verf&inktm a g a z i n e v a n d e v e r e n i g i n g v a n v e r f - e n d r u k i n k t f a b r i k a n t e n V V V F - 2 3 - 2 0 1 2

VVVF wil CoatingsCare verbreden

Bouwprof Boelhouwer:‘Politiek kan adviezen over vlottrekken woningmarkt niet meer negeren’Ons beroep op verf en drukinkt: de vliegtuigspuiter

De mens achter…Guus Duray: Motivatie brengt je verder dan talent

Social media(on)misbaar?

Greenwashing:kleine stap naar vergroening of uitsluitend windowdressing?

ASCOTT ANALYTICALTQCTQC

TQC TQCTQC

Vision on qualitywww.tqc.eu

N E D E R L A N D S E N I G E FA B R I K A N T VA N T E S T- E N M E E TA P PA R AT U U R V O O R D E V E R F I N D U S T R I E

TQC B.V. 2908 LL Capelle aan den IJssel +31(0)10 - 79 00 100 info@tqc.euMolenbaan 19 Nederland +31(0)10 - 79 00 129 www.tqc.eu

AUTOMATISCHE FILM APPLICATOR

Voor het aanbrengen van een uniforme, reproduceerbare filmlaag.

• Geschikt voor folies en /of glazen, papieren, metalen ondergronden • Geschikt voor spiraalapplicatoren en / of standaard blok applicatoren• Intuïtieve bediening• Vele instelmogelijkheden

WASBAARHEID / SLIJTVASTHEIDTESTER

Voor het testen van bijv. coatings, inkten, textiel, hout en plastic op slijtvastheid.

• Voor droge en natte testen• Test tot vier proefstalen tegelijk• Dubbele pomp voor simultaantest met twee verschillende testvloeistoffen

AUTOMATISCHE CUPPING TESTER

Voor het testen van coatings bij verschillende stadia van deformatie conform ISO 1520.

• Ergonomisch: tester instelbaar naar werkhouding• Led verlichting instelbaar in kleur en hoek voor optimale beoordeling testplaat• Deformatie vooraf instelbaar in mm

TQC produceert instrumenten en toebehoren voor het testen van onder andere

• viscositeit • densiteit• dekkracht • vloeiing• lopersvorming • maalfijnheid• droogtijd • elasticiteit• slagvastheid • natte laagdikte • adhesie• metamerie

AUTOMATISCHE VISCOSITEITSMETERS

Diverse modellen voor het bepalen van de viscositeit in mPa·s, cP, cSt en KU (Krebs Units).

• Volledig automatisch, dus zeer hoge reproduceerbaarheid• Ook handmatig instelbaar

CORROSIE TESTKASTEN

Voor versnelde corrosietesten.

• Vochtigheids corrosietest• Zoutsproei corrosietest• Cyclische corrosietest• Alle modellen in div. maten leverbaar• Modern vormgegeven• Zeer gebruiksvriendelijk

23 - 2012verf&inkt 3

Specialist Schilderen ‘vliegtuigspuiter’ Jan van het Hoofd

“Voor deze baan in wat ook wordt genoemd ’het kloppende logistieke hart van de Koninklijke Lucht-macht’, moest ik eerst een groen pak verdienen als militair. Ik dacht: waarom ook niet? Het is een super uitdagend beroep, dat aansluit op wie ik ben als per-soon: iemand die graag overal een uitdaging in zoekt. Dat vind ik niet achter een lopende band. Waar een ander dat misschien met auto’s heeft, heb ik altijd al een fascinatie gehad voor vliegtuigen. Als kind deed ik al aan vliegtuig spotten. In het weekend met mijn ouders mee naar de kop van een landingsbaan om vliegtuigen te kijken!”

“In grote lijnen doen wij hier het exterieur van het toestel, maar in feite alle delen, dus ook het interieur. Alles moet goed in de verf zitten: van landingsgestel tot rotorblad en heel veel daar tussenin. Persoonlijk werk ik graag met de F-16, omdat ik hier als jonge stu-dent bij Stork Fokker al mee kennis mocht maken. Als schilders hebben we hier echter het genoegen om aan bijna alle toestellen van de Koninklijke Luchtmacht te mogen werken!”

“De toepassing van een lak of een coating hangt on-der meer samen met het aantal vlieguren en de vlieg-

omstandigheden. Meestal krijgt een toestel bij 1500 vlieguren een grote beurt. In sommige omstandighe-den, zoals in de woestijn van Afghanistan, moeten we wat dat betreft improviseren. Daarbij houden we ons aan voorgeschreven behandeltechnieken en produc-ten. Dit is bepaald door de vliegtuigfabrikanten, zoals Boeing of Lockheed.”

“Ook camouflagelakken staan voorgeschreven in technical orders, waarvan we een complete biblio-theek in huis hebben. Het verftechnische onderhoud is in elk geval super belangrijk. Sterker nog, als wij er niet zijn, gaat geen vliegtuig de deur uit. Dat heeft alles te maken met veiligheid. Zonder verf vliegt een toestel wel, maar niet lang. Materialen moeten tegen extreme omstandigheden kunnen.”

“Als op bepaalde delen geen verf meer zit, kan dat gevaar opleveren voor de vliegveiligheid. Verf heeft daar alles mee te maken. Het werk van vliegtuigspui-ter mag dus niet onderschat worden. Daarbij is het een vak apart: een autospuiter die meent een vliegtuig aan te kunnen, zal opleidingtechnisch eerst nog wel even aan de bak moeten. Een auto is meer een cos-metisch product. Je werkt met fijnere producten, maar de verftechnische eisen liggen niet zo hoog als in de (militaire) luchtvaart.”

“Bij een auto maakt het niet uit of er nou een laagje van honderd micron op zit of honderdvijftig. Hij glimt, start, rijdt en is klaar. Daarom durf ik gerust een auto aan. Maar bij een vliegtuig is elk detail echt van es-sentieel belang. Alles moet gecheckt worden: de laag-diktes, de hechting, je controleert of er geen bobbels zijn in de structuur (orange peeling), enzovoorts. Al-lemaal zaken die invloed hebben op de aerodynamica. Als alles klopt zet ik mijn handtekening en is het toe-stel inzetgereed.”

In deze rubriek komen mensen aan het woord die beroepsmatig met verf & inkt van doen hebben en daar enthousiast over vertellen. Deze keer: de vliegtuigspuiter.

‘Zonder vliegtuigspuiter geen toestel de deur uit’

ASCOTT ANALYTICALTQCTQC

TQC TQCTQC

Vision on qualitywww.tqc.eu

N E D E R L A N D S E N I G E FA B R I K A N T VA N T E S T- E N M E E TA P PA R AT U U R V O O R D E V E R F I N D U S T R I E

TQC B.V. 2908 LL Capelle aan den IJssel +31(0)10 - 79 00 100 info@tqc.euMolenbaan 19 Nederland +31(0)10 - 79 00 129 www.tqc.eu

AUTOMATISCHE FILM APPLICATOR

Voor het aanbrengen van een uniforme, reproduceerbare filmlaag.

• Geschikt voor folies en /of glazen, papieren, metalen ondergronden • Geschikt voor spiraalapplicatoren en / of standaard blok applicatoren• Intuïtieve bediening• Vele instelmogelijkheden

WASBAARHEID / SLIJTVASTHEIDTESTER

Voor het testen van bijv. coatings, inkten, textiel, hout en plastic op slijtvastheid.

• Voor droge en natte testen• Test tot vier proefstalen tegelijk• Dubbele pomp voor simultaantest met twee verschillende testvloeistoffen

AUTOMATISCHE CUPPING TESTER

Voor het testen van coatings bij verschillende stadia van deformatie conform ISO 1520.

• Ergonomisch: tester instelbaar naar werkhouding• Led verlichting instelbaar in kleur en hoek voor optimale beoordeling testplaat• Deformatie vooraf instelbaar in mm

TQC produceert instrumenten en toebehoren voor het testen van onder andere

• viscositeit • densiteit• dekkracht • vloeiing• lopersvorming • maalfijnheid• droogtijd • elasticiteit• slagvastheid • natte laagdikte • adhesie• metamerie

AUTOMATISCHE VISCOSITEITSMETERS

Diverse modellen voor het bepalen van de viscositeit in mPa·s, cP, cSt en KU (Krebs Units).

• Volledig automatisch, dus zeer hoge reproduceerbaarheid• Ook handmatig instelbaar

CORROSIE TESTKASTEN

Voor versnelde corrosietesten.

• Vochtigheids corrosietest• Zoutsproei corrosietest• Cyclische corrosietest• Alle modellen in div. maten leverbaar• Modern vormgegeven• Zeer gebruiksvriendelijk

‘Vliegtuigspuiter’ sergeant der eerste klasse Jan van het Hoofd (25) onderhoudt onder meer F-16 jachtvliegtuigen, Chinook-transporthelikopters en Apache-gevechtshelikopters. Jan begon zijn carrière bij Stork-Fokker in Hoogerheide en volgde een MBO-opleiding (niveau 2 en 3) tot luchtvaartschilder. Na een stage maakte hij in 2005 de overstap naar de Koninklijke Luchtmacht. Net als iedere militair volgde hij de Algemene Militaire Opleiding op de Koninklijke Militaire School Luchtmacht (KMSL) Vliegbasis Woensdrecht. Aansluitend volgde hij vakspecifieke opleidingen, waarna hij Specialist Schilderen werd bij het Logistiek Centrum Woensdrecht (LCW).

T e k s t : A n t o n S t i g F o t o : S e r g e a n t - M a j o o r J o l a n d a D a m - B l o o t h o o f d

OnS BErOEP OP VErF & InKt

Coatings Care: slaChtoffer van obamaHet twintig jaar oude initiatief Coatings Care is toe aan herziening.

Uiteindelijk gaat het om meer dan het voorkomen van ongelukken: “Het gaat om duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen”,

zegt Gerben Dijkstra van de VVVF. Zijn Britse collega heeft hij mee. De Amerikanen hebben zorgen in eigen huis. “Obama is er tegen. Wij zijn

slachtoffer van initiatieven die uit louter greenwashing bestonden”, vertelt Stephen Sides. Maar hij steunt de VVVF. Pagina 12

soCial media: (on)misbaar?In een tijd dat Facebook, Twitter en LinkedIn nagenoeg het

bestaansrecht bepalen, vraagt het bedrijfsleven zich af hoe het moet omgaan met deze nieuwe media. Leveren social media gouden kansen

op of is het beter om aan de zijlijn te blijven staan? Hoe (on)misbaar zijn ze als markeringinstrument? Ervaringsdeskundige Inge Janse geeft

antwoorden. Pagina 20

bouwProf boelhouwer: woningmarkt nú redden

De huizenmarkt zit muurvast, maar de politiek laat kansen liggen of neemt de verkeerde beslissingen. Zegt woningmarktprofessor Peter Boelhouwer

(TU Delft). Herstel op korte termijn verwacht hij niet, maar over de verdere toekomst is hij optimistisch. Hij gelooft in de plannen van Wonen 4.0, dat gedragen wordt door alle maatschappelijke organisaties uit de bouw- en

woningmarkt. “Politici zouden wel erg ongeloofwaardig worden als ze zich daarvan niets zouden aantrekken.” Pagina 30

23 - 2012verf&inkt 5

verder in dit nummer:

3 Ons beroep op verf & inkt: de vliegtuigspuiter

7 Branchenieuws en voorwoord 9 Branchenieuws en colofon11 Branchenieuws16 Greenwashing: duurzaamheid of

windowdressing?18 De mens achter: Guus Duray22 Tariefschorsing: bedrijven laten

geld liggen23 Gespot24 Staalconservering26 Familiebedrijf: meer aandacht

voor goed bestuur28 Kleurrijk verleden: 80 jaar HIM34 VVVF-nieuws

23 - 2012

InHOuD

Mus Verpakkingen BV | Herfordstraat 9 | 7418 EX | NL - DeventerT +31 (0)570 629 229 | info@musverpakkingen.nl | www.musverpakkingen.nl

verlengtuiten aluseal

DIN 24 32 42 57 69balgsluiting kinderveilig

kunststofs lu i t ing REL 24 32 42 57 gemonteerde kwastvoor blik, aerosols en plastic verpakkingen

Mus Verpakkingencans & closures

opzetstukken

cans & closures

23 - 2012verf&inkt 7

GeloofwaardiGheid

Mooi dat we een sportzomer hebben en jammer dat ons voetbalelftal zo snel was uitgeschakeld, maar ik maak me zorgen om andere dingen. Onlangs werd het VVVF-jaarverslag over 2011 gepubliceerd en wie goed las zag daarin dat het aantal banen in onze sector is gezakt van 6.300 in 2008 naar 5.000 in 2011. Dat is een verlies van 1.300 banen in drie jaar oftewel twintig procent. Het gaat dus niet

goed in de verf- en drukinktindustrie, want dat banenverlies is het rechtstreek-se gevolg van achterblijvende af- en omzetten.Een belangrijk deel van onze problemen is gerelateerd aan de problemen in de bouw. We schrijven daarover vaak in Verf&Inkt. In dit nummer komt prof. Peter Boelhouwer aan het woord, hoogleraar Housing Systems aan de TU Delft. Boel-houwer is een autoriteit in Nederland als het gaat om de bouw en de huizen-markt en zijn oordeel is even schokkend als helder: “De politiek kan het zich niet veroorloven nog een keer de adviezen van verschillende betrokken partijen naast zich neer te leggen. Als politici nu nog steeds niet de juiste maatregelen nemen om de woningmarkt vlot te trekken, dan verliezen ze alle geloofwaardigheid.”Ik sluit me graag aan bij die oproep. Tot nu toe heeft de politiek om voor mij onbegrijpelijke redenen de problemen in de bouw (en daaraan gekoppeld ónze problemen) genegeerd. De maatregelen die uit Den Haag kwamen, hielpen vooral de wegenbouwers, maar er is nauwelijks een huis extra door gebouwd. Om over de koopmarkt nog maar te zwijgen.Het zogenoemde Kunduz-akkoord leek een daadkrachtige poging om uit de problemen te komen, maar de huizenmarkt schiet er weinig mee op: het wordt de starter nog moeilijker gemaakt om zijn eerste huis te kopen. En dus blijft iedereen zitten waar hij zit.En het trieste is: langzamerhand hebben alle ondertekenaars van het Kunduz-akkoord te kennen gegeven dat het plan wat hen betreft op onderdelen moet worden herroepen. Dat schiet lekker op. Niet alleen draaien ze de plannen terug, ze zadelen de burger van dit land ook op met nieuwe twijfels en juist die onzekerheid en instabiliteit zijn funest voor het consumentenvertrouwen. Ik ben bang dat we 2012 als een verloren jaar moeten beschouwen als het gaat om daadkrachtig beleid dat ons uit de crisis helpt. Het oude kabinet is niet aan wezenlijk beleid toegekomen, het Kunduz-akkoord heeft een looptijd tot 12 september en na de verkiezingen zullen de gekozen politici wel weer een paar maanden nodig hebben om rollebollend over straat te gaan. Tegen de tijd dat we een nieuw kabinet hebben is het waarschijnlijk al 2013.Boelhouwer heeft gelijk: de politiek – en iedereen die daarin werkzaam is mag zich dat aanrekenen – moet oppassen dat ze haar geloofwaardigheid niet verliest.

Marlies van Wijhe, voorzitter VVVF

voorwoordbranchenieuws

TQC verhuisT naar Capelle a/d iJssel

onTslaGen biJ fosaG

Producent en leverancier van verftest- en inspectieapparatuur TQc is verhuisd naar een nieuw hoofdkantoor in capelle aan den iJssel. het nieuwe onderkomen meet 4.000 m² en herbergt onder meer de engineeringafdeling en productielijnen. een nieuwe assemblagelijn wordt later dit jaar geïnstalleerd. ook is een vol-ledig uitgerust chemisch r&d-laboratorium opgezet. hier wordt fundamenteel onderzoek verricht voor de ontwikkeling van nieuwe testapparatuur en worden monsters van klanten getest.

bij belangenorganisatie Fosag (schildersbranche) verdwijnen vijf formatie-plaatsen op het secretariaat in waddinxveen. daarmee zijn de banen van acht medewerkers gemoeid. volgens Fosagdirecteur ruud Maas was de organisatie gedwongen de maatregel te nemen: doordat minder bedrijven lid zijn en per lid-bedrijf minder werknemers actief zijn, werd fosag geconfronteerd met structureel dalende inkomsten.de voorgenomen samenvoeging van de secretariaten van Fosag en afbouwon-dernemersvereniging noa werd onlangs uitgesteld omdat de verenigingen hun kantoren in waddinxveen en veenendaal niet verkocht krijgen.het Fosag-bestuur heeft zich, volgens Maas, herbezonnen op haar kerntaken: “de meeste van de activiteiten die we nu uitvoeren kunnen we ook in de toekomst blijven doen. Maar we concentreren ons op het lobbywerk en op de dienstverlening in de meest pure vorm.”

4

explosieve sTiJGinG faillisseMenTen bouw het aantal faillissementen in de bouw is in de eerste vier maanden van dit jaar explosief gestegen. dat blijkt uit cijfers van Faillissementsdossier.nl. er gingen 676 bedrijven failliet. in april gingen 180 bedrijven op de fles, een toename van 78 procent ten opzichte van dezelfde maand een jaar eerder. in de bouwsector wordt fel op prijs geconcurreerd. dat gaat ten koste van de winstmarges. de klappen vallen vooral in de woning- en de utiliteitsbouw, terwijl de grotere aannemers in de weg- en waterbouw de dans nog ontspringen dankzij opdrachten voor het wegwerken van achterstallig onderhoud. ook buiten de bouwsector stijgt het aan-tal faillissementen. in totaal gingen in de eerste vier maanden van 2012 4.068 bedrijven over de kop, een toename met twintig procent ten opzichte van 2011.

akzonobel volTooiT spliTsinG van aCTiviTeiTen in pakisTanakzonobel heeft de herstructurering van haar activiteiten in Pakistan voltooid met de formele oprichting van akzonobel pakistan limited als een afzonderlijke juridische entiteit, losstaand van ici Pakistan. Zoals eerder aangekondigd, be-tekent deze splitsing dat de onderneming is gestart met de formele verkoop-procedure om haar 75,81 procent aandelenbelang in ici Pakistan af te stoten. akzonobel Pakistan Limited richt zich op drie kernactiviteiten: decorative paints, performance Coatings en specialty Chemicals.

Voedingssystemen voor mengers :AZO • betrouwbaar

• nauwkeurig• economisch

Bedrijfszekere en economische oplossingenvoor de automatisering van uw grondstoffen en processen.

Automatischefficiënt

Optimaalvoeden vanmengers enprocessen

www.azo.be

AZO N.V. Katwilgweg 15B-2050 AntwerpenTel. : +32-3-250 16 00Fax : +32-3-252 90 02

AZO N.V. Verf & Inkt Anzeige N1 ndl 107x297 4c:Layout 1 23.12.11 11:57 Seite 1

Reitsma & Koree BV • P.O.B. 56684 • 1040 AR Amsterdam • The Netherlands+31(0)20 3377464 • +31(0)6 20003947 • info@reitsma–koree.com • www.reitsma–koree.com

We bringcolorsinto your life

TITANIUMDIOXIDE • EFFECT PIGMENTENORGANISCHE PIGMENTEN • IJZEROXIDES

“Reitsma & Koree BV importeert hoogwaardige pigmenten uit China naar Europa. Wij onderhouden een prima en direct contact met de 5 toonaangevende titanium dioxide producenten in China. Daarnaast hebben wij kwalitatief hoogwaardige fabrikanten van ijzeroxides, organische pigmenten en effect-pigmenten in ons pakket.”

Uw partner voor kunststof verpakkingen voor: · Pigmentpasta · Watergedragen autoreparatielak · Verf · Drukinkt Zowel standaard potten als speciaalverpakkingen.

Kom voor informatie en voorbeelden van 7 t/m 9 oktober naar naar onze stand 8408 op de Eurofinish 09 in Gent of kijk op www.bema.nl .

Deltastraat 14, Tel. +31 111 418807 4301 RC Zierikzee info@bema.nl

Zowel standaard potten als nagenoeg restloos leegbare speciaalverpakkingen.

Voor meer informatie en voorbeelden kijk op www.bema.nl

9 23 - 2012verf&inkt

Wybren de Zwart is benoemd tot voorzitter van de Vereni-ging Lijmen en Kitten (VLK). Zijn voorganger Cees Lansber-gen is vertrokken vanwege zijn pensioen. De Zwart (50) is algemeen directeur van SABA Dinxperlo. Tijdens de leden-vergadering van de VLK op 18 april 2012 stemden de leden unaniem in met zijn benoeming.De Zwart is sinds december 2011 directeur van SABA, de 75 jaar oude producent van hoogwaardige lijmen en kitten voor industriële en bouwkundige toepassingen. De Zwart is bedrijfseconoom en heeft jarenlange ervaring in de kunststofindustrie. Hij is directeur geweest van bedrijven als Flexoplast, LPF Flexible Packaging en Wentus Kunst-stoff in Duitsland.

Wybren de Zwart nieuwe

voorzitter VLK

Vier werknemers van Valspar in Lelystad zijn afgelopen maand onderscheiden met de ‘Award of Excellence’. De werknemers hebben een voortdurende en uitmuntende prestatie laten zien in de kwaliteit van hun werkzaam-heden. Deze prijs is bedoeld als erkentelijkheid voor de individuele hoge prestatie van een personeelslid. Om in aanmerking te komen voor de Award moet een werkne-mer worden voorgedragen door een collega of leiding-gevende. Een commissie gaat bij minstens zes directe collega’s na of de genomineerde uitblinkt op een aantal onderdelen, zoals het overtreffen van de algemene func-

Onderscheidingen bij Valspar

Verf&Inkt is een uitgave van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten VVVF. De VVVF behartigt de belangen van de Nederlandse verf- en drukinktindustrie. Het blad wordt verspreid onder leden van de branche-organisatie en externe relaties. Verf&Inkt verschijnt zes keer per jaar.Verf&Inkt wil een opinieblad zijn. Dat betekent dat van VVVF-standpunten afwijkende meningen niet uit het blad geweerd worden.

R e d a c t i ePeter Boorsma, Jesse Budding, Jos de Gruiter (hoofdredactie), Adriaan van Hooijdonk, Annet Huyser (eindredactie), Dorine van Kesteren, Hans Klip en Anton Stig

R e d a c t i e a d r e sLoire 1502491 AK Den HaagPostbus 2412260 AE Leidschendam070 3378734degruiter@vvvf.nl

V o r m g e v i n gGrafischeZaken, Den Haag

D r u kDeltahage, Den Haag

A d v e r t e n t i e - a c q u i s t i t i eMooijman Marketing & Sales,Julius Röntgenstraat 172551 KS Den HaagTelefoon 070 3234070info@mooijmanmarketing.nl

© V V V FAlle rechten voorbehouden. Behoudens de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gegevensbe-stand) of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de VVVF.De bij toepassing van art. 16B en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens fotokopi-eren, dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht, Postbus 882, 1180 AW te Amstelveen.Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvolkomenheden.

COLOFON BRANCHENIEuWS

4

DNB: Economie komt niet op stoom

De Nederlandse economie komt de komende twee jaar nauwelijks op stoom. Inkomens en huizenprijzen blijven dalen, terwijl de werkloosheid verder oploopt. Aldus een recente voorspelling van De Nederlandsche Bank (DNB). De Nederlandse economie kwakkelt doordat de uitgaven van consumenten blijven dalen. Huishoudens zien hun inkomens, gecorrigeerd voor inflatie, volgens DNB tot en met eind volgend jaar nog eens met vier procent dalen. Dat betekent dat het inkomen tussen 2000 en 2013 niet vooruit is gegaan. Volgens DNB-directeurr Job Swank is dat ‘verba-zingwekkend lang’.Die zwakke inkomensontwikkeling zet, samen met de dalende huizenprijzen, een zware rem op de economische groei. DNB verwacht dat de huizenprijzen tot in 2014 blijven dalen. Daar-door leveren de uitgaven van consumenten zowel dit jaar als volgend jaar een negatieve bijdrage aan de groei, voorspelt de centrale bank. Pas in 2014 komt de afname van de con-sumptie nagenoeg tot stilstand.DNB verwacht dat de Nederlandse economie dit jaar met 0,6 procent krimpt en de komende twee jaar met respectievelijk 0,6 en 1,2 procent groeit. De werkloosheid loopt in die periode naar schatting op tot 6,4 procent van de beroepsbevolking. Om de groei aan te zwengelen moet de vertrouwenscrisis on-der consumenten worden aangepakt, stelt Swank. DNB ziet daarbij een belangrijke taak weggelegd voor de overheid, die snel duidelijke beslissingen moet nemen over de arbeids-markt, de woningmarkt en het pensioenstelsel.

tieverwachtingen, klantgerichtheid, kwaliteit en snel-heid, ondersteuning van collega’s en veiligheid. Wereld-wijd heeft de Valspar corporation 10.000 werknemers in dienst. Jaarlijks wordt er aan maximaal 90 personen de Award of Excellence uitgereikt.Bij Valspar in Lelystad hebben de volgende personen de prijs in ontvangst mogen nemen: Erwin Halfwerk, mana-ger order office; Ab Schierbeek, senior technical consul-tant; Shaun Took, medewerker sales en customer sup-port en Martin van Zanten, manager operations. Valspar (voorheen De Beer Lakfabrieken) is opgericht in 1910 en produceert sinds 1951 autoreparatielakken. In 1980 werd de huidige productielocatie in Lelystad geopend. Vanuit Lelystad levert Valspar inmiddels aan meer dan 100 lan-den. Sinds 2004 maakt het bedrijf deel uit van de Valspar Corporation u.S.A.

Vollumetrisch of gravimetrisch afvullenin blikken, emmers, drums en zakkenmet afvulmachines van Mount Packaging Systems Ltd.

Al meer dan 110 jaar uw vertrouwde servicepartner!

Eskens Benelux B.V.T: +31 172 430181info@eskens.com

Eskens Benelux N.V.T: +32 15 451500www.eskens.com

Volumetrisch of gravimetrisch afvullenin blikken, emmers, drums en zakkenmet afvulmachines van Mount Packaging Systems Ltd.

afvullendispergeren

doserenengineren

homogeniserenmalen

mengenmixenpersen

pompenregenereren

reinigenverpakkenverwarmen

zeven

met afvulmachines van met afvulmachines van met afvulmachines van Mount Packaging Systems Ltd.Mount Packaging Systems Ltd.Mount Packaging Systems Ltd.Mount Packaging Systems Ltd.Mount Packaging Systems Ltd.Mount Packaging Systems Ltd.

• hoge reproduceerbaarheid • automatische dekselsluiting• volautomatisch afvulproces • afvullen volgens NMi norm

ESKENS_ADV_1010_1.indd 1 10/7/10 12:43:50 PM

Label A8 Vacaturebanken Selectie

¤ 2.000

Label B

12 VacaturebankenSelectieCV-Search

¤ 3.000

Label C12 VacaturebankenSelectieCV-Search Advertentie Intermediair

¤ 4.000 RECCEN.NL

Ondernemers, word wakker!

Baanbrekend in recruitment!

Tari

even

zijn

exc

l. BT

W

FleurWervingskosten:

Label B RECCEN

¤ 3.000

FleurWervingskosten:

W&S bureau

¤ 12.000

QR-CODE

APPLE iPAD 3 CADEAUIndien u voor 1 juli 2012 Label B of Label C afneemt, ontvangt u van ons een iPad 3 t.w.v. ¤ 479,- cadeau! Meer informatie vindt u op reccen.nl/iPAD3 of scan de QR-code.

Besteed net als 150 bedrijven uw Werving & Selectie uit aan RECCEN Recruitment Center en ontvang een iPad 3 cadeau!WERVINGWij plaatsen uw vacature met bedrijfsnaam op alle relevante vacaturebanken. Label B is inclusief CV-search. Label C omvat tevens een advertentie in Intermediair. SELECTIEOp basis van uw specifieke criteria, voeren onze recruiters de selectie uit. Alleen de beste kandidaten komen bij u op gesprek.

Stationspark 704-708 | 3364 DA Sliedrecht | T 0184 - 42 51 41 | E info@reccen.nl

11 23 - 2012verf&inkt

Branchenieuws

Aanvullende beurs voor

veelbelovende chemiestudent

Komend studiejaar krijgen vijf veelbelovende chemiestu-denten aan de universiteit utrecht een maandelijkse toelage van 500 euro bovenop de studiefinanciering. De beurs is een initiatief van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI). De chemische industrie en de universiteit hopen met het initiatief de instroom van jongeren te bevor-deren: eerst naar een studie en vervolgens naar een baan in de chemiesector. acties zoals deze zijn volgens de initiatief-nemers nodig vanwege het verwachte tekort aan bèta’s en technici, onder meer door de vergrijzing. Jaarlijks studeren er tot 300 scheikundigen te weinig af aan hogescholen en universiteiten om de chemie van voldoende vers bloed te voorzien. ruim dertig studenten meldden zich aan voor de aanvulling op hun inkomen. De vijf gelukkigen werden ge-selecteerd door de deelnemende bedrijven. De bedrijven die elk een beurs beschikbaar stellen zijn AkzoNobel, Teijin Ara-mid, Sachem, Van Wijhe Verf en Synbra.Volgend jaar wordt het beurzenstelsel landelijk uitgerold binnen universiteiten en hbo-instellingen.

Nog geen perspectief voor vastgoedmarkten

naar verwachting zullen in 2012 de beleggingsvolumes van commercieel vastgoed die van 2011 evenaren. in het eerste kwartaal was het geïnvesteerde volume weliswaar het hoog-ste sinds 2008, maar dit cijfer is vertekend door drie grote deals. Beleggers zijn nog steeds afwachtend. De gebruikers-markten hebben blijvend last van de economische tegenwind. Zo is het aantal kantoorbanen de afgelopen vijf jaar met 100.000 afgenomen waardoor twee miljoen m2 minder kan-toorruimte nodig is. Dit staat in het recente kwartaalbericht Vastgoed van het inG economisch Bureau.De recessie lijkt op het eerste gezicht geen invloed te heb-ben op de investeringsbereidheid van vastgoedbeleggers. in het eerste kwartaal van dit jaar nam het beleggingtransac-tiesvolume in onroerend goed toe tot bijna 1,5 miljard euro. sinds 2008 werd er in deze maanden van het jaar niet meer zoveel commercieel vastgoed verhandeld. het cijfer is echter wel vertekend door drie grote deals van in totaal bijna 700 miljoen euro. Ondanks het hoge beleggingsvolume door deze grote deals blijkt uit de cBs conjunctuurenquête dat verhuurders, makelaars en beleggers het economisch kli-maat in het eerste en tweede kwartaal van 2012 toch weer slechter beoordelen dan in 2011. Per saldo vindt een derde het sentiment negatief. een dergelijk laag niveau werd niet meer bereikt sinds het begin van 2009 bij het uitbreken van de kredietcrisis.Het aantal kantoorbanen is de afgelopen jaren flink gedaald. Vooral bij financiële dienstverleners is het aantal banen sterk afgenomen en lag het met 222.000 begin 2012 ruim tien pro-cent onder dat van de top van 2007. Ook in de informatie- en communicatiesector en de zakelijke dienstverlening daalde het aantal kantoorplekken. Alleen bij de overheid nam het aantal banen in deze periode nog toe, al is daar sinds 2011 de werkgelegenheid ook dalende. Bij een gemiddeld gebruik van 20 m2 per kantoorruimte per werknemer is de vraag naar werkruimte hierdoor met ruim twee miljoen vierkante meters afgenomen en loopt hierdoor de leegstand op met ruim vier procentpunten tot de huidige veertien procent. structurele ontwikkelingen zorgen ervoor dat de vraag naar werkplekken ook de komende jaren blijft afnemen. De beroepsbevolking daalt de komende twintig jaar met bijna vijf procent en de trend van het ‘nieuwe werken’ zal doorzetten, waardoor er ook minder kantoorruimte benodigd is per werknemer.

PGS: richting,geen verplichting

“het bevoegd gezag gaat er te vaak van uit dat een situatie niet vergunbaar is als deze niet voldoet aan de voorschrif-ten van de Publicatiereeks Gevaarlijke stoffen (PGs). De PGs is een overzicht van voorschriften, eisen, criteria en voorwaarden die kunnen worden toegepast bij vergun-ningverlening. Geregeld wordt uit het oog verloren dat de PGS geen wet maar een richtlijn is, die beoogt een bepaald niveau te behalen op het gebied van brandveiligheid, ar-beidsveiligheid en milieuveiligheid. Met andere, gelijk-waardige maatregelen en voorzieningen kan echter even-eens het beoogde veiligheidsniveau worden behaald.” aldus secretaris Milieu, energie, ruimtelijke Ordening en infrastructuur willem henk streekstra van VnO-ncw on-langs in een gastcolumn.streekstra schrijft verder: “Doordat het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer (Barim) en de bijbe-horende regeling algemene regels voor inrichtingen mili-eubeheer (rarim), maar ook het Besluit omgevingsrecht (Bor) en de bijbehorende ministeriële regeling omge-vingsrecht (Mor) allemaal verwijzen naar PGs-richtlijnen, worden deze min of meer pseudowetgeving. het blijven echter richtlijnen waarvan afgeweken mag worden. het is verstandig om bij een vergunningverlening of -aanvraag

akzonobel heeft een overeenkomst gesloten om het dak van het Braziliaanse Maracanã stadion te voorzien van coatings. in het stadion wordt in 2014 gespeeld om het wereldkampioen-schap voetbal. Twee jaar later worden belangrijke onderdelen van de Olympische spelen er afgewikkeld. De producten van akzonobel worden tevens toegepast in de Grêmio arena in Porto alegre. “Brazilië is een van onze belangrijkste groeimarkten en speelt een essentiële rol in onze strategische agenda. AkzoNobel richt zich daarom volledig op het benutten van de kansen die Brazilië in de komende jaren als prominent sportland te bieden heeft”, vertelt directeur Jaap de Jong van akzonobel Brazilië. De leve-ring van verven en coatings voor belangrijke sportstadions is niet nieuw voor akzonobel. eerder leverde het bedrijf produc-ten voor locaties van de Olympische spelen in Beijing en de we-reldkampioenschappen voetbal in Zuid-afrika. akzonobel telt meer dan 2.800 medewerkers in Brazilië en realiseerde in 2011 een totale omzet van 950 miljoen euro. het grootste deel van de omzet is afkomstig uit lokale productie. De ambitie is om in 2015 in Brazilië een omzet te realiseren van 1,5 miljard euro.

Verf AkzoNobel voorWK-stadions Brazilië

voor milieu afwijkingen duidelijk te benoemen en goed te controleren of vergunningvoorschriften die verwijzen naar voorschriften uit de PGs wel van toepassing zijn en over-eenkomen met de praktijksituatie. als van een voorschrift wordt afgeweken op basis van gelijkwaardigheid of gemo-tiveerd wordt afgeweken, moet dus niet verwezen worden naar het specifieke voorschrift uit de PGs.”in december vorig jaar zijn vier nieuwe PGs-richtlijnen ge-publiceerd (PGs 8, 15, 28 en 30). Deze zijn te downloaden op www.publicatiereeksgevaarlijkestoffen.nl.Zolang Barim/rarim en Bor/Mor nog niet zijn aangepast zijn de oude versies nog van toepassing. wel kan al in overleg met het bevoegd gezag geanticipeerd worden op de nieuwe versie, omdat deze actueler zijn en zijn geba-seerd op de laatste stand van de techniek.De meeste richtlijnen bevatten een paragraaf waarin dui-delijk wordt aangegeven dat het gelijkwaardigheidsbe-ginsel kan worden toegepast. De nieuwe versie van PGs 15 (opslag van verpakte gevaarlijke stoffen) kent inmid-dels ook het principe van gemotiveerd afwijken (zie §1.6), waarbij eventueel met extra maatregelen of beperkingen van voorschriften kan worden afgeweken.

verf & innovatie

Het twintig jaar oude initiatief Coatings Care is toe aan herziening. Uiteindelijk

gaat het om meer dan het voorkomen van ongelukken: “Het gaat om duurzaam

en maatschappelijk verantwoord ondernemen”, zegt Gerben Dijkstra van de

VVVF. Zijn Britse collega heeft hij mee. De Amerikanen hebben zorgen in eigen

huis. “Obama is er tegen. Wij zijn slachtoffer van initiatieven die uit louter

greenwashing bestonden”, vertelt Stephen Sides. Maar hij steunt de VVVF.

T e k s t : J o s d e G r u i t e rF o t o ’ s : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n

‘Uiteindelijk gaat het om maatschappelijk verantwoord ondernemen’

VVVF wil Coatings Care

verbreden

“Wat ons voor ogen staat is dat we Coatings Care verder willen laten reiken dan een programma om het aantal ongevallen en de milieubelasting terug te brengen. Wij denken dat het tijd is om een nieu-we stap te zetten en Coatings Care te ontwikkelen tot instrument om duurzaamheid te realiseren. Dus bijvoorbeeld minder bezig zijn met verminde-ring van schadelijke stoffen, maar meer met zoeken naar biologische grondstoffen, vermindering van het energieverbruik en verlenging van onderhouds-termijnen.”Aldus beleidsmedewerker Duurzaam Ondernemen Gerben Dijkstra van de VVVF.Coatings Care is een inmiddels bijna twintig jaar oud initiatief van de mondiale verfindustrie om veiligheid, gezondheid en milieu te beschermen tegen de mogelijk schadelijke bijwerkingen van de productie van verf- en drukinkt. Verven en drukinkten zijn samengesteld uit duizenden ver-

12

VerF & DUUrZAAMHeiD

verf & innovatie

schillende chemische stoffen die allemaal een specifieke bijdrage leveren aan de producteigen-schappen. Deze stoffen zorgen ervoor dat verven en drukinkten hun essentiële eigenschappen ver-krijgen die ze optimaal geschikt maken voor hun toepassing. Een aantal van deze chemische stoffen kan echter nadelig zijn voor veiligheid, gezondheid en milieu. Bedrijven die Coatings Care onderschrij-ven geven daarmee te kennen dat zij op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu, streven naar voortdurende verbetering als het gaat om product-ontwikkeling, productie, opslag en distributie van chemische producten en informatievoorziening hierover. De vorderingen op dit gebied worden jaarlijks openbaar gemaakt. De resultaten worden verzameld via een enquête waarin wordt gevraagd naar zogenoemde Performance Indicators. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat in de Nederlandse verf- en drukinktindustrie de afgelopen tien jaar geen do-

delijke ongevallen zijn gebeurd en dat het aantal beroepsongevallen sinds 2004 met vijftien procent is gedaald.

Wezenlijke veranderingCoatings Care is een succes als het gaat om de pres-taties van de verf- en drukinktindustrie op het ge-bied van veiligheid, gezondheid en milieu te verbe-teren. Niet alleen verbeteren de prestaties en maakt de branche dat inzichtelijk voor de buitenwereld, het programma helpt bedrijven ook te leren van elkaars ervaringen en prestaties. Maar volgens de VVVF is het tijd om vervolgstappen te zetten. Al in april 2010 tekende Verf&Inkt uit de mond van toenmalig VVVF-bestuurder en Ursa Paint-directeur Arnold van Wes-terhoven op: “Coatings Care is hartstikke goed. Het heeft de verf- en drukinktindustrie gestimuleerd om verf en het werken met verf en inkt veiliger en gezonder te maken, onder meer door het aandeel oplosmiddelen en andere schadelijke stoffen te-rug te dringen. Maar op een gegeven moment stopt het. Het is net als met papier. Je kunt het een paar keer recyclen, maar het is uitstel van executie. Uit-eindelijk verdwijnt het als wc-papier in het milieu. Coatings Care richt zich op het terugdringen van on-gelukken en van stoffen die de gezondheid en het milieu kunnen schaden. Daar is niets mis mee, maar het is geen wezenlijke verandering van ons denken over produceren en gebruik van grondstoffen.”Het bestuur van de VVVF nam de gedachten van Van Westerhoven over en pleit sindsdien in internatio-naal verband voor verbreding van Coatings Care. “Uiteindelijk moeten we uitkomen bij duurzaam en dus maatschappelijk verantwoord ondernemen”, blikt Dijkstra in de toekomst. “Dat gaat verder dan het voorkomen van ongelukken. Dan moet je ook vragen beantwoorden als: kloppen de arbeidsvoorwaarden en zijn de grondstoffen niet door middel van kinderar-beid gewonnen? Die kant moeten we op.” Op korte ter-mijn denkt Dijkstra aan inpassing van een onderwerp als duurzaam vastgoedonderhoud. “Verf moet zo lang mogelijk zijn beschermende en verfraaiende rol ver-vullen (zodat onderhoudstermijnen verlengd kunnen worden) en tegelijkertijd zo min mogelijk gevaarlijke stoffen bevatten. Ook dat is duurzaamheid.”

Ingrijpende herzieningCoatings Care wordt onderschreven en toegepast door verffabrikanten over de hele wereld, en dat al sinds de start van het programma halverwege de ja-

ren negentig. In Europa zijn de Nederlandse, Franse en Britse verfindustrieën voortrekkers van het pro-gramma. Duitse fabrikanten passen veelal Respon-sible Care toe, het broertje van Coatings Care dat is toegesneden op de chemische industrie. Mondiaal lopen landen als Japan en Canada voorop.“Coatings Care is toe aan een ingrijpende herziening”, reageert Wayne Smith van de British Coatings Fede-ration (BCF) in Londen. “Het programma is in de af-gelopen twee decennia ingehaald door wetgeving en eigen regels van bedrijven. Het concept wordt nog breed onderschreven, maar de meeste bedrijven hebben de richtlijnen en codes uit het programma geïncorporeerd in de dagelijkse bedrijfsvoering. In het Verenigd Koninkrijk maken we nog gebruik van de performance indicators, die aantonen dat de verf- en drukinktindustrie zich nog steeds verbetert en bedrijven gebruiken de informatie om hun eigen prestaties te vergelijken met de concurrentie. Dus

13 23 - 2012verf&inkt

VERF & DUURzaaMHEID

Dijkstra: ‘Verf moet zo lang mogelijk zijn beschermende en verfraaiende rol vervullen en tegelijkertijd zo min mogelijk gevaarlijke stoffen bevatten’

4

14

het systeem werkt nog zoals het ooit was bedoeld, maar bedrijven volgen niet meer slaafs de voor-schriften en codes.”Smith onderschrijft de ambitie van de VVVF om Coa-tings Care om te vormen tot een instrument dat be-drijven helpt op de weg naar duurzaamheid. Die stap is niet zo groot, benadrukt hij. “Als een bedrijf zijn carbon footprint wil vaststellen, dan kan het ge-bruikmaken van de gegevens die Coatings Care ople-vert. De milieupijler van duurzaamheid kan dus snel worden ingevuld.”

Slachtoffer van ObamaIn tal van gremia in de verf- en drukinktindustrie wordt momenteel gesproken over duurzaamheid en de mogelijkheden van Coatings Care om daaraan bij te dragen. Bijvoorbeeld in de task force sustainabi-lity van de Europese brancheorganisatie CEPE. Dijk-stra: “We stoeien daar bijvoorbeeld met de vraag hoe duurzaamheid te meten is. Het moet geen loze kreet zijn, maar de claims moeten gebaseerd zijn op harde gegevens. CEPE is daarom bezig met de vorming van een database. Het uiteindelijk doel is dat van verf en de toepassing ervan een life cycle analysis gemaakt kan worden. In die zin is Coatings Care misschien bruikbaar: het heeft twee decennia gegevens opge-leverd.”Maar Coatings Care is een mondiaal toegepast pro-gramma. Dat wil zeggen dat instemming van heel veel nationale organisaties nodig is om het programma te herzien. In de Verenigde Staten gaan daarvoor op dit moment de handen niet op elkaar. Vicepresident Stephen Sides van de American Coatings Association in Washington legt uit waarom.“Coatings Care is in de loop der jaren in de Verenigde Staten dramatisch veranderd. Ten tijde van de start van het programma was er in de VS een hausse aan industriële milieuprogramma’s waarin bedrijven participeerden op basis van vrijwilligheid. De over-heid werkte, ook onder Bill Clinton en Al Gore, mee, voerde audits uit en noemde Coatings Care een ge-zond programma en complimenteerde de industrie omdat ze haar verantwoordelijkheid oppakte. De verzekeringswereld beloonde Coatings Care deelne-mers met lagere premies en het werd zo breed ge-dragen dat we het een voorwaarde maakten om lid van onze Association te kunnen worden. Dat was tien

jaar geleden. Sindsdien is er veel veranderd, vooral sinds het aantreden van Obama. De nieuwe regering wil niets hebben van programma’s op basis van vrij-willigheid. Ze heeft een paar initiatieven gezien die inhoudelijk niets voorstelden en beschouwt sinds-dien alle programma’s op basis van vrijwilligheid als ‘greenwashing’. Door die veranderde opstelling wijzigden ook verzekeringsmaatschappijen hun be-leid: de premiekorting werd teruggedraaid. En van ons als belangenorganisatie werd verwacht dat wij onze leden meer gingen controleren en bestraffen als de richtlijnen van Coatings Care niet goed werden toegepast. Dat was nooit de bedoeling van Coatings Care: het programma is er op gericht de coating-industrie op basis van vrijwilligheid te laten werken aan het verbeteren van haar prestaties op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. Onze rol was daarbij een stimulerende, niet die van controlerende agent. Wij zijn het slachtoffer geworden van initia-tieven in de VS die louter greenwashing waren.”

SteunHoewel Sides de ontwikkelingen rond Coatings Care in zijn eigen land zorgwekkend vindt - en probeert bij te sturen - heeft hij er begrip voor dat de verf-industrie op andere continenten nieuwe wegen wil inslaan. “In de VS proberen we de overheid er van te overtuigen dat het geen greenwashing is. De feiten tonen dat aan. Als er nieuwe milieuwetgeving wordt voorgesteld, dan kunnen wij vaak aantonen dat de coatingindustrie al járen op basis van vrijwilligheid in de geest van zo’n wetsvoorstel opereert. Coatings Care heeft de verfindustrie echt naar een hoger plan

getild. Zolang de overheid dat niet inziet zijn we gedwongen ons defensiever op te stellen. We staan onze leden nu terzijde met hulpprogramma’s en we helpen Coatings Care te promoten als raamwerk voor industrieën in ontwikkelende landen, waar nog on-voldoende wetgeving is op het gebied van gezond-heid en milieu. En we steunen natuurlijk onze vrien-den in Europa, die Coatings Care verder willen helpen in de richting van een instrument om tot duurzaam-heid en maatschappelijk verantwoord ondernemen te komen. Ook als we dat op korte termijn niet in de VS kunnen realiseren, ondersteunen we de ambitie van de Nederlandse verfindustrie.”Coatings Care vormt een goede basis om in de rich-ting van duurzaamheid verdere stappen te zetten, is Sides’ overtuiging. “Je moet alleen het sociale as-pect introduceren, want dat maakt geen deel uit van Coatings Care.” En de industrie moet doelen stellen, adviseert hij. “Duurzaamheid is een breed terrein dat je niet in één keer kunt bestrijken. Je moet kie-zen: wil ik duurzaam zijn als mijn product de fabriek verlaat of trek ik het breder en moet de hele keten duurzaam zijn, tot aan het moment waarop je pro-duct de eindgebruiker bereikt? Daarover zul je in internationaal verband overeenstemming moeten bereiken. De VVVF kan haar plannen inbrengen in de mondiale belangenorganisatie International Paint and Printing Ink Council (IPPIC) en dan zijn er twee mogelijkheden: ze krijgt goedkeuring om haar beleid in Nederland uit te voeren of we omarmen het als IPPIC-beleid.”Op dat vlak zijn Sides en Smith het roerend met el-kaar eens. Smith: “De internationale organisaties moeten besluiten in welke richting Coatings Care zich moet ontwikkelen. Maar dat is een doorlopend pro-ces waarin de komende tien jaar stappen gezet zullen worden.” •

VErF & DuurZAAMHEID

Sides: ‘Als er nieuwe milieuwetgeving

wordt voorgesteld, dan kunnen wij

vaak aantonen dat de coatingindustrie

al járen op basis van vrijwilligheid

in de geest van zo’n wetsvoorstel

opereert’

VLCI levert boosting R&Dservices voor coatings!

Door de combinatie van kennis en High Throughputscreening, optimaliseren en versnellen we coatingontwikkelingen voor u!

Science Park 406 | 1098 XH Amsterdam | info@vlci.biz

OOKTIJDENS

DE ZOMER-VAKANTIE!

OOKTIJDENS

DE ZOMER-VAKANTIE!

www.vlci.biz

NU OOK DIVERSE TESTEN MOGELIJK,CHECK ONZE WEBSITE!

Als uitzendbureau begrijpen wij heel goed

dat u per direct behoefte kunt hebben aan

versterking. Als het gaat om de flexibele

inzet van arbeidskrachten, bent u bij SWA

aan het juiste adres, want SWA weet van

werken.

Frisse kleuren, frisse krachtenSWA is arbeidsmarktspecialist in de techniek,

dus ook in de inkt & verf-branche. U kunt bij

ons terecht voor uitzending of detachering,

maar ook voor loopbaanadvies, outplacement

en nieuwe instroom via leer/werktrajecten.

Zaken doen met SWA?

Neem contact op met een van onze vestigin-

gen of mail naar: info@weetvanwerken.nl

Vestigingen:

SWA Amsterdam (020) 627 81 17

SWA Beverwijk (0251) 27 88 10

SWA Breda (076) 572 21 66

SWA Utrecht (030) 232 61 40

weetvanwerken.nl

verf & veiligheid

16

Een onderneming doet zich groener

of maatschappelijk verantwoorder

voor dan dat zij daadwerkelijk

is: greenwashing. Verwerpelijk

of een eerste stap op weg naar

vergroening? Verkenning van een

fenomeen.

T e k s t : J e s s e B u d d i n g e n J o s d e G r u i t e r

F o t o ’ s : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n

VErf & DuurzaamhEiD

Greenwashing: maatschappelijk verantwoord ondernemen als windowdressing

Verft groener dan groen!

“De oil-based economy gaat onbetaalbaar worden. Er moeten alternatieve grondstoffen worden gezocht.” Ge-broeders Van der Geest is een schilders- en vastgoedon-derhoudsbedrijf dat met natuurlijk geproduceerde lijnolieverf een voortrekkersrol wil vervullen in de schil-dersbranche. De door fabrikant rolsma geproduceerde verf heeft vlaszaad en natuurlijke pigmenten als basis. Sinds 2009 is Van der Geest gevestigd op een ‘duurzaam bedrijventerrein’ in Enschede. Een groene locatie, met veel bomen en milieuvriendelijke straatlantaarns. het bedrijfspand is voorzien van zonnepanelen en vurenhou-ten kozijnen.Duurzaamheid ‘all over the place’ dus. maar er is meer: Gebroeders Van der Geest bracht als eerste bedrijf in de schildersbranche een mVO-verslag uit, waarbij de letters mVO staan voor maatschappelijk verantwoord onderne-men.het verhaal van Van der Geest staat prominent op de website van mVO Nederland, ‘de nationale kennis- en netwerkorganisatie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen’, zoals de organisatie zichzelf afficheert. het schildersbedrijf is een voorbeeld van maatschappe-lijk verantwoord en duurzaam ondernemen zoals het is bedoeld.irenka van den hout van mVO Nederland kan zo nog een paar inspirerende voorbeelden noemen. “ik denk dan bij-voorbeeld aan flexa met zijn campagne ‘Kleur je clubhuis’ en drukkerij Opmeer, vorig jaar de mKB runner-up in de transparantiebenchmark van het ministerie van EL&i.”

Likje verfmVO en duurzaamheid zijn populaire termen. het lijkt alsof geen bedrijf er meer omheen kan. maar is een pro-duct duurzaam als er duurzaam op staat? ‘Greenwashing’ is in dit verband een veelzeggende term. Een likje groene verf op een product waar verder weinig duurzaams aan is. Of een bedrijf dat stuitend inconsequent is. Bijvoorbeeld adverteren met steun aan uNiCEf, maar het product laten maken door jonge kinderen in de Derde Wereld.

het is de vraag hoe bewust de afnemer op het verkeerde been wordt gezet. Sommige bedrijven willen ‘iets maat-schappelijks doen’, maar zien niet in dat het kernproces van het bedrijf ook aangepast moet worden om daadwer-kelijk maatschappelijk verantwoord bezig te zijn. Soms is greenwashing de eerste stap naar een ‘echt’ maatschap-pelijk verantwoord beleid.Een andere categorie bedrijven gebruikt het om milieuvriendelijk of maatschappelijk verantwoord over te komen, terwijl ze weten dat ze het niet zijn. Dat zijn de ‘echte’ greenwashers. Ook als claims niet worden waar-gemaakt, dragen zulke bedrijven hun gedrag graag breed uit.maar neemt greenwashing in Nederland in zijn alge-meenheid toe of af? maakt de verf- en inktsector zich er vaker schuldig aan dan andere sectoren? En wordt er ge-noeg gedaan om greenwashing te bestrijden? Niemand kan er harde uitspraken over doen, maar er vallen wel tendensen op te tekenen.

Paard van TrojeJan van Betten werkte de afgelopen 25 jaar bij beursge-noteerde bedrijven. “Veel managers houden zich bezig met een race to the bottom”, blikt hij op die periode te-rug. Een paar jaar geleden besloot hij het roer drastisch om te gooien. hij startte Nudge.“Nudge is een organisatie die de duurzame samenleving sneller dichterbij wil brengen op een economisch verant-woorde manier”, licht hij toe. “Bijvoorbeeld door een platform te bieden aan goede initiatieven. Nog steeds zijn sommige mensen met een oud spel bezig: als ik een groen label op de pot plak, dan verkoop ik misschien meer verf of inkt. maar vergeet niet dat de transparantie door internet enorm stijgt. zo’n tactiek kun je dus twee, drie jaar volhouden, daarna val je door de mand.”Die informatie is misschien wel verkrijgbaar via internet, maar hebben consumenten ook zin om dat allemaal op te zoeken in de bouwmarkt? “Klopt”, erkent Van Betten. “Dat is een wereldwijde tendens: de consument wordt

verf & veiligheid

17 23 - 2012verf&inkt

gek van al die keurmerken. Er is dan ook veel twijfel over de waarde ervan. Daarom zeg ik: laat mensen bij je ko-men kijken, ga de dialoog aan en win vertrouwen. Daar komen we vandaan, hier staan we, daar willen we naar-toe. Dat is new economy: transparantie, communicatie, integriteit: de gouden driehoek.”

SuperWijzerHij wijst op het bestaan van de zogenoemde SuperWijzer, een gratis app voor iPhone en Android. Met de SuperWij-zer ziet de consument in één oogopslag hoe milieu(on-)vriendelijk een product in de supermarkt is. Scan de streepjescode van het product met de camera van je te-lefoon en je ziet direct hoe goed of slecht het scoort. De SuperWijzer bevat nu al zo’n 16.000 producten, waaronder vlees, kaas, eieren en vleesvervangers. Ook vleeswaren en toetjes met zuivel zijn in de app opgenomen. Varkens in Nood heeft de SuperWijzer in samenwerking met Green-peace gemaakt. Bij elk product staat tevens vermeld hoe het scoort op het vlak van dierenwelzijn.

Van Betten: “Tot nu toe is de app 40.000 keer gedown-load. En zo’n app komt er ook voor verf. Dit is de toe-komst. Als je als fabrikant de gevraagde informatie niet levert, vertoont de app een rood stoplicht. Met andere woorden: niet kopen.” Greenwashing ziet hij opmerkelijk genoeg niet als puur negatief. “Het is de eerste stap op weg naar vergroening”, meent Van Betten. “Als je om die reden een keurmerk op je product plakt, haal je als het ware een Paard van Troje binnen. Je moet dan toch uitleggen waarom je dat label op de pot plakt. Dat dwingt je jezelf af te vragen: hoe wil ik het wel? Greenwashing is dus niet de goede weg, maar wel een weg.”Over de verfindustrie is hij kritisch: “Ik denk dat de sec-tor op het gebied van vergroening een stapje harder kan lopen. Een industrie van technisch gedreven mensen met wat minder contact met de maatschappij heeft het moei-lijker dan bijvoorbeeld de voedingsmiddelenfabrikant, die de hele dag in contact met zijn klanten staat. Maar bepaalde grondstoffen zijn bijna niet meer te krijgen.

Omdat ze zo schaars worden, wordt productie onmogelijk of heel duur. Daardoor wordt de verfindustrie geconfron-teerd met de vraag: hoe houden we dit betaalbaar en hoe lossen we het op? Dat zal tot innovaties moeten leiden.”

OmslagDoet de verfindustrie zich door de bank genomen groe-ner of maatschappelijk verantwoorder voor dan andere sectoren? “Ik denk het niet”, antwoordt Mark Beumer, hoofdredacteur van duurzaambedrijfsleven.nl. “De sec-tor is daar vrij terughoudend in. De buitenwacht legt na-melijk snel de associatie ‘verf is chemie’. Dat lijkt niet erg op duurzaamheid.Toch timmeren twee grote namen in de verfindustrie hard aan de weg op dit terrein: AkzoNobel en DSM. Beumer: “AkzoNobel begon met verduurzaming in 2002. Nu heeft het bijvoorbeeld een nieuwe coating voor containersche-pen ontwikkeld. Daardoor krijgen ze uiteindelijk minder weerstand en daalt het brandstofverbruik. Nu zorgen duurzame producten voor 22 procent van de omzet van AkzoNobel, in 2030 moet dat zijn opgelopen tot 30 pro-cent. DSM kent een bewogen verleden op milieugebied. Maar in de jaren negentig maakte het een omslag.” Van andere initiatieven in de verfindustrie is Beumer niet op de hoogte.Als grote uitdaging ziet hij de ontwikkeling naar her-gebruik van verf. “Wat doen we als de verf verbruikt is? Verbranden? We moeten andere manieren kunnen be-denken waardoor de kringloop sluit.” Dat de verfindus-trie hard bezig is met die ontwikkeling, is hem nog niet bekend.De sleutel om greenwashing tegen te gaan, is daadwer-kelijk duurzaam worden en dat vertellen, zo blijkt uit de gesprekken. Beumer: “Dat betekent niet dat je meteen honderd procent duurzaam moet produceren, maar stel wel meetbare doelen. De klanten zullen er in toenemen-de mate om vragen. En ze zullen geen genoegen nemen met een nietszeggend stickertje op de pot dat op geen enkele wijze de lading dekt.” •

VErf & DuurzAAMHEID

18

PPG-manager en Rondje Texel-prijswinnaar Guus Duray:

‘Motivatie brengt je verder dan talent’

PPG-manager Guus Duray heeft in het Midden-Oosten geleerd wat ondernemen is. Doe je in het Midden-

Oosten je best en durf je, dan wordt het ook wat, is zijn ervaring.

“Ooit in Dubai geweest?” vraagt hij strijdbaar. “Land je daar, dan zie je elke keer weer een ander Dubai. Er

wordt gebouwd in een ongelooflijk hoog tempo.”

T e k s t : A n t o n S t i g F o t o : P e t v a n d e r L u i j t g a a r d e n

Hoe komt iemand, amper van de technische school, op het idee in de jaren tachtig van de vorige eeuw voor zichzelf te beginnen in Saoedi-Arabië? Het was Durays vader, die zelf zaken deed met het Midden-Oosten, die zijn zoon op dat spoor had gezet. Na twee jaar pi-onieren in een eigen technisch installatiebedrijf met werkweken van klokje rond zeven dagen, kreeg hij een aanbod om bij ‘Midden-Oostenpionier’ Sigma Coatings te komen werken. Een kans die de in 1967 geboren Au-gustinus Johannes Wilhelm Duray, afstammeling uit ‘waarschijnlijk een familie van schoenmakende Hu-genoten’ met beide handen aangreep. Temeer omdat hij met zijn twee rechterhanden altijd al een voorliefde had voor techniek. Zo haalde hij als klein jongetje samen met zijn moeder de stofzuiger al uit elkaar als die stuk was. Al moest pa wel helpen met het weer in elkaar zetten. Oplossingen vinden voor problemen zit een Duray in het bloed. Hij ‘herkende’ en ‘omarmde’ dan ook al snel de techniek in verf. “Een technisch zeer vernuftig product, dat oplossingen biedt in bijna alles wat je om je heen kunt waarnemen”, zo weet hij intus-sen uit ruime ervaring sprekend.Sinds het begin van de jaren negentig weer terug in Nederland, heeft hij inmiddels als general manager

de verantwoording voor de businessunit Architectu-ral Coatings Noord-Europa: een verkooporganisatie, waarin Sigma Coatings het belangrijkste merk is. Van zijn periode in het Midden-Oosten herinnert hij zich nog dat begin jaren tachtig Maarten van Scherpen-zeel de eerste verffabriek bouwde in Saoedi-Arabië. “We zijn toen synthetische verf gaan maken in een land dat zich nog vooral moest bedienen van aan-gekleurde cementgebonden texturen”, blikt hij te-rug. “Leerzame jaren”, kwalificeert hij die tijd. Ook al was Saoedi-Arabië niet echt een land voor jonge westerlingen. “En ik was ook nog eens de jongste in het bedrijf. Wat ik echter van huis heb meegekregen is doorzetten. Zaken ook zien af te maken. Zakelijk had ik al het vertrouwen, maar ik kreeg er ook nog eens de ruimte om te ondernemen. Inspirerend ge-noeg om heimwee naar thuis naar de achtergrond te verdringen.”

H a r t v e r p a n dDuray ziet het huidige PPG Industries vooral als ‘een wereldspeler in coatings en specialties.’ Als een be-drijf ook waar hij zijn (technische) hart aan verpand zegt te hebben. Een bedrijf, zo vat hij samen, ‘dat zich

dagelijks inzet om technologie beschikbaar te maken in producten die onze klanten verder helpen.’“De kans dat uw auto, het vliegtuig waarmee u vliegt, het telefoontje, waarmee u belt en het blikje frisdrank dat u heeft gekocht, beschermd is met producten van PPG, acht ik zeer groot. Mijn eigen ideaal is mensen trots zien te maken op de dingen die ze doen. Wer-ken is misschien wel nodig om te leven, maar is het niet mooi als je werk je ook nog eens trots maakt?” Een wereld zonder coatings acht hij ondenkbaar. “Ze zorgen elke dag opnieuw voor een beter, veiliger en groener milieu.” Iets waar iedereen die in de verfwe-reld actief is, trots op mag zijn, vindt hij.

‘ M e k k a v a n v e r f ’Met wereldspelers als AkzoNobel en PPG Industries binnen eigen grenzen ziet Duray Nederland als het ‘Mekka van de verfwereld’.“Wie iets over verftechnologie en applicatiekunde (het schildersvak) wil leren, moet dus voornamelijk in Nederland zijn.” Een land waar volgens Duray de hele wereld met bewondering naar kijkt, zeker waar het gaat om de manier waarop verfindustrie, vastgoedon-derhoudsbedrijven en vastgoedbezitters met elkaar

DE MENS ACHTEr

19

samenwerken. “Wat dat betreft staat het onderhoud hier echt op een zeer hoog niveau. Al lijkt het soms wel of we te bescheiden zijn om dat hardop te durven zeggen.” Duray is lid van het VVVF-bestuur. Vanuit die functie is hij groot voorstander van verdergaande samenwerking in de keten. “De rol die de VVVF, samen met bijvoor-beeld VVVH, NBVT, Koninklijke Fosag, AEDES en NBVA, kan spelen in het bevorderen van samenwerking in de verticale keten is groot. Ons merk Sigma Coatings heeft zelf een aantal jaar geleden al eens een congres gewijd aan dat thema. Titel: ‘Een kijkje over de schut-ting.’ Want in de automobielindustrie is gebleken dat het uitknijpen van toeleveranciers kortstondig werkt. Innovaties kwamen niet meer tot stand. Wanneer nie-mand in de kolom nog verdient, stort het systeem in. Maar opeens bleken er setjes van samenwerkende ketenpartners te ontstaan, die wel in staat waren de faalkosten te reduceren, te blijven innoveren en dus geld te verdienen. Het leverde per saldo ook betere auto’s op.” Daarom moeten we ook in de bouwbranche integraal, over elkaars muurtje, naar oplossingen dur-ven zoeken, is zijn boodschap. “Alleen al in Nederland belopen de faalkosten nog zo’n tien miljard euro en ze

leveren de eindklant niets anders op dan ergernis en teleurstelling. Ik ben er van overtuigd dat we dit geld alleen kunnen oprapen als we bereid zijn de verschil-lende muurtjes te slechten en ons te richten op geza-menlijke oplossingen. Uiteindelijk moeten we het al-lemaal hebben van tevreden klanten, toch?”

C o a c h e n d l e i d e r s c h a pDuray is blij dat PPG zijn medewerkers ruimte en mo-gelijkheden biedt zichzelf te ontwikkelen, zoals hij dat ook zelf heeft kunnen doen. Gek op managementstu-dies en daaraan gerelateerde mensenthema’s, ‘vreet’ hij er tegenwoordig zelfs boeken over.“Bij PPG streven we coachend leiderschap na. Als medewerkers eenmaal begrijpen wat het doel omvat, kunnen ze hun vakmanschap en motivatie aanwenden om dat doel te bereiken. Die aanpak stimuleert ook de ontwikkeling van de medewerkers zelf. Verhoog je aldus het eigenaarschap, dan krijgt de klant een maxi-maal verantwoordelijke leverancier die overigens niet alleen doet wat hij zegt, maar hem natuurlijk ook nog eens technisch bijstaat. Een klant die zo wordt gehol-pen, komt geheid terug.”Het bewijs dat je in het leven met motivatie en door-

23 - 2012verf&inkt

zettingsvermogen vaak meer bereikt dan met talent alleen, heeft Duray ook privé bewezen. Bijvoorbeeld door tot twee keer toe tweede te worden bij het be-ruchte Rondje Texel, Europa’s grootste zeezeilrace voor honderden catamaranzeilers. “De eerste keer dat ik meedeed werden de weersomstandigheden steeds slechter. Overal om mij heen zag ik boten omgaan en mensen in het water liggen. De chaos was compleet. Later bleek dat slechts een derde van de 700 boten de finish zou bereiken. Wat mij toen overeind hield was een vriend, die al de hele wedstrijd vlak voor me zeil-de. Ik dacht: zolang ik hem nog niet heb ingehaald, móet ik door! Het duurde tot een mijl of vier voor de finish tot ik hem inhaalde. ‘Nooit meer’, was het eer-ste wat ik zei toen ik mijn oude Prindle 15 het strand op zeilde. Maar een jaar later deed ik het toch weer.” Graag op het water willen zijn is een rode draad door zijn leven. “Mijn mooiste vakantiebaantje ooit was een hele zomer lang jachten overbrengen naar Scan-dinavië. Dat deden we voor eigenaren die er zelf geen tijd voor hadden. Dat is goed bekeken: geen kosten hebben aan een boot, maar wel het plezier ervan. Nu zit ik zelf met het dilemma: wel een boot, maar helaas geen tijd om te varen!”

“Alleen al in Nederland belopen de faalkosten nog zo’n tien miljard euro.”

DE MENS ACHTER

20

In een tijd dat Facebook, Twitter en LinkedIn nagenoeg het bestaansrecht bepalen,

vraagt het bedrijfsleven zich af hoe het moet omgaan met deze nieuwe media.

Leveren social media gouden kansen op of is het beter om aan de zijlijn te blijven

staan? Ervaringsdeskundige Inge Janse geeft antwoord.

T e k s t : D o r i n e v a n K e s t e r e nF o t o ’ s : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n

tiemiddelen: het is geen eenrichtingsverkeer. Dat bete-kent dat mensen kunnen reageren op de informatie die je de wereld in stuurt en deze informatie zelf ook weer verder kunnen verspreiden.”Volgens Janse vraagt het gebruik van social media planning en een serieuze tijdsinvestering. “Daar hoef je als bedrijf niet bang voor te zijn, maar je moet het je wel realiseren.”

Niet blindstaren De resultaten van het gebruik van social media zijn las-tig te meten, omdat deze communicatiemiddelen vooral geschikt zijn om informatie te verspreiden en naamsbe-kendheid te vergroten. “Je ziet wel dat bedrijven het in cijfers willen vatten. Dat is niet altijd een goed idee. Je kunt wel zeggen: ik wil over twee maanden driehonderd volgers op Twitter hebben of driehonderd vrienden op Facebook, maar dat zegt niet zo veel. Het krijgen van zo veel mogelijk vrienden of volgers is niet zo moeilijk: het gaat erom wie dat precies zijn en wat ze doen met de in-formatie die je ze geeft. Daarom moeten bedrijven zich niet blindstaren op de harde cijfers.”Er bestaan verschillende vormen van social media. Ze dienen allemaal om in contact te komen met mensen, maar werken op een andere manier. Facebook, Twitter en LinkedIn zijn de bekendste en grootste sociale net-werksites. Pinterest is de nieuwste hype. Het gebruik van al deze sites is gratis, al moet er voor bepaalde

VErF & nIEuwE mEDIa

Bedrijven en social media: een gouden kans?

diensten op LinkedIn worden betaald. “Het is belang-rijk dat bedrijven die actief willen zijn met social media, kiezen voor de vorm die het beste bij hun doelen past.”

Facebook en TwitterJanse kwalificeert Facebook als een ‘heel erg persoon-lijk medium, waarop veel bedrijven actief zijn’. Het is volgens hem vooral geschikt voor bedrijven die pro-ducten maken waarmee eindgebruikers bekend zijn. “Je ziet dat mensen het leuk vinden om vriend of fan te worden van een bepaald merk. Mensen identificeren zich immers met merken. Voor bedrijven biedt dat voor-al het voordeel dat ze een virtueel netwerk opbouwen van mensen die geïnteresseerd zijn in hun producten. Die kunnen ze via Facebook dan weer informeren over acties of campagnes.”Twitter is om twee redenen handig, aldus Janse: het is een snelle manier om informatie te verspreiden en een laagdrempelige methode om contact aan te gaan. “mensen kunnen immers direct reageren op je berich-ten. Bij Twitter gaat het om volgen en gevolgd worden. Je moet dus zoeken naar de mensen die mogelijk voor jou interessant zijn. Dat kun je doen door op begrippen te zoeken. Ik kan bijvoorbeeld zien wie de afgelopen tijd getwitterd heeft over ‘verf’ of ‘drukinkt’ en zo weet ik welke mensen er mogelijk in mijn producten of infor-matie geïnteresseerd zijn. Die kan ik dan gaan volgen in de hoop dat ze dat ook bij mij gaan doen. Dat is overi-

Inge Janse is bij branchevereniging VnCI verantwoor-delijk voor alles wat te maken heeft met nieuwe media. Hij geeft workshops en presentaties aan bedrijven over nut en noodzaak van social media. “Bij het bedrijfsle-ven heerst vaak het idee dat ze per se iets moeten met de nieuwe mediavormen, dat ze de boot missen als ze de social media links laten liggen. maar dat is niet zo. uiteindelijk vormen social media gewoon een commu-nicatiekanaal. Het is nieuw, maar allemaal niet zo ont-zettend spectaculair.”

Communicatiestrategiewat hebben we eraan en wat kunnen we ermee? Dat zijn volgens Janse de eerste vragen die bedrijven moeten stellen over nieuwe media. Het heeft geen zin om maar gewoon een account aan te maken bij Face-book of Twitter en er dan af en toe een stagiair naar te laten kijken. “Er moet wel een duidelijk doel zijn: het gebruik van social media moet onderdeel zijn van de totale communicatiestrategie. Voor sommige bedrij-ven kan het positief zijn om op een snelle manier met veel mensen in contact te treden, bijvoorbeeld makers van producten die bij eindgebruikers terechtkomen. Voor bedrijven die midden in de keten zitten, heeft dat geen of veel minder meerwaarde.”Social media vormen een laagdrempelige manier om met groepen van klanten of partners in contact te komen. “We hebben het over interactieve communica-

21 23 - 2012verf&inkt

plek voor bedrijven die vacatures willen uitzetten. Via deze site worden vacatures namelijk heel gericht naar de relevante groepen gestuurd.”Pinterest, ten slotte, is de nieuwste hype. “Het is ei-genlijk een collectie mooie plaatjes. Voor bedrijven die mooie dingen maken - en dat kan ik me in de verf zeker voorstellen - kan dit een goed middel zijn om nieuwe producten te presenteren. Omdat het ook een netwerk-site is, kun je hier ook weer proberen aan te sluiten op andere gebruikers en zo aandacht te creëren voor je producten.”

Nuttig?Of het gebruik van social media zinvol is, hangt dus heel erg af van het type bedrijf en de gekozen strategie. “Ik vind dat alle bedrijven er goed over na moeten denken. Bedrijven die tot de conclusie komen dat social media geen meerwaarde hebben, moeten het gewoon niet doen. Als deze keuze weloverwogen gemaakt wordt, ben je wel af van de angst de boot te missen en kun je je gaan richten op andere en effectievere communicatiekanalen.” Bedrijven die er wel wat in zien, moeten vooral niet bang zijn om te experimenteren. “Het kan geen kwaad om het een tijd lang de kans te geven. Als het niet werkt, is er nog steeds geen man overboord. Een Twitteraccount of een Facebookaanmelding is zo weer vergeten, want in-ternet is en blijft een vluchtig medium.” •

VErF & niEuwE mEdiA

gens wel de twittercode, dat je zelf ook weer de perso-nen gaat volgen die dat bij jou doen. Zo creëer je relatief snel een groot netwerk.”

LinkedIn en PinterestLinkedin is het meest zakelijke netwerk. “Als VnCi ma-ken wij hier veel gebruik van, onder andere om de dis-cussie aan te gaan met onze leden en andere stakehol-ders. Linkedin wordt vaak gebruikt door mensen die op zoek zijn naar een nieuwe baan en is daarom een goede

Welke social media?

• Facebook is een sociale netwerksite met wereldwijd meer dan 900 miljoen gebruikers. de deelnemers maken een persoonlijk pro-fiel aan en kunnen dan voorkeuren, hobby’s, berichten, foto’s, internetlinks en bijvoor-beeld muziek delen met vrienden. www.facebook.com

• Twitter is een internetdienst waarmee ge-bruikers berichtjes van maximaal 140 tekens kunnen publiceren. Gebruikers kunnen zich abonneren op de berichten van anderen (‘volgen’). www.twitter.com

• Linkedin is een sociaal netwerk waar de deelnemers vooral gebruikmaken van elkaars zakelijke contacten. www.linkedin.com

• Pinterest is het buitenbeentje in dit rijtje. Het is een virtueel prikbord en vooral in trek bij een vrouwelijke doelgroep (80 procent van de gebruikers). Gebruikers kunnen eigen moodboards aanmaken met afbeeldingen. www.pinterest.com

Winkels op Facebook

door het grote aantal gebruikers leek het zo’n goed idee: een winkel openen op Facebook. Veel, vooral Amerikaanse, bedrijven probeerden zoiets het af-gelopen jaar. maar uit onderzoek van mashable, het toonaangevende internettijdschrift over social media, blijkt dat verreweg de meeste bedrijven hun verkoopactiviteiten op de netwerksite snel weer gestaakt hebben. de meeste bezoekers van Face-book gebruiken de site om contact te houden met hun vrienden en willen er geen inkopen op doen. “Het was alsof je iets probeerde te verkopen aan mensen die met hun vrienden aan de bar zitten”, aldus een woordvoerder van een van de bedrijven.

Janse: ‘Uiteindelijk vormen social media gewoon een communicatiekanaal. Het is nieuw, maar allemaal niet zo ontzettend spectaculair’

22

Voor grondstoffen en halffabricaten die in de Europese Unie niet of

nauwelijks te krijgen zijn kunnen verf- en drukinktfabrikanten zogenoemde

‘tariefschorsingen’ aanvragen. Wordt er een tariefschorsing toegepast, dan

betalen ze over de invoer van dat product geen rechten meer. En het aanvragen

van een tariefschorsing is opvallend eenvoudig.

T e k s t : P e t e r B o o r s m aF o t o ’ s : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n

VErf & markt

Door tariefschorsingen voor grondstoffen en halffabricaten kan industrie miljoenen besparen

‘Bedrijven laten geld

liggen’

‘Bedrijven laten geld liggen’ - kan dat niet als kop boven het artikel komen?, vraagt annelies maris van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie zich af. Heel graag wil ze de ‘tariefschorsin-gen’ bij de verf- en drukinktindustrie onder de aan-dacht brengen, omdat ze sterk het idee heeft dat er te weinig gebruik van wordt gemaakt.Ja hoor, dat kan: bedrijven laten geld liggen, dus.

BeschermingBedrijven die goederen importeren van buiten de Euro-pese Unie betalen invoerheffingen. Die zijn ingesteld om de producenten in de lidstaten te beschermen tegenover concurrenten van buiten de Europese Unie. Nu kan het gebeuren dat een bepaalde grondstof of halffabricaat niet in Europa wordt geproduceerd. Of er wordt te wei-nig geproduceerd. Dat zou de Europese verwerkers in een nadelige positie kunnen brengen ten opzichte van, zeg, hun amerikaanse concurrenten. Daarom kunnen bedrijven voor die goederen zogenoemde ‘tariefschor-singen’ aanvragen. Wordt de tariefschorsing toegekend, dan hoeven er over de import van die goederen geen in-voerrechten te worden betaald.

BesparingenDe tariefschorsing is een mooie regeling die sommige bedrijven miljoenen euro’s aan besparingen kan ople-veren. toch worden er minder aanvragen gedaan dan maris en haar collega, die de regeling uitvoeren, had-den verwacht. “Ik denk dat bedrijven terugschrikken van de term ‘Europese regeling’. misschien roept dat associaties op met het invullen van stapels formulie-ren en ondoorgrondelijke bureaucratieën. In werke-lijkheid is de regeling helemaal niet ingewikkeld. Het aanvragen van een tariefschorsing kost een dagdeel – hooguit twee dagdelen. En wij helpen de ondernemers vervolgens wel door de procedure heen.”Een tariefschorsing kan worden aangevraagd als aan drie voorwaarden wordt voldaan. Zo moet het gaan om een grondstof of halffabricaat dat een verdere bewer-king zal ondergaan. Verder moet het zo zijn dat het product niet of onvoldoende wordt geproduceerd in de Europese Unie en er ook geen vergelijkbaar of concur-rerend product beschikbaar is. En: de invoerrechten op het te importeren product bedragen meer dan 15.000 euro per jaar. Dat mag ook de besparing zijn over de import van meerdere bedrijven. Vaak gaat het bij tariefschorsingen om bijzondere che-mische stoffen, speciale onderdelen voor elektronica

23 - 2012verf&inkt

De hele procedure duurt ongeveer een jaar. Aanvragen die in maart zijn ingediend, treden als ze worden toege-wezen op 1 januari van het jaar daarop in werking. Een tariefschorsing geldt voor alle landen van de Europese Unie en heeft een geldigheidsduur van vijf jaar. Daarna kan de schorsing eventueel verlengd worden. Voor producten die wél binnen de Europese Unie worden geproduceerd maar niet in voldoende mate, kan een ta-riefcontingent of tariefquotum worden aangevraagd voor de hoeveelheid die niet verkrijgbaar is binnen de EU.

RisicoIn de verfindustrie is de receptuur heel belangrijk. Loopt een verffabrikant die tariefschorsing aanvraagt dan niet het risico dat hij zijn bedrijfsgeheimen prijsgeeft?“Nee”, antwoordt Maris resoluut. “We hebben een heel goede samenwerking met het Douane Laborato-rium. Zij hebben voldoende aan een omschrijving als ‘een product bestaande uit onder meer product A en product B en nog vier andere stoffen’. Het gaat er om dat de douane voldoende houvast heeft om het pro-duct te kunnen identificeren.” •

of producten uit exotisch fruit. In de verf- en druk-industrie zijn sommige pigmenten niet of nauwelijks in Europa te krijgen. Voor sommige pigmenten zijn ta-riefschorsingen toegewezen, voor andere zijn ze aan-gevraagd. Momenteel zijn er zo’n 1.500 schorsingen, waardoor het Nederlandse bedrijfsleven ongeveer 25 tot 30 miljoen euro op jaarbasis weet te besparen.

AanvragenAanvragen kunnen het hele jaar door worden ingediend bij het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. De aanvrager moet aangeven om welke goede-rencode het gaat, waarvoor hij het product wil gebruiken en om welke hoeveelheid het gaat. Samen met het Douane Laboratorium beoordeelt het ministerie dan of de aanvraag juist is ingevuld. Het Douane Laboratorium onderzoekt – kosteloos – een monster om na te gaan wat er precies in het product zit. Twee keer per jaar – in maart en september – stuurt het ministerie de juist ingevulde aanvragen door naar de Europese Commissie, die er één grote Europese lijst van maakt. Maris stuurt deze lijst ook door naar brancheorganisaties zoals de FME en de VNCI. “Het is zaak deze lijst goed te controleren. Want het kan natuurlijk gebeuren dat er tariefschorsing wordt aangevraagd voor een product dat wel degelijk door een Europees bedrijf wordt geproduceerd. Is er een producent uit één van de lidstaten die bezwaar maakt, dan moeten aanvrager en opposant met elkaar in overleg. Soms blijken de producten dan nét anders te zijn. Maar er is ook een bedrijf dat tariefschorsing heeft aangevraagd dat nu misschien in zee gaat met een Tsjechische leverancier die hij nog niet kende.”Want een bedrijf dat bezwaar maakt, staat wel sterk, be-nadrukt Maris. “Het is ten slotte een uitzondering op een regel om de Europese producenten te beschermen.”

Hoe zit het nu met titaandioxide?

Titaandioxide is een zeer belangrijke grondstof voor verf. Nadat er in 2009 als gevolg van de crisis enkele producenten waren omgevallen, schoot de prijs omhoog. Een tariefschorsing werd aangevraagd en toegekend. Maar al snel werd er bezwaar aangetekend door een Europese produ-cent. Het bezwaar en de lobby van de producent waren zo overtuigend dat besloten is de tarief-schorsing per 1 juli weer ongedaan te maken. In mei startte de Europese koepel van de verf- en inktindustrie CEPE een actie om de tariefschor-sing in stand te houden. Maar de race was al ge-lopen, CEPE was gewoon te laat, aldus Annelies Maris.

Vanaf die datum is de heffing op de import van deze grondstof weer van kracht. Het normale tarief is 6,5 procent.

Voor meer informatie, zie: http://www.rijksover-heid.nl/onderwerpen/internationaal-onderne-men/tariefschorsingen

Maris: ‘Ik denk dat bedrijven

terugschrikken van de term ‘Europese

regeling’. Misschien roept dat associaties op met het invullen

van stapels formulieren en

ondoorgrondelijke bureaucratieën’

232323

duurzaam onderhoud

GEspot

Kapstok“Bij de voetbalclub nemen mensen initiatief

en verantwoordelijkheid, op het werk hangen ze hun hersenen nog wel eens aan de kapstok. Als werkgever moet je zorgen dat mensen op

de werkvloer zelf initiatief nemen”(Hoogleraar strategisch management aan de Erasmus Universiteit Henk Volberda in het FD

van 13 juni)

Missen“Van de pakweg 40.000 mensen die vorig jaar afstudeerden, was tien procent psycholoog. En nog eens tien procent studeerde commu-nicatiewetenschappen. Ik wist niet eens dat

dit een studie was. Ondertussen missen we de komende vijf jaar 150.000 techneuten”

(Oud-Shelltopman Jeroen van der Veer tijdens een lezing voor printerfabrikant Océ op de

Floriade, op 12 juni)

Bedrijfsbelang“Loyaliteit van de werknemer jegens de werk-

gever vereist namelijk ook het omgekeerde: dat de bedrijfsleiding loyaal is aan haar

personeel. Laat het personeel de leiding koud, doordat de leiding dit als wegwerpwerknemers

beschouwt, die dankzij tijdelijke contracten elk moment op de vuilnisbelt gekieperd kun-

nen worden, dan zal dat personeel zich ook daarnaar gaan gedragen: dan laat omgekeerd ook het bedrijfsbelang de werknemers koud”(Cultuurhistoricus en columnist Thomas von

der Dunk, in de Volkskrant van 18 juni)

pleister op de ziel“Ontslag aangezegd krijgen én iemand

persoonlijk ontslag aanzeggen, is door de heersende moraal een ernstig verwondend

gebeuren. Het verplicht voorafgaand wegen door een onafhankelijke derde van die aan-zegging, is voor beide partijen - werkgever

en werknemer – meer dan een pleister op de wonde, het is een pleister op de ziel”

(Sociaal adviseur Ronald de Leij van de Alge-mene Werkgeversvereniging Nederland AWVN

pleit voor handhaving van de preventieve ontslagtoets, in de Volkskrant van 21 juni)

23

24

De sluisdeuren, spuitorens en bruggen van de

Houtribsluizen in Lelystad zijn weer optimaal beschermd tegen de krachten van de natuur. De

afgelopen anderhalf jaar is niet alleen het beton gerepareerd, maar zijn ook alle vitale technische

onderdelen nagekeken en waar nodig hersteld. Een drielaags coatingsysteem van International Paint zorgt ervoor dat de buitenkant van het sluizencomplex zeker

weer twintig jaar meekan.

T e k s t : A d r i a a n v a n H o o i j d o n kF o t o ’ s : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n

De Houtribsluizen vormen een belangrijke schakel in de vaarroute tussen Rotterdam/Amsterdam en het noorden en noordoosten van Nederland. Jaarlijks pas-seren er ruim 50.000 schepen. Na de heropening in het voorjaar door hoofdingenieur-directeur Theo van Ga-zelle van Rijkswaterstaat IJsselmeergebied, kwam er tot grote vreugde van de scheepvaartsector een eind aan de anderhalf jaar durende overlast. Zo was de weste-lijke sluiskolk enkele maanden volledig gestremd voor de beroeps- en pleziervaart, die overigens wel gebruik kon maken van de oostelijke sluiskolk. Volgens directeur André van Ginkel van de gelijknamige Van Ginkel Groep is het renovatieproject in verschillen-de fasen uitgevoerd. “Met behulp van een kraan hebben we eerst tien sluisdeuren van acht bij tien meter uit het water gehesen. In een loods die wij speciaal voor deze klus op de wal hadden gebouwd, hebben we de deuren met water gereinigd. Met behulp van een compressor hebben we de deuren vervolgens onder hoge druk met gemalen resten van hoogovenslak gestraald om ze klaar te maken voor het nieuwe coatingsysteem. In totaal zat er een paar maanden tussen voor we met de andere tien exemplaren aan de slag konden gaan. Het was immers

VERf & oNDERHouD

Eerste grote onderhoudsbeurt sinds aanleg in 1976

Gerenoveerde Houtribsluizen

kunnen weer jaren mee

25 23 - 2012verf&inkt

hebben plaatsgevonden om onder meer staal van wa-tergedragen coatings te voorzien, maar dat die voor-alsnog niet tot optimale resultaten hebben geleid. “Het nadeel van watergedragen verven is dat je ze onder speciale condities moet aanbrengen. Tijdens de renovatie van de Houtribsluizen werd er vooral buiten gewerkt en dat zijn nu eenmaal niet de meest gunsti-ge omstandigheden. Aan de luchtvochtigheid hadden we in de speciale loods die voor deze klus is gebouwd wellicht iets kunnen doen, maar daar zijn alleen de sluisdeuren van de drielaagse coating voorzien.” Het nieuwe coatingsysteem gaat volgens Geelkerken mi-nimaal twintig jaar mee. “Dat betekent overigens niet dat er daarna weer een volledig nieuw systeem moet komen. Meestal volstaat het om de toplaag te reini-gen, beschadigingen bij te werken en een nieuwe laag aan te brengen.”

BezuinigingenRijkswaterstaat is momenteel op verschillende plaat-sen in ons land bezig met onderhoudswerkzaamheden aan vergelijkbare objecten. Zo werd onlangs gestart met de gedeeltelijke renovatie van de Van Brienen-

oordbrug. Daarbij worden vooralsnog alleen de ge-boortepunten van de bogen (daar waar de bogen ver-bonden zijn aan het rijdek) van een nieuwe verflaag voorzien. Het gaat om slechts enkele vierkante meters in het kader van groot onderhoud aan het asfalt en de voegen. De bogen worden volgens Rijkswaterstaat in een latere fase geconserveerd. André van Ginkel wijst erop dat de geplande grote onderhoudsprojecten van Rijkswaterstaat vooralsnog wel doorgang vinden, maar dat vooral de kleinere onderhoudswerkzaam-heden, zoals opschuren en verven, vaak worden uit-gesteld. “Dat zal ongetwijfeld met bezuinigingen als gevolg van de crisis hebben te maken. Tegelijkertijd vinden er zeker nog wel grote projecten plaats. Zo hebben wij onlangs nog ingeschreven op een om-vangrijk project in Limburg, waarbij in opdracht van Rijkswaterstaat, in totaal 65 bruggen en sluizen on-derhouden moeten worden.” •

VeRf & onDeRHouD

niet mogelijk om alle deuren tegelijk te behandelen, want dan zou het scheepvaartverkeer volledig gestremd zijn. Daarna hebben we vergelijkbare werkzaamheden uitgevoerd voor de bruggen en de spuitorens.” ondanks het feit dat het de eerste grote onderhoudsbeurt aan het complex was sinds de aanleg in 1976, waren de sluis-deuren en de bruggen volgens Van Ginkel in een redelij-ke conditie. Dat gold overigens niet voor de spuitorens, die dringend aan onderhoud toe waren.

Drielaags systeemVerfproducent International Paint, onderdeel van Akzonobel, was verantwoordelijk voor de levering van de benodigde duizenden liters verf. Volgens ma-nager Geert Geelkerken gaat het om een drielaags coatingsysteem dat de schilders door middel van een zogeheten airless pomp in verschillende fasen heb-ben aangebracht. “onze producten Intercure en In-terthaan zijn gebruikt voor alle delen boven water en voor de delen onder water is Interzone 954 ingezet. Deze producten bevatten zo min mogelijk oplosmid-delen om het milieu zoveel mogelijk te beschermen.” Hij benadrukt dat er inmiddels verschillende proeven

‘Klein onderhoud uitgesteld door crisis’

26

Transparantie en verantwoordelijkheid

zijn tegenwoordig ook bij

familiebedrijven gevleugelde

woorden. De aandacht voor goed

bestuur neemt toe, zegt Ilse

Matser van het Centrum van het

Familiebedrijf. “Steeds meer

familiebedrijven betrekken mensen

van buiten bij hun strategie.”

T e k s t : H a n s K l i pF o t o : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n

verF & onDerneMIng

groeiende aandacht voor goed bestuur in familiebedrijf

‘Betrek mensen van buiten bij je

strategie’concurrentie en het toenemend aantal aanbestedingen door de overheid. Anderzijds hangt de groeiende inte-resse voor goed bestuur samen met ontwikkelingen in het eigen bedrijf. Matser haalt het groeimodel van greiner aan waarin vijf ontwikkelingsfasen van een bedrijf worden onder-scheiden. “om in een volgende fase te belanden, moet je eerst door een crisis heen en een nieuwe aanpak be-denken. Bijvoorbeeld: het bedrijf dat je hebt opgericht groeit door naar dertig mensen. Je weet niet alles zelf meer. Dat vraagt om een andere structuur. De roep om transparantie neemt toe. Je moet je kunnen verant-woorden tegenover je stakeholders. Je moet ook aan het personeel duidelijkheid geven over zaken als de strategie en de financiële situatie. Daarmee straal je uit dat je professioneel bent.”Bij onze zuiderburen zijn ze wat verder, vindt Matser. “België heeft de code-Buijsse voor niet-beursgeno-teerde bedrijven. De code is niet verplicht. Het is een soort naslagwerk waar je uit kunt halen wat voor jou van belang is. De Belgen spreken over deugdelijk onderne-merschap. Je moet betrouwbaar zijn richting stakehol-ders. Dan gaat het niet alleen over de klanten, het per-soneel en de leveranciers, maar ook over de eigenaren en de bank.”

Opvolgingeen belangrijk thema binnen familiebedrijven is op-volging. Matser illustreert dit met behulp van het drie-cirkelmodel van Tagiuri en Davis. Hierin worden drie subsystemen onderscheiden: bedrijf, familie en eigendom. “Typerend voor een familiebedrijf is dat de familie niet losstaat van de twee andere subsystemen. Zij overlappen elkaar. De directeur-grootaandeelhouder vervult alle drie de rollen.”Matser geeft een voorbeeld. “Het komt vaak voor dat een van de kinderen de leiding overneemt en een deel van de aandelen in bezit krijgt, terwijl de vader of moe-der ook eigenaar blijft. Je wilt niet dat deze aandeel-

Moeten familiebedrijven vrezen dat de overheid een code voor goed bestuur oplegt naar het voorbeeld van beursgenoteerde bedrijven? De mediapubliciteit over een net verschenen onderzoek van PwC (zie kader) doet vermoeden van wel. volgens Ilse Matser, directeur van het Centrum van het Familiebedrijf, wordt de soep niet zo heet gegeten. “Ik ben verbaasd over de wat alarmerende berichtgeving in de pers. een verplichte code is niet aan de orde.”

LaagdrempeligHet Centrum van het Familiebedrijf in Utrecht informeert ondernemers en families over eigendoms- en manage-mentvraagstukken van familiebedrijven. Matser: “Wij zijn een onafhankelijk kenniscentrum. We verspreiden op een laagdrempelige manier kennis en laten onderzoek doen.” Matser is naast directeur van dit centrum ook lector Fa-miliebedrijven op Hogeschool Windesheim in Zwolle. Hier houden meerdere onderzoekers zich met het thema bezig. Matser weet uit eigen ervaring wat een familiebedrijf inhoudt. “Mijn broer runt een meubelzaak in Amersfoort die hij heeft overgenomen van mijn ouders. Ik heb er zelf ook een tijdje gewerkt.” volgens Matser is er in ons land weinig aandacht voor het specifieke karakter van het fa-miliebedrijf. “Mijn missie is dat het vakgebied van fami-liebedrijfskunde de plek krijgt die het verdient.”Windesheim is een onderzoek gestart naar het bestuur van twintig familiebedrijven in het midden- en kleinbedrijf. Zij komen uit verschillende sectoren. een van de deelne-mers is van Wijhe verf. Matser: “De bedrijven hebben zich aangemeld omdat ze zoeken naar een nieuw instrument van goed bestuur. Dat kan een raad van Advies, een raad van Commissarissen of een familiestatuut zijn. We volgen hen twee jaar lang. Daarna publiceren we good practices.”

Roep om transparantieDe belangstelling voor goed bestuur in familiebedrij-ven neemt toe, constateert Matser. Dat komt enerzijds door trends in de samenleving zoals de steeds grotere

Familiebedrijven zijn zeer belangrijk binnen onze economie. Zo’n 69 procent van alle nederlandse bedrijven (zelfstandige ondernemers niet mee-gerekend) is in handen van een familie; in de in-dustrie gaat het om 65 procent. De familiebedrij-ven zijn verantwoordelijk voor 53 procent van het bruto nationaal product (bnp). Zij bieden onder-dak aan 49 procent van de werknemers in ons land.Bron: onderzoek Nyenrode Business Universiteit (2010).

27 23 - 2012verf&inkt

“Dan bestaat de Raad van Commissarissen soms alleen op papier. De leden komen twee keer per jaar bij elkaar en dat is het wel. Bij het familiebedrijf is het ook een beetje zoeken naar de goede rol van de commissaris. De directeur is vaak tevens aandeelhouder en de commis-saris zit daartussen. Hij is dikwijls meer adviseur dan toezichthouder.”Een familiestatuut is eveneens een geschikt instru-ment om goed bestuur te verstevigen. De familie zet een aantal uitgangspunten op papier hoe ze met het bedrijf omgaat. Wat is onze bedrijfsvisie? Willen we

vERf & onDERnEming

houder zich de hele tijd bemoeit met het bedrijf, maar je moet wel verantwoording afleggen. Dat is echt een bestuursvraagstuk. Dat kun je bijvoorbeeld oplossen door een Raad van Advies of een Raad van Commissa-rissen waarin de ouder zit.”

Vrijwillige raadvolgens matser kan een familiebedrijf veel baat heb-ben bij een Raad van Advies. Hierin zitten meestal twee of drie mensen van buiten, eventueel aangevuld met een familielid. Een dergelijke raad is nog niet ge-bruikelijk maar steeds meer bedrijven denken er wel over na, zegt matser. “De raad is puur vrijwillig. Een bekende uitspraak is: de ondernemer werkt te vaak in zijn bedrijf en niet aan zijn bedrijf. Deze tendens is bij familiebedrijven nog iets sterker. De Raad van Ad-vies is een hartstikke mooi klankbord. Je haalt relatief goedkope adviseurs naar binnen die erg betrokken zijn bij je bedrijf. Stel samen met de externe mensen een strategie voor de lange termijn vast en houd je eraan. Uit onderzoek blijkt dat bedrijven die het zo aanpakken succesvoller zijn.”Toch is de stap in de praktijk nog vaak te groot. veel on-dernemers hebben er moeite mee om buitenstaanders in de keuken te laten kijken. matser: “De ondernemer moet het echt willen. Soms installeert een bedrijf een Raad van Advies, maar gaat het al snel mis wanneer de strategie wordt besproken en er cijfers op tafel moeten komen. Denk dus goed na waarom je een Raad van Ad-vies wilt en wie het geschikte profiel heeft. Ben je van plan te gaan exporteren? Zoek dan iemand met veel in-ternationale ervaring. Zoiets moet je goed organiseren en dat kost tijd.”

Rol van commissarisgrote familiebedrijven hebben meestal een Raad van Commissarissen. Dit instituut is juridisch erkend. ook sommige kleinere bedrijven hebben een dergelijke raad omdat dat in het verleden zo is geregeld. matser:

Toenemende noodzaak van goed bestuur

PricewaterhouseCoopers (PwC) heeft in juni de resultaten van het onderzoek Waken over waarde(n) gepubliceerd. Hierin staat de vraag centraal: hoe stuur je op de familie- en kernwaarden in de cultuur van het familiebedrijf? voor het onderzoek zijn directeuren-grootaandeelhouders, opvolgers, bestuurders en commissarissen geïnter-viewd. De onderzoekers signaleren dat een sterke cultuur dikwijls fungeert als extra kracht voor familiebedrijven. Het risico is dat de cultuur door oude tradities en onuitgesproken verwachtingen verstikkend werkt.

Vijf dilemma’sveel familiebedrijven hebben in de praktijk te maken met vijf dilemma’s:- Het sociale profiel bemoeilijkt het nemen van rationele beslissingen als de omstandigheden daarom vragen.- veel familiebedrijven koesteren de oprichterscultuur die het succes heeft ingeleid. Het gevaar is dat een monocultuur ontstaat: star, in zichzelf gekeerd en met een grote kans op conflicten.- Zowel een te sterke betrokkenheid als een te grote afstand van de familie ten opzichte van de onderneming verhoogt het risico op conflicten over opvolging, zeggenschap, dividend en verzilvering van aandeelhouder- waarde.- De informele cultuur laat zich volgens veel bestuurders moeilijk vangen in formele regels. managers en medewerkers die van buiten komen, kunnen hierop stuklopen.- Het familiebedrijf is vaak van nature gesloten van aard. Het bedrijf is niet gewend aan externe inmenging van ondernemingsraad, commissarissen, vakbonden en overheid, terwijl wel steeds meer om verantwoording en openheid wordt gevraagd.

Overtuigend leiderschapDoor alle in- en externe ontwikkelingen neemt de noodzaak van goed bestuur toe, stellen de onderzoekers. Dat zorgt ervoor dat de gekoesterde waarden de groei en ontwikkeling van het bedrijf niet belemmeren. Door goed be-stuur is het ook mogelijk om nieuwe externe verantwoordelijkheden op te pakken, zoals het vinden van een goede balans tussen eigen belangen en belangen van stakeholders en de verantwoording van keuzes naar buiten toe. volgens PwC neemt de maatschappelijke roep om externe regelgeving voor goed bestuur van familiebedrij-ven toe. Een groot aantal geïnterviewde bestuurders en commissarissen vindt een code voor familiebedrij-ven overbodig. Door het bedrijfskarakter is er in hun ogen al een sterke sociale controle. Zelfregulering heeft echter diverse zwakten, zoals het gebrek aan explicitering, externe verantwoording en transparantie. Deze nadelen kunnen worden voorkomen door een stevige verankering van cultuur en gedrag, bijvoorbeeld in een familiestatuut. Een familiebedrijf toont hiermee overtuigend leiderschap naar alle stakeholders en brengt een dialoog op gang over de dilemma’s waarmee bestuurders en commissarissen worstelen.

Het onderzoek Waken over waarde(n) is te downloaden vanaf de site www.pwc.nl (bij ‘publicaties’). In het rapport staan tien vragen waarmee snel een beeld is te vormen van de cultuur in het eigen familiebedrijf.

Matser: “Stel samen met de externe mensen een strategie voor de lange termijn vast en houd je eraan.”

bijvoorbeeld dat het bedrijf in de familie blijft? Wat zijn onze normen en waarden? Deze uitgangspunten worden vervolgens uitgewerkt in afspraken, onder meer over de procedure wanneer een familielid in het bedrijf wil werken. Stel het familiestatuut niet eenzijdig op, raadt matser aan. “De waarde is vooral gelegen in het proces. Transparantie en communicatie zijn erg belangrijk. Het gaat erom dat familieleden bij het bedrijf worden be-trokken en leren met elkaar over bedrijfsaangelegen-heden te praten.” •

gekleurd verleden

In de vorige eeuw waren fusies en bedrijfsovernemingen in de verfbranche aan de orde van de dag. Ook de N.V. Handel & Industrie Maatschappij in Velsen – HIM Che-mie – heeft bijkans een A-viertje nodig om alle rechts-voorgangers te rangschikken. Sinds de jaren dertig ge-evolueerd van eenmansbedrijf in bitumineuze verven en asfalt en teer, uitgegroeid tot de hightech onderneming van nu: specialist in de productie van kunststofvloeren en slijtvaste (industriële) coatings. Waar koolteer en bitumen hebben plaatsgemaakt voor kunstharsen als epoxy en polyurethaan. Maar HIM is kleurrijk gebleven. En heeft ook de link met verf behouden. Deze maand op de kop af 80 jaar.

Huidig eigenaar en financieel manager Gert Rietveld (1953), die het bedrijf samen met Martin Mirarchi in 1997 in handen kreeg via een management buyout, vindt het helemaal geen probleem dat vroeger vaker van stuivertje is gewisseld. Het bedrijf is er alleen maar wijzer, sterker, flexibeler, maar ook veel veerkrachtiger van geworden. En qua kennen en kunnen inmiddels van veel meer markten thuis dan voorheen. Ook nu de teer- en asfaltproductie van weleer vaarwel is gezegd. Sinds de overname is Rietveld algemeen directeur van HIM Nederland en België en Mirarchi van HIM Frank-rijk.

S t a b i e l e f a c t o rDe link met verf is in de afgelopen tachtig jaar een min of meer stabiele factor gebleven in de bedrijfs-voering. “Dat zie je ook nog aan de slogan die we nu gebruiken: 80 jaar sterk in kleurrijk werk. Staat als een huis”, zeggen directeur Rietveld en sales & marketingmanager Astrid Stellingwerf in koor. Want een fonkelnieuwe vloer in kunststof kan nog zoveel uitzonderlijke en nuttige eigenschappen hebben,

28

kleur en kwaliteit zijn hoe dan ook medebepalend, zo niet van doorslaggevend belang voor de eindge-bruiker. Reden waarom HIM er naast de productie en een afdeling Research en Ontwikkeling een ei-gen kleurmaker op nahoudt. De betrokkene werkt er zelfs al langer dan vier decennia. Ook Astrid heeft al meer dan vijfentwintig jaar lief en leed met HIM ge-deeld. Lange dienstverbanden zijn bij HIM dan ook gemeengoed. En een bewijs voor de goede sfeer in het bedrijf, vindt ze. “HIM is wat dat betreft net een familiebedrijf waar al helemaal geen van negen-tot-vijfmentaliteit heerst. Kun je je vinden in de be-drijfscultuur, dan blijf je bijna automatisch hangen.

Misschien ook wel dankzij het feit dat doorgaans niet iedereen aan één en dezelfde taak is gebonden, maar meestal multifunctioneel inzetbaar is.”

Z e l f g e e n v l o e r e n l e g g e rHet inmiddels tachtigjarige bedrijf biedt zijn klanten overigens niet alleen flexibele kunststofvloeren en slijtvaste vloercoatings, maar ook antistatische (ESD) vloeren. En voor bruggen en parkeergarages zijn er lichtgewicht slijtlagen. Met dank aan de knowhow die HIM al opbouwde in het teer- en asfalttijdperk. Verder behoren ook vloeistofdichte vloeren en de troffelvloer tot het assortiment. Het bedrijf legt overigens geen vloeren zelf, maar levert de benodigde materialen toe via de bouwkolom. Wat maakt dat het personele accent van het bedrijf vooral ligt bij de verkooporganisatie richting applicateurs. Waarmee volgens Rietveld goed moet worden gecommuniceerd om de applicatie naar behoren te laten verlopen.

G e b o r e n i n c r i s i s t i j dDe historie van het bedrijf gaat terug naar ‘het diepst van de crisistijd’ in 1932. Dat valt te lezen in een arti-kel in de Verfkroniek dat in november 1958 verscheen

HIM 80 jaar en nog altijd ‘sterk in

kleurrijk werk’

Nederland telde ooit honderden verffabrieken en ambachtelijke verf- en inktmakers: van kleinscha-lige familiebedrijven tot robuuste ondernemingen met industriële potentie. ‘Kleurrijk Verleden’ gaat terug in de tijd en verhaalt op basis van fragmenten uit de rijke geschiedenis van de Nederlandse verf- en inktin-dustrie. In deze aflevering: de N.V. Handel & Industrie Maatschappij, kortweg HIM Chemie in Velsen.

HIM Chemie:

KLEuRRIjK VERLEDEN

Voorbeeld van een kleurige, eigentijdse gietvloer van HIM.

Auto uit het bedrijfspark van het bedrijf uit Velsen.

gekleurd verleden

29 23 - 2012verf&inkt

verbreekt staat HIM Chemie er alleen voor. Om de con-currentie het hoofd te kunnen bieden, zou een nieuwe fabriek met laboratorium uitkomst moeten bieden. In 1950 is het zover; van de gemeente Velsen wordt een stuk industrieterrein aangekocht aan de Wijkermeer-weg en vanaf dat moment lopen de zaken volgens de geschiedschrijving ‘uitstekend.’ Tal van specialitei-ten die ‘op de rand van, of in het verfgebied liggen’, worden in die jaren ter hand genomen. Geluidwerende producten voor de automobielindustrie en voor de wa-gonbouw zijn daar voorbeelden van. Waardoor de NV met één been in de VVVF-sector en met het andere in de aardolie-industrie komt te staan, meldt de Verfkro-niek. In de jaren vijftig levert HIM ook bitumenproduc-ten voor de afdichting en bescherming van riolering. Een schot in de roos, door de stadsuitbreidingen. Als de groei daar eenmaal uit is, concentreert HIM zich weer op de corebusiness: het fabriceren van producten voor staal- en betonbescherming.

K u n s t s t o fAls eigenaar H.W.Ph.E. Schönhuth zijn bedrijf in de jaren zeventig van de vorige eeuw verkoopt, zijn in-middels de eerste stappen gezet in de ontwikkeling van kunststof vloeren en slijtlagen voor de industrie, woning en bruggenbouw. Na meerdere wisselingen van de wacht, waarbij eigenaren passeren zoals Fos-roc Construction Chemicals en Burmah Castrol, nemen oud-werknemers Gert Rietveld en Martin Mirarchi het bedrijf via een management-buyout van Burmah

ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan. Met ’25 jaar in asfalt en teer’ als kop, herinnert auteur C.F.H. Maas zijn lezers eraan dat HIM een bedrijf is dat ‘enigszins afwijkt.’ En als VVVF-lid behoort tot de fabrieken ‘die niet in hoofdzaak verf bereiden, doch zich hebben ge-specialiseerd in andere oppervlaktebeschuttingsmid-delen, zoals teer- en asfaltproducten‘. De oprichting is te danken geweest aan de heer H.W. Schönhuth, in die jaren alleenvertegenwoordiger in Nederland van de Duitse firma Paul Lechler uit Stuttgart. In die tijd gaat het uitsluitend om bitumineuze verven en asfalt-emulsies voor de oppervlaktebehandeling van wegen. Met veelal overheidsbedrijven als afnemers. In een tijd waarin volgens de scribent de vereniging Nederlands Fabricaat vrij krachtig ageert om de fabricage niet in Duitsland, maar liever in Nederland te doen plaats-vinden. En aldus is ook geschied. “Heel klein werd in 1934 op het terrein van de Plaatwellerij in Velsen in een loodsje begonnen; eerst met halffabricaten in licentie van de Duitse fabriek.’’In de daaropvolgende jaren worden al snel meerdere producten ontwikkeld. Met potmolens kunnen bijvoor-beeld chloorrubberverven worden gemaakt ter be-scherming van zwembaden. Maar als het contact met de fabriek in Duitsland na de Tweede Wereldoorlog

Castrol over en wijzigen de naam in HIM Chemie BV, met als handelsnamen HIM Nederland en HIM België en HIM France. Een stap waar het duo inmiddels vijftien jaar na dato nog altijd geen spijt van zegt te hebben. Met name financieel specialist Rietveld wist wat voor vlees hij met HIM in de kuip had.

A m b i t i e u sHet bedrijf van nu is nog altijd ambitieus. En bokst ‘met kwaliteit’ onvermoeibaar op tegen traditionele concurrenten als hout, tapijt of tegels als vloerbedek-kers. HIM is volgens Rietveld vooral een degelijk be-drijf gebleven. “In de dagelijkse praktijk worden we daar altijd om geroemd, net als om onze flexibiliteit en snelle levering. We zijn heel goed in ons vak en inno-veren voortdurend. Maar we lopen nooit te zeer voor de troepen uit en leveren vooral wat is beloofd.” De tach-tigste verjaardag (op 21 juni) is in elk geval niet groots gevierd. De huidige crisis, met al zijn problemen van dien, is daar mede debet aan. Rietveld is echter zeker niet pessimistisch over de toekomst van het bedrijf en de kunststofvloer, die nog altijd in opmars is. En ziet bijvoorbeeld nog veel heil in de opmars van kunststof in de bruggenbouw. Of HIM over tachtig jaar nog be-staat durft hij echter niet te voorspellen. “Hoewel”, zo bedenkt hij zich dan, “het zou me niet verbazen als HIM ook tegen die tijd weer op nieuwe sporen zit. En ook dan de veerkracht heeft om te kunnen overleven. De tijd zal het leren.“

T e k s t : A n t o n S t i gF o t o ’ s : b e d r i j f s a r c h i e f H I M

kLEuRRIjk VERLEDEN

De bitumenfabriek van toen.

Wat doet kleur onder invloed van de zon? Proefpanelen op het dak van de fabriek van toen moeten dat uitwijzen.

30

De huizenmarkt zit muurvast, maar de politiek laat kansen liggen of neemt de verkeerde beslissingen.

Zegt woningmarktprofessor Peter Boelhouwer (TU Delft). Herstel op korte termijn verwacht hij niet,

maar over de verdere toekomst is hij optimistisch. Hij gelooft in de plannen van Wonen 4.0, dat gedragen

wordt door alle maatschappelijke organisaties uit de bouw- en woningmarkt. “Politici zouden wel erg

ongeloofwaardig worden als ze zich daarvan niets zouden aantrekken.”

T e k s t : J o s d e G r u i t e rF o t o ’ s : P e t v a n d e L u i j t g a a r d e n

“De politiek kan het zich niet veroorloven nog een keer de adviezen van verschillende betrokken partijen naast zich neer te leggen. Als politici nu nog steeds niet de juiste maatregelen nemen om de woningmarkt vlot te trekken, dan verliezen ze alle geloofwaardig-heid.”Heldere taal van hoogleraar Housing Systems Pe-ter Boelhouwer van de Technische Universiteit Delft. Maar ook als de politiek na de verkiezingen van 12 september de juiste beleidsmaatregelen treft, duurt het nog vijf jaar voor de markt zich heeft hersteld, is zijn overtuiging. “Voor de korte termijn kan ik het niet leuker maken dan het is, voor de langere termijn ben ik optimistisch.”Peter Boelhouwer (1958) studeerde in 1983 af als sociaal-geograaf aan de Universiteit van Utrecht. Na zijn afstuderen schreef hij in 1988 een dissertatie over de effecten van de verkoop van huurwoningen door sociale verhuurders. Na het verschijnen van dit proef-schrift verhuisde Boelhouwer naar het Onderzoeksin-stituut OTB, onderdeel van de TU Delft, waarvan hij op 1 september 2003 wetenschappelijk directeur werd. Hij schrikt als hij wordt geconfronteerd met de cij-

Verf & BOUW

Bouwprofessor Peter Boelhouwer: structurele hervorming woningmarkt onontkoombaar

‘Politiek kan adviezen niet

meer naast zich neerleggen’

31 23 - 2012verf&inkt

fers uit de verf- en drukinktindustrie. “Dertig procent omzetverlies? Verlies van duizend arbeidsplaatsen in drie jaar? Dat is ingrijpend.” Hij had het zich niet ge-realiseerd. “Ik zie de crisis in de bouw en verbaas me over de politiek, maar ik ben me er niet dagelijks van bewust wat de consequenties zijn voor de toeleverende bedrijfstakken.”

VerschrikkelijkBoelhouwer is niet de man van de grote gebaren. Hij vertelt zijn verhaal onderkoeld en de glimlach ver-dwijnt zelden van zijn lippen. Maar wat hij zegt schetst een zorgwekkend beeld van de Nederlandse bouw- en

Verf & Bouw

4

‘Neem zo’n Kunduzakkoord. Dat is helemaal verschrikkelijk voor de woningmarkt’

woningmarkt en de reactie van de politiek op de hui-dige problemen.“Neem zo’n Kunduzakkoord. Dat is helemaal verschrik-kelijk voor de woningmarkt. er wordt zonder blikken of blozen besloten dat bestaande gevallen buiten schot blijven en dat de mensen die na 1 januari 2013 een huis kopen de klos zijn, want die hebben geen onbeperkte hypotheekrenteaftrek meer en die mogen na enkele jaren nog maar 100 procent van de aankoopsom finan-cieren. er bestáát al een groot insiders-outsiderspro-bleem op de woningmarkt en dat versterk je hiermee nog eens. en dat allemaal omdat er druk wordt ervaren vanuit de financiële markten. Die zien een hypotheek-

schuld in Nederland van 640 miljard euro, waarvan in hun ogen vrijwel niets wordt afgelost. Dat wordt als risico ervaren. en de politiek is bang dat we onze tripel A stratus verliezen en we meer rente moeten betalen. Ik hoop dat de verkiezingsuitslag van 12 september uitvoering van deze plannen onmogelijk maakt en er ruimte komt voor beter beleid.”

ZorgenkindjeDe nieuwbouwsector was al vóór de intrede van de kredietcrisis in 2008 een zorgenkindje: het aanbod was te duur en sloot niet goed aan op de wensen van potentiële kopers. Bij aanvang van de crisis was het aantal verkochte nieuwbouwwoningen al bijna ge-halveerd. Vanaf 2008 zakten de verkopen in van bijna vijfduizend naar minder dan duizend woningen per maand. Na een korte opleving zakten ze, als gevolg van de eurocrisis, nog verder in. Het afgelopen half jaar ging het heel hard. De oorzaak is niet moeilijk te vinden. Boelhouwer: “Het product was te duur in ver-gelijking met de bestaande woningvoorraad en daar is bijgekomen dat mensen eerst hun oude woning willen verkopen.”

32

En het wordt nog erger, voorspelt hij. “Een projectont-wikkelaar moet 70 procent verkopen voordat hij gaat bouwen. Aangezien de verkopen nog steeds teruglopen en er geen aanwijzing is dat dat snel zal veranderen, is te verwachten dat de woningbouwproductie de komende twee jaar zal wegzakken tot onder de 50.000 (tegen 65.000 in 2011 - red.)”.Een vergelijkbaar somber beeld levert de markt van bestaande huizen op. De prijzen daalden ten tijde van de kredietcrisis, hadden een korte opleving, maar dalen sinds 2011. Verkochte, bestaande koopwoningen waren vorige maand 5,5 procent goedkoper dan in dezelfde periode een jaar eerder, blijkt uit CBS-cijfers. Daarmee is de prijsdaling groter dan in vorige maanden.Ten opzichte van eind 2008 zijn de prijzen met dertien procent gedaald. Rekening houdend met de inflatie loopt de gemiddelde prijsdaling al aardig in de richting van twintig procent.Boelhouwer: “Die tendens is versterkt door restricties in de hypotheekverstrekking. In augustus 2011 zag de gedragscode hypothecaire financiering het licht. Ook de normen van de Nationale Hypotheekgarantie zijn aange-scherpt. Vooral tweeverdieners kunnen daardoor minder lenen. Op 1 januari gaat dat nog een keer gebeuren. Zulke maatregelen werken hard door op de woningmarkt. Al-les is strenger geworden, mensen kunnen minder lenen. Vroeger werd nog wel eens een hypothecaire lening ver-strek op basis van vooruitzichten. Een aanvrager voldeed niet aan de normen, maar zijn inkomen zou naar verwach-ting snel groeien. Dus werd de aanvraag gehonoreerd. Een bank die dat nu nog doet, kan rekenen op een boete van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Voor starters is het daardoor erg moeilijk geworden en dus zit de hui-zenmarkt op slot. Als de eigenaar van een rijtjeshuis zijn

woning niet kwijt kan aan een starter, zal hij zelf ook niet doorstromen naar een twee-onder-een-kapwoning.”Dat effect is goed te zien in de cijfers: jarenlang zaten de verkopen op 220.000 verkochte woningen per jaar. In 2008 zakte dat aantal terug naar 120.000. In het eerste kwartaal van 2012 lag het aantal transacties net boven de 100.000.

H-woordAls gevolg van de prijsdaling heeft inmiddels een half miljoen Nederlanders een hypotheek die niet meer wordt gedekt door de waarde van het huis. Geen enkele rege-ling verbiedt het banken om dat verlies bij verhuizing mee te financieren, maar ze doen dat zelden of nooit. Die categorie huizenbezitters zit dus gevangen in de eigen woning. “Dat zijn vooral mensen die hebben gekocht tus-sen 2000 en 2008”, weet Boelhouwer, “want in de periode tot 2000 was er nog sprake van flinke prijsstijgingen. Dan praat je over een miljoen mensen. Daarvan heeft de helft nu dus een hypotheek die onder water staat, en als de prij-zen verder wegzakken, loopt dat aantal snel op.”En dan hebben we natuurlijk nog het vermaledijde H-woord: de onzekerheid over het voortbestaan van de hypotheekrenteaftrek, die de aarzelende huizenkoper nog afwachtender maakt dan hij al is. De woningmarkt-indicatie van Boelhouwers OTB (te raadplegen op de website van de Vereniging Eigen Huis) illustreert hoe dramatisch het vertrouwen van de koopwoningconsu-ment is gedaald: van 93 in juni 2004 naar 53 in mei 2012.

Er zijn mensen die menen dat de prijsdaling een gezon-de ontwikkeling is. Dat er lucht in de huizenmarkt zat.“Wat is lucht. Er is samenhang tussen prijs en leenca-paciteit. Rente, inkomen en normen bepalen de prijs.”

Je kunt ook de bouwkosten gebruiken voor het bepa-len van de reële prijs.“Als je dat doet, zit er een gigantische hoeveelheid lucht in de markt. Maar ik vind dat niet reëel. In mijn ogen is er pas sprake van een luchtbel als de prijs niet wordt geschraagd door het onderliggende object. De windhandel in tulpen in de zeventiende eeuw is daar-van een voorbeeld. Maar een huis is geen tulp. En als je het lucht wilt noemen: als er aan inkomens, fisca-liteit en voorwaarden wordt getornd, dan pers je die er wel uit.”

Toch is het alles bij elkaar een somber verhaal. Hoe komen we er uit?“Op korte termijn is het een somber verhaal, op lange-re termijn niet. Er komen elk jaar 50.000 huishoudens bij en we slopen jaarlijks vijftien- tot twintigduizend woningen. Als je er dan maar 60.000 bouwt en je hebt al een tekort, dan is het niet moeilijk te voorspellen dat op termijn, als de economie zich herstelt, die be-hoefte wordt omgezet in een vraag en dat die vraag zich aandient op de markt.”

Maar dan zal er ook wat moeten gebeuren om die markt gezond te maken.“De vastgoedmarkt is over heel de wereld een imper-fecte markt. Overal zijn beleidsinstrumenten ontwik-keld om de markt te reguleren. Maar het is wel zaak om de juiste maatregelen te treffen.”

Zoals?“Daarover is langzamerhand redelijke eenduidigheid. Kernwoorden zijn een ‘structurele hervorming’ en een ‘integrale aanpak van huur en koop’. Op jaarbasis gaat

VERF & BOuW

‘Vertrouwen terugwinnen. Dat is een kwestie van op de goede manier stimuleren. Dus niet de

leencapaciteit aanscherpen, niet starters frustreren’

33 23 - 2012verf&inkt

er tussen de twintig en vijfentwintig miljard euro aan subsidie naar de woningmarkt. Dat is niet effectief meer. Het CPB heeft eens berekend dat we zeven mil-jard euro welvaartswinst boeken als we alle subsidie op wonen opheffen. Dat kan niet, maar we moeten wel naar een situatie toe waarin uitsluitend subsidie wordt verstrekt aan mensen die het werkelijk nodig hebben. Als de overheid mij wil steunen, dan moet ze me be-lastingverlaging geven, maar geen woonsubsidie. Het woningmarktplan Wonen 4.0 van een aantal organi-saties (Vereniging Eigen Huis, huurdersorganisatie Woonbond, de koepel van woningcorporaties Aedes en de makelaarsorganisaties NVM, VBO Makelaar en VastgoedPro – red.) bevat alle goede elementen voor een structurele hervorming van de woningmarkt. Het adviseert er in 2015 mee van start te gaan en er vervol-gens twintig tot dertig jaar voor uit te trekken.”

En op korte termijn?“Vertrouwen terugwinnen. Dat is een kwestie van op de goede manier stimuleren. Dus niet de leencapa-citeit aanscherpen, niet starters frustreren. Voor de crisis hadden we een starterssubsidie. Dat was onzin, want waarom moet je iedereen stimuleren om een huis te kopen. Maar goed, hij was er en hij is afgeschaft. Dat is dan weer dom, want juist nú zou je hem moeten gebruiken. We gooien 1,5 miljard euro weg door ver-laging van de overdrachtsbelasting. Dat is leuk, maar je kunt beter de overdrachtsbelasting op zes procent houden voor mensen die hun derde of vierde huis kopen en starters op de woningmarkt helemaal geen over-drachtsbelasting laten betalen. Maar ja, de VVD vindt natuurlijk dat haar kiezers in Wassenaar er ook gebruik van moeten maken.”“De overheid laat veel kansen liggen. Overal in het

land zie je initiatieven om zogenoemde treintjes te vormen. Mensen die willen doorstromen zoeken el-kaar op, of worden bij elkaar gebracht door makelaars en ze leveren allemaal één procent van de koopsom in om de eerste woning van een starter goedkoper te maken. Dat is particulier initiatief, maar zoiets had het rijk ook kunnen verzinnen. Tot nu toe heeft de poli-tiek vooral vervelende maatregelen genomen. Ik ben bijvoorbeeld direct voorstander van het aanscherpen van leennormen, maar niet midden in een crisis. Het is allemaal erg contraproductief en ondoordacht en dat is jammer: de bouw en de woningmarkt zijn bij uitstek sectoren om de economie te stimuleren, want dat geld lekt nauwelijks weg over de grens.”

Waarom zou de politiek nu wél de juiste stimulerende maatregelen nemen? Tot en met het Kunduzakkoord deugt er weinig van, zegt u.“De politiek zal wel moeten. Wonen 4.0 is een plan dat wordt gedragen door alle betrokkenen vanuit de prak-tijk. Politici zouden wel erg ongeloofwaardig worden als ze zich daarvan niets zouden aantrekken. Bovendien rust er geen taboe meer op afschaffing van de hypo-theekrenteaftrek. Het gaat met heel kleine stapjes en er wordt een nieuwe ongelijkheid gecreëerd, maar er is een begin en de VVD, voor wie afschaffing altijd on-bespreekbaar was, heeft ermee ingestemd. En vergeet niet hoe enorm de urgentie is. Alles zit muurvast, zo-wel op de koopmarkt als op de huurmarkt. Dat kunnen we ons niet te lang permitteren en er zijn maatregelen te treffen die de markt op gang brengen. Laten we die dan treffen.” •

VErf & BOuW

‘Op jaarbasis gaat er tussen de twintig en vijfentwintig miljard

euro aan subsidie naar de woningmarkt.

Dat is niet effectief meer’

REACh/CLPDe VVVF organiseert voor de leden een bijeenkomst in oktober 2012 over de laat-ste ontwikkelingen rond REACh en CLP op nationaal en Europees niveau. Daarbij komen onderwerpen aan bod zoals: ge-nerieke exposure scenario’s, de tweede registratiefase in 2013, de verspreiding van VIB’s en de harmonisatie classificatie stoffen.

VVVF VEREnIgIngsnIEuws

Duurzaamheidsdag 2012De VVVF organiseert een bijeenkomst over duurzaamheid op 24 oktober 2012 tijdens de sgA-dagen in gorinchem. Doel is infor-matie verstrekken over de ontwikkelingen in de verf- en drukinktindustrie ten aan-zien van duurzaamheid. De bijeenkomst is bestemd voor (potentiële) opdracht-gevers, woningcorporaties, architecten, ingenieursbureaus, schilders- en onder-houdsbedrijven, overheid, en brancheor-ganisaties in de bouw- en staalconserve-ringsector.

VeiligmetVerf.nl is de website van de VVVF waar VeiligheidsInformatieBladen (VIB’s) van verfproducten van de leden op staan. De verfhandel en eindgebruikers kunnen hiervan gemakkelijk VIB’s downloaden. naast VIB’s is het ook mogelijk om werk-plekInstructieKaarten (wIK’s) te down-loaden. Een wIK geeft in korte bewoor-dingen en met behulp van pictogrammen

Twintig bedrijven gaan samen met de ne-derlandse Bond van Timmerfabrikanten (nBvT) de uitdaging aan om te komen tot een ‘gebouwschil opgebouwd uit prefab elementen, samengesteld uit natuurlijke, hernieuwbare en recyclebare bio-based materialen’. Met de resultaten willen de deelnemende partijen zich onderschei-den door, juist in deze tijd, op een posi-

NBvT start groot IPC voor bio-based prefab

’gebouwschil’

34

werkgevers en werknemers zijn een nieu-we collectieve arbeidsovereenkomst voor de verf- en drukinktindustrie overeenge-komen met een looptijd van 1 april 2012 tot en met 31 mei 2013. De lonen worden met terugwerkende kracht per 1 april 2012 met 1,25 procent verhoogd en per 1 januari 2013 met 0,5 procent. naast de verhoging van de feitelijke lonen hebben partijen besloten om nadere afspraken te maken over de omzetting van jeugd-schalen in aanloopschalen. Daarnaast is afgesproken om, als aanvulling op de be-staande afspraken over sociale innovatie,

twee pilots te starten over de onderwer-pen scholing en levensfasebewust perso-neelsbeleid. De opdrachtformulering voor deze pilots zal in het najaarsoverleg 2012 plaatsvinden. CAO-partijen hebben ver-der afgesproken dat de VVVF-leden vier arbeidsplaatsen beschikbaar stellen voor wAJOng’ers (wet werk en arbeidsonder-steuning jonggehandicapten). Ten slotte hebben CAO-partijen vastgelegd dat de inhoud van de CAO wordt aangepast aan de nieuwe vakantiewetgeving. Er zal een nieuw CAO-boekje worden uitgegeven.

CAO verf- en drukinktindustrie

Pensioenfonds tekent intentieverklaringHet Bedrijfstakpensioenfonds voor de verf- en drukinktindustrie heeft een verklaring ondertekend waarin de intentie is vastgelegd om per 1 januari 2013 aansluiting te zoeken bij het Pensioenfonds voor de grafische Be-drijven (PgB).Er is wel het voorbehoud gemaakt dat een boekenonderzoek bij beide fondsen geen ‘lijken in de kast’ zal aantreffen en dat over-eenstemming wordt bereikt over de door het bedrijfstakpensioenfonds te betalen premie.

Website VeiligmetVerf.nlweer hoe veilig met een product moet worden gewerkt.De geactualiseerde versie is gereed en zal binnenkort worden geactiveerd. Met de overheid vindt overleg plaats over instemming met deze manier van ter be-schikking stellen van VIB’s.

GrondstofprijzenmodelRuim dertig directeuren en inkopers waren op 26 april aanwezig bij de bijeenkomst over grondstofprijzen. Er werd gesproken over het grondstofprijzenmodel. naar aan-leiding van de bijeenkomst hebben drie leden interesse in het grondstofprijzenmo-del. De kosten bleken te hoog en de basis te smal om dit te ontwikkelen

Onderzoek strategische vernieuwing

Op verzoek van VnO-nCw en AwVn kunnen VVVF-lidbedrijven deelnemen aan een on-derzoek over strategische vernieuwing on-der nederlandse bedrijven. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Rotterdam school of Management, in opdracht van stichting Management studies, gelieerd aan VnO-nCw. Aan de hand van dit onderzoek wor-den inzichten verkregen in factoren om succesvol te vernieuwen en om de concur-rentiekracht van nederlandse bedrijven te vergroten.

VVVF-ledenvergaderingDe VVVF-ledenvergadering wordt gehouden op 12 december 2012 in Hilton Royal Parc te soestduinen. Het thema: ‘kennis en in-novatie’. De sprekers zullen toelichten hoe kennis kan bijdragen aan de ontwikkeling van innovatieve verfproducten. Hierbij zul-len onderwerpen aan de orde komen als hernieuwbare grondstoffen en nanotechno-logie. Dagvoorzitter is Peter van Ingen.

Melding gebruik grondstoffen REAChDe tweede fase van registratie van (grond)stoffen onder REACh eindigt op 31 mei 2013. De VVVF adviseert leden om tijdig het ge-bruik (uses) van stoffen pro-actief te mel-den aan producenten en importeurs. CEPE heeft hiervoor het zogenoemde use Des-criptor systeem ontwikkeld. In de tweede registratiefase gaat het om stoffen die per

jaar in volumes van 100 en 1.000 ton op de markt worden gebracht. naar verwachting betreft dit veel stoffen die gebruikt worden voor het maken van hulpstoffen voor verven en drukinkten. Deze hulpstoffen zijn van groot belang omdat ze zorgen voor speci-fieke eigenschappen van een product.

LedensiteDe dashboardfunctie is beschikbaar ge-steld op de ledensite. Doel is directieleden inzicht te geven welke personen actief zijn in VVVF-groepen en wie welke themabe-richten ontvangt. Daarnaast heeft de VVVF het document ‘wegwijs in de ledensite’ uitgebracht, zodat leden snel en gemak-kelijk documenten kunnen vinden op de ledensite.

CEPE-conferentieDit jaar zal de jaarlijkse CEPE-conferentie & algemene vergadering van 2012 plaatsvin-den van 26 tot 28 september 2012 in sevilla (spanje).

tieve wijze in te gaan op de wensen van bewoners en opdrachtgevers. naast duur-zaamheid nu en in de toekomst staan vei-ligheid en welzijn van bewoners of andere gebruikers van gebouwen hierbij voorop. Agentschap nL heeft besloten de subsidie voor het project te verlenen. Op 1 juni is het project van start gegaan.

@verfeninkt Volg ons op Twitter

Infor BlendingBranchespecifieke soft(semi-) procesindustri

ERP | BEHEER GEVAARLIJKE STOFFEN | LIMS

Handige software voor MSDS-en in alleEuropese talen.

Blending Nederland BVHakgriend 183371 KA Hardinxveld-Giessendam+31 184 490 367www.blending.nl

Recepturen, Berekening VOS-gehalte, Pigment/Vulstof-verhoudingTracking and Tracing, Analysecertificaat, MSDS, REACH, GHS ........?

Dan weten wij waar het over gaat!

IT-partner voor automatisering van al uw bedrijfsprocessen. Wijbieden volledig geïntegreerde ERP of deeloplossingen in debranches:⇒ Chemie & Verf⇒ Farmacie & Voedingssuplementen⇒ Voeding & Drank⇒ Verzorging & Cosmetica

Blending_ADV_1210.indd 1 11/26/10 1:36:57 PM

Caldic levert direct uit voorraad:

Caldic, distributeur in de verf- en drukinktindustrie levert alle ingrediënten die u nodig heeft. Wij vinden samen met de producent de juiste oplossingen op maat.

010 - 7117 268 / 010 - 7117 286TiO2@caldic.nl www.caldic.com

It’s time to take control of colour

De verf- en drukinktindustrie wordt meer dan andere sectoren getroffen door de economische crisis. In drie jaar tijd ver-dwenen er in Nederland ruim duizend van de ruim zesduizend banen. Dat blijkt uit het jaarverslag over 2011 van de VVVF. De verfindustrie is voor een groot deel afhankelijk van de ontwikkelingen in de bouw en op de huizenmarkt.Daarnaast heeft de sector te kampen met schaarste aan grondstoffen. De sector is op zoek naar hernieuwbare alternatie-ven voor de huidige op olie gebaseerde

Verfindustrie in crisis: zestien procent minder

banengrondstoffen. Dat is gecompliceerder dan het lijkt: de bijdrage aan duurzaamheid is de performance van het product. “Wat we dus niet willen is dat onze producten minder duurzaam worden als gevolg van een inferieure prestatie”, aldus VVVF-voorzitter Marlies van Wijhe in het voor-woord van het jaarverslag. De VVVF ver-tegenwoordigt de belangen van 81 leden uit de verf- en drukinktindustrie. Bij deze leden zijn nu iets meer dan 5.000 perso-nen werkzaam.

Zandvoortstraat 69 1976 BN IJmuiden The NetherlandsT +31 (0)255 510 409 F +31 (0)255 512 801 info@hildering.com www.hildering.com

COLORCAN laat uw product opvallen in het schapNieuw binnen onze succesvolle COLORCAN-serie is de mogelijkheid om uw blikverpakking te voorzien van

een full colour folie, mat of glanzend. Dankzij de 7 kleurendruk zijn er onbeperkte kleurcombinaties mogelijk,

waaronder alle metaalkleuren. Het folie kan zelfs (deels) transparant gemaakt worden waardoor u op

unieke wijze gebruik kunt maken van de uitstraling van het blik zelf. Ook bij kleine drukoplages maakt

COLORCAN het mogelijk om uw producten in de hoogst denkbare kwaliteit te verpakken.

Overtuig uzelf en vraag een voorbeeld aan via info@hildering.com.