Werk in uitvoering op de atletiekbaan - …...presentatie. • De hand-out bevat de teksten uit de...

23-03-2019

©JelleJolles,keynoteopDagvandeAtletiek,Papendal,Arnhem,23maart2019

Werk in uitvoering op de atletiekbaan

JelleJollesCentrumBrein&LerenAmsterdam


Verantwoording KeynoteopDagvandeAtletiek,Papendal,Arnhem,23maart2019

Achtergrond.Dezehand-outisgemaaktvoordeelnemersaandeDagvandeAtletiek,Papendal,23maart2019.Copyright.Dehand-outisgemaaktvoorpersoonlijkgebruik.Verwijzingnaardetekstenismogelijkmitsverwijzingnaar:a)presentatieJelleJolles22-03-2019,enb)boekHettienerbreinBoek:VeelpuntenstaantoegelichtinmijnboekHettienerbrein.Overdeadolescenttussenbiologieenomgeving.AmsterdamUniversityPress,2017.ISBN9789472987470(€15,99)Websites:www.jellejolles.nlenwww.neuropsy-academie.nlContact:[email protected],[email protected]@JelleJollesOpTwitterplaatsikdagelijksnieuweinformatiedietemakenheeftmetkind,tiener,onderwijs,opvoeding,ontplooiing,neuropsychologieenhetbrein.

23-03-2019


Noot

•  Dezehand-outisgeenvervangervoordepresentatie.

•  Dehand-outbevatdetekstenuitdepowerpointpresentatiezondervisuals.Dezezijnomcopyrightredenenverwijderd.

Samenvatting KeynoteJelleJollesopDagvandeAtletiek,Papendal,Arnhem,23maart2019

Watzouhetgemakkelijkzijnalssporttalentindegenenzouzijnvastgelegd.Danhoevenwede

jongesporteralleengoedmateriaaltegevenenwatteinstruerenenvervolgenstotbloeite

brengen.Maardetienerendebijna-volwassenezijnnog‘werkinuitvoering’ennaasthetbrein

isookgerichtesturingeninspiratieuitdeomgevingessentieel.Dehersenenrijpentotongeveer

het25ejaarendierijpingisafhankelijkvandezintuiglijke,cognitieveensociaal-emotionele

prikkelsuitdeomgeving:‘contextshapesthebrain’.Desportcoachbepaaltdaarmeede

ontplooiingvandezichontwikkelendesporter.Sportprestatieszijnnietalleenafhankelijkvan

adequaatbewegenenhandelenmaarookvanneuropsychologische(brein-)vaardigheden.

Voorbeeldenzijndecoördinatietussenwaarneming,handelingenbewegingalsmedezelf-

inzichtenzelfregulatieenhetmakenvanstrategischekeuzen.Decoachdraagtzobelangrijkbij

aanmotivatieenkeuzegedrag,aanattitude,aansociaalgedragindesportievecontextenaan

depsychologischegroei.

Deworkshopop23maart2019boodhandvattendiedecoachkunnenhelpenomdejonge

sporterteinspirerenenroutestewijzeninzijnneuropsychologischevaardighedenendaarmee

dienssportieveontwikkeling.Metalsfocusjongerenvan12totongeveer22jaar(juniorenDt/

mAenneo-senioren).Erisuitvoerigingegaanopdeexecutievefunctiesdiezobelangrijkzijn

voorhethandelen,hetkiezenenbeslissen.Ookdeontwikkelingvanstrategischinzicht,

empathieendeintentiesvananderen(‘watwildietrainernoueigenlijkenwaarom?’)werdenin

ditkaderbesproken,evenalsattitude,motivatieensociaalgedrag.Metgedachtenentipsvoor

hetomgaanmetdejongesporterindepraktijk.

Nadere info: studiemiddagen Vrijdag10mei2019|Amersfoort Vrijdag17mei2019|Amersfoort

www.neuropsy-academie.nl

23-03-2019


Take Home 1

Deneuropsychologischeontwikkelingvandetiener

1.  Kijkpositiefnaarkind/adolescent: Hij/zijisnog‘werkinuitvoering’

2.  Werkaanbredeleer-enleef-enontwikkelomgeving:

Nieuwsgierigheid,aandacht,waarnemen,motoriek,handelen,taal,denken, abstraheren,spelen,ervaren,oefenen,e.v.a.


Take Home 2

Neuropsychologischefunctiesvandejongesporter

1.  Hersennetwerkenrijpentotvernahet20ejaar2.  Hethongerigebreineist:

Prikkels,emoties,beelden,nieuws,uitdagingen,gebeurtenissen

3. HerkendeExecutieveFuncties(EF)envaardigheden:

Impulsregulatie,aandacht,zelfinzicht,zelfregulatie,plannendhandelen,het‘monitoren’vandesocialeomgeving,grotemotoriek,fijnemotoriek,consequentiesvoorkortetermijn,middellangeenlangetermijn,e.v.a.


Take Home 3

Handvattenvoorinterventiedoordesportcoach/-trainer

1.  Decoach/trainerheeftenhoudtderegie

Maakdejongesporterregie-assistent(inopleiding)2.  Decoach/trainerisinspiratorenmotorvandetalentontwikkeling

Versterkdepedagogischefunctie:doceren,leren,verbaliseren,steunen,sturen,inspireren.Kern:executievefuncties,zelfinzicht

3.  Stimuleerbreeddepersoonlijkegroei

Werkaansociale,emotionele,fysiekeencognitievevaardigheden4.  Laatver-woorden;train,stimuleer

Verruimvocabulaire;Zetouderesporterinals‘co-trainer’;Nietpsychologiseren; Ontwikkel‘hetsocialebreinvandetiener’


23-03-2019


Waarnemen, handelen, bewegen, leren,

ruimtelijk denken, geheugen, coördinatie …




23-03-2019


Deze presentatie

1.  Tienerenontplooiing2.  Hersenontwikkeling3.  Vaardigheden4.  Handvattenvoordesportcoach


1.

Kindentiener:ontplooiing


Nieuwsgierigheid, aandacht, waarnemen, motoriek, handelen, taal, denken, abstraheren, e.v.a.


23-03-2019




Dus: waar gaat het de tiener om?

•  Ervaringen •  Nieuwe dingen •  Nieuwe belevingen •  Nieuw gedrag •  Nieuwe relaties •  Oefenen •  Uitproberen

•  ‘Wat is dat?’ •  ‘Wat bedoelt zij?’ •  ‘Hoe doet hij dat?’ •  ‘Waarom is dat zo?’ •  ‘Hoe werkt dat?’ •  ‘Hoe vindt zij/hij mij?’ •  ‘Hoe pak ik dat aan?’


23-03-2019


2. Hersenontwikkeling


•  Lichamelijkefuncties

•  Nieuwsgierigheid•  Cognitievefuncties•  Sociaalgedrag•  Psychologischeprocessen•  Slaap,eten,drinken

Waar zijn de hersenen voor?


De omgeving vult ‘de kluisjes in het brein’ met kennis & ervaringen


23-03-2019


Hersennetwerken rijpen tot na 25 jaar


“Zandweggetjes in het brein worden snelwegen”


Hersen-netwerken ontwikkelen door zintuiglijke en emotionele/sociale input


23-03-2019


Hersen-netwerken veranderen door kennis en ervaring

Oefenenleidttotautomatiseren.Ditkandoor

reorganisatievannetwerken


Dus: het hongerige brein eist:

prikkels, emoties, beelden, nieuws, uitdagingen, belevingen, gebeurtenissen


3. Neuropsychologische functies


23-03-2019


Herkenbijdejongesporterméérdan10

executievefunctiesenvaardigheden

1.  Impulsregulatieenaandacht

2.  Zelfinzicht3.  Zelfregulatie,plannendhandelen4.  Het‘monitoren’vandesocialeomgeving

-perspectiefname(emotioneel,sociaal)

-inschattenvanbedoelingen,empathie

5.  Controleprocessen,complexeplanning,prioritering

-doelenstellen,plannen,vooruitzien

-‘initiatief’nemenvooreenplan

-keuzegedrag,beslissen

6.  Consequentiesvoorkortetermijn,middellangeenlangetermijn


Zelfs de 18-23 jarige is nog ‘werk in uitvoering’

•  Fysiekeontwikkeling•  Cognitieveontwikkeling•  Emotioneleontwikkeling

•  Socialeontwikkeling


De sportende tiener is lang niet klaar met

Kiezen

Beslissen

Oordelen

Vooruitzien

Leertaakplanning

Optiesoverwegen

Evalueren‘goedgedaan?’

Controlerenvandeimpulsiviteit

Zelfinzichtenzelfregulatie


23-03-2019


4. Handvatten voor interventie



Neuropsychologische vaardigheden

•  Grotemotoriek

•  Fijnemotoriek

•  Coördinatie•  Uithoudingsvermogen

•  Hartfunctie•  Plaatsinderuimte

•  Visuoperceptie

•  Ruimtelijkdenken

•  Analytischvermogen

•  Consequentiesoverzien•  Concentratie,aandacht•  Planning•  Impulsregulatie

•  Doel-oriëntatie


23-03-2019


Aanbeveling 1. De coach heeft en houdt de regie

�maakdejongesporterregie-assistent(‘inopleiding’)


Aanbeveling 2. Executieve functies, zelfinzicht

•  Doornroosjeeffect:‘Wakkerkussenvanfuncties’

•  Executievevaardigheden,véélbrederdanbewegen•  Versterkdepedagogischefunctie:doceren,leren,verbaliseren,steunen,sturen,inspireren

Decoachisinspiratorenmotorvandetalentontwikkeling


Ontplooiing

mits

Feedback

FEEDBACK

Feedback

Feedback

Feed-back

Feedback


23-03-2019


Aanbeveling 3. Stimuleer persoonlijke groei

•  Vaardighedenoefenen•  Routinesaanleren•  Socialecognities•  Zorgenvoorstabielerelaties

•  Lerendenken

•  Creatieveoplossingenvinden

•  Omgaanmetstress

•  Fysieke+cognitieveskills•  Emotionele+socialeskills

•  Zelfstandigworden


Ambitie

Fairplay

Frustratie-tolerantie

Doorzettingsvermogen

Motivatie

Veerkracht


Aanbeveling 4. Let op psychologische processen

Aanbeveling 5. Laat ver-woorden; train, stimuleer

•  Verruimvocabulaire

•  Ouderesporterals‘co-trainer’

•  Nietpsychologiseren•  Ontwikkel‘hetsocialebreinvandetiener’


23-03-2019


De adolescent is een rups, … nog in ontplooiing tot een mooie vlinder


Werk in uitvoering op de atletiekbaan - …...presentatie. • De hand-out bevat de teksten uit de...

Documents

Transcript of Werk in uitvoering op de atletiekbaan - …...presentatie. • De hand-out bevat de teksten uit de...