Literatuuractua deel 1

1. Colombiaanse schrijver Alvaro Mutis overleden

De Colombiaanse novellist en dichter Alvaro Mutis is overleden. Volgens zijn echtgenote Carmen Miracle stierf hij gisteren in Mexico-stad aan een hartziekte. Mutis, die beschouwd wordt als één van de groten uit de Latijns-Amerikaanse literatuur, is vorige maand 90 jaar geworden.

Mutis werd geboren in Colombia, maar leefde tot zijn elfde in Brussel, waar zijn vader diplomaat was. De zomervakanties per boot naar zijn thuisland inspireerden hem in zijn werk, zo onder meer in de romancyclus 'Zee en Aarde'.

Sinds de jaren vijftig woonde Mutis in Mexico. Hij was dik bevriend met Nobelprijswinnaar Gabriel Garcia Marquez.

Mutis werd beschouwd als een van de grootste exponenten van de Latijns-Amerikaanse literatuur. In 2001 kreeg Mutis voor zijn gehele oeuvre de Cervantesprijs, een van de belangrijkste literaire prijzen in de Spaanstalige wereld.

Bron: www.hln.be

2. Dakota Johnson en Charlie Hunnam in "50 shades"-film

Dakota Johnson en Charlie Hunnam zullen de hoofdrollen vertolken in de verfilming van "50 shades of grey". Dat heeft E.L. James, de schrijfster van de erotische trilogie, laten weten via Twitter.

Er werd al een tijdje gespeculeerd over wie de rollen zouden gaan vertolken van Anastasia Steele en Christian Grey. Voor de vrouwelijke hoofdrol circuleerden onder meer de namen van Mila Kunis en Emma Watson, maar het wordt dus de minder bekende Dakota Johnson.

Johnson is een 23-jarige Amerikaanse. Ze is de dochter van acteur Don Johnson en actrice Melanie Griffith. Johnson had eerder een kleine rol in "The social network" van David Fincher en was te zien in de sitcom "Ben & Kate".

De 10-jaar oudere Hunnam is een Britse acteur, die recent te zien was in de blockbuster "Pacific rim". Hij speelt ook de hoofdrol in de dramaserie "Sons of anarchy". De "50 shades"-film wordt in augustus volgend jaar in de zalen verwacht. De Britse filmmaakster Sam Taylor-Wood staat in voor de regie. "50 shades of grey" gaat over een naïeve studente (Steele) die valt voor een oudere, dominante miljonair (Grey).

Bron: www.deredactie.be

3. Nobelprijs voor de Literatuur 2013: Nooteboom, Nolens - of Koch?

Het recente Amerikaanse succes van Herman Koch is Ladbrokes niet ontgaan. Het wedkantoor keert honderd keer de inzet uit als de Nederlander de Nobelprijs voor de Literatuur wint.

Herman Koch is daarmee niet de enige Nederlandstalige kanshebber op de hoogste literaire onderscheiding. De lijst van meer dan honderd namen bevat ook usual suspect Cees Nooteboom en Leonard Nolens, die vorig jaar voor het eerst op deze lijst opdook. Voor beiden levert een euro inleg bij winst 50 euro op.

Grootste kanshebber voor Ladbrokes is Haruki Murakami (3/1) gevolgd door Joyce Carol Oates (6/1) en Peter Nadas (7/1). De top tien wordt gecompleteerd door Ko Un, Alice Munro, Adonis, Assia Djebar, Philip Roth, Amos Oz en Thomas Pynchon.

Philip Roth kansloosHet zou buitengewoon ironisch zijn als Roth de Nobelprijs dit jaar wint, nadat hij eind vorig jaar aankondigde te stoppen met schrijven. Al jaren wordt de schrijver nadrukkelijk overgeslagen. Zeker sinds Horace Engdahl, oud-secretaris van de Zweedse Academie, de Amerikaanse literatuur 'eenzijdig' noemde, geldt hij als kansloos.

Bob Dylan kanshebberOok Bob Dylan staat dit jaar weer op de lijst. Ladbrokes schat zijn kansen op 50 tegen 1. Daarmee levert een gokje op hem maar half zo veel op als een gokje op bijvoorbeeld Patrick Modiano, Hilary Mantel of hét internationale literaire succes van de afgelopen jaren: Karl Ove Knausgard.

De Zweedse Academie reikt de Nobelprijs voor de literatuur vermoedelijk uit op donderdag 10 oktober.

Bron: www.knack.be

4. Interview met schrijver Tom LanoyeTom Lanoye (53) is met Heldere hemel de eerste Vlaamse schrijver van het boekenweekgeschenk sinds 1989. En daar is hij trots op. Hij is de schrijver van de indrukwekkende roman Sprakeloos, waarin hij het aftakelingsproces van zijn moeder beschrijft. “Soms word je overreden door het leven. De kunst is dat je daarna je eigen krukken vindt.”

Waarom lukte het je eerst niet om aan Sprakeloos te beginnen?“Na de dood van mijn moeder begon ik met wat losse anekdotes over haar, maar het kwam niet op gang. Die ruimte en afstand kreeg ik pas na een paar jaar, al was ik er intussen wel veel mee bezig. Mijn vader wist het, die vroeg elk telefoontje: wanneer is het boek af? Ik heb hem heel bewust in het boek verwerkt, Sprakeloos gaat ook over de liefde tussen hem en mijn moeder, maar hij heeft het resultaat nooit gelezen. Uiteindelijk is het een heel persoonlijk verhaal geworden, al merk ik dat het ook inleefbaar is voor anderen. Het zet mensen aan het denken over hun eigen ouders, of ze nu nog leven of niet. Het gaat over iets essentieels, het verhaal doet lachen en huilen.”

Erg intiem ook, om zo over je moeder te schrijven. Hoe reageerden je zussen en broer op het boek? “Ze zeggen wel eens: wie schrijft, is een gier. Toch was de beste manier die ik als zoon kon bedenken om mijn moeder te eren, een zo goed en waarachtig mogelijk boek over haar te schrijven. En dit is mijn verhaal, niet hét verhaal. Er zijn honderden andere verhalen en interpretaties van mijn moeder. Mijn broer en zussen reageerden uiteindelijk plagerig, zo van: je bent dit en dat nog vergeten. Kijk, schrijven is eerder een vorm van vernietigen dan bewaren, ik heb nooit de illusie gehad dat ik mijn moeder terug zou krijgen met dit boek. Maar door van haar een romanpersonage te maken, kon ik dicht bij haar komen en haar laten zien. Al heb ik haar ook in haar waarde gelaten op haar grootste momenten van verval.”

Was het schrijven van dit boek therapeutisch voor je? “Nee. Therapeutisch wil zeggen dat iets niet meer hetzelfde is als het was, en dat zou betekenen dat ik geen woede, pijn of verdriet meer voel. Maar ik beschouw de aftakeling van mijn moeder nog steeds als een straf zonder oorzaak, het is een woedend boek geworden. Met therapie heb je berusting, en dat zou pas écht verraad zijn aan mijn moeder, die altijd zo rebels was. Zelfs in haar coma, vastgebonden met riemen aan haar bed, vocht ze

terug. Die scène was wreed, maar moest juist om die reden getoond worden. De pijn is nooit weggegaan.”

Wat voor vrouw was je moeder? “Een passionele, sterke vrouw met een scherp en groot intellect. Vrouwen van haar generatie zorgden en werkten zonder morren en verbittering, maar hun talent werd niet in een carrière omgezet, dat kon niet. Mijn moeder praatte er niet graag over, al besefte ze donders goed dat ze in deze tijd veel meer kansen had gehad. Ze werd slagersvrouw, maar haar droom was strafpleiter of rechter te worden. Onrecht en wetteksten vond ze fantástisch. Uiteindelijk is mijn zus jurist geworden, maar ze is nooit gaan strafpleiten. Dat vond mijn moeder toch jammer. Door mijn moeders dromen lag de lat voor ons altijd onbereikbaar hoog.”Ook voor jou? “Ja, maar als nakomertje had ik wel de minste problemen. Van jongs af aan konden zij en ik over álles discussiëren. Dat kwam door de sterke band die ik met haar had en dat mis ik soms het meest van allemaal. We praatten over politiek, de televisie, het toneel, en dat ging er vaak hard aan toe. Ze was een overtuigd amateuractrice, jarenlang overhoorde ik de tekst van haar rollen. Ik las alles hardop voor, terwijl zij stond te strijken. Die momenten met haar waren de basis van mijn latere leven. Door haar ben ik van kunst gaan houden, schrijver geworden en in de schouwburg gaan spelen. En uitgerekend zij verloor haar spraakvermogen.”

Toch blijkt uit Sprakeloos ook dat ze erg hard kon zijn, en bijzonder manipulatief. “Ze fingeerde soms een naderende hartaanval. Dat is natuurlijk een tikkeltje gestoord, maar je moet wél durven. Ze ging ver in haar pathos, ze was niet voor niets een amateuractrice.”

Sprakeloos is inmiddels in meerdere landen vertaald, het boek won de Gouden Uil Publieksprijs en de Henriette Roland Holst Prijs en werd bewerkt tot een theaterstuk, Sprakeloos op de planken, dat Lanoye tijdens de Boekenweek eenmalig speelt in Koninklijk Theater Carré. “Een droom, dat theater, een mythische zaal, het is een enorme eer dat ik daar mag staan”, zegt hij. Het boekenweekgeschenk schreef hij vorige zomer,. Het was rotweer buiten, maar de discipline van het schrijven en de zeer precieze regels eromheen bevielen hem. “Het boekenweekgeschenk mag maximaal 24.000 woorden zijn, ik zit er drie onder.” Hij is na 23 jaar de eerste Vlaming, sinds Hugo Claus in 1989, die het mag schrijven, en hij wist niet wat hij hoorde. “Kijk, toen Claus werd gevraagd vond ik dat normaal, toen ze mij vroegen kon ik het gewoon niet geloven. Als Vlaming bewonder ik jullie Boekenweek en dat geschenk al jaren. Dus heb ik meteen gevraagd of het dit jaar ook in Vlaanderen kan worden uitgegeven, en dat gaat gebeuren. Fantastisch toch? We zijn zo klein als taalgebied en toch is er soms zo’n grote afstand. Maar die taal is van ons samen, en de literatuur daardoor ook.”

Het thema van de Boekenweek van dit jaar is ‘vriendschap en andere ongemakken’. Wat heb je daarmee gedaan in je boekenweekgeschenk Heldere hemel? “De opdracht voor het geschenk was vrij, ik mocht schrijven wat ik wilde. Maar natuurlijk gaat bijna alles over liefde en vriendschap, of het gebrek eraan. Uiteindelijk heb ik een waargebeurd feit genomen en dat beschreven door de ogen van een groepje mensen. Sommigen zijn verwanten, anderen

juist niet. Je krijgt zo een internationale en een familiale kijk op één feit. In de wereldpolitiek een fait divers, voor de familie in kwestie een wrede tragedie. Ik wilde vooral de kleine mens laten zien, tegenover de grote machinerie van de wereldpolitiek. En het noodlot dat die botsing voor de onmachtige enkeling kan betekenen.”

Bron: www.libelle.nl

5. Frank Focketeyn en Wim Opbrouck geven als Gaius en Crapularius het startschot van Vloekhout

GENT - Johan De Boose, de auteur van onder andere ‘Bloedgetuigen’ (bekroond met de Halewijnprijs 2011) en ‘De poppenspeler en de duivelin’(Cultuurprijs van de provincie Oost-Vlaanderen) stelde gisteren in met Gaius het eerste deel van de trilogie Vloekhout voor. Of beter gezegd: de acteurs Frank Focketyn en Wim Opbrouck deden dat voor hem in het Arca-theater.

Johan De Boose is van alle markten thuis. Naast romans schreef hij ook poëzie en theater en was hij actief op radio en tv (cultuurredactie op Radio 3 en Klara en kunstprogramma’s op Canvas). Plannen om het rustiger aan te doen, staakte hij nu resoluut. De opvolger van ‘Bloedgetuigen’ is geen korte novelle geworden, zoals hij aanvankelijk in gedachten had, maar een heuse trilogie. Daarvan is het eerste deel, ‘Gaius’, gisteren voorgesteld in het Arca-theater. De drie romans die samen de titel ‘Vloekhout’ dragen, overspannen de volledige ‘rise and fall’ van het christendom. ‘Gaius ‘moet je situeren in de 1ste eeuw na Christus, deel twee in de 14de eeuw en het derde en laatste deel in 2062, op de 100ste verjaardag van De Boose. Al ligt de nadruk meer op de neergang van het christendom dan op de opkomst. ‘Die neergaande lijn is kleurrijker en toffer om te beschrijven.’, aldus De Boose. In het werk van De Boose is er zoals steeds plaats voor grappen en grollen _ zelfs de meest heldhaftige Romein moet wel eens een scheet laten _ maar die staan een diepere dimensie in het verhaal niet in de weg.

Dat werd op de boekpresentatie prima geïllustreerd in enkele fragmenten die vaste NTGentfiguren Frank Focketyn en Wim Opbrouck voordroegen. Zij kropen respectievelijk in de huid van het titelpersonage Gaius, een theatertechnicus die zich specialiseert in het bouwen van deus ex machina’s en diens gezel Crapularius. De Boose: ‘Het is geen toeval dat het zo goed werkt om die fragmenten luidop te brengen. Vanuit mijn theaterachtergrond schreef ik sowieso al veel dialogen. Er is ruimte voor reflectie, twijfel en herkenning bij de lezer, juist omdat het geheel de vorm heeft van een socratische dialoog’.

Bron: www.nieuwsblad.be

6. Canadese Alice Munro wint Nobelprijs Literatuur

Alice Munro (82) heeft de Nobelprijs Literatuur 2013 gewonnen voor haar hedendaagse kortverhalen. Dat heeft de de Zweedse Academie in Stockholm bekendgemaakt. De Canadese schrijfster reageert 'verbluft'.

Munro schreef onder andere Het Uitzicht vanuit Castle Rock, Lief leven en Weg van Haar. Dat laatste boek werd ook verfilmd. Haar series van fictieve kortverhalen spelen zich af in Munro's geboorteplaats Ontario.

Munro, die ook geregeld verhalen schrijft voor magazines als The New Yorker, won in 2009 al de prestigieuze Man Booker International Prize voor haar hele oeuvre. Ze won in haar thuisland ook drie keer de Governor General's Award voor fictie.

Zweedse Academie: 'Duidelijk en psychologisch realistisch'

De Zweedse Academie prijst Munro voor haar subtiele manier van vertellen, en looft daarbij haar 'duidelijkheid' en 'psychologisch realisme'. Volgens de academie gaan haar verhalen veelal over 'kleine steden, waar de strijd voor een sociaal aanvaardbaar bestaan dikwijls resulteert in relationele problemen en morele conflicten, problemen die voortkomen uit generatieconflicten en botsende levensambities.' Vorig jaar ging de Nobelprijs voor de Literatuur naar de Chinees Mo Yan, die bekroond werd voor zijn volksverhalen. De winnaar krijgt een geldprijs van ongeveer 10 miljoen Zweedse kronen (iets meer dan 1 miljoen euro) bovenop de traditionele gouden medaille en het Nobel-diploma.

Munro: 'Zo fantastisch'

Munro zelf reageerde 'verbluft', nadat ze door haar dochter op de hoogte was gesteld via telefoon. De Zweedse Academie zelf kon de schrijfster namelijk niet bereiken, en sprak dan maar iets in op haar antwoordapparaat.

'Het is zo'n verrassing en zo fantastisch. Ik denk dat ik pas gisteren wist dat ik op de lijst stond', aldus Monroe in een eerste reactie.

Bron: www.standaard.be

7. NIEUWE DAN BROWN LIGT IN DE WINKEL

Het langverwachte nieuwe boek van de Amerikaanse auteur Dan Brown ligt sinds vanmorgen in de winkel. ‘Inferno’ is opnieuw een thriller met professor Robert Langdon in de hoofdrol. Het verhaal speelt zich af in Italië, waar Langdon verstrikt raakt in een mysterieuze wereld vol geheime codes en symbolen.

Er is heel wat te doen geweest rond de lancering van het nieuwe boek. Zo werden de vertalers dagenlang afgesloten van de buitenwereld, zodat niets van het verhaal kon uitlekken. Ook de uitgevers in ons land mochten de dozen met boeken pas vanmorgen openen, anders konden ze een boete krijgen.

‘Inferno’ verschijnt 10 jaar na het overweldigende succes van de ‘Da Vinci Code’. Dat boek werd ook verfilmd, met Tom Hanks en Audrey Tautou in de hoofdrollen. Brown verkocht intussen wereldwijd meer dan 200 miljoen boeken. In ons land en Nederland gingen vier miljoen exemplaren over de toonbank.

Bron: www.vtm.be

8. Brusselmans klopt Tolkien en Claus als bekendste auteur in Vlaanderen

Herman Brusselmans is de auteur met de grootste naambekendheid in Vlaanderen, gevolgd door J.R.R. Tolkien, Hugo Claus en William Shakespeare. Dat blijkt uit de resultaten van de auteurstest die door het Centrum voor Leesonderzoek van de Gentse universiteit werd uitgevoerd.

Aan de online auteurstest namen 20.000 Vlamingen deel. De deelnemers kregen honderd persoonsnamen voorgeschoteld en moesten voor elke naam aangeven of die naar een auteur verwijst of niet. Die honderd namen werden gekozen uit een lijst van zowat 22.000 namen, met voor een derde lukraak uit allerhande lijsten gekozen namen, en voor het overige mensen die aan fictieboeken hebben meegewerkt.

Herman Brusselmans werd door alle deelnemers herkend, melden onderzoekers Marc Brysbaert, Pawel Mandera en Emmanuel Keuleers. "Daarna volgen J.R.R. Tolkien, Hugo Claus, William Shakespeare, Dimitri Verhulst en Bart Moeyaert met 99 procent naambekendheid." Over de waarde van de werken werd geen uitspraak gedaan, alleen over de bekendheid van de auteur. Opvallend is dat iemand als Urbanus dezelfde naamsbekendheid (71 procent) heeft als Lewis Carrol, van Alice in Wonderland.

Met de resultaten willen de onderzoekers de kennis over auteurs in België en Nederland in kaart brengen. Vijfduizend Nederlanders namen deel aan de test, maar die hoeveelheid is nog te beperkt om te analyseren. In het rapport, dat beschikbaar is op crr.ugent.be, kan de naamsbekendheid van bijna 15.000 auteurs opgezocht worden.

Bron: www.gva.be

9. Cate Blanchett maakt regiedebuut met verfilming 'Het Diner'

Actrice Cate Blanchett gaat haar regiedebuut maken met de Engelstalige verfilming van het boek 'Het Diner' van schrijver Herman Koch. Dat melden diverse filmbladen. Het is nog niet duidelijk of ze zelf ook een van de hoofdrollen voor haar rekening neemt. "Maar dat zou ik haar wel met klem aanraden", zei Koch vandaag op de radio.

De Nederlandse schrijver is enthousiast dat Blanchett zijn boek gaat verfilmen. "Ik vind het wel iets hebben dat het iemand is die nog niet eerder geregisseerd heeft. Zij is als actrice natuurlijk onomstreden."

Het boek vertelt over twee koppels die samen gaan dineren om de problemen van hun kinderen te bespreken. Regisseur Menno Meyjes heeft de Nederlandstalige verfilming onlangs afgerond. Achteurs Daan Schuurmans, Kim van Kooten, Jacob Derwig en Thekla Reuten nemen in die film de hoofdrollen op zich.

Regisseur en scenarioschrijver Oren Moverman van de film 'The Messenger' zal het filmscript van de Engelstalige versie van 'Het Diner' schrijven.

Actrice Cate Blanchett is op dit moment te zien in de tragikomedie 'Blue Jasmine' van Woody Allen. Als rijke vrouw die door het faillissement van haar man aan de bedelstaf raakt, wordt zij alom getipt voor een Oscarnominatie. Ze won eerder al een beeldje voor haar rol in 'The Aviator'.

Meest vertaalde Nederlandse romanGisteren maakte uitgeverij Ambo Athos bekend dat het boek het record van meest vertaalde Nederlandse boek heeft verbroken. Inmiddels zijn de rechten aan 37 landen verkocht, waar de roman in 33 verschillende talen verschijnt.Ondanks een vernietigende recensie in The New York Times, belandde Kochs 'The Dinner' begin dit jaar op de negende plaats in de top-10 met bestsellers van diezelfde krant. Nooit eerder stond een Nederlandse roman zo hoog genoteerd in een Amerikaanse bestsellerlijst. De Amerikaanse krant noemde het boek een uit de kluiten gewassen 'stunt' en beschreef de hoofdpersonen als negatief en zuur. Ook kraakte ze de moraal van het verhaal. De roman ligt binnenkort ook in boekhandels in onder meer Bulgarije, Ethiopië, Egypte, Estland, Kroatië, Litouwen, Roemenië en Slovenië.

Bron: www.demorgen.be

10. Thrillerauteur Tom Clancy overleden

Schrijver Tom Clancy is vandaag op 66-jarige leeftijd overleden. Dat bevestigt zijn uitgever.Tom Clancy werd geboren op 12 april 1947 in Baltimore. Hij stond bekend voor zijn politieke thrillers, gebaseerd op concepten ontleend aan inlichtingendiensten en de militaire wetenschap. Hij brak door met The Hunt for Red October (1984), een boek over de Koude Oorlog. Andere bekende werken zijn onder meer Patriot Games, Red Rabbit en Red Storm Rising. Tien van zijn boeken haalden de eerste plaats op de New York Times bestsellerlijst.

Zijn boeken The Hunt for Red October, Patriot Games, Clear and Present Danger en The Sum of All Fears werden verfilmd.

In 1996 was Clancy de medeoprichter van videospellenontwikkelaar Red Storm Entertainment, dat later werd overgenomen door Ubisoft Entertainment. Hij werkte mee aan verschillende games gebaseerd op zijn verhalen. Zijn eerste spel Politika werd in november 1997 uitgebracht, andere games van zijn hand zijn Rainbow Six, Splinter Cell en Ghost Recon.

Tom Clancy schreef meer dan 70 boeken over de inlichtingendiensten en het leger. Hij verkocht meer dan 50 miljoen exemplaren van zijn boeken, waarvan er veel ook in het Nederlands werden vertaald.

Bron: www.hbvl.be