VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

57
Rients Dijkstra architect, stedenbouwkundige Mobiliteit en Stad De anatomie van het geïntegreerde werken Maxwan architects+urbanists Rijksadviseur Stedelijke Ontwikkeling en Mobiliteit

description

Mobiliteitsinfrastructuur en stadsontwikkeling zijn in de dagelijkse praktijk nog al te vaak twee verschillende werelden. Een meer geïntegreerde aanpak en attitude zijn nodig. Met het congres ‘Infrastructuur in de stad’ (12 mei 2014, Antwerpen) willen de Vlaamse Vereniging voor Ruimte en Planning (VRP) en het Urban Studies Institute (USI) van de Universiteit Antwerpen aantonen dat het anders kan. Het congres ontleedt de complexiteit van infrastructuurprojecten vanuit verschillende disciplines om zo meer aandacht te vragen voor zowel het project als het proces.

Transcript of VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Page 1: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Rients Dijkstra architect, stedenbouwkundige

Mobiliteit en StadDe anatomie van het geïntegreerde werken

Maxwan architects+urbanists

Rijksadviseur Stedelijke Ontwikkeling en Mobiliteit

Page 2: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

CV / achtergrond

4 jaar OMA / Rem Koolhaas20 jaar Maxwan2 jaar Rijksadviseur

Page 3: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 4: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 5: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Rijksadviseur Mobiliteit en Stad

. Rijksbouwmeesters oorspronkelijk huisarchitecten van het Rijk

. 1924: één Rijksbouwmeester

. 1958-1971: (Vegter) ontwikkeling naar kwaliteitsborging voor het Rijk

. 2008: College van Rijksadviseurs - splitsing in 3en architectuur/stedenbouw, landschap/water en infrastruktuur

. V&W (verkeer) en VROM (ruimte) worden IenM (2010)

. Sinds 2012 Rijksadviseur Mobiliteit en Stedelijke Ontwikkeling

Page 6: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Rijksadviseur Mobiliteit en Stad

. Gevraagd en ongevraagd advies

. Q-teams van de grote weginfrastructuur projecten

. Advies over ruimtelijke kwaliteit en vormgeving

. Eigen ini a even:

langzaam verkeer: Fietsland openbaar vervoer: Knooppunten snelwegen: Transforma e van de Ring

Page 7: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Fietsland

Page 8: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

EEN PLEIDOOI VOOR EEN

NEDERLAND

FIETSLAND LEEFB

AAR &

VEI

LIG

G

EZON

D & VI

TAAL

DUURZAAM CONCURREREND BEREIKBAAR

ARTGINEERING / in opdracht van het College van Rijksadviseurs

Page 9: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Nederland BereikbaarDe discussie over bereikbaarheid legde tot voor kort de eenzijdige verkeerskundige nadruk op snelheid. Bereikbaarheid in brede zin gaat over het aantal banen, winkels en voorzieningen dat je binnen een bepaalde reistijd kunt bereiken.2 Veranderende leefstijlen vragen om een grotere keuzevrijheid van de reiziger op basis van goede reizigersinformatie, overstapmogelijkheden tussen verschillende modaliteiten en goed bereikbare voorzieningen.

Nederland Leefbaar De fiets levert een positieve bijdrage aan de kwaliteit van de leefomgeving. Het fietsen biedt nieuwe mogelijkheden voor verdichting van het stedelijk gebied en versterkt de economische potentie van winkelgebieden. Bovendien verbeteren fietsvriendelijke wijken de verkeersveiligheid en de aantrekkelijkheid van de leefomgeving.

Nederland Concurrerend De economische ontwikkeling van Nederland concentreert zicht steeds meer in stedelijke regio’s. Stedelijke regio’s die goed scoren op het gebied van bereikbaarheid, leefbaarheid, gezondheid en duurzaamheid bieden een kwalitatief hoogwaardig vestigingsklimaat voor kenniswerkers en bedrijven. De fiets versterkt de ruimtelijk-economische structuur van de stedelijke regio’s en draagt er zo aan bij om van Nederland een attractieve vestigingsplaats te maken.

RollenDe fiets kan een directe bijdrage leveren aan deze nationale belangen. Om van deze kracht te profiteren kan het rijk kiezen voor verschillende rollen en instrumenten. Er is reeds een kentering gaande van een dominant sectorale benadering naar een meer integrale en gebiedsgerichte aanpak. De fiets moet hierin stevig wordt verankerd. De rijksoverheid kan zowel haar systeemverantwoordelijkheid als beleidsverantwoordelijkheid3 invullen vanuit haar rol als realisator, facilitator, regulator en communicator. Binnen deze vier dimensies is er een ruime keuzemogelijkheid aan instrumenten.

RealiserenHet Rijk kan bepaalde taken uitvoeren zoals het aanleggen van (fiets)infrastructuur, het uitvoeren van haalbaarheidsstudies, onderzoek, kennisontwikkeling, beleidsvorming, etc. Het rijk kan de fiets als bereikbaarheidsalternatief meenemen in haar eigen MIRT onderzoeken, verkenningen en uitwerkingen.

Faciliteren De Rijksoverheid ondersteunt decentrale overheden bij de uivoering van haar taken, bijvoorbeeld in de vorm van fietskennis, co-financiering bij de aanleg van snelfietsroutes, procesmanagement ter bevordering van regionale samenwerking, etc.

8 Fietsland concept 28.01.2014

com

mun

icer

en

regulerenfaciliteren

realiseren

regu

leren

faciliterenrealiseren

communiceren

facilit

eren

realiserencommuniceren

regule

ren

realiseren

comm

uniceren

reguleren

facil

iteren

communiceren

reguleren

faciliteren

real

iser

en

LEEFBAAR & VEILIG GEZ

OND

& VI

TAAL

D

UURZAAM CONCURREREND BEREIKBAAR

RegulerenDe Rijksoverheid geeft via indirecte beïnvloeding sturing aan de maatschappij, bijvoorbeeld via wet- en regelgeving met betrekking tot de positie van de fietser in het verkeer of fiscale stimuleringsmaatregelen ter bevordering van de overstap van de auto naar de fiets.

Communiceren De Rijksoverheid beïnvloed het gedrag door te communiceren over haar standpunten zoals fietsstimuleringscampagnes waarbij het belang van fietsen voor gezondheid, duurzaamheid en leefbaarheid wordt benadrukt.

Maar misschien is het wel belangrijkste dat het rijk het nationale belang van de fiets onderschrijft en met andere partijen in overleg treedt over de wijze waarop Nederland weer Fietsland nummer 1 kan worden.

28.01.2014 Fietsland concept 9

Page 10: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

18 Fietsland concept 28.01.2014

“DE FIETS STIMULEERT NIET ALLEEN DUURZAME, MAAR OOK LEEFBARE VERSTEDELIJKING.” - MARCO TE BRÖMMELSTROET (UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM) -

28.01.2014 Fietsland concept 19

Page 11: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Korte ritten zijn grote veroorzakers van files. Op knelpunten bestaat ruwweg één derde van het autoverkeer uit lokaal verkeer, één derde uit regionaal verkeer en één derde uit doorgaand verkeer. Het terugdringen van de congestie op het wegennet en de verhoging van de capaciteit van het openbaar vervoer in de ochtendspits vergen flinke investeringen.

De fiets biedt een uitstekend alternatief voor verplaatsingen over afstanden tot 15 kilometer. Wanneer iedereen die op fietsafstand van zijn bestemming woont die fiets ook zou gebruiken, zou in één klap het capaciteitsprobleem op de weg en op het spoor zijn opgelost.6 De fiets biedt dus een concrete oplossing voor capaciteitsproblemen op de hoofdnetwerken. Daarbij is fietsinfrastuctuur vele malen kosteneffectiever dan weg- of spoorinfrastructuur.7

De groei van het fietsgebruik brengt een specifieke ruimtelijke opgave met zich mee. Fietspaden en –stallingen lopen tegen capaciteits- en doorstromingsgrenzen aan en door ruimtelijke barrières moet nu vaak worden omgereden. Snelfietsroutes8, meer oversteekplaatsen op hoofdroutes9, het verminderen van wachttijden bij verkeerslichten10 verhogen de kwaliteit van het fietsnetwerk en stimuleren daarmee het gebruik van de fiets.

Het rijk zou moeten investeren in specifieke maatregelen waardoor keuzereizigers kunnen overstappen naar de fiets. Dat zorgt voor een substantiële afname van de piekbelasting in de drukste gebieden, een betere doorstroming en verlaagt de noodzaak tot hoge investeringen in de spitscapaciteit.11

[2] EEN DERDE VAN HET FILEVERKEER OP DE RINGWEGEN IS LOKAAL VERKEER. WANNEER DEZE AUTOMOBILISTEN KUNNEN KIEZEN VOOR DE FIETS, IS DAT KOSTENEFFECTIEVER DAN HOGE INVESTERINGEN IN DE SPITSCAPACITEIT.

RIJKSDOELEN:

CONCURRERENDBEREIKBAAR

LEEFBAAR & VEILIGGEZOND & VITAAL

DUURZAAM

RIJKSROLLEN:

REALISERENFACILITERENREGULEREN

COMMUNICEREN

LEEFBAAR & VEILIG GEZ

OND

& VI

TAAL

D

UURZAAM CONCURREREND BEREIKBAAR

16 Fietsland concept 28.01.2014

25%

61%van de werknemers woont binnen 15 km van het werk

36%aan potentiële fietstoename

van alle werknemers gaat op de fiets naar het werk

Bron: Fietsersbond (2013)

autosnelwegenfiletrajecten (uit de filetop 50)

snelfietsroutes (gerealiseerd en gepland)

Er ligt een enorme kans voor een toename van het aantal fietsers in het woon-werk verkeer tot 15km

28.01.2014 Fietsland concept 17

Page 12: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Loket Knooppunten

Page 13: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Hoorn

Uitgeest

Beverwijk

Duivendrecht

Amsterdam HolendrechtHoofddorp

Diemen ZuidWeesp

Haarlem Spaarnwoude

Page 14: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Heerhugowaard

Weesp

Buikslotermeerplein

Haarlem Spaarnwoude Haarlem Spaarnwoude

Amsterdam SciencePark

Amsterdam Amstel

Amsterdam RAI

Amsterdam CSHalfweg Zwanenburg

AmsterdamZuid

Zaandam

Hoorn Hoorn

Zandvoort

Koog ZaandijkHilversum Sportpark

Hoogkarspel

PurmerendTrampleinWinkelcentrumSchalkwijk

Diemen ZuidBeverwijk

BovenkarspelGrootebroekDen HelderHilversum NoordPurmerendCastricumDuivendrechtAmsterdam Sloterdijk

Hoofddorp

WeespVoorkeur NH - van regionale betekenis + energie

Interessant in kader TFR

Voorkeur NH - van regionale betekenis + energie

Voorkeur NH - strategische positie

Kwalitatieve opgave, er kan veel meer

Interessant voor alliantievorming

Is al wat gaande, maar niet in breder perspectief

Belangrijk voor AMS, zijn al processen gaande

Belangrijk voor AMS, zijn al processen gaande

Is al wat gaande

Zit energie bij gem. Ouder-Amstel

Voorkeur NH - grote kwalitatieve opgave

Amsterdam Holendrecht

Zit al in BNA onderzoek

Zit al in BNA onderzoek

Diemen ZuidBeverwijk

Duivendrecht

Uitgeest

Hoofddorp

Amsterdam Lelylaan

Busstation AmstelveenAlkmaar Noord

Krommenie Assendelft

HilversumSchipholAmsterdam BijlmerArenaAlkmaar

Haarlem

Amsterdam Muiderpoort

KoogBloemwijk

Amsterdam Holendrecht

Uitgeest

Bloemendaal

Bussum Zuid

Den Helder-ZuidDiemen

Heemskerk

Heemstede Aerdenhout

Nieuw Vennep

Wormerveer

Zaandam Kogerveld

Anna Paulowna

DriehuisObdamSantpoort Noord

Purmerend WeidevenneSantpoort Zuid

Bovenkarspel Flora

Hoorn Kersenboogerd

HeilooSchagen

EnkhuizenNaarden Bussum

Purmerend Overwhere

Overveen

STATIONS IN NOORD-HOLLAND

DRAAGVLAK VAN PARTIJEN

KWALITATIEVE OPGAVE

STRATEGISCHE BETEKENIS

8

7

4

8

5

5

3

00

2

2

3

0

88

6

88

55

5555544

3

7

44

2

2000

0

7

8

3

4

4

8

77

8

7

6

7

6

4

888

22

7

8

22

00

3

2

5

5

3

2

6

3

5

44

5

4

5

1

53

3

21

65

3333298

7

3

32

4

3765

2

6

6

6

6

5

4

44

4

4

4

3

4

4

333

33

2

2

22

22

1

1

1A 1B 2 3 INPUTPNH / DRO

LONGLIST4 5

Page 15: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Intensiteit

Nabijheid

Menging

Langzaam Verkeer

Openbaar Vervoer

Wegen

KNOOP PLAATS

Aanwezigheid ov-fiets, spoorwegovergangen en fietsparkeervoorzieningen, fijnmazigheid netwerk binnen 300 m

Intensiteit van gebruik in de eerste 300m ten opzichte van het totaal

De som van het aantal inwoners, werknemers en bezoekers per hectare invloedsgebied

Verhouding inwoners en werknemers op lokaal niveau (per 100x100m)

Aanwezigheid, frequentie en richtingen van ov-modal-iteiten

Aanwezigheid van snelwegen, snelwegafslagen, regionale wegen en parkeervoorzieningen

Page 16: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 17: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Transforma e van de Ring

Page 18: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

3. Verhoogd op poten

4. Freeway

5. Verdiept taluds

7. Verdiept

8. maaiveld met wal

9. tunnel

10. gebouw als geluidsscherm

11. landtunnel

6. Halfverdiept

2. grondlichaam

1. maaiveld

A10 Amsterdam

A13 Rotterdam OverschieA16 DordrechtA16 HeerlenA9 BadhoevedorpA2 MaarheezeA58 RoosendaalA4 Bergen op ZoomA2 VoldijnA28 ZwolleA28 ZeistA2 Den BoschA28 AssenA6 Almere

Tokyo Ikebukuro RouteSeattle Alaskan WayBrooklyn BridgeManhattan BridgeNew York

A2 VianenA2 Gronsveld

A2 Born

A2 BeekA2 Best

A35 Enschede

A50 EindhovenA50 Son en BreugelA2 Maastricht

A58 Etten-Leur

A13 DelftA10 A’dam ZuidasA16 WillemsdorpA2 WaardenburgA2 ZeelstA2 Oud EmpelA28 ZwolleA16 KralingenA2 BundeA10 A’dam NoordA12 Arnhem

A27 AmelisweerdA79 RothemA27 DommelbergenA28 ZeistA13 NijmegenA4 YpenburgA12 EdeA16 RotterdamA27 Heusdenhout

A35 EnschedeA27 Bavel

A58 TilburgA44 LeidenA50 EindhovenA1 VathorstA13 Nijmegen

A12 Antwerpen

A10 Amsterdam WestA20 Rotterdam Noord

Tamagawa Dori, TokyoSeattle Alaskan WayToronto Gardiner Expy

Westrandweg Amsterdam

A13 Rotterdam Overschie

B20 BarcelonaA4 Leiden

A12 Den Haag

A2 UtrechtN14 Den HaagN10 Barcelona

B20 Barcelona

A4 Schiphol

A2 Maastricht

A16 Breda

A4 Delft

A79 MeersenA37 Emmen

N10 Barcelona

A27 Amelisweerd

A12 GoudaA1 Apeldoorn

A7 Groningen

* kleur van de wegnaam correspondeert met deafstand tot de bebouwing

15

Page 19: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

11 prototypes

3

4

5

2

1

10

Page 20: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

7

8

9

10

11

6

11

Page 21: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

amsterdam utrecht rotterdam

eindhoven den bosch zwolle

primaire stad landVerbindingen

41

Page 22: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

a4-oude rijn bij leiden, Voor de verbreding en aanleg aquaduct

a27-kromme rijn, utrecht

a28-zwarte water, zwolle

a2-oirschotse dijk, eindhoven

a10- noord-Hollands kanaal, amsterdam

(a20) spoor- rotte, rotterdam

Voorbeelden waar primaire stad landVerbindingen de snelweg kruisen

42

Page 23: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

bron: urbanisme a barcelona, plans cap al 92

rood: bestaande wegenzwart: verbeterde (snel)wegen

44

Page 24: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

barCelona 2012 typologieën

47

Page 25: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

barCelona 2012 verbindingen

48

Page 26: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

1

2

3

4

5

6

Carrer jaume pinent

• verdiept + deksel• sportfaciliteiten

Via Favencia

• verdiept + deksel• park + parkeren

Carrer jerico

• verdiept + deksel• lokaal verkeer

Carrer Collserola

• verdiept + deksel• sportveld + park

Carrer d’gen. Vives

• verdiept + deksel• groenstructuur

Carrer montevideo

• landtunnel • wonen

49

Page 27: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

6

8

10

4 97

8

9

10

11

12

av. d’esplugues

• verdiept + deksel• park

Carrer lleialtat

• verdiept + deksel• park

Carrer sanfeliu

• verdiept + deksel• park

av. parallel

• tunnel• verkeer

Carrer dr. aiguader

• tunnel• park + verkeer

Carrer salvador es.

• verdiept• verbinding strand

50

Page 28: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

av. litoral

• tunnel• park

13

14

15

16

Forum

• tunnel• publieke ruimte

Carrer d’arbeca

• verdiept + deksel• sportfaciliteiten

Carrer Vilella

• verdiept + deksel• sportfaciliteiten

51

Page 29: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

prototypes

61

Page 30: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

ConFliCten stad & snelweg

62

Page 31: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

kansen

63

Page 32: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Rijksadviseur Mobiliteit en Stad

. Fietsland - integra e van ...

... project: lokale ini a even met rijksbelangen

... proces: koppeling Fietscommunity met rijksambtenaren Fietsland

. Knooppunten - integra e van ...

... project: entallen kleinere sta ons - verbetering van stedelijke omgeving

... proces: koppeling lokale ini a even aan groter Rijksproject ‘concurren e’

. Transforma e van de Ring - integra e van ...

... project: stedelijke ontwikkeling van de G5 (grote steden NL)

... proces: koppeling stadsontwikkeling aan Beheer+Onderhoud v Rijkswegen

Page 33: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

agenda mobiliteit en stad

‘Het idee voor dit congres is gegroeid uit de vaststelling dat mobiliteitsinfrastructuur en stadsontwikkeling nog al te vaak twee verschillende werelden zijn. Een andere a tude en een meer geïntegreerde aanpak zijn nodig. We willen op 12 mei aantonen dat het anders kan.

Tijdens het congres ontleden we daarom de complexiteit van infrastructuurprojecten vanuit verschillende disciplines om zo meer aandacht te vragen voor zowel het project als het proces.’

Page 34: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

agenda mobiliteit en stad

. Mobiliteitsinfrastructuur en stadsontwikkeling 2 verschillende werelden

. Andere a tude, geïntegreerde aanpak

. Complexiteit van infrastructuurprojecten vanuit verschillende disciplines

. Project en proces

Page 35: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

visie op samenwerking

. M en S zijn 2 verschillende werelden – wat houdt dat in?voorbeeld LR. Een andere a tude en een geïntegreerde aanpak

. Beter nog: een geïntegreerde aanpak en daarvan afgeleid een a tude

. De a tude van werkelijk inzicht in de kwes es die aan de orde zijn in de andere wereld

. Project en proces: ontwerpers - let op de autonomie van proces !

. De wereld van de plantechniek, de wereld van het procesmanagement civiele techniek, planeconomie, stedenbouw, ecologie, duurzaamheid etc

Page 36: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 37: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 38: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 39: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 40: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 41: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 42: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 43: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 44: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 45: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 46: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 47: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

visie op samenwerking

. Na inzicht en begrip volgt samenwerking: gebaseerd op dubbel fundament

. 1: de opdrachtgever wenst samenwerking, de procesmanager verlangt samenwerking (en kan ze s muleren)voorbeeld ARZ. 2: de specialisten hebben belangstelling voor samenwerking

. Belangstelling kan slecht geëist worden, moet gekweekt worden

Page 48: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Voorbeeld Leidsche Rijn

. Samenwerking forceren: procesmanager wil wel, specialist mobiliteit niet

. Het spel vooraf: hoe komt samenwerking tot stand als de basis wankel is

. DE CONCLUSIE: opdrachtgever en projectmanager moeten waarde van inte-grale samenwerking inzien, s muleren (eisen) van hun opdrachtnemers

Page 49: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 50: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 51: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra
Page 52: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

programma Rijksadviseur Mobiliteit en Stad

Lange termijn

. economische verschuivingen: ves gingsklimaat, concurren eposi e

. sociale, demografi sche ontwikkeling: stedelijke groei

. duurzame ontwikkeling: beter benu en, externe kosten, energietransi e

. technologische groei: sensoren, ICT verwerkt data (innova e: effi ciën e)

Actueel (korte termijn?)

. economische crisis: beter benu en

. nieuwe bouwcultuur: transforma e i.p.v. expansie

. gediversifi eerd opdrachtgeverschap: top én bo om - ander proces

Page 53: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

programma Rijksadviseur Mobiliteit en Stad

Lange + korte termijn ontwikkelingen, vertaald naar stad en mobiliteit:

. ves gingsklimaat = effi ciënt én aantrekkelijk

. stedelijke groei = ruimteclaim (meer ruimte of beter benu e ruimte?)

. beter benu en = vergroten capaciteit door slimme aanpassingen

. innova es (ict) = hulpmiddel bij benu ng

. transforma e = het bestaande verbouwen

Ander proces =

. meer deelnemers, meer zienswijzen, groeiende complexiteit . dreiging: sectorale versplintering (bestuurslagen, professionals) . innova e vereist: onderzoek naar samenhang

Page 54: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

programma Rijksadviseur Mobiliteit en Stad

Alle grote thema’s zijn samenwerkingsthema’s, bv:

. Smart City

. Gezonde stad

. Bo om-up / Decentralisa e

Er zijn nauwelijks ‘geïsoleerde’ projecten meerEn dat vraagt om innova e van de samenwerking

Er is techniek in overvloed voor deze innova e (email, fi lesharing, BIM)Er is behoe e aan een passende nieuwe cultuur van samenwerkingDat vraagt om ideeën, ontwikkeling (testen) en evalua e

Page 55: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

MIRT fasen en proces Huidige rol voor RK+V Advies CRA RK+V: CRA RK+V:ontw Wie

bron: Sneller + Beter bron: Spelregels MIRT, Sneller+Beter, Handreiking MIRT-V

IF Gebiedsagenda MIRT Cartografie t.b.v. discussie en samenhang Check op basis RK+V (synergie) C/Ext RO GA-Stakeholders

INITIATIEF BO MIRT

Startdocument opstellen Benoemen kader RK+V Rijk + regio

Samenstellen organisatie

Review 1 Check ???

Startbeslissing RK+V en motivatie inzet instrumenten C Rijk of decentrale overheid

DGRW Informeren

VF Startfase SF PG + …

VERKENNING project startup

organisatorische probleemanalyse + SG

Plan van aanpak opstellen Hoe vindt kwaliteitsborging plaats, plankwaliteit RK+V proces, expertise en borging C/Ext

openbare kennisgeving + SG, Omgeving

probleemanalyse stakeholders Ontwerpend onderzoek, belangen en knelpunten 1) 3D CAD model 2) selectie ontwerpers 3) Ontw Ond C: sel 3D, LO, SO + Omgeving, Adviesbureau

beoordelingskader Beoordeling (bestaande en nieuwe) kernkwaliteiten C/Ext

Notitite reikwijdte+detailniveau opstellen Kernkwaliteiten: synergie en schade + Kwaliteitsborging: onafhankelijke review C/Ext + SG, Omgeving, Adviesbureau

Analystische fase AF

groslijst (deel)oplossingen Ruimtelijke analyse en inpassingsconcepten LO, SO + SG, Omgeving, Adviesbureau

oplossingsrichtingen Ontwerpers (L, S, A), cultuurhistorie etc LO, SO + SG, Omgeving, Adviesbureau

marktscan (KBA, milieu) Hoort bij groslijst deeloplossingen ! + SG, (evt Adviesbureau)

zeef 1 analyse van oplossingsrichtingen Toetsing: geluid, lucht, veiligheid, duurzaamheid. + Check op RK+V C/Ext LO, SO ? + Adviesbureau

zeef 1 keuze van oplossingsrichtingen + Kwaliteitsborging: onafhankelijke review C? + SG

bekendmaken en eventueel verfijnen beoordelingskader + SG (voor Omgeving)

Notitie Kansrijke Oplossingsrichtingen C? + SG, (evt. check Adviesbureau)

Beoordelingfase BF

Opstellen ruimtelijk ontwerp Ontw. onderzoek naar rmtlk en func synergie Expertise RK+V aan boord? Ontwerp i.r.t. RK+V C:sel LO, SO + Adviesbureau

Invoergegevens genereren + Adviesbureau

Kostenraming

Businesscase + Adviesbureau

Zeef 2: Plan MER, Natura 2000, OEI/MKBA Geen 'reanimatie' na negatief oordeel? + Adviesbureau

Bepalen maatregelen Mitigatie, compensatie, verminderen invloed Reanimatie: oplossen met RK+V synergie !

Vergelijken alternatieven Rmtlk samenhang tracé en gebied: inpassing Check op RK+V C/Ext + Adviesbureau

Afstemming over voorkeursalternatief C/Ext: mede afstemmen C/Ext + SG, Bestuurders

Ontwerp structuurvisie opstellen Kwaliteitsborging; review RK+V C/Ext check? + Adviesbureau

Besluitvormingsfase BV

Voorbereiden uitvoeringsstrategie + OG (RWS)

Afstemmen bestuursovereenkomst + SG, bestuurders

Ter inzage legging ontwerp structuurvisie + SG, Omgeving (toets)

Review 2 (Gate Review?) Scope, kwaliteit, nut en noodzaak C/Ext: toelichten ? C/Ext + RWS

Voorkeursbeslissing Noodzakelijke maatregelen tbv ruimtelijke kwaliteit + SG, Adviesbureau, bestuurders

DGB Structuurvisie Rijk / regio en gemeent(en): Tracewet dan Rijk

PU (O)TB / MER FASE

UITWERKING Opdrachtverlening en plan van aanpak Check Kader + Handreiking RK+V (RWS-DI/DVS)

Vaststellen functionele eisen

Effectbepaling, in kader besluit MER Inpassingvisie? Check op ingrediënten kader RK+V en kwaliteitsborging C/Ext

OTB/MER + Landschapsplan

Toets door indienen zienswijzen en toetsingsadvies m.e.r.

Tracébesluit

Beroep

Voorbereiding Realisatie

???

RWS Uitvoeringsbeslissing

PG Projectgroep (Rijk, Regio, ext expertise)

Formele Producten en Beslismomenten Intensiteit betrokkenheid OG Opdrachtgever

beslismomenten nauwelijks SG Stuurgroep

producten advies of check Adviesbureau Ecorys, Ifram, Oranjewoud, …

meedenken en meedoen RO, LO, SO Regionaal, Landschaps, Stedenbouw Ontwerp

C/Ext CRA (Rijksadv I+S) of Extern

Page 56: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Stappen  kader  RK+V  uitgelicht    

PU

IF#(O) Gebiedsagenda IF#(O) Gebiedsagenda

Startdocument Startdocument

VF VFStartfase Startfase

Notitie3Reikwijdte3&3Detailniveau Notitie3Reikwijdte3&3DetailniveauAnalystische3fase Analystische3fase

Opplossingsrichtingen OpplossingsrichtingenBeoordelingsfase Beoordelingsfase

Ruimtelijk3ontwerp Ruimtelijk3ontwerpBesluitvoringsfase Besluitvoringsfase

PU PUInpassingsvisie Inpassingsvisie

Landschapsplan Landschapsplan

EPvE EPvE

R R

B+O B+O

IF#(O) Gebiedsagenda IF#(O) Gebiedsagenda

Startdocument Startdocument

VF VFStartfase Startfase

Notitie3Reikwijdte3&3Detailniveau Notitie3Reikwijdte3&3DetailniveauAnalystische3fase Analystische3fase

Opplossingsrichtingen OpplossingsrichtingenBeoordelingsfase Beoordelingsfase

Ruimtelijk3ontwerp Ruimtelijk3ontwerpBesluitvoringsfase Besluitvoringsfase

PU PUInpassingsvisie Inpassingsvisie

Landschapsplan Landschapsplan

EPvE EPvE

R R

B+O B+O

Page 57: VRP-Congres 2014_Mobiliteit en stad. De anatomie van geïntegreerde werken. Rients Dijkstra

Rients Dijkstra architect, stedenbouwkundige

Mobiliteit en StadDe anatomie van het geïntegreerde werken

Maxwan architects+urbanists

Rijksadviseur Stedelijke Ontwikkeling en Mobiliteit