Materiaal Werkconferentie Ja Zeggen Ja doen- 27 november 2014

LeeswijzerIn onderstaande tabellen vindt u alle inbreng die door deelnemers aan de werkconferentie in de deelsessies (kenniskringen en praktijktafels) is geleverd. De inbreng is weergegeven per thema.

1

I. Thema: Gemeenten op het inclusieve spoor

Deelsessies: Wat betekent het VN-verdrag voor gemeenten?

Deskundige: Ien van der Waal, Gemeente Utrecht, Gespreksleider: Peter Hoogenveen, Coalitie voor Inclusie Wat betekent het VN-verdrag voor gemeenten?

Deskundige: Rob de Boer, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Gespreksleider: Nienke van der Veen, Ieder(in) Hoe kan er lokaal worden gewerkt aan het VN-verdrag?

Gespreksleider: Peter Hoogenveen, Coalitie voor Inclusie

Vragen op prioriteit Antwoorden, opmerkingenWat betekent het VN verdrag voor mijn gemeente?

- Toetsingskader (maar gemeente weet nog niets) niet alleen regels maar visie over het geheel- Meer dan handboek toegankelijk- Eerst kennis van beginselen VN-verdrag- Er moet capaciteit vrijgemaakt worden ambtenaar VN verdrag en (coördinerend) wethouder- Belangenorganisatie kan aanjagen- Kijken vanuit een inclusieve visie, het moet in alle beleidsvelden zichtbaar worden (alles + overal

toegankelijk)- Toets toegankelijkheid in veranderingen

2

Hoe kan de gemeente het VN-verdrag verbinden met het sociale domein?

- Niet alleen zorgvraag - Maatwerk, keukentafelgesprek is een kans (géén mini awbz)- Kennis verzamelen- Inclusie is voor iedereen- Niet te ingewikkeld- Kansen grijpen die er zijn; eigen kracht activiteiten- Vertellen, vertellen, vertellen- 'Omdenken', blijven nadenken en verbreden- Voorbeelden delen- Open staan voor mogelijkheden in plaats van zeggen dit kan niet- Speerpunten leiden de aandacht af- Niet denken in aanpassingen, aan de voorkant meenemen- Het moet begrijpelijk gemaakt worden, en gedachte moet iedereen bereiken- Je moet zelf kunnen kiezen, niet vertalen in lijstje dure voorzieningen (wat heb je nodig?)- Eigen gereedschap breder dan sociaal- Maak per domein een haakje voor het VN-verdrag- Hier zit de sleutel. Veel aansluiting, maak gebruik van de kennis die er al is. Agenda 22, panels, bv.

factsheets

Kan er een soort uitvoeringsplan gemaakt worden?

- Agenda 22. Beleidsambtenaar uitvoeringsplan 4 jaar. Ieder jaar: wat doen we dit jaar?- Verleiden van gemeenten.

o Verkiezingeno Raadsfractieso Plan gemaakto Concreet makeno initiatiefvoorstel

- Of: niet verleiden maar info geven ze moeten het doen!Stelt de VNG richtlijnen voor uitvoeringsplan?

- Voorstander van ratificatie- Gezamenlijk statement- Handleiding: vooralsnog ‘nee’, koudwatervrees voor gevallen ‘VN-verdrag’

3

Hoe controleren gemeenten hun implementatie? zelfreflectie

- Rekenkamerfunctie? Toetsorgaan- Begin concreet: toegankelijkheid- Ook rol van LBB: zelf ook reflecteren- Infokaart VN-Verdrag VNG - VWS

Hoe maken we inclusie concreet en actief in de gemeente?Informatie over toegankelijkheid is heel verspreid. Hoe kunnen we hier 1 lijn inbrengen?

Ideeën Bijdrage / inbreng / zelf doen (hier: plan van aanpak)- Denken in (en mét) mensen, niet in beperkingen- Monitoring manier van werken van Agenda 22 (Venlo,

Utrecht) Rotterdam Platform Agenda 22- In de organisatie moeten ook mensen met een beperking

werken (en meewerken)- Cultuur van de gemeente speelt mee.- Bewustzijn ontbreekt!- Sfeer waarin we omgaan met inclusie bij gemeenten

o Ambassadeurs?o Taken en capaciteit?o Gemeentes moeten verleid worden?

- Zakelijk omgaan met gemeentesnadruk op gemeentes landelijke cliëntenraad (LCR), voor WMO participatieraden

- Herhaling van de boodschap- Gemeentes leggen de ‘toetsing’ gemakkelijk bij de WMO-raden,- Van technisch naar de uitvoering- Beleidsnota moet geschreven. Nodig!- Schandalen nodig

- Criteria Mensenrechtenverdragen algemeen, VN verdrag en consequenties voor de vele soorten beperkingen

- Kennis vergaren en verdelen binnen apparaat- Hoor en wederhoor burger (niet alleen mensen met beperking),

directe interactie, niet eenmalig- Stuurgroep?- Vormgeven loop planuitvoeringcheckaanpassing- Directe betrokkenheid: WMO raad, rekenkamer, burgerraad,

participatieraden- Landelijk wettelijk kader nodig- Landelijke toolkit ontwikkelen- Jaarlijkse monitoring, rapportage aan de raad- Eén verantwoordelijk (coördinerend) wethouder- Zichtbaarheid in de uitvoering- Beleidsvisie inclusie vaststellen, aan elkaar met sociale domein

wetgeving, inclusieve dienstverlening- AMvB + regelgeving- Kennisverspreiding onder inwoners4

- In Nederland moeten we (vooralsnog) naar de rechtbank- Ambtenaar die alleen werkt komt er niet!- Wereld gehandicapten dag december 2014. Is dat de

oplossing?? Blijft het daarmee in de hoek van bijzonder!- Aanbieden om mee te denken!- Gewoon vragen (bv vanuit de gemeenteraad) fracties

opstoken- Checklist ‘stand van zaken’. Hoe meten we dat?

o Thermometer erin houdeno Factsheets ‘toetsing’

- Overheid is maar één partij!- Bouwbesluit / gemeenten nog steeds niet goed op de hoogte- Juridische procedures- Burger vrijheid om te kiezen

- Invullen voorbeeldrol eigen apparaat- Afspiegeling van de maatschappij

5

II. Thema Gluren bij de Buren

Deelsessie: Hoe werkt het VN-verdrag in België? Deskundige: Nadia Hadad, GRIP Gespreksleider: Jenny Goldschmidt, oud-hoogleraar Mensenrechten

Vragen op prioriteit Antwoorden Tips, opmerkingenWat heeft bekrachtiging tot nu toe in België opgeleverd?

- Mensenrechtelijke benadering- ‘breekijzer’- Beeldvorming beïnvloeden- Meer betrokkenheid organisaties van mensen met beperking- Andere, brede MR benadering (ipv beperkte gelijke kansen benadering)- Bewustwording bij de overheid, mensen met een beperking (+- samenleving een

begin voor bewustwording)- Participatie, in de zin van betrekken van mensen met een beperking

Afdwingen concrete aanpassingen (ondersteuning door juridisch loket)

Weg van het medisch model

Hoe is het verdrag in België ingevoerd? Wat ging er goed, en wat zijn de valkuilen?

- Traag…- Implementatie na ratificatie- Inbedding in beleid is nog steeds teveel bij gelijke kansen- Positief: ontwikkelen van indicatoren- Positief: recht op ondersteuning- Positief: duidelijk kader ontwikkeld over aanpassingen in het onderwijs- Positief: nieuwe wetgeving zoals decreet over inclusief onderwijs- Negatief: uitvoering afhankelijk van anderen- Negatief: geen structurele financiering van belangenbehartigingsorganisaties- Negatief: klachtrecht werkt vertragend- Valkuil: blijft teveel iets van welzijn/SoZa, te weinig integraal (facet beheer)

‘Universal design’ Denemarken

Pride parade Noorwegen

‘ombudsman’ voor mensen met beperking vanaf geboorte, Zweden (coach voor inclusie, bemiddeling)

Quotum voor mensen met beperking in parlement, Uganda

Welke tips kunnen wij krijgen van belangenbehartigers in andere landen?

- Centraal opstellen schaduw rapportage- Samenwerken belangenorganisaties onderling (één coördinator)- Na ratificatie meteen beginnen met data verzamelen- Decentraal input organiseren (bv d.m.v. bijeenkomsten)- Goede campagnes- Goede organisatie van schaduwrapportages

6

- Individuele successen uitbuiten / uitdagen

7

III. Thema Resultaten in de Kijker

Deelsessie: Hoe houden we in de gaten of het VN-verdrag goed wordt uitgevoerd?Deskundige: Keirsten de Jongh, College voor de Rechten van de Mens, Gespreksleider: Martin Schuurman, Coalitie voor Inclusie

Vragen op prioriteit Antwoorden1. Wat zijn de concrete plannen voor monitoring en rapportages over de feiten, kwaliteit en effecten van de uitvoering van het VN-verdrag?

- College RvdM maakt plan voor monitoring:o Heeft inventarisatie gehouden in praktijk (mensen met beperkingen) over: wat zijn de

grootste knelpunten?o Bezig met: hoe vaak, hoe opzetten?

- Ook overheden hebben rol: indicatoren ontwikkelen, data verzamelen, e.d. Drie niveaus / partijen: overheid / college / belangen behartiger.

2. Hoe zorg je dat (door gemeenten) het VN verdrag wordt meegenomen in het beleid? (voorwaarde voor monitoring)

Alle partijen zijn hier – binnen eigen rol - verantwoordelijk voor (besturen B&W, raden, enz.) Gebruik maken van wat al ontwikkeld is (agenda 22 in Utrecht).

3. Hoe kunnen we in de gaten houden of er geen beleid ontstaat dat op papier aan het verdrag voldoet, maar in de praktijk zijn doel niet bereikt?

Door te signaleren (gemeenteraden, TK, provinciale staten, cliënten, rekenkamers, enzovoort.

4. Is het slim om met elkaar af te spreken waarop, door het hele land, wordt gemonitord?

Slimheid is erg nodig!- Inhoudelijk (alles of in thema’s)- In dataverzameling / gebruik maken van wat er al is flexibele combinaties maken, aparte

studies uitzetten. Verbinden van data, informatie en onderzoek locaties!- Organisatorisch / logistiek

5. Hoe moeten mensen met beperkingen (cq hun organisaties) betrokken worden bij de monitoring?6. Hoe kun je (binnen gemeenten) zicht houden op de uitvoering van het VN-verdrag7. Hoe weten we met welke artikelen

8

van het verdrag het goed gaat, en met welke niet?

9

IV. Thema Dwang in de Zorg

Deelsessie: Kan het VN-verdrag helpen bij het terugdringen van dwang in de zorg?Deskundige: Jolijn Santegoeds, Stichting Mindrights, Gespreksleider: Peter Hoogenveen, Coalitie voor Inclusie

Vragen op prioriteit Antwoorden Tips, opmerkingenWat zegt het VN verdrag over dwang in de zorg?

- Niet direct in het verdrag, maar wel veel indirecte ingangen:o Art 12 zeggenschap, gelijkheid voor de weto Art 14 recht op vrijheido Art 17, 18, 19o Art 3,4,5 non-discriminatie

- 1e general comment art 12: gedwongen psychiatrische opsluiting is schending van eigen zeggenschap

- BOPZ-rechtsgang schending VN-verdrag- Relatie met verdrag tegen marteling- Verdrag breekt met eerdere richtlijnen, cultuurverandering VS

instrumentele richtlijnen

- Er is maatschappelijke jurisprudentie nodig!

- Er is nieuwe wetgeving nodig.

- Wet zorg en dwang, wet verplichte GGZ zijn opgeschreven, dus nu is het tijd voor beïnvloeding.

Moeten instellingen het VN-verdrag in de praktijk toepassen?

De staat is verantwoordelijk. Verdrag versus nationale wetgeving!

Welke kansen zien we voor beïnvloeding van huidige wetgevingstrajecten (wet zorg en dwang, wet voor GGZ Forensische zorg

Diagnostiek is onvoldoende onderbouwd! Kennis!

Ook de informele dwang moeten we onder ogen zien. Wat zegt het VN verdrag hierover?

Wij denken teveel in termen van gewenste genezing!

Hoe doe je de interactie vanuit het gedachtengoed

Het begrip beperking bestaat in de interactie van een individu met de samenleving!

10

van het mensenrechtenverdrag?Hoe speelt hierin je eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid?

Je kunt als samenleving niet besluiten dat iets niet goed is. Wanneer is het verantwoordelijkheid nemen voor de ander, of treden in andermans zelfbeschikkingsrecht?

11

V. Thema: Hoe maken we Nederland echt toegankelijk?

Deelsessies: Hoe zorgen we dat zichtbare en onzichtbare drempels verdwijnen?

Deskundige: Conny Kooijman, Ieder(in), Gespreksleider: Thijs Hardick, Ieder(in) Hoe kunnen we Nederland toegankelijker maken voor iedereen?

Gespreksleider: Thijs Hardick, Ieder(in)

Vragen op prioriteit Antwoorden Tips, opmerkingen1. Welke handvatten biedt

het verdrag om digitale toegankelijkheid te bevorderen / af te dwingen?

- Je bent er afhankelijk van- Het werkt vaak niet goed (werkplein van UWV bv)- Grote aanbieders (bv de overheid) zien het probleem vaak niet- Druk op zorgvuldigheid door bezuinigingen en krappe arbeidsmarkt- Toetsing praktijk aan wetten is grote uitdaging na ratificatie- Apps, mobiele telefonie, documenten in word of pdf of scan pdf- OV- en andere digitale instrumenten- Ook begrijpelijkheid is belangrijk- Betalingsverkeer- Elektronisch stemmen- Privacy is ook een issue, denk bv aan DigiD, digitaal stemmen, en

dergelijke

Afdwingen kan niet, het helpt wel om wetten te toetsen en proefprocessen te voeren.

Ook om de loketfunctie te behouden voor mensen.

Ook toegankelijk klachtenloket inrichten. Leg ook linken met internationale wetgeving en verdragen.

2. Hoe wordt de toegankelijkheid van gebouwen en het openbaar vervoer verbeterd?

- Op zich niet door het ratificeren van het VN Verdrag- Wel toetsen huidige en nieuwe wetten en regels en door

toegankelijkheid als criterium / voorwaarde in meenemen- Bewustwording bij bouwwereld vergroten- Het begint bij goed opdrachtgeverschap, neem aan het begin van

de ontwerpfase alle perspectieven van gebruikers mee en bewaak die gedurende het proces.

3. Waar ligt de grens tussen eigen verantwoordelijkheid van organisatie (diensten en goederen) en waar

- Vanuit klantperspectief: wanneer kan ik een bedrijf aanspreken en wanneer beroep ik me op VN-verdrag en andere wetten?

- Ga wel altijd eerst met het bedrijf in gesprek- Hoge verwachtingen voorkomen, wel bewustwording stimuleren.

12

begint de werking van het VN-verdrag?

4. Wat gaat er veranderen voor ondernemers die nu nog geen klanten met een beperking kunnen ontvangen?

- Je kan dan een klacht in dienen? En zo toegankelijkheid afdwingen- Kan de ondernemer wellicht afdwingen bij bv gemeente om in

staat gesteld te worden toegankelijk te zijn.

IdeeënToegankelijkheids- effectrapportage in beleidsprocessen. Bewuste keuzes over toegankelijkheidInformatiekrant publicerenMeenemen in besluitvormingsprocessen (bv college / raadsbesluitenEén centrale plek met alle kennis over toegankelijkheid:- Zowel fysieke toegankelijkheid als bv toegankelijk taalgebruik (toegankelijkheid van informatie)- Knelpunten en goede voorbeelden beschikbaar stellenErkenning van dit centrale punt door alle betrokken organisaties; verzamelen van informatie door maatschappelijke organisaties, facilitering door overheid.Bewustwording bij organisaties / aanbieders:- In Opleidingscurricula (bouwkunde, architectuur, industrieel ontwerpen)- Verzamelen en verspreiden van knelpunten en goede voorbeelden.Verantwoordelijkheidstoedeling bij organisaties / aanbiedersSociale toegankelijk:- Bejegening, hoe mensen met je omgaan, je aanspreken- veiligheid

13

VI. Thema: Wat gebeurt er in ‘Den Haag’?

Deelsessies: Hoe staat het met het proces van bekrachtiging en implementatie? Deskundige sessie 1: Nicolette Damen, ministerie van VWS, Gespreksleider: Illya Soffer, Ieder(in) Deskundige sessie 2: Eva de Ruiter, ministerie van VWS, Gespreksleider: Illya Soffer, Ieder(in)

Vragen op prioriteit Antwoorden, opmerkingenHoe staat het nu met de bekrachtiging? Waar zijn we in het proces?

Beantwoorden vragen van kamerleden Hoorzitting 2e kamer (medio 2015)

Wat houdt ruimhartige doorvoering van het VN verdrag tegen?

Er zijn echt 2 stromingen:a. Waarom zo ‘flauw’b. Wat gaat dat kosten?

Implementatie planVWSgemeente, ministerie

Welke stappen neemt de regering om het VN verdrag in Nederland in te voeren? En hoe worden mensen met beperkingen daarbij betrokken?

- Beantwoorden vragen- Hoorzitting- 2e kamer- 1e kamer- Via Alliantie o.a. en breder in plan van aanpak.

Wat gaat er precies veranderen als er bekrachtigd is?

Verwachtingen bijstellen.- Minder wij/zij- Ik wil gewoon meedoen- Bewustwording

Hoe zit het dan met de decentralisaties ( 3D)Plus alles, Europa, gemeente

Rest moet lokaal, alleen artikel 1 moet echt worden aangepast.

Wat kunnen wij doen? - Meedoen- Input geven- Laten horen

En lokaal? (gemeente)

14

VII. Thema: Werk hebben en houden?

Deelsessies: Helpt het verdrag mensen met een beperking werk te krijgen en te houden?

Deskundige: Branko Hagen, Landelijke Cliëntenraad, Gespreksleider: Joris Barendrecht, Ieder(in) Hoe kunnen mensen met een beperking echt gaan meedoen op de arbeidsmarkt?

Gespreksleider: Joris Barendrecht, Ieder(in)

Vragen op prioriteit Antwoorden Tips, opmerkingenWat zegt het VN verdrag over participatie op de reguliere arbeidsmarkt?

- Focus toegankelijkheid van betaalde arbeid- Niet discrimineren, hoe aantonen?- Combinatie wet gelijke behandeling- Rechten vs kostenkant- Wetgeving (participatiewet, Wia, Wajong) wordt getoetst

aan VN-Verdrag- Participatiewet VN Verdrag

- Behoefte aan informatie over rechten op gebied arbeid:

o Lokaalo Regionaalo Landelijko Europees

- Gemeente moet in overleg met mensen. -> Cliëntenparticipatie in verordening.

- Belang empoweren mensen zelf:o zelf oplosseno autonomie vergroten

Moeten werkgevers het VN-verdrag straks zelf gaan toepassen in de praktijk?

Werkvoorziening is gekoppeld aan werknemer. Initiatief werknemer: benoemen mogelijke oplossingen

(jobcoach voor deskundigheid, tolk)

Moet werkgever zelf ondersteuning betalen of de overheid?

Iedereen kan ook iets zelf doen:- Gebruik mogelijkheden / kansen- Eigen kracht / prof-actief

Ideeën (hier geformuleerd Opmerkingen Bijdrage / inbreng / zelf doen Opmerkingen

15

als stappen)Eigen kracht in beeld brengen, wat kan ik wel / wat niet?

Via-via werkt beter, meer kans dan vacatures

Vanuit eigen rol:Ervaringsdeskundigen:- In gesprek met gemeente- Scholing: sterker maken voor

arbeidsmarkt.Infopunt werkgevers:- Werkgevers ontlasten

Praktijkvoorbeelden, waarom werkt het:- Taxivergoeding- Netwerk binnen werkomgeving- Inzet ervaringsdeskundigheid- Zichtbaarheid werknemersKruiwagens werkende ervaringsdeskundigen, elkaar helpen

Scholing:- Mogelijkheden laten zien,

wat je wel kan- Weerbaarheid

Uitwisselen netwerk oplossingen

Waar zie je aanknopingspunten?- Stages?- Jobcoach?

Meedenken in vormgeving baan, welke taken kunnen wel / niet

Wat heb je daarvoor nodig?Doorbreken handelingsverlegenheid werkgevers, onderzoek waarom werkgevers het niet doen / doorzetten

Begrip bij werkgevers! Discriminatie VN Verdrag.Onwetendheid: waar gaat het over? Waar zijn ze?Bewustwording/beeldvorming werkgevers inclusief ondernemen

Met wie samenwerken?

Passende ondersteuning:- Fysieke toegankelijkheid- ICT- Jobcoach

VIII. Thema Belangen behartigen met het VN-verdrag

16

Deelsessie: Wat kunnen belangenbehartigers met het verdrag en hoe doet de Alliantie dat? Deskundigen: Agnes van Wijnen, Coalitie voor Inclusie, Conny Kooijman, Ieder(in)Gespreksleiders: Nienke van der Veen, Ieder(in), Annemieke Bökkerink, Per Saldo

Vragen op prioriteit Antwoorden Tips/opmerkingenHoe stel je prioriteiten? Waar begin je mee?

Bestuurlijk draagvlak Heel concreet, dagelijkse dingen Toegankelijkheid gemeentelijke diensten

Erkenning LBB –uitvoeringNaast WMO raden

Hoe zorg je ervoor dat mensen weten dat er een VN-verdrag is?

Doelgroep:A. mensen die beslissingen nemen concreet resultaat brede doelgroepB. mensen met een beperking (gemeente informatie)

Hoe maak je het VN-verdrag begrijpelijk?

Goede voorbeelden in mootjes hakkenIn raad inbrengen /voorstellen

Hoe maak je het VN-verdrag concreet?

Juridische afdwingbaarheid

Hoe kunnen we gemeenten, bedrijven, zorgorganisaties of maatschappelijke organisaties benaderen en enthousiast maken voor de toepassing van het VN-verdrag?

Betrek jongeren, ook zonder beperking, dus benader scouting, jongerenwerkers, scholen. Via sociale media.

Benader winkeliersverenigingen uit jouw buurt met je vragen / opmerkingen.

Hoe kunnen belangenbehartigers meehelpen het verdrag te implementeren?

Wat kunnen we er mee?- uitbreiding wgb (transitie)- Laat jezelf overal zien- Klop steeds aan de deur- Zorg wel dat je zelf kennis hebt van de inhoud van het VN-

verdrag- Laat belangenbehartigers en hun organisaties aan elkaar weten

17

wat ze doen (sociale media!)Hoe kunnen we zorgen dat het beleid samen met de doelgroep ontwikkeld wordt?

- Communicatie is belangrijk voor dove mensen. Gebarentaal staat in het VN-verdrag

- Resultaten en vragen van deze dag en andere activiteiten kenbaar maken aan beleidsmakers, door email, gesprek aanvragen.

- Klankbordgroepen en belangengroepen in gemeenten benaderen

- Nodig beleidsmakers uit jouw zorginstelling

Hoe kunnen wij beter toegerust worden om deze belangenbehartiging uit te voeren?

18

IX. Thema Leven zoals je zelf wilt

Deelsessies: Met het verdrag in de hand zelfstandig leven en eigen keuzes maken? 

Hoe kunnen mensen met een beperking meer baas zijn over hun eigen leven? Deskundige: Peter Lambreghts, Europees Netwerk voor Onafhankelijk Leven

Gespreksleider: José Smits, Coalitie voor Inclusie

Vragen op prioriteit Antwoorden Overige opmerkingen / tipsHoe kan het VN-verdrag invloed hebben op het dagelijks leven van mensen?

- Verdrag maakt niet dat alles meteen verandert, wordt langzaam ingevoerd.

- In deze tijd wordt veel bezuinigd + er lijkt sprake van achteruitgang. Dat mag eigenlijk niet. Belangrijk te weten dat VN-verdrag leidt tot bewustwording.

- Wat vroeger een gunst was (je vraagt ondersteuning aan gemeente) is nu eer een Recht, dus je staat anders in het gesprek met de gemeente.

- VN-verdrag maakt dat je met meer gewicht rechten kan vragen te realiseren = pressiemiddel + bewustwordingsmiddel ook richting samenleving.

- Verdrag krijgt meer invloed als meer mensen weten wat er in staat. Het zijn geen nieuwe rechten maar “gewone” mensen rechten. We willen dat meer mensen weten wat er in staat + wat het betekent:

o Beleidsmakers weten het vaak nieto Begeleiders weten het vaak nieto Mensen met een beperking weten het vaak niet

Dus we willen bewustwording, meer informatiemateriaal, boekjes

- Verdrag kan leiden tot juridische procedures door belangenorganisaties

Hoe kan het VN-verdrag helpen - Je kunt naar de rechter gaan + verwijzen naar verdrag + dan - Er is al veel mogelijk maar:

19

om meer regie en keuzes te hebben bij hulpverlening en toegang tot het sociaal domein?

sta je sterker- Verdrag helpt als pressiemiddel. Als gemeente iets niet geeft

ga je naar pers + legt uit dat je recht hebt.- Algemene bewustwording- Er is behoefte aan plek waar je terecht kan met vragen. Lokale

VN- overleggroepen dat je niet alles zelf moet bedenken en doen.

- Verdrag maakt bewust.- Er verandert veel. Het VN-verdrag zegt dat er geen

achteruitgang mag zijn. Overgang van de zorg naar gemeente biedt kans in gesprek met gemeente kun je VN-verdrag gebruiken. Niet dat er niks mag veranderen. Het mag anders worden georganiseerd, als het recht op zichzelf maar blijft.

- Verdrag geeft informatie over recht, niet perse hoe dat recht wordt gerealiseerd.

angst voor bezuinigingen. Als recht niet afdwingbaar is, dan is het antwoord snel helaas nu geen prioriteit.

- Eigen regie +eigen keuze maken wordt bevorderd als je mensen de vraag stelt: “Hoe zou jouw leven er uit zien als alle grenzen wegvallen. Welke keuze zou je dan maken.” Dan pas kun je echt keuzes maken.(Dus niet binnen bepalingen van de wet WMO of andere wet blijven denken)

- Ook: praat met ervaringsdeskundigen. Verdrag zegt dat dat moet.

Wat zegt het VN-verdrag over zelfstandig leven en je eigen keuzes maken?

- We hebben letterlijk de tekst van art 19 opgezocht + geconstateerd dat het gaat om de keuze waar je woont+ steun bij wonen in de samenleving.

- Verdrag is goed gereedschap om debat op de kaart te zetten.

- Groep heeft artikel 19 besproken + gewaarschuwd.

- Het gaat over de- institutionaliseren + dat mensen recht hebben op ondersteuning + dat gewone voorzieningen toegankelijk moeten zijn.

- Dilemma kan zijn als er veel wordt gefocust op recht op ondersteuning wordt het misschien weer allemaal te “apart”

Betekent dit dat je niet gedwongen mag worden in instelling te gaan wonen? Kan het

20

betekenen dat je ook zelf mag kiezen om juist in instelling te gaan wonen?Is gemeente gedwongen alles te geven wat je wilt (bijv. in villa wonen)Als je in de praktijk op een probleem stuit, hoe weet je dan hoe het VN-verdrag van toepassing is?Bij wie kan ik terecht?Wie kan helpen?Wat is eigenlijk de norm, wat is leven + wonen op voet van gelijkheid?Ik wil graag deskundige worden:-Hoe krijg je kennis?-Graag nieuwe boekjes-Wie helpt?-Wanneer ben je het?

Meer reclame spotjes met ervaringsdeskundigenMisschien is belangrijke weg dat het verdrag bewustzijn verandert + alle mensen leren dat we het anders kunnen organiseren.

Wat Hoe Eigen bijdrage Nodig SamenwerkenWat doen voor meer regie?a) eigen plan maken met eigen

netwerk te bepalen door hoofdpersoon

b) controle op ondersteuningc) Instellingen sluiten (niet

unaniem), want in instellingen is belang bewoner ondergeschikt aan belang

d) Begeleiders altijd overleggen +vragen wat ze moeten doen.

- Eigen Kracht Conferentie

- Door zelf geld te beheren. Wie assistent betaalt, bepaalt.

Maatje zoeken 1. begrepen worden, geaccepteerd worden

2. zelfvertrouwen hebben /opbouwen, opkomen voor jezelf

3. sancties inbouwen als regie wordt afgepakt

4. begrijpelijke taal

Wat gaan we doen:Verbinding zoeken voor lokale groepen /activisten

21

Niet voor ons, maar met ons.

22

X. Thema Met de vuist op tafel?

Deelsessies: Hoe kan het VN-verdrag helpen om voor je rechten op te komen? Deskundige: Dick Houtzager, College voor de Rechten van de MensGespreksleider: Jacqueline Schoonheim, Coalitie voor Inclusie

Vragen op prioriteit Antwoorden Overige opmerkingen / tips

Wie tekent zo’n verdrag, en wie is er vervolgens aan gehouden?

- De staat tekent + iedereen is er aan gehouden (WHO?)- De staat tekent. Staat is er aan gehouden, ook gemeentes.

Moet wetgeving in lijn brengen- De staat heeft verantwoordelijkheid voor het naleven van

verplichtingen

Missing link: directe toepassing op particuliere sector

Wat kun je er aan doen als organisaties zich er niet aan houden?

- Voor ratificatie: geen afbreuk doen aan verdrag- Na ratificatie: actie voor schending van verplichtingen- Steeds blijven benoemen :

-voorbeelden aandragen-beelden gebruiken

Wat als je na implementatie in je recht staat, maar je wordt toch afgewezen/ geweigerd (bijvoorbeeld school, lidmaatschap koor, baan, vervoer) omdat aanpassingen te veel geld kosten, of te veel op het individu zijn toegespitst en daar geen geld (meer) voor is?Waar moet je dan heen?b.v. kernen in gemeente

- GGZ- medisch wetenschappelijk vlak- Nodig te beroepen op mensenrechten- recht op eigen regie in

alle procedures/handelingen- Geld op of niet genoeg voor aanpassingen? Druk op

Gemeenteraad / WMO raad om te delen in acht nemend CRPD- Openeinde financiering

-MWV-WMO

- Hier kan je op staanHoe dwingen wij eigen regie af in de gemeente?Hoe verhoud zich CRPD recht op vrijheid + eigen regie?

Meer kennis nodig

23

Individuele klachten protocol? Moeten door de ministerraad besloten worden, wanneer?

- Verwijzing naar individuele klacht protocol→ zie tweede kamer behandeling – 9 februari hoorzitting

- Je = burger en organisatie- Discriminatie zaken kun je brengen naar de College Rechten

van de Mens (kan niet toetsen aan mensenrechten)

Toegang tot stemlokaal- als niet kan, waar ga je naar toe? Gemeente verantwoordelijk als niet geregeld is?-met gemeente praten-proactief met gemeente pratenWat heb je in handen om werkgever toegankelijk te maken? (gebouw b.v.)?-redelijke aanpassing – kan gauw onredelijk worden CRMOntoegankelijke zorgverlenersHoe pak je dat aan?-nu niet onder WGBH-politieke actie

- M.b.t. vraag ontoegankelijke zorgverleners: nodig is meer informatie! → toezicht op Bouwbesluit houden/inschakelen!

- Bewustwordingscampagne! Kaartjes campagne – je deelt kaartje uit met uitleg vanuit je doel om X te ervaren

Waar meld je weigering v. hulphond (steeds geweigerd b.v. door gemeentes)

24

XI. Thema: het VN Verdrag gaat over mij! /Zelf op pad met het VN verdrag

Deelsessies: Hoe kan ik mijn ervaringsdeskundigheid inzetten bij het VN-verdrag?

Deskundige: Moniek van der Meij, LFB, Gespreksleider: Gepke Boezaard, Ieder(in) Hoe kunnen ervaringsdeskundigen zelf vertellen welke drempels ze tegenkomen en wat hun rechten zijn?

Gespreksleider: Gepke Boezaard, Ieder(in)

Vragen op prioriteit Antwoorden Overige opmerkingen / tips

Hoe ga je mensen met een beperking echt in contact brengen met elkaar en echt luisteren naar elkaar?

- Wordt al veel gedaan! Ja door organisatie→ niet door de mensen- Door organisaties wordt niet samengewerkt.

Kunnen goede voorbeelden helpen?

Ja!!!!!- Prokkel- “echte” voorbeelden, die duurzaam zijn! (Hier moet nog wel wat gebeuren)

Hoe kan je met ervaringsdeskundigheid zorgen dat mensen of organisaties hun gedrag veranderen?

- Dagelijkse voorbeelden – mensen laten ervaren wat het is om een beperking te hebben (bijv. ervaringspad)

- De beleidsmakers, uitvoerenden (wmo-consulent; openbare werkers; aannemers/ architecten; detailhandel): allemaal op cursus!

- Ook zelf doen, steeds vertellen wat je ervaring is! Verbeter de wereld, begin bij jezelf!

Maar ja, hoe krijg je het in de genen? Niet verplichten/ geen quotum!!

Hoe worden ervarings-deskundigen betrokken bij de uitvoering van het VN-verdrag?Hoe betrek je losse mensen??? - Lotgenoten →vereniging

- WMO-raden: te ver van de achterban- Gemeente moet zorgen dat WMO-raad toegang krijgt. (lastig ivm privacy)

- Aanbellen bij woonvoorzieningen in de wijk (24 uurs-zorg); uitnodigingen in de brievenbus

- PR inzetten (social media; h-a-h bladen)- Thema bijeenkomsten (gemeente faciliteert + ervaringsdeskundigen

25

organiseren. Bibliotheken/ontmoetingsplekken/PR team/ Praktijkscholen/Onderwijs)

Wat Hoe Eigen bijdrage Aanknopingspunten

Nodig Samenwerken

1. Iedereen moet VN-verdrag kennen

- Info nodig / geven (overheid + ervaringsdeskundigen)

- Landelijke dag Coalitie v. Ind.

- (vrijwilligers van alle org.)- radiospotjes alle aspecten

van VN-verdrag- TV-spotjes- Folders (wel toegankelijk en

begrijpelijk)

- You tube- Facebook- Eigen

ervaringsdeskundigheid inzetten (voorlichting geven+ zelf zoeken naar toehoorders)

Samenwerken!!Input vanuit de overheid- ambassa-deurs teamJeugdAlle inwoners van NL

2. boodschap formuleren bruikbaar voor iedereen / materiaal

Iedereen die actief is in VN-verdrag

- Vervoerders- Scholen- Gemeenten- Zorginstellingen- Buurthuizen- Vereniging- Detailhandel- Bedrijven

Terugkoppelen centraal waar je geweest bent.Dit bijhouden op kaart

26

XII. Thema Van Verdrag naar Gedrag

Deelsessies: Over gedragsverandering in de samenleving

Deskundige: Jan Troost, Terug naar de Bossen, Gespreksleider: Annemieke Bökkerink, Per Saldo Hoe kunnen bewustwording en gedragsverandering in de samenleving plaatsvinden?

Gespreksleider: Annemieke Bökkerink, Per Saldo

Vragen op prioriteit Antwoorden Overige opmerkingen / tips

Hoe maken we het VN-verdrag kenbaar aan de Nederlandse samenleving?

VN-verdrag breed publiceren: via sociale media, meer infiltreren op andere media dan die van eigen organisatie. Bijv. op algemene onderwijskanalen

- Wel op leuke manier- Maak er nieuws van.

Bijv. ga opvallend in de tweede kamer zitten

Hoe kunnen we als mensen met een beperking bijdragen aan de noodzakelijke gedragsverandering?

- Jouw probleem melden bij discriminatiepunten.- Door nieuws te maken, leuke filmpjes- Door in je eigen wijk steeds te laten zien wat je problemen zijn, en wat de

oplossing is.- Betrek ook meer mensen zonder beperking bij je activiteiten.

Hoe maak je mensen betrokken, zodat ze het als uitdaging gaan zien om een bijdrage te leveren?

- Door successen te tonen- Mensen prikkelen door met een groepje ervaringen te delen, en dat leuk/gezellig

te maken (koffie drinken na afloop van een actie)- Benader ook jongeren

Hoe zorg je voor financiering? (ook mensen zelf hebben weinig geld)Hoe kunnen koepels hun achterban bereiken en mobiliseren?

27

Wat HoePraktijkstappen en voorbeelden

- Laat zorgverzekeraars bij het afsluiten van contracten VN-verdrag-eisen stellen- In organisaties van maatschappelijk ondernemen infiltreren met VN-verdrag- Schrijf stukjes met foto’s in huis-aan-huis bladen en andere media- Begrijpelijke taal: ambtelijke en juridische stukken tweet makkelijke versie maken- Gemeente in aanbestedingen VN-eisen meenemen- Nog meer kennis vergaren

28

XIII. Thema Iedereen moet het weten!

Deelsessie: Hoe kun je het VN-verdrag bekend en begrijpelijk maken?Deskundige: Moniek van der Meij, LFB, Gespreksleider: Thijs Hardick, Ieder(in)

Vragen op prioriteit Antwoorden Overige opmerkingen / tipsHoe kunnen mensen met een beperking hun rechten leren kennen?Opnieuw geformuleerd:1A Wat moet iedereen over het VN-verdrag weten?

- Dat meedoen voor iedereen vanzelfsprekend moet zijn- Dat er geen uitleg/ argumentatie hoeft te worden gegeven, om mee

te doen- Dat het VN-verdrag er voor iedereen is- Dat mensen met een beperking ook zelf moeten participeren- Dat eigen regie uitgangspunt is- Keuzevrijheid voorkomend uit autonomie

1B Helpt het om goede voorbeelden te geven over het VN-verdrag?

- Ja, goed voorbeeld doet goed volgen/ maakt inzichtelijk dat er oplossingen zijn.

- Toegespitst op de gesprekspartner- Als het concreet en passend in de situatie is dan helpt het ook als

instrument voor belangenbehartigingHoe kunnen we zorgen dat alle mensen met een beperking het VN-verdrag begrijpen?Opnieuw geformuleerd:2 Hoe kunnen we ervoor zorgen dat alle mensen het VN-verdrag begrijpen?

- Door het heel klein en simpel te maken.- Voorbeelden eraan koppelen: bijv. kinderrechten, stemrecht voor

vrouwen etc.- Bewustwordingscampagne met veel humor- Vanuit perspectief van mensen met een beperking- Toegespitst op eigen regie

Belangrijk is dat er geen financieel belang is. Is het belangrijk om te weten of de belangenbehartiger betaald of onbetaald is? M.a.w. Hoe onafhankelijk is de belangenbehartiger?

29

XIV. Thema: In één school

Deelsessies: Wat betekent het VN-verdrag voor het onderwijs in Nederland?

Deskundige: Agnes van Wijnen, Coalitie voor Inclusie, Gespreksleider: Gepke Boezaard, Ieder(in) Hoe kunnen kinderen met een beperking echt gaan meedoen op school?

Gespreksleider: Agnes van Wijnen, Coalitie voor Inclusie

Vragen op prioriteit Antwoorden Overige opmerkingen / tipsHoe gaan we beginnen?A. Eerst kinderen in schoolB. Eerst kennis in school. Hoe dan?C. Houding v/d leerkrachten

- Gaandeweg invoeren- niet één beginpunt, maar meerdere punten

o Luisteren naar het kind, naar de vraag!o Vaste structuren moeten anders

- Pabo’s moeten anders. School niet centraal (School is voor de kinderen. Zij geven aan wat ze willen)

- Universal design for learning- niet één methode, kinderen kiezen zelf methode

- Inspectie moet anders: het systeem moet anders. Budget vrij laten voor scholen.

- Niet teveel veranderingen, lange termijn visie.- leerkrachten moeten zich daarin scholen.- Inzetten ervaringsdeskundigen (leerkrachten en ouders )

- Wat is inclusief onderwijs?- Iedereen doet mee!- Wat heeft elk kind

nodig?- Nu passend onderwijs: zo

regulier mogelijk, speciaal waar het niet kan.

- Inclusief onderwijs levert betere resultaten

Wat zouden wij kunnen leren van landen als Canada of Zweden waar inclusief onderwijs al langer bestaat?

Geen speciaal onderwijs

Hoe kan inclusief onderwijs recht doen aan de specifieke kenmerken van mensen met een beperking? Zoals bijvoorbeeld doven, die een eigen taal met elkaar spreken?Hoe kun je ervoor zorgen dat kinderen met een beperking wel worden

30

geaccepteerd op een reguliere school?Moet je geen kleine klassen inrichten?Antwoord: Nee hoeft niet- meerdere leerkrachten in de klas + individuele leermethodenWat is de rol van de ouders als het VN-verdrag geratificeerd wordt?

Wat Hoe Eigen bijdrage

Aanknopingspunten Nodig Samenwerken

Curriculum leraren opleiding aanpassen

Visie inclusief Sectorraden / vakbonden Leerkrachten:- energie en tijd in de klas.- andere taken moeten

elders georganiseerd worden.

Informatie op/naar scholen brengen

Focus op wat je kan-creatief-taal/reken-sociaal-ontplooiing

Wat is inclusief onderwijs

Nieuwe scholen maken-gebouw OK-personeel OKMedezeggenschap leerkrachten op schoolprofielStimuleren dat ouders hun kinderen in de buurt naar school gaan

Ouders-standpunt: Wij willen 1 school met onderwijs dat past bij ons kind.Alle kinderen samen

Support/steun:a. door ouders

- Informatie verspreiden

- Ouders info (wat is inclusief onderwijs)en support.

Belangen organisatie kan

31

(‘peers’; deelgenoten)b. voor ouders: dichtbij,informatie over rechten en plichten

- ervaringen- rechten

- Gesprek stimuleren over onderwijs

hier ook aan bijdragen

Alle ouders de waarde van diversiteit bijbrengen (vooral norm-ouders)+ cognitief+ sociaal+ gezondheidOp scholen werken aan sociaal klimaatLeerkracht leert zijn leerlingen respect voor elkaarRegels en wetten ontdoen van belemmeringen

Wetswijziging, beleid, opleiding(OCW)

32

XV. Thema Weten wat je rechten zijn

Deelsessie: Hoe kunnen mensen met een beperking het VN-verdrag en hun rechten leren kennen? Gespreksleider: Nienke van der Veen, Ieder(in)

Wat Hoe Eigen bijdrage Aanknopingspunten Nodig1. Informeren over

het VN-verdrag.In contact met hulpverlening

2. Herhalen van de informatie. aangepast aan de taal

3. Checken of ze het hebben begrepen

Wat is het goede moment?Wat is de goede vorm?-folder-map-mondelingOp de juiste manier.Op het juiste momentBij/ via de juiste kanalen- gemeente- instellingen- maar: belangen

Waar/ wie- Mensenrechten of educatie- School- Media- Commercie- “Keurmerk”- Werken volgens de

mensenrechten- LBB- LFB (“ken je rechten”)- gemeente- mensen met een beperking- via publieke beeldvorming,

niet alleen zorg!!

Maar tussen door (‘wat punt1’): info is ingewikkeld, is te veel.

Niet alleen voorlichten, ook:- Waar kun je Mensenrecht halen- Is een quotum een idee?- Beeldvorming moet veranderen- Budget beschikbaar voor

beeldvorming

PraktijkvoorbeeldenVoorlichten over praktijkvoorbeelden- Hoe kun je je

omgeving inrichten zodat het toegankelijk is?

- Alles toegankelijk- Ook in voorlichting- Maar is er

hiervoor:

Er zijn al programma’s op TVBroedplaats Z. (ZB Brabant)BloggenTwitteren

Ervarings-deskundigen laten mensen zien hoe

M.O. Den BoschGeven rondleiding (daklozen), wordt betaald.

DrempelsGeld (voor zichtbaarheid)

33

capaciteit? Geld?

Paradigmaverandering:- medisc

h→herstelbeweging

- draagvlak, iedereen zet zich in

- alle niveaus

het iswat ga jij doen? Paradigma verandering vergt

uithoudingsvermogen>7jaar

Wet bopz: “mensen hebben rechten”

Organiseren van bijeenkomsten voor ‘leken’

Zorg dat alle mensen betrokken zijn

MeedoenNaar de mensen luisteren-waarop worden ze getriggerd?

Winkels adviseren over toegankelijkheid

Organisaties die met juridische informatie bezig zijn:-rechtshulp-toegankelijkheid-open voor mensen met een beperking

Het verdrag moet in wetten worden opgenomen:↓ Strategische proefprocessen gebruik wat er is kenniscentrum (bundeling van

digitale krachten toegankelijke informatie (middels

portal)) trainingscentrum (college voor de

rechten van de mens?) veel stappen tegelijk brede doelgroep

└intramuraal└zelfstandig

Maak het concreetWat raakt ze? Dan komen er mensenOvertuigen dat ze ervan willen weten“je verplaatsen in”

Wat gaan we doen? 1.Vooral doorgaan

1.voorlichting geven; in gesprek gaan /blijven; goede

- Robin:idee voor PVP -Landelijk netwerk op verschillende sociale media

- Eelco de Gooijer: nodig tijd en energie

- Robin Timmers:“Dit lukt wel”Samenwerking met andere

34

voorbeelden zoeken; VN verdrag “vertalen” naar persoonlijke verhalen en situaties- Jan Boers:Ik kan een presentatie geven over “ken je rechten”.- Roos Kapteijns:Aan de slag gaan met “concrete belangen-behartiging-3 december gemeente ambtenaren- Jan 2015 nieuwe gemeenteraad benaderen- naar juli 2015stappen-plan opstellen

www.broedplaatsz.nlorganisaties- Jolijn Santegoeds:Informeren, elke

presentatie blijven samenwerken CR Bureau herstel -PVP Kentering RBW LUX

- Jan Boers: Geld om presentatie: ik wil betaald worden. Ook voor posters en materiaal (onkosten)

- Roos Kapteijns: Aan de slag gaan met “concrete belangenbehartiging

- Stichting PVP: Kennis: bijv. college voor de rechten van de mens

(1. discussie intern in hoeverre het verdrag meegenomen moet worden in het kader / theoretisch houden v.d. PVP2. afhankelijk van uitkomst discussie, dit uitvoeren)- Eva Westerhof: Algemeen publiek

media pr.com. eigengemeente, vb voor anderen- VN-verdrag vertalen in NGT- bijeenkomst voor d/sh over VN

35