Wegwijzer - Slim Gedeeldslimgedeeld.be/wp-content/uploads/2016/11/Wegwijzer_PDF.pdf · •...

1 Wegwijzer-SlimGedeeld!

WegwijzerOverhetslimdelenvanschoolinfrastructuur

(PDF-versiezonderlay-out)


InhoudsopgaveInleiding...................................................................................................................................................6

I. Waaromschoolinfrastructuurdelen?............................................................................................7

1. Voordelenvoorverenigingen......................................................................................................8

2. Voordelenvoorscholen..............................................................................................................9

3. Voordelenvoorlokalebesturen................................................................................................10

II. Hoeschoolinfrastructuuropenstellen?...................................................................................13

1. Stappenplan..............................................................................................................................13

1.1. Stap1:Omgevingsanalyse,welkenodenzijner?..............................................................13

1.2 Stap2:Analysevaneigenschoolinfrastructuur................................................................13

1.3 Stap3:Verkennendgesprek.............................................................................................14

1.4 Stap4:Interneafsprakenmaken......................................................................................14

1.5 Stap5:Formeelgesprek...................................................................................................15

1.6 Stap6:Delendelendelen.................................................................................................15

1.7 Stap7:Evaluatie...............................................................................................................15

2. Welkeadministratieveformaliteitenmoetikvervullen?......................................................16

2.1 Gebruiksovereenkomst.....................................................................................................16

2.1.2 Huishoudelijkreglement............................................................................................17

2.1.3 Financiëleverdeelsleutels...........................................................................................17

2.2 Verzekeringen...................................................................................................................19

2.2.1 Checklistverzekeringscontract...................................................................................19

2.2.2 Verzekeringburgerlijkeaansprakelijkheid..................................................................19

2.2.3 Ongevallenverzekeringlichamelijkeschade...............................................................20

2.2.4 Objectieveaansprakelijkheidbrandenontploffing....................................................20

2.2.5Brandverzekering...........................................................................................................21

2.2.5 Bijkomendeverzekeringvoorspecifiekeactiviteiten..................................................22

2.3 Vrijstellingonroerendevoorheffing..................................................................................24

2.4 Veiligheidenpreventie.....................................................................................................27

2.4.1 Brandveiligheid..........................................................................................................27

2.4.2 Veiligheidspeelterrein...............................................................................................27

2.4.3 Voedselveiligheid.......................................................................................................28

2.4.4 Preventievanschade,inbraakendiefstal.................................................................29

2.4.6 Verkeersveiligheid.....................................................................................................31

2.5 Andere...............................................................................................................................31

2.5.1 SABAMenbillijkevergoedingbijscholen..................................................................31


2.5.2 Handelszaken,reclame&sponsoring.......................................................................32

2.5.3 Onroerenderfgoed....................................................................................................33

2.5.4 Infrastructuurkinderopvang.....................................................................................34

2.5.5 Overzichtregelsennormenperbeleidsdomein.......................................................36

3. Waarkanikopzoeknaarextrafinanciering?.........................................................................37

3.1 Viasubsidiërendeinstanties..............................................................................................37

3.1.1 AGION........................................................................................................................38

3.1.2 SportVlaanderen.......................................................................................................39

3.1.3 VIPA&KindenGezin.................................................................................................40

3.1.4 Onroerenderfgoed....................................................................................................41

3.1.5 GO!............................................................................................................................42

3.1.6 KatholiekOnderwijsVlaanderen...............................................................................42

3.1.7 OnderwijssecretariaatvanStedenenGemeenten....................................................42

3.1.8 Gemeente..................................................................................................................43

3.1.9 Provincie....................................................................................................................44

3.2 Anderefinancieringsbronnen............................................................................................44

3.2.1 Giften,schenkingen,legaten.....................................................................................44

3.2.2 Mecenaat...................................................................................................................46

3.2.3 Crowdfunding............................................................................................................46

3.2.4 Coöperatiefondernemen..........................................................................................47

3.2.5 Privéfondsen..............................................................................................................47

3.2.6 Viadegebruikerszelf................................................................................................48

4. Waarmoetikaandenkenm.b.t.beheer&organisatie(intern)?..........................................49

4.1 Algemeen..........................................................................................................................49

4.1.1 Gesplitstbeheer........................................................................................................49

4.1.2 Gebundeldbeheer.....................................................................................................49

4.1.3 Uitbesteding..............................................................................................................50

4.2 Mogelijkeaanspreekpunten/rollen....................................................................................50

4.2.1 Scholen.......................................................................................................................50

4.2.2 Lokalebesturen..........................................................................................................52

4.2.3 Verenigingen..............................................................................................................53

4.3 Gebruikersvergadering......................................................................................................54

4.4 Tijdsplanningruimtegebruik..............................................................................................54

4.5 Meldpuntschade&technischeproblemen......................................................................55

4.6 Logboekgebruikruimte....................................................................................................55

4.7 Toegangensleutelbeheer.................................................................................................56


4.7.1 Sleutelplan.................................................................................................................56

4.7.2 Sleuteldragers............................................................................................................56

4.7.3. Zaalzoeker.................................................................................................................57

4.7.4 Conciërge...................................................................................................................57

4.7.5 Elektronischetoegang...............................................................................................58

4.8 Inventarisenafsprakenomtrentleveranciers..................................................................58

4.9 Inventarisenafsprakenovergebruikvanmateriaal.........................................................59

4.10 Opkuisenafvalbeheer.......................................................................................................60

5. Welketechnischeenbouwkundigeingrepenkunnenhetdelenfaciliteren?........................61

5.1 Tips&trickspertyperuimte.............................................................................................61

5.1.1 Inkomhal....................................................................................................................61

5.1.2 Leslokaal....................................................................................................................62

5.1.3 Polyvalenteruimte/Refter.........................................................................................62

5.1.4 Sportzaal....................................................................................................................63

5.1.5 Bergruimte.................................................................................................................63

5.1.6 Sanitairevoorzieningen.............................................................................................64

5.2 Circulatie&signalisatie.....................................................................................................64


Legendeicoontjes

Goodpractices

Tips

Waarschuwingen

Quote

(Model)document

Desamenstellingvandezetekstendebijhorendedocumenteniszozorgvuldigmogelijkgebeurd.Tochkunnenzeonvolkomenhedenbevattenengebruikendescholenzeopeigenverantwoordelijkheid.DeWegwijzeriseenwerkinstrument.Hetkansteedsverbeterdengeactualiseerdworden.Hetisbedoeldterinspiratiewanterbestaangewoongeenone-fits-alloplossingenvoorallescholenofsituaties.


InleidingDezeWegwijzerishetresultaatvaneenprojectwaarbijdeVerenigdeVerenigingensamenmetpartnerséénjaarlangopzoekgingnaargoedevoorbeelden,tipsengoedhanteerbaremodeldocumentenomhetdelenvanschoolinfrastructuurtestimuleren.Ditgebeurdevanuitdevaststellingdatdebelangrijkstedrempelvoorscholenisdatzenietwetenhoezeeraanmoetenbeginnen.Terwijldewilwelvaakaanwezigis.DeWegwijzerwileenbronvaninformatiezijnvoorwiemeerwilwetenoverhetdelenvanschoolinfrastructuur,maarookvoorwieerconcreetmeeaandeslagwil.Geïnteresseerdenvindenersuggestiesvoorhetaanpakkenvanjuridischeenorganisatorischeuitdagingen.Zevindenhandigevoorbeeldcontractenenno-nonsensetipsvanpioniers.DeWegwijzergeeftookaandatscholenernietalleenvoorstaanendathetloontomtekijkennaaranderescholenendedialoogaantegaanmetverenigingenoflokalebesturen.HetisbelangrijkommeetegevendatdezeWegwijzereenmomentopnameisennietdeambitieheeftomexhaustieftezijn.Hijwilwelheldereantwoordenbiedenopdemeestgesteldevragenenconcreetdoorverwijzenvoorwieovereenbepaaldthemameerinformatiewenst.Waaromisopenstellenbelangrijk?Hoebeginikeraan?Welkeadministratieveformaliteitenmoetikvervullen?Waarkanikaanfinancieringgeraken?Hoeorganiseerenbeheerikopenstellingintern?Welkekleinetechnischeenbouwkundigeaanpassingenkunnenhetopenstellenbevorderen?DeWegwijzeriseenwork-in-progress.Hijzalregelmatiggeüpdatetmoetenworden.Actorenkunnenzelfrechtstreeksviadewebsitegoedevoorbeelden,modellenoftipsuploadendie-natoetsing-indeWegwijzeropgenomenworden.DeWegwijzergaatoverhetopenstellenendushetdelenvanschoolinfrastructuur.Ditkanzoweleenéénmaligeopenstellingzijn(bv.eetfestijn,kinderfuif…)alsmeerregulierdelen(bv.wekelijksevolleybaltraining,theatercursus…)enhetopenstellenvaninfrastructuurtijdensschoolvakanties.DoorheendeWegwijzerzalumerkendattermenzoals‘openstelling’,‘terbeschikkingstelling’,‘samengebruik’of‘gedeeldgebruik’doorelkaargebruiktworden.DitheeftergrotendeelsmeetemakendatdeWegwijzereenbundelingisvanheelveelversnipperdeinformatieuitverschillendebronnen,maaruiteindelijkdekkenzeallemaalongeveerdezelfdelading,namelijkhetopenstellenvanschoolinfrastructuurtenbehoevevanderden.

TotslotgevenwemeedatdezeWegwijzergaatoverhetdelenvanschoolinfrastructuurenalleswatdaarbijkomtkijken.HetisgeenhandleidingvoorhetopzettenvanbijvoorbeeldeenBredeSchool,hoeweleruiteraardwelraakvlakkenzijn.DeWegwijzermaaktookgeenexplicietonderscheidtussenpedagogischeprojectenoflevensbeschouwingenvanscholen,hoeweleruiteraardverschillenderealiteiten,uitgangspuntenenondersteuningsmogelijkhedenzijn.Hetisduseenleidraaddienietallewaarheidinpachtheeft,maarwelelkegeïnteresseerdegoedwilinformerenenvoldoendeopwegzettenomvanuitdeeigenrealiteitopenstellingte


verwezenlijken.

DeWegwijzerwerdsamengesteldopbasisvanwebsitesvanverschillendeinstantieseneenkarrevrachtaanpublicaties.

Omeenbeterzichttekrijgenopdedrempelsenknelpuntenmetbetrekkingtothetopenstellenvanschoolinfrastructuurwerderbijdestartvanhetprojecteenaparterondvraagopgesteldspecifiekopmaatvanscholen,verenigingenenlokalebesturen.Erwerdeneendertigtalinterviewsafgenomenbijverschillendeactorenenexpertenophetterrein,zowelbinnenhetonderwijsalsbijlokalebesturen.ViaeenwerkgroepkondenverenigingeninputgevenenmeedenkenronddeWegwijzer,websiteenstudiedag.Deledenvandezewerkgroepkwamenonderandereuitdevolgendeorganisaties:ForumVoorAmateurkunsten,Ideekids,S-Plus,DeAmbrassade,ISB,VlaamseSportfederatie,VlaamseDienstSpeelpleinwerking,Gezinsbond.

WenodigenugraaguitomdeWegwijzerteontdekkenenhemaantevullenmetuwexpertise.

I. Waarom(school-)infrastructuurdelen?Erzijntalvanredenenomschoolinfrastructuurmeeropentestellen.Vooreerstisheteenkwestievanslimenefficiëntomgaanmetbeschikbareruimte.Openstellenisimmersruimte-efficiënt.Inhetkadervaneentoenemendebevolkingsdrukopstedenendedaarmeegepaardgaandeverdichting,isditgeenoverbodigeluxe.Ookinminderofniet-verstedelijktegebiedenishetvanbelangverstandigomtegaanmetdebeschikbarepubliekeruimte.Hetopenstellenvanscholenbeantwoordtookaaneenreële,groeiendenoodaanruimtebijondermeerorganisatiesenburgerinitiatieven..Daarvaltnogaantoetevoegendatoptimaalgedeeldeinfrastructuurdevisuelekwaliteitvanhetlandschaptengoedekomt,omdathetversnipperingvoorkomtenademruimtelaat.Naastruimte-efficiëntisdelenooktijdsefficiënt,milieu-efficiëntenkosten-efficiënt.Hetisdanookeenaandachtspuntvoorlokalebesturen.

Eengrotedrijfveervooropenstellenisdesocialemeerwaardevanopenstelling,metnamedoordewisselwerkingeninteractietussenactorenendoelgroepen.Hetzorgtvoorkennismakingenkruisbestuivingtussenindividuenenorganisatiesdiedelokaledynamiektengoedekomen.Doorruimtestedelenwordenkansenvoorsamenwerkingtusseninitiatievenenontmoetingtussenmensengestimuleerd.Wiemaximaalwilinzettenoplokaleverbinding,kandusbestopenstellingvanschoolinfrastructuurstimuleren.

Scholenzijnvaakbakensinbuurten.Zespeleneenhoofdrolalshetgaatomherkenbaarheidenbiedeneen‘wij-gevoel’aaneenbuurt.Zedragendusbijaandeplaatselijkeidentiteit.Tegelijkmoetenzezichvoortdurendaanpassenaande(snelle)maatschappelijkeontwikkelingen.Voordieaanpassingenzijnmultifunctioneleaccommodatiesinhetvoordeel.Zerichtenzichophunomgevingennodigenmensen


uitomhunbijdrageteleveren.

Openstellingvanbestaandeinfrastructuurisdusomvelerleiredenaantebevelen.Bijdebouwvannieuweinfrastructuurishetbelangrijkomhetoptimaaldelenervanalvoorogentehouden.Hoewordteenschoolgebouwopgevat?Studieswijzenuitdat‘aanpasbare,combineerbareenmulti-inzetbareinfrastructuur’ideaalisomvanscholeneffectiefeenkloppendhardvoordehelebuurttemaken.

• Aanpasbaarbetekentdandateengebouwoflocatiedieoorspronkelijkbedoeldisvooréénbepaaldefunctie,daarnaookkangebruiktwordenvooreenanderefunctie,zonderdatdaarvoorgrootschaligefysiekeaanpassingennodigzijn.

• Multi-inzetbaariseengebouwoflocatiewaarinéénruimteafwisselendvoorverschillendefunctiesofdoorverschillendeorganisatiesgebruiktwordt.

• Combineerbaariseengebouwoflocatiewaarintegelijkmeerdereverschillendefunctiesopgenomenzijn.Zokanerophetgelijkvloerseenschoolzijnenopdeeersteverdiepingeenkinderopvang.

WIEDEELTenwaarom(niet)?

Uitdeschoolgebouwenmonitor2013blijktdat62%vandeschoolinfrastructuuralgedeeldwordt,maarerwordtnietgespecifieerdwatgedeeldwordt.Opvlakvaninpassingindebrederemaatschappelijkecontextenhetinspelenopnieuwemaatschappelijkenodenenonderwijsuitdagingen,scorenscholeninVlaanderennietzogoed.‘deVerenigdeVerenigingen’somdeeerderindezenotadevoornaamstedrempelsop.InhetmasterplanscholenbouwbenadruktministerCrevitsdatdeschoolgebouwenvandetoekomst(multi-)functioneelmoetenzijnenbuitendeschoolurenvannutkunnenzijnvoordelokalegemeenschap.Schoolinfrastructuurmoetterbeschikkingstaanvandelokalegemeenschap(kinderopvang,hobby-,amateur-ensportclubs,lokaleverenigingen,…)enindevakantieperiodesvanspeel-,jeugd-ensportpleinwerking,…DezeWegwijzerpoogtalvasteenbescheidenbijdrageteleverenaandezeambitie.

1. Voordelenvoorverenigingen

Recentstellenalleverenigingssectorenvastdatdeonzekerheidbijlokaleverenigingeninverbandmetlokalenenruimtegebruiksterktoeneemt.Ditheeftbijzonderveeltemakenmetdebeperktebeschikbaremiddelenopzowelfederaal,Vlaams,provinciaalenlokaalbeleidsniveau.Oplokaalniveauiseraldevaststellingdatveleparochiesengemeenteninfrastructuurvandehanddoenofhetgebruikervan(fors)duurdermaken.Verenigingenmoetendannoodgedwongenopzoeknaaralternatieven.


• OkraorganiseertkaartavondenindereftervandevrijelagereschoolinStokrooie.

• KleuterschoolinHasselt:Dekleuterspeelplaatsiseenvrijtoegankelijkspeelplein,ingerichtenonderhoudendoordestadHasselt.KLJgebruiktklassenindatgebouw,alsookde‘grotespeelplaats’voorbuitenactiviteiten.

• InZichen-Zussen-BolderfungeertzaalDenDrieszowelalsontmoetingscentrumalsookalsturnzaal.

• DesportzalenvanhetstedelijkonderwijsinHasseltwordenopdiverseplaatsennaschoolgebruiktdoorsportclubs:Tuilt,Kuringen,Spalbeek,…Denieuwbouwprojectenwordendaarindetoekomstookopvoorzien.

Bovendienhebbenorganisatiesverschillenderuimtelijkenoden.Hetgebruikvanschoolinfrastructuurisnietzozeereendoelopzich,maareensymptoomvandetoenemendenoodaanruimtewaarorganisatiesmeekampen.Hetisdanooktebeklemtonendathetopenstellenvanschoolinfrastructuurnietalleenzaligmakendis,wekunnenimmersnietalleheilverwachtenvandeonderwijssector.Hetiseennoodzakelijkeaanvullingophet(lokaal)terbeschikkingstellenvanlokalenofeigen‘plekken’voorverenigingen.Voorverenigingenisgebruikvanopengesteldeschoolinfrastructuurvaakfinancieelvoordelig.Veelalhanterenscholenimmerseen‘sociaaltarief’,watbeduidendlagerisdandekostprijsvoorhethurenvanprivéruimtes.Bovendienkanhetgebruikvanschoolinfrastructuur(optermijn)ooktotinhoudelijkesamenwerkingenprojectmatigekruisbestuivingenleiden.Totslotkanhetzorgenvooreenbrederebekendheidenstevigerinbeddingvandeorganisatieinhetlokaleweefsel.Opdiemanierkanhetmogelijkookbijdragenaandeledenwerving.

2. Voordelenvoorscholen

Wemerkendatscholenhetopenstellenvaninfrastructuurnogvaakalseengroteuitdagingbeschouwen,ondanksdebrederemeerwaardeervan.Bijvelenoverheerstnoghetgevoeldatopenstellingeen‘extraatje’isalsereenstijdoverisofzienzehetalsietswaarmeeze‘onderdrukvanbuitenaf’moetenbezigzijn.Daaromishetbelangrijkomalduidelijktestellendatergrenzenzijnaanopenstelling.Niemandvraagtscholenomhuninfrastructuurpermanentopentestellenengastheertespelenvoorallefuivenindebuurt.Aaneengoedgecoördineerdeopenstellingzijnechterheelwatvoordelenverbonden.Zoisdeonderwijsopdracht


alsmaarmeereenbreedmaatschappelijkeopdracht.Allichtzijnookhedendaagseuitdagingenvoorscholenzoalsgroteuitval,spijbelgedragofouderparticipatieeffectieveraantepakkendooreenschooldiehaarlokalenopensteltvoororganisatieseninitiatievenuitdebuurt.Debetrokkenheidvanoudersbijhetschoollevenverhoogtdeleerkansenvanhunkinderen.Oudershebbenerdusallebelangbijomhetcontactmetdeschoolwarmtehouden.Scholenkunnenditstimulerendoor,onderandere,infrastructuuropentestellen.Daarenbovenweeteenschooldiehaarinfrastructuurterbeschikkingstelt,beterwaterindebuurtleeftenkanermakkelijkeropinspelen.Hetopenstellenvaninfrastructuurkostooknietperdefinitiemeergeldofwerktekosten.IndeWegwijzerkomenbijvoorbeeldmogelijkesamenwerkingenmetpartnersindesocialeeconomieaanbod.

VerschillendevormingsactiviteitenvandeGezinsbondgaandoorinschoollokalen,ineenaantalgevallengaathetnietlouterompraktische,maarookinhoudelijkesamenwerkingtussendeschoolendelokaleafdeling,zoalsbijdevormingsreeksen'veiligonline','cyberpesten'en'dedigitaleschool'.Desamenwerkingtussensociaal-cultureelwerkenschoolishiereenechtewin-winsituatie,hetsterktenverenigtoudersenschoolteamsindekennisengezamenlijkeaanpakvanvragenenproblemendiezichnietenkelthuisofopschoolstellen.

Totslotkanzichinsommigegevalleneenwin-winsituatievoordoenwaarbijzoweldeschoolalsdevereniginghaarinfrastructuurdeelt.Indieneenverengingovereigeninfrastructuurbeschikt,kanditeventueelookgedeeldwordenmeteenschool.Zokanbijvoorbeeldeenschoolgebruikmakenvanlokalenvandesportclubofeenterreinvanjeugdbeweging.

HetSint-JozefinstituutinEssen,maakttijdensdeschoolurenoccasioneelgebruikvanhetplaatselijkeGildenhuis(parochiehuis)voortoneelvoorstellingenenrepetities.

3. Voordelenvoorlokalebesturen

Sinds2014wordenstedenengemeentensaangespoordomsterkestrategieënteontwikkelen,dieomgaanmetdelangetermijnuitdagingeninfunctievandelokalecontextenditoverallebeleidsdomeinenheen.Het‘strategischmeerjarenplan’isdaarvandeneerslag.Ditplanbestaatuiteenstrategischenotametbeleidsdoelstellingen,gekoppeldaanfinanciëleimplicaties.Hetuitgangspuntiseenintegralevisie.Geenafzonderlijkebeleidsplannenvoorcultuur,jeugd,sportofonderwijs,maareenoverkoepelendeblikvanuithetalgemeenbelang.


StadGenk:isvolopbezigmetdeontwikkelingvaneenreglement(cultuur,sport,wijkontwikkeling,kinderopvang)voorgedeeldruimtegebruik.Stimulerenvanmedegebruikoversectorenheen.Stadsbreedoverleg(jeugdcultuur,wijkontwikkeling…)omtekijkenhoezeomgaanmetnieuwebouwaanvragen(=Staaterlokaalleeg?Kanerallokaalgedeeldwordenindebuurt?Ofmoétertochnieuwbouwzijn?)

Schoolinfrastructuuropenstellenvoordelokalegemeenschappastperfectinditplaatje.Hetiseenhaalbaarvoorbeelddatdemeerwaardetoontvangeïntegreerddenkenenhandelen.Multifunctioneelscholengebruikvermengtonderwijsmetjeugd,cultuur,welzijnenruimtelijkeordening.Concreterishetdelenvan(school)infrastructuureenkwestievanslimenefficiëntomgaanmetbeschikbareruimte.Inhetkadervaneentoenemendebevolkingsdrukopstedenengemeentenendedaarmeegepaardgaandeverdichting,isditgeenoverbodigeluxe.Ookinminderofniet-verstedelijktegebiedenishetvanbelangverstandigomtegaanmetdebeschikbarepubliekeruimte.Openstellenvan(ondermeer)scholenbeantwoordtookaaneenreële,groeiendenoodaanruimtebijorganisatiesofburgerinitiatievenDaarvaltnogaantoetevoegendatoptimaalgedeeldeinfrastructuurdevisuelekwaliteitvanhetlandschaptengoedekomt,omdathetversnipperingvoorkomtenademruimtelaat.

HetstedelijkonderwijsinVilvoordestelthaarinfrastructuurterbeschikkingvanerkendesport-encultuurverenigingen.Dekomendejarenwilhetbestuurditprincipedoortrekkennaarhetgemeenschaps-enkatholiekonderwijs.Doordezerelatiefgoedkopeingreepkandegemeentehaarinfrastructuurcapaciteitprocentueelgezienenormopdrijven.Ditbekenteenwinvoordeverenigingenwantzijkampenmindermetplaatsgebrek.Ditbetekentookeenwinvoordescholenaangezienzijhuurinkomstenhalenuithunzalenenzeinruilzelfaanbodemprijzenlokalenkunnenhurenbijdegemeentelijkeoverheidvoorbv.hetschoolfeest.

Daarnaastisdelenooktijdsefficiënt,geziendemaatschappelijkeuitdagingenwijzigenintijd.Ditheeftooktemakenmetinternebevolkingsdynamiekenbinneneenstadofgemeente.Watnubijuitstekeen‘jonge’wijkismetveelschoolgaandekinderen,isdatbinnen20jaarmisschienhelemaalnietmeer.Kandeschoolinfrastructuurdantegemoetkomenaaneenanderemaatschappelijkenoodindewijk?Delenisookmilieu-efficiënt.Hetafbrekenenopnieuwbouwenvaneengebouw,iseengroterebelastingvoorhetmilieudanhetmeteenvoorzieningedeeldoftoekomstignieuwgebruik.Jebespaartookheelwat(auto)verplaatsingendoorbepaaldeactiviteitentegroeperen.Zoalseenschoolmetkinderopvangofsportopschoolnadeuren.


Nietonbelangrijkisdaterookeenkostenefficiëntiemeespeelt.Initieelliggendekostenofinspanningenvooropenstellingsomsietshoger,maaroplangetermijnzijnermogelijkterugverdieneffecten.Deteverwachtenkrimpaaninvesteringsruimtenooptoverhedenomscherpekeuzestemakenoverwaarenwaaromzehunmiddeleninzetten.Hethanterenvaneenlangetermijnperspectiefishierdanweleenvoorwaarde.Ditelementisweliswaareerder‘mooimeegenomen’dandathetdeenigedrijfveervooropenstellingmagzijn.

Bredergekaderd,pastoptimaalgedeeldeschoolinfrastructuurperfectinhetconceptvan‘maatschappelijkvastgoed’.Daarbijvernieuwtinfrastructuurmeteenmaatschappelijkefunctiepermanentenvormtzealsontmoetingsplekeenblijvendespilineen‘levendestadofgemeente’.Investereninmaatschappelijkvastgoedleverteenmaatschappelijke‘returnoninvestment’.Hethaaktookaanbijtendensenalsdecentralisatieenvermaatschappelijking.

JeugddienststadAntwerpen:stadAntwerpenstimuleertactiefhetgedeeldgebruikvanlokalenenwildebeschikbareruimteoptimaalgebruiken.Zehebbenookeenvisienotaontwikkeldovergedeeldgebruikvanlokaleninhet(vrijwillig)jeugdwerk.Nietperseoverschoolruimtes.Dejeugddienstwilwerkmakenvanmeerdelenvanschoolspeelplaatsen.Zebekijkenvooraldewijkenwaareentekortisaanspeelruimteophetopenbaardomeinenwaarerzichactievebuurtwerkingenbevinden.


II. Hoeschoolinfrastructuuropenstellen?1. Stappenplan

Welkestappenkanjenemenalsjeschoolinfrastructuurwilopenstellen?Wesommenzehierop.Afhankelijkvanuwlokalesituatieenvertrekpunt,zalhetnietaltijdnodigzijnomallestappentezetten.

1.1. Stap1:Omgevingsanalyse,welkenodenzijner?

Vooraleerstappentezetten,kijktubestwelkenodenerlevenindebuurt,bijkinderen,ouders,verenigingen,enz.Zijneractorendiezichalspartnerwillenengageren?Watzijndesocio-economischeensocioculturelekenmerkenvandeleerlingenenvandebuurt?Uiteraardkijktuooknaardeeigensituatie:watisuwpedagogischproject?Hoepastdeschoolmomenteelindeomgeving?Hoewordtdeschoolmomenteelgerund?Dezeanalyseshoevengeenwetenschappelijkeonderzoekentezijn.Metveelgesprekkenengezondverstandraaktmenaleenheeleind.

1.2 Stap2:Analysevaneigenschoolinfrastructuur

Bekijkinternwelkeruimteszichhetbestlenentotgedeeldgebruik.Houdaarbijrekeningmettoegankelijkheid,brandveiligheid,bezettingsgraad,planning,onderhoud,…

• Welkeruimtekanopengesteldworden?


• Isereenaparteuitgang?• Isereennooduitgangaanwezig?• Watiseraanweziginderuimte?• Watkanderuimte(ver)dragen?Aanwelkefrequentie?Welkedagen?• Watgebeurterindevakantieperiode?• Kandeonderhoudsdienstvolgen?• …

Bekijkookwelkeruimteshetmakkelijkstzijnomopentestellenvoorverenigingenenwatvoorwiezinvolzoukunnenzijn.Eenpolyvalentezaalkanbijvoorbeeldmakkelijkgedeeldwordenmeteentheatergezelschap,ofeensportzaalmeteenturnclub,ofdespeelplaatsmetdeplaatselijkespeelpleinwerking.Kijkooknaarhetmeubilair.Eenklasineenbasisschoolmetenkelkleinestoelenentafelsismindergeschiktvoorvolwassenen,maarmogelijkwelzinvolomopentestellenvoorkinderendiebijvoorbeeldbijlesnodighebbenbuitendeschooluren.

Terinspiratiesommenwehiereenaantaleenvoudigefunctie-combinatiesop.Ruimtendiezichzonderteveelpraktischeoftechnischeaanpassingengoedlenenvoorbepaaldeactiviteiten:

ü Sportzaal–sportverenigingü Speelplaats–jeugdkampü Refter–seniorenverenigingü Polyvalentezaal–theaterverenigingü Deeltijdskunstonderwijs–amateurkunstenaarsü Internaten–zomerkampen(metovernachting)ü …

1.3 Stap3:Verkennendgesprek

Nadeanalysewiepotentiëlegebruikerszijnenwelkeruimtesmogelijkgedeeldkunnenworden,ishettijdvooreenverkennendgesprek.Potentiëlegebruikersendelersontmoetenelkaarenwisselenverwachtingenuit.Ditiseeninformeelgesprekdatbestgekoppeldwordtaaneenrondleidingvandeschoolsiteoftedelenruimtes.Maakvervolgafsprakenenvergeetzekernietomcontactgegevensuittewisselen.

1.4 Stap4:Interneafsprakenmaken

Allebetrokkenen–scholen,verenigingen,hetlokaalbestuur–koppelendebevindingenuithetverkennendgesprekinternterug.Maakdenodigeafspraken:Welkeruimteswordengedeeld?Wiedoetwat?Wiezorgtvoorde(éénmalige)administratieveformaliteiten?Wiezorgtvoororganisatorischeafspraken?Moetenertechnischeaanpassingengebeuren?


1.5 Stap5:Formeelgesprek

Organiseeréénofmeerdereformelegesprekkenwaarbijeengebruiksovereenkomstenhuishoudelijkreglementopgemaakt,besprokenenuiteindelijkondertekendworden.Neemvoldoendetijdomallesdoortepraten,ookdeelementendiemisschienvanzelfsprekendlijken.Goedeafsprakenmakengoedevriendenenvoorkomenisnogaltijdbeterdangenezen!

1.6 Stap6:Delendelendelen

Pasdoorhetgedeeldgebruikvanuwinfrastructuurzalduidelijkwordenwatgoedenmindergoedloopt.Daaromishetbelangrijkomvrijsnelnadeeersteopenstellingalmetelkaaringesprektegaanendatvervolgensregelmatigteherhalen.Ookalsergeennoemenswaardigeproblemenzijn.Hetzorgtvooreengoedeverstandhoudingendatis–naasteengoedafsprakenkader-goudwaard.Somsleidthetdelenvaninfrastructuurooktotinhoudelijkesamenwerkingensynergie.Gebruikerswisselenelkaarsjaarthema’senjaarplanninguit.Erwordtgekekennaareventuelemaatschappelijkeofpedagogischemeerwaardeinhetsamenorganiserenvanactiviteitenofvormingsmomentenvoorvrijwilligers,leerkrachten,trainers,…

1.7 Stap7:Evaluatie

Ookalsallesgoedgaat,ishetwenselijkomeenjaarlijksreflectiemomentintelassen.Daaropbekijktuzowelinternalsmetdegebruiker(s)watbeter,vlotteren/ofefficiënterkangeorganiseerdworden:

• Hoeverliephetopstellenenuitwisselenvandeplanning?• Zijnafsprakenoveropruimenenschoonmaakgoednagevolgd?• Warenerincidenten?Hoekunnendievermedenworden?• Isernoodaaneentechnischeingreep?• Eenextratoegangvoornadeschooluren?• Eenelektronischslotbijveelvuldiggedeeldgebruik?• …

Delenmaar!


2. Welkeadministratieveformaliteitenmoetikvervullen?

Steldaterietsfoutloopt?Wieiserdanverantwoordelijk?Eenterechtebekommernisvanscholendieeraandenkenomhuninfrastructuurtedelenmetverenigingen.

Desleutelvoorsuccesvolleopenstellingis–naasteengoederelatiemetmedegebruiker(s)-eengoedegebruiksovereenkomstenverzekeringenopmaatvandeactiviteiten.Inditonderdeelkomtutewetenwelkeadministratieveformaliteitenudienttevervullenbijhetopenstellenvanuwschoolinfrastructuur.

Eengoedegebruiksovereenkomstopstellenkosteeninspanningdievoorscholennietaltijdevidentis.Hetisbelangrijkomvoorogentehoudendatditslechtseenéénmaligeinspanningis.Wehelpenualvastgraagopweg.

2.1 Gebruiksovereenkomst

Overtalvanzakenkunnenbestduidelijkeengedetailleerdeafsprakengemaaktworden.Dieafsprakendienenopgenomentewordenindeovereenkomstdieergeslotenwordttussendebetrokkenpartijen.Dieovereenkomstomvatidealiterdevolgendeitems:

§ Voorwerpvandeovereenkomst§ Duurvandeovereenkomst§ Gebruikvandeschoolinfrastructuur:welkeruimtes,welkmateriaal§ Toezichtensleutelbeheer:wieheeftdecoördinatieinhanden§ Planning:(wijzigingenin)deplanningdooropensteller/gebruiker§ Vergoedingvoorgebruikvandeschoolinfrastructuur§ Onderhoudenschoonmaak§ Herstellingen:wiedoetwatenwanneer§ Algemenekosten-gedeeldekosten§ Overdrachtvangebruiksrecht:gebruikdoorderden:wel/niettoegestaan§ Huishoudelijkreglementmaaktdeeluitvandeovereenkomst§ Verzekeringen(ziebij‘verzekeringen’)§ Rechten-boetes:vb.watbijhetherhaaldelijknietnakomenvanafspraken§ Jaarlijkseevaluatie-gebruikersvergadering§ Schadeendiefstal§ Reclame–publiciteit

Westippenhierechterduidelijkaandatdeinhoudvancontractenenreglementennietteveralgemenenis,enaltijdopnieuwzalmoetenaangepastwordenaandespecifiekesituatie.

2.1.1 Voorbeeldovereenkomst

Documenteninbijlage


‘Woordenwekken,voorbeeldentrekken’.Daaromgevenwehiermeteenenkelevoorbeeldenvangebruiksovereenkomsten.Diezijnuiteraardnietkant-en-klaarbruikbaarenzullenmoetenaangepastwordenaandeeigencontext,maarzegevenweleenbeeldvanwaterbestindergelijkeovereenkomstopgenomenwordt.

• GebruiksovereenkomstIdeekids(school–vereniging)• GebruiksovereenkomstMariaBoodschaplyceum(school-vereniging)• Gebruiksovereenkomst‘Schoolopenvoorsport’(school/bestuur–vereniging)• GebruiksovereenkomstISB(school/bestuur–sportvereniging)• GebruiksovereenkomstICverzekeringen(algemeen)• GebruiksovereenkomstGemeenschapsonderwijs(school–stad)• GebruiksovereenkomstKatholiekescholen(school–stad)

Voorbeelddocument:sleutelcontract

2.1.2 Huishoudelijkreglement

Eenhuishoudelijkreglementiseenoverzichtvanderechtenendeplichtenvandegebruiker.Omgeldigtezijn,moethetopgenomenwordenindegebruiksovereenkomsttussendeschool/lokaalbestuurendegebruiker.Hetmoetgoedgekeurdenaanvaardwordendoordegebruiker.Omuopwegtehelpen,gevenwehiereenaantalvoorbeelden.

Documentinbijlage:VoorbeeldHuishoudelijkreglement–‘Schoolopenvoorsport’

Ditvoorbeeldgeldtineersteinstantievoordeschoolendegemeente,maarhetreglementmoetookgoedgekeurdwordendoordeeindgebruiker,inditgevaldesportclub.Hetisaanteradenomhetdocumentsamenmetallepartijenoptestellen.Inditvoorbeeldwordenvolgendeaspectenbesproken:

1. Beheer2. Toegang3. Rechtenenplichten4. Huur5. Aansprakelijkheid6. Verbodsbepalingen7. Takenzaalverantwoordelijke8. Dehuurderisertoegehoudenditreglementzorgvuldignateleven

2.1.3 Financiëleverdeelsleutels

Watmoetdatkosten?Datisuiteraardvoorallebetrokkenpartijeneenbelangrijkevraag.Hoekanueenbillijkekostprijsberekenen?Waarmeekanuzoalrekeninghouden?Hanteertuéénofverschillendetarieven?Hierbijgevenweenkeletipsen


mogelijkhedendieweophetterreinvonden.Deberekeningvandekostprijskanopbasisvanvolgendeparameters:

• aantalvierkantemeters• aantaldeelnemers• aantalurenperweek• bezettingvanruimten

Anderezakenomrekeningmeetehouden:

• gebruikvanmateriaal• slijtage(sport)ruimte• energieverbruik• schoonmaak• gemeenschappelijkekostenvooraftebepalen

Sommigescholenhanterenverschillendetarieven:

• SociaaltariefDitiseentariefonderdewerkelijkekostvandegedeelderuimte.Vaakrekenengemeentenalseigenaarofinrichtendemachtvaneenschooleendergelijksociaaltariefaanvoorbepaaldemaatschappelijkeinstellingenzoalsjeugd-ofsportverenigingen.Dezeverenigingenzoudeneenkostendekkendofmarktconformtariefnietkunnenbetalen.Bovendiengaathethiervaakomdoordegemeentegesubsidieerdeverenigingen.

• KostendekkendtariefBijeenkostendekkendtariefwordenallekostendoorberekendindevergoeding.Allekostenvandegebruikteruimtekunnendaarmeegedektworden,maarerwordtgeenwinstgemaakt.

• MarktconformtariefErwordteencommerciëleprijsinrekeninggebracht.Ditbetekentdatdegehanteerdeprijsmeerdankostendekkendisendaterduswinstgemaaktwordt.

Hieronderenkeledocumententerinspiratievoorlokalebesturen:

Documenteninbijlage:doorStedelijkOnderwijsAntwerpen:

• RetributiereglementVoordeterbeschikkingstellingvanschoolinfrastructuur• GebruikersreglementVoordeterbeschikkingstellingvanschoolinfrastructuur• AanvraagformulierTerbeschikkingstellingvanlokalenaanderden


2.2 VerzekeringenAangezieneralheelwatschoolinfrastructuuropengesteldwordt,iseralenigeervaringmethetverzekerenervan.Sommigeverzekeraarsverzekerenheleschoolnettenenhebbendaarbijookkant-en-klare(school)polissenenleidradenopgesteld.Hetisdusineersteinstantiezinvolombijheteigenschoolnetteinformerennaardemogelijkheden.

Deinhoudvanditsoortverzekeringisnietbijwetgeregeld.Dekernvandedekkingbestaatuitdewaarborgen“burgerlijkeaansprakelijkheid”en“lichamelijkeongevallen”.Somswordendezebasiswaarborgennogaangevuld.Wegevenhierbijeersteenchecklistmetzakenwaaraanjemoetdenkenbijverzekeringskwesties.

2.2.1 ChecklistverzekeringscontractDocumentinbijlage:Checklistverzekeringen

Assuralia*maakteeenchecklistopdieukanhelpenomuwrisico’sinkaarttebrengen.Bespreekdechecklistmetdeverzekeraar,omzosamentoteenoptimalebeschermingtegenderisico’svanopenstellingvanschoolinfrastructuurtekomen.Deessentieisdatunadenktoverwiezoalrisicolooptopschoolendatuervoorzorgtdatdieallemaalverzekerdzijn.*AssuraliaisdeBelgischeberoepsverenigingvan(her)verzekeringsondernemingen.Hetdoelvandeverenigingisondermeerbelangenbehartigingvoorhaarledenenontwikkelingvandebranche.

Tip:VerenigingenkunnenmetvrageninzakeverzekeringenterechtbijScwitch.be

2.2.2 Verzekeringburgerlijkeaansprakelijkheid(BA)

Dezeverzekeringdektdeaansprakelijkheid“buitenovereenkomst”vandeverzekerdentijdensdeschoolactiviteiten.Deaansprakelijkheidopdeschoolwegkanwordenopgenomenindedekking.Deverzekerdenineenschoolpoliszijntraditioneel:

• deinrichtendemacht(verzekeringsnemer)endeorganen• depersoneelsleden• deleerlingen• devrijwilligeenonbezoldigdemedewerkers• denatuurlijkepersonendiehetoudercomité,deschoolraadende

participatieraadvormen


• deeigenaarendeverhuurderalsburgerlijkaansprakelijkevoorgoederenofdierenterbeschikkinggesteldvoorschoolactiviteiten

• deoudersendevoogdenvandeminderjarigeleerlingenvoorzoverzijerburgerlijkaansprakelijkvoorzijn

Eenschoolactiviteitis“eenactiviteitvanhetschoollevenintraenextramuros,tijdensennadelesuren,zelfsgedurendedeverlofdagenenvakantiesinBelgiëofinhetbuitenland,opvoorwaardedatdedeelnemendeleerlingenondertoezichtstaanofmoestenstaanvandeonderwijsinrichting”.Dedirectieenhetpersoneelmoetenzichbevindeninde‘uitoefeningvanhunnormaledienst’.Opgelet:depoliskanbepaaldeactiviteiten(vb.luchtsporten)uitsluiten.Documentinbijlage:VoorbeeldverzekeringburgerlijkeaansprakelijkheidDocumenteninbijlage:doordeverzekeraarvandeGO!-scholen:

• Formulier:Ingebruiknamegebouwengemeenschapsonderwijs• Leidraad:Woordjeuitlegvoororganisatorenvandiversemanifestatiesinscholen

toebehorendaanhetgemeenschapsonderwijs

2.2.3 Ongevallenverzekeringlichamelijkeschade

Dankzijditluikvandepoliskunnendeverzekerdeslachtoffersvaneenschoolongevalgenietenvaneenterugbetalingvanbepaaldemedischekostenenontvangenzijcontractueelvastgelegdevergoedingeningevalvanoverlijdenofblijvendeinvaliditeit.Devraagnaardeaansprakelijkheidmoetnietwordenbeantwoord.

Documentinbijlage:VoorbeeldverzekeringLichamelijkeschade

2.2.4 Objectieveaansprakelijkheidbrandenontploffing

Ditiseenverplichteverzekeringvoorschoolinstellingen.Dezeverzekeringdektdeobjectieveburgerlijkeaansprakelijkheidvandeuitbater(schoolinstelling),zoalsingestelddoordewetvan30juli1979voorgevallenvanbrandofontploffing.

Deobjectieveburgerlijkeaansprakelijkheidhoudtindathetslachtofferdatschadeondervindt,veroorzaaktdoorbrandofontploffingineeninrichtingdievoorhetpubliektoegankelijkis,deuitbater(schoolinstelling)vandezeinrichtingverantwoordelijkkanstellenenschadevergoedingkanvragenvoordegeleden


lichamelijkeenmateriëleschade,enditzelfswanneerdeuitbatergeenfoutbegaanheeft.

Degebruikerdientzelfeenverzekeringobjectieveaansprakelijkheidbrandenontploffingaftesluiten.

2.2.5Brandverzekering

Algemeengesprokenvoorzietelkebrandpolisineenvergoedingbijschadeaandeverzekerdegoederentengevolgevaneenvandevolgendegevaren:brand,onroerendeschadedoordieven,elektriciteit,storm,hagel,sneeuw-enijsdruk,glasbreuk,arbeidsconflictenenaanslagen,waterschadeennatuurrampen.Hetafsluitenvaneenbrandverzekeringisnietwettelijkverplicht.Deinrichtendemachtensluitennormaliterzelfeenbrandverzekeringafvoorhungebouwen.Bijopenstellingvanschoolinfrastructuurkanhetoverwogenwordenomdegebruikerteverplichtenomeenapartebrandverzekeringaftesluitenvoorapartegedeeltesvanhetschoolgebouw.Eenanderemogelijkheidisdeclausule‘afstandvanverhaal’.“Afstandvanverhaalverwijstduidelijknaarhetfeitdateenpartij(incasueigenaar)afstanddoetvaneenbepaaldrecht,namelijkhetrechtomietsteverhalenbijeenanderepartij.Deeigenaarheefthetrechtombijvoorbeelddebrandschadeintevorderenbijdegebruiker.Evenzeerheeftdebrandverzekeraarvandeeigenaarhetrechtomdeuitgavendiewerdenbetaaldaandeeigenaarterugtevorderenvandegebruiker.Bijafstandvanverhaalzaldegebruikereenafstandvanverhaaltenzijnengunstebedingenindegebruiksovereenkomsttenaanzienvandeeigenaar.Deeigenaarverbindterzichdanopzijnbeurttoeombijzijnverzekeringsmaatschappijeenafstandvanverhaaltenaanzienvanzijngebruikertelatenopnemeninzijnbrandpolis.Bijafstandvanverhaalkandeeigenaareengedeeltevandepremievanzijnbrandverzekeringdoorrekenenaandegebruiker.Ditkanhijbijvoorbeelddoendoorderetributieprijsteverhogen.Ookverhaalvanderdenmoetafgedektzijninhoofdevandebegunstigdebijhetafstandvanverhaal(incasudegebruiker).Ditbiedtechternietdezelfdezekerheidalshetafsluitenvaneeneigenverzekeringhuurdersaansprakelijkheiddoordegebruikerzelf.Degebruikerisimmersgeenverzekeringnemerindepolisvandeeigenaarenkandusonmogelijkdetoepassingvandepoliseisen.Hetisimmersnietdenkbeeldigdathetvoordeeigenaarinbepaaldegevalleninteressanterisomgeenaangiftetoedoenbijzijnverzekeraar(schadestatistiek,vrijstellingindepolis,…)Degebruikerdientzelfzijngoederen,materieel,inboedel,onroerendeinrichtingenenverfraaiingswerkenteverzekeren.Hetisaanteradendittedoenbijdezelfdemaatschappijdiereedshetgebouwverzekert.Ditisdebestemanierompolissenop


elkaartelatenaansluitenenmaaktvaakookderegelingvanschadegevallenmakkelijker.Documentinbijlage:VoorbeeldBrandverzekering

2.2.6 Bijkomendeverzekeringvoorspecifiekeactiviteiten

Hetopenstellenvanschoolinfrastructuurrekthetbegrip‘schoolactiviteit’op.Hetkandusnoodzakelijkzijnomdetraditioneleschoolpolisuittebreidenofaantevullenmetbijkomendeverzekeringen.Hetisdaarbijessentieelomdeverzekeraartijdigintelichtenoverdeactiviteitendieerindeschoolgebeuren.Verzekeringsaspectenopnemenindegebruiksovereenkomst(ziehoger)kanookveelproblemenvoorkomen.Weoverlopenhierkortenkelemogelijkesituaties:

• Derdennemen(eendeelvan)deschoolgebouweningebruik

Voorbeeld:desportzaalvandeschoolwordtingebruikgenomendooreensportvereniging.

Omzichteverzekerentegenhetbrandrisicokandegebruikereen(tijdelijke)brandpolisafsluiten.Deschool(alseigenaar)kanhemhiertoeverplichtenofkanmetdeeigenbrandverzekeraarafsprekendat,bijeenschadegeval,deschadenietzalwordenverhaaldopdegebruiker(afstandvanverhaal).

Daarnaastishetzodatdegebruikerdelokalenmoetteruggevenindestaatwaarinzezichbevondenbijdeingebruikname.Komthijdezeverplichtingnietna,dankanhijaansprakelijkwordengesteldvoorhetnietrespecterenvandeovereenkomst.Dezecontractueleaansprakelijkheidisinprincipeuitgeslotenvandeaansprakelijkheidsdekkingineenschoolpolis.Een(tijdelijke)poliscontractueleaansprakelijkheidkandeoplossingbieden.

• Deschoolneemtgebouwenvanderdeningebruik

Voorbeeld:deschoolneemteenlokaalvandeplaatselijkecultureleverenigingingebruik.

Vraagnaofdeschooleen(tijdelijke)brandverzekeringmoetafsluitenofdatdedoordeeigenaarafgeslotenbrandpoliseenafstandvanverhaalomvattengunstevandeschoolalsgebruiker.Ganaofdeeigenaardeschoolverplichtommogelijkeschadeaandegebruiktelokalenteverzekeren.

• Leerkrachtenleverenprestatiesvoorandereverenigingen

Deburgerlijkeaansprakelijkheidvandeleerkrachtblijftdoordeschoolpolis


gewaarborgdwanneeraanvolgendevoorwaardenisvoldaan:- deleerkrachtlevertdeprestatiesopvraagvandeschooldirectie;- deactiviteitdiegeorganiseerdwordtbehoorttothetschoolleven.

Vanzodranietaandezevoorwaardenvoldaanis,vervallendewaarborgenindeschoolpolis.Eenzelfderedeneringgeldtvoordevrijwilligemedewerkersvandeschool.DaarnaastzijnleerkrachtentegenarbeidsongevallenverzekerdviadeVlaamseoverheid.Dezeverzekeringzouvantoepassingblijvenonderdezelfdevoorwaardenalshierbovengesteld.Hetisechternoodzakelijkomdattelkensvoorteleggenaandeoverheid.Voorvrijwilligemedewerkersisergeenverplichtingtevoorzienineenlichamelijkeongevallenverzekering.• Voorwerpenwordendoorderdenaandeschooltoevertrouwdomte

gebruiken

Voorbeeld:geluids-enlichtinstallatieententenvanderdenwordenaandeschooltoevertrouwdn.a.v.eenbepaaldeactiviteit.Decontractueleaansprakelijkheidisuitgeslotenvandedekkingindeschoolpolis.Omtevermijdendatdeschoolzelfmoetinstaanvoorhetvergoedenvandeschadewordtditmateriaalbestverzekerdineenpolis“allerisico’s”,zekerwanneerhetoverwaardevolmateriaalgaat.

• Derdennemendeelaanschoolactiviteiten

Scholenorganiserensomsactiviteitenwaaraanookderden(niet-leerlingenvandeschool)deelnemen.Dezepersonenzijnnietverzekerdindeschoolpolis.Hiervoorkaneentijdelijkeverzekeringburgerlijkeaansprakelijkheidenlichamelijkeongevallenwordenafgesloten.Letwel,leerlingenvaneenandereschooldiedeelnemenaaneenactiviteit-waarvandedeelnamealseenschoolactiviteitwordtbeschouwd-genietenvandewaarborgenvandeschoolpolisonderschrevendoorhunschool.

• Eenspeelplaatswordtpubliekopengesteld


Bijdeopenstellingvanspeelplaatsenvoorhetruimepubliek,isdeeindgebruikernietgekend.DeBA-verzekeringisdusnietaftedwingenviaeengebruiksovereenkomst.Erzijntweemogelijkepistes:ofwelverzekertdeschoolzichzelfvoordezeopenstellingnadeschooluren,ofwelwerktdeschoolsamenmethetlokaalbestuurdatdespeelplaatslaatopnemeninhetopenbaardomeinendaartoehaarBA-polislaatuitbreiden.Letwel:ingevalvanopenstellingvaneenspeelplaatsmeteenbekendeeindgebruiker,bijvoorbeeldeenjeugdbeweging,isdezeextraverzekeringnietnodig.

DeBasisschooldeBoomhut(GO!)inBrugsepoortinGentendeVrijeBasisschoolDeBoomhutinLozen(Bocholt):Voorzienbeideneenvolledigafzonderlijkgebouwmetdedelendierelevantzijnvoorgebruikdoorderden,deeetruimteensportzaal.Dezeruimteskunnenvolledigafzonderlijkontslotenworden,doorhunliggingopderandvandesite.Zodientgeenenkeleexterneophetschoolterreintekomen.InLozengaatdegeborgenspeelplaatsvoorkleutersovernaareensemi-publiekespeelplaatsnaareenparkdoorbewusteinplantingvandehagen,hetvoorzienvan‘zelfsluitendepoortjes’zoalsschapenpoortjes,hetspelenmethoogteverschillen.

2.3 Vrijstellingonroerendevoorheffing

Eenveelgehoordaandachtspuntvoordeopenstellingvanschoolgebouwen,isdevrijstellingonroerendevoorheffingwaarscholenrechtophebben.OmduidelijkheidtescheppenoverdezematerieheeftdeVlaamseRegeringeenomzendbrief“Vrijstellingvanonroerendevoorheffingvooronroerendegoederenbestemdvoorhetonderwijs”opgemaakt.Dezeomzendbriefverduidelijktonderwelkevoorwaardenscholenkunnengenietenvandevrijstelling.Houerrekeningmeedatomzendbrievensteedskunnengeactualiseerdwordenzodatusteedsdemeestactuelestandvanzakenkent.Inalgemenelijneniservrijstellingalsvoldaanisaandevolgende3voorwaarden:

1. Ontbrekenvanwinstbejag2. Systematischkaraktervanhetonderwijs3. Hoofdzakelijkebestemmingvandeonroerendegoederenvoordidactische

doelstellingen


Deeerstevoorwaarde,het‘ontbrekenvanwinstbejag’,maaktonderandereduidelijkonderwelkevoorwaarden‘winkelsverbondenaanscholen’toegelatenwordenzonderdevrijstellinginhetgedrangtebrengen.De‘verkoopvaneigenproductenenverstrekkenvaneigendiensten’isaanvaardbaarzolangdeopbrengstenwordengeïnvesteerdindeonderwijsverstrekkingofonderwijsinfrastructuur.Ookhetuitbatenvaneenminiondernemingofhetuitbatenvanrestaurantsofhotels(bijhotel-enkoksscholen)zoalsomschrevenindeomzendbriefbrengtdevrijstellingnietinhetgedrang,zolangdemogelijkeopbrengstenterugvloeiennaaronderwijsactiviteiten.Bijdetweedevoorwaarde,namelijkhet‘systematischekaraktervanhetonderwijs’wordtbepaalddatelkevormvanonderwijsvoorvrijstellinginaanmerkingkomtals(a)dedidactischewerkzaamhedensystematischwordengeorganiseerdmethetdoelteonderrichten,ditwilzeggenvolgenseenzekersysteem,georganiseerd,regelmatig,volgenseenleerplan,en(b)ditvolgensdeverhoudingleermeester–leerling.Erzijnspecifiekeparagrafenopgenomenwaarindevoorwaardenvanspecifiekebestemmingenengebruikenwordenbeschreven.Hetgaatom:

• opleidingscentra• sportclubsensportverenigingen• muziek-enzangverenigingen,fanfares,kunsteducatieveverenigingenen

tekenscholen• volkshogescholen• bezinning-envormingscentra• jeugdbewegingen• jeugdhuizen

Deomzendbriefomschrijftvoorelkvandiegebruikendemaniervanredeneringenmogelijkebewijsvoeringomvandevrijstellingtegenieten.Jeugdhuizenkomenbijvoorbeeldnietinaanmerkingvooreenvrijstelling,omdatze–volgensdeomzendbrief-sterkgerichtzijnopamusement.Jeugdbewegingendieoplandelijkniveaugeorganiseerdzijn,komenwelinaanmerking.Voorplaatselijkeinitiatievenwordthetaangebodenprogrammaendeverhoudingleerling-leermeesterbekeken(concreetgaathetvaakoveraldannietgebrevetteerdemonitoren).Eenderdevoorwaarde-‘hoofdzakelijkebestemmingvandeonroerendegoederentotdidactischedoeleinden’–wordtgerealiseerddoordedaadwerkelijkeaanwending.Deintentietotdieaanwending,maarnognietgerealiseerdeaanwending,omwillevanverbouwingen,administratieveprocedures,enz.geldenookomdevrijstellingtebekomen.Deonroerendegoederenmoetenofwelin‘hoofdzaak’voorhetonderwijsbestemdzijn,of‘noodzakelijk’zijnvoorhetgoedvervullenvandeonderwijsopdracht.Dezeafwegingwordtgemaaktvooreenaantalveelvoorkomendesituaties,zoalsdaarzijn:

• gemengdgebruik• leegstaandeonroerendegoederen• voorbeeldenvanonrechtstreekseaanwending


• conciërgewoning• externelocaties• kinderopvang• huisvestingvanstudenten• musea• zelfstandigebibliotheek• verhuurvanschoollocatiesen–materiaal

Hetgebruikvanschoolinfrastructuur,zoalsklaslokalen,refter,keukensenturnzaal,doorderdenvormtgeenbeletselomdevrijstellingvanonroerendevoorheffingtoetekennen.Ookalsdeschoolhiervooreengebruikersvergoedingvraagt,isergeenprobleem,opvoorwaardedatdeinkomstenterugvloeiennaaronderwijsactiviteiten.

Voorbeeld

Eenschoolverhuurthaarsporthaldrieavondenperweekendezaterdagaaneentennisclubenvraagtpermaandeenhuurprijsvan500euro.Devrijstellingvanonroerendevoorheffingkomtnietingevaarindiendeze500eurotelkensinonderwijsgeïnvesteerdwordt.

Weldienendebetrokkenlokalenonveranderdhoofdzakelijkvooronderwijsbestemdteblijven.Bijgevolgdientdeterbeschikkingstellingaanderdenzichtebeperkentotperiodenbuitendenormalelestijden.

Bijeenoccasioneleterbeschikkingstellingvanmaximaal5lesurenperweektijdensdenormalelesurengeldtevenweldevrijstelling.Eenpermanenteterbeschikkingstellingaanderdendoetdebestemmingtotonderwijsdoeleindenteniet,enleidttothetverliesvandevrijstelling.

Vermijdbijhetdelenvanschoolinfrastructuurdeterm‘huur’.Spreekaltijdover‘terbeschikkingstellingvan’,‘gebruikvan’ipv‘(ver)huurvan’.Bijterbeschikkingstellingmaaktmenookeen‘gebruiksovereenkomst’opi.p.v.een‘huurovereenkomst’.Hierbijsprekenwevan‘retributie’,‘kostenvergoeding’,‘gemaaktekosten’ipv‘huurprijs’.Hetisadministratiefbelangrijkomdezenuancetemaken,wantschoolinfrastructuurterbeschikkingstellenisgeencommerciëleactiviteitwaardoordevrijstellingvooronroerendevoorheffingnietinhetgedrangkomt.

Nuttigedocumenten&links:

• Vrijstellingvanonroerendevoorheffingvoorsportclubsensportdienst• Vrijstellingvanonroerendevoorheffingbestemdvooronderwijs• Vrijstellingvanonroerendevoorheffingopgrondvanbestemming• Vrijstellingvanonroerendevoorheffingvoorjeugdwerkorganisaties


2.4 Veiligheidenpreventie

Deregelgevingdiehandeltoverveiligheid,gezondheidenhygiëneendievantoepassingisopschoolgebouwenwerddoorAGIONopeenrijtjegezetenisterugtevindenopdewebsitevanAGION.Eenaantalaspectenwordtookhieronderbesprokeninhetkadervanhetopenstellenvanschoolinfrastructuur.

2.4.1 Brandveiligheid

AllenieuwopterichtengebouwenmoetenbeantwoordenaandevoorschriftenvanhetKBvan7juli1994(enwijzigingen)totvaststellingvandebasisnormenvoordepreventievanbrandenontploffing.Delaatstewijzigingdateertvan12juli2012enisvantoepassingvoorallegebouwenwaarvoordestedenbouwkundigevergunningingediendisvanaf1december2012.DitKBactualiseertdebasisnormenbrandpreventieopmeerderevlakken,o.a.aandeEuropeseregelgeving.DaarnaastbestaaterookdeNBNS21-204‘Brandbeveiligingenindegebouwen-schoolgebouwen’(1982).Weradenuaanombijopstartvanuwontwerpcontactoptenemenmetdelokalebrandweer.Documenten:• Brandveiligheidsnormenschoolgebouwen• KB12juli2012

2.4.2 Veiligheidspeelterrein

Eenspeelterreiniselkespeeltuin,elkspeelplein,elkespeelplaatswaarminstenséénspeeltoestelaanwezigisdatdoorkinderenofjongerencollectiefgebruiktwordtomtespelen.Eenspeelterreinmoetvoldoenaanveiligheidsnormenvoorschoolgebruik,dusnormaliterisdezedanookveiligvoorbuitenschoolsgebruik.Ditisweliswaarafhankelijkvandeactiviteit.Informeerbestbijuwverzekeraaren/ofbrandweerofereenrisicoanalysenodigisvoorhettypeactiviteit.Bijscholenwordtdergelijkerisicoanalyseuitgevoerddoordeinternepreventieadviseur,eenexternepreventieadviseurofeenrisicoanalist.Voorspeelplaatsendienaschoolsopenbaardomeinwordenkaneventueelaangekloptwordenbijdegemeente.Deanalysebetrefthetspeelterreinenalleaanwezigeelementen.Depreventieadviseurdetecteertgevarenenschatderisico’shiervanin.Hijofzijformuleertzonodigmaatregelen.


Depreventieadviseurgeeftenkeladvies.Deschoolisnietverplichtomhetadviestevolgen.Hetanalysedocumentmoetwelaltijdbeschikbaarzijnopschool.

AdviesspecifiekoverveiligheidbijgroeneavontuurlijkespeelplaatsenkanuvindenopdewebsitevanPimpjeSpeelplaats.

Meerweten?• FODEconomie:allesoverVeiligheidvanspeelterreinenenspeeltoestellen• HandboekVeiligheidvanspeelterreinen(3deeditie,2011)enerratum

(2014)• KindenSamenleving,sectieRuimte:veiligheidvanspeelterreinen• Speelomvzw:relevantenormen,handboekenendocumentatie

• Eenverwijzingnaardebetrokkenwettekstenvindtuhier.

2.4.3 Voedselveiligheid

Ookeenrefterispotentieeltedelenschoolinfrastructuur.Verenigingengebruikenderefterwelvakervoorbijvoorbeeldreceptiesofvergaderingen.Afhankelijkvanhetgebruikenhetprofielvandegebruikerkanmenbekijkenomaldannietookdekeukentedelen.Vooreenlokaleverenigingishetomslachtigomzelfglazenenkoelkastentevoorzien.Omwillevandezeerstrengehygiënenormenen-wetgevingwaaraan(groot)keukensvanscholenonderworpenzijn,staanscholenvaakniettespringenomhunkeukenopentestellen.

Indepraktijkzienwedezemogelijkheden:

• Volledigekeukenenrefterdelen.• Deelsdekeukenenrefterdelen.Degebruikerheeftslechtstoegang

totenkelekastenindekeuken,deanderekasten/apparatuurzijnopslot.Ofenkeldebarruimteinplaatsvandehelekeuken.Eventueelwordthetbargedeeltemetfrigo’senserviesfysiekafgeslotenvanhetkookgedeelte.

• Enkelderefterdelen.Doormiddelvaneenrolluikofschuifwandwordtdekeukenfysiekgescheidenenafgeslotenvanderefter.

• (Dekeukenenkeldelenmetgekendegebruikers.)


Bijvoorbeeld:Okraorganiseerteenbingo.Voordekoffiekunnenzerekenenopdeinfrastructuurvandeplaatselijkeschool.Zegebruikenhetkoffiezetapparaatenhetservies,zezorgendatallesnetjesterugstaatnahunactiviteit.

Letop:Strengehygiënenormenmakenhetmoeilijkeromeenrefterkeukenopentestellenvooromhetevenwelkeactiviteit/groep.

2.4.4 Preventievanschade,inbraakendiefstal

Omdatbijgedeeldgebruikvanschoolinfrastructuurverschillendegroepenenverantwoordelijkenhetgebouwbetreden,ishetvanbelangommeteenduidelijkeafsprakentemakenrondtoegangenhetafsluitenvanschoolinfrastructuur.Probeeruvoorafintebeeldenwaterkanmislopen,zodatukananticiperenopdergelijkesituaties.

Organisatorischemaatregelenbijinbraakpreventie

Veelalisachteloosheiddeoorzaakvaninbraken.Degelegenheidmaaktdikwijlsdediefendaarhoudtmenbestrekeningmee.

Probeerdooreengoedgesprektotduidelijkeafsprakenentaakverdelingtekomenzodateropzwakkepuntengecontroleerdkanworden.Wegevenalvastenkeleideeënmee,dieeventueelookopgenomenkunnenwordenindegebruiksovereenkomst.Maakafsprakenenplannenover:• Toegangscontrole.Wiemagerbinnenenwanneer?Wordteenlokaalnog

gebruiktdooranderenenwanneer?Wiemagerdanbinnenenwiesluiteraf?• Sleutelbeheer.Wieheefteensleutelvanwelklokaal?Moetiedereeneensleutel


hebbenvanbijvoorbeelddeberging?Zorgookdatueengoedzichtblijfthebbenophetaantalsleutelsdatinomloopis.

• Decontrolevanruimtesbijheteindevaneenactiviteit.Zijnalledeurenopslot?Zijnalleramendicht?Werdenderolluikenneergelaten?Slingerternogmateriaalrondophetterrein?

• Waardevolmateriaal.§ Tip:labelgedeeldmateriaal.§ Tip:Maakeenlijstvande(kostbare)inboedelvandegedeelderuimte

• Afsprakenmetdeburen.Eengoedebuurisbeterdaneenverrevriend.Legcontactenvraaghenofzeeenoogjeinhetzeilwillenhouden.

Bouwkundigemaatregelenbijinbraakpreventie

Somszijnorganisatorischemaatregelenonvoldoende.Vaakmoetjedusookstappenzettenomuwruimtebouwkundigbetertegaanbeveiligen.Erzijneenheleboelmogelijkebouwkundigemaatregelenvoorinbraak,dezeopsommenzouonsteverleiden.Maarvraaggerustnabijexpertenophetterrein.Algemeneprincipes

• Alsjekiestvoorbouwkundigbeveiligen,kiesjeerbestvooromdevolledigeruimteaantepakken.Hetheeftgeenzinomaandevoorkanteenstevigslotteplaatsenenaandeachterkantvanderuimtesdeoudeslotentebehouden.

• Houbijhetbouwkundigbeveiligenrekeningmetdeeisenennormenvandebrandweer.Bijeenbrandmoetengebruikersderuimteimmerssnelkunnenverlaten.Bespreekuwverbouwplannendusveiligheidshalveeensmetdebrandweerenpolitie(iinhetkadervaninbraakpreventie).

• Ukanerbijvoorbeeldvoorkiezenomtecompartimenterenenalhetkostbaarmateriaalinéén(kleinere)ruimtetebeveiligen.

• Zorgervoordatkwaliteitvanbeveiligingevenredigis.Eengoedbeveiligdetoegangheeftbijvoorbeeldweinigzinindieninbraakgemakkelijkisinderestvanhetgebouw.

BasisschoolSint-Ursula,Laken:Groeperingvanopentestellenzonesophetgelijkvloersenopdezolderverdieping.Eencentraletrapenlift(metverdiepingslot)makenhetmogelijkomdeverdiepingtebereikenzonderdeschooleigenruimtesdoortemoeten.Eenarchitecturaaluitnodigendeinkomwordtgecombineerdmeteenhekdiedoorvideocontrolekanbediendworden.Hiermeespelenzeinopdewijkproblematiek,envindenzeeenwerkbareverhoudingtussenveiligheidentoegankelijkheid.


2.4.6 VerkeersveiligheidDoorhetdelenvanschoolinfrastructuurmetverenigingenkunnenverplaatsingenbeperktworden.Doorbijvoorbeeldnaschoolseactiviteitenopschooltelatendoorgaan,kunnenkinderengewoonnablijvenenhoevenouderszichniettehaastenomoptijdkinderenvanpuntAnaarpuntBtebrengen.Anderzijdszijnnietallegebruikersperdefinitieschoolkinderenofpersonenuitdebuurt.Hetloontdusweldemoeiteomeensstiltestaanbijverkeersbewegingeninenrondscholenbijopenstelling.Gedeeldgebruikkaneenopportuniteitzijnomnatedenkenovereenbetereverkeersveiligheid.Veelscholenwerkenbijvoorbeeldmeteen“kiss&ride”-zone,waarbijeenvrijwilliger/schoolpersoneeldeurenopentvanwagensomkinderentehelpenuitstappenzodatouderszichniethoeventeparkeren.HetAgentschapWegenenVerkeerheefteenWerkboekSchoolomgeving,Samenwerkenaaneenduurzameenverkeersveiligeschoolomgevingontwikkeld.Ditwerkboekgeefteenoverzichtvangoedepraktijkeninschoolomgevingeneneenmethodiekdiebovendienookkanwordengebruiktomknelpuntenopdeschoolroutesoptelossen.Achteraanhetwerkboekwordtviaeenaantalfichesinspiratieaangereiktomconcreetwerktemakenvaneenduurzamereenverkeersveiligereschoolomgeving.Deficheszijninviergroepengerangschikt:

• infrastructuurmaatregelen(I-fiches)• educatiemogelijkheden(E-fiches)• handhavingsinitiatieven(H-fiches)• maatregelenvoororganisatieenoverleg(O-fiches)

Document:Werkboekschoolomgeving(AgentschapWegenenVerkeer)

2.5 Andere

Onderhetmotto‘eengewaarschuwdmensisertweewaard’overlopenwehierondernogeenaantaladministratieveenjuridischeaandachtspunten.Ditisuiteraardnietopiedereenvantoepassing,maarinhetkadervanopenstellingkanditinenkelegevallenwelvanpaskomen.

2.5.1 SABAMenbillijkevergoedingbijscholen

Afhankelijkvanhettypeactiviteitdatzoudoorgaanindeschoolkanhetnuttigzijnomtekijkenofhetaldannietnodigisomauteursrechtentevergoeden.Hieronder


eenbeknoptoverzichtvandemeestvoorkomendesituatiesenhetonderscheidtussenSABAMendebillijkevergoeding.

TerwijlSABAMderechtenvanauteursbeschermt,isdebillijkevergoedinginhetlevengeroepenomtegemoettekomenaandeprestatiesvanuitvoerdersenproducenten.SABAMSABAMisdeBelgischeVerenigingvanAuteurs,ComponistenenUitgevers.Zeintdeverplichtevergoedingvoorpubliekuitvoeringsrechtbijgebruikvanoflatenhorenofzienvanwerkenvanmuzikanten,schrijvers,filmmakers,...Devergoedinggaatnaardeauteurofcomponistvandetekstofmuziek.Ookalshetgaatomeenprivéfuifen/ofalsugeeninkomvraagt,moetuaanSABAMbetalen.Alleenvoor‘kostelozemededelingeninfamiliekring’moetugeentoestemmingaanvragenenbentuookgeenrechtenverschuldigd.Ubetaalteenforfaitvolgenseenbepaaldtarief.Hoeveelupreciesbetaalt,wordtbepaaldinfunctievandegroottevandezaal,deprijsvandemeestgevraagdeconsumptie,degevraagdeinkomprijzen...MeerinformatieoverdetarievenvindtuopdewebsitevanSABAM:www.sabam.beDebillijkevergoedingDebillijkevergoedingiseencompensatievooruitvoerdersenproducenten.Debillijkevergoedingwordtgevraagdwanneerumuziekofteksteninhetopenbaargebruiktwaarvananderendeauteurofcomponistzijn.Bijvoorbeeldbijhetspelenvanopgenomenmuziekopeenopenbarefuifofopdeachtergrondineencafé,restaurant,kapperszaak,fitness,wachtruimtevaneenarts,...Hetgaattelkensom“opgenomen”muziek(bv.radio,cd,mp3).Voorlivemuziekmoetugeenbillijkevergoedingbetalen.Meerinfo:https://www.debillijkevergoeding.be

2.5.2 Handelszaken,reclame&sponsoring

HandelsactiviteitenDitonderdeelisbedoeldvoorscholendiezelfhandelsactiviteitenorganiserenvoorderden.Voorverenigingendiehandelsactiviteitenorganiserenisditnietvantoepassing.

Deonderwijsregelgevingsteltdatscholenhandelsactiviteitenmogenorganiseren


voorzoverdeopbrengstbesteedwordtaanonderwijsenverenigbaarismetdeonderwijsopdracht.Dehandelsactiviteitenmogengeen'dadenvankoophandel'zijn.Eenschoolkanechterwelactiviteitenontwikkelendieeenbeperktvermogensvoordeel(eenmarginaalwinstoogmerk)nastreventerbekostigingvanhaarwerking.Verdermoetendehandelsverrichtingenverenigbaarzijnmetdeonderwijsopdrachtvandeschool.Ditbetekentdatdeverrichtingenmoetenkaderenindenormaledienstverleningaandeleerlingenofindeafwerkingvanhetleerprogramma.Indiendehandelsactiviteitennietrechtstreeksbijdragentotderealisatievandeonderwijsopdracht,danmoetenzeeenoccasioneelkarakterhebbenomtoelaatbaartezijn.Deopbrengstmoetaanonderwijsbesteedwordenenermaggeenaankoopverplichtinggelden.

Bijhetvoerenvanhandelsactiviteitenzijndeonderwijsinstellingenverplichtderegelgevinginzakehandelspraktijkentevolgen,zoalsondermeerdefederalewetgevingbetreffendedehandelspraktijkenendebeschermingvandeconsument.Deonderwijsinstellingendieneneerlijkehandelsgebruikenterespecteren,aandachttehebbenvoorderechtenvandeklantenonrechtmatigebedingenuittesluiten.Onderdezelfdevoorwaardenkandeschoolhaarmedewerkingverlenenaanhandelsactiviteitenvanderdenbinnendeschool.

ReclameensponsoringSteljehebtalsschool/lokaalbestuur/verenigingeensponsorkunnenovertuigenomteinvestereninverbouwingeninfunctievanmultifunctioneleschoolinfrastructuur.Dezesponsorvraagtomgeafficheerdteworden.Watkan,watkanniet?Hieroverwaakto.a.decommissiezorgvuldigbestuur.Meerinfooverderegelgevingenprocedurevindtuviadezelink.

Eenschoolbestuurdatreclameboodschappentoelaat,dienteenaantalprincipesnatekomen.Hetschoolbestuurwaakteroverdat:

• 1°doorhetschoolbestuurverstrekteleermiddelenofverplichteactiviteitenvrijblijvenvanreclameboodschappen;

• 2°facultatieveactiviteitenvrijblijvenvanreclameboodschappen,behoudensindiendereclameboodschappenlouterattenderenophetfeitdatdeactiviteitofeengedeeltevandeactiviteitingerichtwerddoormiddelvaneengift,eenschenkingofeenprestatieverrichtonderreëleprijsdooreenbijnamegenoemdenatuurlijkepersoon,rechtspersoonoffeitelijkevereniging;

• 3°dereclameboodschappenkennelijknietonverenigbaarzijnmetdepedagogischeenonderwijskundigetakenendoelstellingenvandeschool;

• 4°dereclameboodschappendeobjectiviteit,degeloofwaardigheid,debetrouwbaarheidendeonafhankelijkheidvandeschoolnietinhetgedrangbrengen.

2.5.3 Onroerenderfgoed


SommigeschoolgebouwenzijnbeschermdonroerenderfgoedofopgenomenindeInventarisvanhetOnroerendErfgoed.Dezescholenbeschikkenbijvoorbeeldoverkloostergebouwenofeenkapel.

WievragenheeftoverhetontwijdenenofherbestemmenvanreligieuzegebouwenkandeexpertiseinroepenvanhetCentrumvoorReligieuzeKunstenCultuur.Zijbegeleidenaanvragenvanher-ofnevenbestemmingenvalorisatievanreligieuserfgoed.

Bijvoorbeeld:DitkloosterenschoolgebouwinMaldegemuitdeInventarisvanhetOnroerendErfgoed.VooralgemenevragenrondonroerenderfgoedkanuterechtbijhetAgentschapOnroerenderfgoed.Dezeoverheidsinstantieverleentonderbepaaldevoorwaardenooksubsidievooronroerenderfgoed.Dit

wordtbesprokeninhethoofdstukrondfinanciering.Gerelateerdelectuur:

• ‘Eentweedelevenvoorreligieuserfgoed’vanBartVanMoerkerkeinhettijdschriftLokaal(juni2011).

• OnroerendErfgoed,‘Eerstonderzoeken,danherbestemmen’(2014)

2.5.4 Infrastructuurkinderopvang

InNederlandkiestmenallangervoordecombinatieschool–kinderopvang.Eenluxevoorveelouders,diedaninéénbeweginghunjongsteenouderekinderenkunnenafzettenenophalenaandeopvang/school.Hoewelditeerdersamengebruikisvanschoolinfrastructuurwillenwegraaggeïnteresseerdendewegwijzennaarmeerinfooververeistenormenvoorkinderopvang.VerderinhetluikjefinancieringbesprekenweeenmogelijkesubsidievanhetVlaamsInfrastructuurfondsvoorPersoonsgebondenAangelegenheden(VIPA).

Infrastructuurheefteenbelangrijkeimpactopdewerkingvankinderopvang.Metjegebouweninrichtingkanjeeenkindvriendelijke,veiligeengezondeplekcreërenwaarkinderenenbegeleiderszichgoedvoelen.BijhetVIPAkanjeterechtvoorinfoenadviesoverdeinfrastructuurvandekinderopvanglocaties.Basisvereisteninfrastructuurzonderverbouwing


Erzijneenaantalspecifiekeinfrastructurelebasisvereistenvooreenkinderopvanglocatie,zoalsvergunningsvoorwaardenKindenGezin,voedselveiligheid,brandveiligheid,regelgevingrondwelzijnophetwerk,…Bekijkdezebasisvereisteneninformeerjevoldoendebijdejuisteinstantie.Letop,wanneerjegaat(ver)bouwen,isbijkomendnogandereregelgevingvantoepassing.Meerinfodaarovervindjebijbasisvereisteninfrastructuur(ver)bouwen.• KindenGezin(KG)–algemeen:devergunningsvoorwaardenvanKindenGezin

voorkinderopvangvanbaby'senpeuters.Inhetreferentiekaderwordtdedoelstellingvandevergunningsvoorwaardenverduidelijktenerzijnooknogtipsoverhoejedetoepassingvanderegelgevingkanrealiseren.Hiervindjederegelgevingvoordeopvangvanschoolkinderen.

• Functiewijziging(FW)–algemeen:Informeerbijdestedenbouwkundigedienstvanjegemeenteofeenfunctiewijzigingnodigenmogelijkis(vb.vangezinswoningnaarkinderopvang).Eenfunctiewijzigingkaneenimpacthebbenopdebrandveiligheidenstedenbouwkundigevereisten.

• Voedselveiligheid(FAVV)–groepsopvang:JevindtdewettelijkeverplichtingenvanhetFAVVterugindeautocontrolegidsvoedselveiligheidvoorbaby'senpeuters.BijdeVoorlichtingscelvanhetFAVVkanjeterechtmetjevragenenookvoorgratisvorming.

• Brandveiligheid(BV)–groepsopvang:Alsorganisatorvangroepsopvangmoetjeinfrastructuurvoldoenaandebrandveiligheidsvoorschriften.JekanditaantonenmeteenbrandveiligheidsattestAofBdatjeaanvraagtbijdeburgemeestervandegemeente.Debrandveiligheidsvoorschriftenzijnenkelvantoepassingophetgedeeltevandekinderopvanglocatie(enevacuatiewegen)indienditeenbrandwerendcompartimentis,zonietmoethetvolledigegebouwvoldoenaandevoorschriften.

• Arbeidswet(AW)voororganisatorenmetwerknemers-groepsopvang:Bouwtechnischenormenvoorhetwelzijnvandewerknemers.Werknemerszijnallepersonendiearbeidverrichtenonderhetgezagvaneenanderpersoon(bv.gewonewerknemer,eenstatutair,,..).VoorbijkomendeinlichtingenkanjeterechtbijExternedirectiesToezichtophetWelzijnophetWerk.Dezevereistenzijnvantoepassingvanaféénwerknemer.

Basisvereisteninfrastructuurbijhet(ver)bouwenBijeenverbouwingofeennieuwbouwzijnereventueelnogbijkomendeaandachtspuntenvantoepassing(bv.toegankelijkheid).

§ HetVIPAsubsidieertderealisatievanduurzame,toegankelijkeenbetaalbarezorginfrastructuur.Vooreenaanvraagzijnerverscheidenevereisten.

§ Toegankelijkheidvanwelzijns-engezondheidsvoorzieningen§ AllegebouweninVlaanderenwaarvooreenstedenbouwkundigevergunning

wordtaangevraagdofeenmeldingwordtgedaan,moetenaandeEPB-eisenvoldoen.

§ Voorelkebouwofverbouwingwaarvooreenstedenbouwkundigevergunningvereistis,bentuverplichtomeenarchitectaantestellen.Dearchitectisop


dehoogtevandealgemenebouwtechnischenormeringen.§ Bijvervangingvanglaszijnernormenvoordeinstallatievanveiligheidsglas

(NormNBNS23-002).Meerinfovindjebijjeglasleverancierofjearchitect.Gratisplan-adviesbijverbouwingvaninfrastructuurvoorkinderopvangbijhetVIPA.

Goodpractice:Minderbroederssite-stadGenk• Hetstadsbestuurwerdin2012eigenaarvanhetkloostervande

Minderbroeders(enomliggendegronden)inHoevenzavel.Debedoelingisomditkloostereensocio-culturelebestemmingtegevenmethuisvestingeneensamenwerkingvandiverseverenigingentefaciliteren.

• DestadGenkneemtdesturenderolopzich.• DestadGenkmaakteenmasterplanenontwikkelingsplanop,ditwordt

latervertaaldineenRUP.• Destadzalookinitiatiefnemenomdewoongebouwenteontwikkelen.• Deherbestemmingvanhetkloosterwordtgecombineerdmetdebouw

vaneennieuwkinderdagverblijf,deaanlegvaneengemeenschappelijkpark,deherstructureringvaneenbestaandeschoolenresidentieelvastgoed.

• Desamenhangvanhetgeheelwordtonderzochtviaeenmasterplan.• Vanuitdestadwordthetinitiatiefgenomenomverschillendelokale

verenigingentegroeperenbinnenhetbestaandekloostergebouw.• Indeverkoopsvoorwaardenvanhetkloosterwerdgestelddatdesocio-

culturelebestemming18jaarmoestbehoudenblijven.• Binnenhetomliggendeparkwordennieuwewoonvolumesvoorzien.De

woonvolumeszijnvangrootbelangvoordegoedewerkingvandesite.Momenteelmisthetgebiedsocialecontrole.

• Optermijnzalgetrachtwordenhetsamengebruik/multifunctioneelgebruikvandesporthaltevergroten:gedurendededagalsturnzaalvoordeschool,tijdensdeavondenweekendvoorlokalesportverenigingen.

2.5.5 Overzichtregelsennormenperbeleidsdomein

Wanneerwedenormenvanenkeleactorennaastelkaarplaatsen,merkenwedatmenopveelpuntenteruggrijptnaardezelfdewetgeving,zoalsdithetgevalisbijderegelgevingnaartoegankelijkheid,sanitairevoorzieningenofveiligheidspeeltoestellen.Tochiservoorbepaaldethema’sspecifiekeregelgevingperbeleidsdomein.Ditisbijvoorbeeldhetgevalvoorderegelgevingomtrentbrandveiligheid.Infrastructuurvoorzieningenvooronderwijs,kinderopvang,sportenjeugdhebbenelkhuneigengeldendenorm.Wegevenhiereenoverzichtvandegeldenderegelgevingvoorinfrastructuurperbeleidsdomein.Documentinbijlage:Overzichtregelsennormenperbeleidsdomein(tabel)


3. Waarkanikopzoeknaarextrafinanciering?

Eenaparteinkominfunctievanhetbuitenschoolsgebruikvaneenturnzaal?Eennieuwbouwinoverlegmetdebuurtverenigingen?Hetkostallemaalgeld.Hebtuslechtseenkleinbudgetnodigvooreenaanpassingofeerdereengrotesomgeldomverbouwplannenterealiseren?Erzijntalvanmogelijkheden.Weoverlopenvooruzoweldesubsidiërendeinstantiesalsdealternatievefinancieringsmogelijkheden.Hetloontdemoeiteomuwprojectgoedtebekijkenentezienwelkeoptieserbeschikbaarzijnbijverschillendeinstanties.Hetkomteropneercreatiefomtegaanmetverschillendesubsidiekanalen.Ofzelffaantekloppenbijverschillendeinstellingen.Ukanookafhankelijkvandewerkendieuwiluitvoerenbijverschillendeinstellingentegelijkeensubsidieaanvragen.DitdeedBredeschoolNieuwlandbijhetinrichtenvanverschillendeverdiepingenmetverschillendepartners:

BredeschoolNieuwland–Brussel:• Deaanvraagtotcapaciteitsuitbreidingvaneenbasisschoolineenvleugelvaneenleegstaandehogeschoolgeeftaanleidingtotdeaankoopvanhet(bijna)volledigegebouwdoordeVlaamseGemeenschapscommissie(VGC)ondersteundmetmiddelenuitVlaanderen.• Doelisomeenbredeschooluittebouwenopdesitebinnenbestaandegebouwen.Hetprogrammabestaatuiteenbasisschool,eenkinderopvang,buitenschoolseopvang,eenopvoedingscentrumeneenmuziekacademie.• Erworden4bouwherenbijelkaargebrachtdiemetmiddelenvandeVGC,AGION,VIPAendestadBrusseleen‘gezamenlijk’projectuittekenen.• DeVGCneemtdecoördinatievanhetprojectvoorhaarrekening;5aannemers,2architectenzijnnoodzakelijkomditprojectgerealiseerdtekrijgenopkortetermijn.• Desitewordtopgesplitsttusseneigenaars,huurders,erfpachtnemersenbouwheren.• Hetgezamenlijkgebruikendesamenwerkingzullenmoetengroeienindeloopvandetijd.• EenzakelijkbeheerderenklusjesmanbetaalddoordeVGCheeftalsdoeldeafstandtussendegebruikersteverkleinen.Eenconciërgewordtindetoekomstvoorzien.

3.1 Viasubsidiërendeinstanties

Hierbijeenaantalinstellingenen/ofoverhedenwaaruterechtkanvoorinformatieofsubsidie:


• AGION• SportVlaanderen• VIPA&KindenGezin• Onroerenderfgoed• GO!• KatholiekOnderwijsVlaanderen• OnderwijssecretariaatvanStedenenGemeenten• Gemeente• Provincie

3.1.1 AGION

AGION,hetAgentschapvoorInfrastructuurinhetOnderwijs,zorgtvoordesubsidieviagewonefinancieringbijdeaankoop,debouwendeverbouwingvanschoolgebouwenvoorhetkleuter-enleerplichtonderwijs.Hetbasisonderwijskanrekenenop70%vandesubsidiabelekostprijs,voorhetsecundaironderwijs,deCLB’s,internatenenhetvolwassenenonderwijsbedragendesubsidies60%vandesubsidiabelekostprijs.Voorhetnietdoordesubsidiegedektedeelvandekosten(30of40%)kaneeninrichtendemachtmitsvoldaanwordtaandevoorwaarden,eenleningaangaandiedoordeVlaamseoverheidgewaarborgdwordt.Omzijnopdrachttekunnenvervullen,ontvangtAGIONjaarlijksmachtigingenvandeVlaamseRegering.

WiekaneenberoepdoenopdesubsidiëringviaAGION?Deonderwijsinstellingen,internatenenCLB’sdievoldoenaandegeldenderationalisatie-enprogrammatienormenkomeninaanmerkingvoorsubsidiëring.Deaanvragervaneensubsidiemoeteenrechtspersoonzijnenbeschikkenovereenzakelijkrecht(bijvoorbeeldeigenaar,erfpachtofrechtvanopstal).AGIONvervultzijnopdrachtvoorhetgesubsidieerdvrijenofficieelonderwijs.Voordebasis-ensecundairescholenuithetBrusselshoofdstedelijkgewestwerktAGIONsamenmetdeVlaamseGemeenschapscommissie.

WelkewerkenaanschoolgebouwensubsidieertAGION?§ NieuwbouwAllewerken(inclusiefeersteuitrusting)metdebedoelingomnieuwegebouwenopterichten,deuitbreidingvandebestaandegebouwenofwerkenaandebuiteninfrastructuur,exclusiefdeuitbreidingswerkenzoalsbepaaldbij“verbouwingswerken”.§ VerbouwingswerkenAllewerken(inclusiefeersteuitrusting)dieuitgevoerdwordenaanbestaandegebouwenofbuiteninfrastructurenmetinbegripvankleineuitbreidingswerkenmeteenmaximalebrutooppervlaktevan30m².§ Aankoop


Deverwervingvaneengebouwdatinaanmerkingkomtvooreenbestemminginhetonderwijs,vooreeninternaatofvooreencentrumvoorleerlingenbegeleiding.§ BuitenaanlegDeaanlegvaneenopenofoverdektespeelplaats,fietsenberging,parkeer-enmanoevreerruimte,toegangspaden,omheiningen,groenenhellingenkomeninaanmerkingvoorsubsidiëring.Meerwetenoverbuitenaanleg,klikhier.§ EersteuitrustingEersteuitrustingisuitrustingdieaangebrachtwordtbijnieuwbouwofverbouwingswerken,dieonontbeerlijkisvoorhetgebruikvandeinfrastructuurendieonroerendisuithaaraardofdoorbestemming.Meerwetenovereersteuitrusting,klikhier.§ AndereDossierswaarvandekostprijsminderdan8.500eurobedraagt(exclusiefbtwenalgemeneonkosten)komennietinaanmerkingvoorsubsidie.DergelijkewerkenwordenaanzienalsonderhoudswerkenensubsidieertAGIONniet.Eenoverzichtmetsubsidiabeleenniet-subsidiabelebestekpostenvindjehier.

Watzijndeprocedures?AGIONverleentsubsidiesviaeenaantalprocedures.Elkeprocedurebestaatuiteenverschillendaantalfasesdieelkaarchronologischopvolgen.Welkeprocedureumoetvolgenenwelkestukkenhetdossiermoetbevatten,wordtbepaalddoordeaardendekostprijsvandebouw-ofverbouwingswerken.NaastderegulieresubsidiëringcoördineertAGIONdeinhaalbewegingscholenbouwviaalternatievefinanciering.DezeinhaaloperatieisbeterbekendonderdenaamDBFM.HetagentschapparticipeertindeDBFM-vennootschapdieisopgerichtomintestaanvoorhetontwerp,debouw,definancieringenheteigenaarsonderhoudvandeschoolinfrastructuur.Gedurende30jaarsteltdevennootschapdeschoolgebouwenterbeschikkingaandeinrichtendemachtendiedaarvoorinruileenperiodiekebeschikbaarheidsvergoedingbetalen.AGIONzorgtdaarbijvoordeuitbetalingvaneentoelageopdiebeschikbaarheidsvergoedingen.ErzijnookhuursubsidiesmogelijkbijAGION.Alleinformatieoverdebasisvoorwaardenvoorsubsidies,deverschillendesubsidiëringsprocedures,deinhaalbewegingschoolinfrastructuur,wettenennormenoverscholenbouwkanuvindenopdewebsitevanAGION.

3.1.2 SportVlaanderen

Op15julikeurdedeVlaamseRegeringdeprojectoproep“Naschoolsopenstellenvanschoolsportinfrastructuur”goed.HiermeeslaanVlaamsministervanSportPhilippeMuytersenVlaamsministervanOnderwijsHildeCrevitsdehandeninelkaaromscholeneenduwtjeinderugtegevenomhunbestaandeschoolsportinfrastructuurnaschoolsopentestellenenkwaliteitsvollertemaken.


MinistervanSportPhilippeMuyters:“Inonzescholeniserheelveelwaardevollesportinfrastructuur,jammerdatdeclubsendesportersdaarvaaknogonvoldoendegebruikvankunnenmaken.Sportenonderwijsslaandaaromnudehandeninelkaaromscholenteovertuigenhunsportinfrastructuurnaschoolseninhetweekendopentestellenenhentehelpendatpraktischmogelijktemaken.”(persbericht–09.08.2016)

VlaamsministervanOnderwijsHildeCrevits:“Hetdelenvanschoolinfrastructuur,endusookvansportaccommodatieinscholen,iseenbelangrijkedoelstellingvanhetMasterplanScholenbouw.Daaromdeoproepnaarscholenomprojectenintedienenomhunsportinfrastructuurmeeropentestellenvooranderegebruikers.Ditkanveelmensendekansbiedenombuitendedeschoolurentesporten,tebewegenenmaximaalgebruiktemakenvandereedsbestaandeschoolsportinfrastructuur.Ditbetekenteendubbelewinst:énvoordescholenénvoordelokalesportclubs.”(persbericht–09.08.2016)

Deprojectoproeprichtzichnaarscholendienaschooltijd,tijdenshetweekendeninschoolvakantieshunsportinfrastructuurwillenopenstellenvoorsportclubs,sportdienstenenanderegebruikers.Geselecteerdescholenzullenhierbijzowelpraktischalsfinancieelondersteundworden.Definanciëleondersteuninggeldtzowelvoorinfrastructuurwerkenalsvoorexploitatiekosten.Intotaaliservoordezeprojectoproep2.300.000eurobeschikbaarbijdebeleidsdomeinensportenonderwijssamen.VoordepraktischeondersteuningvanscholenwerdeenbegeleidingsfunctietoegekendaanhetVlaamsInstituutvoorSportbeheeren–recreatiebeleid(ISB).Informeren,adviseren,begeleidenencoachenstaanhierbijcentraal.TevenszalhetISBgoedepraktijkenverzamelenencommunicerennaardeheleonderwijssector.Scholenhebbentot16december2016omeenaanvraagintedienen.

• Projectoproepnaschoolsopenstellenvanschoolsportinfrastructuur

3.1.3 VIPA&KindenGezin

HetVIPAsubsidieertderealisatievanduurzame,toegankelijkeenbetaalbarezorginfrastructuur(o.a.kinderopvang).Desubsidiesdienenomnieuwegebouwenopterichten,ofombestaandegebouwenvoorlangetermijninordetestellenopfunctioneelenbouwtechnischvlak.HetVIPAkomttussenindebouwkostvooreenvastbedragperm2datovereenkomtmetongeveer60%vandegeraamdebouwkost.Hetbetreftdekostenvoorbouweneneersteuitrustingbijnieuwbouw,uitbreidingofverbouwenvangebouwen.AfhankelijkvandeaardvandewerkenkomthetVIPAforfaitairtussenindebouwkost,ofopbasisvandegoedgekeurderaming(eneindafrekening).Deaankoopvaneengebouwaldannietincombinatiemetverbouwingenkanookgesubsidieerdworden.DeaankoopvangrondsubsidieerthetVIPAniet.


HetVIPAsubsidieertooklouteruitrustingenmeubilering.

Deprocedurevoor'deaanvraagtotgoedkeuringvanhetmasterplanenvandesubsidiebelofte'bestaatuitvolgendestappen:

1. Voortraject2. Subsidieaanvraagensubsidiebelofte3. Startinvestering,subsidiebetalingenenevaluatie2en34. Waarborg(optioneel)

Meerinfohierovervindtuhier.

3.1.4 Onroerenderfgoed

Voormaatregelen,werkenofdienstendienoodzakelijkzijnvoorhetbehoudofdeherwaarderingvanerfgoedkenmerkenen-elementenvanbeschermdonroerenderfgoed,kanjeeenerfgoedpremieaanvragen.Bijdezepremiezijntweeproceduresmogelijk:eenstandaardprocedureofeenbijzondereprocedure.Bijdeerfgoedpremieishetgebruikelijkepremiepercentage40%,ongeachtdeprocedurediejekiest.Voorbepaaldetypenvanerfgoediseenverhoogdpremiepercentagevoorzien,bijvoorbeeldvoorZEN(ZonderEconomischNut)-erfgoed,openerfgoed,onderwijsgebouwenengebouwenbestemdvooreenerkendeeredienst.Openerfgoediserfgoeddatactiefenopregelmatigebasisopengesteldwordtmetalsbedoelingdeerfgoedwaardeervanindekijkerteplaatsen.Jegeeftdebezoekersinzichtinde(historische)rolofbetekenisvanheterfgoedenrichtjedaarbijopallelagenvandebevolking.Openerfgoedmoetvoldoenaanverschillendevoorwaarden,dieookopgenomenzijnineenbeheersplan.Zomoetheterfgoedbijvoorbeeldopeen(inter)actieveensprekendemanierontslotenzijn,enmoetdeopenstellingexemplarischzijnvoorVlaanderen.Devoorwaardenzijnopgesomdinartikel25(Hoofdstuk1)vanhetgewijzigdeOnroerenderfgoedbesluit.Weetjenietzekerofjeeenbeheersplannodighebtvoordeaanvraagvaneenerfgoedpremie?Metditstroomschemavindjehetantwoord.Gaeerstnawathetbeschermingsstatuutvanhetgoedinkwestieisviageo.onroerenderfgoed.be.

Omaanspraaktemakenopeenverhoogdeerfgoedpremievan60%of80%moetjealtijdovereengoedgekeurdbeheersplanvoorhetbeschermdgoedbeschikken.Zowelbijdestandaardprocedurealsbijdebijzondereprocedurekanjeeenerfgoedpremieoptweemanierenaanvragen:

• opbasisvaneenkostenraming;• opforfaitairebasis.

Hetagentschapkomtterplaatsevaststellenofdewerkenuitgevoerdzijnvolgensde


regelsvandekunst.Omhetbedragvandeerfgoedpremieopforfaitairebasistekennen,raadpleegjedetabelmetvastebedragen.

3.1.5 GO!

HetGO!onderwijsvandeVlaamseGemeenschapontvangtmiddelenvandeVlaamseOverheidvoorhetonderhoudendevervangingvanhetpatrimonium.HetBijzonderDecreetvanhetGO!bepaaltdebevoegdheidsverdelingoverdeverschillendeniveausvanhetGO!.GroteinfrastructuurwerkenwordengerealiseerddoormiddelvaneenmeerjarenplanningdiegoedgekeurdwordtdoordeRaadvanhetGO!.DeScholengroepenstaaninvoordekleineinfrastructuurwerkeneneigenaarsonderhoudenzijnbevoegdvoorhetopenstellenenverhurenvanschoolinfrastructuur.Indienugeïnteresseerdbentofvragenhebtvoorsamenwerkingneemtubestcontactopmetdedesbetreffendeschoolen/ofscholengroep:http://www.g-o.be/schoolzoeker/

3.1.6 KatholiekOnderwijsVlaanderenSchoolbesturenvanhetkatholiekonderwijskunnenvooradviesenondersteuningterechtbijdeinfrastructuurmedewerkersvandeDienstBestuur&OrganisatievanKatholiekOnderwijsVlaanderen.DeDienstBestuur&organisatiezorgtvooradviesenondersteuninginpatrimoniumbeheer,vertegenwoordigingenbelangenbehartigingvanhetkatholiekonderwijsoveralwaarscholenbouwtersprakekomteniseenkennis-enopleidingscentruminverbandmetscholenbouwinVlaanderenenBrussel.MaardedienstistochvooralgekendvandeconcretebegeleidingvangesubsidieerdebouwprojectenvoordeinrichtendemachtenvanhetkatholiekonderwijsbijhetAgentschapvoorInfrastructuurinhetOnderwijs(AGION).Deinvullingvandiedienstverleningperthemaevolueertindeloopvandetijd.DeDiensteBestuur&organisatiestreeftdanooknaareenvoortdurendeverbeteringvandekwaliteitvanhaardienstverleningtegenhetlichtvandewijzigendevragenennodenvaninrichtendemachten,directies,ontwerpers,...

Meerinformatieoverfinancieringvindtuviadezelink.

3.1.7 OnderwijssecretariaatvanStedenenGemeenten

OmdatallestedenengemeentendiezelfonderwijsorganiserenvertegenwoordigdwordendoorOVSG,wordendossiersvanstedelijkeengemeentelijkschoolbesturenbehandelddoorAGIONopbasisvaneenprioriteitenlijstdieOVSGopstelt.DezemaniervanwerkenisgoedgekeurddoorderaadvanbestuurvanOVSG.


OVSGhanteerteenaantalcriteriaomdeaanvragenvoorschoolgebouwendossiersopeenprioriteitenlijstteplaatsen.Dedatumwaaropdeaanvraagisingediendisheteersteenbelangrijkstecriterium.Alsereenonvoorzienenoodsituatieisdiehetgevenvanonderwijsinhetgedrangbrengt,kanhieropeenuitzonderinggemaaktworden.Bijkomendecriteriazijndeaanwezigheidvancontainerklassen,eensterkgestegenaantalleerlingen,hetfeitdatalinvesteringenzijngedaanmeteigenmiddelenendesubsidiesdieinhetrecenteverledenzijnverkregen.Metdehuidigetoestandvandegebouwenofmeteendoorlichtingsrapportwordtinprincipegeenrekeninggehouden.

Enkelhetkleuter-enleerplichtonderwijskansubsidiëringvoorinfrastructuurdossiersontvangenviaAGIONviadeprioriteitenlijstdieOVSGopstelt.

[email protected]

3.1.8 Gemeente

Ukanuiteraardookaankloppenbijuwgemeenteofstad.Maakeenbeknoptdossieropwaarindatuhetbelangendenoodvangedeeldgebruikaankaart.Leguwsituatieuitenspecifieerwatuverwachtvandegemeente.DitkaneenfinanciëlesubsidiezijnvanuithetdomeinJeugd,Cultuur,Sport,VrijetijdofOnderwijs.Maarukanookvragennaareenwederdienstinruilvooropenstellingvanschoolinfrastructuur.Bijvoorbeelddegemeentemaggebruikmakenvandespeelplaatsvoorspeelpleinwerkinginruilvoorhettuinonderhoud.Inditgevalrichtuzichbesttotheelhetschepencollege/gemeentebestuur,inplaatsvannaaréénspecifiekedienst.

HetSint-BavocollegeinGentkrijgeenapartegerenoveerdeingangvoordeGroenzaal,inruilvoor7stadsdagen.Ditzijn7dagenperjaarwaarbijdestaddeGroenzaalmaggebruiken(bijvoorbeeldvoordeGentsefeesten).

DeToverfluitinGentdeeltnadeschoolurenhaarspeelplaatsmetdebuurtalsbuurtparkjeinruilvooronderhoudvanhunGroeneAvontuurlijkeSpeelplaats.

Mogelijkeinhoudvooreenbriefaandegemeente:

• Beschrijvingvandenoodaangedeeldeinfrastructuur• Beschrijvingschoolinfrastructuurmeteventueeleenplannetje• Jevraagaandegemeente

o Financiëlehulp:specifieerhoeveelvoorwat,eventueelmetoffertebij.

o Logistiekehulp:specifieerwataanwelkefrequentie(sleuteldragers,tuinonderhoud,…)

• DeWin-winvoordegemeente,watkanjijdegemeenteaanbieden.• Vraagnaareengesprek+contactgegevens(school+partners)


Bouwkostenkanuookmetenkelepartnersdelen,m.a.w.hethoeftnietaltijddeschooltezijndieinfrastructuurkostmoetdragen.BijvoorbeeldineenpassiefschoolinBilzenheeftdegemeenteeendeelvandebouwkostbetaald.

3.1.9 Provincie

ProvinciaalkanjebijvoorbeeldvoordeaanlegvaneenGroeneAvontuurlijkeSpeelplaatssubsidieaanvragen.ZolanceerdedeProvincieVlaams-Brabanteensubsidieoproepvoornatuurprojectenopschool.HiervindjeenkelevoorbeeldenvanNatuurprojectenopschool.

Welijstenhiervoorueenaantallinksopperprovincie:

• Antwerpen• Brussel • Limburg• Oost-Vlaanderen• Vlaams-Brabant• West-Vlaanderen

3.2 AnderefinancieringsbronnenWesommenhiereenaantalfinancieringsbronnenopdielosstaanvandeklassiekesubsidiërende(overheids)instanties.Dezeinformatieisvooralgerichtnaarverenigingen.Meerinfovindtuophttp://scwitch.be/.3.2.1 Giften,schenkingen,legaten

Giften

• geldgeschonkendooreenindividu(bijleven)ofeenorganisatie• meestallagerbedrageneeneenmaligkarakter• vereistgeennotariëleakte(geenschenkingsrechtenennotariskosten)• somsfiscaleaftrekbaarheid

Informatieoverdefiscaliteit:zieGiftenenfiscaliteit.SchenkingenHetbetreftgevenvangelddooreenindividubijleven,metnotariëleakte.Schenkingengebeurenvooralomfiscaleredenen(schenkingbijlevenisfiscaalinteressanterdannalatenschapmetsuccessierechten).Schenkingsrechtenhebbeneenvlakfiscaaltarief.SchenkingenaancultureleVZW’sofStichtingen:altijd5,5%,ookvooronroerendegoedereninVlaanderen.


Handgiftenaanprivérechtspersonenmetonbaatzuchtigdoel(VZW’s,StichtingenenIVZW’s)moetennietgemachtigdworden,watookhetbedragvandeschenkingis.Eenhandgiftiseengiftvanhandtothandvanroerendegoederen.BankoverschrijvingenwordendoordeFODJustitiebeschouwdalshandgiften.Ookschenkingentussenprivérechtspersonenmetonbaatzuchtigdoelvallenbuitendemachtigingsvereiste,watookhetbedragvandeschenkingis.Hetspecialiteitsbeginselmaaktweldathethiermoetgaanomschenkingentussenrechtspersonenmeteengelijkaardigdoel.Schenkingentussenvzw’skomenindepraktijkheelvaakvoor:

• bijeenontbinding/vereffeningvaneenvzw:deoverdrachtvanhetresterendeactiefdooreenontbondenvzwaaneenanderevzw;

• stortingendooreenVZWombijvoorbeelddeschuldenvaneenandere(zuster)VZWtedekken.

VolgensdeadministratieverechtspraakisvoorschenkingentussengelijkaardigeVZW’sgeenmachtigingvereist.Alsdebegunstigderechtspersoonhetuitdrukkelijkvraagt,kantocheenministeriëlemachtigingverleendworden.OnrechtstreekseschenkingenMenkanbijvoorbeeldbijhetafsluitenvaneenlevensverzekeringeenderdepersoonbegiftigen.DitkaneenVZWzijn.

LegatenEenlegaatiseenschenkingbijoverlijdenvaneenindividu(viaeentestamentishetmogelijkomaaneenpersoonofeenorganisatiegeldofandereeigendommenteschenken).Eenduo-legaatiseenspecifiekefiscaletechniekwaarmeeeendeelvanhetvermogenwordtgeschonkenaaneengoeddoel,dat‘inruil’desuccessierechtenmoetbetalenophetanderedeelvanhetvermogendatwordtnagelatenaaneenfamilielidofeenanderelegataris.Ditkomthierondernogaanbod.Verenigingenzonderrechtspersoonlijkheidkunnengeenschenkingenoflegateninontvangstnemen.Nalatenaaneenvereniging:ineengeldigopgemaakttestamentkaneenorganisatiealsbegunstigdewordenaangesteldenkaneenlegaatwordentoegewezenaaneenorganisatiediedenalaterwensttesteunen.Inhettestamentwordtdanaangeduidwelkgeldbedragen/ofwelkegoederenwordengeschonken.SuccessietarievenvoorVZW’s,Stichtingen,IVZW’sDesuccessierechtenbedragen8,5%inVlaanderen,inBrussel12,5%,eninWallonië7%.HetVlaamsetariefvan8,5%geldto.a.voorVZW’s,ziekenfondsenenlandsbondenvanziekenfondsen,beroepsverenigingen,internationaleverenigingen


zonderwinstoogmerk(IVZW’s),privéstichtingenenstichtingenvanopenbaarnut.Duo-legaatHetgrotevoordeelvaneenduo-legaatisdemogelijkheidomeenexactbedragtelegaterenaandeerfgenamen,vrijvansuccessierechten,waarbijdeVZWofStichtinghetsaldokrijgtenalleverschuldigdesuccessierechtenvoorhaarrekeningneemt.Denotarisisbestgeplaatstompersoonlijkeuitlegtegevenoverdewerkwijze,dehoogtevandeheffingenteberekenenendediversemogelijkhedenvoortestellen.Eenduo-legaatvraagttrouwensookdeopmaakvaneentestament.Opgelet!Hetnettosaldovoorhetgoededoel(VZWofStichting)moetvoldoendegrootzijn(omdesuccessierechtenaftedekken).Hetishoedanookbelangrijkomeensimulatietelatenmaken.Testament.be

• isdegroepscampagnevanhonderdgoededoelen• missievandecampagne:sensibilisering,mobiliseringenadviseringrond

legatentenvoordelevanhetgoededoel• begunstigdenvandecampagnezijnbepaaldeVZW’senStichtingen• ominaanmerkingtekunnenkomenalsbegunstigde,moetdeorganisatielid

zijnvantestament.beeneenledenbijdragebetalen3.2.2 Mecenaat

Eenorganisatiekangeldkrijgenvaneenmecenas(iemanddiegeldschenktaanwetenschappers,universiteitenen/ofkunstenaarsomdeactiviteitenvandebegunstigdenteondersteunen)(mecenas≠sponsor):

• meestalgroterebedragen,vaneenwelgesteldeschenker• erwordengeeneigenbelangenmeegediend• isgelinktaanhetideevanvrijheid• ismateriëleondersteuning,zonderdateendirectetegenprestatievereistis

vandebegunstigde.

Ondermecenaatverstaatmen:“definanciëleofmateriëlesteundieverleendwordtbuiteneencontractueleverplichtingofzelfsunilateraaldooreen‘donor’of‘mecenas’aaneenanderepersoondiedaarvoordeeluithaalt.Demecenasverwachtgeenreclamevoorzichzelf,hijwenstsomszelfanoniemteblijven…“Bedrijfsmecenaat:ondersteuningvaninitiatievendoorbedrijven,zonderdirectetegenprestatie.Ookviabedrijfsfondsen(zieprivéfondsen).

3.2.3 Crowdfunding

Crowdfundingiseeninnovatievevormvanfinancieringwaarbijje,online,geld


ophaaltbijeengrotegroepkleinefinancierders.Eengeslaagdecampagnevereistechtereengoedevoorbereiding.Wieisjouw‘crowd’enhoebereikenovertuigjehen?Welkevormvan‘funding’(donatie,reward,leningofaandelen)pastbestbijjeconceptenhoemoetjedezepraktischuitwerken?Crowdfundingactiesgebeurenvaakviaeencrowdfundingplatform,datzorgtvoorbegeleidingquamarketing,communicatie,financiëletransacties,enz.,endaarmeestaleenpercentagevandeopbrengstvoorvraagt.Erzijnverschillendevormenvancrowdfunding:

• Donationcrowdfunding:menschenktgeldzonderwederdienst• Rewardcrowdfunding:menschenktgeldenkrijgteenniet-financiële

beloningzoalseenticketofeencd• Crowdinvestingofcrowdequity:investeerderkrijgtaandelen• Crowdlending:investeerdergeeftlening(schuldfinanciering)

Extrainfo:

• Eenoverzichtvanbestaandecrowdfunding-platformenvindjehier.• HandigegidsovercrowfundingviaPoliteia.be• Reglementairkadervoorcrowdfunding:FAQ.

3.2.4 CoöperatiefondernemenEencoöperatieiseenverenigingvannatuurlijkeen/ofrechtspersonendietotdoelheeftomdegemeenschappelijkebehoeftenvandeledentebevredigen.Eencoöperatievoerteen(economische)activiteituit,maarintegenstellingtoteenkapitaalsvennootschapwordtdienietgebruiktvoorpersoonlijkeverrijking,welomdoelstellingenopsociaal,maatschappelijkeen/ofecologischvlakterealiseren.Hetcoöperatiefgedachtengoedrustopdriepijlers:

• eriseengemeenschappelijkebehoefteendeledenvandecoöperatiewillensamenwerkenomdietebevredigen,

• decoöperatiestreeftnietnaarwinst,• hetbeheervandecoöperatiegebeurtdemocratisch.

Bron:http://cooperatiefvlaanderen.be/wat-is-een-cooperatieLeesookverderop:http://www.coopburo.be/Terinfo:Tot50%subsidievoorCoopburo-adviesviakmo-portefeuille.

3.2.5 Privéfondsen

EenFondsheeftmeestaleenspecifiekdoel,heeftgeenrechtspersoonlijkheidenwordtbeheerddooreenbeheerscomité.DeKoningBoudewijnstichting(KBS)beheertverschillendefondsen(ook


bedrijfsfondsen).OnderanderedeFondsen‘Vriendenvan’…:samenmetsympathisanteneenorganisatieduurzaamondersteunenenviaeenFonds‘Vriendenvan’geldinzamelen.Kanookgebruiktwordenvoorstructurelesteunoftegemoetkomingindewerkingskosten.BedrijfsfondsenDeinitiatiefnemerbeslistzelfwelkeprojectensteunkrijgen(fondsenvaakbeheerddoordeKBS).Ziebijvoorbeeld:

• CERAprojecten• FondsDelhaizeGroup• Belfiusfoundation• TriodosFonds

CollectievebedrijfsmecenaatsfondsenVerschillendebedrijvenbrengenhunmecenaatsmiddelenonderineengezamenlijkfondsofinfondsenperbedrijf.NationaleLoterijDeNationaleLoterijtreedtopalssponsorensubsidieverlener.Zeondersteunteenbredewaaieraanprojecten.Metsponsoringvansport,cultuur,jongerenevenementenensocialeinitiatievenmaarookondersteuningvanlokale,kleinschaligeensocialeprojecten.VenturePhilanthropyfondsDezevormvanfilantropieheeftnietalleentotdoelfinanciëlemiddelennaarorganisatiestoeteleidenmaarookexterneknowhowintebrengenennetwerkvormingtebevorderen.Doelisdusondersteunenviaconsultancyenfinanciëlemiddelen.Desteunkantot80.000eurobedragenenwordttoegekendovereenperiodevanmaximum3jaar.Alleendossiersdiebetrekkinghebbenopstructureleverbeteringen(endusnietopeenproject),komeninaanmerking.

3.2.6 Viadegebruikerszelf

Afhankelijkvandesituatiekanhetinteressantzijnomtekijkenwatdenodenzijnvanbeidepartijen,enofereenwin-winsituatiegecreëerdkanworden.

Indienergeenfinancieringbeschikbaarisvoorbijvoorbeeldeenextraslotofbergingsruimte,kanmen-inlaatsteinstantie–hierbijdegebruikerbetrekkenenvragenomkostentedelen/dragen.

Sommigeverenigingenbeschikkenovereigenlokalen,dieeventueelookopengesteldkunnenwordenaanscholen.Hierzijnookvoorbeeldenvanterugtevinden,bijvoorbeeldeenparochiezaalofmuziekacademiediegebruiktwordendoorscholen,tijdensdeschoolurenweliswaar.

Enkelevoorbeelden:


• Eentoneelgezelschapgebruikteenturnzaalinruilvoorgratisworkshopsenvoorstellingen

• Eendansgroepgebruikteensportzaalenbekostigtinruileentapijtomdesportvloertebeschermen.

• Eenlokaalbestuurinvesteertineennieuwesportvloerenbelijninginruilvoorgebruikvandesporthalnadeschooluren.

4. Waarmoetikaandenkenmetbetrekkingtotbeheer&organisatie(intern)?

4.1 Algemeen

Alseenruimteintensievergebruiktwordtomdatermeerdereorganisatiesgebruikvanmaken,ishetnoodzakelijkomgoedeafsprakentemakenrondhetbeheerervan.Dezeafsprakenkunnenaldannietwordenopgenomenindegebruiksovereenkomst.Inhetkadervanopenstellingbetekentditbijvoorbeeld:hetopmakenvaneenplanning(stool),hetcreërenvanproceduresvoordeverwerkingvanaanvragen,eenonderhoudsplanopstellen,gebruiksovereenkomstenopmaken.Ditiseeninspanningdiebestmeteengoedgebeurt,wantvaakbijsturenzorgtvooronduidelijkheidenbrengtextrawerkmetzichmee.Probeerookhetbeheerwattespreidenovermeerderepersonen;veleschoudersmakenlichtwerk!

Hoeregelenscholendoorgaanshungedeeldgebruik?WezochteninspiratiebijonzeNederlandseburenenhunmultifunctioneleaccommodaties(zieookdeAGION-publicatie“InRuimtenaardeBredeSchool”):

4.1.1 Gesplitstbeheer

Ditisvantoepassingopgebouwenwaarvansommigeruimtesstructureelterbeschikkinggesteldwordenaanverenigingenofscholen.Hierbijzorgtelkeinstellingvoorhetbeheervanzijneigenruimtes.Deverschillendeinstellingenhebbenrechtstreekscontactmetdeeigenaarvanhetgebouw.Eenvoordeelvangesplistbeheeriso.a.degroterematevanautonomiemetbetrekkingtothetkiezenvaneigenleveranciersendienstverleners.Eennadeelvangesplistbeheerisdathetinverhoudingveeltijdkostomdatiederhetzijneregelt.Ookverliesjeschaalvoordelen.Hetisvakeronduidelijkwieverantwoordelijkisvoordegemeenschappelijkeruimtes.

4.1.2 Gebundeldbeheer

Bijgebundeldbeheerwordthetbeheercentraalaangestuurd.Enkele


mogelijkheden:eenzelfstandigebeheersorganisatiezorgtvoorhetbeherenvanhetgebouw.Oferwordteenstuurgroepopgerichtdietoezietophetbeheervanhetgebouw.Ofhetgebouwwordtbeheerddooréénhoofdgebruiker.Voordelenvangebundeldbeheerzijndateréénaanspreekpuntisenhetkosten-entijdsefficiëntis.Erisookduidelijkheidoverhetbeheervandegemeenschappelijkeruimtes.Denadelenvangebundeldbeheerisdaterietsminderautonomieisperorganisatie.Dezevormvanbeheervereistookeenperiodiekoverleg,maardatissowiesoaangewezen.

4.1.3 Uitbesteding

Deeigenaarofdegebruikersbestedenhettotaalbeheeruitaaneenderdepartij,veelalhetlokaalbestuur.Hetgrootstevoordeelvanuitbestedingisuiteraardtijdsbesparing.Maarerzijnookwelnadelen.Zoishetduurderindiendeuitbestedinggebeurtdooreenprivé-partnerennietdoorhetlokaalbestuur.Gebruikersmoetenookgedeeltelijkdeautonomieuithandengeven.Totslotheeftde‘facilitymanager’somseenvreemdepositietussengebruikerseneigenaar.Hetissomsonduidelijkwieeraanstuurt,tenzijergoedeafsprakenzijn.

4.2 Mogelijkeaanspreekpunten/rollen

4.2.1 Scholen

• Schooldirectie/schoolbestuurDeschooldirectieofhetschoolbestuurisveelalheteersteaanspreekpunt,zowelvoorverenigingenofoudersmetvragenovermogelijkeopenstellingvandeschoolinfrastructuur,alsvoorleerkrachtenofanderpersoneeldiehieromtrentzakenwillenmelden.Afhankelijkvancontextkunnenzedoorverwijzennaarandereverantwoordelijken(zieverder).

Deschooldirectieofhetschoolbestuurheefttegelijkeenbelangrijkerolinhetmakenvanbeleidskeuzesenhetuitdragenvandievisie,zowelexternalsinternnaarheteigenpersoneel.Menigepraktijkleertonsdateenschooldirectie/schoolbestuurvaak100%achteropenstellingstaat,terwijlhetpersoneelereerderweigerachtigtegenoverstaat.Hetisalsdirectieofbestuurdusbelangrijkomindialoogtegaanmethetpersoneelentegelijkduidelijktemakendatopenstellingeenkeuzeisvandeschoolendatzedusdientgerespecteerdteworden.


Een(weliswaarverregaand)voorbeeldvanwateenvisionairetrekkerkanbewerkstelligenisdeBredeSchoolhetKeerpuntinAntwerpen.Hetbetrefthiereenbredeschool,watdusverdergaatdanenkelhetopenstellenvanschoolinfrastructuur.

BredeSchoolHetKeerpunt–Antwerpenwww.bredeschoolhetkeerpunt.be.• HetstreefdoelvanhetKeerpuntisomhetschoolgebouw24uurperdag,7dagenop7voor100%tegebruiken.Eenvisiediewerduitgedragendoordevoormaligedirecteurennuverderwordtgezet.• Dooreenbeperktaantalinvesteringenwordtdeschoolnudagelijksintensiefgebruikt:eencoördinator(vzw),eenonthaalmedewerker,elektronischsleutelsysteem(investeringviasubsidie).• Erzijnregelswaaralleorganisatieszichaanmoetenhouden.Gedeeldgebruiklevertsomswelwrevelop,maardemeerwaarde(financieelenmaatschappelijk)weegtdoor.• Uitgangspuntvoorverenigingendieeenwerkingwillenindeschooliseenwin-winrelatiemetdeandereaanwezigeverenigingenenmetdebuurt.• Deeindverantwoordelijkheid,organisatieeneigendomblijftbijdeschoolliggen.Dehuuropbrengstenzijnvoordeschool.Enkelhetsleutelsysteemwerdgerealiseerdviasubsidiesvandestad.• Cruciaalvoorhetslagenvanditprojectishetambitieuzeuitgangspunteneengrotetrekkervanhetproject(inditgevaldevoormaligedirecteur).• Deduidelijkheidvanééntrekkereneindverantwoordelijkewordtalszeerbelangrijkervaren.

• Scholengroep

Denkjeeralsschoolaanomuwinfrastructuuropentestellen?Klopdaneersteensaanbijuwscholengroep(alsutoteentjebehoortuiteraard).Demeestescholengroepenhebbeneenvisieenbeleidrondhetopenstellenvanschoolinfrastructuur.Somswordenscholenookgestimuleerdenondersteunddoordescholengroepomhunschoolinfrastructuuropentestellen.Informeerjealsschoolduseerstbijjouwscholengroep.

• TechnischdirecteurEentechnischdirecteurofiemandmetdiefunctiebinnenuwschoolkanmogelijkinstaanvoorbeheerenorganisatiem.b.t.hetdelenvanschoolinfrastructuur.Zewordendoorgaansingeschakeldbijcomplexereschoolsitesmetmeerdere(hoofd)gebruikers.

BredeSchoolNieuwlandiseensamenwerkingvanKinderdagverblijfNieuwkinderland,deSint-Jorisbasisschool,BuitengewoonSecundairOnderwijs


Zaveldal,buitenschoolsekinderopvangDeBuiteling,muziekhuisMET-X,OpvoedeninBrussel,BaboesendeHoofdstedelijkeAcademievoorMuziek,Woord&Dans.

SamenwillenzedeontwikkelingskansenvergrotenvanallekinderenenjongereninBrussel-staddieNederlandstaligonderwijsvolgen.DitdoenzedooreenstevignetwerkoptebouwenmetallepartnersdieactiefzijnopenronddeNieuwland-siteinhethartjevandeMarollen.Zewillendatkinderenzichkunnenontwikkelen,amuseren,huntalentenontwikkelen,nieuwemensenontmoeten,Nederlandskunnenhorenensprekenbuitendeklas,...BijNieuwlandisdetechnischdirecteurverantwoordelijkvoorhetgoedeverloopvanhetdelenvaninfrastructuur.Hijstaatrechtstreeksincontactmetdeverschillendeorganisatiesenschooldirectieseniszoeenuniekaanspreekpunt.Alseenleerkrachteenruimtewilgebruikenbinneneenandereschoolvandesite,moetdiedatviadedirectieaanvragen,zodatergeendubbeleboekingenontstaan.

• Oudercomité

Ookalsoudercomitékanjeeensensibiliserenderolspeleninfunctievandeopenstelling.Alsspreekbuisvandeouderskanerbijvoorbeeldeenseensessiegeorganiseerdwordenvoorouders,directieen(onderwijzend)personeeloverdevoor-ennadelenvanmogelijkeopenstellingvandeeigeninfrastructuur.

4.2.2 Lokalebesturen

Uitveelervaringenmetbetrekkingtothetopenstellenvanschoolinfrastructuurblijkthetbelangvaneenstimulerendenondersteunendlokaalbestuur.Ditkanvelevormenaannemen.Vooreerstiseencentraalaanspreekpunt,hetzijeenapartedienst,hetzijeensoorttransversalewerkgroep,essentieelwilmenalsbestuuropeengecoördineerdemanieroptimaalruimtegebruikindegemeenteofstadaanpakken.Hettransversaleaspectisbelangrijkomdatzowelregelgeving,financieringalsdegebruikers(verenigingen)verspreidzittenoververschillendedienstenbinneneenlokaalbestuur.Bovendieniseencentraalaanspreekpuntookvoorscholenbijzonderhandig.

Daarnaastkanhetlokaalbestuurvoorzijngrondgebiedeenomgevingsanalysedoen.Zokomenpotentieeltedelenruimtesinbeeld,watoptimaalruimtegebruikstimuleert.Alsditduidelijkenbreedontslotenwordt,isditeenzeerhandighulpmiddelvoorverenigingenen/ofburgers.

Hetlokaalbestuurkannogeenstapverdergaandooreenstandaardcontractterbeschikkingtestellenvoordescholendiedatwensen(ziegebruiksovereenkomst,hoofdstuk2).Ofhetlokaalbestuurkanalsintermediairfungerenvoorhetopstellenvangebruiksovereenkomstentussenscholenenverenigingen.IndestedenAntwerpenenGentwerdhiervooriemandaangesteld.Opdiemanierwordtkennis


enervaringgebundeldenwordenookdescholenontlastvandezeadministratieveformaliteit.Eenabsolutewin-win.

ZaalzoekersinAntwerpen:bundeltmeerdanduizendzalenoverheelAntwerpen.Dezezalenzijngeschiktvooractiviteitenzoalseencursus,vergadering,buurt-ofprivéfeest.HetzijnzalenvandestadAntwerpen,scholen,verenigingenenprivépersonen.Destadregistreertdeaanvragenenzoektnaardemeestegeschiktezaalinfunctievandeactiviteitvandeaanvraag.DitwordtopgenomenenopgevolgdineendigitaleplanningsapplicatievandeStadAntwerpen.

StadLeuven–openstellenvanschoolsportinfrastructuurviadegemeentevoorsportclubs:desportdienstvandestadLeuvenfungeertalseensoortvanmakelaarvoordeopenstellingvandeschoolsportinfrastructuur.Hiervoorgaatdestadmetdeonderwijsinstellingeneenovereenkomstaanenwordteenadviescomitéaangesteldomdeopenstellingingoedebanenteleiden.

DejeugddienstvandeStadLeuvenvervulteengelijkaardigerolvoordespeelplaatsen.Destadneemtdeheraanlegvandepleinenvoorzijnrekening,hetbeheer,deverzekeringenhetvoorzienvaneenpolitiereglement.EengelijkaardigverhaalvindtuookterugvoordespeelplaatsvandeToverberginGent.

4.2.3 Verenigingen

Verenigingendieéénmalig,regelmatigofstructureelinfrastructuurvaneenschoolwillengebruiken,stappenbestnaardedirectievandieschool.Hetkanhelpenommetmeerdereverenigingendehandeninelkaarteslaanensamendievraagtestellen.Brederkanook,vanuitadviesradenbijvoorbeeld,devraaggesteldwordenaanhetlokaalbestuurombijvoorbeeldfaciliterendoptetredeninfunctievanmeeropenstellingvanschoolinfrastructuur(voorinspiratiedaaromtrent:ziehierboven).Ludiekeactiesofeenheusecampagnezijnuiteraardookopties.

Oost-Vlaamseprovincialeouderenadviesraadenjeugdraadpleitensamenvoorhetopenstellenvanschoolinfrastructuur.Heelwatverenigingenzijnregelmatigopzoeknaargoedelocatiesvooractiviteitenofevenementen.Schoolgebouwendienadeschoolurenleegstaan,biedenhiervooreenoplossing.Alleenzijndemogelijkhedendaartoebeperkten/ofweinigbekendbijverenigingen.InOost-Vlaanderenpleittedejeugdraadallangervoormeerflexibiliteitvoorhetopenstellenvanprovincialeschoolgebouwen,enineenrecentadvieszetdeprovincialeouderenadviesraadhiermeezijnschoudersonder.


In2016kreegdeWAK,WeekvandeAmateurkunsten,ereenbroertjebij:deWAC,WeekvandeAcademies.Beidesectorenschovenhuninitiatieveninelkaar.VerschillenmaarookgelijkenissenzijneenboeienduitgangspuntomopzoektegaannaardeMATCHtussenbeide.Desamenwerkingbiedtmogelijkhedenomlokaaleennieuwedynamiekopgangtebrengenenomhetleren,beoefenenofgenietenvankunstsamenonderdepubliekeaandachttebrengen.Tijdensdeeersteeditiestondendeacademiesinvoormeerdan70activiteiten.Wordtvervolgd…in2018.

4.3 Gebruikersvergadering

Eengebruikersvergaderingkaneennuttigeoptiezijnbijhetbeherenvanopengesteldeschoolinfrastructuur.Afhankelijkvandesituatie(aantalgebruikers,intensiteitvanhetgebruik)kanuereenperiodiekoverlegvanmaken.Bepaalwiedeeluitmaaktvandezevergaderingenhoeveelmensenperorganisatieuwiltuitnodigen.Vooreengoedegangvanzakenishetwenselijkomruimopvoorhandvergaderingenenbesprekingenwaarhetschoolbestuuroflokaalbestuurbijaanwezigmoetzijn,vastteleggen.Afhankelijkvandefrequentiekandezegroepookeendeelvandebeheerstakenopzichnemen.

Bijeenéénmaligoverlegkandegebruikersvergaderingfungerenalsontmoetingsmoment,tussengebruikers,oftussengebruikerseneigenaar.Hierbijkaneenplanningoverlopenwordenmetdeurenenruimtesdieterbeschikkinggesteldworden.

Menkanookkiezenvooreenoccasioneeloverlegwaarbijadhocbekekenwordtwanneereroverlegmoetkomen.Wanneererbijvoorbeeldwerkengeplandzijninhetgebouwenmenmetdegebruikerswilbekijkenhoehunactiviteitenkunnenblijvendoorgaan.

Bijstructureeloverlegkomtdegebruikersvergaderingopgeregelde,vastemomentensamen.Ditkanhandigzijnomnieuwighedenofpraktischezakenmakkelijktekunnenbespreken.Hetkanookleidentoteenmeerinhoudelijkeofpedagogischesamenwerkingtussendeverschillendeorganisaties.Bijdatlaatsteiseenstructureeloverlegsowiesoaangewezen.

4.4 Tijdsplanningruimtegebruik

Hetisaangewezenomopeencentraleplekdiezichtbaarentoegankelijkisvoorallebetrokkenactoren,eenoverzichtofuurroostertehangenvanhetgebruikvande


verschillenderuimtes.Opditoverzichtkunnenookschooltijdenenvakantiesaangeduidwordenendeverantwoordelijkenvanalleorganisatiesdiedeinfrastructuurgebruiken.Aanvullendbestaanermomenteelookdigitaleinstrumentenomdeagendatebeheren.Hetvoordeelisdevlotteaanpasbaarheid.Maarhetoverzichtmoettochopgehangenwordenomdatnietiedereenaltijdevenmobielofkundigismetdezeinstrumenten.Voorbeeldenvandigitaleinstrumentenzijn(gratis)planningssoftware(Google:schedulesoftware,meetingroombookingsystems)ofeengedeeldeagendaviae-mailaccounts.Veelalheeftéénpersooneenbeheerdersrolenkunnenanderegebruikersdebeschikbaarheidraadplegen.Ophetniveauvaneenlokaalbestuur,kanhetzinvolzijnomeenintranetsysteemoptebouwengelinktaaneenwebsitewaaraanvragenkunnenverwerktwordenenbeschikbaarheiddoorgegeven.Ditkanincombinatiemeteenpubliekeinventarisvanfichesvanterbeschikkinggesteldeschoolinfrastructuur.Documentinbijlage:VoorbeelddocumentTimesheet

4.5 Meldpuntschade&technischeproblemen

Erwordenbestgoedeafsprakengemaaktoverhetmeldenvaneventueleschadeoftechnischeproblemen.Spreekbijvoorbeeldafdatelkegebruikerbijdestartvandeactiviteitnagaatofallesinordeis.Raadiedereenaanomschadebestmeteentemeldenviaeenoproepofsmsaaneenvoorafafgesprokencontactpersoon,waarbijduidelijkdatumenuurvandevaststellingmeegegevenwordt.Zowordtachterafdiscussievermeden.Zomogelijk,wordtbestookeenfotogenomen.

Daarnaastishetnoodzakelijkomallegebruikersvoorafopdehoogtetestellenvan:

• Adressenvandokter,politie,brandweer,ambulance,…• OverzichtvanEHBO-ersvaniedereorganisatie• Ontruimingsplanvanhetgebouw• Afsprakenm.b.t.ontruimingsoefeningen• Afsprakenm.b.t.hetalarmsysteem

4.6 LogboekgebruikruimteEenlogboekiseenhandiginstrumentindecommunicatietusseneigenaaren


gebruikeroftussenverschillendegebruikersonderling.Inditlogboekkanaangegevenwordenhoehetgebruikvanderuimteisverlopen.Wasderuimteproperbijaankomst?Isereentechnischdefectopgetreden?Hetlogboekkaneengewoonboek(zoalseengastenboek)zijnofeenringmapjemetlossebladen.HetkanookdigitaalzijnzoalseenWhatsapp-offacebook-groepoferkanindewebsitevandeschooleeninterndigitaalplatformgemaaktworden.Bijvoorbeeld:Eenhobbyclubgebruikteenpolyvalentezaalomeententoonstellingteorganiseren.Tijdenshetopzettenvalteenverlichtingspuntuit.Ditwordtgenoteerdinhetlogboek.Deeigenaarleesthetberichtenvervangtdelamp.Bijernstigetechnischedefecten,zoalseenwaterlek,ishetuiteraardaangewezenomtebellennaardeeigenaar/verantwoordelijke.Documentinbijlage:TemplateLogboek

4.7 Toegangensleutelbeheer

4.7.1 Sleutelplan

Eensleuteltotsuccesiservoorzorgendatgebruikersenkeltoeganghebbentotderuimtesdiezegebruiken.Hetvoordeelhiervanisdaterminderoppervlakteverzekerdmoetworden,daterminderrisicoisopschadeendatnietgebruikteruimtesproperblijven(minderonderhoud).

HetKeerpuntinAntwerpenisvoorzienvaneenelektronischsleutelplanwaarbijdegebruikereeneenmaligecodekrijgtomdoorhetgebouwtebewegenindezonesdievoorhemtoegankelijkzijn.Eriseenconciërgebeheerderenmetloketfunctie,diedeverantwoordelijkheiddraagtvoordeplanningvanhetmultifunctioneelgebruik.HetKeerpuntisvoorzienvaneenduidelijkplanvanwelkelokalenwaargelokaliseerdzijn.

4.7.2 Sleuteldragers

Hetsleuteldragersysteemlostéénvandemeestvoorkomendeknelpuntenopbijhetopenstellenvanschoolinfrastructuur.Hetiseensysteemwaarbijmensendieactiefzijnindesocialeeconomieingeschakeldwordenals‘sleuteldragers’.InAntwerpenopenteensleuteldragersamenmetdegebruikerdeinfrastructuur,overlooptencontroleertdeafspraken,isbereikbaaringevalvannoodensluitdezaalveiligaf.EensleuteldragerwerktinAntwerpenbinnenhetSINE-statuut,eentewerkstellingsmaatregelvoormensendiewerkenindesocialeeconomie,enwordtopgeleiddoorWerkhavenvzw.OokinstadGentstaathetsysteemmomenteelinde


startblokken.Alleinfoviadezelink.

4.7.3. Zaalzoeker

ZaalzoekeriseenplatforminAntwerpendatburgersenorganisatieshelptbijdezoektochtnaareengeschiktezaal.Hetgratisplatformomvatmeerdan1200zalenvandestad,scholen,verenigingenenprivépersonenvoorallerleisoortenactiviteiten.GemiddeldbehandeltZaalzoekermeerdan1.000vragenperjaar:55%vaninwoners,45%vanverenigingen.Zaalzoekerwerdvoornamelijkontwikkeldomdaterveelzalenzijndie(vaak)nietgekendofonderbenutzijnenomdatvraagenaanbodmekaaronvoldoendevonden.IntussenisookopengesteldeschoolinfrastructuurtevindenviadeZaalzoeker.OokinstadGenkisereenZaalzoeker,geïnspireerdopdievanAntwerpen.NetalsinAntwerpenmakenzeeendigitaleinventarisvandezalenindestad.Ookscholenbiedenhuninfrastructuuraanopdewebsite.Hetgaatdoorgaansompolyvalentezalen,reftersen(computer)lokalen.InGenkzijndeterbeschikkinggestelde(school)sportzalenookgekoppeldaaneensoortsleuteldragersysteem.Erkomtiemandopenen,afsluiteneneenoppervlakkigecontroledoen.ZaalzoekerbestaatnudriejaarinGenkenhetsysteemwordtpositiefgeëvalueerd.Recentwerdbijhetschepencollegeookdetoelatinggevraagdomnogdriemiddelbarescholenvanhetkatholiekonderwijsoptenemeninhetaanbod.

4.7.4 Conciërge

Sommigescholen/schoolcomplexeninVlaanderenhebbenookeenconciërgeofhuisbewaarder,meestalinwonend.Dezeconciërgeszijnerineersteinstantieompermanentietebiedendoormiddelvanbewoningvanhetgebouw,maarzijkunnenookeenrolspeleninhetbeheerencoördinatiebijopenstelling.Deconciërgekrijgtzoeenorganiserendetaaktoegewezen,zodatdirectieenleerkrachtenontlastworden.Eenconciërgewoningopofnabijdeschoolsitewordtdanessentieel.Deaanwezigheidvaneenconciërgeisafhankelijkvandeinrichtendemachtvandeschool,endecomplexiteitvanhetschoolcomplex.Wezienhiereendubbeletendens.Enerzijdslijktgeziendepersoneelskostdefunctieuitdovend.Conciërgewoningenwordenooknietbeschouwdalsonderwijsinfrastructuurenwordendusooknietgesubsidieerd.Anderzijdswordtervastgestelddatgrotereschoolcomplexenofeengroeperingvanscholeninéénzelfdeomgeving,opnieuwexplicietkiezenomdeze


functietebehoudenoftecreëren.Eenconciërgeisgeensecurityagent,dusbijcontrolevangroteschoolcomplexen’snachtsishetaangewezenomtebekijkenhoeditandersgeorganiseerdkanworden.Briefeenconciërgeoverafsprakeninhetkadervandeopenstelling,zodatallegebruikersopdezelfdemanierwordenbehandeld.

CDO-Noord,Antwerpenbeschiktovereenafzonderlijketoegangmeteenloketfunctieeneenconciërgediedesleuteloverdraagtaandegebruikers.

4.7.5 Elektronischetoegang

Elektronischesluitsystemenbestaaninallerleivarianten.Inplaatsvaneensleutelkandedeurgeopendwordenmeteenpasjeofsleutelhanger.Daarbijkuntuervoorkiezeneenvertegenwoordigervaneenverenigingdebevoegdheidtegevenomopbepaaldetijdenhetpand(ofzelfsalleenbepaalderuimtesinhetpand)tebetreden.Hetismogelijkteregistrerenwiewaarwanneerinhetpandisgeweest.Detoegangkanookweergeblokkeerdworden,bijvoorbeeldwanneeriemandnietverantwoordmetderuimteomgaat.Hetbeheervaneenelektronischsleutelplankanviaeencentralecomputermaarookmetbehulpvanopdeeigencomputergeïnstalleerdesoftware.Laatuinformerenoverdemogelijkhedendooreenspecialist.Voordeelvanhetelektronischsluitsysteemisdatergeensleutelsmeerinomloopzijnbij(mogelijk)onbevoegden.Bekabelingisnietnodigenbestaandeslotenendeurenkunnengewoongebruiktblijvenworden.Dehoge(re)kostenvoorhetaanleggenvanzo’nsysteemzijneennadeel.

Eenandereoptieiseenelektronischcijferslot,waarbijdegebruikerenkeleencodenodigheeft,diebestomdezoveeltijdvervangenwordtdooreennieuwecode.Eenvoordeelvanhetsysteemisdathetgoedkoperis.Eennadeelisdathetminderflexibelisdanandereelektronischesluitsystemen.

4.8 Inventarisenafsprakenomtrentleveranciers

Iedereorganisatieheeftdiverse(facilitaire)bedrijvenenleverancierswaarze


contactenmeeonderhouden.Denkhierbijaanschoonmaak,afvalverwerking,catering,technischedienst,tuinonderhoudect.Hetishandigomelkaaropdehoogtetehouden.Somskunjegezamenlijkeafsprakenmaken,somskandatnietomdatbijvoorbeelddekinderopvangeencontractheeftafgeslotenmeteenandereafvalverwerkerdandeschool.Hetkomtvaakvoordatdeoverkoepelendeorganisatieafsprakenmaaktmeteenleveranciervooralhungebruikers.Maardatkansomsookeenvoordeelzijnintijdswinst.Hetisvaakmakkelijkersamentewerkenmeteenleverancierdiehetgebouwalkent.

Documentinbijlage:Modeldocument-inventarisenafsprakenleveranciers

4.9 Inventarisenafsprakenovergebruikvanmateriaal

Watkanhelpeninhetvermijdenvanconflictentusseneigenaarengebruikerishetopstellenvanafsprakenrondhetgebruikvanmateriaalenmeubilair.Welkemeubelsmagjeverplaatsen,welkeniet?Hoewerkenbepaaldeapparaten?Watalserietsbeschadigdis?

Hetiszinvolombijvoorbeeldeenhandleiding(metfoto’s)temakenvoordeapparateninderefterofcafetaria.Ofeenhandleidingvoordebeamerenmuziekinstallatieindepolyvalenteruimte.Ditzorgtervoordatdegebruikermakkelijkerzijnplankantrekkenendusookdeverantwoordelijkeniethoefttecontacteren.Hetisookeenmiddelombeschadigingtegentegaandoorverkeerdgebruikvaneenapparaat.Bijvoorbeeld:Lampjevandebeamerlatenafkoelenalvorensdestekkeruittetrekken.

Metbetrekkingtoteventueleschadeishetgoedomeenprocedureoptestellen.Watingevalvanschade?Isereenmeldpunt?Watmoetdegebruikerdoen?(ziehoger)Wiemoethetbeschadigdevoorwerpvervangen?

Opgelet!Opgeenenkelmomentmagdenormalewerkingvandeschoolingedrangkomendooropenstelling.Indiendithetgevalzoukunnenzijn,zorgtdegebruikererbestvoordathetprobleemzosnelmogelijkwordtopgelost.

Weadviserenuominelkgevaleeninventarisoptemakenvanhetmateriaal.Ditkaneenvoudigwegineenspreadsheet(ziebijlage),eventueelaangevuldmetfoto’s.Hetisraadzaamzowelvoordegebruikeralsvoordeeigenaaromvoordeterbeschikkingstellingfoto’stenemenvanmeubilairofmateriaaldatreedsbeschadigdis,maarookvanhetgeheel.Weadviserenookomspel-ensportmateriaaltelabelen.Immersalleendanishetduidelijkwiedeeigenaaris.

Omdegebruikeraantesporenomhetmateriaalopdejuisteplaatsterugtebrengenishethandigomeenvisuelefichetemakenvoorhetbergenvanmateriaal.Ditkaneenvoudigwegdooreenfototemakenengeplastificeerdoptehangeninderuimte,eventueelookaangevuldmetspecifiekeaanwijzingen.


• Eenseniorenvereniginggebruiktdekeukenvaneenrefter,opdekastenhangteenfotometdejuisteopstellingvanhetservies.

• Eenjeugdvereniginggebruikteensporthal,heefttoegangtothetmateriaalkot,zeengagerenzichomallesmooiterugtezetten.Geendiscussiemogelijkmeteenreeksfoto’svanhetmateriaalkotinopgeruimdetoestand.

Somskanhetinteressantzijnomeensameneenaankooptedoenvanmateriaalofmeubilair.Deeigenaarengebruikersprekendanafomsameneendeelvanhetmateriaaltebekostigen.Bijvoorbeeld:eensportvereniginggebruiktvaakdesporthalvaneenschoolenzehebbeneeneigenbudgetvoormateriaal.Inplaatsvantweekeerteinvestereninhetzelfdemateriaal,vanuitdeschoolenvanuitdesportverenigingen,gaanbeidehunmateriaaldelen.Opdiemanierkunnenzesameninvesterenineenbrederaanbodsportmateriaal.

Documentinbijlage:Modeldocument-inventarisenafsprakenmateriaal

4.10 Opkuisenafvalbeheer

Eenschooldeeltenkelelokalenmeteenverenigingdienaschoolseknutselateliersorganiseert.Daagsnahetdelenkomtdeleraartoeindeklasendezeismaarhalfzoproperalsgewoonlijk.Deleerkrachtmeldtditaandedirectie,dieophaarbeurtdeverenigingwaarschuwt.Erwordtafgesprokendatbijeenderdeovertreding,devereniginggeengebruikmeerkanmakenvandelokalen.

Omdittevoorkomenisaanteradenomvoorafafsprakentemakenoverwiewatschoonmaakt.Wanteenschoolkangeentweekeerperdageenschoonmaakdienstbekostigenomdatdegebruikerderuimteerslordigbijlaat.Vooraltoilettenwordenvaakvuilachtergelaten.Ditkaneenvoudigopgelostwordendoorwatkuismateriaalterbeschikkingtestellenvandegebruiker.Spreekookafwieafvalbuitenzetopwelkedag.Hoeergesorteerdmoetworden.

Weradenaanomdegebruikerssteedsdemogelijkheidtelatenomzelfderuimteschoontemaken,inplaatsvaneenverplichteschoonmaakkostopteleggen.

Documentinbijlage:Modeldocument–opkuisenafvalbeheer


5. Welketechnischeenbouwkundigeingrepenkunnenhetdelenfaciliteren?

Zowelaanpassingenaanhetinterieuralsstructurelever(nieuw)bouwingenkomenaanbodinditonderdeel.Wegingenhiervoorteradebijenkeleactorenophetterrein.Ditisgeenallesomvattendeopsomming.Wenodigenscholen,verenigingenenlokalebesturenuitomhunkennistedelenenzobijtedragentotmeergedeeldgebruik.

5.1 Tips&trickspertyperuimte

Erzijneenaantalgelijkaardigealgemenerichtlijnen/wetmatighedendievooralletyperuimtesgelden:

• Laatpersoonlijkespullenvandeschoolofvanleerlingenopbergen.• Laatwaardevolleofdelicatetoestellenopbergen.(Zoalsbijvoorbeeldde

afstandsbedieningvaneenbeamer)• Apartegebouwdelen(oflosstaandegebouwdelenmetafgeslotentussendeuren)

zijnmakkelijkerbeheersbaarenlenenzichbetertotopenstelling.• Deschoolmoetdeochtendnadeopenstellingzekermetdelessenkunnen

beginnen.Ditbetekentdatderuimteteruggezetmoetwordeninstandaardopstelling(ziehoger)endegebruikerallesproperachterlaat.

5.1.1 Inkomhal

Deinkomhalofingangvaneenschoolisdeidealeplekomeeninfobordtehangen.Hieropkandeplanninggeafficheerdwordenvandegedeelderuimtes,schoolvakantiesencontactpersonenperorganisatie.Uiteraardookeencontactpersoonvoorhetgebouw,diejekanbelleningevalvannood.

Ikhetkadervanopenstellingishetwenselijkomduidelijkesignalisatietemaken(zielager)zodatdegebruikersenofdeoudersvandegebruikerssnelopdejuistelocatie


terechtkomen.Indienerverschillendegelijkaardigeruimteszijninééngebouwishetaangewezenomdezeeennaamofnummertegeven,zodatdegebruikerdiekanterugvindenopeensignalisatieplan.

5.1.2 Leslokaal

Klaslokalenwordennadeschoolurenookmeerenmeergebruiktalsvergaderruimtevoorverenigingen,repetitieruimtevoorkoren,leslokalenvoortekenacademieofmuziekschool,enz..Wemakeneenonderscheidtussenverschillendeonderwijsniveaus:

• Eenlokaalinhetkleuteronderwijs:Dezelokalenzijnnietideaalvooropenstelling,zezijnimmersonderhevigaanstrengeveiligheidsnormen.

• Eenlokaalinhetbasisonderwijs:Dezelokalenbeschikkenoverkleinermeubilairenzijndusenkelgeschiktvoorkinderen.Menkanerbijvoorbeeldnaschoolsemuziek-oftekenleslatendoorgaan.

• Eenlokaalinhetsecundaironderwijs:Dezelokalenbeschikkenovernormaalmeubilairenzijnbijgevolgzowelgeschiktvoorkinderenalsvolwassenen.Ditvooractiviteitenzoalsbijvoorbeeldtaal-enavondonderwijs.

Letop!Jebetreedtdehabitatvanscholieren.Eenlokaalisvaakgepersonaliseerddoorhaarleerlingen.Alsgebruikerdienjeditterespecteren,laatallesinoorspronkelijkestaatenpositie.

5.1.3 Polyvalenteruimte/Refter

Zoweleenpolyvalenteruimtealseenrefterkunnengebruiktwordenalstentoonstellingsruimte.Omtebelettendatmurenbeschadigdraken,adviseertmenomeenophangsysteemtebevestigenaandemuren.Ditsysteembevateenmetalenprofielwaaraanmetalenstaveningehaaktkunnenworden.Perstaafkanjedanéénofmeerderewerkenophangenzondergatenindemuurteboren.

Dezeruimteswordenvaakookgebruikalsvergaderruimte,vooreenlezing,eenquizofmisschienzelfeenfilmvoorstelling.Watvoorverenigingenaltijdhandigis,isomeenbeamerenschermtehebbenoplocatie.Hetisaldannietteoverwegenomsamenmetdegemeenteditaantekopenendekostendelen.

Bijgedeeldgebruikwordenstoelenentafelsvaakverschoven.Weradenuaanomeenfototenemenvandestandaardopstellingvanderuimteenditteaffichereninderuimte(ziehogerrondafsprakenmateriaalenmeubilair).

SintLodewijscollege–Brugge–www.sint-lodewijkscollege.be


EénvandegrootstesecundairescholeninBruggeiseenopenschool,eentrefpuntvoorsport,cultuur,reflectieenwetenschap.Inoktober2009werdennieuwegrotebouwwerkenbinnenhetSint-Lodewijkscollegeaangevatvooreennieuwepolyvalentevleugel.Dezeomvatonderandereeenauditoriummet400zitplaatsen,eenbibliotheekgeïntegreerdineenopenleercentrumeneenaantalkantoren.Dewerkenwerdenafgerondinhetvoorjaarvan2013.

Deschoolheefteenzeerduidelijkevisieoverhaarmaatschappelijkerolalsbredeschool.Zebiedtnaschoolsecursussenaan,heefteenuitgebreidebibliotheek.

NaaraanleidingvaneenVlaamsesubsidievoorsportvloerenbiedtdestadeenprefinancieringeneendossierbehandelingaaninruilvooreenovereenkomstvanmedegebruik.

Deloopduurvanhetmedegebruikendebeheersafsprakenwordenopgenomenindeovereenkomst.Huurprijsdiedestadbetaaltmoetdegebruikskost,aansprakelijkheidenhettoezichtfinancieren.

Hetregelenvandeverschillendemedegebruikerswordtdoordestadgeorganiseerd.Dezeovereenkomstbiedtbeidepartijenduidelijkheidenzekerheid.Ditsysteemwerdvoor2scholenindestadtoegepast.

5.1.4 Sportzaal

Elkesportheeftzijneigenbelijning,maarvoorrecreatiefsportenishetvaakgenoegomeenvierkantofrechthoektehebben.Hetkaninteressantzijnomeenveldsamentestellenwaarverschillendelijneninverschillendekleurenstaan.Zokandesporterzijneigenveldsamenstellen.

Deschoolgebruikthaarsportzaalvoornamelijkoverdag,dusbijdaglicht.Alseensporthalgedeeldwordtnadeschoolurenishet(zekerindewinter)alsneldonker,voorziendusvoldoendeverlichting.

Kleedkamerszijnvoorzienvankluisjes,zodatzedoorverschillendetegelijkgebruiktkunnenworden.Omruimtebesparenkunnenkluisjeonderzitbankengemonteerdworden.

5.1.5 Bergruimte

Erisvraagnaarvoldoendebergruimteomordelijkgoederentekunnenstapelen.Indienmogelijkgecompartimenteerd,enpergebruikergemakkelijkaftesluiten.

EenschoolinGentgebruikteenopenbaargebouwalsinfrastructuurendeeltdaarbijenkelelokalenvoorhetpersoneel.Hierwordtgewerktvolgenseencleandeskprincipe.


VoorbeelduitDenemarken:Indegedeelderuimteswordenkastenvoorzienwaardeverschillendegebruikerseigenbergruimtehebbendiezekunnenafsluiten,wordenmobielemeubelsvoorzieneneengoedafsprakenkadernaarhoederuimteachtergelatendienenteworden.OokindeBasisschooldeMozaïekinGent,wordtflexibelmeubilairingezetomhunrefterbreedinzetbaartekunnenmakenvoorDKO,moederpraatgroep,ateliers,etc.

5.1.6 Sanitairevoorzieningen

Sanitaireruimteswordendoorgaansvakervuilachtergelatendoordegebruiker.Menadviseertomdittegentegaandoorkuisgeriefterbeschikkingtestellenvandegebruiker.Stelnietmeersanitairopendannodigis.

5.2 Circulatie&signalisatie

Eeneenvoudigcirculatieplankangastgebruikershelpenomsnelhunwegtevindendoorhetgebouw(endusooktevoorkomendatgastgebruikerszichopniettoegelatenzonesbegeven).Ditstaatlosvandepictogrammenenhetevacuatieplangevraagddoordebrandweer.Bijeenoptimalecirculatieensignalisatievoorhetdelenvanschoolinfrastructuurkomtheteropneervanduidelijkheidtescheppenendeschriftelijkeafsprakenruimtelijktevertalen.

Ondergepastesignalisatieverstaanwe:

• Plattegrondvanhetgebouwmetaanduidingvangedeelderuimtes:o Gangen(teonderhoudendoorschool/vereniging)o Sanitairo Lokalenenpolyvalenteruimteskrijgeneennaamofnummerzodatjeje

makkelijkkanoriënteren.o Speelplaatsofbuitensportterrein(aldannietmetconcreteafbakening)o Sporthalo Bergruimte

• Signalisatie:Bordjesdiederichtingaanduidenvangedeelderuimtes,ofdieaangevenomwelkeruimtehetgaat.Somsgaanlokalennietopslot.OmtevoorkomendatonbevoegdendezelokalebetredenheefteenverenigingdietijdensdeschoolvakantiegebruikmaaktevandeinfrastructuurvancampusschoolWingerdineengangdedeurenmetlintafgebakend.Zodatspeelpleinkinderenvisueeleenonderscheidkunnenmakentussentoegelatenruimteenniet-toegelatenruimte.

• Circulatieaangeduidopdeplattegrond,geeftaanlangswaarverenigingendeschoolkunnenbetredentijdensofnadeschooluren.


Ditisvooralnuttigbijschoolgebouwendiemoeilijkerte‘lezen’zijndooreenbuitenstaander.Denkaanbijvoorbeelddecampusschool.

Desamenstellingvandezetekstendebijhorendedocumenteniszozorgvuldigmogelijkgebeurd.Nochtanskunnenzeonvolkomenhedenbevattenengebruikendescholenzeopeigenverantwoordelijkheid.DeWegwijzeriseenwerkinstrument.Hetkansteedsverbeterdengeactualiseerdworden.Hetisbedoeldterinspiratiewanterbestaatgewoongeenone-fits-alloplossingenvoorallescholenofsituaties.

Wegwijzer - Slim Gedeeldslimgedeeld.be/wp-content/uploads/2016/11/Wegwijzer_PDF.pdf · •...

Documents

Transcript of Wegwijzer - Slim Gedeeldslimgedeeld.be/wp-content/uploads/2016/11/Wegwijzer_PDF.pdf · •...