Vrijdag 20 oktober 2017Ontdek het schitterendeerfgoed van de Kempen.

Een organisatie van de erfgoedcellen Kempens Karakter, k.ERF en Erfgoed Noorderkempen

Beste lezer

Wat doe jij liefst op een herfstavond? Genieten van live muziek, een nieuwe expo bezoeken, foto’s en filmpjes uit de oude doos bekijken, de gezonde herfstlucht in voor een verhalenwandeling, luisteren naar een ervaren gids of deelnemen aan een boeiend debat? Je vindt het allemaal in het gratis (!) activiteitenaanbod van de Nacht van het Kempens Erfgoed. Op vrijdagavond 20 oktober verwelkomen we je vanaf 19 uur en zetten dan samen de 7de editie van de Nacht van het Kempens Erfgoed in, tot 23 uur. Je bent hiervoor van harte welkom in wel 23 gemeenten bij heel wat verenigingen en musea. Ze zijn allemaal even fier op het mooie Kempense erfgoed en delen dat graag met jou. Kiezen zal niet gemakkelijk zijn! Dit programmaboekje helpt je met plezier op weg. Je vindt hier een overzicht van alle activiteiten, alfabetisch geordend op gemeente.

Wij bedanken de vele vrijwilligers. Dankzij hen kon dit evenement tot stand komen. Laat je verrassen op één van hun mooie activiteiten in Arendonk, Balen, Beerse, Berlaar, Dessel, Geel, Grobbendonk, Heist-op-den-Berg, Herentals, Herenthout, Hoogstraten, Hulshout, Kasterlee, Meerhout, Mol, Nijlen, Olen, Putte, Ravels, Retie, Rijkevorsel, Turnhout en Vorselaar.

Heel graag tot dan!

Lieven Janssens, Gerda Broeckx en Jan SelsVoorzitters Kempens Karakter, k.ERF en Erfgoed Noorderkempen.

Opgelet! Voor een aantal activiteiten moet je op voorhand reserveren. Je vindt alle gegevens vermeld bij de activiteit.

Soms wijzigt er last minute nog iets aan een activiteit. Voor de meest actuele informatie kun je steeds terecht op www.nachtkempenserfgoed.be en bij de deelnemende organisaties.

2

Arendonk

Balen

Beerse

Berlaar

Dessel

Geel

Grobbendonk

Heist-op-den-Berg

Herentals

Herenthout

Hoogstraten

Hulshout

Kasterlee

Meerhout

Mol

Nijlen

Olen

Putte

Ravels

Retie

Rijkevorsel

Turnhout

p.4

p.5

p.6

p.7

p.8 - 9

p.10 - 12

p.13 - 14

p.15

p.16 - 18

p.19

p.20

p.21

p.22

p.23 - 24

p.25 - 26

p.27

p.28

p.29 - 30

p.31

p.32

p.33

p.34 - 38

3

Tijdens de Nacht van het Kempens Erfgoed openen we onze nieuwste tentoonstelling. Deze zal volledig draaien rond het Arendonkse klooster dat dit jaar precies 300 jaar bestaat. Aan de hand van het rijke archief van het klooster schetsen we de geschiedenis en het belang van het klooster Sint-Agnetendal voor onze gemeente. De tentoonstelling zal plaatsvinden in onze gloednieuwe ontmoetingsruimte. Kom dus zeker een kijkje nemen.

Heemhuis, Molenwiel 37, 2370 Arendonk Doorlopend van 19 tot 23 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: info@heemkringarendonk.be Na 20 oktober kan de expo nog bezocht worden elke zondag van november tussen 14 en 17 uur.

Thematentoonstelling: 300 jaar klooster Sint-Agnetendal in Arendonk

Heemkring Arendonk

Collectie Heemkring Arendonk4

Insomnia. Slapeloosheid. Bram Dierckx (notoir kenner van sagen en legenden) en Rik Van Braband (Kempens eminentste boekenwurm) nemen je mee op avontuur langs spannende sagen uit de Kempen. Over dwaallichten en dwaaslichten in ’t Broek, over ‘van de mare bereden zijn’, de Bokkerijders, kettinghonden en hellehonden in Hulsen en Olmen, de Hellewagen, brandende schepers en gevaarlijke bendes in Balen die voor heel wat slapeloze nachten zorgden. Of waar Rembrandt de mosterd haalde…

Je hoort ook wijze verhalen over insomnia, waar je zeker niet bij in slaap zal vallen. En je ontdekt wat slapeloosheid te maken heeft met creatieve breinen, met vele schrijvers en componisten, … en uiteindelijk met Johann Sebastian Bach en Graaf Hermann Carl von Keyserlingk.

Laat je fantasie prikkelen tijdens deze lezing in de unieke locatie van de raadzaal in het oud gemeentehuis in Balen.

Oud Gemeentehuis, Vaartstraat 29, 2490 Balen Aanvang om 20 uur, einde omstreeks 21.15 uur Aansluitend een gratis drankje voorzien Maximum 50 deelnemers Inschrijven in vrijetijdscentrum De Kruierie (Bevrijdingsstraat 1, Balen) of via

Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.balen.be of 014 74 40 50 of dekruierie@balen.be

Ontdek de slapeloze Kempen

Vrijetijdscentrum De Kruierie in samenwerking met Erfgoed Balen vzw

5

www.balen.be/eloketdetailv2/21/inschrijven-voor-activiteiten-georganiseerd-door-of-ism-vc-de-kruierie

Jan Nagels en Elza Doemen, twee geboren vertellers uit Beerse, komen in het cafeetje hun verhaal vertellen. Het belooft een plezante avond te worden vol anekdotes uit het leven (van vroeger) gegrepen. Ondertussen kan je genieten van een hapje en een drankje.

Cafeetje in het koetshuis, Bisschopslaan 1, 2340 Beerse Doorlopend van 19 tot 23 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Maximum 30 personen Inschrijven kan op het mailadres hubmiek@scarlet.be Alle consumpties aan 1€ Meer info: hubmiek@scarlet.be

Collectie De Vlierbes6

Jan en Elza vertellen in het museumcafeetje

De Vlierbes

Rituelen in de kerk

Gemeente Berlaar in samenwerking met vereniging 't Dolhuis

In 't Dolhuis leer je meer over kerkelijke tradities en gebruiken in de jaren 1950. De vertelling focust op de parochie van Berlaar centrum.

't Dolhuis, Legrellestraat 39, 2590 Berlaar Om 19 en 20.30 uur Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: cultuur@berlaar.be

Historisch Archief Berlaar 7

Kom op de Nacht van het Kempens Erfgoed genieten van Kempense volksmuziek zoals die vroeger klonk: walskes, polka’s, mazurka’s en andere "liekes" in een gezellige huiska-mersfeer.

Volksmuziek uit de Kempen

Heicomitée in samenwerking met Opgeweckt

Kristoffelzaal, Kruisberg 18, 2480 Dessel-Heide Vanaf 20 tot 24 uur Maximum 100 deelnemers Inschrijven mag maar is niet expliciet nodig. Via feyenjurgen@gmail.com of 0496 64 74 42 Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: feyenjurgen@gmail.com

8

Gemeente Dessel / AKKORD

We verzamelen om 19 uur op de parking van de Sas4-Toren voor een avondwandeling van 5,5 km door Dessel. Onderweg luisteren we naar oude volksverhalen over de ‘Bloedman’, ‘De Strimitten’, ‘Moord op de Desselse Hei’, ‘Lommel Fabriek’... Tussen de verhalen door spelen de jongeren van AKKORD op hun accordeon. Na de wandeling trakteert de VVV met een boterham met spek.

Nostalgiewandeling met oude volksverhalen

VVV Dessel

Start om 19 uur Sas4-Toren, Nieuwedijk 72Z, 2480 Dessel Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.uitinvlaanderen.be/agenda/alle/dessel

9

10 Copyright Guy Daenens

In de ziekenkamer van de Sint-Dimpnakerk kan je komen proeven van enkele typische, lokale gerechten "uit het vuistje". Denk aan lekkere rogge boterhammen: donker brood in spekvet met suiker, balletjes met warme krieken, kipkap en pensen. De ideale hap om te bekomen van een avondtocht over het Sint-Dimpnakerkhof! Bekijk dus zeker ook de activiteit "Graven in het verleden" die hiernaast wordt beschreven.

Broodje erfgoed

Cultuurraad Geel in samenwerking met Erfgoed Geel

Sint-Dimpnakerk, Sint-Dimpnaplein, 2440 Geel Van 20 tot 22.30 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: cultuur@geel.be

Het uitzicht van het Sint-Dimpnakerkhof is een samenvloeiing van vele eeuwen: al zeker van in de 16de eeuw is er een begrafenisrecht. In deze nachtelijke wandeling nemen we je mee op sleeptouw over het eeuwenoude kerkhof. Meerdere graven en personen spreken tot de verbeelding. Ontdek samen met jouw nachtelijke gids hun persoonlijke verhaal.

Voor de kleine hartjes: we voorzien wat sfeerverlichting, maar een eigen lampje is steeds toegestaan! Om te bekomen van de spannende tocht, staat de Geelse Cultuurraad klaar met culinair erfgoed.

Graven in het verleden

Erfgoed Geel (Gasthuismuseum en Stadsarchief)in samenwerking met Cultuurraad Geel

Sint-Dimpnakerkhof, Sint-Dimpnaplein, 2440 Geel Om 21 uur en 22 uur Tweemaal 15 deelnemers per uur Bij voorkeur inschrijven via archief@geel.be (014 56 66 90) of gasthuismuseum@geel.be (014 56 68 40) Gedeeltelijk toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.geel.be of www.bruisendgeel.be

Copyright Kristof Donné 11

Copyright Guy Daenens12

Ga mee op avondwandeling, gekruid met plezante vertellingen, liederen en acts gelinkt aan "eten en drinken": oogstliederen uit de streek, een oude brouwerij die uit de as herrijst, vergeten groenten en nog meer lekkers,...

De plezaante aovondtocht

Stad Geel - Dienst Toerisme & Stadsanimatiein samenwerking met de Geelse Gidsenbond

Centrum van Geel, vertrek aan dienst Toerisme & Stadsanimatie, Markt 1, 2440 Geel Start om 20 uur (duur: 3 uur) Maximum 50 deelnemers Inschrijven verplicht via Dienst Toerisme & Stadsanimatie: toerisme@geel.be of 014 56 63 80 Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: toerisme@geel.be en 014 56 63 80

In de kerk van Grobbendonk kan je terecht voor een combi van activiteiten. Bezoek er voor de laatste maal 'Mercurius Herontdekt', de archeologische tentoonstelling over Romeins Grobbendonk en vul je ervaring aan met het archeologische verhaal van Vorselaar. Een nieuwe tentoonstelling en een panelgesprek vertellen je alles over de recente opgravingen aan de Van de Wervelaan. Topper van de avond is een optreden van Psallentes. Dit polyfone koor brengt het Antifonarium Tsgrooten. Voor, tijdens en na dit alles trakteren de deelnemende organisaties jou op een heerlijke receptie.

Romeinse scherven en middeleeuwse noten

Mercurius en Cultuurraad Grobbendonkin samenwerking met heemkundige kring Joris Matheussen, gemeente Grobbendonk en gemeente Vorselaar

Sint-Lambertuskerk, Boudewijnstraat 2, 2280 Grobbendonk Tentoonstellingen doorlopend van 19 tot 23 uur 19.30 tot 20.30 uur panelgesprek over opgravingen te Vorselaar 21 tot 22 uur optreden Psallentes Toegankelijk voor rolstoelgebruikers De archeologische tentoonstelling over Vorselaar verhuist na 20 oktober naar het gemeentehuis van Vorselaar en kan daar nog bezocht worden tijdens de reguliere openingsuren van het gemeentehuis Meer info: www.grobbendonk.be roselinde.vervloet@grobbendonk.be of 014 50 78 97

Copyright Tom Smouts 13

Het Kempens Wielermuseum opent op de Nacht ook haar deuren. Hier wordt het verhaal verteld van de grootste wielrenners die de Kempen gekend heeft. Oud- wielrenner en Grobbendonkenaar Sus Verhaegen is al jaren een fanatiek verzamelaar van relikwieën uit de wielrennerij. Sus ontvangt de bezoekers in het museum met open armen en vertelt met plezier de verhalen achter elk van de verzamelobjecten.

Wielrennen in het maanlicht

Gemeente Grobbendonk in samenwerking met Kempens Wielermuseum

Kempens Wielermuseum, Astridplein 13, 2280 Grobbendonk Doorlopend van 19 tot 22 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: 014 50 78 97

Collectie Kempens Wielermuseum14

De Kempen en haar elite

Gemeentearchief Heist-op-den-Berg in samenwerking met Koninklijke Heemkring Die Swane

Eline Van Onacker behaalde in 2014 haar doctoraatstitel met een onderzoek dat handelde over de specifieke sociale organisatie van de Kempen en haar elite tijdens de vijftiende en zestiende eeuw. Hierover geeft zij een lezing waarin ze ook componenten van haar huidige onderzoek - de crisisbestendigheid van samenlevingen (en de rol van armenzorg daarin) - verwerkt. Voor en na deze lezing is het mogelijk het Heem- en Radiomuseum te bezoeken. Dat kan ook met gids als je dat wenst.

Heem- en Radiomuseum, Kerkplein 24, 2220 Heist-op-den-Berg Nocturne (met rondleiding indien gewenst) tussen 19 en 20 uur en tussen 21 en 23 uur Lezing van 20 tot 21 uur Inschrijven is nodig voor de lezing en voor een rondleiding. De nocturne is vrij. Lezing: max. 50 pers. - rondleiding: max. 50 pers. Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers Inschrijvingen en info: archief@heist-op-den-berg.be / www.heemkringdieswane.be

15

De Sint-Baafskring stelt haar archief open en geeft de bezoeker uitleg over de nieuwe aanwinsten. Met behulp van een duidelijke inventaris kan de bezoeker zelf in het archief opzoekingen doen.

Dorpshuis Noorderwijk, Ring 26, 2200 Herentals Doorlopend van 19 tot 23 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: info@briver.be of 0496 10 59 70

Open archief

Sint-Baafskring

Erfgoedbank Kempens Karakter16

Anton Hardy, Ekeren - Antwerpen (feb.1966), Letterhuis Antwerpen

Een filmische documentaire met stoeten, processies, kerkelijke plechtigheden... uit het dagelijkse leven. Eerst licht dr. Jan Goris het leven en werk van Jef Laureys kort toe.

Lakenhal, Grote Markt z/n, 2200 Herentals Om 20 uur (duur: 1 uur) Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: info@kempenskarakter.be

FilmvoorstellingZo was Herentals in de jaren '50-'70

Herentalse Geschiedkundige Kring, montage: Ludo Torfs

17

Een speciale focus op een bijzonder onderdeel van religieus erfgoed, nl. textiel. Het vakmanschap en het belang ervan is enorm. Er is een rondleiding en een muzikaal intermezzo door Lieselotte Crols op altviool. Op deze nocturne brengt zij een aangepast programma.

Tot stof en as... een expo over rouwtextiel

Toerisme vzw

Sint-Waldetrudiskerk, Kerkstraat 11, 2200 Herentals Van 19 tot 23 uur, muzikaal intermezzo tussen 21 en 21.30 uur, rondleiding om 21.30 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

Erfgoedbank Kempens Karakter18

Huirtuit Op Rollen

Cultuurraad Herenthout in samenwerking met Heemkring Sandelyn

Klassieke en nostalgische 'koers op rollen' wedstrijdavond. Je kan tegelijkertijd de tentoonstelling ontdekken die terugblikt op de vroegere edities. Decennia lang vonden ze heel regelmatig plaats in het dorp.

GOC Ter Voncke, Vonckstraat 17, 2270 Herenthout Doorlopend van 19 tot 00.30 uur Deelnemers aan de koers dienen in te schrijven via het Loket Vrije Tijd. Maximum aantal deelnemers koers: 28 ploegen van 4 Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: vrije.tijd@herenthout.be, 014 50 78 50

19

In een paar uur tijd laten we je kennis maken met het ambachtelijke van leerbewerking. Je gaat aan de slag met een hamer en holpijpen om zo gaatjes in je leren lap te slaan. Vervolgens zet je met naald en garen een gepersonaliseerd etui in elkaar.

Iep Deszign, Gelmelstraat 53, 2320 Hoogstraten 1ste workshop start stipt om 19 uur, tweede rond 21 uur. 6 deelnemers per workshop Vooraf inschrijven is gewenst. Stuur ons een mailtje via info@iep-deszign.com met vermelding "Nacht van het Kempens erfgoed". We bevestigen jouw deelname zo snel mogelijk. Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.iep-deszign.com, info@iep-deszign.com, facebook.com/iep-deszign, 0472 10 24 10

Initiatie lederen tas maken

Iep Deszign

Iep Deszign20

Marieke & Lowieke is een monoloog die Jef Louisa Versmissen schreef naar aanleiding van de herdenking van De Groote Oorlog. Het is een fictief verhaal op basis van waargebeurde feiten uit onze regio. Het brengt het verhaal van twee geliefden tijdens de gruwelijke oorlogsjaren.

GC Ijzermaal, Monseigneur Raeymaekersstraat 11, 2235 Hulshout Om 20 uur (duur: 90 minuten) Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.hulshout.be of 015 22 40 17

Marieke & Lowieke

Gemeente Hulshout in samenwerking met Kollektief Maksimaal

Kollektief Maksimaal 21

Maak kennis met het toerisme in Kasterlee in 1948, het landelijk leven in Tielen door de ogen van meester Theeuws en Lichtaart zoals Leon Buyens het zag. Tussen de filmpjes door kan je genieten van live accordeonmuziek en wat streeklekkers.

Heemerf De Waaiberg, Waaiberg 1A, 2460 Kasterlee Doorlopend van 19 tot 23 uur Er zijn 80 plaatsen. Inschrijven is niet nodig. Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: hermanvangorp@pandora.be

Filmpjes van 1950 over Kasterlee-Lichtaart-Tielen

Heemkundige Kring Kasterlee-Lichtaart-Tielen vzw

Collectie Heemkundige Kring KLT22

De KWB-afdeling van Meerhout-Berg organiseert een retroavond met muziek, humor en een retrosnack in de vorm van een boterham met spek en haring. Muziek is er met een optreden van de Meerhoutse volksgroep Kastaar. Toneelgroep "Gere Bij" doet speciaal voor deze avond een comeback!

Feestzaal De Kapel, Sint-Jozeflaan 10, 2450 Meerhout-Berg Van 20 tot ongeveer 23.30 uur (optredens starten om 20.30 uur) Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.kwbmeerhoutberg.be en 0497 81 23 34

De Barreg makt wa varreg XL 2017

KWB Meerhout-Berg

23

Van hut noa haar. Van hier naar ginder. Te voet of met de fiets door veldwegen, jaagpaden, bospaden, kerkwegels, holle wegen en doorsteekjes. Meerhout ligt bezaaid met dergelijke paadjes die vaak een verbinding maken tussen en naar dorpskernen. Dit netwerk van trage wegen biedt een alternatieve en verkeersveilige route voor schoolgaande kinderen, om boodschappen te doen of om je favoriete vereniging op te zoeken. Bijna alle trage wegen hebben een historische achtergrond. Het zijn getuigenissen van oude verbindingen tussen dorpskernen (kerkwegels), van vroegere doorgangen voor landbouwers (karrensporen) of van wegen die werden gebruikt om boten voort te slepen (jaag- en dijkpaden op oeverstroken). Trage wegen vertellen heel wat over de eigenheid van een dorp of een streek. Ze zijn vaak levend erfgoed waarover heel wat anekdotes en legendes bestaan. Deze tentoonstelling werpt een blik op de geschiedenis van deze paadjes. Daarnaast toont ze waarom trage wegen zo belangrijk voor ons zijn. Samen met de provincie Antwerpen maakte het gemeentebestuur van Meerhout een overzichtelijke Trage Wegen kaart in vijf delen waarop al deze paadjes vermeld staan. Marinus Van Nistelrooij tekende voor de kaart de merkpunten in het landschap, zoals de Sint-Trudokerk, de Haenvense molen, ... De kaart en de originele pentekeningen van Marinus ontdek je in de expo.

Tentoonstelling: Bewegen langs Trage Wegen: van hut noa haar

Gemeente Meerhout

Gemeentehuis Meerhout, Markt 1, 2450 Meerhout Doorlopend van 19 tot 23 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.meerhout.be De tentoonstelling opent tijdens de Dag van de Trage Weg Op zondag 15 oktober van 13 tot 17 uur. Verder is de expo te bezoeken tot 22 december 2017 Tijdens de openingsuren van het gemeentehuis.

24

Cromheecke tekent Daubigny

vzw Vrienden van het Jakob Smitsmuseum in samenwerking met gemeente Mol

Striptekenaar Luc Cromheecke, gefascineerd door het werk van Daubigny, tekende een strip over het leven van Daubigny. In deze expo kom je alles te weten over Cromheecke, zijn inspiratie, hoe de strip tot stand kwam en de invloed van Daubigny op de schilderkunst. Luc Cromheecke kreeg in 2015 de Vlaamse Cultuurprijs voor Letteren.

Jakob Smitsmuseum, Sluis 155a, 2400 Mol Doorlopend open van 19 tot 23 uur. Om 19.30 uur opening met sprekers en muziek. Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.jakobsmits.be De tentoonstelling is nog te bezoeken tot en met 10 december 2017

Copyright Bart Van der Moeren 25

Tijdens de Nacht van het Kempens Erfgoed varen RAK vzw, Boothuis BrauHaus, de Molse Kamer voor Heemkunde en Gemeentearchief Mol eenzelfde nostalgische koers. Kom iets drinken in het ruim van een echte ‘Kempenaar’ en maak kennis met de voormalige Molse Bristol fietsenfabriek. Een unieke combo van Kempens industrieel erfgoed, aan elkaar gelijmd door RAK. De nacht wordt ingezet op de beats van DJ Bob Adriansens en Bomb a Sound crew. Verwacht je nog aan enkele fijne extra’s op het programma, o.a. in het zeefdrukatelier van de boot. Meer info volgt later nog, dus houd onze communicatie in de gaten! FIETSEN OF VERZUIPEN!

Boothuis BrauHaus, voor de gelegenheid onder de brug van Mol-Donk (te bereiken via Vonderstraat, Dessel) Van 19 tot 21.30uur: Bootbar met Molse Bristolfietsen Vanaf 21.30 uur: Bootfuif met klassiekers Inkom Bootfuif: € 5 Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.facebook.com/rakvzw

BOOTbaRAK

RAK vzw in samenwerking met Boothuis BrauHaus

Uit onderzoek "Op velo Bristol", diverse bruikleengeversBoothuis BrauHaus26

Theater in de slijperij

Een samenwerking van Cultuurraad Nijlen, Kempens Diamantcentrum en Gemeente Nijlen

Tijdens de Nacht van het Kempens Erfgoed brengen we theater naar slijperij Lieckens. Voor de eerste keer wordt dit unieke monument voor één avond het feeëriek decor voor een kort toneelstukje. Laat je even terug voeren naar de jaren ’50 en de hoogdagen van ’t steentje. Met een (verwarmend) glaasje kan je de sfeer komen opsnuiven in de tuin van de slijperij. Die avond wordt er ook een tipje van de sluier opgelicht over het nieuwe grote project* dat in 2019 zal opgevoerd worden op het Kerkplein van Nijlen. Ook het Kempens Diamantcentrum wordt voor de gelegenheid gratis open gesteld. Je kan er doorlopend terecht voor een bezoek aan de vaste opstelling en informatie over diamant in de Kempen. Film, interviews, foto’s en materialen vertellen het verhaal van ’t steentje.

Spoorweglei 42, 2560 Nijlen Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Diamantcentrum doorlopend open van 19.30 tot 23 uur Theateropvoeringen om 19.30, 20, 20.30, 21, 21.30, 22 en 22.30 uur Meer info: www.briljantekempen.be, www.nijlen.be *van de makers van ‘Herdenking 2014-18-Den Grooten Oorlog aan het fort’ (2014). ‘Tussen Spanje en Oranje. De Heksen van Nijlen’ (2011) en ‘De Moord van Nijlen’ (2006).

vzw Briljante Kempen 27

Het programma staat in het teken van het gezin tijdens de Eerste Wereldoorlog met een bezoek aan de noodwoning en verschillende lezingen. Zo vertelt Hugo De Bot over de noodwoningen en deed Louis Mertens onderzoek naar de vluchtelingen die vanuit de Westhoek naar hier vluchtten en tijdelijk onderdak kregen bij Olense gezinnen. Tenslotte kan men de expo van de Provincie Antwerpen bezoeken die het gezin tijdens de oorlog in de kijker zet.

Bezoek aan de noodwoning aan de pastorie Olen-Centrum, Dorp 18, 2250 Olen. Lezingen en tentoonstelling in de raadzaal van het gemeentehuis, Dorp 1, 2250 Olen. Bezoek aan de noodwoning tussen 19 en 20 uur Bijwonen lezingen en tentoonstelling van 20 tot 23 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.olen.be De noodwoning blijft nog staan tot en met Olen-Jaarmarkt op 12 november. De expo van de Provincie is van 23 oktober tot en met 27 oktober te bezoeken tijdens de openingsuren van het gemeentehuis.

THUISFRONT: Het dagelijks leven tijdens de Groote Oorlog

Lokaal bestuur Olen in samenwerking met heemkring De Linde

Echtpaar Alfons Van Olmen-De Busser Melanie,collectie familie Van Olmen28

Dubbeltentoonstelling 'Poppenmode' en 'Warm Ingeduffeld'

het Deposeum van Lingerie en Ondergoed in samenwerking met Koninklijke Heemkring Het Molenijzer

'Warm Ingeduffeld. 100 Jaar Babymode', laat de evolutie zien van het ondergoed, de kledij en het doopkleed van de boorling. 'Poppenmode' gaat niet over de traditionele poppenkledij maar eerder over het aankleden van de pop op een eenvoudige of goedkope manier met restjes stof. Uitleg door een hDLO-gids. Elk uur kan je luisteren naar een kort verhaal dat wordt voorgelezen.

het Deposeum van Lingerie en Ondergoed (hDLO), Heuvel 41b, 2580 Putte Doorlopend open van 19 tot 23 uur, vanaf 19.30 uur elk uur voorlezen verhaal en rondleiding Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: floddenroders@gmail.com, deposeum.wixsite.com/hetdeposeum, 015 31 61 02 De tentoonstelling zal ook nog doorgaan op zaterdag 28 oktober 2017 van 12.00 uur tot 20.00 uur

Collectie hDLO 29

Kom een avondje gezellig vertoeven in de oude dorpsherberg "Het Stamenee". Oefen jezelf er meteen in enkele caféspelen en bezoek ook de tentoonstelling rond verdwenen cafés uit Putte. Uiteraard kan men in het Stamenee ook iets drinken.

Heemmuseum Het Molenijzer, Heuvel 41b, 2580 Putte Doorlopend van 19 tot 23 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.bloggen.be/heemkringputte, 0497 34 26 90, alfons.vekemans@scarlet.be

Een nacht in 't Stamenee

Koninklijke Heemkring Het Molenijzer

Copyright Jan Van Bosstraeten30

Na een korte wandeling door het Ravelse bos via een sfeervol verlicht bospad, bereik je de grafheuvels uit de ijzertijd. Daar worden er verschillende verhalen verteld en krijgt elke bezoeker een gratis posteleinsoepje uit grootmoeders tijd.

Vertrekpunt: Parking Tuytelaers/Van Gils, Klein Ravels 87/93, 2380 Ravels Doorlopend van 19 tot 21 uur Kindervertelling tot 20 uur Dit is een buitenactiviteit: aangepaste kleding is gewenst, een zaklamp is handig. Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.collectiefmoos.be - www.facebook.com/collectiefmoos

Wandel- en vertelavond: Sagen en legenden op een archeologische site uit de ijzertijd

Collectief MOOS

Collectief MOOS 31

Sint-Jobretabel, bron: gemeente Retie

Filmpjes uit de oude doos

Gemeente Retie in samenwerking met Heemkundige Kring Zeven Neten Retie, Davidsfonds Retie, Kerkfabriek Sint-Job Schoonbroek

De herfst is hét moment om samen te komen en de Retiese erfgoedschatten te ontdekken. We starten de Retiese Nacht in de kerk van Schoonbroek. Hier vind je het kostbare 16de eeuwse Sint-Jobretabel. We bezoeken de kerk én alle deelnemers krijgen exclusief als eerste de nieuwe brochure over het retabel. We stellen ook de Sint-Job-app voor. Nadien gaan we naar de parochiezaal van Schoonbroek waar het Davidsfonds en Heemkundige Kring Zeven Neten de mooiste Retiese filmpjes hebben uitgezocht. Kom genieten van een drankje, een hapje, en... filmpjes uit de oude doos.

Start in de kerk van Schoonbroek, Kerkplein Schoonbroek. Filmpjes in de Schoonbroekse Parochiezaal, Sint-Jobstraat 2, 2470 Retie. Beide locaties liggen op loopafstand van elkaar. In de Sint-Jobkerk van Schoonbroek wordt de brochure en app rond het Sint-Jobretabel gelanceerd om 19 u. Dit zal een half uur duren. Daarna worden de films in de parochiezaal doorlopend getoond. Gedeeltelijk toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: www.retie.be

32

Het Gemeentelijk heemkundig Museum van Rijkevorsel weerspiegelt de Kempen van voor 1965. Jong en oud kijkt zijn ogen uit in de gedetailleerd ingerichte ruimtes zoals het klaslokaal, het buurtwinkeltje, het dokters- en tandartskabinet en de leefkamer. Ook wie niet nostalgisch is, zal genieten en bijleren van de rijke collectie want: zonder verleden geen heden en dus ook geen toekomst.

Kelder van het gemeentehuis, Molenstraat 5, 2310 Rijkevorsel Doorlopend van 19 tot 23 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: 03 314 41 76

Het museum is open voor u

Heemkundige kring van Rijkevorsel vzw

HK Rijkevorsel 33

Tijdens een geleid groepsbezoek aan het Meduceum tonen we de evolutie in de zorg voor zieken aan de hand van medisch materiaal uit de 19de en de 20ste eeuw. Daarnaast besteden we bijzondere aandacht aan het levenswerk van dr. Paul Janssen en wordt het belang van wetenschappelijke uitvindingen toegelicht aan de hand van de geschiedenis van zijn bedrijf Janssen Pharmaceutica.

Meduceum, ingang C van instituut St. Victor, Kasteelplein, 2300 Turnhout Rondleidingen in groep starten om 19, 20, 21 en 22 uur Max. 20 personen per groep – er vertrekken max. 2 groepen tegelijk Toegankelijk voor rolstoelgebruikers, max. 3 rolstoelgebruikers per gidsbeurt Meer info: www.hetmeduceum.be of rita.dries@telenet.be Ook na 20 oktober kan het museum steeds bezocht worden, na afspraak met de dienst voor toerisme van de stad Turnhout 014 44 33 55

Zorg voor zieken in Turnhout en de betekenis van Dr. Paul Janssen

Meduceum

Collectie MeduceumCollectie Erfgoed Noorderkempen34

Omringd door de verlichte architectuur van Taeymans en Van Steenbergen wordt de kijker even ondergedompeld in het (religieus) verleden van deze school. Via audiovisuele beelden maken we kennis met een stukje erfgoed van de Kanunnikessen van het Heilig Graf in Turnhout.

Heilig Graf, Patersstraat 28, 2300 Turnhout Doorlopend van 19 tot 23 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: peter.coupe@heilig-graf.be

LICHTbeelden - impressies uit het verleden

Collectie Heilig Graf

Collectie Heilig Graf 35

De meeste mensen kennen de basisregels van het spel Blackjack wel min of meer. Doel is om de dealer te verslaan door zo dicht mogelijk 21 punten te benaderen. Maar er zijn verschillende strategieën mogelijk. Het Museum van de Speelkaart organiseert een initiatie om het Blackjackspel nieuw leven in te blazen. En als je weet dat brouwerij Het Nest op hetzelfde moment in het museum een proeverij van Kempense bieren inricht, mag je er zeker van zijn dat het een sfeervolle bedoening wordt!

Museumcafé Museum van de Speelkaart Van 20 tot 24 uur Maximum 40 deelnemers, vooraf reserveren verplicht via museum.speelkaart@turnhout.be Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: museum.speelkaart@turnhout.be

Blackjack en streekbieren

Nationaal Museum van de Speelkaart in samenwerking met Brouwerij Het Nest

36

In ‘Manen en laarzen’ illustreert historicus en kunstenaar Koen Broucke de merkwaardige tegenstelling in beeldvorming tussen hemelse interventies en de bittere realiteit. Hij deed hiervoor onderzoek naar de herdenkingen van de veldslag van de Tielenheide (1597) en vooral de Slag van Turnhout (1789). “Veldslagen zijn een opeenstapeling van drama’s, individuele trauma’s en collectieve wonden.” De expo toont de reflecties daarvan in Brouckes beeldend werk, samen met relicten van de strijd. Koen Broucke leidt het publiek zelf rond om 19.30 uur en 21.30 uur.

Taxandriamuseum, Begijnenstraat 28, 2300 Turnhout Tentoonstelling doorlopend van 19 tot 23 uur, toelichting Koen Broucke om 19.30 en 21.30 uur Toegankelijk voor rolstoelgebruikers De tentoonstelling loopt nog tot 31 januari 2018 Meer info: https://taxandriamuseum.turnhout.be en 014 44 33 98

Exclusieve avondopening van de expo "Manen en laarzen. Bijzondere verschijningen tijdens Turnhoutse veldslagen"

Taxandriamuseum in samenwerking met de Warande en kunstenaar Koen Broucke

Copyright Koen Broucke 37

De Turnhoutse Patriotten, de dappere strijders die in 1789 de Slag van Turnhout wonnen, slaan hun bivak op aan de Warande! Iedereen is het hele weekend welkom in het tentenkamp om te komen kijken naar allerlei activiteiten: reveille, dril, salvo’s, onderhoud van hun geweren en kanon,… Ze koken op een houtvuur en op vrijdagavond kun je er gratis proeven van verse kippen- of pompoensoep. Weet je graag meer over de Slag van Turnhout, bezoek dan ook het Taxandriamuseum.

Bivak Patriotten anno 1789 – de Slag van Turnhout

De Turnhoutse Patriotten vzw

Groene zone aan de Warande, Warandestraat 42, 2300 Turnhout Doorlopend vanaf vrijdag om 15 uur tot zondagnamiddag 22 oktober Toegankelijk voor rolstoelgebruikers Meer info: 014 41 19 85 of electrolenders@scarlet.be

Attaque! In de aanval! - Bivak in Hammelburgcollectie Turnhoutse Patriotten vzw 38

ERFGOEDCEL KEMPENS KARAKTER014 21 97 00info@kempenskarakter.be

ERFGOEDCEL k.ERF014 56 66 88info@erfgoedcelkerf.be

ERFGOED NOORDERKEMPEN014 44 33 62info@erfgoednoorderkempen.be

Teksten: Deelnemende organisaties i.s.m. erfgoedcellen Kempens Karakter, k.ERF en Erfgoed Noorderkempen

Grafische vormgeving:Maarten Van den Heuvel – www.maartenvandenheuvel.be

Beeldmateriaal:Collecties deelnemende organisaties

Verantwoordelijke uitgever:Jan Sels, Draaiboom 98, 2360 Oud-Turnhout

Depotnummer: D/2017/12.027/7

CONTACT

COLOFON

39