leesfragment Rode inkt - Kathi Macias

Kathi Macias

Rode inktRoman

Vertaald door Bep Fontijn-Donatz

Rode_inkt_MACIAS_binnenwerk_druk1_3eproef_20-08-2012GD.indd 3 20-08-12 12:25

Rode inkt is het eerste deel in de serie De kracht van geloof.

© Uitgeverij Voorhoeve – Utrecht, 2012Postbus 13288, 3507 LG Utrecht www.kok.nl

Oorspronkelijk verschenen onder de titel Red Ink bij New Hope Publishers, een onderdeel van WMU, Birmingham, Alabama, USA.© Kathi Macias, 2010

Vertaling Bep Fontijn-DonatzOmslagbeeld Faceout StudioOmslagontwerp IDDISBN 978 90 297 1767 0ISBN e-book 978 90 297 1770 0NUR 302

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, op-geslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a re-trieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of the publisher.


Voor mijn dierbare echtgenoot Al en voor onze kinderen, kleinkinde-ren en achterkleinkinderen die uit onze liefde

voor elkaar zijn voortgekomen.

Voor allen die achter tralies van Gods liefde en genade blijven getui-gen, ook al moeten ze vastgeketend lijden in strafkampen en gevange-nissen, van wie ik met name Li Ying wil noemen, die me inspireerde

om dit verhaal te schrijven…

En voor Zhu Yesu, die ons veilig in Zijn doorboordehandpalmen bewaart.


Uitspraak van namen

Mei [Mee] – deze naam betekent ‘prachtig’

Yang Zhen-Li [Jang Dj’un Li] – deze naam betekent ‘waarheid’

Yin Xei [Jien Sjee]

Zhou Chan [Djo Tsjan]

Zhou Chi [Djo Tsjie]

Zhou Ming [Djo Ming]

Noot: Anders dan in Nederland wordt de familienaam in China vóór de roepnaam geplaatst. Chinese vrouwen houden hun ei-gen familienaam en nemen over het algemeen niet die van hun man aan.


9

Proloog

Yang Zhen-Li was nog geen dertig, maar ze voelde zich soms wel twee keer zo oud. Ze was voorover gaan lopen doordat ze dagelijks een dikke bamboestok met twee zware emmers op haar schouders mee moest sjouwen; dat juk was een beeld van de last die ze in haar hart meedroeg. Ooit hadden de mensen haar een knappe vrouw genoemd, maar nu kon ze zich dat nauwelijks meer herinneren… of zich zelfs maar voorstellen dat dat ertoe deed. Ze worstelde met de duisternis die haar dreigde te omhul-len en probeerde wanhopig vast te houden aan wat naar haar overtuiging de waarheid was. Maar de voortdurende leugens en propaganda begonnen nog meer hun tol te eisen dan de zware lichamelijke inspanning, de brute behandeling of de kna-gende honger. Als de omstandigheden niet snel veranderden, zou ze het waarschijnlijk niet overleven. Dan zou ze haar man en zoontje ook nooit meer in dit leven terugzien. Ze moest nog bijna acht jaar in de gevangenis blijven en de kans dat ze hier levend uitkwam werd met de dag kleiner. ‘Want het leven is voor mij Christus en het sterven is voor mij winst.’ Ze dwong zichzelf ertoe om zich op een van de vele Bijbelverzen te concentreren die ze uit het hoofd had kunnen leren in de periode tussen het moment waarop ze Zhu Yesu had leren kennen als haar Heer en Verlosser, en het moment waarop ze door leden van de Staatsveiligheidsdienst was gearresteerd. Ze hadden haar ervan beschuldigd dat ze godsdienstonderwijs had gegeven en dat ze daarbij ook boekjes had uitgedeeld met


10

religieuze teksten. Voor haar arrestatie hadden haar ouders haar al geschreven met waarschuwingen, smeekbedes en dreigemen-ten om haar ervan te overtuigen dat ze gehoorzaam moest zijn aan de wet van de overheid dat ze maar één kind per gezin mochten krijgen. Ze had immers al een gezonde zoon. Waarom wilde ze dan nog een baby, als het al zo veel moeite kostte om dat ene kind te onderhouden? Haar ouders hadden haar zelfs laten ontvoeren. En hoewel haar ontvoerders haar een gedwon-gen abortus hadden laten ondergaan waardoor ze haar tweede kindje verloor, hadden ze haar er niet van kunnen overtuigen het geloof los te laten dat ze aangenomen had voor ze met haar christelijke echtgenoot trouwde. Door de traumatische erva-ring was ze alleen maar vastberadener geworden om op te ko-men voor de waarheid: haar naam Zhen-Li betekende immers ‘de waarheid’. Ze was zelfs actief het goede nieuws over Zhu Yesu gaan verspreiden wanneer ze maar de kans kreeg. Als afge-studeerde onderwijzeres hield dat vanzelfsprekend ook in dat ze met kinderen over het evangelie sprak, terwijl juist dat door de overheid verboden was. Toch deed ze dat zonder aarzelen waar ze maar kon. Nu moest ze daarvoor de prijs betalen. Zhen-Li was van haar gezin gescheiden en tot tien jaar dwangarbeid en ‘herop-voeding’ veroordeeld. Het was ontzettend zwaar om het vol te houden met zo veel pijn, uitputting en eenzaamheid. Het ergst nog waren de momenten waarop het leek alsof God haar in de steek had gelaten. Met haar verstand wist ze wel dat Hij beloofd had haar nooit te verlaten maar ze wilde er, het liefst zo snel mogelijk, een concreet teken van zien. Anders zou het haar niet lukken om haar geloof trouw te blijven binnen deze gevange-nismuren.


11

1

Zhou Chi, door de andere leden van de huisgemeente hartelijk broeder Zhou genoemd, had het er elke keer weer moeilijk mee als hij zijn vierjarig zoontje Zhou Chan bij zijn oudere zus Zhou Ming achterliet. Toch was hij heel dankbaar dat ze zo lief-devol voor het jongetje zorgde. Chi had geen keuze. Hij moest op het veld gaan werken om elke dag genoeg geld te verdienen zodat hijzelf, zijn zus en zijn enige kind wat te eten hadden. Het was zo veel gemakkelijker geweest toen Yang Zhen-Li nog thuis was om voor hun gezinnetje te zorgen. Yang Zhen-Li. Chi’s hart kromp ineen van pijn toen hij op de versleten fiets met het kromme frame en de afgesleten banden naar de dichtstbijzijnde boerderij fietste, waar hij wat tijdelijk werk had gevonden. Hoewel de zon net op begon te komen en de duisternis verjoeg, was Chi al een uur op. Hij had voor zijn gezin zitten bidden en met name voor zijn lieve vrouw, die onvoorstelbaar veel moest lijden voor haar geloof. Hoe zeer hij Yesu ook gesmeekt had of hij haar plaats mocht gaan innemen in het gevangenkamp, God had zijn gebed niet verhoord. En waarom zou Hij dat ook doen? Chi wist van zichzelf dat hij Yesu niet altijd trouw had gevolgd, hoewel hij zo bevoorrecht was geweest om in een christelijk gezin op te groeien. Het had zijn ouders zo veel pijn gedaan toen ze zagen hoe halfslach-tig en lauw hij hun geloof navolgde. Wel waren ze er blij mee geweest toen hun aanstaande schoondochter Yang Zhen-Li christen geworden was. Nu konden Zhou Chi en zij tenminste samen een christelijk gezin stichten. Chi was God echter nog


12

steeds niet erg toegewijd en hij deed er alles aan om maar niet op te vallen en niet verdacht over te komen in de ogen van de overheid. Hij had beweerd dat ze beter lid van de kerk van de Drie-zelf-beweging konden worden, het enige door de staat er-kende kerkgenootschap. Hoewel de strak geleide Drie-zelfker-ken goed door de overheid in de gaten werden gehouden, had-den gelovigen daar wel de vrijheid om veilig kerkdiensten te organiseren. Maar Zhen-Li was ertegen geweest en ze had hem overgehaald om in hun kleine huisgemeente te blijven, ook al was dat strikt gezien tegen de wet. En nu zat zijn toegewijde vrouw in de gevangenis. De bedroefde echtgenoot en vader zou het liefst van plaats ruilen met zijn dierbare vrouw. Hij bleef zo goed hij kon op het veld zwoegen en voor zijn zoontje zorgen, en smeekte God voortdurend of Hij Zhen-Li wilde bescher-men, zodat ze uiteindelijk weer veilig bij hen terug zou keren. Door de komst van zijn zuster, een paar dagen nadat Zhen-Li was gearresteerd, voelde Chi de pijn alleen nog maar scherper. Wel hoefde Chi zich nu geen zorgen meer te maken over wat hij overdag met de kleine Chan aan moest. Chi’s ouders leefden niet meer en konden dus niet voor het jongetje zorgen, en Chi had zich geen raad geweten. Zhou Mings man was echter plot-seling omgekomen. Hij was toevallig in de buurt geweest toen er een inval plaatsvond bij een huisgemeente vlak bij zijn huis en hij werd getroffen door een waarschuwingsschot dat tegen een muur afketste. De doodsbange weduwe was naar het huis van haar broer gevlucht en was er niet van op de hoogte dat die zelf ook door een ramp getroffen was. En dus hadden de broer en zus de handen ineengeslagen om Zhou Chan zo goed als ze konden op te voeden, terwijl ze vurig om Zhen-Li’s vrijlating bleven bidden. Al biddend fietste Zhou Chi verder over het oneffen pad. Hij probeerde het rommelen van zijn maag te negeren. Als land-arbeider behoorde hij tot de allerarmsten en hij had soms niet eens geld om eten te kopen. Vandaag was ook zo’n dag en daar-


13

om had Chi vanmorgen maar net genoeg gegeten om de dag door te komen. De rest van het eten had hij laten liggen voor zijn zuster en de kleine Chan. God zou hem vandaag kracht moeten verlenen om zijn werk te doen, zodat hij aan het eind van de dag genoeg eten mee naar huis kon brengen voor een warme maaltijd voor hun drieën.

*

Julia kwam met moeite overeind, dankbaar dat ze op haar zo vertrouwde rollator kon steunen. Ze was goed uitgerust en weer fit na haar middagdutje, hoewel ze maar kort geslapen had. Het grootste deel van de tijd had ze zitten bidden. De da-gelijkse gang van zaken in het verzorgingstehuis was vertrouwd geworden nu ze er al vijf jaar woonde en ze keek altijd uit naar het rustuurtje in haar kamer, net na de middagmaaltijd. Enkelen van de tien bewoners van de kleinschalige instelling weigerden naar hun kamer te gaan voor een middagdutje. Julia had van de verzorgsters gehoord dat die koppige bewoners in de huiskamer vrijwel allemaal in hun stoel in slaap vielen. Er verscheen een glimlach op Julia’s gezicht. Ze vond het niet alleen helemaal niet erg om ’s middags een poosje alleen in haar kamer te zijn, ze keek er zelfs naar uit. Zo kreeg ze de kans om even wat nieuwe energie op te doen voor de rest van de dag én ze vond er de rust en stilte om een moment voor Gods aange-zicht door te brengen. Hoewel ze ooit een ochtendmens was geweest en altijd bad en uit de Bijbel las vóór het ontbijt, was haar dagritme nogal veranderd sinds ze bijna zes jaar geleden haar heup had gebroken. Tot die tijd had ze zonder problemen alleen gewoond, hoewel ze zich soms wel afvroeg of de eenge-zinswoning die Joe en zij kort na hun huwelijk hadden gekocht niet wat te groot was geworden voor haar alleen. Maar ze was blij geweest dat ze in ieder geval genoeg ruimte had voor de kinderen en kleinkinderen als die wilden komen logeren.


14

Zoals altijd werd ze een beetje weemoedig als ze aan Joe en haar vroegere leven terugdacht. Haar dierbare man was zo’n twintig jaar geleden bij een auto-ongeluk om het leven ge-komen, net op het moment dat Julia ervan uitging dat ze ein-delijk samen van hun pensioen konden gaan genieten. Ze had ook gehoopt dat ze misschien nog een tweede zendingsreis naar China zouden kunnen maken. De droom om samen op reis te gaan was al lang geleden uiteengespat en als de herinnering aan Joes gezicht bij haar opkwam of als ze de klank van zijn naam hoorde, voelde ze het grote verdriet om zijn overlijden weer alsof het gisteren gebeurd was. Met een zucht dwong ze zichzelf aan andere dingen te den-ken. De depressie lag altijd op de loer als ze terugdacht aan Joe en aan het leven dat ze eens hadden gedeeld. In plaats van erop voort te borduren en het risico te lopen in een diep zwart gat te vallen, richtte ze haar gedachten bewust op de vele onverdiende zegeningen die God haar in de loop der jaren geschonken had. Hoewel haar huwelijk met Joe voortijdig afgebroken was, had-den ze meer dan veertig jaar samen gedeeld als huwelijkspart-ners en goede maatjes. Ze hadden vier kinderen opgevoed in de mooie badplaats Carpinteria, in Californië, en de kinderen hadden er tot hun grote vreugde alle vier voor gekozen om God te volgen en om hun eigen kinderen ook met de Bijbel op te voeden. Dat was heel wat meer dan wat andere mensen meemaakten of hoopten. Waarom voelde ze zich dan zo tekort-gedaan dat ze haar laatste jaren op aarde alleen moest doorbren-gen? De glimlach keerde weer terug op haar gezicht toen ze in de spiegel van haar kaptafel keek. ‘Dwaze oude vrouw,’ schold ze op zichzelf. ‘Ben je ooit echt alleen geweest? Natuurlijk niet. God is nu je Man en Maker en Hij heeft je geen moment in de steek gelaten. Je kinderen en kleinkinderen komen op bezoek wanneer ze maar kunnen, en je hebt nu een nieuwe familie, hier in Huize Rivierzicht – prima keukenpersoneel en verzorgers,


15

een dierbare gebedspartner, en een hele menigte verlorenen die Christus nodig hebben.’ Lachend schudde ze haar hoofd. ‘Wat een zendingsveld! Er ligt meer werk op je te wachten dan je aankunt, Julia Crockett! En als je naar sommige van die oudjes kijkt, besef je dat de tijd die je rest om ze te bereiken nog maar kort is. Dus wat sta je hier nu tegen jezelf te praten? Aan het werk!’ Met een glimlach duwde Julia haar rollator naar haar bad-kamer. Ze had nog net genoeg tijd om een washandje over haar gezicht te halen en haar grijze krullende haar te borste-len, voordat ze naar haar huisgenoten ging, vol verwachting wat God deze middag voor haar te doen had.

*

Tai Tong, de gevangenbewaarder, was pas eind twintig, maar hij stond op grond van zijn toewijding aan de Partij en de effici-ente uitvoering van zijn opdrachten al snel hoog aangeschreven bij zijn superieuren. Het was vrijwel zeker dat hem een succes-volle loopbaan wachtte, met heel wat promotie. En het feit dat hij sterke spieren en een grote overredingskracht had, speelde daarbij ook zeker een rol. Hij boezemde de meeste gevangenen, en zelfs veel collega-bewakers, angst in. Zelfs zijn vrouw en zoontje krompen ineen als hij de kamer binnenkwam, hoewel ze hem in alles gehoorzaamden. Bij die gedachte moest Tong glimlachen. Respect was iets heel belangrijks voor hem, nog belangrijker dan het voor de meeste andere Chinezen was. Hij stierf liever een langzame, pijnlijke dood dan publiekelijk voor gek gezet te worden. En daarom hield hij zich aan alle regels, blonk uit bij alles wat hij deed en eiste volledige gehoorzaamheid van ieder over wie hij was aangesteld, of dat nu gevangenen waren of zijn eigen gezin. Het was een manier van leven die hem tot nu toe genoeg had opgeleverd en hij zag niet in waarom hij dat zou moeten veran-


16

deren. Een compromis sluiten was geen optie. Als degenen over wie hij was aangesteld dat niet snapten, zou hij alles in het werk stellen om hen dat voor eens en voor altijd goed bij te brengen. En die vrouwelijke gevangene, Yang Zhen-Li, leek de vol-gende te zijn die hij dat eens goed zou inpeperen. Hij had ge-hoord dat zij ondanks hun inspanningen om haar te straffen en haar op andere gedachten te brengen, nog steeds bleef bidden en getuigen over Yesu. Ze praatte over die Yesu met iedereen die ze tegenkwam, onder wie de medegevangene die Tong op de hoogte had gebracht van die ongehoorzaamheid. Op grond hiervan hield Tong Yang Zhen-Li beter in de gaten dan de an-dere gevangenen. Als het klopte wat hij gehoord had, zou het haar duur komen te staan.


17

2

De vrouwelijke gevangene, die simpelweg Mei genoemd werd, was pas kortgeleden bij Zhen-Li in de cel geplaatst, de cel die ze tot dan toe voor zich alleen had gehad. Mei deed Zhen-Li aan een gewond vogeltje denken – een lief, breekbaar beestje wiens vleugels zo beschadigd waren dat hij nooit meer zou vliegen. Zhen-Li vermoedde dat de vrouw en zij ongeveer even oud waren. Ze had met haar te doen toen ze zich pro-beerde voor te stellen wat de jonge vrouw al meegemaakt had, voor en sinds haar arrestatie een aantal jaren geleden. Uit hun korte gesprekjes had Zhen-Li begrepen dat de schijnbaar hul-peloze vrouw en moeder, die vrijwel de hele tijd om haar fa-milie huilde, iets wat Zhen-Li zelf heel goed kon begrijpen, op de een of andere manier al vier jaar had weten te overleven in deze vreselijke gevangenis. Als Zhen-Li aan haar eigen ver-oordeling tot tien jaar gevangenisstraf dacht, liepen de rillingen haar over haar rug. Zou zij het net zo goed volhouden als de breekbare Mei? Zhen-Li zag hoe Mei bijna in elkaar zakte op de koude, be-tonnen vloer die tevens dienst deed als hun bed. Ze hadden allebei een dunne, grijze deken vol luizen die naar urine en zweet stonk, maar toch sloegen ze die dankbaar elke avond om zich heen als de koude nachtelijke wind door het getraliede raam boven hun hoofd naar binnen woei. Het was met name moeilijk als de bewakers de celvloer hadden geschrobd met ijs-koud water, dat ’s nachts niet verdampte. Slapen was dan vrijwel onmogelijk. Vanavond waren hun die plassen water echter be-


18

spaard gebleven en de twee jonge vrouwen kropen dicht tegen elkaar aan om warm te blijven. ‘Ni zen me le?’ vroeg Zhen-Li. ‘Hoe gaat het met je?’ ‘Hai ke yi,’ antwoordde Mei, maar het beven van haar stem was in tegenspraak met haar woorden. ‘Alles is in orde…’ Zhen-Li wilde haar celgenote dolgraag troosten. In de paar dagen dat ze samen de kleine cel deelden, was Zhen-Li zich gaan afvragen of Mei misschien de verhoring was van haar ge-bed om bemoediging en gezelschap. Het was een teken dat God haar niet in de steek gelaten had. Sinds het moment dat Mei erbij gekomen was, hadden de twee vrouwen spaarzaam wat verteld over hun leven voor hun arrestatie, maar heel wei-nig of helemaal niets over hun ‘misdaad’ waarom ze gevangen waren gezet. Het was voor de gevangenen verboden om daar met elkaar over te praten en het kon zelfs bestraft worden met eenzame opsluiting, beperking of inhouding van de rantsoenen, en lijfstraffen. Daarom beperkten de meeste gevangen hun ge-sprekken tot de ‘veiligste’ onderwerpen en spraken ze zeker niet over iets wat als godsdienstig onderwerp beschouwd kon wor-den. Maar volgens Zhen-Li was er maar één manier om haar nieuwe vriendin te bemoedigen of troosten, en dat was door haar over de liefde en vergeving van de Heer Jezus Christus, Zhu Yesu Jidu, te vertellen. Ze had het onderwerp een paar da-gen eerder al ter sprake gebracht en hoewel Mei verbaasd leek, had ze niet afwijzend gereageerd op haar woorden, hoe kort die ook waren. Misschien moest ze het nog eens proberen. Voorzichtig stak Zhen-Li haar magere hand uit van onder de deken en legde die op de nog magerdere schouder van Mei. ‘Maak je geen zorgen,’ fluisterde ze. ‘Tian Fu, onze hemelse Va-der, weet waar we zijn. Hij kent ons verdriet en onze pijn. Hij weet waar onze familieleden zijn en wat ze nodig hebben.’ Mei wendde haar hoofd naar Zhen-Li. Haar grote, donkere ogen glinsterden als diepe, natte poelen toen ze bijna sissend antwoord gaf: ‘Waarom helpt Hij ons dan niet? Als Hij onze pijn


19

ziet, kan het Hem dan niets schelen? Misschien is Hij zelfs wel blij als Hij ons ziet lijden.’ Zhen-Li week bijna geschrokken achteruit van dat felle ant-woord. Ze had gedacht dat Mei juist zachtaardig was en ze was niet op zo’n reactie voorbereid. Toch wist ze nu bijna zeker dat de jonge vrouw God niet persoonlijk kende en Hem niet volgde. Anders zou ze toch niet zo’n antwoord geven? Zhen-Li kende God nog niet zo lang – nog maar net vijf jaar daarvoor, voor ze met Zhou Chi trouwde, had ze ingezien dat Yesu haar Heiland en Verlosser wilde zijn en was ze christen geworden. Ook had ze maar weinig Bijbelonderwijs gehad omdat maar een paar mensen in hun arme dorp of in de omgeving een complete bijbel of sjengdjing bezaten. Wel waren er veel mensen die een paar uit een bijbel gescheurde bladzijden bezaten en die lazen ze dagelijks vol liefde, steeds opnieuw. Maar ondanks haar beperkte Bijbelkennis was Zhen-Li’s ontmoeting met de levende God zo echt geweest dat niets of niemand haar geloof in Zijn bestaan, Zijn liefde en Zijn goedheid aan het wankelen kon brengen. En het waren juist die feiten die haar ertoe aan-gezet hadden om het evangelie met haar vrienden en buren te delen, en zelfs met de kinderen in de buurt, ook al wist ze heel goed dat dat verboden was. Toen ze het voorrecht had via de voorganger van haar huisgemeente een kinderboekje in handen te krijgen met daarin het verhaal van de geboorte van Yesu, had ze het met de hand meerdere keren overgeschreven en er boekjes van gemaakt. Die deelde ze uit aan de kinderen die ze tegenkwam. En natuurlijk las ze haar eigen kleine Chan er uit voor als ze hem ’s avonds naar bed bracht. Aan diezelfde waar-heid van Gods goedheid en liefde die haar toen ertoe aanzette om het evangelie door te geven, klampte ze zich nu stevig vast om het hier dag na dag, uur na uur, en soms minuut na minuut vol te houden. Het leven zou vast veel moeilijker zijn als ze net als Mei die goede, liefhebbende God niet kende! Zhen-Li’s hart ging uit naar haar celgenote en ze kneep de


20

vrouw eventjes zachtjes in haar schouder. ‘Ik heb ook niet over-al antwoorden op,’ reageerde ze, ‘ook al hebben mijn ouders me naar een staatsschool gestuurd zodat ik een goede opleiding zou krijgen. Maar één ding weet ik wel: Tian Fu is goed. Hij houdt van ons en is betrokken bij ons, en Hij is niet blij met onze pijn. Ik begrijp niet waarom Hij toestaat dat we hier zijn terwijl Hij bij machte is ons uit de gevangenis te bevrijden, maar ik weet dat God er Zijn redenen voor heeft. En die zijn altijd goed.’ Mei leek niet overtuigd, hoewel ze niet reageerde met bittere opmerkingen of scherpe vragen. Zhen-Li wachtte en bad stil-letjes om wijsheid, tot ze merkte dat Meis ogen dichtgevallen waren en dat ze rustig adem haalde. Het uitgeputte vogeltje was in slaap gevallen. Zhen-Li bad dat de woorden over een trouwe, liefdevolle God die ze gehoord had zelfs tijdens haar slaap tot haar hart zouden doordringen.

*

Chi’s spieren deden pijn van een dag lang hard zwoegen toen hij op zijn dunne slaapmatje lag. Hij probeerde niet terug te denken aan de tijd dat Zhen-Li naast hem had gelegen met haar warme lichaam tegen het zijne aan en hij het heerlijke geluid van haar regelmatige ademhaling hoorde, in de weten-schap dat hun kleine Chan ook rustig sliep op een kleiner matje een paar passen bij hen vandaan. Chan sliep nog steeds op dat-zelfde matje, maar niet zo rustig meer als vroeger. Vaak werd hij ’s nachts wakker en begon dan om zijn mama te roepen. ‘Baba is hier,’ antwoordde Chi dan met zachte stem en hij nam zijn zoontje in zijn armen. Het kleine ventje was wel getroost door zijn woorden, maar Chi wist dat het niet genoeg was. Zelfs de aanwezigheid van zijn zus kon de langdurige afwezigheid van Zhen-Li, die nu al ruim twee jaar weg was, niet goedmaken. Twee jaar, dacht Chi. Pas twee jaar! Het leek zo veel langer. Hoe kunnen Chan en ik het nog acht jaar volhouden? En hoe zal mijn


21

lieve Zhen-Li zo’n lange martelgang overleven? Zal ze ooit weer bij ons terugkomen? Of zal ze daar sterven, gefolterd en vermoord door die gevaarlijke mannen? De tranen sprongen hem in de ogen en hij bedekte zijn mond om de snikken tegen te houden die hij al zo lang onderdrukt had. Hij moest er niet aan denken wat Zhen-Li misschien door moest maken, zelfs nu op dit tijdstip. En het was allemaal zijn fout. Allemaal! Had hij haar maar met rust gelaten en er niet op aangedrongen dat ze christen zou worden en met hem zou trouwen. Dan was ze nu veilig en beschermd geweest omdat haar ouders lid waren van de Communistische Partij, en dan zou zijn mooie Yang Zhen-Li veilig in haar eigen bed slapen en misschien wel ergens onderwijzeres zijn en… met iemand anders getrouwd. Het deed hem pijn toen hij aan Han Bai dacht, de veelbe-lovende veiligheidsagent met wie Zhen-Li zou gaan trouwen, voordat ze Chi tegen was gekomen. Hij zat ongetwijfeld achter haar arrestatie en zware straf. Toch zou Chi haar maar al te graag hebben losgelaten en met iemand anders hebben laten trouwen, als haar zo het vreselijke lot bespaard was gebleven dat ze nu moest ondergaan. ‘Echt, Mijn zoon, zou je dat echt hebben gedaan?’ De stem drong diep door tot zijn gepijnigde hart en hij be-sefte dat God hem aansprak op zijn verkeerde gedachten. Wilde hij Zhen-Li echt die tijdelijke pijn besparen, ook al zou ze dan wel voor eeuwig verloren zijn gegaan zonder God? Chi bad diep van binnen: Qin Ai de Tian Fu, Vader in de hemel, U weet dat ik niet wil dat ze zonder U verloren zou gaan! Dat bedoel ik helemaal niet. Het is alleen… In gedachten hoorde Chi Gods antwoord, zo vol onvoor-waardelijke liefde, en hij voelde zich beschaamd over wat hij zelf net had gedacht. ‘Vertrouw op Mij, Mijn zoon. Leg Zhen-Li in Mijn handen en Ik zal voor haar zorgen. Jij moet je druk maken over je eigen leven en over de vraag of je wel genoeg van Mij houdt.’


22

Chi keek verbaasd. Maar Tian Fu, bracht hij er zacht tegenin, ik ken U al van kinds af aan. Wat wilt U me duidelijk maken? Het bleef stil en na een ogenblik kon Chi de tranen die hij al zo lang had onderdrukt, niet meer bedwingen. Dit keer huilde hij niet zozeer om zijn vrouw, die hij zo enorm miste, maar om haar grote liefde voor Zhu Yesu: een veel grotere liefde dan hij zelf had, en veel onbevreesder.

*

Yin Xei kon niet slapen, zoals zo vaak het geval was. Haar man, Yang Hong, had daar geen last van. Het leek wel alsof hij elke avond zodra hij in bed lag als een blok in slaap viel en niet meer wakker werd tot de volgende ochtend, terwijl Xei maar bleef woelen en worstelde met de duistere gedachten die haar te zwaar dreigden te worden. Ze werd gepijnigd door beelden van de jonge Zhen-Li: het lieve, gehoorzame, intelligente kind dat zo goed had kunnen leren op school en op wie haar ouders zo trots waren, ook al was ze maar een meisje. Xei had nooit kunnen vermoeden dat haar dierbare, enige kind haar op een dag zou teleurstellen en door haar woorden en daden ongehoorzaam zou zijn aan de Communistische Overheid. En dat ze met een arme landarbei-der zou trouwen en zelfs zijn buitenlandse godsdienst aan zou nemen. Xiu chi! Wat een schande! Xei en haar man waren er bijna aan onderdoor gegaan. En toen ze dacht dat het niet erger kon, had Zhen-Li haar geschreven dat ze onbedoeld voor de tweede keer in verwachting was geraakt en dat ze niet van plan wa-ren om de zwangerschap af te breken. Xei en haar man waren woest geweest. Zhen-Li begreep toch wel wat de gevolgen van zo’n beslissing zouden zijn? Zelfs als ze het kindje geboren zou laten worden, zou ze het nooit kunnen laten registeren, en dus zou ze er nooit ook maar enige toelage voor ontvangen. Ze


23

zouden er alleen maar armer door worden en met de daarmee gepaard gaande schaamte moeten leven. En dat laatste was iets wat Xei en haar man niet zouden kunnen verdragen. Toen hun waarschuwende brieven geen invloed hadden op hun dwalende dochter, werd Xeis bezorgdheid alleen maar groter toen een woedende Hong Zhen-Li liet ontvoeren en haar onder dwang een zwangerschapsonderbreking liet ondergaan. Hij had zijn vrouw ervan verzekerd dat Zhen-Li door deze drastische maat-regelen wel bij haar positieven zou komen en dat ze hierdoor weer bij haar ouders en de Communistische Partij in de gunst zou komen te staan. Maar in plaats daarvan was ze naar haar man en zoontje teruggegaan en was ze onmiddellijk met ieder-een over haar geloof gaan praten. Al binnen een paar maanden hoorden Hong en Xei dat hun dochter zich met illegale prak-tijken bezighield en dat ze de kinderen van haar dorp over Yesu vertelde. Er gingen geruchten dat ze zelfs religieuze boekjes had gemaakt die ze uitdeelde aan de kinderen, met verhalen die vol leugens stonden en ieder die het las probeerden te verleiden. Hoe had haar dochter zo dwaas kunnen zijn? Snapte ze dan niet dat dergelijke illegale verhalen op papier gezet waren met het bloed van Chinese opstandelingen? En hoe kwam ze aan die verhalen? Ongetwijfeld van buitenlanders die hetzelfde geloof aanhingen als de man met wie ze was getrouwd. Alleen al als ze eraan dacht, bloosde Xei van schaamte. Dat haar eigen dochter zulke belangrijke wetten overtrad was een zware last die zij en haar man amper konden torsen. Als trouw partijlid zou Xei eigenlijk blij moeten zijn dat haar dochter gearresteerd was. Nu zou ze eindelijk leren dat ze geen ver-raad mocht plegen tegenover de regering en dat ze haar familie niet te schande mocht maken. Maar Xei was niet blij. En elke keer als ze aan Zhen-Li dacht die in die vreselijke gevangenis moest lijden, was het alsof haar keel dichtgeknepen werd van de pijn. Erger nog, ze zou nooit de blik in de ogen van Han Bai vergeten, de functionaris die Zhen-Li had laten arresteren


24

en die vervolgens aan haar ouders was komen vertellen dat hun dochter in de gevangenis zat. Hoewel de man slechts het hoog-nodige zei om hen op de hoogte brengen, had Xei in zijn ogen de blik van voldoening kunnen lezen omdat hij eindelijk wraak had kunnen nemen. Dit was immers de man die gehoopt had met Zhen-Li te kunnen trouwen, totdat ze hem een blauwtje liet lopen en voor een christelijke landarbeider koos. Xei was er vrijwel zeker van dat deze afgewezen huwelijkskandidaat op zijn minst voor een deel de hand had gehad in Zhen-Li’s arres-tatie, ook al was hij kort daarna met iemand anders getrouwd en overgeplaatst naar een ander deel van het land, iets waar Xei erg dankbaar om was geweest. Ze hield zich voor dat haar dochter door het verblijf in de gevangenis anders zou gaan denken, maar ze wilde beslist niet dat ze onnodig gemarteld zou worden. Xei schudde de gedachte van zich af en richtte zich op haar kleinzoon. Kon ze hem maar hierheen halen zodat hij bij hen kwam wonen. Misschien kon ze dan de gevangenschap van haar dochter aan. Maar Hong wilde er niets van horen. Hij was zo kwaad op zijn dochter dat hij geen minuut wilde overwegen of haar zoontje bij hen kon komen wonen, hoezeer zijn vrouw hem er ook om smeekte. En dus zou het kind in armoede op-groeien, gedoemd om in de verraderlijke voetsporen van zijn christelijke ouders te treden. De enige hoop die Xei nog had, was dat ze haar man er misschien van kon overtuigen het kind bij zijn vader weg te halen zodat hij een eerlijke kans kreeg op een goede opvoeding. Het was een magere hoop, maar het was alles wat Xei restte.


25

3

Zhen-Li lag het grootste deel van de nacht wakker en luisterde naar de ademhaling van haar nieuwe celgenoot. Ze dankte God diep vanbinnen dat Hij ervoor had gezorgd dat er iemand in de cel bij was gekomen. Ze is zo bedroefd, Yesu, bad ze in stilte. Iedereen is hier natuurlijk bedroefd. Maar Mei nog veel meer. Waar wordt ze toch zo door ge-plaagd? Wat kan ik doen om haar pijn te verlichten? Het ontbreekt me aan wijsheid, Zhu Yesu, en ik ben niet sterk genoeg om ook maar iets te doen. Mijn eigen geloof is zo zwak en ik stel U dagelijks teleur. Vergeef het me, alstublieft, en schenk me de moed om U niet te beschamen. Maak me een stralend licht dat haar dichter naar U toe zal brengen, ook al weet ik niet wat ik moet zeggen. Zhen-Li’s gebed werd onderbroken door een zucht van Mei. Zhen-Li wendde haar hoofd naar de jonge vrouw met het ge-broken hart. Zhen-Li kende Meis achtergrond niet, maar ze had genoeg meegemaakt om te beseffen dat het vast een triest verhaal was. Achter de gesloten oogleden bewogen de ogen van de jonge vrouw voortdurend en ze kreunde, duidelijk ver weg in een persoonlijke nachtmerrie, maar ongetwijfeld leek die op de nare dromen die Zhen-Li zelf ook af en toe had. In deze cel verdwenen je dromen al snel, maar nachtmerries waren er des te meer, waardoor je alle hoop kwijtraakte, behalve de Bron van alle hoop, God zelf. Zhen-Li was God eeuwig dankbaar dat Hij er hoe dan ook was. Ze bad dat ze Mei kon helpen om diezelfde hoop te vinden, zodat ze daar steun aan zou hebben te midden van alles wat haar anders zou vermorzelen.


26

*

Tai Tong knikte zijn vrouw kort toe als afscheid en stapte hun kleine, bescheiden huisje uit. Hij voelde de ijzige kou, die nog erger leek in de duisternis zo net voor zonsopkomst. Het was een bijzonder koude winter en Tong had er een grondige he-kel aan. Het enige positieve eraan was dat hij die kou kon uitbuiten om gevangenen onder druk te zetten die zich niet gewonnen wilden geven. De meesten van hen waren, zodra ze de gevangenis binnenkwamen, zo bang dat ze alles deden wat hen gevraagd werd. Maar er waren er altijd wel een paar die verzet boden. Tong was er bedreven in om dat schandalige tuig voor eens en altijd zover te krijgen dat ze zich gewonnen gaven. Hij was zelfs trots op de creatieve manieren die hij hiervoor ge-bruikte. Hij liet de gevangenen bijvoorbeeld hun armzalige kleren uittrekken en zette hen dan in de kou tot ze hun vin-gers en tenen niet langer konden voelen. Ze smeekten hem dan op hun knieën of ze zich mochten aankleden en naar binnen mochten. Die combinatie van ontbering en schande was meestal genoeg om zelfs de koppigste gevangenen klein te krijgen. Maar er waren altijd uitzonderingen, vooral bij de godsdien-stige misdadigers en gewetensbezwaarden. Dieven en moorde-naars waren gemakkelijker klein te krijgen, omdat zij op hun comfort gesteld waren. Zij zouden iedereen verraden om maar een extra deken te kunnen krijgen. Mijn werk zou heel wat gemakkelijker zijn als iedereen zo was, maar het zou ook veel saaier zijn, dacht hij. De bevroren grond van het pad kraakte onder zijn laarzen toen hij naar zijn werk liep. Hij zag ineens Yang Zhen-Li voor zich en klemde zijn kaken opeen. Misschien lukte het hem van-daag wel om haar haar verdiende loon te geven, en kon hij haar opstandige mond voor altijd het zwijgen opleggen. Maar eerst


27

zou hij haar zover zien te krijgen dat ze om genade smeekte. Dat was Tongs grootste beloning voor de trouwe dienst die hij zijn land bewees. En hij deed het met verve.

*

Zhou Ming hield de vierjarige Chan goed in de gaten terwijl hij naast haar speelde aan de oever van de vervuilde beek waar ze haar kleine hoopje vuile kleren aan het wassen was. Het water was zo vuil en de lucht zo vol smog van de fabrieken in de verte in Beijing, dat ze zich afvroeg of de kleren schoner of alleen maar vuiler zouden zijn als ze klaar was. Maar ze zou haar best doen. Ze had bij haar broer in mogen trekken toen ze wegvluchtte van de plaats waar haar man was omgekomen, ook al had Chi zelf kort daarvoor zo’n persoonlijk drama meegemaakt dat hij er niet zonder tranen over kon praten. En de kleine Chan had vrijwel onafgebroken om zijn mama gehuild, hoewel het in de loop van de tijd wat beter leek te gaan. Ming had zelf nooit kinderen gekregen en nu haar man overleden was, was ze vastberaden om de kleine Chan, samen met Chi, een zo normaal mogelijk leven te geven. Ming wist niet zeker hoe ze zich dat moest voorstellen, maar ze wist wel dat daarbij centraal moest staan dat het jongetje Zhu Yesu Jidu leerde liefhebben en dienen. Het was strikt genomen illegaal om een jiao hui, een bijeenkomst van een huisgemeente, te houden of bij te wonen, tenzij die onder de toegestane Staats-kerk viel, en het was een nog grotere misdaad om kinderen onder de achttien godsdienstig op te voeden. Toch wist Ming dat het haar verantwoordelijkheid was om Chan, ondanks de wet, over Yesu te leren. En daarom zong ze met hem, als ze al-leen waren, zachtjes en voorzichtig liedjes over Yesu en leerde ze hem bidden in Zijn naam. Ze had ook een paar bladzijden met Bijbelverzen die haar ouders uit hun oude sjengdjing ge-


28

scheurd hadden en haar meegegeven hadden toen ze trouwde en het huis uit ging. ‘Je moet die altijd bij je houden,’ had haar moeder aange-drongen. ‘Als je ooit voor je leven moet vluchten, heb je in ieder geval een deel van Gods geschreven Woord bij je. Omdat we als gezin maar één sjengdjing bezitten, zal ik je broer ook wat bladzijden geven. Je baba en ik zullen ook bladzijden bij ons dragen. Als er dan ooit iemand van ons aangehouden wordt en zijn of haar bladzijden moet inleveren, raken we geen hele sjengdjing kwijt. Maar je moet vooral alles wat in de sjengdjing staat uit het hoofd leren, want dan kan niemand Gods woord van je afpakken.’ Ming had nooit beseft hoe waar haar moeders waarschuwing was, totdat ze er getuige van was geweest hoe haar man om-kwam, ook al was het een ongeluk, tijdens de vreselijke overval op hun huisgemeente. Ze had snel moeten vluchten zonder ook maar iets te kunnen meenemen. Het enige wat ze bezat waren de kleren die ze aanhad en de woorden van God die ze tussen haar kleren en in haar hart verborgen had. Dat was alles wat ze anderen te bieden had en ze zou het vrijmoedig delen met wie er ook maar luisteren wilde. Boven aan haar lijstje stond haar kleine neefje, het zoontje van haar enige broer, voor wie ze nu mocht zorgen. Ze zou dat vertrouwen op geen enkele manier beschamen.

*

Julia was al vroeg opgestaan. In een schommelstoel op de ve-randa van Huize Rivierzicht zat ze te kijken naar de opgaande zon die tevoorschijn kwam van achter de heuvels waar het verzorgingstehuis tegenaan was gebouwd. Zoals zo vaak moest ze glimlachen om de naam Rivierzicht, die nergens op sloeg omdat er in de verste verte geen rivier te bekennen was. Maar Huize Heuvelzicht klonk lang niet zo goed. En ze kon hier


29

tenminste genieten van het bijna volmaakte weer dat zo ken-merkend was voor Zuid-Californië. Vooral van de zachte bries vanaf de Stille Oceaan die er zo vaak was genoot ze, omdat die haar herinnerde aan de vele jaren waarin zij met Joe en de kinderen in hun zo geliefde vrijstaande huis in Carpinteria had gewoond. Zo kan het wel weer, dacht ze en ze stond zichzelf niet toe om droefgeestig aan het verleden terug te gaan zitten denken. Ze had die nacht heel slecht geslapen en was al voor zons-opkomst opgestaan. De paar keer dat ze was weggedommeld, waren er allemaal beelden aan haar voorbij gevlogen die naar haar idee met China te maken hadden. Dat kwam vast omdat ze zo graag nog eens naar dat enorme land terug zou wil-len om de vele mensen daar het Goede Nieuws te vertellen. Maar er zat meer achter. Een oproep misschien om voor hen te gaan bidden? Ja, dat moest het zijn: God spoorde haar aan om voor de bevolking van China te gaan bidden, of die nu in een grote, drukke stad woonde, of op een afgelegen, kale boerderij in een arm dorp. Ze zat nu al bijna een uur in haar schommelstoel te bidden voor de Chinezen, rijk en arm, die Christus niet kenden, maar ook voor de Chinese christenen die vaak een hoge prijs moesten betalen om de ene ware God te dienen. Elke keer als ze voor vervolgde christenen bad, met name voor hen in en rond Beijing waar Joe en zij samen een paar fijne, maar uitdagende maanden hadden doorgebracht op de enige zendingsreis die ze ooit hadden gemaakt, waardeerde Julia het opnieuw dat zij in Amerika volledige vrijheid van godsdienst had. Uit de geluiden die ze achter zich hoorde, bleek dat anderen ook aan hun nieuwe dag begonnen waren. Ze besefte dat het met de rust op de veranda gedaan was. Dat geeft niet, dacht ze. Ik heb na het middageten nog meer tijd voor mezelf. Ik denk dat ik Laura bij het ontbijt vraag of ze tijd vrij kan maken in haar drukke agenda om samen met me te gaan bidden.


30

Ze glimlachte bij die gedachte en duwde zich overeind uit haar stoel. Ze pakte haar rollator vast, reed naar de voordeur en keek uit naar een kop koffie en wat contact met de andere bewoners.


leesfragment Rode inkt - Kathi Macias

Documents

Transcript of leesfragment Rode inkt - Kathi Macias