
wordt naar de kamers geperst
2. Kamersystole = stadium 2
De kamerspieren trekken samen en bloed
wordt naar de slagaders geperst
3. Diastole = stadium 3
Ontspannen van de kamers
De hartcyclus
Cardiologie
2. Het besturingsgedeelte
Elektrische besturing
De hartslagfrequentie in rust wordt bepaald
door de pacemaker, ook sinusknoop
genoemd.
Door de prikkel van de sinusknoop trekken
de hartboezems samen.
Elektrische besturing
De elektrische impuls plant zich verder
naar de atrio-ventriculaire knoop.
De AV-knoop bevindt zich tussen
boezems en kamer.
De impuls wordt ongeveer 0,1 sec
vertraagd in de AV-knoop.
Elektrische besturing
Tijdens deze vertraging pompen de
boezems hun bloed naar de kamers.
De AV-knoop geeft de signalen door naar
de Bundel van His en de Purkinjevezels.
De kamers trekken dan samen (systole)
Elektrische besturing
Het hart ontspant zich terug (diastole).
De ritmestrook
De elektrische activiteit van het hart kan met
elektroden op de borst gemeten worden.
De grafiek van deze meting noemt men de
ritmestrook.
De ritmestrook
Plaatsing elektroden
Spierstoringen
De ritmestrook
• P-top : activiteit vanuit de sinusknoop en
boezems
• PR-interval : pauze in de AV-knoop
• QRS-complex : activiteit van de kamers
• T-top : ontspannen van de kamers
Elektriciteit en mechanica
Ritme en bloeddruk
Normaal sinusritme
Regelmatige prikkel,
om de 60 – 100 /sec
Normale hartfrequentiesRust
(wakker)Rust
(slaap)Inspanning / koorts
Pasgebore-ne
100 - 180 80 - 160 Tot 220
1 wk –3 mnd
100 - 220 80 - 220 Tot 220
3 mnd – 2 jr
80 - 150 70 - 120 Tot 200
2 jr – 10 jr 70 - 110 60 - 90 Tot 200
10 jr –volw.
60 - 100 50 - 90 Tot 200
Aanleggen ECG
Aanleggen ECG - precordialen
• V1 – rood
• V2 – geel
• V3 – groen
• V4 – bruin
• V5 – zwart
• V6 – mauve
Cardiologie
Ritmestoornissen
Ritmeherkenning
1. Zijn er P-toppen?
2. Zijn er QRS-complexen?
3. Wordt elke P-top door een QRS gevolgd?
4. Regelmatig of onregelmatig?
5. Wat is de frequentie?
Voorbeeld
Zijn er P-toppen?
Voorbeeld
Zijn er QRS-complexen?
Ja, normale, smalle QRS-complexen
Voorbeeld
Wordt elke P-top door een QRS gevolgd?
Ja, 1 P-top voor elk QRS sinusaal ritme
Voorbeeld
Regelmatig of onregelmatig?
• Neem blaadje papier onder strook en
maak merkteken bij elke P-top (3-tal
opeenvolgende)
• Verschuif blaadje en controleer
overeenkomst met vorige P-toppen
Voorbeeld
Voorbeeld
Wat is de frequentie?
1. Zoek een R- top die precies op een dikke lijn valt
2. Tel vervolgens 300,150,100 bij elke dikke lijn die
volgt
3. De plaats waar de volgende R-top ligt, bepaalt de
frequentie
4. Onthoud : 300,150,100,75,60,50
Voorbeeld
Cardiologie
Ritmen en ritmestoornissen
Ritme 1
Ritme 2
Ritme 3
Ritme 4
Ritme 5
Ritme 6
Ritme 7
Ritme 8
Ritme 9
Ritme 10
Ritme 11
Ritme 12
Cardiologie
De bloedvoorziening
Bloedvoorziening rond het hart
De kransslagaders
Angina pectoris (angor)
hogere nood aan O2
+
vernauwing kransslagaders
=
‘pijn op de borst’
Normaal
Angor
Angina pectoris (angor)
• Drukkende pijn in het midden van de
borst
• Kan uitstralen naar kaak, schouder, arm
en rug
• Zweterig en klamme huid
• Kortademig
• Gevoel van indigestie
Symptomen
Angina pectoris (angor)
Soorten
• Stabiele
– Bij inspanning, verdwijnt door rust
• Instabiele
– Komt op zonder enige oorzaak
• Prinzmetal
– Verkramping van de coronairen
• Silentieus
Angina pectoris (angor)
Ga er steeds vanuit dat het
om een infarct gaat !
Benadering
Hartinfarct
volledige afsluiting kransslagader
+
tijd (20 minuten is voldoende)
=
symptomen als bij angor,
maar de pijn is heviger en duurt langer
Angor
Infarct
Pijn bij coronair lijden
Angor AMI
Intensiteit Mild tot matig Intens, beangstigend
Duur Meestal 3 – 5 min Tot uren
OorzakenInspanning, stress,
koudeOok bij rust
Andere symptomen Soms geen
Dyspnoe, nausea,
braken, duizeligheid,
zweten en
doodsangst
Handelen bij vermoeden infarct
• Patiënt geruststellen
• Halfzittende houding
• Toedienen O2
• Snel, glijdend vervoer naar een
algemeen ziekenhuis (+ Delta)
Hartfalen
• Verminderde pompwerking
• Verstoorde transportfunctie van het bloed
• Zuurstof en voedingstoffen bereiken slecht
rest van lichaam
• Afvalstoffen en vocht kunnen lichaam niet
adequaat verlaten
Hartfalen
Hart is niet langer in staat het weefsel te
voorzien van genoeg bloed (bij normale
vullingdrukken)
1. Linker hartfalen
2. Rechter hartfalen
Linker hartfalen
• Komt vooral voor bij patiënten die eerder
al AMI hebben gehad
• Vaak bij hypertensie
Linker hartfalen
Leidt tot verminderde doorbloeding van alle
organen en daardoor tot achteruitgang van
het functioneren van die organen.
• Minder urineproductie
• Minder doorbloeding hersenen
(concentratiestoornissen)
Linker hartfalen
• Rechtopzittende,
kortademige patiënt
• Tachycard
• Klam en bleek
• Longoedeem
Rechter hartfalen
• Komt vooral voor bij patiënten met
longproblemen (cor pulmonale)
– COPD
– longembolen
• Vaak bij trombosebenen
Rechter hartfalen
• Pitting oedeem enkels
• Moe
• Geen eetlust
– Spanning in buik
– Vergrote lever
• Matige tot ernstige
dyspnoe
Cardiologie
Syncope
Definitie syncope
Tijdelijke, globale hypoperfusie van de
hersenen
• Plots, onverwacht en transiënt BWZ-
verlies
• Verlies posturale tonus (houding)
• Nadien volledige recuperatie
Incidentie van syncope
• Idem voor mannen als vrouwen
• Neemt toe met de leeftijd (1e gemiddeld op
50 jaar)
• Dubbel zoveel bij cardiopatiënten
• 3 – 5 % van de opnames op spoed
Oorzaken
• Ongekend
• Neurologisch
• Orthostatisme
• Cardiovasculair
• Cerebrovasculair
Orthostatisme
• Houdingsgebonden daling van de BD
– Minstens 20 mmHg syst of 10 mmHg diast
• Bij rechtop staan 300 – 800 ml bloed naar
onderste ledematen minder naar vitale
organen
• Ontstaat door falen adaptatiemechanisme
– Vasoconstrictie, polsversnelling
Cardiovasculair
1. Ritmestoornissen
– Brady-/tachycardie
– Long QT
2. Structureel cardiopulmonair
– AMI
– Pulmonale hypertensie
– Aorta dissectie
Hoog risico syncope
• Hartlijders
• Leeftijd > 45 jaar
• Ventriculaire aritmieën
• ECG-afwijkingen
Anamnese
• Omstandigheden net voor syncope
– Houding, activiteit, uitlokkende factoren
• Begin van syncope
• Duur van syncope
• Einde van syncope (herstel)
• Achtergrond patiënt (cardiaal belast)
• Medicatie
Syncope tijdens inspanning : cardiaal
Klinisch onderzoek
• BD-controle (liggend en staand)
• Ritme
• Ademhalingsfrequentie (en saturatie)
• Temperatuur
Transport
• Afhankelijk van BD en hartritme
• Indien herhaaldelijke syncopes
• Onvolledig herstel na syncope
Delta bijvragen