OORLOGSWINTERJan Terlouw

Website: www.fictiedossierbryan.weebly.com

Gemaakt door: Bryan Nijhof

Inhoudsopgave

1

1. Zakelijke gegevens2. Samenvatting3. Over de auteur4. Leeservaringen5. Verwerkingsopdracht

1. Zakelijke gegevens

Blz. 3Blz. 4Blz. 7Blz. 8Blz. 10

2

De titel van het boek is Oorlogswinter. Het boek is geschreven door Jan Terlouw. De uitgever is Lemniscaat en het is uitgegeven in 1972.

2. SamenvattingMichiel is 15 jaar oud en woont in het dorp Vlank. Hier is zijn vader de burgemeester.

3

Op een avond loopt Michiel naar huis. Als hij gezien werd door de Duitsers werd hij opgepakt, er gold een straatverbod, dat je naar 8 uur niet meer op straat mocht zijn. Hij had melk gehaald voor de gasten, hij had 2 flessen, maar 1 fles was onderweg kapot gegaan omdat hij met de tas tegen een paaltje knaldo. Een stukje verder hoorde hij wat: “Es ist over achten, ich neme dich gevangen.” Michiel schrok, maar het was gewoon zijn buurjongen Dirk, die hem in de maling nam. Toen Michiel thuis kwam zaten zijn moeder, vader, zus Erica en broertje Jochem al op hem te wachten. Ook zaten er mensen die onderdak zochten. Oom Ben was er ook. Eigenlijk was het niet zijn oom, maar ze noemde hem zo omdat hij hier zo vaak was. Dirk kwam binnen en vertelde dat hij een overval ging plegen op het distributiekantoor in Lagezande. Hij kreeg van een Dirk een envelop die hij aan Bertus moest geven als hij gepakt werd. Hij legde de envelop bij de kippen. Hij haalde het stro uit het vierde leghokje van rechts. Voor de zekerheid schreef op een papiertje: 4R, dit hielde in vierde van rechts. Meteen ging hij met Oom Ben naar Van de Bos. Hier ging hij een halve kilo rogge kopen voor 20 cent per kilo. Verder liep de dag rustig. Totdat hij een auto hoorde aankomen, de auto stopte precies bij de buren. De Duitsers liepen naar de deur, ze trapte tegen de deur en riepen: ‘Aufmachen’. De Duitsers hadden Dirk gepakt. Michiel wou vandaag naar Bertus toe om de envelop te geven. Het zat vandaag tegen, eerst was zijn band van de velg. Toen hij eindelijk verder kon kwam hij Schafter tegen. Schafter was nietmte vertrouwen. Hij verzinde een smoes en zei: ‘Ik moet naar Van Kleiweg. Schafter moest daar ook naar toe en fietste samen. Michiel zei dat de vergadering dinsdag was en ging weer. Hij had zich vergist en fietste terug om te zeggen dat het toch woensdag was. Onderweg kwam hij een auto tegen. Michiel sprong van zijn fiets en ging in een eenmansgat. De volgende dag wou hij het opnieuw proberen, nu zat er niks tegen. Bertus was alleen opgepakt. Hij was verraden door Schafter. Hij kon de envelop dus niet aan Bertus geven en dus nam Michiel zijn taak over. In de brief stond dat er een Engelse piloot was ondergedoken. Elke dag moest daar eten naar toegebracht worden. Hij ging meteen eten halen bij Van de Werf. Hij kreeg ham en een dubbele boterham met kaas. Hij ging naar de plek toe en zette de fiets in het bos. Opeens hoorde hij: ‘Don’t move!’ In het begin was het een donker hok. De Engelse piloot heette Jack. Michiel gaf hem het eten, hij was alleen het drinken vergeten. De piloot vroeg of Michiel morgen weer kwam. Michiel zei dat hij morgen weer kwam. Het verband van Jack moest vervangen

4

worden, de zus Erica was leerling-verpleegster. Erica mocht niet zien waar het was. Ze had het verband vervangen. Alleen ze was een tijdje later er weer geweest, hier wist Michiel niks van. Hij was hier ook niet blij mee. De Duitsers vonden een lijk van een Duitse soldaat. Als er een Duitse soldaat doodgeschoten was, dan kreeg je problemen. De volgende dag werden er 10 mensen gegijzeld. Ook de vader van Michiel was gegijzeld. Als ze voor morgen niet de dader hadden werden de gijzelaars opgehangen aan de bomen bij de Brink. Michiel heeft een brief geschreven aan de commandant of ze een uitstel kregen. Die avond hoorden ze schoten. De volgende ochtend wouden ze kijken wat er aan de hand was, maar toen waren ze al te laat. Er hing een papiertje bij de kerk. Er stond op dat er 4 gijzelaars dood zijn geschoten. Een tijdje later zagen ze de gijzelaars buiten lopen. Michiel was blij, dit was voor korte duur. Zijn vader was een uur ervoor ook nog doodgeschoten. Michiel keek naar buiten en zag allemaal mensen aan komen rennen, deze mensen waren helemaal vanuit Rotterdam naar Vlank gelopen zonder eten en hadden veel honger. Zoveel honger dat ze zelfs een broodje uit de modder opeten. Toen Michiel in bed lag hoorde hij geluid van beneden, het waren mannen stemmen. Michiel ging naar beneden en zag daar 4 vreemde mannen zitten samen met de moeder van Michiel. Het waren Joden die waren ontsnapt uit het kamp. Samen bedenken ze een idee hoe ze naar Overijssel kunnen komen. Ze wisten het: Ze gaan gewoon als boerinnen. Ze konden tussen 3 en half 4 zonder problemen naar de andere kant van de IJssel. Tussen deze tijd waren de bewakers thee aan het drinken. Michiel zette ze af en ging terug. Hij dacht dat het een rustige weg terug was. Dit had hij mis, want onderweg kwam hij de Duitsers tegen die zijn paard wouden hebben. Michiel vluchtte weg en is zonder gepakt thuis gekomen. Jochem klom op het dak. De moeder had niks door, de buren wel. De buren belde aan om het te zeggen, maar niemand ondernam actie. Totdat er een Duitser aankwam. Die ondernam actie en bracht Jochem in veiligheid. Michiel ging net zoals gewoonlijk naar Jack toe om eten en drinken te brengen. Alleen toen hij daar aan kwam had hij bezoek, het was Dirk. Dirk zag er erg slecht uit. Hij is gemarteld door de Duitsers. Dirk is ontsnapt uit de trein die naar Apeldoorn ging. Toen Michiel in het schuilhutje kwam, liet Dirk gelijk blijken dat hij de Duitser had vermoord. Michiel schrok hiervan, maar was niet boos op Dirk. Michiel wou kijken of Schafter bij de Duitsers hoorde en stopte een briefje in de brievenbus met de tekst: “In het Groene Kruis liggen nog wapens”.

5

Na 15 dagen kwamen de Duitsers om te kijken. Michiel wist het nou zeker, Schafter hoorde bij de Duitsers. Opeens stond Schafter aan de deur, hij vroeg waarom hij het briefje door de brievenbus had gedaan. Schafter zei dat hij niks te maken had met de overval op het Groene Kruis. Na lang nadenken wist wie hier echt achter zat, het was oom Ben. Oom Ben wilt Jack naar de Duitsers brengen. Michiel fietst zo hard als hij kan naar het bos. Hij houdt oom Ben onderschot en geeft toe dat hij het was. Thuis aangekomen was hij opgelucht, maar nou wou hij ook graag weten hoe het zat met het briefje. Michiel kon er niet opkomen hoe Schafter wist dat het papiertje van Michiel was. De volgende dag brengt hij oom Ben naar meneer Postma. Onderweg wilde oom Ben ontsnappen, maar toen Michiel schoot werkte Ben weer gewoon mee. Toen ze een vliegtuig hoorde aankomen sprongen ze allemaal in een eenmansgat. Toen het vliegtuig over ze heen was wou Michiel er al uit, maar dit mocht niet van meneer Postma. Hij vond dit te gevaarlijk, want hij kon ook nog terugkomen. Dit was ook het geval, maar toen sprong Ben eruit en rende weg. Hij was ontsnapt! Op een dag kwamen de tanks van de Engelsen het dorp in. De vlaggen gingen uit en er werd gezongen en gedanst.

3. Over de auteurJan Terlouw is geboren op 15 november 1931 in Kamperveen. Hij is getrouwd en heeft 4 volwassen kinderen. Zijn eerste boek was Pjotr, dit

6

boek heeft hij geschreven in 1970. Jan studeerde wiskunde en natuurkunde in Utrecht. Hij heeft 3 prijzen gewonnen. De eerste was in 1972 voor het boek: Koning van Katoren, hij kreeg hier de Gouden Griffel voor. Zijn tweede was een jaar later voor het boek: Oorlogswinter, hier kreeg hij ook de Gouden Griffel. De laatste prijs die hij won was in 1990 voor het boek: De kunstrijder, deze prijs was van de Nederlandse Kinderjury. Ook zijn zijn boeken in ongeveer 20 talen vertaald. De boeken van Jan Terlouw zijn voor 2 doelgroepen geschikt: 9-12 jaar en 12 jaar en ouder.

Bronnen:- http://jeugdliteratuur.org/auteurs/jan-terlouw - https://www.leesplein.nl/LL_plein.php?hm=2&sm=1&id=447

4. Leeservaringen

7

Onderwerp:- Spreekt het onderwerp van het verhaal je aan of niet? Hoe komt

dat?Ja, dit verhaal spreekt me aan, omdat het over de oorlog gaat, dit soort verhalen vind ik erg leuk.- Wordt het onderwerp verrassend uitgewerkt of behoorlijk

voorspelbaar?Het boek wordt verrassend uitgewerkt, omdat je eerst denkt dat Schafter de verrader was, maar verder in het boek kom je erachter dat oom Ben de verrader is.

Gebeurtenissen:- Bevat het verhaal genoeg gebeurtenissen om je te blijven boeien?Ja, er gebeurt elke keer iets, dan word er een lijk gevonden een tijdje later worden er mensen gegijzeld. - Hebben de gebeurtenissen indruk op je gemaakt? Welke

gebeurtenis vooral? Hoe komt dat?Ja, de gebeurtenis dat indruk op mij gemaakt heeft is dat Michiel dacht dat Schafter de verrader was terwijl oom Ben de verrader was, dit komt omdat je verwacht dat iemand waarmee je een goede band mee hebt je niet verraad.

Personages- Welk personage vind je afschuwelijk? Wat zorgt ervoor dat je van

hem/haar een afkeer hebt?Oom Ben, omdat hij eerst heel vriendelijk doet en dan ze verraad.

- Heeft één van de verhaalpersonen je beïnvloed?Ja, niet iedereen gelijk vertrouwen.

Bouw- Is het verhaal spannend opgebouwd? Wat maakt het wel of niet

spannend?Ja, je weet niet wie de Duitser heeft vermoord.

8

- Bevat het verhaal tijdsprongen en terugblikken die het verhaal interessanter of juist onnodig ingewikkeld maken?Het verhaal bevat terugblikken die het verhaal interessanter maken.

Taalgebruik- Vind je het verhaal lastig of makkelijk om te lezen? Heeft het

taalgebruik hiermee te maken?Ik vond het verhaal makkelijk te lezen, dit kwam doordat er geen woorden in stonden die ik niet begreep.

- Zijn de zinnen makkelijk te lezen en bevat het verhaal weinig moeilijke woorden of juist niet?De zinnen zijn makkelijk om te lezen en het verhaal bevat geen moeilijke woorden.

5. Verwerkingsopdracht4. Ontwerp een nieuw kaft voor het boek.

9

VOORKANT EN ACHTERKANT

10