Plan van aanpak

HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM DOMEIN GEZONDHEID FYSIOTHERAPIE F225

Door: Maarten Blankendaal, Martine Blankendaal, Marnick van der Meulen, Hessel Nolten, Ivar Ottenbros, Derek Plooijer, Jimmy Ruiter, Lianne Slagter, Rick Slot, Floor Smit, Jill Muller, Chantal Olij, Dawn Weber, Elja Lutter, Maartje Wouda, Pascal Verheul, Lisanne Biere, Dolf Wildschut, Irina Kallendorf, Nathalie Zuijdam.

Opdrachtgever: Janneke de VriesCoach: Janneke de Vries 12/09/2013

Inhoud

Inleiding..................................................................................................................................................3

Achtergrond Cervicaal Radiculair Syndroom..........................................................................................4

Opdracht 1.............................................................................................................................................5

Doelstelling.........................................................................................................................................5

Probleemstelling................................................................................................................................5

Deelvragen.........................................................................................................................................5

Achtergrond Lage Rugklachten..............................................................................................................6

Opdracht 2.............................................................................................................................................7

Doelstelling.........................................................................................................................................7

Probleemstelling................................................................................................................................7

Deelvragen.........................................................................................................................................7

Kwaliteitswaarborging............................................................................................................................8

Eisen kwaliteitswaarborging...............................................................................................................8

Projectactiviteiten..................................................................................................................................9

Bronnen................................................................................................................................................12

2

Inleiding

Diagnostiek en interventie van rug- en nekpijn betreft een discussie die al jaren aan de gang is. Dit heeft te maken met verschillende factoren. Denk aan de generatiekloof, manueel therapeut vs. fysiotherapeut, maar ook aan de conclusies van verschillende studies/onderzoeken. Door middel van deze opdrachten willen wij;

1. Een behandelstrategie uitschrijven, welke onderbouwt en gedragen wordt door projectgroep A. Hierin zullen de voor- en nadelen worden beschreven, waarover gediscussieerd gaat worden. Dit zal ervoor zorgen dat de best onderbouwde strategie, door onderzoek en de mening van projectgroep A, boven zal komen drijven. 2. Advies geven door een eenduidige werkwijze te creëren gericht op aspecifieke lage rugklachten. Deze wordt onderbouwd door recente literatuur en is naar mening van projectgroep B het best om mee te werken. Hier zullen de voor- en nadelen op tafel worden gelegd zodat de beste werkwijze naar voren zal komen.

Aan de hand van de opdrachten hebben wij dit plan van aanpak gemaakt, hierin staat beschreven hoe wij het project gaan aanpakken en hoe wij de opdracht hebben geïnterpreteerd. De bovengenoemde projectgroepen bestaan ieder uit 10 studenten, welke met een gezonde motivatie en passie aan het project zullen werken. Elke projectgroep wordt aangestuurd door één voorzitter welke telefonisch bereikbaar zijn.Groep A: Floor Smit 06-52636010Groep B: Rick Slot 06-20250048

De opleiding is de laatste jaren sterk ontwikkeld in de “Evidence Based Practice”, wat bij ons op deze manier als vanzelfsprekend wordt beschouwd. Daarnaast hebben wij nog weinig kennis over de diagnostiek en interventie van patiënten met lage rugklachten, waardoor alle verkregen informatie kritisch, maar met een open blik beoordeeld zal worden. Hierdoor zijn wij van mening dat deze opdracht voor ons is weggelegd.

3

Achtergrond Cervicaal Radiculair Syndroom

Cervicaal radiculair syndroom is een veel voorkomende aandoening dat een resultaat is van een degeneratieve discus, een compressie van een spinale zenuw, een ontsteking in de zenuwwortel, of osteofytaire randwoekeringen. De compressie van een spinale zenuw wordt vaak veroorzaakt door

een cervicale hernia nuclei pulposi (HNP) of spondylotische degeneratie (Abbed et al, 2013).

Cervicaal radiculair syndroom komt vaak voor bij mensen op een oudere leeftijd, ongeveer rond hun 50ste levensjaar. De incidentie van cervicaal radiculair syndroom is 0,8 per 1000 inwoners, daarnaast is de prevalentie ongeveer 3,5 per 1000 inwoners (Vleggeert-Lankamp et al, 2013).

Een cervicaal radiculair syndroom kan een uitstralende pijn in de arm geven, er kan sensibele of motorische uitval aanwezig zijn, er kan spierkrachtverlies zijn, kan een doof gevoel in de

arm/hand geven en er kan afname van spierreflexen zijn (Meander Medisch Centrum, 2011). Bij het overgrote deel van de patiënten, met deze klachten, verdwijnen deze binnen enkele maanden of verminderen ze zodanig dat het oude activiteitenniveau terugkeert.

4

Opdracht 1

Olympus Zuideramstel merkt dat bij de patiëntenpopulatie de wetenschap niet eenduidig is en dat fysiotherapeuten hierdoor vaak tegen vraagtekens aanlopen. Om dit te voorkomen moet er een kwalitatief goede en EBP behandelstrategie worden opgesteld, aan de hand van een demonstratiepatiënt uit het hoorcollege van week 2. Verder worden er voor- en tegenargumenten tegen elkaar uitgezet aan de hand van argumentatie van de gevonden evidence based informatie.

Het opstellen van deze bovengenoemde behandelstrategie zal ondersteund worden door een schriftelijk product die een EBP onderbouwd advies geeft, met betrekking tot de patiënt, met een cervicaal radiculair syndroom, uit het hoorcollege van week 2. Dit product zal door middel van een PowerPoint presentatie ondersteund worden. Om het product en de presentatie op te stellen zal er gebruik worden gemaakt van richtlijnen, klinimetrie en EBP bronnen verkregen van verschillende databases.

Doelstelling Een kwalitatief goede en EBP behandelstrategie maken, gericht op de patiënt met een cervicaal radiculair syndroom uit het hoorcollege van week 2. Met behulp van richtlijnen, klinimetrie en EBP bronnen verkregen van verschillende databases.

Probleemstelling Hoe kunnen wij de fysiotherapeuten van Olympus Zuideramstel een eenduidige wetenschap op het gebied van behandeling van een cervicaal radiculair syndroom aanbieden, zodat ze tegen minder/geen vraagtekens aan zullen lopen?

Deelvragen Algemeen Wat is een cervicaal radiculair syndroom? Welke evidence based behandelbare grootheden zijn van toepassing voor een patiënt met een

cervicaal radiculair syndroom? Patiënt specifiek Wat is de beste vorm van informeren en adviseren?

o Houding o Werk gerelateerd o Ziektebeeld

Wat is de beste vorm voor het trainen van kracht? o Rugspieren o Houdingspieren o Musculus Triceps

Wat is de beste vorm voor het verbeteren van mobiliteit o Thoracale wervelkolom o Ribben

Wat is het effect van manipulaties?

5

Achtergrond Lage Rugklachten

De meest voorkomende aandoeningen van het bewegingsapparaat zijn lage rugklachten. Lage rugklachten zijn in het Westen een aandoening die tot een zeer hoog ziekteverzuim leiden. Rugklachten worden onderverdeeld in specifieke en aspecifieke rugklachten. Bij specifieke rugklachten is er sprake van een duidelijke pathofysiologisch mechanisme (Koes, 2006). Hieronder vallen; het radiculair syndroom, wervelfracturen, maligniteiten, spondylitis ankylopoetica (ziekte van Bechterew), ernstige vormen van kanaalstenose of ernstige vormen van spondylolisthesis (Staal, 2013). Aspecifieke rugklachten daarentegen hebben geen specifiek aantoonbare oorzaak. Van de patiënten met rugklachten heeft 90% aspecifieke rugklachten. Rugklachten worden ook naar duur ingedeeld: Acute rugklachten, duur van minder dan 6 weken Subacute, duur van 6 tot 12 weken Chronische rugklachten, duur van meer dan 12 weken Het beloop van aspecifieke rugklachten is in meeste gevallen gunstig. Van patiënten met aspecifieke rugklachten herstelt 50% binnen een week en 95% van de patiënten binnen 3 maanden (Koes, 2006).

De belangrijkste symptomen van aspecifieke lage rugklachten zijn: pijn en vermindert lichamelijk functioneren. De pijn bevindt zich meestal in de onderrug, maar deze kan ook uitstralen naar de benen. Bij rugklachten kan er sprake zijn van stijfheid, kracht- en bewegingsbeperking. De ontstaanswijze van aspecifieke rugklachten is vaak gerelateerd aan dagelijkse activiteiten en werk.

6

Opdracht 2

Fysiotherapeuten zijn er de laatste jaren achtergekomen dat richtlijnen niet eenduidig zijn over specifieke en aspecifieke rug-, en nekklachten. Om te kunnen realiseren dat zij ondanks dit gegeven eenduidig te werk gaan, is een EBP onderbouwde diagnostiek- en behandelstrategie noodzakelijk. Dit zal de fysiotherapeuten theoretisch ondersteunen in de behandelingen.

Om de hiervoor genoemde eenduidige werkwijze te kunnen realiseren, zal er een schriftelijk product gemaakt worden die een EBP onderbouwd advies geeft. Deze met betrekking tot aspecifieke rugklachten met profiel 1, 2 en 3 volgens de KNGF-richtlijn. Dit product zal door middel van een PowerPoint presentatie ondersteund worden. Hiervoor zal er gebruik gemaakt worden van de KNGF-richtlijnen lag rugklachten 2005 en 2013, denkmodellen en klinimetrie. Daarnaast zal er gebruik gemaakt worden van andere EBP bronnen verkregen van verschillende databases.

DoelstellingEen EBP onderbouwt advies geven met betrekking tot diagnostiek en interventie passend bij de patiënten met aspecifieke lage rugklachten.

ProbleemstellingWat voegt de meest recente EBP toe aan de richtlijn “Lage rugklachten 2013” met betrekking tot de diagnostiek en interventie passend bij de patiënten met aspecifieke lage rugklachten?

Deelvragen Wat wordt verstaan onder aspecifieke lage rugklachten? Wat is de incidentie en prevalentie van aspecifieke lage rugklachten? Wat zijn de verschillen en/of overeenkomsten gericht op diagnostiek en interventie tussen de

richtlijnen “Lage rugklachten 2005” en “Lage rugklachten 2013”? Welke vormen van klinimetrie worden aangeraden vanuit de richtlijnen “Lage rugklachten 2005”

en “Lage rugklachten 2013”? Wat zijn de verschillen in psychometrische eigenschappen tussen de diagnostische verrichtingen

van beide richtlijnen? Welke EBP artikelen onderbouwen of spreken de overeenkomsten en/of verschillen in de

richtlijnen “Lage rugklachten 2005” en “Lage rugklachten 2013” tegen? Welke overige vormen van klinimetrie worden aangeraden vanuit EBP artikelen die niet in de

richtlijn “Lage rugklachten 2013” worden vermeld? Welke interventies worden in EBP onderzoek aangegeven als betrouwbaar en worden niet als

EBP onderbouwd advies opgenomen in de richtlijn “Lage rugklachten 2013”? Welke diagnostische verrichtingen worden in EBP onderzoek aangegeven als betrouwbaar en

worden niet als EBP onderbouwd advies opgenomen in de richtlijn “Lage rugklachten 2013”?

7

Kwaliteitswaarborging

Om de kwaliteit van het product zo hoog mogelijk te houden hebben de groepsleiders een aantal regels opgesteld. De voortgang zal bijgehouden worden in wekelijks terugkomende besprekingen, tijdens deze

besprekingen zal het gemaakte werk worden voorzien van feedback. De beide voorzitters controleren of de planning en de deadlines haalbaar zijn. Er is een samenwerkingscontract opgesteld zodat de kwaliteit binnen de groep kan worden

gewaarborgd. Zo weet iedereen wat er van hem/haar wordt verwacht en wat de consequenties zijn als de gemaakte afspraken niet worden nagekomen.

De verantwoording achter het project zal terug te vinden zijn in gecontroleerde” Evidence Based” bronnen (zie uitleg van Evidence Based Practice verder op deze pagina).

Alle literatuur zal worden aangegeven met bronnen door middel van de “gemodificeerde Vancouver-stijl”.

De beide voorzitters zullen in het verloop van het project contact houden met de opdrachtgever. Op deze manier zal het product uiteindelijk beter aansluiten bij het verwachtingspatroon van de opdrachtgever.

Tijdens het project worden wij geassisteerd door onze coach (J. de Vries), zodat er eventuele feedback gegeven kan worden en er vragen beantwoord kunnen worden.

Eisen kwaliteitswaarborging Allereerst wordt er gekeken of de bron die gebruikt wordt “Evidence-Based” is. Dit betekent dat de informatie die gebruikt wordt onderbouwd is door wetenschappelijk onderzoek. Evidence-Based Practice, een veel gebruikte definitie, is: het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruik maken van het huidige, beste bewijsmateriaal om beslissingen te nemen voor individuele patiënten. De methode kent vijf stappen (McKibbon, 1998): Formuleren van een beantwoordbare vraag. Literatuur zoeken om deze vraag te beantwoorden. Kritisch beoordelen van de gevonden literatuur. Beslissen op grond van de literatuur. Regelmatig evalueren van de voorgaande vier stappen.

Bronnen die wij gebruiken bij het zoeken naar het beste wetenschappelijke bewijs: PubMed KNGF-richtlijnen Bib.hva.nl Door de HVA goedgekeurde boeken

Wij streven naar een zo hoog mogelijk niveau van EBP bronnen te gebruiken in ons product, zoals hiernaast in de piramide te zien is. Hoe hoger een bron op de piramide staat hoe hoger het niveau van EBP is.

8

Projectactiviteiten

Om het project in goede banen te leiden zullen er een aantal activiteiten moeten worden uitgevoerd. Ten eerste wordt het plan van aanpak gemaakt en ingeleverd, deze zal een leidraad zijn voor het volbrengen van het project. Eén van de activiteiten houdt in om een kwalitatief goede EBP en behandelstrategie uit te

schrijven over een patiënt van het Olympus Zuideramstel. Hiervoor zal de projectgroep eerst in week 2 de patiëntendemonstratie moeten bijwone. Om opdracht 1 te kunnen uitvoeren zal een literatuuronderzoek gedaan worden.

De andere opdracht die de projectgroep gaat volbrengen is opdracht 2. Deze opdracht houdt in dat de projectgroep aantoont dat deze in staat is om voor de patiënten populatie van FLP5 een EBP diagnostiek en behandelstrategie theoretisch te kunnen onderbouwen. Hiervoor vindt er een literatuuronderzoek plaats. Het uitgangspunt van deze opdracht is voor de projectgroep het behalen van de einddoelen van Methodisch Werken.

Beide producten worden samengevoegd in één schriftelijk verslag.

In week 5 zullen voor beide opdrachten een eerste concept worden ingeleverd. Dan zal er in week 9 voor beide opdrachten een PowerPoint presentatie worden gegeven waarvan de inhoud bestaat uit een advies naar de opdrachtgever. De exacte datum valt nader overeen te komen. In dezelfde week zal er een debat plaatsvinden tussen twee vertegenwoordigers uit alle klassen. Hiervoor zullen er scherpe stellingen bedacht moeten worden in de loop van dit project. Tot slot zal er een evaluatie met aanwezigheid van de coach plaatsvinden.

Op de volgende pagina zijn deze activiteiten in een schema gezet.

9

Planningsschema projectactiviteiten    september oktober  November

Taak W 1 W2 W3 W4 W5 W6 W7 W8 W9W10  

Plan van aanpak                                Schrijven                              

  Indienen  Vr 17.00                           

  Goedkeuring     go / no go                    

Opdracht 1 Deadline            

  Voorbereiden pt. demo                          

  Patiëntendemonstratie                            

Literatuuronderzoek                          

  Eerste concept          Deadline                  

  Eindconcept                Deadline            

  Presentatie                            

Opdracht 2                  Deadline          

  Literatuuronderzoek                            

  Einddoelen MW                            

  Eerste concept        Deadline                  

  Eindconcept                Deadline          

Presentatie                            

 Richtlijn                              

 Stellingen bedenken                            

 Eind debat                            

                             

Evaluatie Ook voorbereiden!

                             

10

Periode deelgebied                                Periode activiteit                                Afronding taak                                

11

Week Activiteiten Bijeenkomsten

1

Oriëntatie theoretische fase: de opdracht, eventueel raadplegen opdrachtgever

Coach contact Bespreking van opdrachten Bespreking plan van aanpak

ingeroosterd: 5-9-2013

2

Oriëntatie theoretische fase Coach contact Definitieve versie Plan van Aanpak voor de

opdrachtgever, vrijdag 17.00.

ingeroosterd: 9-9-2013 2de bijeenkomst: 12-9-2013

3

Oriëntatie theoretische fase Coach contact Feedback naar aanleiding van Plan van Aanpak Eventueel verbetering(en) Plan van Aanpak Begin product

ingeroosterd: 16-9-2013 2de bijeenkomst: 19-9-2013

4 Oriëntatie theoretische fase

Coach contact Werken aan product

ingeroosterd: 24-9-2013 2de bijeenkomst 26-9-2013

5

Uitwerken opdrachten Coach contact Werken aan product Opdrachtgever contact eerste concept

ingeroosterd: 30-9-2013 2de bijeenkomst 3-10-2013

6 Uitwerken advies

Coach contact Werken aan product

ingeroosterd: 7-10-2013 2de bijeenkomst 10-10-2013

7 Voorlopige eindproducten af

ingeroosterd: 16-10-2013 2de bijeenkomst 18-10-2013

8

Herfstvakantie

Afrondingsfase: eindproducten inleveren bij de opdrachtgever

9 Het debat en de presentatie

10 Coach contact, evaluatie Methodisch Werken FLP-5 (proces, product, individueel en groep)

12

Bronnen

Vleggeert-Lankamp CLA, Kuijper B. Cervical radicular syndrome: a general reflection on contemporary treatment. Neurol Neurochir. 2013; (114); 36-42.

Cervicaal radiculair syndroom (Nekklachten). Meander Medisch Centrum. Neu CRS. 2011; (27064).

Abbed, Khalid MMD; Coumans, Jean-Valéry CEMD. Cervical Radiculopathy: Pathophysiology, Presentation, and Clinical Evaluation.

Koes BW, Tulder MW. Wat zijn nek- en rugklachten en wat is het beloop? [internet]. Perth: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid; 11 december 2006. [laatste update 13 juni 2013; geraadpleegd op 7 september 2013]. URL: http://www.nationaalkompas.nl/Gezondheid en ziekte\Ziekten en aandoeningen\Bewegingsstelsel en bindweefsel\Nek- en rugklachten.

McKibbon KA. Evidence-based practice. Bull Med Libr Assoc. 1998;86 (3):396-401

Staal JB, Hendriks EJM, Heijmans M, Kiers H, Lutgers-Boomsma AM, Rutten G, et al. KNGF-richtlijn: Lage rugpijn. 2013:1

13