04.04.2018 · Leestijd 13 - 18 minuten

Shell heeft een klimaatambitie: in

2050 moeten al zijn activiteiten half

zoveel uitstoot van CO2 veroorzaken

als nu. Daarmee handelt het in lijn

met het Parijs-akkoord, zegt het

concern. Klopt dat? Nou, nee.

Wat mis is metShells beweringdat het deklimaatambitiesvan 'Parijs' zalhalen Correspondent

Klimaat &Energie

Jelmer MOMMERS

1

Illustratie: onze redactioneel vormgevers Leon (Postma) & Leon (deKorte)

O p 7 maart 2018 stond Ben van Beurden,

bestuursvoorzitter van Shell, op het podium bij

CERAWeek, een groot olie- en gasevenement in

Houston, Texas. Hij hield een toespraak over 'veranderen in

een tijd van verandering'. Het had de nieuwe titel van een

boek van de groene transitiegoeroe Jan Rotmans kunnen

zijn, maar dat terzijde.

Van Beurden zei dat zijn sector met grote vragen worstelde,

van geopolitiek tot gasvoorraden. Maar hij zou het zelf vooral

hebben over 'de belangrijkste kwestie': klimaatverandering.

Geen ander onderwerp kan de olie- en gasindustrie zó

ingrijpend en fundamenteel ontwrichten, waarschuwde Van

Beurden. De baas van het zevende oliebedrijf ter wereld

peperde het zijn collega's in: de industrie zal zich moeten

aanpassen.

Shell heeft daarom in november 2017 een eigen

klimaatambitie geformuleerd: het bedrijf wil dat zijn

raffinaderijen en andere installaties, en alle energie die het

2

concern op de markt brengt, half zoveel uitstoot van CO2

veroorzaken als nu. Oftewel: Shells energie moet de komende

dertig jaar ongeveer half zo schadelijk voor het klimaat

worden.

Een 'revolutionaire' doelstelling die ervoor moet zorgen dat

Shell 'gelijk oploopt met de samenleving' in de uitvoering van

het klimaatakkoord van Parijs, zei Van Beurden.

Dit is nu Shells standaardverhaal over het klimaat. Het

jongste toekomstscenario van het bedrijf bevat dezelfde

claims en Van Beurden herhaalt ze in andere toespraken. Hij

klinkt daardoor nu heel anders dan in 2016, toen hij tegen

Nieuwsuur zei: 'Ik pomp alles op wat ik kan oppompen om

aan de vraag te kunnen voldoen.'

Maar klopt het ook? Handelt Shell, als het zijn eigen

klimaatambitie uitvoert, in lijn met 'Parijs'?

Het korte antwoord zal ik meteen geven: niet echt. Shells

gedrag is in tegenspraak met het akkoord. Het is

bijvoorbeeld al lang bekend dat we de klimaatdoelen op onze

buik kunnen schrijven als we de bekende voorraden fossiele

brandstoffen verbranden. Shell erkent dit probleem maar

zoekt nog steeds naar nieuwe olie- en gasvelden, net als de

rest van de sector.

3

Toch meent Van Beurden het als hij zegt dat hij een bijdrage

wil leveren aan het 'halen van Parijs'. Desgevraagd laat een

woordvoerder weten dat het bedrijf zich in zijn ambitie

baseert op scenario's van het IPCC, het klimaatbureau van de

VN en de gezaghebbendste bron op dit terrein omdat het al

het klimaatonderzoek wereldwijd samenvoegt.

Elders verwijst het concern ook naar het Internationaal

Energieagentschap (IEA) en naar het Massachusetts

Institute of Technology (MIT) om te laten zien dat zijn

ambitie hout snijdt.

Heeft Van Beurden een punt? Om dat te checken, moeten we

Shells interpretatie van het klimaatakkoord en de ambitie

van het bedrijf apart bekijken. In Houston zei Van Beurden

eigenlijk twee dingen:

1 Om ‘Parijs’ te halen, moeten we in 2070 stoppen met

het toevoegen van broeikasgassen aan de atmosfeer.

2 Om dat te doen, moeten we in 2050 de uitstoot van elke

kilojoule energie die de wereld verbruikt hebben

gehalveerd (Shells ambitie correspondeert hiermee).

Laten we beginnen bij het begin:

{{contentitem svg 4932}}

Het klimaatakkoord van Parijs, dat in december 2015 werd

afgehamerd in een conferentiehal met delegaties van 190

landen, leunt op twee gedachten.

Wat werd er afgesproken in Parijs?

4

Aan de ene kant zegt het akkoord: de wereld moet zo snel

mogelijk uitkomen op 'netto nul emissies'. Dat betekent dat

er een evenwicht moet ontstaan tussen de uitstoot van

broeikasgassen en de opname ervan. De impliciete hoop

hierbij is dat we een manier vinden om extra broeikasgasen

uit de atmosfeer te halen zodat we de onvermijdelijke

uitstoot in de komende decennia later kunnen compenseren.

Shell stelt zich doorgaans op achter dit doel.

Het tweede doel is: de opwarming van de aarde 'ruim onder

2 graden Celsius' houden, met een streven om op 1,5 graad

uit te komen. Die grens van twee graden komt uit eerdere

klimaatverdragen en komt in feite neer op een politieke

afspraak over de hoeveelheid verandering die de wereld

bereid is te accepteren.

Het is gemiddeld inmiddels ruim een graad warmer dan een

eeuw geleden, en het effect daarvan is wereldwijd al

ingrijpend merkbaar. Vandaar ook dat het extra doel van

maximaal 1,5 graad voor veel wetenschappers,

beleidsmakers en milieuorganisaties leidend is.

Deze doelen zijn

niet uit de lucht

komen vallen. De

kans op

onomkeerbare

processen die

klimaatverandering

'gevaarlijk' maken

voor de mensheid,

zoals het geheel

wegsmelten van de

5

ijskappen op Groenland en Antarctica, wordt groter

naarmate het kwik oploopt.

Dat weten we al ruim dertig jaar en is gelijk de reden dat alle

landen op aarde, toen ze in 1992 het eerste wereldwijde

klimaatverdrag tekenden, besloten om deze 'gevaarlijke

klimaatverandering' te voorkomen. Het akkoord uit Parijs is

een uitwerking van dat voornemen.

Voordat ik terugkeer naar Shell nog een belangrijke

kanttekening. In het akkoord van Parijs staan nauwelijks

concrete plannen om 'gevaarlijke klimaatverandering' te

voorkomen. Landen mogen hun eigen klimaatbeleid bepalen.

Maar de concrete beleidsplannen die landen meenamen naar

Parijs, zouden volgens onderzoekers de komende eeuw toch

nog leiden tot een opwarming van 2,7 tot 3,7 graden. Het

akkoord van Parijs garandeert dus allerminst een oplossing

voor 'gevaarlijke klimaatverandering'.

Op een bepaald niveau is de claim

van Shell 'in lijn met Parijs' te

handelen dus wat vreemd. Want

vrijwel niemand handelt in lijn met

'Parijs'.

Zeker, sommige landen, steden en

organisaties hebben sinds 'Parijs' de

ambitie uitgesproken om de doelen te halen. Maar naar

verwachting behalen overheden met hun huidige beleid

slechts zo'n 30 procent van de uitstootvermindering die in

2030 nodig is om een veilig leefklimaat te behouden. Het

maakt de hele discussie wat mal.

De kleine kans op hethalen van 'Parijs' doetniets af aan allepogingen om deopwarming te beperken

6

Ik ga in het vervolg van dit stuk dan ook niet uitrekenen of de

plannen van Shell het doel van 1,5 graad Celsius in zicht

houden, want dat is überhaupt al zo goed als uitgesloten.

Shell erkent zelf ook dat we met de huidige uitstoot al in

2028 uitkomen op 1,5 graad opwarming.

Maar zelfs als we het tweegradendoel uit Parijs niet halen,

maakt het nog een wereld van verschil of het over een eeuw 3

of, zeg, 6 graden Celsius warmer is. Dat is voor veel

gemeenschappen, ecosystemen en steden het verschil tussen

leven en dood. Talloze organisaties, individuen en steden

hebben dit begrepen en vechten voor een beter

klimaatbeleid. Ook Shell zegt dit streven te steunen.

Door naar de volgende vraag dus.

{{contentitem svg 4933}}

Om te beginnen moet de jaarlijkse uitstoot naar beneden.

Maar let op: het is niet de uitstoot die de uiteindelijke

temperatuur op aarde bepaalt, dat doet de concentratie van

gassen zoals CO2 in de atmosfeer. Omdat zulke

broeikasgassen zich ophopen in de dampkring en daar

warmte vasthouden, bepalen die hoe warm het op aarde is.

Volgens sommige klimaatwetenschappers is de CO2-

concentratie nu al gevaarlijk hoog. Maar in beleidskringen

worden meestal scenario's van het Internationaal

Energieagentschap (IEA) gebruikt die mikken op een CO2-

concentratie van 450 ppm in 2100.

Wat is er nodig om 'Parijs' te halen?

7

Het is amper bekend, maar in dat streven zit al een enorm

risico vervat, omdat die concentratie slechts een kans van 50

procent oplevert dat we onder de 2 graden opwarming

blijven. Het is een levensgrote foutmarge: kop of munt met

het lot van de mensheid zit in de 'normale' scenario's

ingebakken.

De meest ambitieuze IPCC-scenario's doen het iets beter: die

komen uit op een kans van 66 procent op maximaal 2 graden

warmer. Om die kans van 2 op 3 te halen, mogen we niet veel

meer uitstoten. Het resterende 'budget' aan nog uit te stoten

CO2 bedraagt nu ongeveer 760 gigaton. Daar kunnen we

met de huidige wereldwijde uitstoot nog maar zo'n 19 jaar

mee voort. Als we de uitstoot in een rechte lijn afbouwen tot

nul, is het budget in 2055 op. Alles wat we daarna uitstoten,

overschrijdt het budget en leidt waarschijnlijk tot meer dan 2

graden opwarming.

Shell erkent de logica van dit CO2-budget. Het rekende zelf

al in 1998 (!) uit hoeveel er nog zou kunnen worden

uitgestoten om uit te komen op min of meer veilige

concentraties CO2 in de atmosfeer (prima rekensommen,

ook vandaag nog). Shell erkent ook dat het CO2-budget

jaarlijks krimpt en dat de klimaatdoelen daarmee verder uit

zicht raken. Desondanks blijft het bedrijf producten op de

markt brengen die almaar grotere delen van het resterende

budget verbruiken.

Hoe kan dat? Hoe kun je de logica van het CO2-budget

begrijpen én diezelfde logica blijven tarten? Het antwoord is:

hopen op 'negatieve emissies' in de tweede helft van deze

eeuw. Dat wil zeggen: hopen op een techniek die er nu nog

niet is.

8

Het idee is dat de uitstoot van CO2 onder de nul kan duiken

als we CO2 uit de lucht filteren en opslaan. Maar vooralsnog

ontbreekt het aan een bewezen effectieve en betaalbare

techniek die op grote schaal werkt. Shell doet tamelijk wilde

aannames om deze ‘negatieve emissies’ toch al in te boeken.

Om Shells ambitie waar te maken zou bijvoorbeeld een

oppervlak ter grootte van Australië moeten worden

volgeplant met gewassen die CO2 opslaan. Die ‘biomassa’

zou vervolgens verbrand moeten worden om energie op te

wekken, waarbij de CO2-uitstoot wordt afgevangen en

opgeslagen. Daarvoor zou een industrie met de omvang van

de hedendaagse mondiale kolensector moeten worden

opgetuigd. Netto zou er CO2 uit de atmosfeer verdwijnen.

Als je dat onwaarschijnlijk vindt klinken: het meest recente

IPCC-rapport uit 2014 doet hetzelfde soort aannames. In

vergelijking met recentere scenario's zijn Shells aannames

over 'negatieve emissies' nog behoudend.

Dus: Shells bewering over 'netto nul

9

uitstoot in 2070' gaat er – net als

veel andere scenario's – van uit dat

grootschalige 'negatieve emissies'

mogelijk worden. Die aanname staat

het bedrijf toe méér fossiele

brandstoffen te produceren én het

tweegradendoel in zicht te houden,

althans op papier.

Andere organisaties die iets minder van 'negatieve emissies'

verwachten, zeggen dat de uitstoot al sneller moet dalen.

Volgens een rapport van het IEA uit 2017 is het 'technisch

mogelijk' om ruim beneden de twee graden uit te komen als

de uitstoot van de energievoorziening in 2060 op nul zit en

we daarna gebruikmaken van negatieve emissies. Dat is tien

jaar eerder dan Shell beweert, terwijl het bedrijf zelf naar dit

rapport verwijst om te onderbouwen dat 2070 nog op tijd

is.

Shell negeert ook een aanbeveling van het IEA dat de

energiesector moet mikken op (netto) nul uitstoot in 2050. In

het wetenschappelijke tijdschrift Science schreven

onderzoekers ook dat netto nul in 2050 het verstandigst is.

Shell heeft dat geweten en is het toen weer vergeten. Toen

het bedrijf in maart 2017 onder druk werd gezet door groen

aandeelhouderscollectief Follow This, antwoordde Shell nog

dat het de ambitie steunt om in 2050 op netto nul te zitten.

Maar toen Shell acht maanden later de eigen klimaatambitie

aankondigde, was ineens 2070 het juiste moment om op

netto nul te zitten. Sindsdien verkondigt Shell dat overal.

Zo vervormt het bedrijf de betekenis van 'Parijs', zodat die

Zo vervormt het bedrijfde betekenis van'Parijs', zodat die beteraansluit op het tempovan verandering datShell zelf denkt bij tekunnen benen

1 0

beter aansluit op het tempo van verandering dat Shell zelf

denkt bij te kunnen benen. En zo gauw je Shells wishful

thinking over negatieve emissies loslaat, komt zijn

interpretatie van Parijs in de problemen.

Want als we niet zoals Shell rekenen op 'negatieve emissies'

moet de uitstoot extreem snel naar beneden en in 2055 of –

volgens een scenario met een iets kleiner CO2-budget – zelfs

al rond 2040 nul zijn. Vijftien tot dertig (!) jaar eerder dan

Shells ambitie.

In 2017 trokken de auteurs van het rapport The Sky’s Limit

van onderzoeksgroep Oil Change International een straffe

conclusie op basis van deze cijfers. Het halen van 'Parijs'

betekende volgens hen geen nieuwe kolen-, olie- of

gasprojecten meer. Nul. En gecontroleerde afbouw van de

fossiele industrie die we al hebben.

{{contentitem svg 4934}}

De ambitie van Van Beurden gaat over de 'koolstofintensiteit'

van zijn producten: de hoeveelheid CO2 die vrijkomt bij het

gebruik van door Shell geleverde energie, moet worden

gehalveerd. Oftewel: de 'voetafdruk' van Shells energie moet

in 2050 half zo groot zijn.

Volgens het IPCC-rapport uit 2014, waar Shell zich mede op

baseert, is een halvering van de voetafdruk van het

wereldwijde energieverbruik onvoldoende. Ten opzichte van

'business as usual' in 2010 moet de voetafdruk van 's werelds

Wat is Shell van plan?

1 1

energie in 2050 met 75 tot 90 procent zijn gereduceerd. Dat

is aanzienlijk meer dan Shells ambitie.

In een strategiepresentatie voor investeerders in november

2017 erkende Van Beurden dat door Shell geleverde energie

zeker tot 2050 een hogere voetafdruk zal hebben dan de

wereldwijde gemiddelde energievoetafdruk. Dat komt

doordat Shell brandstoffen produceert die veel CO2-uitstoot

veroorzaken en nauwelijks schone energie uit bijvoorbeeld

zonnepanelen levert.

Van Beurden presenteerde een mogelijke 'mix van opties' om

de voetafdruk te verlagen, zoals investeringen in aardgas,

wind- en zonne-energie en biobrandstoffen. Hij zei erbij dat

'beleid, technologie en consumentenkeuzes' het

daadwerkelijke tempo van de transitie zouden bepalen.

Elders zegt Shell dat de

klimaatambitie nadrukkelijk

geen doelstelling is. Als de

samenleving onvoldoende

beweegt, wil het bedrijf er

niet op afgerekend worden.

Flexibiliteitblijft voor Shell

belangrijk.

Die flexibiliteit zit in de ambitie ingebakken, want het

halveren van de voetafdruk is geen garantie op een absolute

daling van de uitstoot. Je kunt het vergelijken met het

aanlengen van een glas limonade: als je meer water toevoegt,

wordt iedere slok minder zoet. Maar de hoeveelheid suiker in

het glas verandert niet.

Zoiets kan Shell ook doen om zijn ambitie te halen: het kan

1 2

de bestaande productie van vervuilende brandstoffen

aanlengen met schone energie om gemiddeld een kleinere

voetafdruk te bereiken. Stel dat Shell de komende decennia

twee keer zoveel energie gaat leveren die gemiddeld half zo

vervuilend is, dan haalt het bedrijf de eigen klimaatambitie

terwijl het nog evenveel uitstoot veroorzaakt. Een relatieve

maar geen absolute verbetering dus.

Terwijl volgens het IEA, waar Shell tevens naar verwijst voor

de onderbouwing van zijn voetafdrukambitie, een absolute

daling van de uitstoot van meer dan 70 procent in 2050

nodig is om de klimaatdoelen te halen.

Veel wijst erop dat het bedrijf

voorlopig méér uitstoot blijft

veroorzaken. De grootste groei in de

komende tien jaar moet komen uit

schaliegas, zei Van Beurden in

januari bijvoorbeeld nog tegen The

Financial Times. Terwijl er bij de

winning van schaliegas juist relatief

veel broeikasgassen de lucht ingaan.

Shelltopman Maarten Wetselaar bepleit een ‘gouden tijdperk

voor aardgas’, terwijl we daar volgens het IEA voor het

tweegradendoel juist minder van moeten gaan gebruiken.

Investeert Shell dan niet in schone energie? Jawel. Het

investeert naar eigen zeggen 1 tot 2 miljard dollar per jaar in

de bedrijfstak 'New Energies' – waar wordt gewerkt aan

aardgas, CO2-opslag en duurzame energie – op een totale

investeringsportefeuille van 25 tot 30 miljard per jaar. Dat is

gemiddeld 5,5 procent. Terwijl alle serieuze scenario’s

Veel wijst erop dat Shellvoorlopig méér uitstootblijft veroorzaken. Zoalsmet de winning dekomende tien jaar vanschaliegas

1 3

claimen dat onmiddellijke actie nodig is, wil Shell de ‘groene’

divisie pas ‘in de jaren 20’ tot groeiprioriteit maken.

Organisaties als het IPCC waarschuwen voor een zogeheten

‘lock-in’-effect, waarbij nieuwe investeringen in

boorplatforms, pijpleidingen en raffinaderijen nieuwe

uitstoot ‘insluiten’ en het zo onmogelijk maken de

klimaatdoelen te halen. Shell erkent dat zulke investeringen

het moeilijk en kostbaar maken om snel over te schakelen op

alternatieven. Toch blijft Shell bijna al zijn kapitaal in zulke

langlevende fossiele infrastructuur pompen.

Onderzoeksgroep Carbon Tracker becijferde dat 30 tot

40 procent van de investeringen van Shell in exploratie en

productie tot 2035 niet nodig is als we het tweegradendoel

willen halen. Op een totale investering van 25 tot 30 miljard

dollar per jaar gaat dat om investeringen van 190 miljard

dollar, waar het bedrijf de komende twintig jaar van af zou

moeten zien.

{{contentitem svg 5035}}

Nee. Als Van Beurden zegt dat zijn bedrijf 'in lijn met Parijs'

Is Shells ambitie dus voldoende?

1 4

handelt omdat het bedrijf een klimaatambitie heeft

geformuleerd, is dat onzin. Want een halvering van de

uitstoot per geleverde eenheid energie, is geen garantie op

een reële daling van de uitstoot - en die is wel nodig om het

wereldwijde CO2-budget niet te overschrijden.

Shell zegt dat we in 2070 op 'netto nul uitstoot' moeten

zitten en gaat daarbij uit van een aanname die perfect past

bij het huidige bedrijfsmodel: dat grootschalige 'negatieve

emissies' – en permanente opslag van afgevangen CO2 –

haalbaar worden. Lukt dat niet, dan moet de uitstoot al veel

eerder op nul uitkomen.

Je kunt je afvragen hoe verstandig het is om erop te rekenen

dat een techniek die nog in de kinderschoenen staat de bulk

van het probleem gaat oplossen. (Natuurlijk is het fair om

die vraag niet alleen aan Shell te stellen, maar ook aan de

scenariomakers uit de klimaatwetenschap en aan politici

zoals die in het kabinet-Rutte III, die zich er rijk mee

rekenen.)

En vergeet niet: al deze scenario's leveren slechts een kans

van 50 tot 66 procent op dat we uitkomen op 2 graden.

Minder risico nemen met het lot van de mensheid betekent

veel eerder stoppen met uitstoten. Wat Shell voorstelt, is in

feite een enorme, onverantwoorde gok.

Detlef van Vuuren, klimaatonderzoeker bij het Planbureau

voor de Leefomgeving (PBL) en mede-auteur van het IPCC-

rapport uit 2014, wijst op een belangrijke aanname in de

rekensom van Van Beurden: dat iedereen de uitstoot in

hetzelfde tempo kan terugbrengen.

1 5

De gangbare scenario's gaan over

een wereldwijde daling van de

uitstoot. Maar het is algemeen

geaccepteerd dat de rijkste landen op

aarde, die de meeste uitstoot tot nu

toe hebben veroorzaakt en daar rijk mee werden, voorop

moeten lopen in het voorkomen van verdere

klimaatverandering.

Als Shell zich aan zulke landen spiegelt – en dat mag je van

een multinational met zijn hoofdkantoor in Den Haag wel

verwachten – zou het concern dus sneller moeten lopen.

Volgens een scenario dat in 2016 werd gemaakt in opdracht

van Greenpeace, zou Nederland bijvoorbeeld de uitstoot van

energie en industrie al tussen 2025 en 2035 tot nul moeten

hebben beperkt om ‘Parijs’ te halen.

Bovendien is algemeen geaccepteerd dat de energiesector

sneller moet bewegen dan bijvoorbeeld de landbouw, zegt

Van Vuuren, omdat de daling van de uitstoot buiten de

energiesector moeilijker haalbaar is. Een koe valt niet

klimaatneutraal te maken, een auto wel. Dat zou nog een

reden moeten zijn voor Shell om ambitieuzer te zijn.

Ik zie persoonlijk nog een reden om meer van

Shell te verlangen. Het bedrijf heeft een

aanzienlijk aandeel gehad in de

klimaatverandering tot nu toe. Ongeveer 1,8

procent van alle uitstoot die sinds 1880 de

lucht in ging, is een rechtstreeks gevolg van de

producten van Shell. Wereldwijd zijn er

slechts zes bedrijven die méér uitstoot hebben

veroorzaakt.

Wat Shell voorstelt, is infeite een enorme,onverantwoorde gok

1 6

Het bedrijf heeft al meer dan dertig jaar gedegen kennis in

huis over de aard en ernst van klimaatverandering, en het

heeft lang niet altijd consequent voor verandering gestreden.

Integendeel, het heeft in de VS zelfs meegewerkt aan de

publieke ondermijning van de geloofwaardigheid van de

klimaatwetenschap.

Handelen in de geest van het eerste klimaatverdrag uit 1992,

dat als doel had gevaarlijke klimaatverandering te

voorkomen, zou voor Shell betekenen: stoppen met de

exploratie van nieuwe bronnen, een plan presenteren voor de

gecontroleerde afbouw van de olie- en gasactiviteiten, en de

tientallen miljarden aan niet geïnvesteerde euro's teruggeven

aan aandeelhouders of investeren in schone, hernieuwbare

energie.

Dat doet het bedrijf vooralsnog niet.

In een reactie op de drie belangrijkste conclusies uit dit

artikel laat Shell weten: 'Onze CO2-ambitie is geformuleerd

om aan te sluiten op een samenleving die in lijn beweegt

met de doelstellingen van Parijs. Het terugdringen van de

CO2��-uitstoot is een verantwoordelijkheid van

consumenten, producenten en overheden samen. Elke vijf

jaar controleren we of we nog op één lijn liggen met de rest

van de wereld. Als dat niet zo is, passen we ons aan het

tempo van de samenleving aan.'

Met dank aan Detlef van Vuuren voor berekeningen van het

resterende CO2-budget.

Je las de pdf-v ersie v an dit v erhaal. Voor het v olledige artikel

met links, infocards, ev entuele v ideos en ledenbijdragen, ga

1 7

decorrespondent.nl

naar: https://decorrespondent.nl/7789/wat-mis-is-met-shells-

bewering-dat-het-de-klimaatambities-v an-parijs-zal-

halen/1931320498008-27fff7b9

De Correspondent is een dageli jks, advertentievri j medium met als

belangrijkste doelstell ing om de wereld van meer context te voorzien.

Door het nieuws in een breder perspectief of in een ander l icht te

plaatsen, wil len wij het begrip 'actualiteit' herdefiniëren: niet om je

aandacht te trekken, maar om je inzicht te bieden in hoe de wereld

werkt.

Alle v erhalen lezen? Dat kan v oor €6 per maand op:

decorrespondent.nl

1 8