Welkom op de ABLLO-site - 't groene waaslandarchief.abllo.be/pdf2/gw_20050315.pdf2005/03/15 ·...

België-BelgiqueP.B.

9100 SINT-NIKLAAS 13/5052

' t groene

waasland

i n h e t w a a s l a n d

n a t u u r e n m i l i e u

Tweemaandel i jks natuur- en mi l ieut i jdschri f t . , 25° jaargang - nr 2; maart 2005 - nr 139

R e t o u r a d r e s : Gilbert Cant Perstraat 88 9120 Haasdonk

't groene waasland verschijnt in

januari,m

aart, mei, septem

ber en november.

Afgiftekantoor :

9100 Sint-Niklaas 1

w o o r d j e h o o f d r e d a c t e u r

‘t groene waasland m

aart �� nr ��

2

Waarschijnlijk keek u raar op toen u het nieuwe nummer van het Groene Waasland in uw brie-venbus vond. Inderdaad, u hebt het eerste 'vierkleuren'-nummer in handen!Al lang smeden we binnen de redactieraad allerlei plannen om ons tijdschriftje te vernieuwen enop te smukken. Maar de meeste van die plannen werden door te hoge onkosten of door allerleimilieuargumenten naar de dromenwereld verwezen.Tot iemand van v.z.w. Durme ons attent maakte op het bestaan van de drukkerij 'Druk in deWeer'. Druk in de Weer is een coöperatieve drukkerij. Hun doel: mensen milieuvriendelijke drukwerkproduceren. Daarom hebben ze ervoor gekozen enkel op kringlooppapier te drukken. Nietsnieuws, het Groene Waasland wordt sinds jaar en dag op kringlooppapier gedrukt. Wel nieuw is dat er in elke stap van het productieproces wordt uitgegaan van het BAT-principe(Best Available Technology). Zo drukken ze bijvoorbeeld uitsluitend met vegetale inkten en zegebruiken daarbij geen vluchtige solventen. Op die manier wordt de uitstoot van giftige produc-ten in het milieu voorkomen en hun werknemers worden niet aan de gevaren van het werken metsolventen blootgesteld.Dat alles moet echter ook betaalbaar blijven. Druk in de Weer opteert voor de luxe van eengezond en werkbaar leven, zonder de verantwoordelijkheid voor het leefmilieu af te schuiven. Dittrachten ze te compenseren door te snoeien op alle andere luxe. Een sobere bedrijfsvoering eneen grote inzet van iedereen moeten de onkosten aanvaardbaar houden. U hoeft in de toekomst dan ook niet dieper in uw geldbeugel te tasten om een kleurrijker en (iets)groter Groene Waasland te ontvangen! Aan de lay-out veranderen we voorlopig nog niet te veel, maar niets sluit uit dat ook dit in de toe-komst zal evolueren.En dan is er nog de inhoud. Die blijft wat het was: degelijke artikels, aaneengeschreven doormensen uit de Wase natuur- en milieuverenigingen, en een uitgebreide activiteitenkalender.Zo gaat de vijfentwintigste jaargang van ons Groene Waasland niet ongemerkt voorbij…Veel leesplez ier

O p r o e p

De redactie is op zoek naar foto’s vanvroeger en nu . Gefotografeerd op de zelf-de plaats, maar waarbij de tijd heel veel ver-anderd heeft.Vooral de natuur, het landschap, de leefom-geving moeten centraal staan in de foto’s.

Hiernaast ziet U een voorbeeld, ons bezorgddoor André Verstraeten van vzw Durme.Zie ook op blz 8.

U kan de foto’s digitaal opsturen of eventu-eel ook met de post.

meer info :[email protected] of tel 03/775 19 31

Dit maartnummer verschijnt in april als gevolg van de “kleur”overgang. Onze excuses hiervoor.

d i c h t e r b i j d e n a t u u r‘t groene w

aasland maart �� nr ��

3

Bushalte heropend

in beide richtingen

Op de vraag die ABLLOvzw aan de Lijn stelde op 26oktober 2004 (zie hieronder) om opnieuw de bus-halte te heropenen aan de Driekoningen-straat/Noordlaan in de richting van Sint-Gillis (lij-nengroep 21-22) en Moerbeke (lijnengroep 41)werd gunstig gereageerd. Deze halte werd tijdens de werken aan het stationopgeheven maar bij het einde van de werken nietopnieuw heropend. Sedert eind 2004 werd dezebushalte echter opnieuw heropend, na de vraag vanABLLOvzw. Je kan niet enkel afstappen maar nu ookopnieuw opstappen aan deze druk beklante bus-halte. Ze bedient ondermeer het belastingskantoor en hethoofdpostkantoor van Sint-Niklaas aan deDriekoningenstraat.

Beste mensen van DE LIJN, Graag Uw aandacht voor volgend probleem.

Toen enkel maanden geleden het nieuwe busstationvan Sint-Niklaas in gebruik werd genomen aan hetNMBSstation, werden de voorlopige halten aan deNoordlaan opgeruimd. Daarbij is men blijkbaarnogal drastisch tewerk gegaan.

Ter hoogte van de hoek Noordlaan/Driekoningen-straat (nabij het belastingsgebouw ministerie vanFinanciën) bestond namelijk een druk beklantehalte voor ondermeer lijnengroep 40-44 (naarStekene-Moerbeke) en lijnengroep 20-22 (naarSint-Gillis Waas en verder).

Die halte is echter mee opgeruimd !

Er wordt ons nu grote verwarring gesignaleerd bijde reizigers. De afstaphalte bestaat er immers welnog zodat er asymmetrie is ontstaan: je kan welafstappen van de bus in de richting naar het station,maar niet meer opstappen in de andere richting.Bovendien blijkt dat sommige chauffeurs er tochnog wel willen stoppen op verzoek, anderen niet(meer).

Kan deze halte snel worden hersteld, temeer omdathet belang ervan nog sterk zal toenemen als hetnieuw VDAB gebouw aan de Noordlaan zal afge-werkt zijn.

Erik Rombaut, ABLLOvzw

Inheemse bomen en

struiken: CD-romHet Sint-Niklase stadsbestuur wenst, in het kadervan het Gemeentelijk Natuuronwikkelingsplan, deaanplant van inheemse bomen en struiken te stimu-leren. Ze zijn immers een geschikt biotoop vooreigen fauna. Ter ondersteuning van dit beleid heeftStramin (Stedelijke Adviesraad voor Milieu enNatuur) aan CVN-sregio Waasland opdracht gege-ven om handige fiches uit te werken als begeleidingbij de keuze van de aanplant.

Deze fiches zijn raadpleegbaar op een handige CD-rom en bevatten de belangrijkste kenmerken vanelke inheemse struik of boom. Er staan ook tipswaar op moet worden gelet bij de aanschaf en deaanplant van het plantmateriaal. De CD-rom bevatook een schat aan foto's: van elke boom en struikstaat er minstens één foto in de databank.

De CD-rom kan worden aangekocht op het secreta-riaat van Stramin, Stadhuis Sint-Niklaas, milieu-dienst (tel. 03 760 92 11) tegen de prijs van 5 EUR.

Patrick Serverius, CVN

Sneeuw (2)

Mijn leven is net fietsendoor versgevallen winter:zijn spoor is tijdelijk nog

even zichtbaar in de sneeuw.

Niet eerder dan het vallenblijven voetstappen bewaard.

Na het smelten bestaan zijopnieuw uit niet meer dan lucht.

Verlenging is hun maar ge-gund door in het witte laken een zachte indruk te maken

en dan te wachten, ademloos.

Zonder deze sluier washet niet meer te achterhalen

vanwaar, waarheen mijn stappenmij vandaag hebben geleid.

Jos De Rudder

n a t u u r a c t i e


aart 2005 nr 139

4

Geboortedreef

groeit verder uit te

Tielrode

Voor het vijfde jaar op rij heeft MilieuwerkgroepOns Streven vzw uit Tielrode op 12 maart eenboom aangeplant voor de kindjes die het voor-bije jaar in Tielrode geboren zijn. Het initiatief startte eind 2000 op het gemeente-

lijk domein in de Paardenpolder, langs deDurme, maar na het aanplanten van 80 bomenvoor de kinderen geboren in 2000 en 2001 enhet afzomen van het domein met 250 heestersdoor de schoolkinderen van het dorp was hetterrein volledig beplant en moest er uitgekekenworden naar een andere locatie.

De provincie Oost-Vlaanderen gaf toelating omop het provinciaal domein Roomacker eengeboortedreef aan te planten langs de zuidelijkekant, op het hoogste punt van de Wase Cuesta.Als levensboom werd gekozen voor de es,omdat deze boom ook reeds bij de Germanen

aanzien werd als de heilige boom en levens-boom. De druïden gebruikten essenhout voorhun wichelroeden en uit essenhout werden alu-metten gemaakt om de kinderen te beschermentegen boze geesten.

In 2004 waren er liefst 37 geboorten en voor elkkind schonk Milieuwerkgroep Ons Streven vzween flink uit de kluiten gewassen es. De gelukki-ge ouders, samen met familieleden en sympat-hisanten , trotseerden de koude en plantten metveel enthousiasme de levensboom voor hun kin-deren en dit onder het goedkeurend oog vangedeputeerde Dhr. F. Van Gaeveren, bevoegdvoor de provinciale domeinen. Nadien werd aanelke boom een houten schijfje gehangen met devoornaam en het geboortejaar van de jongespruiten en de ouders kregen een certificaat, alsaandenken aan de aanplanting van de levens-boom, samen met een woordje uitleg over debetekenis van de es.

De essen worden later geknot zodat de aloudetraditie van knotbomen in het Waasland weerwordt ingevoerd en de kinderen later kunnenkomen helpen bij het knotten van hun boom. Metdeze aanplanting zijn in totaal voor de geboortenin 2002, 2003 en 2004 een honderdtal essenaangeplant, zodat de zuidelijke kant van hetdomein mooi is afgezoomd met een prachtigegeboortedreef.

De actie werd afgesloten met een gratis receptiemet een lekker wintersoepje met kruidenbrood,een lekker wijntje of een borrel jenever of eenglaasje fruitsap. Tijdens de gezellige babbelwerd met de gedeputeerde, de provinciale ver-antwoordelijke en de groendienst al concreteplannen uitgewerkt voor het uitbreiden van degeboortedreef de volgende jaren naar een ande-re kant van het domein.

Ons Streven vzw.

n a t u u r v a n d a l i s m e‘t groene w

aasland maart 2005 nr 139

5

Vos gewurgd in

strop in natuurre-

servaat Molsbroek

Maandagmiddag 14 maart hebben wandelaarsin het natuurreservaat Molsbroek te Lokeren(Oost-Vlaanderen) het levenloze lichaam vaneen volwassen vos aangetroffen in een strop.De strop was deskundig geplaatst naast de

randsloot van het reservaat, vlakbij de drukbewandelde dijk van de Durme. De strop was– zoals meestal het geval is – vervaardigd uiteen remkabel van een motorfiets. De persoondie de strop heeft geplaatst,moet erg goed op de hoogtegeweest zijn van het feit dat hetdier daar een wissel gebruikte.Vossenwissels zijn paadjes dievossen gebruiken voor hundagelijkse verplaatsingen. Deopzichter van het Molsbroek kondezelfde namiddag het kentekenvan een verdacht voertuig note-ren.

Een strop zoals ze door 'kenners'wordt opgesteld op een vossenwissel

De conservator van het Molsbroek, die tevensbijzonder veldwachter is, heeft proces-verbaalopgesteld. Ook de bevoegde beambte van deafdeling Bos & Groen is onmiddellijk ter plaat-se gekomen en de afdeling Natuur werd op dehoogte gebracht. Deze zaak zal verder grondigworden opgevolgd door de vzw Durme,beheerder van het Molsbroek.Vogelbescherming Vlaanderen zal zich in dezezaak burgerlijke partij stellen, hoewel het langniet duidelijk is wie deze laffe daad op zijngeweten heeft. Vorige week is ook al een dodevos aangetroffen in het reservaat Molsbergen,naast de wandeldijk van het Molsbroek. Devos geniet in Vlaanderen op dit ogenblik eenwettelijke bescherming. Tussen 16 januari en31 augustus is de jacht op vossen niet geo-pend, omdat ze dan voor het nageslacht zor-gen. Het gebruik van stroppen is echter altijdverboden via de bepalingen van hetJachtdecreet.

De vos, zoals hij in Molsbroek door wandelaarswerd aangetroffen

De beheerders van het Molsbroek zullen devos missen. Het dier bezette al verschillendejaren een burcht in het waterrijke reservaat enbracht er met succes zijn kroost groot. Op diemanier zorgde hij als toppredator voor een

gezond evenwicht. Er wordt gehoopt dat eenrondzwervende vos snel het leeggekomen ter-ritorium zal overnemen.

Vogelbescherming Vlaanderen vzw

a c t i e n a t u u r b e h o u d



6

Schoolkinderen

vechten voor behoud

van gezonde bomen.

Op 15 februari startte de Groendienst van Temsemet het kappen van circa 90 bomen langs deBurgemeester A. Heymanstraat te Tielrode. Maar

na het neerleggen van de eerste zes bomen, warenplots de leerlingen van de Freinetschool "DeKolibrie" en een afvaardiging van MilieuwerkgroepOns Streven vzw uit Tielrode ter plekke. De bozekinderen droegen borden met slogans als "Debomen moeten blijven" en schaarden zich rond debomen, zodat de rooiwerken moesten stilgelegdworden.

Waarom moesten de gezonde bomensneuvelen ? Reeds in 2003 moesten 4prachtige exemplaren van de zilveres-doorn sneuvelen ter hoogte van dehuisnummers 94 en 96, onder het momdat het fietspad beschadigd werd doorhet wortelgestel van de bomen. Deechte reden was dat enkele bewonersvan de hoger gelegen villa's hun uitzichtop de Schelde- en Durmevallei kwijtwaren door de hoog opschietendebomen.

Na protest van Milieuwerkgroep Ons Streven wer-den de vier omgehakte bomen vervangen door vierjongere exemplaren en ja, aan het fietspad gebeur-de niets. Als je als gemeentebestuur een gunst toe-staat aan Mr X, kan je die moeilijk aan de geburenvan Mr X weigeren.

En zo geschiedde. Het College van Burgemeesteren Schepenen van Temse besliste dan maar omalle bomen langs deze laan te kappen, circa 90

stuks, groot en klein, en dezedan later te vervangen dooreen andere soort. Wel eenzeer speciale soort. Degealarmeerde Schepen vanMilieu, Mevr. Ingrrid Meeus,beloofde de schoolkinderen"nieuwe bomen met wortelsdie naar beneden groeien" ?De naam van deze wonder-bare soort was haar echterniet gekend. Maar dit wasgeen doorslaand argumentvoor de schoolkinderen, inte-gendeel.

Er werd beslist een petitielijstte verzamelen bij de inwo-ners langs de Burg. A.Heymanstraat voor hetbehoud van de huidigebomenrij. Deze petitie werddoor een afvaardiging van deschoolkinderen van de

Kolibrie en de Milieuwerkgroep Ons Streven vzwoverhandigd aan het College van Burgemeester enSchepen van Temse. Ondertussen is het bangafwachten wat het College zal beslissen.

Dit geval typeert hoe enkele particulieren het alge-meen belang kunnen overstijgen. Zij, die nu recla-

a c t i e n a t u u r b e h o u d‘t groene w


7

meren over de beperkingen van hun uitzicht op deSchelde- en Durmevallei, hebben destijds toen zijop de helling van de Wase Cuesta bouwden ook hetpanoramisch zicht van de wandelaars en de hoger-wonende particulieren afgenomen.

Bovendien is dit vanuit het gemeentebestuur geenvoorbeeld van duurzaam groenbeleid. Enkelebomen rooien, vervangen door jongere exemplaren,dan plots beslissen tot een volledige kaalslag envervanging door een nog niet gekende nieuweboomsoort. Dit is tevens een voorbeeld van ver-kwisting van gemeenschapsgelden.

Maandag 28 februari 2005: aanvullend agenda-punt op de gemeenteraad.Beslissing: er komt een buurtoverleg, echter zonderde freinetschool 'De Kolibrie' en Ons Streven vzw,wat onbegrijpelijk is.

Donderdag 3 maart 2005: protestmars van deKolibrie.Met politiebegeleiding wordt de B.A. Heymanstraateen vol uur (15u - 16u) afgesloten voor alle verkeer.Ondertussen krijgt iedere bewoner een pamflet overdeze actie in zijn bus.Woensdag 9 maart 2005: buurtoverleg op hetgemeentehuis van Temse.

Resultaat: wie 'hinder' van de bomen ondervindt,krijgt zijn zin wie geen hinder ondervindt krijgt ookzijn goesting, zo is iedereen tevreden.Gevolg: 10 bomen moeten worden geveld en diti.p.v. 90. Een compromis met de wrange nasmaakdat persoonlijk belang primeert boven het algemeenbelang.De beslissing wordt definitief na het schepencolle-ge.

Maandag 14 maart 2005: het schepencollege volgthet buurtoverleg niet. Er zal een enquête wordengehouden, waarbij de bewoners van de B.A.Heymanstraat een brief zullen ontvangen.

Conclusie tot op heden: niettegenstaande het dui-delijk signaal van de bewoners van de B.A.Heymanstraat, De Kolibrie, Ons Streven vzw en nogtal van mensen om de bomen te behouden is hetschepencollege toch niet overtuigd. Is het mis-schien de bedoeling een uitputtingsslag te leverenom als nog de bomen te kunnen rooien?

Wordt vervolgd en zeker opgevolgd.

Ons Streven vzw.



8

f o t o ’ s : v r o e g e r e n n u



:

foto’s Vroeger en nu : Nabij de Zelebaan te Lokeren

Kloosterzusters (Zusters van Sint-Vincentius a Paulo, gevestigd in de Zelestraat te Lokeren, waar ze toenzorgden voor de kliniek, het ouderlingentehuis en het weeshuis) rapen de aardappelen op hun akker. Demeisjes van het weeshuis moesten daarbij ook helpen. Let er op, ze worden allen mooi "gechaperon-neerd" door een zuster. Op dezelfde akker is naast het strookje aardappelen, het graan reeds geoogsten gestapeld in een mijt. Bemerk in de achtergrond de struiken¬rij rondom de akker, de hoekboom enverderop een rij bomen als "uitplant" rond een veldstraatje. ( Foto Jozef Waegemans, vermoedelijk om-streeks 1940)

Vandaag is op die akker een winkelcentrum ingericht. Meer oostelijk ligt nu het Lokerse industrieparkE17/1. Uiteraard is er geen spoor meer van het landelijke karakter. ( Foto André Verstraeten, 2005)

groene waasland �� januari �� nr ��

9

k a l e n d e r

C.V.N. wandelingen : De deelname is gratis. Iedereen is van harte welkom.De wandelingen duren tussen de 2 en 3 uur. L = Laarzen gewenst, zeker bij vochtig weer. * = Geschikt voor wagentjes.

ALLE ACTIVITEITEN ZIJN TOEGANKELIJK VOOR IEDEREEN!!

Zie ook de webstek : www.abllo.be klik dan op kalender

Vrijdag 8 april

Vzw Durme Koloniewandeling langs hetDonkmeer.

We maken een wandeling langs de spectaculairebroedkolonie van Blauwe reiger en Aalscholver inde moerasbossen op de randen van hetDonkmeer. Tussen het gedrijs van de reigers enhet gegak van de Aalscholvers krijgen we mis-schien nog heel wat andere vogelzang te horen.Ideaal dus om je kennis wat bij te schaven!

Afspraak: 18u30 op de hoek van de Donklaan enBrielstraat in Berlare (thv standbeeld Tufsteker).Laarzen zijn noodzakelijk! Info: Jan Maertens,09/348 30 20

Ons Streven Info-avond 'De amfibieën enreptielen in Vlaanderen'

Een gecommentarieerde diareeks over alle amfi-bieën en reptielen die in het Vlaamse Gewestvoorkomen. Met dia's van larven en adulten engeluiden van kikkers en padden. Deze interes-sante voordracht wordt ons gebracht door RobertJooris, secretaris HYLA (amfibieën en reptielenwerkgroep van NATUURPUNT). Waar? Gildenhuis Pastorijstraat Tielrode-Temse.om 20.00 uurDe inkom is gratis.

Zondag 10 april

Hortus ter Saksen L u s w a n d e l i n g :Tervuren - Lente in het Zoniënwoud.

Vertrek en aankomst aan Kon. Museum vanMidden-Afrika, langs het indrukwekkende arbore-tum dringen we via Jezus-eik tot diep in het Forêtde Soignes. Wandeling combineert GR 512 enGR126 (ca 28 km).Afspraak: 9uur aan museum in Tervuren.Inschrijven bij Freddy, 0475/92 34 84

CVN Schauselbroek Temse14u30 Zwembad in Scheldepark Temse L/*

Donderdag 14 april

Wase Imkersbond Praatcafé en videoover “Hommel”

Huize Steenstraete om 20u

Zondag 17 april

CVN + Vzw Durme Natuurwandel inglangs de Cuesta en de Sombeekse meer-sen,

Afspraak: 14u, Dries Sombeke. Info: PeterClaus, 09/348 30 20

CVN + Ons Streven Geleide natuurwan-deling Bron en Broek

Kerk Elversele (Temse) 14u15 L

CVN Waterwingebied14u00 Vossenhol St-Jansteenstraat Kemzeke. L

Maandag 18 april

Velt Zelf je fiets onderhouden In het (nieuwe) atelier van fietshandelaarVerschueren, Europark-Noord 5 te Sint-Niklaaskrijgen we uitleg en praktijkles door TheoVerschueren, ex-wereld kampioen, i.v.m. noodza-kelijk onderhoud en kleine herstellingen die wezelf kunnen uitvoeren. Hét moment om toch eenpaar kneepjes van het vak onder de knie te krij-gen. Om 19u30 bij Verschueren, nieuwe zaak, nurechtover Peugeot-garage Van Hoecke (dusandere kant van de grote baan), ingang langs dePasstraat.

Zaterdag 23 april

Natuurpunt Zuid-WaaslandPlanteninventarisatie in het Etbos

Samen met het FON en afdeling Moervaart-Zuidlede. Afspraak om 9u15 aan de kerk vanEksaarde, volledige dag. Meebrengen: laarzen,flora, loupe, pick-nick.Info: Tom Neels (03/772 59 30)


10

k a l e n d e r

Z o n d a g 2 4 a p r i lD A G VA N D E A A R D E

N a t u u r p u n t Wa a s l a n d N o o r dVlaamse Ardennendag.

Voormiddag wandelen we in het Kluisbos en in denamiddag bezoeken we een ander natuurgebied.We komen samen aan de kerk van Sint-Gillis om7u50 en tegelijk aan de kerk van Stekene om7u50. We rijden vandaar met eigen vervoer naarhet beginpunt van onze wandeling. Mee te bren-gen: boterhammen, stevige wandelschoenen. Info:Jan Dhollander, 03/770 64 26

Natuurpunt Zuid-WaaslandVr o e g o c h t e n d w a n d e l i n g

z a n g v o g e l sRietvogels in de Rietsnijderij en de Oude DurmeWaasmunster en Hamme. Vertrek om 4u30 aande Wereldwinkel te Belsele, Koutermolenstraatmet eigen carpooling. Deelname gratis met daar-na ontbijt in de Wereldwinkel. Een organisatievan de Raaklijn i.s.m. Natuurpunt. Info: StafLerno, 03/772 43 06

N a t u u r p u n t Z u i d - Wa a s l a n d Vlaamse Ardennendag.

We beginnen de dag op de Koppenberg en voe-len ons eventjes in de 'ronde van Vlaanderen'maar gelukkig hoeven we die niet te doen met defiets! We kozen deze plek voor een landschaps-wandeling met alle Vlaamse Ardense ingrediën-ten: bosranden, holle wegen, weiden, akkers eneen typisch Vlaams Ardennenbos met vooralbeuk en ondergroei van wilde hyacint. Dit bos, opde heuvel en de flanken van de Koppenbergvormt een groene long tussen Melden,Oudenaarde en Nukerke.We krijgen deze morgen dus al veel om van tegenieten!

Op de middag eten we onze boterhammen op inde schilderachtige stad Oudenaarde, waar degids van de namiddag ons opwacht voor eenexcursie in het Trimpontbos in Everbeek. Dit bos-complex is één van de rijkste van de streek. Hetreliëf is hier sterk geaccidenteerd en ingesnedendoor enkele bronbeken, die behoren tot de zui-verste van Vlaanderen. Aan de oevers prijkengrote velden daslook, reuzenpaardestaart, bittereveldkers, hangende zegge, enz.. In de drogeregedeelten van het bos groeien nog enkele gelenarcissen tussen de wilde hyacinten.

Waarschijnlijk brengt de gids ons ook naar eenplekje waar de wrangwortel nog groeit.Doordat de wandeling start op de top van een'getuigenheuvel' zal de gids zeker onze aandachttrekken op de geologie van deze streek, die opflora en fauna een sterke stempel drukt. En door-dat de wandeling langs een kleinschalig weiden-landschap loopt zullen we zeker ook kunnengenieten van de zang van geelgors, grasmus enander klein grut.

Vertrek 7u45 Zwembad Sint-Niklaas of 9u kerkMelden.Vm: Kommenberg in Melden met G. DeGhesquière. Nam: Trimpontbos met Paul Geeroms. Meenemen: - makkelijke wandelschoenen en best ook laarzen- boterhammetjes graag in milieuvriendelijke ver-pakking om een aluminiumberg te vermijden.Info: Christel Strybos 052/46.00.58

Vzw Durme Dag van de Aarde. Deze maal slaan Natuurpunt regio Schelde-Leie,Stichting Omer Wattez vzw en RegionaalLandschap Vlaamse Ardennen de handen inelkaar voor een grote provinciale activiteit inOudenaarde.Er is een hele waaier aan activiteiten. Zo zijn ergroepswandelingen doorheen de mooiste natuur-gebieden van de Vlaamse Ardennen in het kadervan de jaarlijkse Vlaamse Ardennendag vanNatuurpunt regio Schelde-Leie. De natuur- enmilieuzoektocht met stops brengt je langs enkelemooie plekjes in de omgeving van deOudenaardse Vestingen. Doorheen het centrumvan Oudenaarde gaat een steentocht door metaandacht voor de geologie van de VlaamseArdennen. De oriëntatietocht is avontuurlijker.Hiervoor breng je best je kompas mee. Voor wieliever fietst is er een fietstocht langs welige wegenrichting natuurreservaat De Langemeersen enDomein De Ghellinck (Elsegem). Dit evenement begint om 10u en eindigt om 17u.De toegang is gratis, enkel de fietsen wandel-tochten kosten 1 euro per persoon, 2 euro pergezin (drankje inbegrepen). Centrale plaats vandit gebeuren is de sportzaal van het Sint-Bernarduscollege te Oudenaarde (volg de aan-duidingen in centrum van Oudenaarde)Op de Dag van de Aarde probeert de Oost-Vlaamse natuur- en milieubeweging zich van zijnbeste kant te laten zien. De Oost-Vlaamsenatuur- en milieubeweging heeft daarin heel watsteun nodig en rekent daarvoor op uw aanwezig-heid!

k a l e n d e r


11

Info: Peter Claus, 09/348 30 20 of op www.stich-ting-omer-wattez.be

Vzw Durme + CVN Natuurwandel inglangs de reservaatzone Donkmeer

begeleid door een CVN-gids. Afspraak: 9u, hou-ten chalet, ingang “Nieuwdonk” in Overmere.Info: Peter Claus, 09/348 30 20.

CVN5u00 Durmebrug Waasmunster. L

Barbierbeek 14u00 Kerk Bazel. L

Oost-Sivepolder Temse 14u30 Steenbakkerij, Warandestr. ,Steendorp. L

R. De Vidtspark St-Niklaas10u00 Koer Kasteel Walburg. *

Stropers St-Gillis-Waas10u00 Kerkje van ‘t Kalf St-Gillis-Waas. L

Vlietbos10u00 Hoek Dwarslaan/Verbrandendijk

Zwijndrecht. L

Woensdag 27 april

vzw Durme Plantenwandeling

in het reservaat 'De Eenbes'De Eenbes is een klein reservaat van vzw Durmeen maakt deel uit van de veel grotere bosgordelvan de Moervaartdepressie. De Eenbes is eenprachtig gerijpt elzenbos en herbergt heel watzeldzame bosplanten zoals Bosanemoon, Grotekeverorchis en de heel zeldzame Eenbes, waar-aan het reservaat zijn naam te danken heeft.Deze wandeling leert je een aantal zeldzame bos-planten, maar ook een heleboel algemenere soor-ten herkennen. Niet te missen!Afspraak: 19u, bezoekerscentrum Molsbroek.Info: Tim Audenaert, 09/348 30 320

redactieraad ‘t groene waasland artikels opsturen naar [email protected]

Zaterdag 30 april

Wase ImkersbondPraktijkles bij M. De Waele

info bij Willy Devriese 03/755 15 65

Zondag 1 mei

Natuurpunt Waasland NoordVroegochtendwandeling met ontbijt.

We kiezen voor de Saleghemkreek en hetPanneweel, een garantie voor de waarneming

van verschillende soorten vogels. Na de wande-ling is er een stevig ontbijt voorzien. We sprekenaf om 5 uur aan het Natuurhuis Panneweel,Krekeldijk 2 te Meerdonk. Voor het ontbijt dien jevooraf in te schrijven door het storten van 5 eurovoor leden Natuurpunt of Vrienden Panneweel en6 euro voor niet-leden op rekening 000-0105608-72 van Natuurpunt Waasland Noord,Recolettenlaan 22, De Klinge met vermelding ont-bijt en aantal personen. Info: Marcel VanPuymbroeck, 03/770 62 38.

Vzw Durme + CVNNatuurwandeling in het Molsbroek.

Afspraak: 14u30, bezoekerscentrum Molsbroek.Info: Peter Claus, 09/348 30 20 *

Wase ImkersbondBijenmarkt Deinze

Carpooling

Hortus ter Saksen PlantenruilbeursVan 10 tot 18u.Op deze beurs worden plantenliefhebbers in degelegenheid gebracht hun planten te verkopen ofte ruilen. Als waar komen in aanmerking: 1-jari-gen, vaste planten, struiken, bomen, water- enkamerplanten. Kandidaat standhouders dienenzich voor 15 april in te schrijven. Standhoudersbekomen een gratis standplaats. In ruil hiervoorwordt een assortiment van 10 planten afgestaanvoor een gezamenlijke ruilstand. Informatievestands waar planten duidelijk van een naamkaart-je zijn voorzien of waar vlot advies kan ingewon-nen worden, kunnen meedingen voor een prijsvan het gemeentebestuur. Op de ruilstand kanhet publiek terecht om te ruilen. Geef wat je zelfzou willen krijgen! Bovendien vind je er ook unie-ke planten uit de gemeentelijke arboretumverza-meling.Organisatie: Groendienst Beveren. Plaats:Domein Hof ter Saksen. Gratis zowel voor stand-houders als bezoekers.

Zaterdag 7 mei

CVN Fondatie5u00 Oud Gemeentehuis Dries Sinaai. L

Zondag 8 mei

vzw Durme Natuurwandeling langs deOude Durme

Begeleid door een CVN-gids. Afspraak: 14uDurmebrug Waasmunster. Info: Peter Claus,09/348 30 20


12

k a l e n d e r

Hortus ter Saksen Wandeling St.-Hubert - Nassogne.

Herneming van afgelaste wandeling van juni 04.23,5 km, moelijke tocht vol beklimmingen en afda-lingen doorheen de mooiste bossen van deArdennen, fraaiste traject van de TransardenseRoute.Afspraak: 9u kerk St.-Hubert (via E411 Namen-Bastogne, afrit St-Hubert).Inschrijven bij Freddy, 0475/92 34 84.

CVN Etbos Moerbeke-Waas5u00 Café Etbos, Moerbeke-Waas. L

Keilanden14u00 Station Sinaai. L

Schauselbroek Temse5u00 Zwembad in Scheldepark Temse. L

Donderdag 12 mei

Wase ImkersbondGezondheidstoestand van onze bijen

De voedingssituatie van de honingbij. HuizeSteenstraete om 20u.

Vrijdag 13 mei

Vzw DurmeNachtegalentocht

langs de borden van het Donkmeer.De moerasbossen rond het Donkmeer herbergenéén van de laatste broedpopulaties vanNachtegaal in onze regio. Ook Wielewaal,Matkop en Blauwborst brengen er nog graag hunjongen groot.We maken een fietstocht langsheen hetDonkmeer en hebben aandacht voor de typischesoorten van het Donkmeer. Zo hebben we vasten zeker aandacht voor de herkenning van veelsoorten zangvogels, bewonderen we deVisdiefjes en pikken we nog een zicht op de aal-schlver- en reigerkolinie mee.Afspraak: 19u, houten chalet ingang “Nieuwdonk”in Overmere. Meebrengen: fiets, verrekijker eneventueel vogelgids. Info: Jan Maertens, 09/34830 20.

Zondag 15 mei

Vzw Durme Natuurwandeling in deDurmemeersen.

Afspraak: 14u30, kerk Hamme Sint-Anna. Info:Frans Van Havermaet, 052/47 18 93

Natuurpunt Zuid-Waasland + CVN Ochtendwandeling in de DaknamseMeersen.

Afspraak om 5u aan de kerk van Daknam. Meete brengen laarzen+ verrekijker. Honden niet toe-gelaten.Info: Philippe Van de Velde.

Zaterdag 21 mei

Natuurpunt Zuid-WaaslandPlanteninventarisatie in de DaknamseMeersen.

Kadasterpercelen worden individueel geïnventari-seerd op de aanwezigheid van hogere planten.Afspraak om 13u30 aan de kerk van Daknam.Meebrengen: laarzen, flora, loupe.Info: Tom Neels, 03/772 59 30.

Wase Imkersbond Praktijkles bij M. DeWaele

Oosterzele. M. De Waele, Willy.

Zondag 22 mei

Velt Open tuin bij Huguette vanRenterghem

Sint-Michielsstraat 9, 9130 Verrebroek van 10utot 17u, doorlopend.Een romantische tuin gelegen achter een hogepolderdijk die prachtig geïntegreerd is. De tuinopent op de naastliggende vaart en het omrin-gende landschap. Een zeer bloemenrijke tuinwaarin de plantenkeuze volledig aan de zwarekleibodem is aangepast. Een kleine moestuin,klein fruit en fruitbomen zorgen voor opbrengst.Overal door de tuin lopen smalle paadjes die uit-nodigen om op ontdekking te gaan. Er zijn zeerveel sfeervolle zitplaatsjes, hoekjes en kantjes eneen grote variatie tussen open en gesloten ruim-te. Voor de kinderen heel wat aanleiding tot avon-tuur! Ook heel wat kleine dieren vinden eenplaatsje: kippen, ganzen, eenden, paard, geit,kwartels, duiven,...

CVN + Ons StrevenGeleide natuurwandeling Tielrodebroek.

Durmeveer St.-Jozefstraat Tielrode (Temse) 10u *

CVN Baggaert14u00 Kerk Klein-Sinaai. L

Spletteren14u30 Kerkje Daknam. L

Stropers St-Gillis-Waas14u00 Kerkje van ‘t Kalf St-Gillis-Waas. L



13

IR-V Antwerpen - Gent

vern ieuwend t re ind ienstconcept - - v r iendel i jk voor het mi l ieu

vul t het IC-net aan - - volume, met ext ra ru ime dubbeldeksr i j tu igen

veelz i jd ig - - voor meer comfor t - - vaak, f requent - - vei l ig

verzekerde aanslu i t ing met bus, t ram en f ie ts - - v laams - - vogelvr i j

v lo t toegankel i jk voor e lk met beperk ingen - - vervoerscapaci te i t

voor vrachtvervoer b l i j f t er veel ru imte op het bestaande spoornet

v lug in d ienst : 10 december2006 - - vereenvoudigde verkoop en tar ieven

* Lees : Interregio-v met de v van …. (v ink zelf maar aan).

De t re in , laat je ver- le idenIR-V van Antwerpen to t Gent

A B L L O B T T B d o s s i e r II RR �� VV A n t w e r p e n � G e n t

DO

SS

I ER



14

I n e e n n o t e n d o p

Het is tijd voor een opwaardering van de trein-dienst op de interstedelijke spoorverbindingAntwerpen - Gent.

Op deze lijn zijn er naast de gekende hoofdsta-tions nog treinklanten te winnen in de alsmaar meerverstedelijkte corridor van Antwerpen tot Gent.

Dit dossier schetst een scenario van opwaarde-ring van deze hoofdspoorlijn met een sterk verbe-terde interstedelijke treindienst. Behalve de binnen-steden nabij de hoofdstations, komen hierdoor ookandere verstedelijkte gebieden beter binnen bereikvan de trein: economische gebieden, kleinstedelijkegebieden en randstedelijke gebieden.

Daar wacht een markt.Waar wacht het mobiliteitsbeleid op?

Dit is het toekomstscenario voor spoorlijn 59,Antwerpen - Gent :

1.IC-treinen verzorgen de (inter)nationale ver-bindingen en bedienen de hoofdstations om het halfuur.

2.Voeg er een interregionale verbinding aan toe(IR), ook om het half uur, met ook nog stops in deregionale en randstedelijke stations.

3.Verzilver de hoge standaard van het IC-IR-net,met toevoeging van bijkomende kwaliteiten: meeraansluiting met bus, tram en fiets, een betere toe-gankelijkheid en integratie met het voordelige regio-nale tarief.

4.Nieuw materieel wordt ingezet, het liefst denieuwste dubbeldeksrijtuigen, om de geschetstetoegevoegde waarde te kunnen realiseren.

5.Een eenvoudig verkoop- en controlesysteem,samen met gerichte promotie en wervende commu-nicatie ondersteunt dit alles.

6.Het resultaat is meer personenvervoer enruimte voor extra goederentreinen op deze hoofd-spoorlijn.

7.In dienst op 10 december 2006. Het materieelis er. Het personeel is er. De lijncapaciteit is er. Dewegen in deze corridor zitten vol.

De trein, laat je ver-leiden IR - Vvan Antwerpen tot Gent

P r o b l e m e n

De NMBS heeft in 1998 - met succes- grote ver-nieuwingen doorgevoerd op de IC-IR-verbindingen.De IC-treinen tussen Antwerpen en Gent doen hetgoed. Zelfs buiten de spits hebben ze dikwijls eengoede bezetting. Maar alles kan beter.

Van Antwerpen tot Gent hebben de spoorwegeneen nog veel te klein marktaandeel in de totale ver-voersbehoeften. Er hapert nog veel aan de dienst-verlening op deze hoofdspoorlijn :

1. De trein is niet of weinig aanwezig in devoorstedelijke gebieden zoals in de omgeving vanAntwerpen-Zuid (woongebied, Alcatel, PIVA,Bouwcentrum…) en Sint-Amandsberg enOostakker (woongebied, Volvo, Glorieux,Carrefour…). De sneltreinen rijden er gewoon voor-bij. Men moet er grote omwegen maken op verbin-dingen met deze verdichte stadswijken.

2. In het kleinstedelijk gebied Beveren, is hetaanbod ook benedenmaats. De trein stopt er nietom het half uur. En voor een eenvoudige verbindingop dezelfde lijn, richting Gent, moet men overstap-pen op volle IC-treinen.

3. De talrijke bestemmingen in de havenge-bieden van Gent en Antwerpen zijn onvoldoendeontsloten. In Zwijndracht of Beveren enerzijds en inGent-Dampoort anderzijds zijn er geen of geengoede busaansluiting (De Lijn of bedrijfsbussen)naar de havengebieden. In Sint-Amandsberg enOostakker zijn er zelfs geen stations meer voor ditsoort verbindingen.

4. Een aantal aansluitingen tussen klokvasttreinen van het IC-IR-net hebben structurele gebre-ken. Van Dendermonde en Zele naar Gent-Dampoort is de aansluiting met 20' minuten over-staptijd niet wervend. Van Sinaai en Belsele naarGent, 27 minuten overstaptijd te Lokeren. VanBeveren naar Temse, Bornem en Puurs : 49' over-staptijd te Sint-Niklaas.

5. De aansluitingen tussen trein en tram enbus kunnen beter. Op de corridor van Antwerpen totGent zijn er zes stations waar dagelijks meer dan1000 bussen en trams vertrekken: Gent-Sint-Pieters, Gent-Dampoort, Sint-Niklaas, Antwerpen-Zuid, -Berchem en -Centraal. Indien meer treinenerop zouden aansluiten, zou dat een veel bruik-baarder totaalproduct opleveren.


De t re in , laat je ver - le idenIR-V van Antwerpen to t Gent


6. Er rijden spitsuurtreinen met amper tweerijtuigen door de Kennedytunnel of op de Gentseringlijn, terwijl de E17 ernaast, structureel vol zit.

7. De tariefstructuur bij de NMBS is nogsteeds niet op punt gesteld. De NMBS blijft kaartjesverkopen, die klanten moeten invullen met de pen.Klanten moeten twee tot tien keer de verkoopskostbetalen, wanneer zij respectievelijk een retourkaart-je of tien kaartjes ineens kopen. De NMBS heeft tienjaar nodig gehad om de Key-Card op punt te stel-len… en ze is nu al verouderd.

Het spoor tussen Antwerpen en Gent moet meeraankunnen, het liefste zonder bijkomende produc-tiemiddelen.

En dat kan.

V i s i e

Tussen het succesverhaal van vooral het IC-neten de regionale noden gaapt een groot gat in demobiliteitsmarkt. Daar wil IR - V van Antwerpentot Gent een antwoord op geven, bij middel van eenkwaliteitsvol product, dat gepositioneerd is tussengoede IC-treinen en L-treinen of streekbussen.Deze laatste stellen op regionaal niveau niet veelvoor, want deze laatste zijn ontsluitend.

IR - V van Antwerpen tot Gent wil de ont-brekende schakels in het spoorvervoer invullentussen de verstedelijkte gebieden van Antwerpentot Gent, met een goed treinproduct op regionaalniveau van het type IR of Interregio.

En er is de sociale dimensie. In de verstede-lijkte gebieden van Antwerpen tot Gent zijn er veelmensen gebaat met een betere trein. Daar zijn klan-ten te verdienen. Daar is een maatschappelijke rolweggelegd voor het openbaar vervoer.

Er zijn nauwelijks investeringen nodig. Debeschikbare capaciteit op de hoofdspoorlijnAntwerpen - Gent is er. Er is voldoende toegewijdpersoneel en treinmaterieel ter beschikking. Tijd omer meteen mee te beginnen.

Er is een verruimd aanbod bij het spoor nodig.De pendel vertegenwoordigt niet meer dan 1/3 vande totale behoeften. De overige 2/3 vertegenwoor-digen een markt, die heel de dag door vervoersbe-hoeften heeft en dit iedere dag.

Er moet meer vervoer op het spoor afgewik-keld worden met personen- en met goederentreinensamen. IR - V van Antwerpen tot Gent wilbewust meer personentreinen op lijn 59 inzetten,waarbij tegelijk ruimte vrij blijft voor extra goederen-verkeer, nu de overslag in de havengebieden sterkgaat groeien. De grote wegen binnen de corridortussen Antwerpen en Gent, zoals E17, N70 en N49,zitten overvol zijn. En in de talrijke stedelijke gebie-den is het op veel meer wegen aanschuiven enstress. Tijd voor een nieuwe overstapcultuur.

De milieudruk van verkeer neemt toe.

IR - V van Antwerpen tot Gent biedt eenrealistisch perspectief op een daadwerkelijke bijdra-ge aan de mobiliteitsproblemen in dit onderdeel vande Vlaamse Ruit. Veiligheid, vervoersalternatieven,milieu, vervoerscapaciteit en socio-economischeargumenten zijn samen aan zet. Dit is de visie waargrote groepen van mensen voor willen gaan.

IR - V , een integraal vervoersconcept

De IR - V van Antwerpen tot Gent is eenonderbouwd totaalconcept van vernieuwing in dedienstverlening van het personenvervoer op dezespoorverbinding.

Kan er nog veel vernieuwd worden op dit tra-ject? Ja, want een treindienst is een halfafgewerktproduct. Hij haalt de mensen niet op, waar ze wil-len vertrekken. Hij zet ze niet af op de bestem-ming. Hij rijdt niet op het gewenste ogenblik. Hij ismoeilijk of helemaal niet toegankelijk voor iedermet beperkingen.

Met het project IR - V van Antwerpen totGent wil de regio aantonen, dat de trein kàn door-groeien van halfafgewerkt product tot een inte-graal vervoersconcept op maat van verstedelijktegebieden in de regio. Hij kan niet het vervoer vandeur tot deur waarborgen zoals de auto. Maar hijheeft meer potenties, dan de klassieke trein nubiedt.



15





16


Met dit project wordt tegelijk de koele relatie tus-sen federale spoorwegen en regionale verzuchtin-gen nieuw leven ingeblazen. De NMBS focust zichte eenzijdig op IC-verbindingen en op communau-tair evenwicht. En de regio's nemen te weinig enga-gementen in het zware treinsysteem. De theorie vanstructuurplannen en mobiliteitsplannen moet ooktoepassing vinden op andere niveaus, dan de bel-bus of doorstroming op een gewestweg.

1. Een n ieuwe t re inser ie op de l i jnAntwerpen - Gent

* De IR - V van Antwerpen tot Gent is eengeheel nieuwe treinserie. Deze wordt ingepast inhet bestaande aanbod van IC- en L-treinen, zoals te zien is in de tabel opvolgende bladzi jde.

* Het is een treinserie met om hethalf uur een vertrek, zoals voorzien inhet Vlaamse decreet op de basismo-biliteit. Op werkdagen ieder half uureen vertrek tussen 6 en 21 uur. Deandere dagen tussen 8 en 23 uur.

* De IC-treinen kunnen voortaande stop te Antwerpen-Zuid en teLokeren overslaan. Ze stoppen nogenkel in de Hoofdstations, zoals vast-gelegd in het Ruimtelijk StructuurplanVlaanderen. Van daaruit worden de(inter)nationale verbindingen aange-

boden.* De IR - V van Antwerpen tot Gent,

neemt de stops te Antwerpen-Zuid en Lokerenover van de IC. Hij stopt ook in de regionale envoorstedelijke stations. Maar het is geen stop-trein of L-trein. Deze laatste blijft gewoon zijnwerk doen.

2. Vanaf 10 december 2006 in dienst

* Op 12 december 2004 is een nieuwedienstregeling in voege getreden. In het nulopende dienstregelingjaar, geldig tot en met 10december 2005, zitten dezelfde hiaten in hetaanbod zoals hiervoor kort geschetst. Er is nietsverbeterd.

* Ten laatste op 10 december 2006 moet IR- V van Antwerpen tot Gent op het spoor ver-schijnen. Een uitbreiding in het kader vanMinder Hinder, is gewenst. De NMBS-directiesvan het district Noord-Oost (Antwerpen enLimburg) en Noord-West (Oost- en West-Vlaanderen) mogen wat beter samenwerken.Idem dito voor De Lijn Oost-Vlaanderen enAntwerpen. Over het water kan samenwerking

niet misstaan.

* Nu voorgesteld, morgen ermee beginnen.Het moet nu maar eens gedaan zijn met het wach-ten op grote werven, die ooit wel eens afgewerktraken. Eind 2007 wordt het miljardenproject vanAntwerpse Noordzuidverbinding opgeleverd. Maar,het is nog bijzonder vaag welke kwaliteitssprong erop de lijn Antwerpen - Gent wordt voorgesteld. Ermoet nu een grote toegevoegde waarde voorbereidworden om daadwerkelijk meer mensen op de railsaan te trekken.

* De IR - V van Antwerpen tot Gent kanvrij vlug in dienst komen. Er is een korte voorberei-

Voorbeeld van dienstregelingontwerp: de IC-treinen leg-gen zich toe op de hoofdstations, de IR - V -treinen optussengelegen stedelijke en economische gebieden.IR - V-treinen ontdubbelen de overvolle IC-treinen. Er wordenvier sneltreinverbindingen per uur aangeboden tussenhoofdstations.

Voorbeeld van Basismobiliteit op het regionale spoor: om het half uur eentrein, heel de dag, elke dag.Voorbeeld van communicatie : één eenvoudige tabel, zonder veel abstractetekens en voetnoten die niet opvallen…



17


dingstijd voor de exploitatie en promotie nodig, wanthet concept is in dit dossier al vrij grondig uitge-werkt. December 2005 lijkt niet meer haalbaar, éénjaar later wel.

* Voorlopig vanaf Antwerpen-Centraal, latervanaf Antwerpen-Luchtbal of nog noordelijker. Zokan de Antwerpse Noordzuidverbinding ookgebruikt worden voor regionale treindiensten, waar-mee tegelijk nog meer randstedelijke gebiedengoede verbindingen krijgen.

3 . V e r v o e r s c a p a c i t e i t

* Er vertrekt om het half uur een IR - V zoalste zien is in de ontwerpdienstregeling op de vorigebladzijde. Samen met de IC-treinen worden 4 trei-nen per uur aangeboden tussen hoofdstations.

* De IR - V rijdt ongeveer in gelijke tredmet de goederentreinen en de IC-treinen. Op diemanier is de vervoerscapaciteit van de VlaamseHoofdspoorlijn goed benut en rijdt de ene trein nietin de weg van de andere.

* Met het inzetten van de nieuwste dubbel-deksrijtuigen (type M6) is er veel meer ruimte in elkrijtuig. Dit is een troef, want er kunnen meer mensenin de trein, zodat meer mobiliteit mogelijk is in com-

fortabele omstandigheden.* De IR - V moet op spitsmomenten zo'n

500 klanten ineens kunnen vervoeren met amperzes rijtuigen. Meer kan beslist ook.

* Alle IR - V -treinen hebben één comfor-tabele standaardklasse. Er is dus veel minder stressbij het instappen, waardoor de stops onderweg vlot-ter afgehandeld kunnen worden. Wie wil blijvengenieten van de ruimte en rust in eerste klasse, dieneemt de IC-trein. Kortom, de integrale kwaliteit zit

verborgen in de details.* Er kan een stilteafdeling aangeboden wor-

den als werkruimte met laptopaansluiting.Pictogrammen aan buiten- en binnenzijde geven ditaan. Vaste klanten weten waar dit te vinden en zewaarderen dit.

* Door ook nog de regionale tariefstructuur(zie hierna) te integreren in de IR - V worden devervoerstromen verdeeld. In de IC-treinen komt ercapaciteit vrij. Regionale klanten zullen bij voorkeurde regionale trein willen gebruiken.

* 's Avonds laat, of 's morgens vroeg kanmen gerust iets minder IC-treinen laten rijden doordeze te versmelten met de nieuwe IR - V .

4. Extra's in de vervoersketen

* Door de IR - V toe te voegen op lijnAntwerpen - Gent klikken meer aansluitingen als

vanzelf in mekaar. Er ontstaan meer engoede aansluitingen met de regionale lij-nen St-Niklaas - Mechelen en Lokeren -Dendermonde, zonder dat op die lijnenextra verbindingen worden ingezet.

* Van Zwijndrecht en Beveren naarTemse en verder, 4' overstaptijd;

* Van Dendermonde en Zele naarSt-Amandsberg en Gent-Dampoort, 6';

De extra capaciteit van de bestaande dubbeldekstreinengoed benutten (foto: NMBS).

IR-v van Antwerpen tot Gent, kansen op tariefinte-gratie in drie vervoerregio's (kaartfragment uit : Op

1 Lijn nr. 41 mei 2003, blz. 2).



18

* In elke IR - V -trein zit een multifunctio-neel rijtuig, met ruimte voor veelzijdig gebruik (ziefoto). Dit rijtuig biedt een betere toegankelijkheidvanaf het perron voor ieder met beperkingen. Hetheeft een platform en buitendeuren ongeveer opperronniveau. Er is een 'integrale loopweg' tot bij demultifunctionele ruimte.

* Die ruimte is er voor (vouw)fietsen, bug-gy's, rolwagens, bagage. Hiermee biedt de trein eenextra vogelvrij gevoel, voor de vele groepen metbeperkingen. Die rijtuigen moeten altijd op dezelfdeplaats in de trein aanwezig zijn, zodat de klanten,die op deze kwaliteit aangewezen zijn, weten waarprecies ze moeten wachten, om met gemak te kun-nen instappen.

* Het meenemen van de vouwfiets (gratis) ofde fiets (een zacht prijsje, buiten de spits) moetgepromoot worden. Zo wordt elke stationsomgeving_vóór én nà de treinrit- veel ruimer. In tien minutenfietsen komen meer bestemmingen binnen bereik,zonder wachten of zonder angst voor het missenvan aansluitingen.

* In het multifunctionele rijtuig is er plaatsvoor een automaat met koffie en frisdranken. Nabijde platformen kan een selectief inzamelsysteemvoor afval worden voorzien. Er zijn dan geen sto-rende 'vuilbakken' meer bij de zitplaatsen. Comfort,netheid en voordeliger onderhoud geven mekaar dehand.

* In late en vroege treinen wordt vaak veellucht vervoerd. Met het gratis laten meenemen vande fiets in die treinen wint iedereen. Want, menheeft altijd aansluiting, ook bij vertraging; geen zor-gen om een laatste tram of bus te missen, of eentaxirit wordt uitgespaard. Die zwak bezette treinen

winnen tevreden klanten.

5. Aansluiting met de regionale tarief-s t r u c t u u r

* Klantenbinding en verkoopsmanagementmoeten samen doorgevoerd worden. Dat kan, doorhet tariefsysteem van De Lijn, per vervoerregio, toete passen in de regionale treinen : Antwerpen, Sint-Niklaas en Gent, zoals afgebeeld hiernaastr.

* Er moeten dan knipautomaten voor deLijnkaart op de perrons worden voorzien, zoals ernu MIVB-automaten in de Brusselse stations staan.En er zijn verkoopautomaten van De Lijn nodig,naast de loketbediening. De verkoopkosten kunnenomlaag en de klant verdient er wat aan. Er wordteen aantrekkelijk totaalproduct aangeboden tegenscherpe prijzen.

* Met de volledige tariefintegratie met DeLijn is ook in het tariefsysteem de aansluiting verze-kerd. Men moet geen drie keer een kaartje kopenbinnen één verplaatsing en geen drie keer instap-recht of verkoopkosten betalen. Met de Lijnkaart ofPazz rijdt men in vlotte tarief-aansluiting van bij-voorbeeld Moerbeke-Waas naar Deurne-Noord.

* Met de Buzzy-Pazz of de Omni-Pazz vanDe Lijn blijven jong en oud trouw aan het openbaarvervoer. Misschien moet van deze Pazzen eenPlus-versie uitgebracht worden, zodat men hem kanlaten geldig maken voor meerdere vervoergebiedenom hem in de IR - V te kunnen gebruiken.

* Naast het belang van Vlaamse bijdragen inBasismobiliteit, moeten het Vlaamse Gewest en deprovincies het belang van deze veelzijdige mobiliteitondersteunen, zodat een autonome regionale ont-wikkeling niet verder afgeremd wordt door federalewafelijzerpolitiek en besluiteloosheid inzake mobili-


Weldra ook op het treinperron en in de regionale trein?




19

teitsaanpak.

6. Extra's, mooi meegenomen

* De IR - V haalt gemiddeld 70km/h eneen topsnelheid tot 140 km/h. Wie nog tien minutennodig heeft vóór en tien minuten na de treinrit, is intotaal nog altijd vrij snel ter bestemming. Mededoor de hogere frequentie wordt de wachttijd voorverbindingen tussen hoofdstations ook ingekort.Ongeveer 10 minuten later is er alweer een vertrek-kende trein.

* De IR - V is vriendelijk voor het milieu.Er zijn geen nieuwe wegen nodig. Dat is klaar enduidelijk.

* Vaak te veel vergeten als argument: detrein is een veilig vervoermiddel, dat nu voor meergroepen, gebieden en op meer tijdstippen binnenbereik komt.

De ondergetekende verenigingen, alsrepresentatief onderdeel van het maat-schappelijk forum in het Waasland, hetGentse en of het Antwerpse, vragen omdit voorstel tot vernieuwing op het spoorernstig te onderzoeken op zijn haalbaar-heid.

Het is wenselijk om een stuurgroep IR -V op te richten. Deze kan de gezamenlijkewensen en mogelijkheden van bedrijven,De Lijn, de NMBS en de verschillendeoverheden, belast met het ruimtelijke en

mobiliteitsbeleid, op mekaar af stemmen. Op de agenda staat samenwerking met

volgende taakstelling:

- Voorbereiden van een modelprojectop de Vlaamse Hoofdspoorlijn Antwerpen -Gent, naar het voorbeeld van het geschet-ste IR - V -concept.

- Integratie van ruimtelijke en mobi-liteitsdoelstellingen.

- Realisatie van de hoogst mogelijketoegevoegde waarde op spoor- en wegennetsamen én in de omgeving ervan.

Alleen op die wijze is een totaalaanpakmogelijk en is de kans op succes binneneen integraal ruimtelijk- en mobiliteitsbe-leid het grootst.

A.B.L.L.O. vzwAKTIEKOMITEE TER BEVEILIGING VANHET LEEFMILIEU OP DE LINKER-OEVER EN IN HET WAASLAND v.z.w.Postbus 7, 9100 Sint-Niklaas

BTTB vzwH. Frère-Orbanlaan 570B-9000 GentTel. 09 223 86 12Fax 09 233 97 [email protected]


A.B.L.L.O. vzw





20

ABLLO vzw (Regionale milieuvereni-ging in het Waasland) en BTTB vzw(belangenbehartiger van de openbaar-vervoergebruikers) hebben andermaalde krachten gebundeld. Ze hebbeneen nieuw treindienstconcept ontwik-keld voor de Vlaamse hoofdspoorlijnAntwerpen -Gent.Voortbouwend op het dossier NieuweRegionetwerken (1995) wordtopnieuw een baanbrekende bijdragevoorgesteld om de trein, op (en rond)die lijn, daadwerkelijk voor heel veelmeer mensen aantrekkelijk te maken.

Beide verenigingen gingen op zoeknaar de gebieden, die veel inwonerstellen. Dat zijn de stedelijke en rand-stedelijke gebieden. Het is vooral indeze laatste dat de trein nog onvol-doende in de smaak valt, gewoonomdat de kwaliteit van de treindienst erondermaats is. Het is dààr, dat de treinmassamobiliteit kan waarborgen.

De kwaliteit waarmee we je wil-len verleiden is :

- een trein om het half uur in meerstations;

- een aanbod op regionaal niveau,van het type IR, dat de IC mooi aan-vult;- betere aansluitingen met de regio-nale lijnen;- maar ook betere aansluitingen metDe Lijn;- een reeks van toemaatjes, om denieuwe IR-trein, te doen smaken bijhet brede publiek, niet in het minstwat comfort en betere toegankelijk-heid betreft:- en toch ruimte voor meer goede-rentreinen...

Laat je verleiden, bijvoorbeeld vanBeveren naar Bornem, van Antwerpen-Zuid naar Lokeren, van Zele naarGent…. met een veel betere trein-dienst op verbindingen waar de ICgewoon aan voorbijrijdt of waar de busniet kan aan tippen. Met betere aansluitingen.

Je hoeft niet nog eens tien jaar tewachten op Nieuwe Regionetwerken.



SA

ME

NG

EVAT


k a l e n d e r - i n f o

Natuurpunt Zuid-Waasland

L ibellencursus

Libellen behoren tot de oudste dieren vanonze aarde: nog ieder jaar worden fossieleresten van deze insecten opgegraven. Tot opvandaag blijven het fascinerende beestjes, alwas het maar om hun spectaculaire gedaan-teverandering!Mensen die minder met de natuur vertrouwdzijn, weten vaak niet wat ze van die libellenmoeten denken: er worden hen allerlei eigen-schappen toegedicht die ze bij nader inzienhelemaal niet bezitten: met hun vleugels kunnen zeje geen snijwonden toebrengen... ze zuuigen geenbloed...Wat ze we doen, wat ze eten, hoe en waar ze leven,dat verneem je in deze boeiende cursus. De cursusgaat door in de late lente en vroege zomer omdatdan echt het moment is aangebroken om dezebeestjes te bewonderen...De cursus bestaat uit twee theorielessen en drie uit-stappen met practicum.Een syllabus wordt je bezorgd.

PraktischDeze cursus gat door op volgende data en plaat-sen:a. Theorie

Vrijdag 13 mei 2005: om 19u30 in de lokalenvan de VTS 3, Breedstraat 104 te Sint-Niklaas.

Vrijdag 3 juni 2005: eveneens om 19u30 inbovenvermelde school.

Parkeren op de speelplaats is mogelijk. Dezeschool is te voet vanuit het station van Sint-Niklaasmakkelijk bereikbaar: 15 min. Stappen in oostelijkerichting. Met de bus kan je eveneens vanaf hettreinstation verder te voet stappen, richting ring!

Wie problemen zou hebben om de leslocatie toch tebereiken mag gerust een seintje geven aan ChristelStrybos (zie inschrijvingsmodaliteiten). Wij zorgenvoor een goede oplossing.

b.PracticumZaterdag 4 juni 2005: We trekken naar de

Daknamse meersen. We verzamelen om13u30 aan het zwembad van Sint-Niklaas. Wierechtstreeks rijdt ontmoeten we aan de kerkvan Daknam om 14u.

Zaterdag 18 juni trekken we via car-pooling naarnatuurgebied De Liereman in Oud-Turnhout.We verzamelen om 12u30 aan het zwembadvan Sint-Niklaas.

Op zaterdag 10 september rijden we naar hetSteengelaag te Stekene. We verzamelen om13u30 aan het zwembad in Sint-Niklaas. Wierechtstreeks rijdt ontmoeten we aan het oudstation van Stekene.

De lesgeverVoor deze cursus doen we beroep op Nobby Thys.Hij is werkzaam bij Natuurpunt nationaal, afdelingNME. Reeds enkele jaren is hij de veel geloofdeanimator van cursussen over insecten. Hij publi-ceerde ook enkele studies over de sprinkhanen,o.a. in het vroegere Wielewaal-tijdschrift. BijNatuurpunt is hij tevens verantwoordelijk voor deInsectenwerkgroep.

InschrijvenAangezien de plaatsen voor deze cursus beperktzijn, is het noodzakelijk om in te schrijven op vol-gende wijze:

Neem eerst en vooral contact op metMargot Van den Berghe, 03/776 90 38

Prijs 25 Euro leden en 35 Euro niet-leden,880-4709431-31 t.n.v. NP Zuid-Waasland, vermel-ding “Libellencursus”. Info: Christel Strijbos,052/46 00 58


foto : Liliane Verbeke

foto : Liliane Verbeke


22

k a l e n d e r

Wandeling MoervaartmeersenVertrek om 1400u aan het wijkschooltje van de

Leebrug (Sinaai). Meebrengen: laarzen + verre-kijker. Honden niet toegelaten. Info: Tom Neels(03/772 59 30)

Zaterdag 28 mei

Natuurpunt Zuid-Waasland Strepen voorFlo.Wer

Inventarisatie van een kilometerhok op de aan-wezigheid van hogere planten in de regio Sint-Niklaas. Meebrengen: laarzen, flora, loupe.Afspraak om 14u.Info: Tom Neels 03/772 59 30.

Zondag 29 mei

vzw DurmeRingen van jonge Steenuilen.

Afspraak: 10u kerk Hamme Sint-Anna. Info:Frans Van Havermaet, 052/47 18 93

CVN Scheldeboorden Antwerpen LO10u00 Hoek Beatrijslaan/Galgenweellaan,Antw.LO. L

Donderdag 2 juni

vzw Durme Natuurwandeling in deHekkenhoek

begeleid door een CVN-gids. Afspraak: 19uKoopcentrum 't Ros Beiaard in Grembergen.Info: Peter Claus: 09/348 30 20.

Wase Imkersbond Open VoordrachtHoning in de wonde? Bruikbaar product of larie?Huize Steenstraete. Marcel Van Damme

Zondag 5 juni

Velt Open tuin bij Theo van Hiel Holstraat 10, St.-Gillis-Waas van 10u tot 17u door-

lopend.Een zeer goed opgebouwde en gestructureerde,waardevolle tuin met golvende lijnen. Hij maaktdoor de keuze van beplanting en een juiste aanlegdeel uit van het omgevende landschap. Er wordtgewerkt met oog voor de natuur waarbij wilde plan-ten, vogels en insecten de nodige kansen krijgen.Er is een grote variatie aan groenvormen, waarbijook de groentetuin geïntegreerd is. In deze kring-looptuin wordt het dode hout op verschillendemanieren verwerkt: stapels takken, twijgen en ruwvlechtwerk dat begroeid is. De graslandjes krijgeneen aangepast beheer. Er is een grote soortenrijk-dom van graslandplanten die ingezaaid werden.Het lange gras wordt ter plaatse gecomposteerd of

dient als dierenvoer.

Vzw Durme + CVN Natuurwandeling inhet Molsbroek

Afspraak 14u30, bezoekerscentrum Molsbroek.Info: Peter Claus, 09/348 30 20.

Natuurpunt Waasland-Noord , ABLLO ENVriendenkring Panneweel busui ts tapnaar de streek van Hoegaarden (Brabant)

Een mooie landschapswandeling brengt onslangs enkele natuurreservaten in beheer bijNatuurpuntafdeling Velpe-Mene met o.a. graan-akkerreservaten, holle wegen, bloemrijke gras-landen en broekbossen. In de afgewerkte ruilver-kaveling Hoegaarden bekijken we de landschaps-inrichting en projecten ter bescherming van deHamster.Vertrek om 8u aan de kerk van Sint-Gillis of om8.15u aan de bushalte ter hoogte van het politie-kantoor van Beveren.Kostprijs: 12 euro ( 8 euro voor kinderen onder de12 jaar) vóór 1 juni te storten op nr 000-0105608-72 van Natuurpunt Waasland-Noord te 9170 DeKlinge.Inlichtingen : Jan Dhollander 037706426

CVN Drie Beken14u00 Hoek Pismolenstraat-Kerkstraat Bazel. L/*

Kruiskapel Eksaarde14u00 Kerk Eksaarde. L

Vrijdag 10 juni

Natuurpunt Zuid-Waasland + CVNAvondwandeling in de Daknamse Meersen

Vertrek om 20u aan de kerk van Daknam. Mee tebrengen laarzen+ verrekijker. Honden niet toege-laten.Info Philippe

Zaterdag 11 juni

Natuurpunt Zuid-WaaslandPlanteninventarisatie in de Reepkens en deTurfmeersen.

Samen met het FON en afdeling Moervaart-Zuidlede. Afspraak om 9u15 aan de kerk vanWachtebeke, volledige dag. Meebrengen: laar-zen, flora, loupe, picknick.

Zondag 12 juni

Vzw Durme + CVN Natuurwandeling inde Fondatie van Boudelo

Afspraak: 14u, Oud Gemeentehuis Dries inSinaai. Info: Peter Claus, 09/348 30 20.

k a l e n d e r


23

Hortus ter saksen Wandeling Bokrijk -Zutendaal

Het bekende openluchtmuseum Bokrijk is de startvan onze wandeling. Verder lopen we door hetnatuurreservaat 'De Maten'. Een 300 ha grootKempens landschap, opgebouwd uit een reeksduinkommen afgewisseld met moerassige veen-gebieden. Afspraak: 9uur hoofdingang open-luchtmuseum Bokrijk. Inschrijven bij Etienne,0478/42 23 50.

Zondag 19 juni

Natuurpunt Zuid-Waasland +CVN Wandeling in de Daknamse meersen.

Vertrek om 14u30 aan de kerk van Daknam.Einde rond 17u. Mee te brengen laarzen + verre-kijker. Honden niet toegelaten. Info: Philippe Vande Velde.

Zondag 26 juni

CVN Etbos Moerbeke-Waas14u30 Café Etbos. Moerbeke-Waas; L

Hof ter Saksen Beveren-Waas14u30 Schuilhuis in het park, Zandstraat,Beveren. L*

Zondag 3 juli

Velt Open tuin bij Huguette vanRenterghem.

Sint-Michielsstraat 9, 9130 Verrebroek van 10utot 17u, doorlopend. Zie hierboven voor een kortebeschrijving.

Vzw Durme +CVNNatuurwandeling in het Molsbroek

Afspraak: 14u30, bezoekerscentrum Molsbroek.Info: Peter Claus, 09/348 30 20.

CVN R. De Vidtspark St-Niklaas.14u00 Koer Kasteel Walburg. *

Zaterdag 9 juli

Natuurpunt Zuid-WaaslandPlanteninventarisatie in het Heidebos.

Info: Tom Neels 03/772 59 30

Milieu-en Natuurweekend:“Duurzaam bouwen en leven”

Op 22-23-24 april 2005 te Lokeren.

Georganiseerd door de Milieuraad met steun van de Stad Lokeren.

Tentoonstelling “Duurzaam bouwen en leven”Torenzaal (1ste verdieping) in de Torenstraat teLokeren.Te bezichtigen op: - vrijdag 22/04 vanaf 19.00u en na de voordracht- zaterdag 23/04 van 14.00u tot 17.00u

en 's avonds na de Biobabbel- zondag 24/04 van 14.00u tot 17.00u

Voordrachtavond rond Ecologisch bouwen enwonen Torenzaal op vrijdag 22/04 om 19.30u - toespraak door de Schepen van Leefmilieu- voordracht door VIBE (Vlaams Instituut voor Bio-

Ecologisch bouwen en wonen)- korte uitleg over de komende wetgeving rond nieu-we isolatienormen voor woningen- voordracht firma Van Marcke over het aanbod vanmilieuvriendelijk sanitair en verwarming

Biobabbel (Velt)Torenzaal op zaterdag 23/04 om 20.00u.Informatie-avond over biologische voeding.De Biobabbel zal op een eenvoudige, begrijpelijkeen aangename manier tonen wat bio betekent. Bio staat namelijk voor kwaliteit en respecteertmens en milieu…

Bezoek ecologisch verbouwde woning teDaknamZaterdag 23/04 om 14.00u, 14.45u en 15.30u. Inschrijving per telefoon via de milieudienst Lokeren(tel.: 09/ 340.94.63).

Geleide wandelingen1. Thema-excursie: duurzaam herstel van de vroe-gere natuurwaarden te Eksaarde (vzw Durme).Wanneer: zondag 24 april 2005 om 10.00uKruiskapel te Eksaarde.2. Thema excursie: duurzaam beheer van waterge-bonden flora en fauna en inrichting van waterrijkegebieden (Natuurpunt).Wanneer: zondag 24 april 2005 om 14.00u Kerk teDaknam.

e e n z a m e b i j e n ? ?



24

Solitaire Bijen

DEEL TWEE

De groeiende aandacht voor natuurbescher-ming en -ontwikkeling in België geeft mooie enpositieve resultaten. Maar er is nog veel werkom de natuur terug te herstellen en te zorgenvoor een stabiel evenwicht, waarbij de mensniet langer een boosdoener is, maar meeopgenomen is in het systeem van geven ennemen. Bij de studie van de natuur worden de bijennog altijd te weinig bekeken. Niet alleen de honingbijen (Apis mellifera),maar ook de Wilde Bijen. Onder de Wilde Bijen verstaan we zowelde solitair levende bijen als de hommels.Ondanks hun hoge ecologische en econo-mische waarde is deze groep dieren tot nutoe in de kou blijven staan. Bijen zijn debelangrijkste bestuivers onder de insec-ten. 33% van de landbouwgewassen en67% van alle planten hebben insectennodig voor bestuiving. Bijen zijn dusgewoon levensnoodzakelijk, want met hetsterven van de laatste bij sterft ook demens.

Door het verdwijnen van rietkanten, aardenwegels, braakliggende gronden, braamber-men, rieten daken, houten constructies enlemen muren zijn heel wat nestgelegenhedenvoor solitaire bijen verloren gegaan. De solitai-re bijen hebben immers holle stengels of gan-gen nodig om hun eitjes in te leggen. Door de vermindering van nestgelegenhedenen planten die nectar en stuifmeel leveren, dezogeheten drachtplanten. is het Wilde Bijenbestand sterk verminderd. Heel wat soortenzijn waarschijnlijk reeds uitgestorven of sterkachteruitgegaan. Maar vermits er nog geenwetenschappelijk onderzoek is gebeurd naarde Wilde Bijen in Vlaanderen weten we niethoe de toestand is en zeker niet hoe deze evo-lueert. Met het ophangen van nestkastjes slaan wetwee vliegen in één klap. De solitaire bijen vin-den opnieuw nestgelegenheden en er kanwetenschappelijk onderzoek verricht wordenop het voorkomen van de solitaire bijen.

In en rond het nestkastje zal van begin maarttot begin augustus heel wat activiteit waar tenemen vallen. Vooral in het vroege voorjaarzijn heel wat wilde bijensoorten actief.

Naast de wilde bijen zullen ook een aantalspinnen en solitaire wespen hun toevluchtnemen tot de buisjes. Wanneer je bijvoorbeeldeen buisje hebt waarin bij elk eitje kleine spinnetjes zijn verzameld inplaats van stuifmeel, dan heb je te maken meteen wesp van de familie der Pompilidae, despinnendoders.

B l a u w e m e t s e l b i j

P l u i m v o e t b i j

e e n z a m e b i j e n ? ?‘t groene w


25

Wij danken alvast alle medewer-kers die reeds zo een kastje aan-schaften en zo bereid zijn ditonderzoek te ondersteunen eneen groot aantal soorten WildeBijen de kans te geven hun zo nut-tige taak in de natuur verder te zet-ten tot het wel en wee van deze ende mensen.

Het solitaire bijen projectOm een objectief onderzoek tekunnen uitvoeren werd een nest-kast ontworpen (zie voor meerinfo vorige groene waasland )diein grote oplage en identiek kanworden gefabriceerd. Daardoorwordt uitgesloten dat een verte-kend beeld wordt gekregen doordat de para-meters van het nestkastje veranderen. Nu zijnhet enkel de omgevingsfactoren die eeninvloed hebben op de bijen die in het nestkast-je komen. Hierdoor is het mogelijk om eenaantal verschillende solitaire bijensoorten dievoorkomen in verschillende gebieden en bioto-pen in kaart te brengen. Heel wat factorenzoals plantengroei, urbanisatie, landbouw,bodemtype, andere nestgelegenheden... zul-len een invloed hebben op de bewoning vande nestkast. Wanneer gedurende enkele jarenvoldoende gegevens verzameld worden kande invloed van al deze factoren afzonderlijkbepaald worden. De nestkast bevat 80 glazen buisjes met een

lengte van 15 cm. De buisjes hebben een bin-nendiameter van 3, 4, 6 en 8 mm, waardooralle solitaire bijensoorten in het nestkastje kun-nen nestelen. Voor het opstellen van de Atlas van de nest-

kastbewonende solitaire bijen in Vlaanderenworden 500 nestkasten verspreid over heelVlaanderen. Dit komt overeen met één nest-kast per hok van 5 op 5 km. Aan de mensendie een nestkast ophangen, wordt gevraagdde waarnemingen bij te houden en door tegeven aan het Informatiecentrum. Alle gege-vens worden verwerkt, samen met de veld-waarnemingen die zullen gebeuren.Het Solitaire Bijen Project start in oktober 2004en eindigt in oktober 2008. Voor de ‘bijensei-

zoenen’ (van maart tot september) van 2005,2006 en 2007 vragen we de waarnemingen bijte houden. Dit laat toe een duidelijke tijdslijn opte stellen en een antwoord te geven op detweede vraag, of nestgelegenheden debelangrijkste beperkende factor zijn voor hetvoorkomen van solitaire bijen. In de loop van2008 worden dan alle gegevens verwerkt engepubliceerd. Ook van de andere onderzoe-ken die tot dan toe uitgevoerd zijn.Alle gegevens worden uiteindelijk gebundelden leiden hopelijk tot een mooie publicatie:‘Atlas van de nestkastbewonende solitairebijen in Vlaanderen’.

N e s t k a s t b e w o n e r s

Van de ongeveer 30 soorten die kunnen voor-komen zijn hieronder de meest algemeneopgenomen:

Rosse metselbij – Osmia rufaHerkenning: De 10 tot 12 mm lange bijtjeshebben een donkerbruine kleur met een groe-ne metaalglans op de chitinehuid. Bij devrouwtjes is de beharing op het gezicht zwart,op het borststuk en de voorste drie achterlijf-segmenten lichtbruin en de achterlijfspuntopnieuw zwart. De buikschuier is gelig. Vliegtijd: half maart tot eind juniNestopening: 5-7 mm

R a n o n k e l b i j

e e n z a m e b i j e n ? ?



26

Blauwe metselbij – Osmia caerulescensHerkenning: Dit zwarte bijtje met een lengtevan 8 tot 10 mm heeft een duidelijk blauweglans bij het vrouwtje en een groene glans bijhet mannetje. De beharing is niet echt dicht enop het borststuk grijsbruin en op het achterlijfmet smalle witte bandjes.

Vliegtijd: van april tot augustusNestopening: 5-7 mm

Tuinbladsnijder – Megachile centuncularis

Herkenning: Deze soort heeft een okergelebeharing en een oranje buikschuier. De nest-holte wordt bekleed met uitgesneden stukjesvan het blad van bijvoorbeeld roos en wildewingerd.

Vliegtijd: van mei tot oktoberNestopening: 5-6 mm

Gewone behangersbij –Megachile versicolor

Herkenning: Een lengte van 10 tot 11 mm. Ophet achterlijf staan smalle witte haarrandjes opde segmentranden. De buikschuier is vooraanrood en op de laatste segmenten zwart.Vliegtijd: van half mei tot eind augustusNestopening: 5-6 mm

Gewone maskerbij – Hylaeus communisHerkenning: Zoals alle hylaeus-soorten heeftdeze bij een korte tong waardoor enkel opper-

vlakkig gelegen nectar kan verza-meld worden. Het stuifmeel voor hetbroed wordt niet verzameld aanharen op de poten of de buik, zoalsde meeste bijensoorten dat doen,maar in een krop.Vliegtijd: van half mei tot eind augus-tusNestopening: 2-4 mm

Tuinmaskerbij – Hylaeus hyalina-tusHerkenning: Slechts 5 tot 7 mm grootbijtje dat door de weinige beharingsterk op een graafwesp lijkt. Volledigzwart met een lichtgele tekening ophet borststuk en de poten. De vrouw-tjes hebben twee gele driehoekigevlekken op de kop.Vliegtijd: van half mei tot eind sep-

temberNestopening: 2-4 mm

Kleine klokjesbij – Chelostoma campanularum

Herkenning: Deze soort vliegt uitsluitend opplanten van de klokjesfamilie (campanulacae)en nestelt in hout of rietstengels. De mannetjesslapen vaak in de bloemen door zich met hunkaken vast te klemmen.Vliegtijd: van juni tot augustusNestopening: 2-3 mm

Ranonkelbij – Chelostoma florisomneHerkenning: Komt vrij algemeen voor op dehogere zandgronden. De wanden wordenopgebouwd met leem en kleine steentjes. Deboterbloemen (ranunculaceae) zijn de voor-

R a n o n k e l b i j

e e n z a m e b i j e n ? ?‘t groene w


27

naamste drachtplanten, vandaar ook denederlandse naam. De vrouwtjes hebbengrote kaken en een uitstekend kopschildje. Derugplaten zijn voorzien van eindbandjes en debuikschuier is grauwwit.Vliegtijd: begin mei tot half juliNestopening: 3-4 mm

Tronkenbij – Heriades truncorumHerkenning: 6 tot 8 mm groot enzeer schaars behaard. Op het ach-terlijf komen zeer smalle witte haar-bandjes voor op de segmentran-den. De buikschuier is geelbruin.De wandjes tussen de twee eitjesworden gemaakt van hars. In deeindprop worden in de hars ookzandkorrels of stukjes blad ver-werkt. Door met het achterlijf debloem te bekloppen, verzamelenze het stuifmeel tussen hun verza-melharen. Deze typische maniervan verzamelen is een goed veld-kenmerk.Vliegtijd: van juni tot augustusNestopening: 3-4 mm

Nederlandstalige literatuur

Peeters,T.M.J., I.P. Raemakers & J. Smit(1999) Voorlopige atlas van de Nederlandsebijen (Apidae), EIS-Nederland Leiden.

J. de Rond. (2004): Atlas van de Wilde bijen inde Amsterdamse Waterleidingduinen, WLBAmsterdam.

H. Bellmann (1998) Gids van Bijen, Wespenen Mieren, Tirion

Peeters,T.M.J. & M. Reemer (2003) Bedreigdeen verdwenen bijen in Nederland (Apidae s.l.),EIS-Nederland Leiden.

InternetOp deze sites vind je heel wat prochtige foto’sen een schat aan informatie.

www.wildebijen.nl

Een zeer mooie en overzichtelijke site met uit-leg over alle in Nederland voorkomende bijen.

www.naturalis.nl/eisSite van de Nederlandse EuropeanInvertebrate Survey (EIS-Nederland) terbevordering van de kennis rond en bescher-

ming van insecten en andere ongewervelden.

www.zoofysiologie.ugent.beDit is de site van het Laboratorium voorZoöfysiologie. Met een korte uitleg over hetSolitaire Bijen-Project.

Voor meer informatie of aanschaf vaneen nestkastje.

1) Laboratorium voor ZoöfysiologieInformatiecentrum voor Bijenteelt, Krijgslaan ,281 S33, 9000 [email protected] 09/264.49.29

2) Devriese Willy,Drie Lindekens, 489120 Beveren 03/[email protected]

Devriese Willy, Wase Biekes

T u i n b l a d s n i j d e r

m e n s m i l i e u n a t u u r

‘t groene waasland

M-N-M-D-D-D

M-N-M-D-D-D. Deze geheimzinnige codetaalstaat voor de nieuwe visie rond het beheer vanons openbaar groen. Mens- Natuur- Milieu-Diversiteit- Dynamiek en Duurzaamheid zijnde aspecten waarmee men rekening moethouden bij het opmaken van een beheerplan,dito het opvolgen van de evolutie van dit plan.Deze steling kent men al enkele jaren voor hetparkbeheer en zal dus nu zijn doorbraak moe-ten vinden in het overige openbaar groen,onder de naam 'Harmonisch Park- enGroenbeheer (HPG)

MENS

Dat bij het creëren of het aanpassen vangroenzones rekening moet gehouden wordenmet de mens, is evident. Wat is de draag-

kracht van een park in verhouding met hetaantal buurtbewoners? Welke functies eninvloeden kan de mens uitoefenen? Een wijkmet kinderen vraagt een andere aanpak danbijvoorbeeld een seniorenwijk. Let op! Demens is belangrijk, maar daarnaast moet erook nog ruimte zijn voor andere ontwikkelin-gen.

NATUUR

Vlaanderen en open ruimte, met kans opnatuurontwikkeling, is een ambitieuze uitda-ging, waarbij het zoeken naar het juiste even-wicht vrijwel onmogelijk is geworden.Daardoor ook de noodzaak dat natuur meer enmeer een plaats moet krijgen in het groen inonze onmiddellijke omgeving. Hoe groter hetgebied voor handen, hoe hoger de kansenvoor natuurlijke processen, maar ook klein-schalige projecten bieden tal wat mogelijkhe-

foto : Sylvain Lockefeer



29

den. Met de natuur samenwerken garandeertmeer voor- dan nadelen.

MILIEU

Dat de kwaliteit van ons milieu ook voor demens van levensbelang is, staat buiten kijf enis algemeen aanvaard. Daarom zullen we inons beheer milieubelastende producten en/ofingrepen trachten te vermijden. Het gebruikvan pesticiden is een klassiek voorbeeld, datnu als onmisbaar wordt beschouwd, terwijl zeenkele decennia geleden niet eens bestonden.Nu groeit het besef dat dergelijke stoffen eenernstige negatieve invloed hebben op onzelevensomgeving en wordt milieu in de toe-komst een belangrijk item in onze visie en ditbeheer. Het gaat ook om reductie van groen-afval, bemesting, geluidsoverlast en respectvoor de bodem.

DIVERSITEIT

Er moet naast diversiteit of variatie van plantenen dieren ook een verschil zijn in functie enstructuur. Zo heeft een cafetaria in een parkeen economische functie, terwijl een waterzui-veringsinstallatie dan weer een milieubescher-

mende functie heeft. Soms komt wetenschapof educatie aan bod of kan cultuurhistoriekbelangrijk zijn.Variatie in structuur, met verschillendebegroeiingen en uitzichten biedt dan weer heelwat mogelijkheden op vlak van biodiversiteit.

DYNAMIEKHet openbaar groen is steeds in beweging endit volgens de noden van de gebruiker. Zo kaneen park dat deels gericht is naar kinderen metbijvoorbeeld een speelweide, evolueren naareen plek waar het vooral rustig is naargelangdeze jonge mensen ouder worden. Men moetechter wel opletten voor modes of trends,welke soms snel nutteloos worden, een moei-lijk in te schatten probleem voor de beheerder.Dynamiek mag niet leiden tot dynamiet. Hetbeheer moet geleidelijk aan gebeuren.

DUURZAAMHEID

Wat men met duurzaamheid bedoelt is dat ietslang meegaat of lang blijft bestaan. Geen cre-aties waar enkel wij kunnen van genieten,maar ook onze kinderen en kleinkinderen.Geen bruuske, radicale omvormingen, maarzonder ophouden en in een tempo dat steeds

foto : Sylvain Lockefeer

m e n s m i l i e u n a t u u r



30

gelijk blijft handelen. Doordachte doelstellin-gen nastreven en deze op een rustige en per-manente manier uitvoeren is wat het HPGbeoogt.

Tot slot

De visie HPG (Harmonisch Park- enGroenbeheer) is een verklaring van hoe je hetbeheer van het openbaar groen bekijkt en hoeje dat beheer wil uitvoeren.Het HPG werkt een evenwicht uit tussen demaatregelen voor de mens, de natuur en hetmilieu. Ze heeft daarbij aandacht voor diversi-teit, dynamiek en duurzaamheid.Aandachtige lezer, kijk eens rond in jouwgemeente of stad en beoordeel zelf de aanpakvan het openbaar groen. Alles in orde? Oftoch niet? Laat je stem horen!

sluikstorten op

grote schaal

vzw Durme ontwikkelt op enkele percelenlangs de Molenbeek en in het Helsrot inWichelen een natuurreservaat. Langs deMolenbeek liggen enkele prachtige zoetwater-schorren, rietkragen en vochtige bossen die debescherming ongetwijfeld verdienen.

Deze kleine natuurpareltjes worden echter aljaar en dag gebruikt om allerlei afval achter telaten. Onlangs werd door vzw Durme het aan-wezige afval (steen-, houten plasticafval,afval boomkwekerijen, enz.) met hulp vankraanwerk en vrachtwagens weggehaald. Zowerd er meer dan veertig ton hout, beton enmetaal weggevoerd! Ook twaalf zakken methuisvuil, twee autobanden en een autobatterijwerden uit de natuur verwijderd. Na deze dure

en tijdrovende werken werd een afslui-ting omheen het reservaat gezet omverder sluikstorten te ontmoedigen.

Naar aanleiding van dit sluikstorten opgrote schaal werd er een proces-verbaalopgesteld door de politie. De kostenvoor de verwijderen van het afval looptop tot enkele duizenden euro's en zullenworden verhaald op de eventueledaders.

vzwDURME


31

A.B.L.L.O. vzwActiecomité ter Beveiliging vanhet Leefmilieu op de Linkeroeveren in het Waasland: Postbus 7, 91OO Sint-Niklaas Secr. Erik Rombaut,Stationsstraat 126, 9170 Sint-Gillis-Waas. ✆ + fax O3/770 71 47 E-mail : [email protected]

ONS STREVEN vzwMilieugroep Tielrode : B. Heymanstraat 92,9140 Tielrode. ✆O3/771 20 92 of 03/711 04 43www.onsstreven.be

GROENKOMITEE vzwGroenstraat 2, 9170 Sint-Pauwels. ✆O3/779 94 57 (J. van deVoorde)

W.I.L.G. Wij ijveren voor eenLeefbare Gemeente Sint-Gillis-Waas:Quintelier MarcelDoornstraat 49,9170 Sint-Gillis-Waas✆O3/770 79 67.

DE RAAKLIJNVereniging voor kwaliteit vande leefomgeving te Belsele:F. De Beleyr, Kleemstraat 89, 9111Belsele. ✆O3/722.07.62.

RING-COMITé (= ActiecomitéNeen aan de Grote Ring) Gilbert Cant,Perstraat 88, 9120 Haasdonk ✆ 03/775.19.31E-mail : [email protected]

Vriendenkring NATUUR-HUIS PANNEWEELPaul Maris,Zandstraat 146, 9120 Haasdonk ✆ 03/755 15.85

DURME vzw

➨Afdeling Lokeren-Sinaai -Moerbeke: Bezoekerscentrum,Molsbergenstraat, 9160 Lokeren ✆ + fax O9/348 30 20.E-mail [email protected]://www.vzwdurme.be

➨ Afdeling Waasmunster -Elversele: Freddy WaeterschootSmoorstraat 5,9250 Waasmunster. ✆ 052/461145

➨Afdeling Zele - Berlare -Wichelen :Jan Maertens, Dijkstraat 182,9240 Zele, tel. 052 / 45 31 41

➨Afdeling Hamme -Grembergen :Frans Van Havermaet, Rijbunder 1, 9220 Hamme, Tel. 052/471893

➨ Afdeling Klein Sinaai:Eric Claes,

Kloosterstraat 209190 Stekene. ✆O9/346.93.02.

N A T U U R P U N T

➨ Waasland NOORDJan Dhollander, Bergstraat 25, 9170 De Klinge ✆ 03/770.64.26E-mail :[email protected]➨ Zuid-WaaslandLiliane Verbeke, Cauwerburg 159140 Temse, ✆ 03/771.17.43

ECOTESTMilieuvereniging gemeenteTemse: Negenoogstraat 3, 9140 Steendorp✆ 03/774 22 57

WASE IMKERSBOND :Willy Devriese, Drie Lindekens 48, 9120 Beveren ✆ 03/755 15 65 [email protected]

V.E.L.T.Vereniging voor EcologischeLeef- en Teeltwijze: Herrijgers Guy De Cauwerstraat 57,9100 Sint-Niklaas [email protected]

J.N.M. Jeugdbond voor Natuur-studie en Milieu-bescherming ➨afd. Waasland Brecht De Meulenaer,Beukenhof 16, Nieuwkerken [email protected]/waasland

➨afd Durmeland, Joris Buyl;Groenstraat 83, 9160 Lokerentel 09/348 84 39 [email protected]

V O G E L B E S C H E R M I N GVLAANDEREN afd. WAAS-LAND Jan Rodts, Sint-Niklaas. ✆02/521 28 50

HOF TER SAKSENArboretum & groendienst✆O3/775 28 51 Haasdonkbaan101 , 9120 Beveren

HORTUS TER SAKSEN vzwAugust De Boeckstraat 17, 9120Beveren. ✆03/755.23.26

C.V.N. Centrum voor natuurbe-schermingseducatie -regio WaasD. De Roose, Schauselhoekstraat 18, 9140 Temse, ✆O3/771.49.24

' t groene

waasland

Tweemaandelijks natuur- en milieutijdschrift, 25° jaargang - nr 2; maart 2005 - nr 139

verantwoordelijke uitgever : Willy Van Overloop, Eikenlaan 13, 9111 Belsele

Hoofdredactie Dirk Hylebos - Fortenstraat 999250 Waasmunster - 052/46 30 51

Boekhouding Maarten Geeraerts - buitenstraat 689170 Sint-Gillis tel 03/234 08 13 rek. nr. 000-1709871-52

Vormgeving en coördinatie :Maria Van de Vyver & Gilbert Cant 03/775 1931

e-mail : [email protected] 5 EURO Oplage 1200 exemplaren

' t groene waasland versch i jn t i n januar i ,maar t , mei , september en november.

Wie een abonnement wenst op dit tweemaandelijks tijdschrift 't groene waasland kan dit * door 5 EURO over te schrijven naar 't groene waasland op het nr 000-1709871-52 met vermelding abonnement 't groene waasland en is dan tevens lid van de regionale

vzw ABLLO.*of via een contactadres van één of andere vereniging, die U vindt op de vorige bladzijde

I InhoudBushalte heropend in beide richtingen … … … … … …Erik Rombaut ABLLOvzw �Inheemse bomen en struiken: CD�rom … … … … …Patrick Serverius CVN … �Sneeuw (�) … … … … … … … … … … … … … …Jos De Rudder … … … … �Geboortedreef groeit verder uit te Tielrode … … … …Ons Streven vzw … … … Vos gewurgd in strop in natuurreservaat Molsbroek …Vogelbescherming Vlaanderen �Schoolkinderen vechten voor behoud van bomen� … …Ons Streven vzw� … … … �foto’s vroeger en nu … … … … … … … … … … …André Verstraeten … … … �Kalender & info … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … �De trein laat je ver�leiden … … … … … … … … … … … … … … … … … … …IR�V van Antwerpen tot Gent … … … … … … … …ABLLOvzw … … … … … ��Kalender & info … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … ��Solitaire Bijen deel twee … … … … … … … … … …Devriese Willy Wase Biekes �M�N�M�D�D�D … … … … … … … … … … … … … …Ons Streven vzw� … … … ��sluikstorten op grote schaal … … … … … … … … …vzw Durme … … … … … ��

REDACTIE : Lilianne Verbeke (foto’s), GuyHerrijgers, Tonny Temmerman, Katy Beke,Jenny De Laet, Willy Devriese, JefVerspecht, Romain Van Puyvelde, DirkHylebos, Gilbert Cant (foto’s).

Alle teksten voor het volgend nummer moeten

binnen zijn vòòr 20 april 2005 op het Email-

adres : [email protected] of schriftelijk bij

Gilbert Cant, Perstraat 88, 9120 Haasdonk

Welkom op de ABLLO-site - 't groene waaslandarchief.abllo.be/pdf2/gw_20050315.pdf2005/03/15 ·...

Documents

Transcript of Welkom op de ABLLO-site - 't groene waaslandarchief.abllo.be/pdf2/gw_20050315.pdf2005/03/15 ·...