Waterschap Noorderzijlvest · Het betreft de projecten realisatie gemaal Zernike ... Per programma...
-
Upload
nguyentruc -
Category
Documents
-
view
217 -
download
0
Transcript of Waterschap Noorderzijlvest · Het betreft de projecten realisatie gemaal Zernike ... Per programma...
Groningen, oktober 2015
NAJAARSRAPPORTAGE 2015
Waterschap Noorderzijlvest
AB - 28 oktober 2015
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 2
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 3
INHOUDSOPGAVE
1. NAJAARSRAPPORTAGE 2015 ............................................................................................ 5
1 Programma Waterveiligheid en rampenbestrijding ............................................................. 9 2 Programma Voldoende en gezond water ........................................................................ 12 3 Programma Gezuiverd water ..................................................................................... 16 4 Programma Water en maatschappij ............................................................................. 18
5 Programma Bedrijfsvoering ...................................................................................... 21
3. PARAGRAFEN ................................................................................................................. 22
A. Ontwikkelingen sinds het vorige begrotingsjaar ............................................................... 23 B. Incidentele baten en lasten ........................................................................................ 23 C. Waterschapsbelastingen ........................................................................................... 23 D. Financiering ......................................................................................................... 25 E. Verbonden partijen ................................................................................................ 25
4. FINANCIEEL RESULTAAT NAJAARSRAPPORTAGE 2015 ................................................... 26
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 4
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 5
1. NAJAARSRAPPORTAGE 2015
Inleiding
Binnen de vastgestelde planning- en control cyclus van het waterschap is de Najaarsrapportage het tweede
rapportagemoment. Gerapporteerd wordt over de periode tot 1 september 2015.
Naar aanleiding van de informatie in deze najaarsrapportage, wordt het jaarplan 2015 bijgesteld door middel van een
begrotingswijziging.
De indeling van de rapportage volgt de wettelijk verplichte programma indeling van het jaarplan. Deze sluit op
hoofdlijnen aan op de thema’s van het Waterbeheerplan 2010-2015.
In de financiële samenvatting in hoofdstuk 1 wordt het financiële totaalbeeld weergegeven.
In hoofdstuk 2 treft u de verantwoording op programmaniveau aan. Naast een inhoudelijke rapportage op het bereiken
van de doelen en de te realiseren opgaven, wordt ingegaan op de besteding van middelen en worden enkele afwijkingen
per programma nader verklaard.
Verder is een aantal paragrafen toegevoegd zoals de stand van zaken van de belastingopbrengsten van het waterschap
(hoofdstuk 3). In hoofdstuk 4 wordt afgesloten met een eindejaarprognose.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 6
2. Programmaverantwoording
De Waterschapswet vereist dat het algemeen bestuur op hoofdlijnen het beleid formuleert. Dat is gedaan in het
Waterbeheerplan aan de hand van een aantal thema’s. Per thema zijn doelen en maatregelen geformuleerd. De thema’s
vullen samen met de bedrijfsvoering de programma’s die de basis zijn voor de Perspectiefnota, het Jaarplan en de
bijbehorende rapportages en evaluaties. Zo worden de Perspectiefnota, het Jaarplan en de rapportages in lijn gebracht met
het Waterbeheerplan.
In onderstaand overzicht zijn de programma’s van het Jaarplan en thema’s uit het Waterbeheerplan 2010 - 2015, dat de
basis is van de programma’s, opgenomen.
Nr.
Programma Thema
1 Waterveiligheid en rampenbestrijding Waterveiligheid en rampenbestrijding
2 Voldoende en gezond water Voldoende water
Schoon en gezond water
3 Gezuiverd water Gezuiverd water
4 Water en maatschappij Water en ruimtelijke ordening
Water en economie
Leven met water
5 Bedrijfsvoering Geen
De programmaverantwoording omvat het totaal van baten en lasten van het waterschap.
Op het moment van rapporteren zijn er nog geen begrotingswijzigingen doorgevoerd.
Bij het opstellen van deze rapportage is gekeken naar de kapitaallasten, de personeelskosten, de goederen en diensten, de
baten en de stand van zaken betreffende de voorgenomen investeringen. Op het niveau van de afzonderlijke programma’s
wordt gerapporteerd over de saldolasten en de investeringen.
Het totaaloverzicht van de lasten en baten (inclusief opbrengst belastingheffing) over alle programma’s is als volgt:
Saldokosten
In bovenstaande tabel is per saldo sprake van een verwachte overschrijding van ruim € 0,1 miljoen.
Onderstaand volgt een nadere toelichting.
Kapitaallasten (nadeel € 0,1 miljoen)
Bij het opstellen van het Jaarplan 2015 (najaar 2014) is gekeken naar de projecten die vanuit 2014 naar verwachting
zullen doorlopen tot in 2015. Bij het bepalen van de huidige prognose is rekening gehouden met de werkelijke stand per
31 december 2014 (jaarrekening) en bestuurlijke besluitvorming tot en met heden.
De verwachting is dat de kapitaallasten ca. € 0,1 miljoen hoger zullen uitvallen dan geraamd. Dit wordt veroorzaakt door
de afschrijvingslasten. Een aantal projecten is in 2014 afgesloten, terwijl dit bij het opstellen van het jaarplan niet
voorzien was. De (bouw)rente blijft, zoals het nu lijkt, op het niveau van de raming. Hierbij is uitgegaan van het
gehanteerde rentepercentage van 2,9% in het jaarplan. Per ultimo boekjaar wordt dit percentage opnieuw berekend aan de
hand van de werkelijke rentelasten in 2015.
Personeelskosten (voordeel € 0,3 miljoen)
Bij het opstellen van het Jaarplan 2015 waren nog geen cao-afspraken bekend. In het jaarplan was rekening gehouden
met een stijging van in totaal 2% voor sociale lasten en pensioenpremies, cao-afspraken en prestatietoeslagen.
22.055 20.973 30.840 131 - 10 74.008 57.030 16.832 73.862 146
21.306 13.404 19.704 131 - - 54.545 48.566 7.067 55.633 -1.088
21.306 7.101 10.005 - - - 38.412 14.995 5.399 20.394 18.018
21.969 21.303 29.772 - - 10 73.054 57.152 15.902 73.054 -0
21.523 21.063 29.843 2.332 13 - 74.773 56.305 17.437 73.742 1.031
41.737 22.830 310 18.597
16.753 1.445 - 15.308
7.358 56 - 7.302
35.285 9.695 - 25.590
24.881 7.523 498 16.860
Bruto Subsidie Bijdr.Res Netto
Prognose 2015
Prognose 2015
Realisatie 2015 tm 2e triaal
Realisatie 2015 tm 1e triaal
Jaarplan 2015
Jaarrapportage 2014
Realisatie 2015 tm 2e triaal
Realisatie 2015 tm 1e triaal
RESULTAAT
Kapitaal
lasten
Personeels
lasten
Goederen &
diensten
Toev.Res. &
Voorz.
Afschr.boek
verliezenOnvoorzien
Totaal
lasten
Waterschap
s
belastingen
OverigeTotaal
baten
Jaarplan 2015
Jaarrapportage 2014
in € 1.000 INVESTERINGEN
in € 1.000 LASTEN BATEN
Totaal Programma 1 t/m 5
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 7
Er is inmiddels een akkoord bereikt in het cao-traject, waarin is opgenomen een loonsverhoging van 0,73% ingaande 1
januari 2015, een eenmalige uitkering per 1 juli 2015 van bruto € 750 per fte (medewerkers in deeltijd naar rato) en een
loonsverhoging van 1,5% per 1 januari 2016.
De organisatie heeft in 2015 een formele formatie van 267,5 fte. Hierin zijn niet meegeteld de bovenformatieve
medewerkers. De feitelijke bezetting op 1 januari 2015 bedroeg ca. 273 fte. Boventallig personeel is en wordt zoveel
mogelijk gedetacheerd, waardoor deze kosten net als voorgaande jaren nagenoeg geheel worden gecompenseerd met
baten. Naar verwachting zal de functionele bezetting aan het einde van het jaar circa 271 fte bedragen.
Het gemiddelde ziekteverzuim op organisatieniveau bedroeg over de eerste acht maanden van dit jaar 3,4%. In 2014
bedroeg dit 3,6% over dezelfde periode.
De verwachting is dat de personeelskosten ca. € 0,3 miljoen lager uit zullen vallen. Dit is met name het gevolg van het
vertrek van een aantal medewerkers en het op een later moment invullen van ontstane vacatures. Tevens is de
verwachting dat de sociale lasten een voordeel zullen laten zien.
Goederen en Diensten (nadeel € 1,1 miljoen)
De ramingen in het Jaarplan 2015 voor de kosten van goederen en diensten komen overeen met de ramingen zoals
opgenomen in de Perspectiefnota 2015-2018. Voor het jaar 2015 is geen inflatiecorrectie toegepast. Mogelijke
prijsstijgingen zullen door het waterschap moeten worden inverdiend.
De gemiddelde stijging van de consumentenprijzen in 2014 was 0,98%. Tot en met augustus 2015 is het op jaarbasis
herleide percentage 1,6. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.
Op dit moment is de verwachting dat de kosten voor goederen en diensten ca. € 1,1 miljoen hoger zullen uitvallen dan
geraamd. Dit is met name het gevolg van extra inzet op de muskusrattenbestrijding, niet geraamd groot onderhoud op een
boezemgemaal, een calamiteit bij de filterpersen op de rwzi Garmerwolde, hogere laboratoriumkosten, extra kosten afzet
slib, kosten verwijderen oude leidingen en verbeteringen aan het waterschapshuis.
Genoemde overschrijdingen worden voor een groot deel (€ 0,8 miljoen) gecompenseerd met opbrengsten van derden dan
wel onttrekkingen aan de bestemmingsreserves.
Toevoegingen aan reserves (nadeel € 0,1 miljoen)
Dit betreft een toevoeging van uitgekeerd dividend aan de reserves van het fonds oude leidingen.
Opbrengst belastingheffing (nadeel € 0,1 miljoen)
In de rapportage van Hefpunt over het tweede kwartaal wordt enerzijds een hogere belastingopbrengst verwacht van ca.
€ 0,5 miljoen. Anderzijds is de verwachting dat de post voor kwijtschelding zal worden overschreden met ca. € 0,3
miljoen. Tevens zal de voorziening voor oninbare bedragen naar verwachting moeten worden opgehoogd met € 0,3
miljoen. Per saldo een nadeel van € 0,1 miljoen.
Overige baten (voordeel € 0,9 miljoen)
De overige baten betreffen (mogelijke) onttrekkingen aan (bestemmings)reserves en/of voorzieningen, rentebaten,
opbrengsten werken voor derden en doorberekende kosten aan projecten (bestede uren en bouwrente).
Op dit moment is de verwachting dat de overige baten per saldo ca. € 0,9 miljoen hoger zullen uitkomen dan begroot.
Deze post is op hoofdlijnen als volgt uit te splitsen:
- Nagekomen incidentele en / of nagekomen baten voorgaande jaren € 0,3 miljoen;
- Meer opbrengsten uit de verwerking van slib voor derden € 0,2 miljoen;
- Meer opbrengsten voor werkzaamheden aan waterhuishoudkundige werken (o.a. bodemdaling) 0,2 miljoen;
- Een hogere bijdrage uit gemeenschappelijke regelingen op het gebied van zuiveren € 0,3 miljoen;
- Een niet geraamde onttrekking aan de bestemmingsreserve MURA € 0,1 miljoen;
- Uitgekeerd dividend op de belegde gelden van het Fonds oude leidingen € 0,1 miljoen;
- Een lagere personeelsbate (€ 0,1 miljoen);
- Minder doorberekende rente en (technische) uren op projecten (geactiveerde lasten) € 0,2 miljoen.
Een aantal projectleiders is met pensioen gegaan. Deze functies zijn in 2015 niet meer ingevuld. Hierdoor zijn
enerzijds de personeelslasten lager, maar zijn anderzijds ook de baten lager omdat minder interne uren op projecten
zijn geactiveerd.
In het vervolg van dit hoofdstuk wordt per programma inzicht gegeven in:
- de mate waarin de doelstellingen zijn gerealiseerd;
- de wijze waarop getracht is de beoogde effecten te bereiken;
- de gerealiseerde netto-kosten in relatie tot de bedragen opgenomen in de begroting;
- de belangrijkste afwijkingen tussen realisatie en begroting 2015.
Investeringen
In het Jaarplan 2015 is een netto investeringsniveau opgenomen van in totaal € 25,6 miljoen (bestedingen/omzet € 35,3
miljoen; subsidies € 9,7 miljoen). Dit is exclusief de kosten voor bestede interne technische uren en de (bouw)rente.
De verwachting is dat het bruto investeringsbedrag ca. € 6,4 miljoen hoger zal zijn dan geraamd. In de
voorjaarsrapportage was dit becijferd op ca. € 7,7 miljoen. Omdat enkele grote projecten (grotendeels) gefinancierd
worden door andere partijen, zijn de subsidies/bijdragen van derden in de projecten naar boven bijgesteld met € 13,4
miljoen.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 8
Het netto investeringsniveau (bestedingen minus subsidies) ten opzichte van de begroting valt per saldo derhalve ca.
€ 7 miljoen lager uit. Bij een drietal projecten die dit jaar zijn/worden gerealiseerd wordt een lichte overschrijding van het
krediet verwacht. Het betreft de projecten realisatie gemaal Zernike (overschrijding circa € 45.000 (4,7%)), realisatie rwzi
Uithuizermeeden/sloop rwzi Uithuizen (overschrijding circa € 175.000 (3,8%) en groot onderhoud HD Louwes
(overschrijding circa € 4.000 (2,6%). Het dagelijks bestuur heeft van zijn bevoegdheid gebruik gemaakt / zal gebruik
maken van zijn bevoegdheid om deze kredieten te verhogen. Ten aanzien van het gemaal Zernike wordt overigens ook
een hogere bijdrage van derden verwacht (+ € 10.000).
Per programma wordt in de volgende paragrafen op hoofdlijnen aangegeven wat de stand van zaken van de
werkzaamheden ten opzichte van het jaarplan.
Binnen de programma’s wordt bij de rapportage bij de te onderscheiden opgaven door middel van een gekleurd
opsommingsteken aangegeven in hoeverre het bereiken van de doelstellingen op koers liggen. Een groen rondje geeft aan
dat de opgave gerealiseerd is of op planning ligt. Een oranje rondje geeft aan dat de opgave wel gerealiseerd wordt, maar
dat er vertraging is opgetreden en derhalve later gerealiseerd wordt. Een rood rondje betekent dat niet aan de opgave is
voldaan.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 9
1 Programma Waterveiligheid en rampenbestrijding
In dit programma heeft “waterveiligheid” betrekking op de aanleg, het onderhoud en het beheer van de zeekering en de
regionale waterkeringen (boezemkaden). De kosten die Noorderzijlvest maakt voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma
zijn in dit programma opgenomen. Daaronder worden alle werkzaamheden begrepen die te maken hebben met de
veiligheidsketen, inclusief het toezicht op de dijken en kaden en de calamiteitenbestrijding. In dit programma zit ook de
beleidsontwikkeling van de relatie tussen het oppervlaktewaterbeheer en de veiligheid voor de burgers (voorkomen van
overstromingen). Door sterke dijken en waterkeringen wordt voldaan aan de ‘eerste laag’ van het veiligheidsbeleid. Alle
werkzaamheden ten aanzien van calamiteitenbestrijding vallen onder dit programma; niet enkel calamiteiten ten aanzien van
hoog water, maar ook die van watertekorten en calamiteiten ten aanzien van de waterkwaliteit en het vaarwegbeheer. In dit
programma is tevens de beheersing van de muskusratten- en beverrattenpopulatie opgenomen.
Doelen
De doelen van dit programma zijn verwoord in het waterbeheerplan 2010 -2015 en in het jaarplan 2015:
a. het waterschap is in 2015 een actieve speler in de veiligheidsketen. De eigen rol en houding in de stappen van de
veiligheidsketen zijn duidelijk;
b. het waterschap draagt zorg voor de waterkeringen zodanig dat deze voldoen aan de vigerende normen. De primaire
waterkering (zeedijk) is bestand tegen waterstanden met een overschrijdingskans van 1:4000 jaar en de regionale
waterkeringen bieden veiligheid tegen overstromingen met een kans van 1:100 jaar;
c. het waterschap heeft innovatieve kennis en inzichten op het gebied van waterveiligheid en rampenbestrijding opgedaan
en past deze toe;
d. Het doel van de beheersing van de muskusrattenpopulatie is het terugbrengen van het aantal muskusratten tot een
maatschappelijk aanvaardbaar niveau, waarbij de kosten van de muskusrattenbestrijding en de kosten van de door de
muskusratten aangerichte schade in evenwicht is.
Om de doelen te bereiken zijn in het jaarplan 2015 opgaven geprogrammeerd. Deze opgaven zijn voor het programma
Waterveiligheid en rampenbestrijding in vier beleidsthema’s c.q. beleidsonderdelen onderscheiden. Ten aanzien van deze
beleidsthema’s, wordt hierbij gerapporteerd over de periode tot 1 september 2015, met een doorkijk op jaarbasis.
Primaire waterkering
● Project overstijgende Verkenning Waddenzeedijk
In 2014 is samen met het Wetterskip Fryslân en het waterschap Hunze en Aa’s gestart met de Project overstijgende
Verkenning Waddenzeedijk (POV-W). In deze verkenning staan het nader vaststellen van het veiligheidsprobleem en het
onderzoeken en selecteren van kansrijke oplossingsrichtingen centraal. Hierbij worden drie sporen verkend;
procesinnovaties, productinnovatie en hydraulische randvoorwaarden. In februari 2015 hebben de drie dagelijkse besturen
van de waterschappen binnen dijkring 6 (Wetterskip Fryslân, Noorderzijlvest en Hunze en Aa's) ingestemd met de verdere
uitwerking van de kansrijke oplossingsrichtingen. In samenspraak met de programmadirectie HWBP is afgesproken om tot
een praktische koppeling te komen tussen de onderzoeksopgaven en de geprogrammeerde projecten (de afgetoetste
dijkvakken in dijkring 6). De kosten van de uitgebreide onderzoeksvragen worden binnen de te onderscheiden projecten
opgenomen. De beschikking vanuit het HWBP voor fase 2 staat gepland in november 2015. De kansrijke
oplossingsrichtingen worden tot en met 2017 verder onderzocht. Belangrijk aandachtpunt hierbij is het tijdig betrekken van
de omgeving om uiteindelijk eind 2017 tot bestuurlijk gedragen oplossingsrichtingen te komen.
● Versterking dijktraject Eemshaven - Delfzijl
De voorbereiding (planfase) voor de verbetering van het dijktraject Eemshaven-Delfzijl loopt volgens planning. Begin
2015 is aan het bestuur een overzicht gepresenteerd van mogelijke koppelkansen die worden meegenomen bij de verdere
planfase van dit werk (Marconi, windmolens, rijke en dubbele dijk en overige recreatieve voorzieningen). Inmiddels zijn
vijf bouwcombinaties geselecteerd voor de uitvoering van de werkzaamheden. In september wordt een referentieontwerp
voor onze reguliere opgave gepresenteerd en wordt aangeven welke koppelkansen als koppelprojecten worden
meegenomen bij de uitvoering van het werk. De MER procedure is vanaf medio september ter inzage gelegd. De
aanbesteding staat gepland voor december 2015 / januari 2016.
● Onderzoeken en beheer
Door het aanbrengen van sensoren in de primaire waterkeringen is en wordt inzicht verkregen in het gedrag van de kering
tijdens dagelijkse en extreme omstandigheden. In de jaren 2012 tot en met 2014 zijn sensoren in de Ommelanderzeedijk en
de Lauwersmeerdijk geplaatst. De ingewonnen gegevens c.q. onderzoeksresultaten zijn / worden meegenomen in het
dijkversterkingsproject Delfzijl-Eemshaven. De infiltratieproef met het Dijk Monitoring en Conditioneringssysteem (DMC)
in de Ommelanderzeedijk is in mei 2015 met succes afgerond. De waterstand in de dijk is gedurende de proef met twee
meter verhoogd. Op meerdere plekken zijn zand meevoerende “wellen” ontstaan, waarvan één zich pas voordeed enkele
dagen na stoppen van de infiltratie en ontwatering van de dijk al in gang was gezet. Naast de verwachte normale vernatting
van het dijkprofiel, heeft zich op één traject ook een zogenaamde “waterblaar” ontwikkeld ter grootte van één bij drie
meter. De grasmat bleek ter plekke dusdanig taai te zijn dat water gevangen werd gehouden tussen de grasmat en de
kleiafdeklaag. Ongeveer een week na beëindiging van de infiltratie was het waterniveau in de dijk weer teruggebracht tot
oorspronkelijk niveau. De stabiliteit van de dijk is tijdens deze infiltratieproef niet in het geding geweest.
De voortgang in de kennisontwikkeling en onderzoeken over de gevolgen van aardbevingen is voldoende gebleken om met
voldoende zekerheid het eerste traject langs het Eemskanaal (regionale kering) aan te besteden. De ontwikkeling en
vervolgonderzoeken zijn echter nog in volle gang en zullen naar verwachting pas rond 2017 leiden tot definitieve
conclusies.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 10
Regionale waterkering
● Eemskanaalkade
De versterkingswerkzaamheden van de noordelijke Eemskanaalkade zijn in 2015 volgens de planning voortgezet. Hierbij
wordt rekening gehouden met het realiseren van aardbevingsbestendige waterkeringen. Voor het boezemkadetraject
Garmerwolde-Woltersum (ca. 6 km) wordt vanaf de zomer in samenwerking met Rijkswaterstaat de boordvoorziening
vervangen door een aardbevingsbestendige damwand.
Ook op het traject Woldbrug-N33 te Appingedam is de versterking van de Eemskanaalkade in uitvoering en wordt dit
najaar afgerond. De voorbereiding van de boezemkadeversterking op de trajecten Bloemhofbrug- Appingedam en de stad
Groningen-Bronssluis zijn in voorbereiding. Uitvoering hiervan vindt plaats vanaf 2016.
● Keringen Noord-Willemskanaal en Reitdiep (zuid)
Voor de verbeteringswerkzaamheden van de regionale keringen rondom de stad Groningen (Noord-Willemskanaal,
Schuitendiep en Reitdiep) zijn de voorbereidingen opgestart. Uitvoering van de werkzaamheden vinden plaats vanaf 2016.
● Overige keringen
Bij Kommerzijl is de aanpak van een gedeelte regionale kering inclusief beschoeiing in uitvoering.
De eerste fase van de toetsing van de regionale keringen in de Fivelingo- en Electraboezem is op dit moment in uitvoering.
● Bodemdaling en aardbevingen
Met de bodemdalingscommissie is dit jaar overlegd over de uitvoering en financiering van maatregelen aan de regionale
keringen om de gevolgen van bodemdaling op te vangen.
Voor de verrekening van de (vermijdbare) aarbevingsschade aan de Eemskanaalkade is een uitgangspuntennotitie
opgesteld. Met de nationaal coördinator worden afspraken gemaakt over de procedure om te komen tot een vergoeding van
de meerkosten van de werkzaamheden.
Calamiteitenbestrijding
● Herziening calamiteitenplan
De consultatieronde van het herziene c.q. geactualiseerde algemene deel van het calamiteitenplan naar de (aangrenzende)
crisispartners bevindt zich in de afrondingsfase, waarna het plan bestuurlijk kan worden vastgesteld.
In 2015 zijn de activiteiten met betrekking tot rampenbestrijding gecontinueerd. Een belangrijke ontwikkeling is het
‘netcentrisch werken’ en als onderdeel daarvan het Landelijk Crisismanagement Systeem (LCMS). Dit is een werkwijze
waarbij over het beschikbaar stellen van informatie heldere afspraken worden gemaakt zodat de besluitvorming onder
crisisomstandigheden altijd gebaseerd is op een actueel en consistent situatiebeeld. Met betrekking tot netcentrisch werken
wordt naast het bij de veiligheidsregio in gebruik zijnde Landelijk Crisismanagement Systeem, ook het Crisismanagement
Systeem ‘Eagle-water’ nader onderzocht op bruikbaarheid. Afstemming hierover met de unie van waterschappen vindt
plaats; besluitvorming dient nog plaats te vinden.
● Oefenen en bestrijding calamiteiten
Bij de uitvoering van het jaarplan opleiden, trainen en oefenen (OTO) 2015 zijn binnen Noorderzijlvest een basiscursus
crisismanagement, een workshop consignatie ‘milieu’ en een workshop voor de voorzitters van het Waterschap Actieteam
(WAT) en het Waterschap Operationeel team (WOT) uitgevoerd. Binnen de veiligheidsregio Groningen is door
Noorderzijlvest deelgenomen aan een themacollege over diverse onderwerpen met betrekking tot crisisbeheersing, een
werkbezoek voor CoPI leden aan het chemiepark Delfzijl en aan de CoPI oefenweek.
Er hebben zich tot en met augustus geen noemenswaardige waterhuishoudkundige calamiteiten voorgedaan.
Muskusrattenbeheer
● Beheer muskus- en beverratten
Vanaf januari tot en met juni zijn in de verschillende clustergebieden extra speuracties uitgevoerd. Deze hebben geleid tot
lagere vangsten. Vergeleken met dezelfde periode uit 2014 zijn de vangsten structureel gedaald met ruim 500 muskusratten.
Tot en met augustus zijn er 9790 muskusratten gevangen. De absolute vangsten zijn nog steeds hoog. Er is echter wel een
dalende trend te herkennen, de voorjaarspiek 2015 was significant lager dan die uit voorgaande jaren wat duidt op een beter
beheer van de muskusrattenpopulatie.
De sporen die in januari zijn aangetroffen in het Lauwersmeergebied en leken te wijzen op beverratten, zijn in de afgelopen
periode niet bevestigd.
● Veldproef
De drie jaar durende veldproef verloopt naar verwachting. De schades zijn geïnventariseerd en verwerkt in de landelijke
database. Door het wegvangen van de ratten komen meer zogenaamde “bouwen” leeg te staan waardoor de schades meer
en beter zichtbaar worden. De samenwerking met andere bestrijdingsorganisaties verloopt in goede harmonie, er wordt
gebruik gemaakt van elkaars kennis.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 11
Financiële rapportage op hoofdlijnen
● Saldokosten
De verwachting is dat de saldokosten aan het einde van het jaar het niveau van het jaarplan met ca. € 0,2 miljoen zullen
overstijgen. Dit is met name het gevolg van een stijging van de kapitaallasten binnen dit programma. Op de post goederen
en diensten wordt een overschrijding verwacht van ruim € 0,1 miljoen. Oorzaak hiervan is de extra inzet op de
muskusrattenbestrijding. Deze kosten worden gedekt uit de bestemmingsreserve voor de muskusrattenbestrijding.
● Investeringen
Het bestedingsniveau van de investeringsprojecten wordt ten opzichte van het jaarplan met € 13,2 miljoen naar boven
bijgesteld. Tevens wordt de verwachte subsidie op de projecten met € 14,4 naar boven bijgesteld. Per saldo een verlaging
van € 1,2 miljoen.
Het aardbevingsdossier was mede aanleiding om de scope van de opgave regionale waterkeringen aan te passen.
Met name het project (damwanden) Eemskanaalkade tracé Woltersum Bronssluis zal dit jaar worden uitgevoerd. Dit
project was niet opgenomen in het jaarplan 2015. Tevens zijn de voorbereidingen van het project dijkversterking
Eemshaven – Delfzijl opgestart. De jaarlijkse bijdrage aan het HWBP valt circa € 0,1 miljoen gunstiger uit dan geraamd.
Prognose 2015 6.272 940 5.332 - 5.332
Realisatie 2015 tm 2e triaal 4.625 362 4.263 - 4.263
Realisatie 2015 tm 1e triaal 3.567 5 3.562 - 3.562
Jaarplan 2015 6.091 943 5.148 - 5.148
Jaarrapportage 2014 6.057 1.087 4.970 - 4.970
Prognose 2015 25.969 19.980 - 5.989
Realisatie 2015 tm 2e triaal 9.320 3 - 9.317
Realisatie 2015 tm 1e triaal 4.454 - - 4.454
Jaarplan 2015 12.802 5.625 - 7.177
Jaarrapportage 2014 6.975 1.456 - 5.519
INVESTERINGEN
Bruto Subsidie Bijdr.Res Netto
in € 1.000
Programma 1 Waterveiligheid en rampenbestr.
Lasten Baten Saldokosten Waterschaps belasting Resultaatin € 1.000
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 12
2 Programma Voldoende en gezond water
Onder het programma Voldoende en gezond water wordt begrepen de inrichting, het onderhoud en het beheer van het
oppervlaktewater, inclusief het toezicht hierop vanuit de Waterwet (voorheen onder andere WVO) en het beheer van het
freatisch grondwater. Maatregelen voor het voorkomen van wateroverlast, zoals het inrichten van waterbergingsgebieden en het
eventueel realiseren van een bemaling bij Lauwersoog, vallen tevens onder dit programma. De maatregelen voortvloeiend uit
de Kaderrichtlijn Water (KRW), de aanpak van verdroogde gebieden en peilbesluiten zijn in dit programma opgenomen. Indien
nodig worden deze zaken vastgelegd in waterakkoorden.
Doelen
De doelen van dit programma zijn verwoord in het waterbeheerplan 2010 -2015 en in het jaarplan 2015:
a. De robuustheid en de veerkracht van watersystemen zijn behouden en versterkt. De watersystemen zijn daarmee op
orde en voldoen aan de werknormen voor wateroverlast van het Nationaal Bestuursakkoord Water;
b. In alle wateren is het goede ecologische potentieel (GEP) en de daarbij behorende waterkwaliteit bereikt, conform de
doelstelling uit de Beslisnota KRW van Rijn-Noord en Nedereems. Dit doel vertaalt het waterschap in drie
subdoelstellingen:
Schoon en onbelast water;
Robuuste ecosystemen met zo weinig mogelijk barrières;
Praktisch toepasbare ecosysteemkennis.
c. De watersystemen worden goed beheerd;
d. Er is een beter begrip van de effecten van klimaatverandering.
Om de doelen te bereiken zijn in het jaarplan 2015 opgaven geprogrammeerd. Deze opgaven zijn voor het programma
Voldoende en Gezond water in zes beleidsthema’s c.q. beleidsonderdelen onderscheiden. Ten aanzien van deze beleidsthema’s,
wordt hierbij gerapporteerd over de periode tot 1 september 2015, met een doorkijk op jaarbasis.
Kaderrichtlijn Water
● Beekherstel
De inrichting en het herstel van een gedeelte van het Dwarsdiep in de Marumerlage is begin 2015 succesvol afgerond. De
derde fase van het beekherstel Oostervoortsediep betreft in 2015 een onderzoeksfase waarin de te treffen maatregelen nader
geïdentificeerd worden. Voor de herinrichting van de Steenbergerloop is het planvormingstraject opgestart wat moet
uitmonden in een inrichtingsvoorstel. Een en ander gebeurt in samenwerking met de gemeente Noordenveld. Begin 2016
zullen voorstellen aangaande Oostervoortsediep en Steenbergerloop aan het algemeen bestuur worden voorgelegd.
Door het uitlopen van ruimtelijke planningsprocedures wordt het tot stand komen van de verbinding tussen
Drentse Aa en het Paterswoldsemeer opgeschoven. De verwachting is dat hierover eind 2016 een voorstel aan het algemeen
bestuur wordt voorgelegd.
● Aanleg natuurvriendelijke oevers
De aanleg van de geplande aantal kilometers (circa 40 km) natuurvriendelijke oevers is in een aantal waterlichamen
voltooid. In overleg met agrariërs (via groenblauwe diensten) en andere stakeholders worden de kansen gezocht voor de
aanleg van de resterende opgave. Via groenblauwe diensten is nu circa 7 km van de totale opgave van ruim 40 km
natuurvriendelijke oevers gerealiseerd. In totaal is tot en met augustus circa 33 kilometer natuurvriendelijke oever
aangelegd.
● Realisatie vispassages
De realisatie van vier vismigratievoorzieningen in de Broekenloop is afgerond. Ook in de Runsloot is een vispassage
gerealiseerd. De realisatie van de vispassages in de Grote Masloot worden naar verwachting in 2016 gerealiseerd. Het
verbeteren van de vispasseerbaarheid van de Cleveringsluizen geschiedt in 2015 door de lengte van de periode waarin de
sluizen vispasseerbaar zijn te vergroten. Deze werkwijze wordt nog geëvalueerd. Er is voor dit project vanuit het project
Ruim Baan voor Vissen subsidie vanuit het Waddenfonds beschikbaar. De (tijdelijke) vispasseerbaarheid bij de Waterwolf,
in verband met het mogelijke peilexperiment op het Lauwersmeer, wordt door de provincie in 2015 gerealiseerd. Bij HD
Louwes is een permanente vismigratievoorziening in 2018 gepland.
Waterbeheer 21e eeuw (WB21) / Droge voeten 2050
● Gebiedsaanpak Zuidelijk Westerkwartier
Met de benoeming van de Gebiedscommissie is de gebiedsaanpak Zuidelijk Westerkwartier gestart. Voorbereidingen van
de waterbergingsmaatregelen vinden plaats en worden opgenomen in het provinciaal inpassingsplan.
● Waterveiligheid Lauwersmeer
De afronding van het DV2050 onderzoek met betrekking tot het Lauwersmeer heeft geleid tot de maatregel voor het
versterken en verhogen van de keringen in en om het Lauwersmeer. In de tussentijd wordt verder onderzocht of er
alternatieven zijn voor deze kadeversterking, zoals het bijplaatsen van pompcapaciteit bij het sluizencomplex Lauwersoog.
Dit onderzoek gaat in 2016 gebeuren.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 13
● Overige maatregelen Droge Voeten 2050
De uitvoering van de maatregelen van het boezemveiligheidsonderzoek Droge Voeten 2050 worden thans voorbereid.
Vanaf 2016 worden de daadwerkelijke ingrepen in de infrastructuur gerealiseerd. De verbeterde besturing van de gemalen
van de Fivelingoboezem is nagenoeg operationeel, die van de Electraboezem wordt thans voorbereid en vervolgens in 2016
ingevoerd.
Bodemdaling
● Realisatie bodemdalingsgemaal en sluis Usquert
Het bodemdalingsgemaal Usquert is reeds eind 2014 in gebruik genomen. De sluis is voor aanvang van het vaarseizoen
2015 in gebruik genomen. Het gehele complex is opgeleverd volgens de planning en binnen het beschikbaar gestelde
krediet.
● Realisatie bodemdalingsgemaal Zernike
De werkzaamheden voor de realisatie van het bodemdalingsgemaal Zernike zijn aanbesteed. De uitvoering vindt thans
plaats, waarbij de afronding wordt voorzien eind 2015.
● Gemaal Oldenoord
Uit de resultaten van het onderzoek over de relatie tussen de DV2050 maatregelen en de bodemdaling blijkt dat het gemaal
Oldenoord de goede afvoer vanuit het gebied bovenstrooms belemmert als de DV2050 maatregelen in de 1e en 2e schil –
en met name de vergrote afvoercapaciteit van gemaal Schaphalsterzijl – uitgevoerd zijn. Het gemaal Oldenoord kan
hiermee in de loop van 2019 komen te vervallen. Het onderzoek is samen met de bodemdalingscommissie uitgevoerd.
● Overige bodemdalingsaspecten
Met de bodemdalingscommissie wordt onderzocht of in de tweede bodemdalingsschil schade aan de kades kan ontstaan als
gevolg van de daling van het waterpeil. De relatie tussen de maatregelen van Droge Voeten 2050 en de bodemdaling door
aardgaswinning en de consequenties worden nog in 2015 nader bepaald.
Waterbeheersing
● Peilbesluiten
In 2015 zijn peilbesluiten genomen voor de gebieden Marumerlage en Noorddijk. Voorbereidingen voor het nemen van
peilbesluiten in de gebieden Driemolenpolders, Smilde en Eelderwolde Zuid vinden thans plaats.
● Grondwatermeetnet
Alvorens te komen tot een regulier grondwatermeetnet worden de huidige grondwaterbuizen in het project “optimalisatie
grondwatermeetnet” beoordeeld op de vraag in hoeverre deze buizen geschikt zijn voor het regulier meetnet. De meetnetten
“Electraboezem 2e schil“ en “Beekherstel Oostervoortsche Diep” zijn in dit kader geanalyseerd. De afronding van het
advies voor het regulier grondwatermeetnet (fase 3) is voorzien eind 2015 / begin 2016.
● Peilbeheer Lauwersmeer
Het voorbereidingstraject voor het peilexperiment in het Lauwersmeergebied is door de provincie Groningen als trekker
opgepakt. In de volle breedte wordt nu in gezamenlijkheid met medeoverheden en de terreinbeheerder (SBB) aan alle van
belang zijnde aspecten gewerkt. In feite gaat het om een proef ter stimulering van riet-ontwikkeling.
● Deltaprogramma Zoetwater
Het opstarten van studies met betrekking tot de uitvoering van het Deltaprogramma Zoetwater heeft uitgemond in een
bestuursovereenkomst met de betreffende overheden in Noord-Nederland. In noordelijk verband worden studies opgestart
(onder coördinatie van de provincie Groningen) naar onder andere besparingsmaatregelen van het toekomstig
waterverbruik. De gezamenlijke ambitie van partijen in de Zoetwaterregio IJsselmeergebied is de zoetwatervoorziening te
optimaliseren en robuuster te maken. Eén van de studies, “Spaarwater”, zal naar verwachting eind 2015 reeds
tussenresultaten laten zien.
Kunstwerken
● Vernieuwing gemaal Ten Boer
De vernieuwing van het gemaal Ten Boer is eind 2014 opgeleverd en is begin 2015 financieel afgerond.
● Cleveringsluizen Lauwersoog
De werkzaamheden voor renovatie van de tweede stroomkoker van de Cleveringsluizen verlopen volgens plan. Oplevering
vindt plaats voor het stormseizoen.
Baggeren
● Baggeren Damsterdiep / realisatie Dijkpark Garmerwolde
Na de voorbereidingen in de afgelopen jaren is in 2015 gestart met het baggeren van het Damsterdiep. De bagger wordt
benut ten behoeve van de ontwikkeling en realisatie van het Dijkpark Garmerwolde. De werkzaamheden voor het baggeren
van het Damsterdiep tussen Groningen en Ten Post zijn volop in uitvoering. De baggerspecie welke vanwege de kwaliteit
niet in het depot Garmerwolde gestort mocht worden is inmiddels afgevoerd. Conform de planning worden de komende
jaren de overige trajecten gebaggerd en het dijkpark ingericht.
● Waterbodemsanering Groote Heekt
De voorbereidende werkzaamheden voor de waterbodemsanering van de Groote Heekt zijn gerealiseerd. Uitvoering van de
sanering vindt plaats in het najaar van 2015.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 14
Operationeel waterbeheer
● Operationeel waterbeheer tweede trimester (mei - augustus 2015)
Mei was aan de koele kant en soms zelfs koud met lokaal zelfs temperaturen onder het vriespunt. Zo werd er op 2 mei nog
een temperatuur van -1,8 °C genoteerd in Eelde. In Eelde viel 70 mm neerslag in de maand mei, wat iets meer was dan het
langjarige gemiddelde van 58 mm neerslag. Door de lage temperaturen en de normale hoeveelheid neerslag was deze
maand qua waterbeheer rustig.
Juni, was droog en zonnig. In Eelde viel 46 mm neerslag, wat een stuk lager was dan het langjarig gemiddelde van 71 mm
neerslag. Door het gebrek aan neerslag en de hogere temperaturen liep het neerslagtekort verder op. Dit had als gevolg dat
er veel vraag was naar water voor beregening en (drink)water voor het vee. Als gevolg van het neerslagtekort van rond de
150 mm zijn er in de eerste week van juli inspecties uitgevoerd aan de kade rond de Hoornsedijk bij het Paterswoldsemeer.
Deze kade bevat namelijk veen en veen kan uitdrogen bij een gebrek aan voldoende neerslag. Uitdroging kan slecht zijn
voor de stabiliteit van de kade. Tijdens deze inspectie zijn er echter geen bijzonderheden waargenomen.
Eind juli werd het neerslagtekort terug gebracht tot bijna nul. Zo viel er in zes dagen tijd circa 115 mm in het zuidelijke
deel van ons beheergebied. De gevallen neerslag resulteerde niet in grote verhogingen in de waterstanden. Echter door
slechte spuimogelijkheden op de Waddenzee moest de Waterwolf wel een paar dagen draaien. Dit is redelijk uitzonderlijk
voor de maand juli. Op zaterdag 25 juli trok een zware zomerstorm van zuidwest naar noordoost over het Land. De
windrichting van deze zomerstorm was zuidwest, wat een gunstige richting is voor het beheergebied van waterschap
Noorderzijlvest. Deze zomerstorm had dan ook geen effect op de waterstanden in onze boezemwateren.
Ook in augustus viel er iets meer neerslag dan het langjarig gemiddelde van 80 mm. Zo viel er in Eelde 95 mm. Deze
hoeveelheid neerslag zorgde ervoor dat er geen noodzaak meer was om water in te laten vanuit het IJsselmeer. Eind
augustus werd daarom ook een begin gemaakt met het stopzetten van de doorspoeling van de noordelijke kustpolders. Onderstaande grafiek geeft de gevallen neerslag weer per maand en per dag gemeten in Eelde.
Vergunning verlening en handhaving
● Vergunningverlening en handhaving (januari - augustus 2015)
Het Handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP), het Vergunningsuitvoeringsprogramma (VUP) en het jaarverslag 2015 zijn
door het bestuur vastgesteld. De kade schouw is in maart uitgevoerd. Naar aanleiding van de kadeschouw is een verslag
gemaakt en zijn handhavingszaken opgepakt.
Er zijn 246 klachten en meldingen geregistreerd. Hiervan hadden 38 betrekking op de schouw, 154 ten aanzien van de keur
en 54 met betrekking tot de waterkwaliteit. Hiermee ligt het aantal lager dan over dezelfde periode in 2014, dit wordt
voornamelijk veroorzaakt door minder meldingen ten aanzien van de schouw. Er wordt veel voorlichting gegeven aan
zowel loonwerkers en akkerbouwers over zuiveringsvoorzieningen welke gewasbeschermingsmiddelen zuiveren zodat er
geen puntemissie vanaf het erf op het oppervlaktewater plaatsvindt.
In het kader van het bestuursakkoord water zijn samenwerkingsafspraken gemaakt tussen de waterschappen en
Rijkswaterstaat op het terrein van vergunningverlening en handhaving. Het realiseren van de doelen ligt op koers. In het
kader van deze samenwerking worden er gezamenlijk met de waterschappen Hunze en Aa’s en Wetterskip Fryslân en de
regio Noord van Rijkswaterstaat inspectie vluchten per helikopter uitgevoerd.
Noorderzijlvest neemt in 2015 deel aan het samenwerkingsproject van een achttal waterschappen en Rijkswaterstaat om te
komen tot een professionele en gemeenschappelijke voorziening die de bedrijfsprocessen van vergunningverlening en
handhaving ondersteunt.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 15
Financiële rapportage op hoofdlijnen
● Saldokosten
De verwachting is dat de saldokosten aan het einde van het jaar ongeveer op hetzelfde niveau liggen ten opzichte van het
jaarplan.
Op de kapitaallasten wordt een overschrijding verwacht van ruim € 0,1 miljoen (hogere afschrijvingslast).
Op de post goederen en diensten wordt een overschrijding verwacht van ruim € 0,2 miljoen. Dit wordt met name veroorzaakt
door niet voorziene kosten voor renovatie spuisluizen Noordpolderzijl, vervanging zuigers op de Waterwolf en aanpassingen
aan de brandstofinstallatie op gemaal de Drie Delfzijlen. Hiertegenover staat dat een deel van de kosten vergoed worden door
o.a. de bodemdalingscommissie. Tevens is onder de baten een schade-uitkering opgenomen (€ 20.000) en een eenmalige bate
van € 22.000 wegens het voor de Provincie uitvoeren van werkzaamheden inzake toezicht op indirecte lozingen.
● Investeringen
Het bestedingsniveau van de investeringsprojecten wordt ten opzichte van het jaarplan met € 4,4 miljoen naar beneden
bijgesteld. Tevens is de verwachte subsidie en bijdrage uit exploitatie met € 1,1 naar beneden bijgesteld. Per saldo een
verlaging van € 3,3 miljoen.
Dit wordt voor een deel veroorzaakt door het vervallen van het project Optimaliseren gemaal Oldenoord en het op een later
tijdstip realiseren van beekherstel Oostervoortsche Diep (fase 3) en Steenbergerloop. Daarnaast zijn ten opzichte van de
voorjaarsrapportage gemelde wijzigingen, de bestedingen aan het dijkpark Garmerwolde naar beneden bijgesteld en is de
aanleg natuurvriendelijke oevers enigszins vertraagd. Tevens is de besteding voor het project Bouw gemaal en sluis Usquert
naar beneden bijgesteld omdat dit project voor een deel reeds in 2014 is uitgevoerd. Dit geldt ook voor de herinrichting
Peizerdiepsysteem en de bijdrage koppeling Masloot-Eelderdiep. Deze projecten zijn reeds in 2014 afgerond.
De verlaging van de verwachte subsidie betreft het project gemaal en sluis Usquert. Deze subsidie is in 2014 reeds
verantwoord.
Prognose 2015 18.107 1.951 16.156 - 16.156
Realisatie 2015 tm 2e triaal 13.603 425 13.178 - 13.178
Realisatie 2015 tm 1e triaal 9.599 81 9.518 - 9.518
Jaarplan 2015 17.857 1.672 16.185 - 16.185
Jaarrapportage 2014 17.489 1.549 15.940 - 15.940
Prognose 2015 9.475 2.741 220 6.514
Realisatie 2015 tm 2e triaal 4.746 1.296 - 3.450
Realisatie 2015 tm 1e triaal 1.281 56 - 1.225
Jaarplan 2015 13.879 4.045 - 9.834
Jaarrapportage 2014 11.532 5.468 421 5.644
INVESTERINGEN
Bruto Subsidie Bijdr.Res Netto
in € 1.000
Programma 2 Voldoende en gezond water
Lasten Baten Saldokosten Waterschaps belasting Resultaatin € 1.000
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 16
3 Programma Gezuiverd water
Onder het programma Gezuiverd water wordt verstaan het ontvangen, transporteren en zuiveren van het afvalwater en het
verwerken en afvoeren van zuiveringsslib. Er wordt actief samengewerkt met andere actoren (gemeenten en
waterleidingbedrijven) in de waterketen.
Doelen
De doelen van dit programma zijn verwoord in het waterbeheerplan 2010 - 2015 en in het jaarplan 2015:
a. rioolwater wordt duurzaam behandeld;
b. de samenwerking in de waterketen is versterkt en de waterketen is geoptimaliseerd;
c. er is nieuwe kennis ontwikkeld om met minimaal dezelfde gevraagde eisen milieu effectiever en kostenefficiënter te
zuiveren.
Om de doelen te bereiken zijn in het jaarplan 2015 opgaven geprogrammeerd. Deze opgaven zijn voor het programma
Gezuiverd water in drie beleidsthema’s c.q. beleidsonderdelen onderscheiden. Ten aanzien van deze beleidsthema’s, wordt
hierbij gerapporteerd over de periode tot 1 september 2015, met een doorkijk op jaarbasis.
Rioolwaterzuiveringsinstallaties
● rwzi Garmerwolde
In het kader van de uitvoering van milieumaatregelen wordt de boerderij nabij de rwzi Garmerwolde gesloopt. In verband
met de gevoerde juridische procedures rondom de krakers en de doorlooptijd vanwege de Flora en Fauna wet heeft de
voorbereiding meer tijd gevraagd dan was voorzien. De daadwerkelijke sloop vindt desondanks conform planning thans
plaats. De werkzaamheden voor het aanpassen van de drinkwatervoorziening op de rwzi Garmerwolde zijn voor de zomer
gestart en worden eind 2015 afgerond.
● rwzi Uithuizermeeden
De uitbreiding van de rwzi Uithuizermeeden is in maart 2015 opgeleverd en in gebruik genomen. De rwzi Uithuizen is
tegelijkertijd buiten bedrijf gesteld en wordt in de tweede helft van dit jaar gesloopt. De kosten voor de sloop van de rwzi
Uithuizen blijken na aanbesteding hoger dan eerder was geraamd.
● rwzi Westerkwartier
De planvorming voor de realisatie van rwzi Westerkwartier om de bestaande rwzi’s in Marum, Zuidhorn en Gaarkeuken op
de locatie Gaarkeuken te centraliseren is doorgeschoven naar 2017.
● CADoS rwzi Ulrum
Er wordt in 2015 volop onderzoek gedaan met de proefinstallatie CADoS (Cellulose Assisted Dewatering of Sludge) op de
rwzi Ulrum. Dit verloopt conform plan. In september is een symposium met betrekking tot deze installatie georganiseerd.
De officiële resultaten van de eerste testperiode worden eind 2015 verwacht. De proef duurt volgens planning nog tot eind
2017.
● rwzi Delfzijl
Op de rwzi Delfzijl wordt door een te hoge belasting van het biofilter te hoge concentraties H2S gemeten. Hiermee voldoen
we niet aan de huidige milieu- en ARBO-regelgeving. Oplossingsrichtingen worden thans onderzocht en uitgevoerd.
● Procesautomatisering rwzi’s
De uitvoering om onze rioolwaterzuiveringen verder te automatiseren zijn in volle gang. Dit om te komen tot een centrale
regiekamer, waarbij de zuiveringen vanuit een centrale plek bediend kunnen worden. Dit jaar zijn de voorbereidingen
gestart om verouderde procesautomatiseringsinstallaties op de rwzi’s te vervangen.
De nieuwe systemen worden vanaf 2016 geïnstalleerd.
Rioolgemalen en leidingen
● Leidingenbeheer
In het kader van leidingenbeheer wordt in 2015 een aantal knelpunten aangepakt. Onder andere de verlegging van de
persleiding Ranum - Mensingeweer in het kader van de aanpassing van de N361. Deze werkzaamheden zijn thans
nagenoeg afgerond en zijn voor het overgrote deel gefinancierd door de wegbeheerder. Als gevolg van de
aardbevingsproblematiek wordt thans onderzoek gedaan naar de kwetsbaarheid van de persleiding Groningen-
Garmerwolde en Ten Boer-Groningen. Het leidingbeheerplan is gereed.
● Renovatie en aanpassingen rioolgemalen
Er is een lichte vertraging opgetreden in de voorbereidingen van de bouw van het rioolgemaal Hoogkerk.
Dit ten gevolge van enige onduidelijkheden tussen het waterschap en de gemeente voor wat betreft de uitgangspunten. De
voorbereidingen om te komen tot realisatie van het rioolgemaal zijn thans weer in volle gang gezet. Uitvoering vindt plaats
in de eerste helft van 2016.
Het realiseren van de rioolgemalen met persleidingen ten behoeve van de rwzi Westerkwartier worden doorgeschoven naar
2017. De voorbereidingen voor het renoveren van enkele rioolgemalen in de zuiveringskring Eelde en Ulrum zijn gestart.
● Debietmeters en technisch constructie dossier
De voorbereidingen voor het plaatsen van debietmeters bij rioolgemalen zijn gestart. Debietmeters worden in het
transportstelsel geplaatst om zo meer sturing te krijgen op het geleverde afvalwater vanuit de gemeenten en inzicht te
krijgen op rioolvreemd water. De komende jaren worden gefaseerd de meters geplaatst.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 17
In het kader van gewijzigde wet- en regelgeving wordt het Technisch Constructie Dossier (TCD) van alle zuivering
technische werken op orde gemaakt. In 2015 is begonnen het dossier op orde te maken van de alle objecten jonger dan tien
jaar.
Duurzaamheid en energie
● Grondstoffenterugwinning
In het kader van grondstoffenterugwinning lopen diverse landelijke en regionale onderzoekstrajecten waar het waterschap
Noorderzijlvest in participeert, waaronder CADoS en alginaat uit Nereda slib (landelijk platform). Daarnaast is vanaf de
zomer een onderzoek gestart om effluentwater van de rwzi Garmerwolde te gebruiken voor de levering van industriewater
aan bedrijven in de Eemshaven.
● Reductie chemicaliën- en energieverbruik
Het optimaliseren van de rioolwateraanvoer naar de rwzi Garmerwolde is opgestart. Door de beoogde stabilisatie van de
aanvoer wordt uiteindelijk een reductie tussen de 5% en 10% aan chemicaliën en energie verwacht. Dit project wordt
samen met de gemeente Groningen en waterschap Hunze en Aa’s uitgevoerd en wordt eind 2015 afgerond.
● Strategie zuiveringsslib
De business case slibstrategie is in februari 2015 opgeleverd. De scenario’s welke zijn getoetst zijn zo hoopgevend, dat de
voorbereidingen zijn gestart voor verdere marktverkenning voor slibafzet en verdere financiële doorberekeningen voor het
realiseren van een eigen slib-eindverwerkingsinstallatie. In het najaar worden de voorbereidingen afgerond. Eind 2015
wordt het algemeen bestuur hiervan op de hoogte gebracht.
● Realisatie opwekking zonne-energie
In 2015 heeft Noorderzijlvest een beschikking ontvangen voor subsidie voor het plaatsen van 1180 zonnepanelen bij en op
onze gebouwen bij rwzi’s, werkplaatsen en het waterschapshuis. In september is hiervoor een voorstel aan het algemeen
bestuur voorgelegd. De realisatie van de zonnepanelen draagt bij aan de doelstelling van 40% duurzame energieopwekking
in 2020.
Financiële rapportage op hoofdlijnen
● Saldolasten
De saldolasten komen nagenoeg overeen met de saldolasten zoals opgenomen in het jaarplan 2015.
Op de te onderscheiden onderdelen zien we dat de kapitaallasten circa € 0,1 miljoen lager zullen zijn (lagere
afschrijvingslast). De goederen en diensten worden met circa € 0,7 miljoen overschreden. Dit komt onder andere door een
calamiteit op de rwzi Garmerwolde (€ 0,2 miljoen). Hier diende onverwacht noodzakelijk groot onderhoud te worden
gepleegd aan de filterpersen. Verder zijn te noemen extra kosten voor het zuiveren van afvalwater en het beheer en de
verwerking van zuiveringsslib. Hiertegenover staat dat er meer opbrengsten gegenereerd worden door met name de
verwerking van slib voor derden en een hogere bijdrage uit gemeenschappelijke regelingen op het gebied van zuiveren (in
totaal ruim € 0,5 miljoen.
● Investeringen
Het bestedingsniveau van de investeringsprojecten wordt ten opzichte van het jaarplan vooralsnog met € 2,4 miljoen naar
beneden bijgesteld. Zoals reeds gemeld in de voorjaarsrapportage wordt dit voornamelijk veroorzaakt door verlaging van
de uitgaven in 2015 voor de bouw rwzi Uithuizen-Uithuizermeeden (eerder uitgevoerd in 2014). Verder worden met name
de investeringen m.b.t. de voorbereiding van de bouw van de rwzi Westerkwartier met bijbehorende persleidingen op een
later tijdstip gerealiseerd. Daarnaast worden de uitgaven voor het plaatsen van debietmeters (grotendeels) later in de tijd
verwacht.
Prognose 2015 27.712 12.294 15.418 - 15.418
Realisatie 2015 tm 2e triaal 21.155 5.858 15.297 - 15.297
Realisatie 2015 tm 1e triaal 15.179 5.231 9.948 - 9.948
Jaarplan 2015 27.140 11.757 15.383 - 15.383
Jaarrapportage 2014 27.952 12.484 15.468 - 15.468
Prognose 2015 3.755 53 - 3.702
Realisatie 2015 tm 2e triaal 1.199 38 - 1.161
Realisatie 2015 tm 1e triaal 788 - - 788
Jaarplan 2015 6.151 25 - 6.126
Jaarrapportage 2014 5.042 285 - 4.757
INVESTERINGEN
Bruto Subsidie Bijdr.Res Netto
in € 1.000
Programma 3 Gezuiverd water
in € 1.000 Lasten Baten Saldokosten Waterschaps belasting Resultaat
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 18
4. Programma Water en maatschappij
Het programma Water en maatschappij richt zich op de externe omgeving van het waterschap. Werk in de sfeer van de
ruimtelijke ordening en economie zijn hierin opgenomen. Beleids- en kennisontwikkeling op alle relevante werkgebieden van
het waterschap, dat in samenspraak met het Rijk, provincies en andere waterschappen plaatsvindt, is ook in dit programma
opgenomen.
De werkzaamheden van het bestuur en van externe communicatie worden gezien als maatschappelijke activiteiten. Tevens
wordt hieronder begrepen de werkzaamheden die worden verricht in het kader van het vaarwegbeheer (inclusief bruggen). Ten
slotte valt onder dit programma het onderhoud en beheer van het cultuurhistorisch erfgoed (voormalige sluizen en woningen),
het beheer van onroerende zaken en de uitvoering van het duurzaamheidbeleid en internationaal beleid.
Doelen
De doelen van dit programma zijn verwoord in het waterbeheerplan 2010 -2015 en in het jaarplan 2015:
Voor Water en ruimtelijke ordening
a. Het waterschap ontwikkelt en ontsluit informatie en kennis voor gebiedsprocessen;
b. Het waterschap participeert in gebiedsprocessen en brengt kennis en informatie in.
Voor Water en economie
c. Het waterschap zoekt met zijn partners duurzame antwoorden op aan water gerelateerde maatschappelijke vraagstukken;
d. Het waterschap ontwikkelt beleid voor water en recreatie en voert daaruit voortvloeiende maatregelen uit;
e. Het waterschap ontwikkelt beleid voor water en energie en voert daaruit voortvloeiende maatregelen uit.
Voor Leven met water
f. Het waterschap reageert adequaat op calamiteiten en levert de direct benodigde informatie aan de operationele diensten;
g. Het waterschap informeert de omgeving op transparante wijze;
h. Het waterschap is toegankelijk voor de samenleving met onder andere de e-overheid.
Om de doelen te bereiken zijn in het jaarplan 2015 opgaven geprogrammeerd. Deze opgaven zijn voor het programma Water
en Maatschappij in vijf beleidsthema’s c.q. beleidsonderdelen onderscheiden. Ten aanzien van deze beleidsthema’s, wordt
hierbij gerapporteerd over de periode tot 1 september 2015, met een doorkijk op jaarbasis.
Bestuur
● Nieuw algemeen en dagelijks bestuur
Het nieuwe algemeen bestuur is op 26 maart 2015 geïnstalleerd. Het inwerk- en introductieprogramma voor het algemeen
bestuur is eind juni afgerond. Vanaf oktober gaat het algemeen bestuur papierloos vergaderen en in november wordt een
workshop integriteit voor het algemeen bestuur georganiseerd. De reglementen van orde van het dagelijks en algemeen
bestuur zijn geactualiseerd en zijn in september ter vaststelling aangeboden aan respectievelijk het dagelijks en het
algemeen bestuur.
● Landelijk Bestuursakkoord Water 2011
Het landelijke Bestuursakkoord Water (BAW) dat in 2011 is afgesloten beoogt efficiënter en doelgerichter functioneren
van waterschappen, gemeenten, waterbedrijven, provincies en rijk tot stand te brengen in het waterbeheer. De stand van
zaken van de uitvoering van het BAW is in de programma’s Waterveiligheid en rampenbestrijding, Voldoende en gezond
water en Gezuiverd water nader toegelicht. Over de algehele monitoring van de stand van uitvoering van het BAW wordt
het algemeen bestuur in het najaar van 2015 geïnformeerd.
● Oriëntatie toekomst waterschap
In het jaarplan 2015 is aangegeven dat een notitie zou worden opgesteld met betrekking tot een oriëntatie van de toekomst
van het waterschap Noorderzijlvest. Na de verkiezingen is in het opgestelde bestuursakkoord hierover niets opgenomen.
Op dit moment wordt hier derhalve geen vervolg aan gegeven.
Beleid en onderzoek
● Waterbeheerprogramma 2016 – 2021
Het waterbeheerprogramma 2016-2021 heeft begin dit jaar ter inzage gelegen en de reacties op de inspraak zijn voor zover
noodzakelijk hierin verwerkt. Het definitieve plan is op 1 juli 2015 door het algemeen bestuur vastgesteld. In het najaar van
2015 wordt het plan opgemaakt voor verspreiding en officieel gepubliceerd. Het Waterbeheerprogramma zal op 1-1-2016
in werking treden.
● Internationale samenwerking
De projectvoortgang en begeleiding van de internationale samenwerkingsprojecten verloopt conform planning. In het
tweede en derde kwartaal heeft één missie voor elk project plaatsgevonden. Het project in Nicaragua / Honduras werkt in
dit laatste projectjaar toe naar afronding. Zoals voorzien zijn lokale waterbeheerinstanties opgericht en inmiddels ook
getraind. Een monitoringsbezoek van de EU aan het projectgebied in Marcala (Honduras) gaf zeer positieve uitkomsten. In
Naivasha (Kenia) is in deze periode gestart met een evaluatie van de projectresultaten tot nu toe en de aandachtspunten
voor het huidig en volgend projectjaar. Voor een algehele evaluatie van de internationale projectresultaten van het
waterschap (2012-2016) zijn in deze rapportageperiode eveneens de eerste voorbereidingen getroffen. Deze worden eind
2015 aan het algemeen bestuur gepresenteerd.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 19
Vaarwegenbeheer en recreatie
● Het algemeen bestuur heeft in februari besloten de Leermenstertil in 2015 te renoveren en de bruggen Molentil in ’t Zandt
en Westerwijtwerderdraai te Westerwijtwerd verder voor te bereiden en te vervangen in 2016. De voorbereidende
werkzaamheden zijn gerealiseerd. In september is gestart met de uitvoering van de renovatie van de Leermenstertil. De
oplevering wordt eind 2015 verwacht. Overleg met de gemeente is gaande voor wat betreft de overdracht van deze
bruggen.
● Het zwemwaterseizoen 2015 is goed verlopen. Er is overleg met de betreffende stakeholders voor die locaties die
momenteel niet voldoen aan de eisen vanuit de EU-Zwemwaterrichtlijn. Er wordt met een eventueel vooronderzoek
bekeken of en in hoeverre met kosteneffectieve maatregelen aan de doelen vanuit deze richtlijn in 2017 kan worden
voldaan.
Waterketen en stedelijke wateropgave
● De samenwerking in de waterketen begint op stoom te komen, voor 2015 is een uitvoeringplan geschreven op basis van de
vastgestelde waterakkoorden. Er is met name gekeken wat er op regionaal niveau opgepakt moet worden en wat er
specifiek in de zogenaamde clusters moet gebeuren. De regionale regiegroep Waterketen bewaakt de uitvoering van de
bestuurlijk gemaakte afspraken. Daarnaast is ons waterschap actief in vijf samenwerkingsclusters. Voor alle clusters is in
voorgaande jaren een waterakkoord bestuurlijk vastgesteld. Begin 2016 vindt over de samenwerking in de waterketen een
bestuurlijke terugkoppeling c.q. rapportage plaats.
Waterbewustzijn
● Educatie
In kader van uitvoering geven aan het educatiebeleid hebben in 2015 bij een viertal evenementen (Check the Bizz (7-2),
Girl’s Day (23-4), Geoweek (mei) en het jeugdwatercongres (5-6)) bijna 500 jongeren kennis gemaakt met het werk van
waterschap Noorderzijlvest. Tevens neemt Noorderzijlvest deel aan de ontwikkeling van een lespakket behorende bij de
film ‘De Kerstvloed’ over de stormvloed in 1717. De film komt eind 2015 uit en wordt het lespakket aangeboden aan alle
scholen in ons gebied.
● Jeugdwaterschapbestuurder
Jeugdwaterschapbestuurder Annick Groeneveld heeft op 15 april aan het algemeen bestuur verslag gedaan van haar
activiteiten. Zij zet haar activiteiten dit jaar voort en zet @jong_nzv volop in om verslag te doen van haar ervaringen.
● Publieksevenementen
In september 2015 is Noorderzijlvest zichtbaar gepresenteerd bij twee publieksevenementen: de Abel Tasman Struuntocht
(12 sept – wandeltocht Westerkwartier) en de Tocht om de Noord (26/27 sept – wandeltocht).
● Communicatie
Het aantal volgers van Noorderzijlvest op Twitter, LinkedIn en Facebook blijft gestaag groeien. In 2015 is en wordt sterker
ingezet op begeleiding van medewerkers die over hun werk berichten via social media. De nieuwe website wordt verder
gevuld met filmpjes en beeldmateriaal. Tevens zijn enkele wijzigingen doorgevoerd naar aanleiding van de evaluatie eind
2014. Het concept strategisch communicatieplan eind 2015 gereed en wordt naar verwachting begin 2016 aan het algemeen
bestuur voorgelegd.
● Klanttevredenheidsonderzoek 2015
Het klanttevredenheidsonderzoek vindt volgens planning in het najaar van 2015 plaats.
● Waterloket
Vragen, klachten en meldingen kunnen via het waterloket eenduidig worden geregistreerd en afgehandeld. Over het eerste
half jaar van 2015 zijn er 871 meldingen- en klachtenregistraties vastgelegd. Aan de melders wordt actief gevraagd aan te
geven of terugkoppeling wordt gewenst. In de nog op te stellen servicenormen (kwaliteitshandvest) wordt ook de
terugkoppeling naar klanten meegenomen.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 20
Financiële rapportage op hoofdlijnen
● Saldokosten
De verwachting is dat de saldokosten ruim € 0,3 miljoen onder het niveau van het jaarplan zullen uitkomen.
Dit wordt veroorzaak door een verwacht voordeel op de kapitaallasten en een voordeel op de personeelskosten.
● Investeringen
Er wordt een subsidiebedrag verwacht van € 56.000 en een bijdrage uit de bestemmingsreserve van bijna € 0,1 miljoen. Per
saldo zal het investeringsbedrag uitkomen op hetgeen in het jaarplan is verwoord.
Prognose 2015 6.675 573 6.102 - 6.102
Realisatie 2015 tm 2e triaal 5.027 168 4.859 - 4.859
Realisatie 2015 tm 1e triaal 3.371 78 3.293 - 3.293
Jaarplan 2015 7.053 609 6.444 - 6.444
Jaarrapportage 2014 6.781 680 6.101 - 6.101
Prognose 2015 1.191 56 90 1.045
Realisatie 2015 tm 2e triaal 739 108 - 631
Realisatie 2015 tm 1e triaal 164 - - 164
Jaarplan 2015 1.033 - - 1.033
Jaarrapportage 2014 783 315 77 391
INVESTERINGEN
Bruto Subsidie Bijdr.Res Netto
in € 1.000
Programma 4 Water en maatschappij
Lasten Baten Saldokosten Waterschaps belasting Resultaatin € 1.000
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 21
5 Programma Bedrijfsvoering
Bedrijfsvoering is geen programma in het Waterbeheerplan 2009 - 2015. Onder dit programma vallen het werk van de
ondersteunende processen, concern control en de faciliteiten van het waterschap. Het programma bedrijfsvoering richt zich dus
op de ondersteuning van de primaire processen in het waterschap, onder andere personeel, informatievoorziening, financiën,
sturing en faciliteiten. Er is de afgelopen tijd een grotere focus op de bedrijfsvoering met onder andere strategische projecten,
het uitrollen van planmatig werken voor de gehele organisatie en het sturen op programma’s.
Doelen
Het zo doelmatig en doeltreffend mogelijk faciliteren van de primaire programma’s. De mogelijkheden om de werkzaamheden
beter, goedkoper, effectiever, efficiënter en sneller uit te voeren worden onderzocht. We willen actief op zoek naar nieuwe
samenwerkingsvormen, vanuit verbindend denken en handelen. We werken met veel kennis over de taken van het waterschap,
we zijn innovatief, ondernemend, resultaatgericht en kosten- en omgevingsbewust. Op basis daarvan willen we een
aantrekkelijke werkgever zijn. We willen een flexibele organisatie zijn, die effectief en slim kan inspelen op ontwikkelingen,
dankzij de bedrijfsvoering die op orde is.
Om de doelen te bereiken zijn in het jaarplan 2015 opgaven geprogrammeerd. Deze opgaven zijn voor het programma
Bedrijfsvoering in vier beleidsthema’s c.q. beleidsonderdelen onderscheiden. Ten aanzien van deze beleidsthema’s, wordt
hierbij gerapporteerd over de periode tot 1 september 2015, met een doorkijk op jaarbasis.
Mens en organisatie
● Strategische personeelsplanning
De strategische personeelsplanning (SPP) krijgt als instrument meer en meer de gewenste plaats binnen het kader van
organisatieontwikkeling en beheer. Er hebben door de hele organisatie feedback sessies plaatsgevonden. Hierbij zijn alle
medewerkers betrokken. Het ging hier om feedback van zowel externe- als ook interne klanten op de organisatie
competenties omgevingsbewustheid en resultaatgerichtheid. De uitkomsten zijn en worden gebruikt voor de
(door)ontwikkeling van organisatie en de individuele medewerker.
● Efficiency taakstelling
De gestelde taakstelling op het gebied van de personeelsreductie welke sinds 2013 actueel is, heeft in 2015 verder zijn
beslag gekregen. De efficiency taakstelling wordt gerealiseerd via natuurlijk verloop.
● Veiligheid, gezondheid, welzijn en arbo
De actualisatie van de risico inventarisatie en evaluatie (RI&E) is voor het grootste deel afgerond eind 2015. Veilig en
gezond werken is bij alle in 2015 gestarte (nieuw)bouwprojecten vast onderdeel geworden binnen de projectplanning en
uitvoering.
● Waterschapshuis
Het meerjarig onderhoud wordt fasegewijs uitgevoerd op basis van noodzaak. Alle ramen en kozijnen aan de voorzijde van
het waterschapshuis hebben inmiddels conform afspraak een onderhoudsbeurt gehad.
Informatievoorziening bedrijfsprocessen
● Digitaliseren facturenstroom
Het inrichten van het facturatieproces zal geheel gedigitaliseerd worden. Hiervoor zijn en worden met onze leveranciers
afspraken gemaakt over hoe wij om willen gaan met de facturatie. Het gehele proces zal hierdoor efficiënter worden
doordat een groot aantal manuele administratieve handelingen verdwijnen. In het kader van de optimalisatie van de
planning en control cyclus is besloten om de digitalisering van de facturenstroom hier parallel aan te laten lopen. De
voorbereiding en uitvoering ervan loopt daarom door in 2016. Implementatie zal plaatsvinden synchroon en in samenhang
met het brede financiële informatisering traject.
● Informatieveiligheid
In 2015 brengen we de veiligheid op informatiegebied verder op orde. Met de Baseline Informatiebeveiliging
Waterschappen (BIWA) als richtlijn kijken we naar de risico's en nemen we de benodigde maatregelen. Het gaat hierbij
niet alleen om techniek en ICT, maar juist ook om hoe mensen en de organisatie met informatie omgaan. Eind 2015 willen
wij realiseren dat wij voor 75% voldoen aan de voor ons waterschap geldende richtlijnen. Inmiddels is een analyse
uitgevoerd ten opzichte van de baseline. Ook zijn de informatiesystemen beoordeeld op de eisen die gesteld worden aan de
informatieveiligheid (beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid). Een plan van aanpak voor het nemen van
aanvullende maatregelen is opgesteld.
● Basisregistratie grootschalige topografie
Naast het contract dat al was afgesloten met de gemeente Groningen (2013) voor de initiële opbouw van de Basisregistratie
Grootschalige Topografie (BGT) voor 10 gemeenten, is inmiddels ook een contract afgesloten met het
SamenwerkingsVerBand-BGT (SVB-BGT) voor de DEAL gemeenten en met Vicrea voor de gemeente Noordenveld. Voor
de gemeenten Tynaarlo, Assen, Dongeradeel en Kollumerland zijn afspraken gemaakt over de opbouw, maar nog geen
contracten afgesloten. Ten aanzien van de planning ligt Noorderzijlvest op schema om op uiterlijk 1 januari 2016 de initiële
BGT voor het gehele beheergebied aangeleverd te hebben.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 22
Control
● Audits
In het derde kwartaal 2015 wordt in opdracht van het dagelijks bestuur een audit uitgevoerd naar de doelmatigheid van de
calamiteitenorganisatie. In de jaarrapportage zullen de belangrijkste uitkomsten worden opgenomen. Eveneens in het derde
kwartaal worden twee operationele audits uitgevoerd door het auditteam.
De randvoorwaarden (waaraan moet worden voldaan) om te komen tot in controle statements zijn nog niet duidelijk. Voor
informatiebeveiliging wordt aangesloten bij de Baseline Informatiebeveiliging. Voor het HWBP wordt aangesloten bij
eerdere ervaringen bij het project Ruimte voor de rivier.
● Audit committee
In mei is besloten tot het instellen van een audit committee. In juli is de samenstelling vastgesteld. De eerste vergadering
heeft plaatsgevonden op 2 september jl.
Juridisch en financieel beleid en beheer
● Financieel rechtmatig handelen
Begin 2015 is een tweede verbijzonderde interne controle uitgevoerd over 2014. Er zijn geen bijzondere zaken
geconstateerd. De uitkomsten zijn beschikbaar gesteld aan de accountant. De jaarrekeningcontrole van de accountant is
afgerond. Er is een goedkeurende verklaring ontvangen voor zowel getrouwheid als de rechtmatigheid van de
jaarrapportage 2014. In september is de eerste controle over 2015 afgerond. De uitkomsten zijn beschikbaar gesteld aan de
accountant ten behoeve van de interim controle.
Financiële rapportage op hoofdlijnen
● Saldokosten
De verwachting is dat de saldokosten aan het einde van het jaar het niveau van het jaarplan met bijna € 0,2 miljoen zullen
overstijgen, als gevolg van een iets hogere kapitaallast dan geraamd. Binnen dit programma is tevens sprake van een
dividenduitkering op belegde gelden van het fonds oude leidingen. Deze gelden worden aan de hiervoor bestemde
bestemmingsreserve toegevoegd.
● Investeringen
Bij de voorjaarsrapportage was het bestedingsniveau van de investeringsprojecten ten opzichte van het jaarplan met € 0,2
miljoen naar boven bijgesteld. Dit is teruggebracht naar ongeveer het niveau van het jaarplan. Oorzaak hiervan is dat de
kredieten van een aantal voorgenomen projecten naar beneden zijn bijgesteld.
Prognose 2015 15.241 1.074 14.167 - 14.167
Realisatie 2015 tm 2e triaal 10.136 254 9.882 - 9.882
Realisatie 2015 tm 1e triaal 6.696 4 6.692 - 6.692
Jaarplan 2015 14.912 920 13.992 - 13.992
Jaarrapportage 2014 15.244 1.637 13.607 - 13.607
Prognose 2015 1.347 - - 1.347
Realisatie 2015 tm 2e triaal 749 - - 749
Realisatie 2015 tm 1e triaal 671 - - 671
Jaarplan 2015 1.420 - - 1.420
Jaarrapportage 2014 549 - - 549
INVESTERINGEN
Bruto Subsidie Bijdr.Res Netto
in € 1.000
Programma 5 Bedrijfsvoering
Lasten Baten Saldokosten Waterschaps belasting Resultaatin € 1.000
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 23
3. Paragrafen
A. Ontwikkelingen sinds het vorige begrotingsjaar
In deze paragraaf wordt ingegaan op interne en externe ontwikkelingen die sinds het vaststellen van het Jaarplan 2015
zich hebben voorgedaan.
Invoering Vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen
Op 18 december 2014 heeft de Tweede Kamer ingestemd met invoering van de vennootschapsbelastingplicht (VPB) voor
overheidsondernemingen. Dit betekent dat overheden vanaf 1 januari 2016 over de winst die ze behalen met activiteiten
die concurreren met de markt in principe vennootschapsbelasting (25%) betalen. De invoering heeft gevolgen voor zowel
de administratie, de automatisering als het financieel beleid en beheer.
Noorderzijlvest zal vanaf boekjaar 2016 aangifte vennootschapsbelasting moeten doen. Op dit moment gaan wij na hoe
wij dit het beste kunnen inbedden in de organisatie.
B. Incidentele baten en lasten
Incidentele baten en lasten betreffen de baten en lasten die als eenmalig ten opzichte van voorgaande jaren en komende
jaren moeten worden beschouwd.
Er hebben zich in de exploitatierekening tot nog toe de volgende eenmalige incidentele baten voorgedaan:
- Een vergoeding voor het uitvoeren van werkzaamheden voor de Provincie inzake toezicht op indirecte lozingen, ter
hoogte van € 22.000;
- Ontvangen subsidie van de Provincie voor het project herinrichting Fivelplan , ter hoogte van € 41.000;
- Een hogere bijdrage dan verwacht van de Provincie in de uitvoering van het de waterbergingsproject Peize (bouw
gemaal Langma in 2014), ter hoogte van € 34.000. De financiële afrekening heeft onlangs plaats gevonden.
- Een lagere afrekening/bijdrage in de kosten voor renovatie /restauratie van twee sluizen te Veenhuizen ter hoogte
van € 173.000. Dit project werd door meerdere partijen gefinancierd. De financiële afwikkeling van dit project,
uitgevoerd in 2010/2011, heeft pas onlangs plaats gevonden.
Genoemde baten veroorzaken in de exploitatie een voordeel van per saldo € 270.000.
C. Waterschapsbelastingen
In onderstaande tabel worden de begrote en verwachte belastingopbrengsten weergegeven.
Lasten Baten Saldokosten Waterschaps
belasting Resultaat
Prognose 2015 - - - 57.030 -57.030
Realisatie t/m 2e triaal - - - 48.566 -48.566
Jaarplan 2015 - - - 57.152 -57.152
Jaarrapportage 2014 1.250 - 1.250 56.305 -55.055
Per saldo wordt een nadeel verwacht van ruim € 0,1 miljoen. In de rapportage van Hefpunt over het tweede halfjaar wordt
ten opzichte van het Jaarplan 2015 enerzijds een hogere belastingopbrengst verwacht van ruim € 0,5 miljoen. Anderzijds
is de verwachting dat de post kwijtschelding wordt overschreden (€ 0,3 miljoen) alsmede de post oninbare bedragen
(€ 0,3 miljoen).
Onderstaand wordt het resultaat nader belicht.
- Belastingopbrengsten voorgaande jaren (voordeel € 0,2 miljoen)
Per einde boekjaar 2014 is ingeschat dat er in 2015 nog voor € 0,8 miljoen aan belastinggelden over voorgaande jaren
zullen worden ontvangen. Naar huidige verwachtingen zal dit oplopen tot nagenoeg € 1,0 miljoen. Per saldo een
voordelig resultaat van ca. € 0,2 miljoen.
Watersysteembeheer
. gebouwd binnendijks:
Over de jaren 2013 en 2014 komt deze opbrengst naar verwachting hoger uit (€ 0,1 miljoen), omdat onvoldoende
rekening was gehouden met de nog aangeleverde objecten door de gemeenten.
. ongebouwd binnendijks en wegen:
Deze post komt voor binnendijks ca. € 30.000 hoger uit. Voor wegen komt deze post ca. € 30.000 lager uit, omdat het
uiteindelijke oppervlak aan wegen iets lager blijkt te zijn dan waar bij de eerste ramingen rekening mee was gehouden.
Ongebouwd wegen is een nieuwe heffing waarbij historische gegevens nog ontbreken.
Zuiveringsbeheer
Voor woningen wordt op basis van de huidige informatie een hogere opbrengst voorzien (€ 0,1 miljoen) .
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 24
- Belastingopbrengsten huidig boekjaar (voordeel € 0,3 miljoen)
Watersysteembeheer
. gebouwd binnendijks:
De prognose is naar boven bijgesteld (€ 0,2 miljoen). De ontwikkelingen over 2014 en 2015 en de beschikbare informatie
van de waarderingskamer gaven daartoe aanleiding. De afwijking is 1,2% ten opzichte van de begroting.
. ongebouwd binnendijks:
Deze prognose is naar beneden bijgesteld (€ 0,2 miljoen). Op basis van een door Noorderzijlvest aangeleverd
heffingenbestand aan Hefpunt, aangepast aan de nieuwe definitiebepaling natuur conform de uitspraak van de Hoge
Raad. De aanslagen 2015 zijn in overeenstemming hiermee opgelegd. Vooraf zijn er afstemmingsgesprekken geweest
met de natuurterreinbeheerders.
Zuiveringsbeheer
. bedrijven:
Voor de bedrijven wordt geen afwijkingen voorzien.
. woningen
De prognose van de woningen is naar boven bijgesteld (€ 0,3 miljoen), gebaseerd op de realisatie van 2014. De
afwijking is 1,3% ten opzichte van de begroting.
- Kwijtschelding en oninbaarheid (nadeel resp. € 0,3 miljoen en € 0,3 miljoen)
Op grond van de Invorderingswet kan aan belastingplichtigen, die niet in staat zijn anders dan met buitengewoon bezwaar
hun belastingaanslag geheel of gedeeltelijk te betalen, gehele of gedeeltelijke kwijtschelding worden verleend. Uw
bestuur heeft hiertoe, net als de meeste andere waterschappen, besloten. Hierbij is de norm op 100% gesteld. Dit houdt in
dat in de regel kwijtschelding wordt verleend aan belastingplichtigen met een inkomen op of onder het bijstandsniveau.
Kwijtschelding beperkt zich tot de verontreinigingsheffing, de zuiveringsheffing en de watersysteemheffing ingezetenen.
De prognose van de kwijtschelding is gebaseerd op de ontwikkeling van de afgelopen jaren en dan met name vorig jaar.
Naast de stijging als gevolg van de tariefstijgingen is mede door de crisis de kwijtschelding de afgelopen jaren verder
opgelopen. Ten opzichte van de begroting wordt er een hogere kwijtschelding voorzien van € 0,3 miljoen.
Ook voor de oninbaarheid bestaat de stijging uit een autonoom deel en een stijging als gevolg van de recessie. De
oninbaarheid voor 2015 is gebaseerd op de realisatie van de afgelopen jaren. Hiervoor is een voorziening getroffen ter
hoogte van € 0,4 miljoen. De verwachting is deze voorziening geheel zal worden benut. De inschatting is dat in het
komende jaar voor de afwikkeling van openstaande vorderingen ca. € 0,3 miljoen benodigd zal zijn.
Voortgang uitvoering arrest natuur
Op 7 november 2014 heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan in de voorbeeldprocedures omtrent de uitleg van het begrip
‘natuurterreinen’ bij de watersysteemheffing. De Unie van Waterschappen en het Bosschap (thans VBNE) hebben
vervolgens besloten dat met dit arrest de voorbeeldprocedures kunnen worden beëindigd en dat de waterschappen op
basis van het arrest tot afwikkeling van de bezwaarschiften kunnen overgaan. Dit betekent ook dat opnieuw moet worden
beoordeeld welke percelen vallen onder de categorie "natuur".
Als gevolg van een rechterlijke uitspraak op 7 november 2014 over de definitie van natuur vorig jaar, moet een deel van
de aanslagen (voornamelijk natuurorganisaties) binnendijks ongebouwd worden omgezet naar natuur.
Hiervoor is eind vorig jaar een voorziening getroffen ter hoogte van € 1,25 miljoen. Op dit moment zijn er geen
aanwijzingen dat deze voorziening ontoereikend zal zijn.
Door Hefpunt is inmiddels een proefkohier gedraaid voor 2015. Dit is een vrij bewerkelijke simulatie waarbij op basis
van de huidige bijgewerkte bestanden een raming van de kohieropbrengst in beeld wordt gebracht.
De drie noordelijke waterschappen trekken gezamenlijk op in deze belastingkwestie hetgeen eenduidigheid naar de
belastingbetaler bewerkstelligt.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 25
D. Financiering
In het jaarplan 2015 is rekening gehouden met een financieringstekort van € 28,5 miljoen. Hierbij was nog geen rekening
gehouden met het project vernieuwing damwanden langs het Eemskanaal. Zowel Rijkswaterstaat als het Ministerie van
Economische Zaken staan garant voor deze kosten. Echter de definitieve overeenkomst met het Ministerie is nog niet
gereed. Het gevolg van het voorgaande is dat het waterschap in de komende maanden een aantal projecten aan het
voorfinancieren is. Door bijzondere marktomstandigheden kost deze voorfinanciering het waterschap op dit moment geen
geld, omdat bij het lenen (kasgeldleningen zie hierna) geld wordt verkregen in plaats van betaald. Op basis van de meest
recente liquiditeitsprognose loopt het financieringstekort in het jaar 2015 naar verwachting op naar € 28,5 miljoen.
De kasgeldlimiet, een belangrijk wettelijk criterium voor het korte vreemd vermogen, is bij wet vastgesteld op 23% van
de begrote exploitatielasten over een jaar (2015: € 73,0 miljoen). Voor het beleidsjaarplan 2015 betekent dit een
kredietlimiet van € 16,8 miljoen. Deze limiet voor de kort geld positie is bij de bank aangevraagd en gehonoreerd.
Op 7 januari 2015 is een langlopende geldlening aangetrokken van € 10,0 miljoen met een looptijd van 10 jaar, tegen een
rentepercentage van 0,88.
Daarnaast zijn tot nog toe de volgende kasgeldleningen afgesloten:
23 maart 2015, € 10 miljoen, einddatum 23 juni 2015, rentepercentage 0;
18 juni 2015, € 12 miljoen, einddatum 18 augustus 2015, rentepercentage -0,05;
02 juli 2015, € 12,5 miljoen, einddatum 02 september 2015, rentepercentage -0,04;
24 augustus 2015, € 15 miljoen, einddatum 24 november 2015, rentepercentage -0,02;
02 september 2015, € 12,5 miljoen, einddatum 02 november 2015, rentepercentage -0,03.
Alle genoemde leningen zijn afgesloten bij de Nederlandse Waterschapsbank N.V.
De korte rente blijft extreem laag. Dit gegeven en de verwachte ontwikkelingen voor de korte en de langere termijn is het
voordelig om zoveel mogelijk met kort geld te financieren, uiteraard binnen de grenzen zoals aangegeven in de wet Fido
(kasgeldlimiet).
De debetrente in rekening-courant is vanaf januari tot heden 0,1%.
Het schatkistbankieren is tot op heden niet van toepassing, omdat het waterschap geen overtollige liquide middelen heeft.
In de organisatie rondom de treasuryfunctie wordt een wijziging aangebracht door te gaan werken met een ambtelijke
treasurycommissie. Het verbreed de betrokkenheid van de organisatie bij de uitvoering van het treasurybeleid, de
marktontwikkelingen maar ook bij het interne proces van liquiditeitsprognoses en aantrekken van geldleningen. Per
kwartaal zal de commissie rapporteren aan de portefeuillehouder.
E. Verbonden partijen
In het jaarplan 2015 is opgenomen dat per 1 januari 2015 een nieuw Waterkwaliteitscentrum van start zou gaan.
Hiervoor was een aparte BV opgericht. Doelstelling hiervan was om tussen vier waterpartijen (Waterbedrijf Groningen,
Waterleidingmaatschappij Drenthe en de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s) gezamenlijk
laboratoriumanalyses en andere gerelateerde dienstverlening op het gebied van waterkwaliteit en watertechnologie uit te
voeren. Doordat de dienstverlening belast zou gaan worden met BTW, waardoor de dienstverlening voor de
waterschappen duurder zou gaan uitvallen dan gedacht, is de beoogde vorm van samenwerking uiteindelijk niet
doorgegaan. De aandelen in de BV zullen overgedragen worden aan de twee waterleidingbedrijven.
Er is met het Wetterskip Fryslân op directieniveau gesproken over een nadere samenwerking tussen de twee laboratoria
(Noorderzijlvest/Hunze en Aa’s en Wetterskip Fryslân). In de komende maanden zal worden nagegaan op welke
terreinen er nauwer kan worden samengewerkt. Op dit moment is er geen urgentie om een fusie nader te verkennen.
Aangaande de twee andere (belangrijkste) gemeenschappelijke regelingen waaraan het waterschap deelneemt, Het
Waterschapshuis en Hefpunt, zijn geen nieuwe ontwikkelingen te noemen.
Waterschap Noorderzijlvest, Najaarsrapportage 2015 26
4. Financieel resultaat najaarsrapportage 2015
Binnen de programma’s zijn de belangrijkste afwijkingen tussen realisatie en de begroting 2015 aangegeven.
Opgemerkt kan worden dat op het moment van rapporteren de realisatie redelijk in de pas loopt met de opgenomen
budgetten in het Jaarplan 2015.
In deze rapportage is per saldo sprake van een verwacht (negatief) resultaat van ruim € 0,1 miljoen.
Dit resultaat is als volgt te onderscheiden:
- Programma 1 Waterveiligheid en Rampenbestrijding Nadeel € - 184.000
- Programma 2 Voldoende en Gezond Water Voordeel 29.000
- Programma 3 Gezuiverd Water Nadeel - 35.000
- Programma 4 Water en Maatschappij Voordeel 342.000
- Programma 5 Bedrijfsvoering Nadeel - 175.000
- Belastingopbrengsten Nadeel - 123.000
Nadeel € - 146.000
===========
De toerekening van het resultaat naar de kostendragers is als volgt:
- Taak Watersysteembeheer Nadeel € - 28.000
- Taak Zuiveringsbeheer Nadeel - 118.000
Nadeel € - 146.000
===========