Aanpassingen leerlijnen rekenen voor leerlingen in groep 5 die braille gebruiken.

Let op:

Er worden alleen aanpassingen genoemd. Alle andere leerlijnen zijn gelijk aan de reguliere leerlijnen van groep 5 en worden hier niet genoemd.

Een deel van de materialen is verkrijgbaar in de ‘Rekenkoffer’, evt. aan te vragen via het UWV. Wanneer dit het geval is, is er een * toegevoegd. Info over bestellen van de ‘Rekenkoffer’ + handleiding https://www.eduvip.nl/rekenkist-voor-slechtziende-en-blinde-leerlingen/

Leerlijn 1.2. Wiskundige symbolen, schema’s en modellen begrijpen en hanteren

Maakt bij het optellen en aftrekken gebruik van de lege getallenlijn als model en uitrekenhulp.Maakt bij het splitsen in tientallen en eenheden gebruik van schematisch weergegeven tientallen en lossen.

Aanpassing

Lege getallenlijn (rekenkist).

Unifix blokjes.MAB materiaal, of staven van 10 van het klassikale Goudbord (zijn groter).

Leerlijn 4.1. Tellen en plaatsen van getallen op getallenlijn

Positioneert een getal op een gedeeltelijk ingevulde getallenlijn tot 1000 (steeds preciezer aan te geven waar een getal als 187 ligt: tussen 100 en 200…180-190…).Aanpassing

Lege getallenlijn (rekenkist).Eventueel zelf enkele getallenkaartjes er met een buddy bij te plakken.

Leerlijn 4.2. Hoeveelheidsbesef, inzicht in getal structuur

Splitst getallen tot 20 met gebruik van gestructureerd materiaal als het rekenrek en eierdozen.Splitst een getal als 148 vanuit honderdtal, tientallen en eenheden met ondersteunend materiaal.

Aanpassing

Gouden materiaal van Montessori.

I.p.v. eierdozen of staven/lossen gebruik van 100-bord.

MAB materiaal van Montessori.

(100-bord is mogelijk te leen via AOB).

Leerlijn 4.3. Breuken, kommagetallen, procenten en verhoudingen

Verdeelt vanuit een context een banketstaaf (strook papier) of een taart/pizza (cirkel) in 2en, 3en, 4en, 5en, 6en en ziet daarbij onderlinge relaties.

Aanpassingen

Breukendoos, magnetisch breukencirkels, breukentorens en breukenkegels van Montessori, Unifix blokjes.

‘Op de tast’ breukenboek, leerlijn breuken gr 5-8 via Dedicon.

Voelbare tekeningen-boeken bestellen bij eigen methode.

Leerlijn 5.1. Optellen en aftrekken

Maakt optel/aftreksommen tot 100 zonder concreet materiaal, eventueel wel met lege getallenlijn als uitrekenhulp (rijgaanpak) of met een kladblaadje als uitrekenhulp (bij splitsaanpak).Aanpassingen

De tussenstappen laten opschrijven (gewoon bij de som, niet op een apart ‘kladblaadje’).

Leerlijn 5.2. Vermenigvuldigen en delen

Maakt gebruik van de verwisseleigenschap (4x3=3x4) met eventueel ondersteuning van een rechthoekmodel als velletje zegels/stickers/zie foto hieronder, aanpassing Lego.

Aanpassingen

Aanbieden of omzetten m.b.v. concreet materiaal zoals duplo op een duplo-plaat.Afgebeelde situatie omzetten naar swell-paper (doorgaans via Dedicon).

Montessori materiaal (kralenstaafjes), zie foto 4.2.

Leerlijn 6.1. Schattend rekenen

Zegt van een getal tot 1000 bij welk rond getal het in de buurt ligt.Maakt alvorens iets uit te rekenen een schatting van de uitkomst van een optelsom en aftreksom tot 100.

Aanpassing

Eventueel laten zien op de lege getallenlijn voor extra begrip.

Zie foto leerlijn 5.1.

Leerlijn 7.1. Handig rekenen

Kiest bij optel/ aftrekopgaven t/m 100 afhankelijk van het type som een handige passende strategie zoals via ronde getallen (49+36 via 50+36-1 en 93-49 via 93-50+1) en via dubbelen/halveren (45+46 via 45+45+1; 91-45 via 90-45+1).Gebruikt strategieën om moeilijker tafels t/m 100 af te leiden uit makkelijker zoals omkeren, 10x en 5x als steunpunt en verdubbelen.Aanpassing

Gebruik maken van tastbaar (Montessori) materiaal.

Zie foto leerlijn 4.2.

Leerlijn 8.1. Koloms-gewijs rekenen en cijferen

Telt driecijferige getallen bij eenvoudige bewerkingen als 560+320 (waarbij honderdtallen, tientallen of eenheden niet overschreden worden) bij elkaar vanuit het splitsen van honderdtallen, tientallen en lossen, noteert daarbij tussenstanden (op eigen gekozen manier).Telt driecijferige getallen als 569+170 bij elkaar vanuit het splitsen in honderdtallen, tientallen en lossen, noteert daarbij tussenstanden (op eigen gekozen manier) .Trekt driecijferige getallen als 567-134 (zonder tekorten) af vanuit splitsen in honderdtallen, tientallen en eenheden, noteert (op eigen gekozen manier) tussenstanden.

Aanpassing

Gebruik voor het ‘noteren’ van tussenstanden en het onder elkaar optellen/aftrekken Dattiloritmica om inzichtelijk te maken.Meestal wordt in plaats van koloms-gewijs cijferen gekozen voor het horizontaal noteren in tussenstappen.

Leerlijn 9.1. Rekenmachine

Bedient een eenvoudige rekenmachine en rekent hierop enkelvoudige bewerkingen uit met behulp van de meest elementaire operatietoetsen (+, -, x, :).Aanpassing

Maakt gebruik van een sprekende rekenmachine. Of gebruik Allercalc (digitale rekenmachine op laptop).

Informatie te vinden op https://www.eduvip.nl/allercalc/

Leerlijn 10.1. Ruimtelijke oriëntatie en ruimtelijk redeneren

Ziet relatie tussen tekening en bovenaanzicht en tekent zelf bovenaanzicht van voorwerpen.Ziet relatie tussen luchtfoto en plattegrond.Leest en maakt eenvoudige plattegrond van bekende "loop-omgeving" (van school naar huis).Tekent gelopen route op een plattegrond van klas of school.Maakt plattegrond van eigen klas, eigen kamer.Aanpassingen

Voor het maken van tactiele tekeningen, maak gebruik van een Tactipad.

Voor het maken van voelbare plattegronden en routes, kan gebruik gemaakt worden van Lego of Tactipad.

Of de methode An en Jan.

Voor het leren lezen van plattegronden, herkennen van structuren kan gebruikt gaan worden van Tastbare grafieken en diagrammen. Te verkrijgen bij Dedicon:https://educatief.dedicon.nl/tastbare-grafieken-en-diagrammen-voor-brailleleerlingen.

https://www.eduvip.nl/an-en-jan-waar-ben-ik/

Leerlijn 11.1. Meten van lengte, inhoud, gewicht, oppervlakte

Bepaalt vanuit 'hokjes-schema' de oppervlakte in aantal hokjes en ziet verband met vermenigvuldigen.Hanteert de maten mm en dm, meet voorwerp met een liniaal in m, cm, dm en mm.Hanteert de maten dl, cl en ml.Kent binnen context het begrip kubieke meter als maat voor inhoud.Leest af en noteert grammen en milligrammen.Aanpassingen

Maakt gebruik van een sprekende weegschaal.

Voelbaar roosterpapier (te bestellen bij Dedicon).

Voor het bepalen van lengte/omtrek/oppervlakte etc. kan er gebruik gemaakt worden van de tools van Tactipad.

Maakt gebruik van tastbaar meetmateriaal (zie foto’s).

Leerlijn 11.2. Meten van tijd

Benoemt de kloktijd vanuit 'ankerpunten' hele en halve uren in aanduidingen als "het is bijna half 6" of "het is zojuist elf uur geweest".Herkent en benoemt op cijferklok naast hele/ halve uren/ kwartieren ook de minuten en seconden.Aanpassing

Maakt gebruik van een sprekend of tastbaar horloge.

Tastbare (swell-paper) werkbladen met klokken, behorend bij de rekenmethode .

Leerlijn 11.3. Geld rekenen"Het gaat in dit onderdeel om het uitvoeren van rekenhandelingen in praktische situaties, zoals tijdens het winkelen

Voor slechtzienden en blinde leerlingen is geld rekenen een lastig onderdeel, maar met het oog op zelfredzaamheid belangrijk!

In veel gevallen is het gezien vanuit zelfredzaamheid ook een goed alternatief om met een pinpas te betalen"

Benoemt de waarde van munten (1, 2 euro, 50, 20, 10, 5, 2 en 1 eurocent en biljetten van 5, 10, 20, 50, 100 euro.Bepaalt de totale waarde van een gegeven hoeveelheid munten.Aanpassing

Maak gebruik van echt geld, geen plastic geld.

Sorteren van munten in een muntendispenser.

Euromunten herkennen op de tast:Er zijn verschillen in grootte, dikte, gewicht en rand.Het is voldoende om op de grootte en de rand te letten.Het is handig om met je nagel de rand te voelen.

munt grootte rand5 eurocent ruim 2 cm glad10 eurocent ongeveer 2 cm grove ribbels20 eurocent Iets groter dan 10 cent Aantal inkepingen (als een bloem)50 eurocent Groter, dikker, zwaarder

dan 10 en 20 centgrove ribbels

1 euro Ongeveer even groot als 50 cent

Afwisselend fijne ribbeltjes en glad

2 euro Grootste munt Fijne ribbeltjes

Hoe kun je dit in oefenen? Geef de leerling een bakje met echt geld, in eerste instantie van 3 soorten munten, laat sorteren in kleine bakjes. Begin met 20 cent, 50 cent en 2 euro.Voeg er steeds een soort aan toe, oefen met dezelfde sorteeropdracht.Betaalopdrachten geven met een bakje geld.