Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... ·...

16
Wegwijs in de begroting van de Europese Unie Waaraan wordt het geld besteed? Waar komt het geld vandaan? Hoe wordt de begroting vastgesteld? Hoe verlopen uitgaven en controle? Hoe wordt er verantwoording afgelegd? EUROPESE COMMISSIE

Transcript of Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... ·...

Page 1: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

Wegwijs in de begroting van de Europese UnieWaaraan wordt het geld besteed?

Waar komt het geld vandaan?Hoe wordt de begroting vastgesteld?

Hoe verlopen uitgaven en controle?Hoe wordt er verantwoording afgelegd?

EuropEsE CommissiE

Page 2: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

2

Waaraan wordt het geld besteed?

De jaarlijkse begroting van de EU komt overeen met circa 1 % van de rijkdom van de lidstaten — omgere-kend 244 EUR per inwoner.

Dit geld wordt gebruikt om het dagelijks leven van de burgers te verbeteren. Voor studenten betekent dat bij-voorbeeld kansen om in het buitenland te studeren, voor kleine ondernemingen een gemakkelijkere toe-gang tot grotere afzetmarkten en een eerlijk onderne-mingsklimaat, voor onderzoekers meer mogelijkheden om hun ideeën te ontwikkelen en voor werkzoekenden nieuwe opleidingsmogelijkheden.

Direct of indirect profiteren wij allemaal van activitei-ten die door de EU worden meegefinancierd, in de vorm van schonere stranden, veiliger voedsel, betere wegen of waarborging van onze fundamentele rechten.

De uit de EU-begroting gefinancierde acties en projec-ten weerspiegelen de prioriteiten die de EU op een gege-ven moment heeft gesteld. Deze prioriteiten hebben

betrekking op zes grote uitgavencategorieën („rubrie-ken” genoemd) en 31 verschillende beleidsterreinen.

De gefinancierde acties en projecten vallen onder beleidsterreinen waar volgens alle lidstaten actie op Europees niveau nodig is. Het bundelen van de krach-ten op de betrokken terreinen levert schaalvoordelen op en werkt kostenbesparend.

Er zijn echter andere beleidsterreinen waarop de EU-lidstaten beslisten niet op te treden op het niveau van de Unie. De sociale zekerheid, de pensioenen, de gezondheidszorg en het onderwijs bijvoorbeeld, wor-den nationaal, regionaal of lokaal gefinancierd. Het subsidiariteitsbeginsel garandeert dat de Unie alleen optreedt, als de lidstaten de doelstellingen van de voorgestelde actie op centraal, regionaal of lokaal niveau niet voldoende kunnen verwezenlijken en de doel stellingen vanwege de omvang en effecten van voorgestelde actie beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt.

% van EU-uitgaven (gemiddelde 2007-2013)50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0

44,6 % Concurrentievermogen en cohesie

42,5 % Natuurlijke hulpbronnen: landbouw, plattelandsontwikkeling, milieu en visserij

1,3 % Burgerschap, vrijheid, veiligheid en justitie

5,7 % De EU als mondiale partner

5,9 % Andere, incl. administratieve uitgaven

Page 3: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

3

Groei en werkgelegenheid

De EU-lidstaten hebben beslist om in de periode 2007-2013 een aanzienlijk deel van hun gemeenschappelijke inspanningen en van de EU-begroting te besteden aan het scheppen van economische groei en werkgelegen-heid. Duurzame groei bewerkstelligen is één van de top-prioriteiten van de Unie. De Europese economie moet concurrerender worden en minder welvarende regio’s moeten hun achterstand wegwerken.

Om de economie concurrerender te maken, moet meer en simultaan worden geïnvesteerd in onderzoek en on-derwijs, in de uitbreiding van de vervoers- en energie-netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine Europese onderneming een eenvoudig, in een laboratorium ontwikkeld idee kunnen oppakken en in de hele Unie op de markt kunnen bren-gen, met volledige bescherming van de consumenten-

rechten. De financiering van een eenvoudig idee zorgt in dat geval voor werkgelegenheid voor de onderzoeker, de ondernemer en de distributeur, en biedt de consument bescherming.

Om duurzame groei te bewerkstellingen, moet ook het groeipotentieel van de EU worden ontsloten en uitge-breid. Deze prioriteit, aangeduid met de term cohesie, behelst het helpen van met name minder begunstigde regio’s om hun economie aan de globalisering aan te passen. Innovatie en kenniseconomie vormen een uit-gelezen kans op groei voor de betrokken regio’s.

De cohesie-inspanningen van de Unie zijn geconcen-treerd op het ontwikkelen van de infrastructuur, de opleiding van arbeidskrachten en de toepassing van de modernste productietechnologie. De EU-middelen wor-den ook ingezet om sociaaleconomische samenwerking over regionale of nationale grenzen heen te bevorderen. Het optreden van de EU houdt vaak een uitwisseling van ervaring en kennis van zaken in, wat zeer vrucht-baar kan zijn voor minder welvarende regio’s.

Onze natuurlijke hulpbronnen

De lidstaten van de EU produceren dankzij hun geografische en klimato-logische diversiteit zeer verscheiden landbouwproducten, die de Europese consument tegen redelijke prijzen wor-den aangeboden. De twee hoofddoelen van de EU-inspanningen op dit gebied zijn: ten eerste, ervoor zorgen dat de productie aansluit bij de vraag van de consument, onder andere op het gebied van veiligheid en kwaliteit van levensmiddelen; ten tweede, ervoor zorgen dat de landbouwgemeenschap haar pro-ductie op een planmatige manier organiseert en aanpast aan de consu-

Page 4: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

4

sedert de introductie in 1987, heeft het Erasmus-programma aan ruim 2 miljoen Europese studenten de kans gegeven een deel van hun hogere studie in een andere Eu-lidstaat te volgen.

mentenvraag, met inachtneming van de regelgeving op het gebied van milieu en dierenwelzijn.

Bovendien vereisen een goed beheer en een afdoende bescherming van onze natuurlijke hulpbronnen ook directe milieubeschermingsmaatregelen, een herstruc-turering en diversificatie van de plattelandseconomie en bevordering van duurzame visserij. Dierenziekten, olievlekken en luchtverontreiniging laten zich immers niet door landsgrenzen tegenhouden. De aanpak van dit soort problemen vergt uitgebreide maatregelen op vele gebieden en in verscheidene landen.

Fundamentele vrijheden, veiligheid en rechtvaardigheid Ook terrorisme, georganiseerde misdaad en illegale immigratie kunnen effectiever worden bestreden als de EU-lidstaten informatie uitwisselen en samen optreden.

De EU beijvert zich voor betere beheersing van de migratie-instroom, uitgebreide samenwerking in straf-zaken en andere justitiële aangelegenheden en vei-lige, op de beginselen van de rechtsstaat gebaseerde samenlevingen.

Europees burgerschap: debat, dialoog, cultuur De EU telt circa 500 miljoen inwoners, die tal van talen spreken en verschillende culturele achtergronden heb-ben. Samen vormen wij de onschatbare rijkdom van de Europese Unie: culturele verscheidenheid, gedragen door gemeenschappelijke waarden. De EU-begroting bevordert en beschermt dit rijke culturele erfgoed en moedigt actieve deelname aan de maatschappelijke debatten aan. Daarnaast wordt ook de bescherming van de volksgezondheid en de consumentenbelangen ter harte genomen.

Page 5: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

55

Mondiale partner

Het effect van de bestedingen van de EU houdt niet op bij de grenzen van haar grondgebied. Voor velen brengt de EU-begroting levensnoodzakelijke spoed-hulp na natuurrampen. In andere gevallen gaat het om langdurige bijstand voor welvaart, stabiliteit en veiligheid.

Administratieve kosten

Deze uitgaven dienen ter dekking van de personeels- en gebouwkosten van alle EU-instellingen, namelijk het Europees Parlement, de Raad van de EU, de Euro-pese Commissie, het Europees Hof van Justitie en de Europese Rekenkamer.

in Thailand heeft ECHo gezorgd voor basisvoedselhulp en sanitaire voorzieningen voor meer dan 70 000 vluchtelingen uit myanmar.

Honderdduizenden mensen raakten dakloos toen de orkaan sidr over Bangladesh trok. De Eu stelde in totaal 6,5 miljoen Eur ter beschikking voor eerste levensbehoeften als water, voedsel en onderdak.

77 ontwikkelingslanden in Afrika, het Caraïbisch gebied en de Stille Oceaan ontvangen, afgezien van langetermijnbijstand van de EU, steun uit het Europees Ontwikkelingsfonds (buiten de EU-begroting). Het tiende EOF, dat de periode 2008-2013 bestrijkt, omvat 22,7 miljard EUR. Deze middelen worden onder meer gebruikt voor algemene en sectorale begrotingssteun aan ACS-landen, vervoer, infrastructuur, democratisch bestuur, landbouw en plattelandsontwikkeling, gezondheidszorg en onderwijs.

Page 6: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

6

De Europese Unie beschikt over „eigen middelen” om haar uitgaven te bekostigen. Deze middelen behoren de Unie juridisch gezien toe. De lidstaten innen ze namens de EU en maken ze aan de EU-begroting over.

Er bestaan drie soorten eigen middelen (de cijfers hier-onder betreffen inkomstenramingen voor 2010 en wor-den gegeven bij wijze van voorbeeld):

• traditionele eigen middelen (TEM) bestaan hoofdzakelijk uit invoerrechten die worden ge-heven op producten die niet afkomstig zijn uit de EU-lidstaten. Ze zijn goed voor ongeveer 12 % van de totale inkomsten;

• de op de belasting op de toegevoegde waarde (btw) gebaseerde middelenbron bestaat uit een uniform percentage dat geheven wordt op de ge-harmoniseerde btw-ontvangsten van iedere lid-staat. Deze middelenbron is goed voor 11 % van de totale inkomsten;

• de op hetbruto nationaal inkomen (bni) geba-seerde middelenbron is een uniform percentage van het bni van iedere lidstaat. Hoewel deze hef-fing bedoeld is om de begroting in evenwicht te brengen, is ze momenteel met circa 76 % de be-langrijkste bron van inkomsten.

Daarnaast zijn er nog andere inkomsten, zoals de loonbelasting van het EU-personeel, bijdragen van derde landen aan sommige programma’s van de EU en boetes die worden opgelegd aan ondernemingen die de mededingingsregels of andere regels over-treden. Deze diverse inkomsten bedragen in totaal ongeveer 1 % van de totale begroting.

In 2010 zullen de EU-inkomsten naar schatting circa 122,9 miljard EUR bedragen.

De bijdragen aan de begroting zijn grosso modo evenredig aan de economische welvaart van de lid-staten. Voor Duitsland, Nederland, Oostenrijk, Zwe-den en het Verenigd Koninkrijk worden evenwel

Waar komt het geld vandaan?

0

10

20

30

40

50

60

70

80

20002010 (ramingen)

5 %1 %

16 %12 % 11 %

76 %

40 %38 %

Traditionele eigen middelen

% va

n tot

ale on

tvan

gste

n

Eigen middelen van de EU-begroting

Waar komt het geld vandaan?

Btw- bron

Bni- bron

overige ontvangsten

Page 7: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

77

correcties toegepast om hun als buitensporig erva-ren nettobijdrage te verminderen.

Anderzijds is de verdeling van de EU-middelen over de ontvangers in de lidstaten en derde landen af-hankelijk van de prioriteiten die door de Unie zijn gekozen. Hoewel de EU-begroting alle lidstaten ten goede komt, ontvangen armere lidstaten verhou-dingsgewijs meer dan rijkere. Hieruit blijkt — vooral wat het cohesiebeleid betreft — de solidariteit die aan de EU-programma’s ten grondslag ligt.

De inkomsten en uitgaven van de EU-begroting worden beperkt door …

— verdragen: een tekort op de begroting wordt niet toegelaten. Dit betekent dat de inkomsten moeten volstaan om alle activiteiten te financieren.

— een door de regeringen van de lidstaten en de parlementen overeengekomen uitgavenplafond. Dit wordt het „maximum voor de eigen middelen” genoemd; het is momenteel vastgelegd op 1,24 % van het bruto nationaal inkomen (bni) van de Unie. Dat komt neer op circa 293 EUR gemiddeld per EU-burger.

— een door het Europees Parlement, de Raad

van de EU en de Europese Commissie overeengekomen meerjarig financieel kader, waarin de ontwikkeling van de EU-begroting per uitgavencategorie gedurende een bepaalde periode wordt vastgesteld.

— een door de Raad en het Parlement vastgesteld Financieel Reglement met regels voor het opstellen, uitvoeren, beheren en controleren van de begroting.

Page 8: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

8

Hoe wordt de begroting vastgesteld?De Commissie, het Parlement en de Raad hebben bij de totstandkoming van de begroting verschillende rollen en bevoegdheden.

Eerst keurt de Raad het meerjarig financieel kader goed, nadat een meerderheid van de leden van het Europees Parlement hieraan zijn goedkeuring heeft gegeven.

Het meerjarig financieel kader bestrijkt ten minste vijf jaar en stelt voor elke rubriek jaarlijkse maximumuit-gaven vast. Deze zogeheten „plafonds” moeten in acht worden genomen bij het opstellen van de jaarlijkse begrotingen. Dit zorgt voor een langetermijnplanning van de uitgaven en komt ook de begrotingsflexibiliteit ten goede.

Het meest recente meerjarige financiële kader bestrijkt de zeven jaar van 2007 tot en met 2013.

In het Verdrag van Lissabon is vastgesteld dat de jaar-lijkse begrotingsprocedure van 1 september tot 31 de-cember loopt.

Commissaris Janusz Lewandowski bespreekt begrotingszaken op een persconferentie.

IN ENKELE WOORDEN

De vaststelling van de EU-begroting verloopt in alle stadia democratisch

De jaarlijkse begroting moet worden goedgekeurd door het Europees Parlement en de Raad, en bovendien is voor de uitvoering van bijna alle activiteiten een besluit nodig. Dit kan de vorm aannemen van een wet of rechtsgrond, voorgesteld door de Commissie en goedgekeurd door de wetgevende autoriteit — hetzij de Raad, hetzij in vele gevallen de Raad en het Europees Parlement gezamenlijk.

Page 9: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

99

Het door de Commissie opgestelde ontwerp van begrotingVoor 1 juli stellen alle instellingen en organen van de EU volgens hun eigen interne methoden ramingen op voor het ontwerp van begroting.De Commissie voegt deze ramingen samen en stelt het jaarlijkse „ontwerp van begroting” op, dat vóór 1 sep-tember bij de Raad en het Europees Parlement wordt ingediend. In de praktijk streeft de Commissie ernaar het ontwerp van begroting vóór eind april/begin mei in te dienen.

De lezing van de begroting door de Raad

De Raad bepaalt zijn standpunt over het ontwerp van begroting — en de eventuele wijzigingen daarin — en zendt het vóór 1 oktober door aan het Europees Par-lement. Ook stelt de Raad het Europees Parlement in kennis van de redenen voor zijn standpunt.

raad Ecofin

Jerzy Buzek, voorzitter van het Europees parlement (2009-2011).

De lezing van het ParlementHet Parlement heeft vervolgens 42 dagen de tijd om of-wel de begroting onmiddellijk goed te keuren bij zijn le-zing in oktober, ofwel zijn wijzigingen aan de Raad voor te leggen. De Raad kan de wijzigingen binnen tien dagen aanvaarden en het ontwerp van begroting goedkeuren.

BemiddelingscomitéAls de Raad de wijzigingen van het Parlement niet aan-vaardt, wordt een Bemiddelingscomité opgericht, be-staande uit leden van de Raad of hun vertegenwoordigers en een gelijk aantal leden van het Europees Parlement. Het Bemiddelingscomité moet binnen 21 dagen met een gemeenschappelijke tekst komen.

Wanneer het Bemiddelingscomité begin november een gemeenschappelijke tekst heeft vastgesteld, hebben de Raad en het Parlement 14 dagen om deze goed te keu-ren of te verwerpen. Het Parlement mag de begroting zelfs goedkeuren als de Raad de gemeenschappelijke tekst verwerpt.

Als één van de twee instellingen (de Raad of het Parle-ment) de gemeenschappelijke tekst afwijst, en de andere instelling niet tot een besluit komt, wordt de begroting geacht te zijn verworpen en moet de Commissie een nieuw ontwerp van begroting indienen.

Page 10: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

1010

DE b

EgRO

tINg

spRO

cEDU

REtIjDschEm

aIndien aan het begin van een begrotingsjaar de begroting nog niet definitief is vastgesteld, mag maandelijks een be-drag worden uitgegeven van ten hoogste een twaalfde van de voor het vorige begrotingsjaar geopende kredieten.Een gelijkaardige procedure bestaat voor het aanvaarden van nota’s van wijzigingen van het ontwerp van begroting

(deze worden ingediend wanneer er vóór de aanvaarding van de begroting nieuwe informatie beschikbaar is) of voor de gewijzigde begrotingen (ingeval er wijzigingen in de reeds goedgekeurde begroting moeten worden aan-gebracht wegens onvermijdelijke, uitzonderlijke of on-voorziene omstandigheden).

1 september

1 oktober

13 november(42 dagen)

13 november– 4 december (21 dagen)

18 december (14 dagen)

meerderheid van stemmen

binnen 14 dagen

meerderheid van leden

Raad aanvaardt de wijzigingen van

het Parlement binnen 10 dagen

Parlement en Raad geven hun goedkeuring (of niet)

Raad verwerpt, Parlement heeft het laatste woord (*)

Raad geeft goed- keuring, Parlement verwerpt

(*) Het parlement hecht zijn

goedkeuring aan de gezamenlijke

tekst en besluit (bij meerderheid van zijn leden en drie vijfde van de

stemmen) binnen veertien dagen na

de verwerping door de raad zijn

wijzigingen van de lezing volledig

of gedeeltelijk aan te brengen.

Raad en Parlement verwerpen

cOmmIssIE Ontwerp van begroting (OB)

RaaD Lezing van ontwerp van begroting — Wijzigingen

paRLEmENt Lezing van wijzigingen

paRLEmENt EN RaaD Gezamenlijk ontwerp

BemiddelingBegroting vastgesteld

Begroting vastgesteld Ontwerp van begroting verworpen

JA

JA

NEE

binnen 14 dagen

NEE

Commissie dient nieuw ontwerp van begroting in

Page 11: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

11

Verantwoordelijkheid voor het beheer van de begrotingDe uiteindelijke verantwoordelijkheid voor de uitvoe-ring van de begroting ligt bij de Europese Commissie. In de praktijk wordt het leeuwendeel van de begroting van de Unie (ongeveer 76 %) uitgevoerd volgens het systeem van gedeeld beheer. Deze regeling bestaat erin dat de autoriteiten in de lidstaten, en niet de diensten van de Commissie, de uitgaven beheren. Een zorgvuldig

uitgebalanceerd controlesysteem zorgt ervoor dat de middelen behoorlijk en in overeenstemming met de re-gels worden beheerd.

De Commissie dient bedragen die wegens fouten, onre-gelmatigheden of fraude onterecht zijn uitbetaald terug te vorderen. De lidstaten zijn eveneens verantwoorde-lijk voor het beschermen van de financiële belangen van de EU. Daartoe werken ze samen met de Commissie en met OLAF, het Europees Bureau voor fraudebestrij-ding, dat mogelijke fraudegevallen onderzoekt en helpt de EU-wetgeving fraudebestendig te maken.

Activiteitsgestuurde begroting

Om meer duidelijkheid te bieden over welk beleid er wordt gevoerd, hoeveel geld er wordt besteed aan elke activiteit en hoeveel mensen ermee bezig zijn, is de

Hoe verlopen uitgaven en controle?Kerngedachte

De middelen van de EU moeten worden gebruikt met inachtneming van het beginsel van goed financieel beheer. Er moet, met andere woorden, worden gestreefd naar een zo groot mogelijk rendement voor iedere euro die wordt uitgegeven. Dat vereist een strikte naleving van de voorschriften en regels, evenals regelmatige controles daarop.

Wie beheert het geld van de EU?

(% va

n het

geld

van d

e Eu)

Commissie Commissie en lidstaten

Derde landen Commissie samen met internationale partners en andere

0

20

40

60

80

100

22 %

76 %

1 %1 %

Page 12: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

1212

EU-begroting onderverdeeld in eenendertig beleidster-reinen. Elk van deze beleidsterreinen is op zijn beurt verdeeld in verschillende activiteiten (zo omvat het beleidsterrein milieu bijvoorbeeld ook bosbescher-ming). Voor elk van de activiteiten worden de totale personeels- en financiële kosten weergegeven. Deze methode wordt „activity based budgeting” of activi-teitsgestuurd begroten genoemd.

Regels voor de uitgaven

De belangrijkste regels voor de besteding van de mid-delen van de EU zijn neergelegd in het Financieel Re-glement. In een tweede set regels, de uitvoeringsvoor-schriften genoemd, wordt nader bepaald hoe het Finan-cieel Reglement moet worden toegepast.

Op enkele zeldzame uitzonderingen na, dient elk pro-gramma bovendien te worden vastgesteld bij een speci-fiek besluit — de zogeheten rechtsgrond — voordat er middelen kunnen worden vrijgemaakt. Deze rechtsgrond vermeldt de doelstellingen en de kosten van de activiteit, en legt vaak de jaarlijkse uitgavenlimieten vast.

Beheer, audit en interne controle

De programma’s en activiteiten van de EU worden be-heerd door medewerkers van de beleidsdepartementen van de Commissie („directoraten-generaal” genoemd), eventueel in samenwerking met de verantwoordelijke diensten in de lidstaten.

Hoewel iedere EU-ambtenaar disciplinair en financieel aansprakelijk is voor zijn gedragingen, wordt in elke dienst van de Commissie een ordonnateur aangesteld, die de eindverantwoordelijkheid draagt voor acties bin-nen zijn of haar bevoegdheidssfeer. Meestal is dit de directeur-generaal.

De interne controles zijn onderbouwd met een geheel van duidelijke controlenormen, controles vooraf en achteraf door het management, onafhankelijke interne

Page 13: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

1313

audits op basis van risicoanalyses en regelmatige activi-teitenverslagen aan de bevoegde commissaris.

Sinds 2002 brengen alle diensten van de Commissie een jaarlijks activiteitenverslag uit aan de leden van de Commissie waarin de in de loop van het jaar behaalde resultaten worden uiteengezet en aanbevelingen wor-den gedaan om eventuele tekortkomingen te verhelpen. Er wordt een syntheseverslag opgesteld voor het Parle-ment en de Raad. Dat verslag is thans één van de grond-slagen waarop de Europese Rekenkamer haar jaarlijkse betrouwbaarheidsverklaring over het door de EU ge-voerde beheer van de middelen baseert.

Hoe voert de Commissie betalingen uit?

De Commissie heeft bankrekeningen bij de schatkist en de centrale banken van de lidstaten en bij commerciële banken. Ze maakt eveneens deel uit van het SWIFT-netwerk (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication). Dit systeem verstuurt elektroni-schebetalingsopdrachten en hiermee verband houdende berichten in gecodeerde vorm en voorzien van een au-thenticatiesleutel.

De Commissie heeft contacten met meer dan 300 000 partijen (derden), zoals begunstigden van sub-sidies en leveranciers van goederen en diensten. Om de daarmee samenhangende transacties te beheren, gebruikt ze ter herkenning van elke partij (persoon of onderneming) in het computersysteem een zogenaamde „legal entity file” (LEF). Al deze LEF’s moeten worden geautoriseerd en gevalideerd voordat tot betaling kan worden overgegaan.

De unie oefent via teledetectie toezicht uit op de gesubsidieerde landbouwactiviteiten (het mArs-project — monitoring Agriculture through remote sensing).

Page 14: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

14

Hoe wordt er verantwoording afgelegd en aan wie?

Kerngedachte

De EU-rekeningen worden jaarlijks gepubliceerd en voor een externe controle aan de Rekenkamer overgelegd. Het eindoordeel, de zogeheten „kwijting”, wordt gegeven door het Parlement, dat rekening houdt met de aanbevelingen van de Raad.

De duale structuur van de boekhouding en verslaglegging van de EU De EU kent twee soorten rekeningen: a) begrotings-rekeningen die een gedetailleerd overzicht geven van de uitvoering van de begroting, en b) algemene reke-ningen die dienen voor het opstellen van de balans en de economische resultatenrekening.

De begrotingsrekeningen worden gevoerd op kasbasis (ook wel bekend als het „modified cash accounting prin-ciple”). Dat beginsel houdt in dat transacties (inkom-sten en uitgaven) pas worden geregistreerd wanneer het geld ook daadwerkelijk wordt uitgegeven of ontvangen.

Voor de algemene rekeningen (of het grootboek) wordt de methode van dubbele boekhouding gebruikt om

inkomsten en uitgaven tijdens het begrotingsjaar bij te houden. De algemene rekeningen worden gebruikt voor het opstellen van de resultatenrekening en de balans, die een overzicht geeft van de activa en de passiva. Zij geven de financiële positie van de EU weer op 31 december van elk jaar.

Verslaglegging over de uitvoering van de begrotingDe stand van de begrotingsuitvoering wordt maan-delijks op de website van de Commissie gepubliceerd. Deze maandelijkse bekendmakingen laten zien hoe het geld daadwerkelijk wordt besteed. De informatie wordt gegeven per hoofdstuk van de begroting en per beleids-terrein. De betrokken beleidsdiensten houden ook weekcijfers bij. Een totaalbeeld van de resultaten van de gedurende het jaar uitgevoerde evaluaties en de ge-plande follow-upmaatregelen wordt geschetst in het jaarlijks evaluatieoverzicht.

Vitor manuel da silva Caldeira, voorzitter van de rekenkamer, en José manuel Barroso, voorzitter van de Europese Commissie.

Page 15: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

15

De Commissie publiceert daarnaast de jaarrekening van de Europese Gemeenschappen, die ook gecon-solideerde verslagen over de uitvoering van de be-groting en de balans omvat. De overeenkomstig de IPSAS-normen (International Public Sector Accoun-ting Standards, of internationale boekhoudnormen voor de overheid) opgestelde jaarrekening is een ge-consolideerde versie van de rekeningen van alle EU-instellingen en -organen, en van die van de meeste agentschappen.

Na een eerste controle van de voorlopige rekeningen door de Rekenkamer keurt de Commissie de definitieve rekeningen goed en stuurt ze vervolgens door naar de kwijtingverlenende autoriteiten, namelijk het Europees Parlement en de Raad.

Op 1 januari 2005 heeft de Commissie met de over-gang van een boekhouding op kasbasis naar een boek houding op transactiebasis een cruciale stap gezet in het moderniseringsproces. Een transactie-boekhouding registreert verrichtingen wanneer zij zich voordoen (en niet pas wanneer er geldbewegin-gen plaatsvinden) en geeft een volledig overzicht van de activa en passiva van de EU. De beleidsmakers, de begrotingscontroleurs, de beheerders van EU-geld en de burgers beschikken daardoor over nauwkeurigere financiële informatie, die voor een effectief beheer en een doeltreffende controle van het overheidsgeld een eerste vereiste is.

Externe controle

Naast regelmatige interne audits en controles, vindt ook een externe, onafhankelijke controle van de jaarrekening en het middelenbeheer van de EU door de Europese Rekenkamer plaats. De Reken-kamer stelt jaarlijks een verslag op voor het Parle-ment en de Raad. Samen met dit verslag geeft zij een oordeel, de zogeheten betrouwbaarheidsverklaring, af over:

• de betrouwbaarheid van de rekeningen (d.i.devraag of de boekhouding naar behoren is gevoerd) en

• dewettigheid en regelmatigheid vandeonderlig-gende verrichtingen (de geïnde ontvangsten en ge-dane uitgaven).

Rekenschap en verantwoording tegenover het Europees Parlement Nadat de Rekenkamer haar jaarverslag heeft gepubli-ceerd en de laatste hand is gelegd aan de jaarrekening, legt de Raad aanbevelingen voor aan het Europees Par-lement. Op basis daarvan doet het Parlement uitspraak over het door de Commissie in het begrotingsjaar ge-voerde financiële beleid. Als het Parlement meent dat de Commissie de begroting van de EU naar behoren heeft beheerd, verleent zij de Commissie kwijting.

Daarbij beveelt het Parlement de Commissie vaak fol-low-upmaatregelen aan. Vervolgens licht de Commissie het Parlement en de Raad in over de maatregelen die zij kan nemen.

Het Europees parlement verleent kwijting voor het beheer van de Eu-begroting.

Page 16: Wegwijs in de begroting van de Europese Unieec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/... · netwerken en in de verbetering van de arbeidsomstan-digheden. Zo zou een kleine

KV-30-09-259-NL-C

Voor nadere informatie over de begroting en de financiële programmering van de EU:

EU-begroting: http://ec.europa.eu/budget/index.htm (beschikbaar in het Engels, Frans en Duits)

Directoraat-generaal Begroting: http://ec.europa.eu/dgs/budget/index_nl.htm

Europees commissaris Janusz Lewandowski, bevoegd voor Begroting en financiële programmeringhttp://ec.europa.eu/commission_2010-2014/lewandowski/index_en.htm

Voor feedback over de brochure: [email protected]

Europe Direct helpt u antwoord te vinden op uw vragen over de Europese Unie

Gratis nummer (*): 00 800 6 7 8 9 10 11(*) Als u mobiel of in een telefooncel of hotel belt, hebt u misschien geen toegang tot gratis nummers of kunnen kosten worden aangerekend.

Fotorechten: Corbis, omslag en blz. 3, 9; Ingram publishing, blz. 3; European Union, blz. 4, 5 (ECHO/Antoine Lemasson; ECHO/Claire Barrault), 8, 10, 12, 13, 14,15; GettyImage, blz. 7; ESA/J. Huart, blz. 9.

Meer informatie over de Europese Unie is beschikbaar op het internet, via de Europaserver (http://europa.eu).

Luxemburg: Bureau voor publicaties van de Europese Unie, 2010ISBN 978-92-79-14453-0doi:10.2761/42646© Europese Unie, 2010Overneming met bronvermelding toegestaanPrinted in LuxembourgGedrukt op chloorvrij Gebleekt papier