Werk : Veilig uit en Thuis

Werkgevers zijn vanuit de Arbowet verplicht om de volgende ernstige arbeidsongevallen te melden, namelijk welke:

- geleid hebben tot de dood- blijvend letsel- ziekenhuisopname

Het aantal arbeidsongevallen gemeld bij de iSZW is stijgende. In 2016 t.o.v. 2015 met 13%. Het aantal dodelijke slachtoffers is gestegen van 51 naar 70 slachtoffers.

Industrie (26%), handel (13%), vervoer & opslag (11%) en de bouw(19%) zijn de sectoren waar het meeste risico op een ongeval is. Dit risico neemt al sinds 2014 toe.

Tachtig procent van de ernstige arbeidsongevallen worden veroorzaakt door:

- Contact met bewegend object, 28%- Vallen - struikelen, 19,3%- Vallen van hoogte, 16%- Contact met bewegend deel van machine, 16,1%

Bij dodelijke ongevallen ziet het lijstje er niet veel anders uit wat betreft oorzaken, namelijk:

- Contact met bewegend object, 36,5%- Vallen van hoogte, 26%

Het meest verontrustend zijn echter de achterliggende faalfactoren van 40%, namelijk:

- Gebrek aan Motivatieo Werkdruko Des- interesseo Te beperkt risicobesef

- Alertheido Gebrek aan communicatie en afstemmingo Onvoldoende kennis & ervaring

- Veiligheidsbewustzijno Niet adequaat reageren op onverwachte situatieso Ontbreken van toezicht (leidinggevenden)o Onvoldoende – geen veiligheidscultuur

Het tekort aan vakmensen is mede dank zij de crisis fors toegenomen. Het aantal vakmensen liep in de hiervoor genoemde branches al terug, maar is door de crisis versneld. ZZP’ers zijn hiervoor niet de oplossing en zal het tekort leiden tot:

- Hogere werkdruk- Langere werktijden- Meer inzet van uitzendkrachten- Minder gekwalificeerd / ervaren personeel- Groter risico op arbeidsongevallen

Uitzendkrachten hebben bijna twee keer zo vaak kans om slachtoffer te worden van een ernstig arbeidsongeval dan vaste krachten.

De veiligheidscultuur is voornamelijk goed op orde bij de grote bedrijven. Slechts 15% van de Nederlandse bedrijven voldoet aan alle zeven zorgverplichtingen, heeft een RI&E met plan van aanpak, en regulier overleg over het veiligheidsbeleid. Deze bedrijven beheersen voor 93% de interne veiligheidsrisico’s.

Bij die bedrijven waar het niet of nauwelijks op orde is, 85% van de bedrijven, is de beheersing van de veiligheidsrisico’s slechts 19%.

Deze laatste cijfers zeggen ook genoeg over de heersende veiligheidscultuur in den lande. Met de mond wordt veilig werken door werkgever én werknemer de hemel in geprezen, echter komt er in de praktijk weinig tot niets van terecht.

Achterliggende faalfactoren dodelijke arbeidsongevallen     2014 /        

(faalfactor = managementfactor in Storybuilder)       2016   2014 2015 2016

                       

motivatie, alertheid, veiligheidsbewustzijn 38%   36% 39% 40%

competentie 15%   16% 15% 13%

plannen, procedure, werkinstructies, RI&E 12%   12% 13% 12%

communicatie, samenwerking, overleg, overdracht 9%   9% 10% 8%

materiaal, arbeidsmiddelen 9%   10% 8% 9%

ergonomie 8%   8% 8% 9%

tegenstrijdige belangen (economie vs, veiligheid,werkdruk) 5%   6% 5% 5%

taalbeheersing 2%   2% 2% 2%

beschikbaarheid van mensen 1%   1% 1% 1%

totaal             100%   100% 100% 100%

Onderzoek door iSZW geeft hierboven in het overzicht duidelijk aan waar het verkeerd gaat, namelijk bij motivatie, alertheid en veiligheidsbewustzijn.

Een niet gemotiveerde werknemer zal niet alert reageren. En als het met zijn of haar veiligheids-bewustzijn dan ook nog niet goed zit, dan heb je in potentie een levensgevaarlijke werknemer, zowel voor zichzelf als voor een ander.

In mijn woonplaats is op een doordeweekse dag enkele uren een verkeercontrole uitgevoerd op de zogenoemde Rondweg. De maximumsnelheid is 70 km per uur. De uitkomsten:

- 749 bekeuringen voor te hard rijden, waarvan eentje 63 km te hard- 18 bekeuringen voor mobiel bellen achter het stuur- 2 bekeuringen voor het niet dragen van de autogordel

Wat wil ik met bovenstaande opsomming zeggen? Eigenlijk heel simpel. Op de Rondweg is al enkele jaren niet of nauwelijks gecontroleerd.

Regelmatige gebruikers van deze weg weten dat op een gegeven moment. Omdat er zo goed als geen controles meer zijn, wordt er een loopje genomen met snelheidslimieten en met het mobiel bellen achter het stuur.

Vandaar opnieuw mijn oproep naar onder anderen Inspectie SZW, Vertrouwen is goed, Controle is (véél) beter!