In dit nummer

'* Nieuws uit Blijdorp en andere dierentuinen

'* Veel info over Stokstaartjes

'* Verslag van Excursie Burgers'

'* Interview met Gerard Visser

,*Convocatie Zondagochtend­lezingen

Losse nummers f. 2,25

NOVEMBER 1989

4

Ue jaargang nummer 4c

VERENIGING VRIENDEN V A,N BLIJDORP Sehepenstraat 71, 3Û'39 Ne Rotterdam Vdendennieuws is een ~itgave van de Vereniging Vrienden vanBlijdorp en verschijnt tenminste 4 maaJ~r jaar. OPLAGE: 4.000 • . "::'. De Vereni~ing Vrienden van BI ijdorp stelt zich ten doel: "het "o!,lwekken van belangstelling voor de Diergaarde Blijdoril, het steunen daarvan 'door het bi nbrengen van gelden en het dOen van $'iften in

of natura, voorts het.geven van bekendheid aan het doel en streven van culturele zoölogische tuinen". De jaarlijkse contributie bedraagt (minimaal) f. 30,-, waarvoor de leden 4 keer per jaar het ver­enigingsor-gaan Vriendennieuws ontvangen, als­mede 2 gratis toegangsoewijzen voor Diergaarde Blijdorp in Rotterdam of ArtJs inAmsterdam. Bovendien worden de leden in staat gesteld om deel te nemen aan excursies naar binnen- en buiten­landse dierentuinen, speciale lezingen gedurende het winterseizoen bij te woneJl en worden zij uitge­nodigd voor de jaarlijkse Blijdorp-dag annex Al­gemene ledenvergadering. . . .. 1 • . . ·Yerenigingsseçretariaat: A.M: Bos, Schepen-ätraat 7f:3039NG Rotterdàp},.:l I VRIENDEN FOON 010 -465 9015; giro 1357803.

Bankrekeningnr .. 98.55.33.099 Ver. Spaarbank Afdeling Reizen: mevr. C. Berger-Kindt, Korte­dreef 48,3075 GR Rotterdam, telefoon 010- 41918 63; giro 2071059.

Promotieteam: fam. H. Gerritse, Cleyburchstraat 5a, 3039 DA Rotterdam, telefoon 010 -4663682.

Red~ctie-adres VriendenDÎeuws: A. NoordermeerJl. Visscherstra,at 118,3132 EV Vlaardingen, telefoon 010 -434 77 46

Samenstelling Verenigin~b;;t~ltr: . . voorzitter B. Swaep

vice-voorzitter A. Noorderme.er secr.-penningmeester A.M. Bos 2esecretaris C.M. Groenhorst leden C:Berger-Kindt

D.A. van Herwijnen T.Slijkoorï

Foto's el) illustraties: . Bristol Zoo (1), Zoo Frankfurt(2),G. Groshart(I), Howletts Zoo Park (l), Jerse~Zoo(l), tondon Zoo (1), MarwellZoo (ll, A. Noorderméer(l), Skansen AKvariet(I), Uw Thuiskrant(l).

.,Aan dit nummer werkten mee: R.J. Bruin, H. Hagen, D.A. van Herwijnen, A. Noordermeer. . '0 ,

Foto voorpagina: W

Stokstaartjes in Blijdorp (zie pagina 9)

INHOUDSOPGAVE Van de redactie Vriendenkiosk Verslag excursie naar Arnhem Dier in het vizier: Stokstaartjes Interview met Gerard Visser Nieuws uit andere dierentuinen Dierentuinen van de wereld (13) Het tinnen dwergnijlpaarden-

beeldje Nieuws uit Blijdorp Lezingen voor de Vrienden Kerstlunch in de Diergaarde Schenkingen en legaten

pag. 3 5 6 9

11 19 20

28 31 33 34 35

U komt toch ook naar de interes­sante zondag­ochtend­lezingen! Zie verder pagina 33.

~~~ ,'''~o '''i'

__ -·~i~joj: ___ o ___ . __

Van de redactie Het jaar 1989 loopt alweer ten einde en andere verenigingen, bedrijven, scholen het lijkt ons goed om met u weer eens even en anderen, die de Vereniging Vrienden bij te praten over een aantal zaken. van Blijdorp een warm hart toedragen. Allereerst is daar dan de onvermijdelijke Maar we ontvangen ook regelmatig klei­acceptgirokaart ter voldoening van de ne re giften die alle even welkom zijn. Zo jaarlijkse contributie. Let u wel goed op: heeft een verenigingslid uit Rodenrijs een net als vorig jaar ontvangt u nu reeds uw maandelijkse overschrijving van f 15,- ge­lidmaatschapskaart 1990 (met daaraan regeld (misschien een idee voor U?). bevestigd uw toegangsbewijs voor de Al- Eerder dit jaar ontvingen we van een Rot­gemene ledenvergadering van volgend terdams lid drie overschrijvingen van elk jaar en de twee gratis kaartjes voor Blij- f 50,-, uit Ridderkerk kwam een gift van dorp of Artis) vooruitlopend op de betaling f 500,- binnen, de Rotary Delfshaven maak­van uw contributie. Gooit u dus vooral met te eveneens f 500,- over en U na Assuran­de begeleidende brief niet ook per ongeluk tiën bedacht ons ook al met f 500,-. De uw lidmaatschapskaart (en uw toegangs- Openbare Basisschool De Wetering in bewijzen!) weg: duplicaten worden niet Vlaardingen organiseerde ten bate van verstrekt! onze vereniging een sponsorloop die maar Wij vertrouwen er op, dat u uw betaling zo liefst f2.l78,05 opbracht! Winkeliersver­spoedig mogelijk verricht. U weet wel: het eniging Groot IJsselmonde bestaat dit jaar minimum bedrag is f 30,-, maar hogere 20 jaar en een maand lang werd het winke­bedragen zijn méér dan welkom! lend publiek onthaald op een groot aantal En nu we het toch over geld hebben: u leest activiteiten. Op 21 juni j.l. werd aan ons in Vriendennieuws regelmatig over grote- bestuurslid mevrouw Berger een symbo­re giften die onze vereniging ontvangt van lische cheque overhandigd van f 1O.000,-! ...... -.~ -.-.~

Een gigantische che~ uit Groot-IJ sselmonde

4

~~~~--.~--_._ .. _--._-----~-~,J .~ Door al deze giften en de verkoopresulta­

ten van ons onvolprezen Promotieteam in onze kiosk in de Diergaarde en daarbuiten (o.m. tijdens de Femina) groeit ons bank­saldo gestadig. Hoewel het tot dusverre bijeengebrachte bedrag (we staan nu op bijna zeven ton!) aanzienlijk is, zal het niet toereikend zijn om de Blijdorpse dik­huiden van een geheel nieuwe huisvesting te voorzien. Voor de realisatie daarvan zullen zeker aanvullende bedragen nodig zijn; hierover zal t.Z.t. nog uitvoerig ge­sproken worden met de directie van Blij­dorp. Desondanks zullen we de actie "Maak je dik voor de dikhuiden" in de loop van volgend jaar afsluiten. Onlangs heeft het verenigingsbestuur overleg gepleegd met Blijdorp-directeur Dorresteyn over de stand van zaken m.b.t. het dikhuidengebouw. Vast staat inmid­dels dat gekozen is voor een geheel nieuw dikhuidenverblijf. Als plek daarvoor is de omgeving van de huidige bavianenrots/ro­sarium aangewezen (passend binnen het toekomstige Azië-gebied van het Master­plan). Maar nog altijd speelt de mogelijk­heid dat het grondgebied van Diergaarde Blijdorp wordt uitgebreid met (een deel van) het RoeI Langerakpark (aan de andere kant van de spoorlijn). In het geval van een dergelijke uitbreiding lijkt deze nieuwe plek de voorkeur te hebben voor de bouw van een nieuw dikhuidenverblijf. Zolang de gemeenteraad hierover echter geen beslissing heeft genomen blijft het een lastig probleem om de plannen verder uit te werken. Ook het idee voor een architectenprijs­vraag is ter sprake gekomen bij het eer­dergenoemde overleg. Omdat Blijdorp voor de uitvoering van de eerste fase van het Masterplan reeds met een architect in zee is gegaan ligt het voor de hand, dat deze tevens het programma van eisen voor het nieuwe dikhuidengebouw uitwerkt.

In gezamenlijk overleg is daarom besloten de prijsvraag niet uit te schrijven, zodat in elk geval het prijzengeld, verbonden aan een prijsvraag, beter besteed kan worden. Met de Blijdorp-directie hopen wij nu maar, dat de Rotterdamse gemeenteraad snel knopen zal doorhakken over de toe­komst van het RoeI Langerakpark!

Dan nog enkele woorden over V ri enden­nieuws. Er bereikten de redactie vragen over de verpakking van ons blad. Wij kunnen alle milieubewuste leden hierom­trent geruststellen: het plastic omhulsel, waarin Vrienden nieuws u wordt toege­zonden is milieuvriendelijk en afbreek­baar. Over de inhoud van Vriendennieuws komen in toenemende mate (gelukkig vooral positieve) reacties binnen. Dat bewijst, dat het blad goed gelezen wordt en uw reacties worden altijd zeer op prijs ge­steld, omdat ze ons kunnen helpen bij het maken van een blad naar uw smaak. Overigens zijn we nog altijd op zoek naar bedrijven, die willen adverteren in V rien­dennieuws. Via de Vriendenfoon (010-4659015) wil onze secretaris-penningmeester u graag informeren over de mogelijkheden en de advertentietarieven. Om Vriendennieuws in de huidige vorm te laten verschijnen (en betaalbaar te houden!) zijn enkele nieuwe adverteerders onontbeerlijk. We doen daarom een beroep op alle leden met con­tacten in het bedrijfsleven om potentiële adverteerders op ons blad opmerkzaam te maken. Met een oplage van 4.000 stuks en een verschijningsfrequentie van (mini­maal) vier maal per jaar loont het beslist om in Vriendennieuws te adverteren en men steunt er nog een goed doel mee ook!

Zelf zoeken we als vereniging natuurlijk ook zoveel mogelijk publiciteit: naast radio en t.V. zijn publicaties in allerlei bladen

/--... ,-{ "".'.""', !Ç i''" \ . . . "'rl ,..\ ''\ l,' ~,'{(,." .J'.

Aio. ~ r'J i !,~',"<" ~~ ..

Tenslotte wijzen wij u op de mogelij~heid '-11f uiteraard prima middelen om leden te werven en de naamsbekendheid van de Vereniging Vrienden van Blijdorp verder te vergroten. Zo verscheen onlangs een stukje over de vereniging in Evocatief, het personeelsorgaan van de Algemene verla­ders- en eigen vervoer organisatie, dat diverse nieuwe leden opleverde.

om voor de komende feestdagen leuke \ cadeautjes te bestellen uit de ingesloten \ cadeaufolder. Op deze pagina van Vrien­dennieuws treft u hierover nadere infor-matie aan, met name over de inmiddels ~t uitverkochte en de nieuw in het assorti­ment opgenomen artikelen.

Wellicht een idee voor u om een stukje over de Vrienden te (laten) plaatsen in uw per­soneelsblad of andere publicaties. Als u zelf geen kans ziet om een stukje te schrijven, kunt u altijd contact opnemen met het verenigingssecretariaat (telefoon 010-4659015).

Vriendenkiosk

Dan rest ons slechts u allen prettige feest­dagen en een voorspoedig 1990 toe te wen­sen en natuurlijk veel leesplezier met het voor u liggende exemplaar van Vrienden­nieuws!

Uit de bijgaande folder zijn inmiddels uitverkocht:

blz. nr. artikel 1 010 Koperen olifantenset 2 017-8 Triplex dierfiguren 2 019-20 Dikke houten puzzle-dieren 3 036 Kaarsenset

040 Safari-auto; hiervoor hebben we onderstaande Commer-bestelauto in het assortiment opgenomen.

5 Betreffende de T-shirts moeten wij u melden, dat nr. 056 maat 98 niet meer leverbaar is, terwijl van de overige maten de prijs moest worden aange­past; deze is nu:

055 T -shirt maat 86/92 : f 12,50 057 T-shirtmaatl04/116: f13,50 058 T-shirt maat 128/140: f 15,00

6 Van de ijsberen is na dit Laska-jaar alleen nr. 103 nog leverbaar en de nrs. 104 en 105 tijdelijk uitverkocht.

NIEUW - NIEUW - NIEUW- NIEUW . NIEUW - NIEUW - NIEUW

nr. 040 Commer-bestelauto wit f 5,95 150 'Vriendenfantle' klein, per stuk f 3,95 (4 voorflO,OO) 151 'V riendenfant groot pluche f 7,50

Zuignapdieren met vIer zuigers: 155 L€euw f14,50 156 Muis f14,50 157 Olifant fl4,50 160 Kleuter-v loerpuzzle (24 grote st.) f12,50

i I ,:K. I~··-i

I'

, . , I~,

• \1- l' , ri" lol)

··'tA,.., j ;; ~V ~

V Van Aardvarken futZeekoeien .....

(/ De Vrienden van Blijdorp op najaars­

excursie naar Burgers' Dierenpark in I Arnhem.

! I I I I

,J! I

Drie vrijwel volle bussen vertrokken op zaterdag 30 september j.l. om negen uur uit Rotterdam richting Arnhem. Ander­half uur later arriveerden de Vrienden bij de gloednieuwe ingang van Burgers' Die­renpark, vanwaar de excursiegangers eerst naar het Bush Restaurant wandel­den voor een kopje koffie in tropische entourage. Onder leiding van een viertal rondleiders werden de Vrienden in groepjes door de Bush gevoerd, waarna iedereen in prin­cipe vrij was om op eigen gelegenheid door Burgers' Dierenpark te dwalen. Wel was voor onze groep om half drie een speciale safaritrein gereserveerd voor een rit door het safaripark. Burgers' Bush bleek beslist een opmerke­lijke publiekstrekker: de grootte van de hal en de overdadige plantengroei maak­ten terecht veel indruk op de bezoekers. De grote waterval, leuke stroom pjes, speel­se oerwoudpaadjes waarbij flink geklom­men en watertjes d.m.v. losse stenen of smalle bruggetjes overgestoken moeten worden, roepen avontuurlijke gevoelens op. Een zeer ruim verblijf met veel water wordt gedeeld door een schitterende fok­groep Capibara's en (sinds juli van dit jaar) een paartje Zeekoeien. Deze laatste zijn respectievelijk in 1986 en 1988 in Neurenberg geboren. Burgers' is daarmee na Amsterdam en Neurenberg de derde Europese dierentuin (en een van de zeer weinige dierentuinen in de hele wereld) die deze merkwaardige water­zoogdieren in de collectie heeft. Persoonlijk ben ik van mening, dat dit verblijf (tesamen met het otterverblijf; de ottertjes vertoonden zich echter niet) het beste van de Bush is; voor het overige staat

het "rendement" aan zichtbare dieren mijns inziens niet in verhouding tot de gigantische afmetingen van de Bush (be­halve de eerdergenoemde Capibara's en Zeekoeien bleven mijn dierwaarnemingen beperkt tot een slapend Aardvarken, enke­le vogels zoals Toerako's, een Bladvogel, Krokodilwachtertjes en Boomeendjes, een school Tilapia's in een van de waterpar­tijen, enkele fraaie vlinders en een dikke bromvlieg!).

Bovendien haalt de horeca naar mijn smaak een wel erg grote hap uit de Bush! Desondanks is de Bush een interessante poging om binnen de dierentuin wereld grenzen te verleggen. We zullen het expe­riment met veel interesse volgen. Tot de overige opvallende diersoorten in Arnhem behoorden zeker de grote fok­groep Japanse makaken, de Zwarte kuif­mangabeys, de mooie groepen Chimpan­sees en Gorilla's op hun respectievelijke eilanden, de vele interessante vogelsoorten en als klap op de vuurpijl twee Boshonden, wellicht de eerste vertegenwoordigers van hun soort die ooit in Nederland te zien zijn geweest.

De rit door het safaripark betekende een goede aanvulling op al datgene wat in de Bush en in het "normale" dierentuinge­deelte van Burgers' te zien was. Het bezoek aan Arnhem kon ondanks de sombere weersvoorspellingen vrijwel ge­heel droog worden volbracht. Pas tegen het einde van de dag vielen de eerste druppels en toen de bussen om vijf uur uit Arnhem vertrokken kwam het hemelwater met bakken naar beneden. Dat kon echter niet meer verhinderen, dat deze excursie zeer geslaagd genoemd mag worden.

Lex Noordermeer

DE 800.000 ADRESSEN VAN

MULTIMAIL 'MIlliliMNi. het modem geoutilleerde mailingbureau in 't hert van bedrij­

vig Nedertand: Rotterdam! Alle denkbare (en soms ondenkbare!) adressen zijn direct beschikbaar voor het adresseren van uw mailings. Naar 2255 zelfstandige apotheken of 165 deurwaarders. Naar 6410 groenteboeren of 10 wapen-en munitiefabrikanten. Kortom, naar bijna 16OO(!!) verschillende adresgroepen.

100000 MAILINGS IN 24 UUR OP DE POSP

Dat wordt geregeld' Want MultiMail levert niet alleen adressen. Ook het gehele traject van vouwen, insteken, adresseren en ter post bezorgen wordt door MultiMail verzorgd.Overigens, kleinere aantallen zijn even welkom en worden met dezelfde zorg behandeld!

BEHEER VAN UW ADRESSENBESTAND

Er is nog ruimte op de computer van MultiMail voor het beheren van uweigen adressenbestand. Dat is praktisch , want dan bent u verzekerd van up·to·date adressenlijsten, die u meteen kunt inzetten voor uw mailings.

DE 3 PS VAN MUL T1MAIL

'44;"iI" alle technische faciliteiten onder één dak: adresseren op che· shire/davac of zelfklevende etiketten, prepostale verwerking, insealen, vacumeren, verpakken, enz., enz.

'ij;u'w'i "vliegensvlug mailen" is het motto van MultiMail. Daar zijn al onze medewerkers op getraind.

·lä~:R~'1P.!"1~:j~i!III"a"il:!I':iI· door een goede organisatie, kunnen wij efficiënt werken. En dat merkt u in de kosten . Het dagelijks bij de PTI aanleveren van gigantische

. hoeveelheden post, levert bovendien een belangrijk porto·voordeel op. I Dat kanoplopentoteentotaalkortingvanwellO%!

~~.- -~r; vlkt~vlMf VvLfJi~ htd

Postcode ____ Plaats _____ _ _

Tav Tel _____ _

Fax Telex. ____ _

Deze bon in ongefrankeerde enveloppe zenden aan: MultiMail B.V. Antwoordnummer 3027,3000 WB Rotterdam.

van Dijk Automobielbedrijf J . van Dijk & Zoon B.V. Schuttevaerweg 116, Spaanse Polder, Rotterdam, Telefoon 010 - 4460446,

Telex 22109 merdy nl, Telefax 010- 462 00 55

Waar u aan denkt als u "stokstaartjes" hoort, weet ik niet, maar het woord alleen al komt op mij grappig over. Wat voor een beest zou er nou zo'n naam hebben? Blijdorp heeft een aantal van deze komische diertjes in haar "verzameling", laten we er dus het vizier maar op richten!

Eerst even de indeling binnen het dieren- over de lippen uit, je zou het een "slurf je" rijk. De latijnse naam is Suricata suri- kunnen noemen. Zo, nu heeft u een beetje catta. Het stokstaartje behoort tot de super- een idee hoe hij eruit ziet. familie Herpestoidea, familie Viverridae De stok staart jes zijn sociale dieren, die (civetkatachtigen), geslacht Suricata, met vaak met andere dieren samen (b. v. grond-6 ondersoorten verspreid over Zuid-Afri- eekhoorns) grote ondergrondse nesten en ka. Het diertje meet ongeveer 30 cm en er gangenstelsels bewonen. Ook slaapt het zit natuurlijk een staart aan vast (hoe zou diertje groepsgewijs. U kent dat wel; zo'n hij anders aan die naam gekomen zijn, niet- hoop dwars over elkaar heen liggende waar). Die staart heeft dan nog eens een diertjes, allemaal diep in slaap! Zo hou je lengte van zo'n 20 cm. De vacht is bruinig- het bovendien ook nog eens lekker warm! grijs met op de rug zwarte dwarsstrepen. Als een stokstaartje "alleen" slaapt, vouwt De kop is bijna wit van kleur met om de hij zijn kopje helemaal naar beneden op ogen een donkere ring. De oren en het zijn achterpoten, tussen zijn voorpootjes puntje van de staart zijn zwart. Het stok- door. Zo blijf je ook nog redelijk warm, staartje (of stokstèrtjie in het Zuid-Afri- namelijk. Niet alleen deze houding, maar kaans) is slank gebouwd, met een spits toe- ook andere karakteristieke poses, bepalen lopende kop. De snuit steekt een beetje mede het komisch aandoende gedrag van

( "

1 ~ I

de dieren. Als een van de dieren de beurt heeft om "wacht te lopen" in de omgeving van het hol, richt hij zich regelmatig hele­maal op, zodat hij op zijn teentjes komt te staan. Hij kan op deze manier de omgeving afspeuren naar mogelijke vijanden. Zijn staartpuntje dient hem in deze houding als extra steuntje. De oplettendheid in de houding doet heel potsierlijk aan. Meestal vinden we de stokstaartjes echter in een rusthouding, met de achterpootjes plat op de grond, staart naar achteren en voor­pootjes op de buik rustend, heerlijk van de zon genietend! (Binnen de groep in Blij­dorp zijn alle houdingen trouwens goed waar te nemen.) Stokstaartjes zijn mangoesten, vleeseters die echt alles lusten. Ze hebben aan hun voorpoten lange sterke nagels, waarmee ze niet alleen uitstekend kunnen graven maar ook een grote prooi kunnen bemach­tigen. Zelfs slangen worden gevangen en met de nagels lelijk toegetakeld!! Stokstaartjes in het wild eten insekten, spinnen, hagedissen, mujzen, ratten, vo­gels en de eieren van vogels en reptielen en af en toe dus, zoals eerder genoemd, een slangetje. Het gezicht- en reukvermogen van de diertjes zijn uitstekend. Zijn goede reukvermogen helpt hem niet alleen de prooi te vinden, maar ook om het gevan­gene aan een uitgebreide ruik-inspectie te onderwerpen, vóór het wordt opgegeten. Al zittend op de achterpoten wordt de buit onder de neus rondgedraaid. Is de uitslag gunstig dan blijft hij zo zitten en eet alles lekker op. De kans dat je eten door een

ander afgepakt wordt, is trouwens ook aanwezig, alsje een stokstaartje bent. Een van de methodes om dat te voorkomen is eenvoudigweg even op je prooi te gaan zit­ten! Stokstaartjes zijn redelijk netjes op zichzelf, echt poetsen is er niet bij, het overtollige vuil wordt uit de vacht gehaald met de voorpootjes. In het wild zijn gieren de ergste vijanden van de stokstaartjes, de lucht wordt dan ook goed in de gaten gehouden. Komt er een gier in zicht, dan wordt er alarm geslagen en het stel vlucht het hol in of blijft onbeweeglijk zitten. Bij de voortplanting is er van rivaliteit tussen de mannetjes vrijwel geen sprake. De draagtijd is ongeveer 11 weken. Er is geen speciale voortplantingsperiode zodat de jongen het hele jaar door worden gebo­ren. Het aantal jongen is meestal 4, soms 5. Na een zoogperiode van plm. 6 weken krijgen de jongen hun eerste vaste voedsel. Het mannetje helpt ook mee de jongen schoon te houden. Gelukkig hebben de stokstaartjes in Blij­dorp weinig te vrezen van slangen of gie­ren (die zitten namelijk als het goed is, óók opgesloten!), zodat ze niet al te zeer op hun hoede hoeven te zijn. Toch nemen ze vaak de "uitkijkhouding" aan, waarbij ze met hun zwarte oogjes stráál langs je heen kijken, in de verte, blik op "oneindig". Deze k0mische kleine "zonaanbidders" zijn uw bezoek ook weer zeker waard.

H.Hagen

ZONDER ONZE ADVERTEERDERS/SPONSORS ZOU VRIENDEN­NIEUWS IN DE HUIDIGE VORM ONMOGELIJK ZIJN.

MAAK DAAROM GEBRUIK VAN DE DOOR HEN AANGEBODEN GOEDEREN EN DIENSTEN!

Varanen zijn echt heel pientere ''beulen "1 Gerard Visser, Curator van de afdeling reptielen, amfibieën, vissen en ongewervelden, in gesprek met de Vrienden: een gloedvol relaas over de koudbloedigen. PERSONALIA, VERLEDEN EN HEDEN Na zijn HBS-opleiding gaat Visser op t6-jarige leeftijd bij de Kinderbescherming aan de Wijnhaven werken. Hij houdt het in die kantoorbaan, zij het met veel moeite, uit tot na zijn militaire diensttijd. In die periode heeft hij een grote belang­stelling gekregen voor, zoals hij zegt, "diertjes die je achter glas kunt houden", zowel vissen als reptielen. Thuis druk in de weer met zijn zes aquaria en twee terraria beseft hij, dat hij liever met dieren dan met mensen werkt.

Een lokkende advertentie in een vakblad voor aquarium- en terrariumhouders trekt dan, begin jaren '70 zijn aandacht. Er blijkt een vacature "aquariumverzorger" in de Rotterdamse Diergaarde te bestaan! Hij gaat in Blijdorp informeren naar het "hoe en wat" van deze baan. In 1971 moet hij aanvankelijk nee zeggen als blijkt dat hij (misschien) wel eens een uurtje het aquarium mag verzorgen, maar de meeste tijd moet besteden aan het rond­brengen van hooi en aan het poetsen van het ijsberenbassin. Toch neemt zijn loop­baan in Blijdorp in datzelfde jaar nog een aanvang: Visser wordt gevraagd bij de koudbloedigen ("alles onder de vogels") te komen werken; hij stemt toe, dit keer en verlaat de Wijnhaven. Hij weet dan nog niet, dat hij zijn eerste tijd in Blijdorp als bediende van het voed­selmagazijn werkzaam zal zijn. ("Iemand zei me, dat het wel aardig was om in Blij­dorp met het magazijn te beginnen ... !)

Die eerste vier maanden maakt Visser zware en sombere momenten door: zijn favoriete dieren zijn ver weg en de balen die hij te sjouwen heeft zijn honds-zwaar! Het kost hem veel moeite om uiteindelijk bij het voedselrnagazijn weg te komen. Terugblikkend op zijn ongebruikelijke en-

tree in Blijdorp meent Visser dat zoiets heden ten dage niet meer mogelijk is. Inmiddels vinden er in Blijdorp wat ver­anderingen plaats bij de aquarium/terra­rium-afdeling. Er is sprake van een eerste aanzet tot een betere aanpak bij de presen­tatie van vissen en reptielen. Visser brengt, geleidelijk aan, steeds meer uren door in de sectie (toen nog veel bescheide­ner van omvang en opzet) waarnaar zijn hart uitgaat. Via de "Vissen" komt hij in 1974 bij de "Reptielen" (bij de giraffen) terecht. Tijdens zijn eerste dienstweekend verzorgt hij helemaal alleen o.a. kroko­dillen, mamba's, ratelslangen en .... aapjes. De reptielen zullen even daarna naar de Rivièrahal verhuizen. Gerard Visser is in­middels "post-oppasser"/hoofd-dierenver­zorger bij de vissen en reptielen geworden. Sinds 1984 is hij afdelingshoofd (curator) van de koudbloedigen (met de amfibieën en ongewervelden erbij). Onder zijn kun­dige en inspirerende leiding heeft een team van "heel goede mensen" sinds 1974 o.m. bij de sectie reptielen voor schitte­rende fokresultaten gezorgd. Het is aan de gezamenlijke inzet van deze groep enthou­siaste verzorgers te danken, dat Blijdorp als een van de beter reptielenfokkende dierentuinen ter wereld bekend staat. (Visser: "We zijn er toen met het fokken

I 12 , I

ir.. I

, ~

I" ." !~

) '\~ I

Groene mamba

fors tegenaan gegaan!") Resultaat: zo'n 60 tot 70 soorten hebben zich in de Rivièrahal voortgeplant. In het oude reptielenhuis plantten zich 2 of 3 soorten per jaar voort (o.m. Boa's en Gaboenadders). Ook aan nieuwe verblijven is er heel wat tot stand gebracht: o.m. Amazone-hal, krokodillen­gebouw, het voorbeeldige Sonora Desert­diorama en de heel goede en originele "open" fokruimte.

Visser heeft een belangrijk aandeel gehad in de organisatie van enkele belangrijke thema-tentoonstellingen in Blijdorp: o.a. Notogaea en Aquaterra '85, maar ook de Prachtvinkententoonstelling. Hij maakt tevens deel uit van de op volle toeren draaiende Masterplan-commissie. Talrijk zijn de wetenschappelijke artikelen en pu­blicaties die hij op zijn vakgebied in bin­nen- en buitenland het licht heeft doen zien. Wie kent niet zijn boeiende reisver­slagen o.a. over de dierenwereld van Aus­tralië in het tijdschrift "Dieren"?

~ ,,> ,~ "

'. '~

Een eerste vraag die u, zelf afkomstig uit de grote groep van enthousiaste privé-reptie­len- en vissenhobbyisten/fokkers, als geen ander kunt beantwoorden: hoe belangrijk zijn de particuliere fokkers voor de dieren­tuinen?

Blijdorp vindt een goede samenwerking met deze "specialisten" erg belangrijk voor het goed vervullen van haar conserveren­de taak (behoud van bedreigde diersoor­ten). Er zijn echter nog veel dierentuinen die het belang van deze thuiswerkende hobbyisten niet voldoende erkennen. Toch vormen zij een reservoir aan kennis, know­how en fokmogelijkheden voor de dieren­tuin. Vergeleken met de kennis over andere (dierentuin)dieren is er m. b. t. voor­al de reptielen nog sprake van een achter­stand, van veel "witte vlekken". Die ach­terstand kan in samenwerking met parti­culieren ingelopen worden. De hobbyist thuis heeft vaak veel pioniersarbeid ver­richt t.a.v. die ene soort (bijvoorbeeld gif-

Het ideale arrangement voor partijen

personeelsfeestjes en

gezelschappen

Diner met avondrondleiding

Voor meer informatie: DIERGAARDE BLIJDORP Van Aerssenlaan 49 3039 KE Rotterdam Telefoon 010 - 465 43 33

·1

'I

-I

Vereniging vrienden van Blijdorp

Van Hoorn BYe BOUW· EN AANNEMINGSBEDRIJF

Groenedijk 12 2903 LZ Capelle aan den Ijssel Tel.: 010·4503333 Telefax (010) 450 1586

kikkertjes of discusvissen) die hij in huis heeft. H ij weet daar alles van! Voor ons in de dierentuin is dat niet doen­lijk. Wij maken daarom graag gebruik van de grote kennis en adviezen van som­mige particuliere fokkers. In ruil daar­voor laten wij hen delen in de kennis die door ons in de tuin is vergaard. Ook worden er natuurlijk onderling dieren in fokleen uitgewisseld. Op het moment zijn we bezig om in samenwerking met particuliere rep­tielenhouders in Nederland een uniek fok­programma op te zetten voor het behoud van de Bonte gordelstaart. Dit heel kleine hagedisje uit Zuid-Afrika wordt in zijn natuurlijke leefgebied door de landbouw geweldig bedreigd. Deze diersoort mag niet meer in Nederland worden geïmpor­teerd. Als we dus niet uitkijken zijn we dat diertje voorgoed kwijt uit de terraria! Het lijkt een onooglijk project waarmee we bezig zijn: zo'n spectaculair dier is het immers niet. Toch verdient dit eerste fok­project van deze soort en omvang in Nederland alle succes. We kunnen er na­melijk ervaring mee opdoen voor de opzet en organisatie van toekomstige projecten t. b. v. het behoud van "belangrijkere" soor­ten reptielen. HoeweL.., elke te redden soort is buitengewoon belangrijk!

Hoe zal uw afdeling in het Masterplan ge­stalte krijgen?

Laat ik voorop stellen dat we, na de jaren waarin de fok op de eerste plaats stond en succesvol is verlopen, ons nu moeten gaan richten op een betere presentatie van onze dieren. In Blijdorp zijn wij eigenlijk altijd beperkt geweest in eventuele plannen tot een beter, ook visueel aansprekend onder­brengen van onze dieren. We waren im­mers gebonden aan de Rivièrahal. Ik heb maar al te vaak gezien, dat in de traditio­neel opgezette aquarium- en terrarium-

gebouwen van b.V. Londen, Berlijn en Artis bij het publiek na zes "bakken" al de verveling enorm toeslaat. Men "speert' vervolgens zonder echt veel gezien te heb­ben naar buiten! Om ons te oriënteren op nieuwe presentatietechnieken hebben we veel gereisd. Vooral in de Verenigde Sta­ten (Monterey, San Diego en New York) hebben we geleerd hoe het ook kan. Aan de Bondsrepubliek Duitsland, - toch een dierentuinland bij uitstek -, hebben we minder gehad: Duitsers zijn in deze mate­rie veel traditioneler dan de (ook nog eens zeer rijke) Amerikanen. Het concept van het nieuwe aquarium van Düsseldorf (in een fantastisch gebouw ondergebracht, overigens) weerspiegelt dat traditionele denken: nog steeds die bakken en vitrines op een rij en (te) veel begeleidende tekst.

In het Masterplan, zoals ons dat voor ogen staat, gelden de volgende hoofd-uitgangs­punten: 1. de presentatie van de dieren zal ge­

spreid (decentraal) naar continent, re­gio, ja zelfs naar biotoop plaatsvinden. In een paviljoen binnen het continent Zuid-Amerika zullen bijvoorbeeld de in het tropisch regenwoud levende vis­sen, reptielen en vogels naast de daar levende zoogdieren zo veel mogelijk bij elkaar te vinden zijn (bijvoorbeeld Pi­ranha, Anaconda en Ara met Ocelot).

2. Door die gegroepeerde presentatie zal de dierentuinbezoeker de kennisma­king met de dierenwereld van een con­tinent of biotoop als natuurlijk en totaal beleven. Hij zal zich bewust worden van de eenheid-in-verscheiden­heid binnen zo'n dierlijke leefgemeen­schap. Elke diersoort, ook onze dieren, heeft daarin zijn plaats. Die totaal be­leving bij de bezoeker moet zeker ook ruimtelijk tot stand gebracht worden: door een doorloop-parcours (met loop-

;JrJ

~ 1-"

,(, )f~J < > (.).,)-iJ> ~i;r : 't ,- . -b-ru;~tJ-'e-en-i:- of doork-ijk-je-s)'~n ~.m.

I I beeldplaat en video. De verblijven van i/ . de dieren zullen met behulp van de

I nieuwste presentatietechnieken een na-

I tuurgetrouwe weergave van de werke-

I ~'" i lijkheid zijn (b.v. slijkspringers in een i " door eb en vloed geregeld mangrove-f i :, bos-habitat). i ! r_ i' (. ~\..i

Vooral biJ' de dieren die onder uw verant­woordelijkheid in BliJ'dorp leven, zijn er nogal wat, die als "eng" bekend staan bij het grote publiek. Bij de lezers van "Vrienden­nieuws" kunt u nu sommige "slachtoffers" van zo'n negatieve reputatie, van zo'n "slechte pers" door uw reactie "opwa<:-rd~-. ren". Aan welke dieren denkt u h1,erbtJ meteen?

!'

{' #! , , I

1 Allereerst zou ik de Tijgerpythons in de Rivièrahal willen noemen, exemplaren van zo'n 5 meter lengte. Meestal zie ik de mensen voor hun vitrine echt ontzettend

griezelen. Toch zeg ik ronduit, dat je er zonder gevaar zomaar naar binnen kunt gaan; je kunt er zelfs de nacht doorbren­gen. Er zal er nooit een naar je bijten. Ze keken niet eens naar Martin Gaus toen deze enige tijd geleden voor een t.v.-op­name in hun kooi was gegaan! Maar ook deze dieren hebben een patroon van ste­reotype gedragingen, reacties en meer of minder activiteiten. Als je 's morgens de kooi opent, weten ze dat er wordt schoo~­gemaakt. Prima, niks aan de hand .. Ga .Je 's middags naar binnen, dan moet Je UIt­kijken! De slangen zijn dan veel alerter en levendiger (richten zich op) omdat ze we­ten dat de kooi dan meestal opengaat voor de ~oertijd. Ze hebben dan gewoon trek in die rat. Als ze merken dat er niet wordt gevoerd, gaan ze gewoon weer liggen.

N aast de Tijgerpython lijden ook de gif­slangen onder de foutieve vooringenomen standpunten van en bij het grote publiek.

Roodknie-vogelspinnen kunje zo op je huid zetten .....

Hoe vaak is ons in westerns niet getoond dat een ratelslang, liefst op geringe af­stand van de "good, bad or ugly-held", door deze met een ferm en welgemikt pistool­schot onvermijdelijk gedood moet wor­den. Zo'n sensationele scene berust op een hardnekkige fabel en leidt "alleen maar" tot misvattingen over dit soort slangen. Ik durf te stellen, dat je een ratelslang wel onder je hak moet hebben, wil deze tot de aanval overgaan! Hoe zit het namelijk in werkelijkheid? Alle gifslangen zullen al­tijd eerst waarschuwen voordat ze een "prooi" die ze niet aankunnen/niet kunnen opeten (= een "niet-prooidier", bijvoor­beeld een mens) zullen aanvallen en bijten.

De verschillende soorten gifslangen heb­ben namelijk hun eigen signaal van "tot hier en niet verder!" voor de tegenstander: een cobra gaat rechtop staan, een ratel­slang -u raadt het al- ratelt, terwijl andere slangen "kwispelen". Dit signaal is een niet mis te verstane waarschuwing voor de (te grote) vijand, maar drukt tevens een angstreactie bij de slang uit. Deze weet immers maar al te goed dat zijn beet bij­voorbeeld bij een Bizon tot zijn eigen onherroepelijke dood zal leiden.

Vogelspinnen, tot slot, hebben ook een slechte naam. Natuurlijk, er zijn in die grote familie zéér giftige soorten te vin­den. De Roodknie-vogelspinnen in Blij­dorp kun je echter probleemloos op je huid zetten!

Sommige dierentuinen stellen de bezoeker in de gelegenheid om juist de dieren die behept zijn met een (ten onrechte) twijfelach­tige naam, aan te raken. Volgens het "touch­zoo"-principe zouJ'e zo bestaande barrières tussen mens en dierlijke "engerds" (who's who?) kunnen opheffen. Bestaat deze moge­lijkheid ook op uw afdeling?

Op onze afdeling is er nauwelijks gelegen­heid voor de doorsnee-dierentuinbezoeker om de dieren aan te raken. Voor blinden bestaat die zeer doelgerichte mogelijkheid wel degelijk! Geen vogelspinnen e.d. voor "touch"-doeleinden achter de schermen, omdat we heel doelbewust elk onnodig contact tussen mens (verzorger en bezoe­ker) en dier willen beperken. Dat is een gulden regel bij ons, maar eigenlijk in heel Blijdorp. Een leguaan aanhalen, "onder z'n kin aaien", is onnodig en zinloos: hij heeft er eenvoudigweg niets aan! Als we toch de gelegenheid bieden tot aan­raken, dan alleen met dieren die er duide­lijk geen last van hebben (bijvoorbeeld "taaie" slangen). Zodra een dier het minste teken van onbehagen geeft, wordt het con­tact stopgezet. Anderzijds is het misschien aardig te vermelden, dat we voorzichtig constateren, dat sommige van onze dier­soorten, zoals de Grijze rattenslang, zich wellicht beter voortplanten naar mate ze meer aangehaald worden!

Een vraag die met wat u zojuist hebt verteld, ziJ'delings verband houdt: tonen reptielen en vissen een voor mensen herkenbare gene­genheid of ziin het allemaal "kouwe kik­kers"?

Onze dieren tonen geen enkele genegen­heid. Van vissen valt zoiets natuurlijk al helemaal niet te verwachten. Ik vind dit alleen maar een voordeel en waardeer de dieren er des te meer om. De dieren in deze sectie zijn niet te pro­grammeren op je eigen wensen en ver­wachtingen, ze blijven zichzelf! Als over­tuigd "reptielenfreak" doet een op schoot spinnende kat m ij daarom ook niets. Wij vragen van onze koudbloedige dieren geen genegenheid. Blij zijn we als de die­ren gezond zijn, er goed uitzien en zich voortplanten.

r~ jl .. ""

\

, ....

\ I

, I

}!

j' ,! f ,I

Als een goed gelukt verblijf als het "So­nora Desert" daarbij heeft geholpen, des te beter! Door van de dieren menselijke reac­ties te verwachten heeft de mens veel schade aangericht, namelijk hun natuur­lijke fok onmogelijk gemaakt.

Kunt u niettemin een dier of dieren noemen die bij u favoriet ziin?

(Na lang nadenken.) Ik ben niet zo'n man van grote voorkeuren, maar ik vind hage­dissen heel interessante dieren. Eén groep daarvan, de Varanen, valt met name op door grote intelligentie. Ik ben altijd ver­wonderd dat zo'n primitief dier als een varaan zo ontzettend veel kan leren en onthouden. Varanen kunnen daarbij door hun kracht ook nog bijna alles: zwemmen, graven en klimmen. Kortom, het zijn echt heel pien­tere "beulen". Het allermooiste om te zien vind ik een hele zware, oude krokodil die, hoog op zijn poten het water ingaat... Ik heb zo'n on­vergetelijke scene vaak in het wild mogen aanschouwen. Dat zoiets bestaat!

Tenslotte zou ik uw mening graag kennen over de kennis en interesse van het huidige dierentuinpubliek. De mensen zouden door de verbeterde scholingsmogelijkheden en via de verhoogde aandacht voor de natuur in de

media beter geïnformeerd zijn. Bent u het daarmee eens?

Hoewel ik minder in de gelegenheid ben om me onder het doorsnee-publiek te be­geven dan vroeger, hoor ik de mensen voor de vitrines toch nog steeds ontzettend domme dingen zeggen. Ze kijken ook niet goed. Als er in één verblijf twee totaal ver­schillende diersoorten als de Neushoorn­leguaan en de Woudschildpad leven, hoor je, als een van de twee soorten niet te zien is, toch steevast voor de wel zichtbare die­ren een verkeerde naam noemen. En dat ondanks duidelijk beschilderde bordjes bij het verblijf...! Ik praat dan nog maar niet over het blijk­baar niet bij te brengen verschil tussen de hagedis en de salamander! Dat zie ik echt als een bijna hopeloze zaak, een desillusie ... Toch wil ik met nadruk stellen dat de afde­ling Koudbloedigen in deze problemen van presentatie en kennisoverdracht een grote uitdaging voor de toekomst (lees: bij ver­wezenlijkingvan het Masterplan) ziet.

De redactie van "Vriendennieuws" dankt Gerard Visser voor zijn zeer gewaardeerde medewerking bij het realiseren van dit artikel over Blijdorp's dynamische afde­ling Koudbloedigen.

Daan van Herwijnen

ATELIER ES I E portretopdrachten - ontwerpen

Berkend aa I 1 57 3075 XD Rotterdam tel.: 010 - 4324693

Ferdinand Sikken Joyce Turek

SCHILDERIJEN AQUARELLEN GRAFIEK KERAMIEK

Om te beginnen een uitzonderlijke geboor­te dicht bij huis: in oktober van dit jaar werd in Artis in AMSTERDAM een Zee­koe geboren. De eerste geboorte in Artis vond plaats in 1977 (van dezelfde ouders); dit jong werd zonder noemenswaardige problemen grootgebracht. Daarna verliep de Zeekoeienfok uiterst moeizaam; het bleef bij dat ene grootgebracht jong totdat nu dan opnieuw een levenskrachtig jong ter wereld kwam.

Tierpark Hellabrunn in MÜNCHEN meldt de aankomst van twee Sneeuwgei­ten (later zal nog een derde dier aan het tweetal worden toegevoegd), terwijl de geboorte van maar liefst drie Muskusossen in juni van dit jaar zeker niet onvermeld mag blijven.

De apen in Wilhelma Zoo van STUTT­GART zorgden eveneens voor gezinsuit­breiding: een Sumatraanse orang oetan, een Javaanse kuiflangoer en een Bonobo zagen er het levenslicht. Andere opmerke­lijke geboorten in Stuttgart vormen 2 Vicuna's en een Bongo.

Sensationeel nieuws meldt de dierentuin van ZÜRICH: waarschijnlijk een primeur voor Europa vormen de twee Galapagos olifantschildpadden die in mei van dit jaar in deze Zwitserse Zoo uit het ei kwamen! Tot dusverre was slechts een handjevol Amerikaanse dierentuinen er in geslaagd fokresultaten met deze bedreigde dier­soort te bereiken, zoals Honolulu en San Diego. De vader-schildpad leeft sinds 1962 in Zürich, de moeder zelf als sinds 1946(!).

Een mogelijke wereldprimeur betekenen de vier Koritrappen, die dit jaar in de die­rentuin van NEURENBERG in de broed­machine uit het ei kropen. Hoewel zeker geen algemene vogels in dierentuinen

worden deze imposante dieren met name in de grotere dierentuinen (ook in Blij­dorp) toch betrekkelijk regelmatig gehou­den, maar tot fokresultaten was het voor zover bekend tot heden nog nergens geko­men. In Neurenberg kwamen nog meer interes­sante vogels uit hetei: een Darwin nandoe, een Witkopzeearend, een Andes-condor en twee Oeraluilen. Ook werd hier op 2 augustus 1989 de zevende Zeekoe geboren, en enkele dagen eerder een Somali-ezel.

In de dierentuin van NEUWIED is op dit moment een zoölogische sensatie te aan­schouwen: 9 Cheetah-babies worden ge­zamenlijk door hun twee moeders in een zeer ruim verblijf grootgebracht.

Ook in Amerikaanse dierentuinen veel sensationele geboortes: in CINCINNATI werden in mei van dit jaar twee Gestreepte linsangs (Prionodon linsang) geboren, de eerste geboorte van deze soort in Noord­Amerika en pas de tweede in de wereld (de eerste geboorte vond plaats in Wassenaar in 1968). De altijd weer voor nieuws zor­gende SAN DIEGO Zoo meldt de geboorte van de allereerste Takin in Noord-Ame­rika en MIAMI's Metrozoo verwelkomde een jonge Baird's tapir, de vierde geboorte van deze bedreigde diersoort sinds 1984.

Een unieke Gorilla-familie in de dieren­tuin van COLUMBUS. Colo, de eerste in gevangenschap geboren Gorilla verwacht omstreeks haar 33e verjaardag haar vier­de jong. Haar zeventienjarige dochter ver­wacht haar zesde jong en haar 10-jarige kleindochter zal naar verwachting bin­nenkort zorgen voor de eerste vertegen­woordig(st)er in vijfde generatie! Ook zwanger is een 25 jaar oud wijfje uit N ew York, dat haar vijfde baby verwacht.

De vader van alle vier verwachte jongen is la's in de dierentuin van Columbus, ver­een 15 jaar oud mannetje uit de San Fran- deeld over 4 families. Zeven daarvan zijn cisco Zoo, die al eerder vier jongen verwekt "on breeding loan" afkomstig uit andere heeft. In totaal bevinden zich nu 17 goril- dierentuinen.

Dierentuinen van de wereld, deel 18 GROOT-BRITTANNI~ (1)

GUERNSEY ~ ,

JERSEY W

Van alle Europese landen beschikt Groot-Brittannië ongetwijfeld over het groot­ste aantal voor publiek toegankelijke dierentuinen, vogel parken, aquaria en andere zoölogische verzamelingen. Het "verloop" daaronder is echter niet onaan­zienlijk: er gaat vrijwel geen jaar voorbij of er worden op de Britse eilanden wel weer nieuwe dierentuintjes geopend, terwijl andere, reeds bestaande tuinen hun poorten moeten sluiten. In het kader van deze reeks zal de nagestreefde volle­digheid dan ook zeker niet bereikt worden, al kunt u er van verzekerd zijn, dat de meest bezoekwaardige en grootste dierenverzamelingen van het land in elk geval de revu zullen passeren.

We beginnen onze reis langs de Engelse dierentuinen in het uiterste zuiden en wel opde Kanaal-eilanden. De Zoo op GUERNSEY is heel klein (1.2 ha) en huisvest een zeer bescheiden dierencollectie. Op het naburige eiland JERSEY daarentegen bevindt zich de wereldberoemde dierentuin van Gerald Durrel!, die in de eerder dit jaar verschenen nummers van Vriendennieuws al uitgebreid aan bod is gekomen als gevolg van het

bezoek van de Vrienden van Blijdorp aan deze tuin in juni j.l. Volledigheidshalve zij hier dan ook vermeld, dat de Jersey Zoo 9 ha. groot is, jaarlijks zo'n kwart miljoen bezoekers verwelkomt en beschikt over een unieke dierenverzameling (ca. 1.700 dieren in ruim 100 verschillende soorten). In deze zoo is alles er op gericht om met de aanwezige dieren zo goed mogelijke fok­resultaten te bereiken en indien dat tot de mogelijkheden behoort, de gefokte dieren terug te brengen naar de vrije natuur of anders nieuwe fokgroepen in andere die­rentuinen op te zetten. Dit gebeurt op Jer­sey met bijvoorbeeld de Vruchtenetende vleermuizen van Rodrigues, de Roze dui­ven van Mauritius, Vulkaankonijntjes en diverse uiterst zeldzame soorten pape­gaaien, zoals de St. Lucia-amazone.

St. Lucia-amazone Hoewel zebra's, olifanten, neushoorns, gi­raffen en andere publiekstrekkers ont­breken, zorgen prachtige fokgroepen Go­rilla's en andere apen en halfapen, Bril-

beren, Babirussa's, Sneeuwluipaarden en vele kraanvogels, fazanten en watervogels er voor, dat ook dierentuin"leken" een bezoek aan de Jersey Zoo zeker zal bevallen. Voor dierentuin"kenners" is zo'n bezoek zonder meer een must! Wie meer dan een dag op Jersey verblijft kan ook nog een bezoek brengen aan het Jersey aquarium, dat is ondergebracht in Fort Regent, een tot amusementspark omgebouwd fort, dat in 1814 werd gebouwd ter verdediging van het eiland.

De belangrijkste dierentuin van Engeland is de "mother of all zoos": LONDON Zoo. Gesticht in 1828 is de Londense dierentuin niet alleen een van de oudste dierentuinen van de wereld, maar zeker ook een van de rijkste aan historie en internationale in­vloed. Ondanks het feit, dat deze dieren­tuin op diverse gebieden (zoals zo vele van de oude, beroemde standaarddierentui­nen) is voorbijgestreefd door jongere (veel­al particuliere) zoos, telt de Londense Zoo nog altijd tot de voornaamste instellingen, niet in de laatste plaats door al het waar­devolle wetenschappelijk onderzoek, dat door de London Zoological Society werd en wordt verricht. De dierentuin beslaat 15 ha. van Regent's Park en wordt jaarlijks door ca. één en een kwart miljoen mensen bezocht. De dieren­verzameling is bewust teruggebracht van een van 's werelds grootste "postzegelver­zamelingen" naar een nog altijd aanzien­lijke collectie van bijna drie duizend die­ren in ruim 800 verschillende soorten zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën, vissen en ongewervelden. In de zestiger jaren werd de tuin aan een grootscheeps moderniseringsprogramma onderworpen, dat niet op alle punten even succesvol uit­gepakt is. De bekende Snowdon-volière is zeker een 21

opvallend en karakteristiek bouwwerk, evenals het moderne dikhuidengebouw,

maar hebben elders (terecht) weinig tot geen navolging gevonden. Tot de betere nieuwbouwprojecten behoren het Charles Clore Pavillion for Small Mammals (het gebouw voor kleine zoogdieren met op de begane grond een groot aantal verblijven voor dagactieve soorten en in de kelder dito voor de nachtactieve zoogdiersoorten) en het complex voor de (grote) katach­tigen. Zoals reeds opgemerkt is de dieren­collectie inmiddels aanzienlijk ingekrom­pen, maar is nog altijd dermate uitgebreid en omvat zoveel bijzonderheden, dat een hele dag eigenlijk te weinig is om alles goed te bekijken. Ook op het gebied van de internationale samenwerking tot het be­houd van bedreigde diersoorten heeft Londen een voortrekkersrol, terwijl de London Zoological Society tevens het In­ternational Zoo Yearbook uitgeeft (naast vele andere wetenschappelijke uitgaven),

waarvan de hele dierentuingemeenschap meeprofiteert. Tot de meest opvallende diersoorten die u in Londen te zien kunt krijgen behoren Okapi's, Gaurs, Zwarte neushoorns, Poedoes, Bongo's, Bruyns mie­renegels en Kiwi's. London Zoo moet iedere dierentuinlief­hebber beslist eens gezien hebben! lIII!III!IlIL "

Giraffen in Bristol Zoo

BRISTOL Zoo is een van de kleinste "grote" dierentuinen: slechts 5 ha. meet deze fraaie dierentuin. Door alle gebou­wen aan de periferie te plaatsen kon het middengedeelte van de tuin open gehou­den worden met grote grasvelden, als gevolg waarvan de Zoo een veel grotere indruk maakt dan de werkelijke geringe oppervlakte toestaat. Bristol Zoo ontvangt jaarlijks ruim een half miljoen betalende bezoekers, zodat het er op topdagen be­hoorlijk "overcrowded" kan zijn. Om z'n taak als fokstation goed te kunnen uitoe­fenen beschikt men over een buitentuin

drukkerij Cachet

Hoombrekersstraat 10a 3011 CL Rotterd(}m

Telefoon 010-4120613* Telefax 010-4045404

De drukker voor

al uw handelsdrukwerk

die nooit verstek

laat gaan!

Gespecialiseerd in zelfdoorschrijvende sets, briefpapier, visitekaartjes, enveloppen, meerkleurenwerk, copieerpapier, computerpapier.

Hobby Centrum Magazijn Blij dorp

Nobelstraat 112 3039 SP Rotterdam Telefoon 010- 466 31 80

Gereedschappen Ijzerwaren Elektra Sanitair Verf Sleutelservice

rl:;ch~nenbet9 b.v.

De VRIEND voor uwOGEN

Brillen en kontaktlenzen

Walenburgerweg 77 - Tel. 010 - 465 49 91 3039 AE Rotterdam

Wiii~i ' - --~ Is uw huidige telefooncentrale te klein? Of aan vervanging toe? Bel meteen naar TELEMATE 010 - 412 83 59 voor een vrijblij­vende oHerte. Ook voor autotelefoon, mobi­lifoon, fax, antwoordapparaten, doormel­ders, bedrijfsalarmkiezers, faxselect (de slimme schakelaar die uw faxlijn weer bruik­baar maakt voor telefoonverkeer) zijn wij de juiste leverancier.

TEL EmRTE TELECOMMUNICATIE ARCHITECTUUR Telefooncentrales NKT /KEMA gekeurd. Gerenommeerde merken O.a.

Panasonic

U zoekt een spaarvonn die goed voor uw geld zorgt.

Als u spaart, kiest u natuurlijk de spaarrekening die u het meeste ople­vert Bij ons vindt u spaarvormen die uw spaargeld snel laten groeien: spaarrekeningen waarbij uw tegoed altijd opvraagbaar is, spaarrekeningen met vaste looptijd en hoge rente, en ver­schillende soorten waardepapieren.

Geïnteresseerd? Op onze kantoren vertelt men u er graag meer over.

De Verenigde Spaarbank doet meer.

• Ei verenigde spaarbank

(Hollywood Tower Estate), die echter niet voor het publiek toegankelijk is. Zo kan het gebeuren, dat in de Zoo één paartje Okapi's te zien is, terwijl de werkelijke fok groep zich in de buitentuin bevindt. Bristol Zoo is een oude dierentuin (1836) en kent een rijke geschiedenis. In de tijd, dat dergelijke geboorten nog uiterst zeldzaam waren, werden er in Bristol al Zwarte neushoorns, Okapi's, Witte tijgers, Goril­la's en Orang Oetans geboren. De dieren­collectie is ook nu nog een all-round-ver­zameling met ongeveer 75 zoogdier-, ruim 100 vogel-, 30 reptielen- en ongeveer 50

Grevy-zebra's in Marwell Zoo

I 1'\

t ",..-- - ".,,'....---

(,.( "li"J

(\:;~~( ;'! - J" !~l

vissensoorten, waaronder zeldzaamheden ~l,' als Perzische panters, Okapi's, Dwergnijl-paarden, Gorilla's, Zilvergibbons, Wande- il roes, Tarsiers, Koningspinguins, Kea's en Neushoornleguanen. Voortdurend worden dierenverblijven ge­renoveerd of nieuw gebouwd, zoals het nachtdierenhuis, apenhuis, reptielenge­bouw en het aquarium (World of water) waardoor Bristol Zoo kans heeft gezien tot op de dag van vandaag een, ondanks zijn geringe oppervlakte, leidende rol te blij­ven vervullen in de internationale dieren­tuinwereld.

In het zuidelijke deel van Engeland bevin- beslaat daarvan zo'n 40 ha. en heeft als den zich drie nieuwe dierentuinen, die doel te fungeren als een Ark van Noach, door twee rijke zakenlieden werden opge- waar een aantal bedreigde diersoorten in richt en inmiddels wereldfaam hebben veiligheid kan leven en zich ongestoord verworven. John KnowIes, een succesvolle kan voortplanten. Centraal in het park ligt kippenfokker, kocht in 1972 het uitgestrek- MarweIl Hall met daaromheen voor het te landgoed MARWELL in de buurt van merendeel zeer ruime verblijven voor ten Winchester. Het MarweIl Zoological Park dele zeer waardevolle dieren.

Deze dierentuin is internationaal stam­boekhouder voor de Grevy-zebra en de Hartmann-bergzebra, waarvan men hier (uiteraard) over grote fokgroepen be­schikt. De derde zebrasoort is eveneens vertegenwoordigd, net als Przewalski­paarden en Koelans. Andere onevenhoevigen in MarweIl zijn Zuidamerikaanse en Maleise tapirs en Zwarte neushoorns. Evenhoevigen worden ruimschoots in MarweIl gehouden: veel antilopen als een grote beroemde fokgroep Algazelles, Gemsbokken, Damagazelles, Addaxen, Zwarte paardantilopen, Laag­landnyala's, Sitatunga's, Grote koedoes, Arabische gazelles en Arabische oryxen, maar ook Woudbuffels, Barasingha's en Giraffen zijn hier te bewonderen. Roofdie­ren ontbreken evenmin: o.a. Aziatische leeuwen, Sneeuwluipaarden, Manenwol­ven, Hyenahonden en Kleine Panda's, ter­wijl ook de primaten vertegenwoordigd zijn (o.m. klauwaapjes, DeBrazzameerkat­ten en Celebes kuifapen). Naast de ruim 500 zoogdieren (75 verschillende soorten) worden er ook vogels gehouden, met name kraanvogels, fazanten en watervogels. MarweIl Zoo is een bezoek zeker waard (Blij dorp-abonnees hebben er gratis toe­gang!).

HOWLETT'S Zoo Park (bij Canterbury) werd in 1957 gestart door John Aspinall, een door gokken rijk geworden "zonder­ling", die het landgoed kocht voor zijn privé-dierenverzameling (o.m. Tijgers en Gorilla's). Pas in 1975 werd het park (be­perkt) opengesteld voor het publiek, dat tegenwoordig zo'n 100.000 belangstellen­den per jaar bedraagt. De dieren collectie is weliswaar zeer beperkt (in totaal slechts 60 verschillende soorten, voornamelijk zoogdieren), maar de fraaie entourage en de wel zeer waardevolle dieren maken een bezoek tot een gebeurtenis! De nadruk ligt

in Howletts op de primaten (o.m. Vari's, Leeuwaapjes, Goeldi's springtamarins, Witgezichtsaki's, Douc-Iangoeren, Bruine mutslangoeren, Zilvergibbons, Siamangs en natuurlijk de fameuze fokgroepen Go­rilla's, die nu tesamen zo'n veertig exem­plaren tellen!), roofdieren (Boshonden, Dholes, Honingdassen, Zwartvoetkatten, Marmerkatten, Sneeuwluipaarden, Nevel­panters, Bengaalse en Siberische tijgers) en hoefdieren (o.m. Bongo's en Vierhoorn-

Een grote fokgroep Afrikaanse olifanten is eveneens zeer vermeldenswaard. De verblijven zijn over het algemeen eenvou­dig geconstrueerd maar ruim en dat ze goed voldoen bewijzen de opvallende fok­resultaten. Toch vond Aspinall de ruimte van Howletts (22 ha.) te gering voor veel van zijn dieren. Daarom kocht hij in 1973 het schitterend gelegen landgoed PORT LYMPNE (160 ha.) erbij.

Hier kon hij zijn ruimtebehoevende dieren eindelijk verblijven naar maat verschaf­fen: uitgestrekte weiden zijn er ingericht voor Przewalskipaarden (een kudde van ongeveer 50 dieren!), een fokgroep Indi­sche olifanten, Zwarte neushoorns, Suma­traanse neushoorns, Zuidamerikaanse en Maleise tapirs, Babirussa's, Axisherten, Calamianhertjes, Barasingha's, Sambar­herten en Kafferbuffels. Maar ook apen (Capucijners, Witgezicht­saki's, Dianameerkatten, DeBrazzameer­katten, Guereza's, Siamangs en Chimpan­sees) en roofdieren (Timberwolven, Ma­nenwolven, Hyenahonden, Honingdassen, Bruine en Gestreepte hyena's, Roestkat­ten, Aziatische en Afrikaanse goudkatten, Vissende katten, Atlas-leeuwen, Sneeuw­luipaarden en Nevelpanters) zijn hier rij­kelijk vertegenwoordigd. Zowel Howletts als Port Lympne (eveneens 100.000 bezoe­kers per jaar) zijn zeer bezoekwaardige zoos: beide parken bestaan uit fraaie, maar heel verschillende terreinen en veel van de hierboven genoemde diersoorten zult u elders vergeefs zoeken.

De PAIGNTON Zoological and Botanical Gardens adverteert zichzelf als "Britain's most beautiful zoo", hetgeen meer slaat op de fraaie beplanting van het 40 ha. grote terrein, dan op de dierenverblijven. De tuin dateert uit 1923 en wordt jaarlijks door een kleine 300.000 mensen (vooral toeristen gedurende het hoogseizoen) be­zocht. Paignton Zoo is een dierentuin met een doorsnee-dieren verzameling, varië­rend van Chimpansees tot ongewervelden; in totaal heeft men er ca. 1.200 dieren in ruim 300 verschillende soorten zonder uit­schieters.

CHESSINGTON Zoo is een onderdeel van Chessington World of Adventures, een soort pretpark voorzien van achtbaan,

wildwaterbaan, circus en andere verma­kelijkheden. Toch is de dierentuin van oudsher zeker geen simpel hoekje met wat dieren, maar een echte zoo van 14 ha. Chessington Zoo werd al in 1931 geopend en krijgt jaarlijks ruim 600.000 bezoekers binnen de poorten. Echt bijzondere dieren zult u in Chessington niet te zien krijgen, maar de dierencollectie is zeker represen­tatief te noemen met o.m. Gorilla, Orang oetan, Giraffe, Ind. olifant, Nijlpaard, IJs­beer, Robben, Leeuwen en Tijgers.

Kleinere dierentuinen in het zuidelijk deel van Engeland zijn onder meer te vinden in ALFRISTON (Drusillas Zoo Park, 5 ha. groot en gespecialiseerd in kleine zoogdie­ren), CRICKET ST. THOMAS (West Country Wildlife Park, 16 ha.), EX­MOUTH, LOWER BASILDON, PLY­MOUTH, POOLE en SOUTHAMPTON.

Niet ver van de plaats Bath bevindt zich 's werelds eerste safaripark: Lions of LONGLEAT. Geopend in 1966 als leeu­wenpark is deze inrichting geleidelijk uit­gegroeid tot een echt safaripark van 81 ha. Jaarlijks trekt Longleat nog altijd een half miljoen bezoekers, die zich per personen­auto of bus tussen Giraffen, Zebra's, Witte neushoorns, Afrikaanse olifanten, Eland­antilopen, Kafferbuffels, Leeuwen, Wol­ven, Tijgers en Rhesusapen begeven. Per boot maken de bezoekers temidden van rond zwemmende Californische zeeleeu­wen een watersafari over een meer, langs eilanden met Gorilla's en Chimpansees, ter­wijl een bezoek aan het imposante Long­leat House de bezoekersdag completeert. Opvallend is de (druk benutte) mogelijk­heid om in de Oost-Afrikaanse sectie de auto/bus te verlaten en rustig rond te lopen tussen een grote fokgroep Giraffen, Ze­bra's, Drommedarissen, Watoessirunde­ren en ... kangoeroes(!). Longleat onder- 127 ~

, ,1, ~"

scheidt zich van de meeste andere safari­parken in positieve zin vooral door het wer­kelijk prachtige glooiende Engelse land­schap.

Vogel parken zijn in Engeland volop aan­wezig. De meest bekende in het zuidelijke deel van het land kunt u vinden in F ARN­HAM (Birdworld; geopend in 1968) en RODE (the Tropical Bird Gardens; 7 ha. met ca. 200 vogelsoorten, geopend in 1962). Andere vogel parken bevinden zich in AMBLESIDE (Aviaries), BLEAN, GAT­WICK (Garden Aviaries; behalve vogels ook enkele Zuidamerikaanse aapjes), HAYLE (Paradise Park; 4 ha.), MER­LEY, RYDE (Flamingo Park), PAD­STOW, WEYHILL (Hawk Conservancy, 5 ha., gespecialiseerd in roofvogels en uilen), WIDCOMBE en WINGHAM. Ge­specialiseerd in watervogels zijn de par­ken van ARUNDEL (Wildfowl Trust), BENTLEY (Wildfowl Collection) en SPRING HILL.

Behalve in de aquaria van dierentuinen als Londen, Bristol en Paignton kan de vissen-

liefhebber terecht in een groot aantal (niet echt grote) zelfstandige publieksaquaria: het aquarium van Jersey kwam in dit arti­kel al eerder ter sprake, BRIGHTON (Aquarium and Dolphinarium; reeds ge­vestigd in 1869!), BRIXHAM, CHEDDAR, EXMOUTH, LOOE, LYME REGIS, PAIGNTON, PLYMOUTH (het in 1888 gebouwde aquarium werd in 1958 ont­manteld en in 1959 op dezelfde plek voor het publiek heropend), TEIGNMOUTH en TORQUAY (Aqualand).

Tenslotte moet hier nog melding gemaakt worden van The Monkey Sanctuary bij LOOE, waar een grote fokgroep Wolapen gehouden wordt (en welk park de inspira­tiebron vormde voor de oprichting van Apenheul) en de nieuwste rage: vlinder­tuinen. Behalve in Chessington Zoo en Lions of Longleat bevinden zich o.m. ge­specialiseerde vlindercollecties op Guern­sey, in SWINGFIELD (the Butterfly Cen­tre) en SHERBORNE (Worldwide Butter­flies).

Lex Noordermeer

Het tinnen dwergnijlpaardenbeeldje Beide uitvoeringen (geheel tin of met marmeren voet) zijn nog steeds leverbaar. U kunt het fraaie beeldje aanschaffen door langs te komen bij onze eigen kiosk op het Diergaarde-terrein (dat bespaart u de verpakkings- en verzendkosten) of per post door overmaking van het verschul­digde bedrag(f 40,- voor de geheel tinnen uitvoering en f 45,- met marmeren voet), vermeerderd met f 7,50 verzendkosten naar girorekening 1357803 t.n.v. Vereni- onder vermelding van het gewenste ar­ging Vrienden van Blijdorp te Rotterdam tikel.

BUN N G H .~=-~~~~--~~~-----------------------------------:= .• N TER E U R

Karaktervolle charme Prenten, verzameld doordejaren heen. Burostoel, geërfd van grootpapa. Genoeglijke bank en leren fauteuils gekocht b ij Buningh Een kamer die slechts op zichzelf lijkt. Van een karaktervolle charme. Wij houden daar rekening mee!

BUNINGH Rotterdam Nieuwe Binnenweg 190. Tel. 010 - 4769122 TT~~rn),iTil:;;:~TT JlïTI) Ede Verlengde Maanderweg 63. Tel. 08330 - 12610 .IJ.! '\J II ~\.Vm

!,

~ basilo dakbedekkingsbedrijf

1) I

Voor renovatie reparatie isolatie en vernieuwen van bitumineuze dakbedekking en singhels, keramische dakpannen betonnen, polytuil stalen dakpannen, of licht doorlatende daken.

Op alle soorten daken geven wij "}inimaal1 0 I:~r garantie. Als extra service voor de Vflenden van lIJdorp

U mag ons bellen voor een gratis dakinspektie. U krijt van ons een uitge~reid dakrapport. Dan kunt u de lekkage en de gevolgsc ade een stap voor ZIJn.

Van Hogendorplaan 109a tel. 010 - 470 56 20 3135 BJ Vlaardingen b.g.g.010 - 4712474

00 UITVAARTVERZORGING e.M. Bouwman Noorderhavenkade 27a, 3039 RD Rotterdam, Tel. 01 0 - 466 62 77

Stijlvolle uitvoering van begrafenissen en crematies.

Informatie over: het O.R.V. depositofonds (= verzorgingsfonds) de N.V.V.O. natura (gezins, kinder (tot 20 jaar) en per persoon), aanvullende-, senioren - (tot 83 jaar) en monumentenverzekeringen. Inschrijving wilsbeschikking met vrij lidmaatschap.

IT KRAANVERHUUR

vlaardingweg 22 3044 CK rotterdam tel. 010 - 437 57 77* fax 010 - 46212 95

Hoogwerkers. Vorkheftrucks

;:r.TH TRANSPORT

vlaardingweg 22 3044 CK rotterdam tel. 010 - 4375777* fax 010 - 46212 95

Nieuws uit Blijdorp Enige maanden geleden is de Technische Dienst van Blijdorp begonnen met de rigo­reuze verbouwing van de tapirstallen. Eigenlijk had dit al veel eerder moeten gebeuren, het gebouw verkeerde in een slechte staat en had geen deugdelijke ver­lichting. Ook tochtte het aan alle kanten, waardoor de bewoners, met hun eigenaar­dige neusjes, vaak last hadden van ver­koudheid. Het karwei werd echter steeds uitgesteld omdat nog niet duidelijk was wat Blijdorp met zijn tapirs zou gaan doen. Uiteindelijk is de knoop doorgehakt; er blijft nog één soort in de kollektie en het verblijf is inmiddels grondig opgeknapt. Er is uiteindelijk gekozen voor de Maleise­of sjabraktapir. Ten eerste omdat ze erg zeldzaam en moeilijk te fokken zijn en ten tweede met het oog op het Azië-gedeelte van het Masterplan. Van deze soort zijn er nu drie vrouwtjes in de tuin. De drie Zuidamerikaanse tapirs zijn in fokleen naar dierentuinen in Tsjecho­Slowakije gegaan. De buitenkant van de stal blijft er het­zelfde uitzien, de binnenkant werd gron­dig gewijzigd. Van de oorspronkelijke negen stallen blijven er vijf over. De kleed­ruimte voor de verzorgers is ook verdwe­nen, er zal een nieuwe worden gebouwd in de bantengstal. De vijf stallen zijn van elkaar gescheiden door separatie-wanden van het corton-systeem. Deze schuifwan­den hebben hun goed functioneren reeds bewezen in maneges. De schuifwanden zijn overigens van boven open, zodat er in de hele stal hetzelfde klimaat heerst. De klimaatbeheersing is een belangrijk aspekt van de nieuwe stallen. Tapirs zijn zeer gevoelig voor tocht, kunnen niet goed tegen vorst en hebben een vochtige omge­ving nodig. Vandaar dat de buitenmuren en het plafond goed gèisoleerd zijn en de asfaltvloeren op de "nestplaatsen" voor-

zien zijn van elektrische verwarmingsmat­ten, zodat het er ook 's winters aangenaam toeven is. Het ventilatiesysteem in de stal kan ook zonodig voor verwarmde lucht zorgen. In alle vijf de stallen is een douche-instal­latie ingebouwd, tot nog toe hadden de tapirs vaak last van huidirritatie doordat de luchtvochtigheid te laag was. Nu kun­nen de dieren, zoals een goed mens be­taamt, iedere dag een douche nemen. De drie middelste stallen zijn voorzien van draaibare voerbakken. De verzorgers hoe­ven het verblijf niet meer in, om het voer te verstrekken, het simpel draaien van de bak, volgooien en weer terugdraaien is voldoende. Privacy dus gegarandeerd. Het buitenperk is ook opgeknapt. Er zijn afge­sloten driehoeken in geplaatst met planten en struiken. Dit om het geheel een wat natuurlijker uiterlijk te geven. Tevens die­nen deze groenhoeken als afsluiting tussen de twee of, indien nodig, drie buitenper­ken. De drie Maleise tapirs zitten inmid­dels in hun nieuwe verblijf en wachten op hun nieuwe man, die binnenkort uit Dort­mund zal arriveren.

In het Henri Martinhuis is een nieuwe Roloway-meerkatman de gelederen komen versterken. Het dier is afkomstig uit de dierentuin van Mulhouse (Frankrijk). In deze tuin heeft hij zijn waarde als fokman reeds bewezen, vervelende komplicatie was alleen dat de jongen steeds dood wer­den geboren. De juiste oorzaak hiervan kon men niet achterhalen. Het dier mag nu zijn geluk beproeven bij de twee Blijdorpse dames. Het was overigens nog afwachten of deze hun nieuwe man wel accepteerden. De twee vrouwen staan bekend als zeer dominant en "overrulen" duidelijk de twee reeds aanwezige mannetjes. Mis­schien is dat wel de reden dat deze heren nog steeds niet voor nageslacht hebben

}.\ \

~w!l -.f f"

~~~1 . ~'(i') ~lÎ ~~~ r -- -----_.- ------~-.-.'--.-------'--.:.----'-'-

I gezorgd. De nieuwe man bleek gelukkig geen problemen met de twee daadkrach­tige dames te hebben. Na de nodige vecht­partijen -normaal in een huwelijk -accep­teerden de vrouwtjes de Fransman als leider en blijkbaar viel hij ook nog in de smaak, want al na een paar dagen werden de eerste paringen waargenomen.

Het vijfhoekige glazen verblijf tussen de krokodillen- en de Rivièrahal is opnieuw ingericht. Het dient als onderkomen voor een familie Doornstaartagamen en Berber­skinken.

Uit de Victoria-serre is de laatste para­dijsvogel (de Kleine gele) vertrokken met bestemming N ew Y ork.

Slingeraapman Bill blijft voorlopig nog even in Blijdorp. De verhuizing, met doch­ter, naar Engeland is uitgesteld omdat de speciale quarantaine vol zit. Medio maart komt er pas een plaatsje vrij voor Bill & Co. Nog even wachten dus.

De schilderwerkzaamheden aan het H.M. huis zijn klaar. Hierdoor kunnen de Wit­kopmaki's weer aan het publiek getoond worden.

Op 10 september zag voor de vierde keer sinds 1974 een Dwergnijlpaardje het le­venslicht. Moeder Sassandra en kind ma­ken het uitstekend. Een herhaling van het drama van begin dit jaar, toen na drie dagen het jonge mannetje plotseling over­leed, lijkt uitgesloten.

Dwergnijlpaarden zijn pas in 1844 ont­dekt in de dichte wouden van Liberia. De Zwitserse onderzoeker Büttikofer, later direkteur van de Rotterdamse diergaarde, ontdekte dat het geen dwergvorm van het gewone nijlpaard was, maar een aparte

soort. In 1912 was in Rotterdam het eerste dwergnijlpaard te bewonderen. Dwergnijlpaarden zijn solitair levende die­ren. Ze komen alleen tijdens de paartijd bij elkaar. Hun natuurlijke schuilplaatsen of reviers worden fanatiek tegen soortgeno­ten verdedigd. Met de hoektanden kunnen ze elkaar behoorlijk verwonden. Dit ge­drag heeft als konsekwentie dat in Blij­dorp de dieren buiten de paartijd geschei­den dienen te blijven. Door de verhuizing van het nijlpaard naar Artis kwam er de nodige ruimte en men besloot om zich te gaan toeleggen op de fok met dwergnijl­paarden. Dwergnijlpaarden staan in het Red data book als ernstig bedreigde dier­soort.

In het leeuwengebouw zit op dit moment een Gestreepte hyena. Zoals de lynx mag ook de hyena 's nachts het perk op. Eerst­daags zullen zijn twee collega's zich bij hem voegen.

In het pinguinverblijf zit weer een Zwart­voet pinguin te broeden. Bijzonder is dat het een van de Z.g. 'groene-label' pinguins is, een diertje dat met de hand is grootge­bracht. De broedende, tamme pinguin is voor iedereen te zien, hij zit namelijk ach­ter het muurtje dicht bij het verblijf van de fotografen.

De Vale gier die als verstekeling in Blij­dorp werd gebracht, bleek achteraf een Rüppell-gier te zijn. Het dier verkeerde overigens in een uitstekende conditie en is reeds verhuisd naar Arnhem.

De jonge panda in het verblijf bij de zee­leeuwen laat zich de laatste tijd steeds meer zien. Hij ziet er overigens schitte­rend uit. Loop er dus eens langs!

Binnenkort wordt er weer begonnen met de uitvoer van één van de onderdelen van het Masterplan. In dit geval is dat de bouw van het mangrovebos. De plaats is de Rivièrahal, waar thans de Z.g. 'schroot jes­kubus' staat, oftewel de ex-vogelkooi, ex­levendbarende afdeling, ex-amfibarium, ex-insektarium en dan ex-reptielenqua­rantaine. De bedoeling is om er een groot bassin te bouwen van ca.10 x 8 meter. Over dit bassin komt een loopbrug voor het publiek, zodat die van bovenaf in het water kunnen kijken. De loopbrug doet tevens dienst als afscheiding, zodat er twee bas­sins ontstaan: een groot en een klein. Het kleine bassin zal worden voorzien van een zandstrandje en als bewoners komen er slijkspringers, degenkrabben, heremiet­kreeften e.d. Het grote bassin zal geschikt worden ge­maakt voor tropische roggen, kleine tropi­sche haaien en een nog niet nader bekende scholenvis.

Het geheel zal worden omzoomd door een heus mangrovebos, zodat de bezoekers zich in verre oorden wanen. In deze dichte groenstrook komen één of twee verblijven voor de verschillende boa's die thans nog op deze plek huizen. Aan het begin van de loopbrug wordt ook een aquarium gebouwd in de vorm van een getijdepoel. Deze was al eens eerder te bewonderen in Blijdorp, maar moest uit­eindelijk plaats maken voor het Groot­Barrièrerif. Tegen de voorwand van de Rivièrahal wordt een halve cirkel van aquaria ge­bouwd. Hierin zullen onder andere drie rifbakken komen en verder twee oever­aquaria voor respectievelijk de vieroogvis­sen en de schuttersvissen. De oever be­groeiing die in de bakken komt sluit mooi aan op het tegenover gelegen mangrove­bos. Ook de Gele anaconda's zullen een ter­rarium in dit rijtje krijgen.

Lezingen voor de Vrienden Traditiegetrouw worden ook het komende winterseizoen weer speciaal voor onze leden zondagochtendlezingen georganiseerd door stafleden van Diergaarde Blijdorp. De lezingen (veelal geïllustreerd met dia's) vinden plaats op elke tweede zondag van de wintermaanden, te beginnen op zondag 10 december a.s.

Aanvangstijd: 11.00 uur Duur : ongeveer 1 uur Plaats : Educatief Centrum van Diergaarde Blijdorp Toegang : gratis op vertoon van uw lidmaatschapskaart voor het lopende jaar

Noteert u de volgende data alvast in uw agenda, zodat u deze interessante lezingen niet hoeft te missen!

10december1989: Blijdorp-directeur Dorresteyn stelt u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in en rond Blijdorp.

14 januari 1990: nieuws vanuit de Levende Have. 11 februari 1990: nieuws vanuit de Biologisch/Veterinaire afdeling. 11 maart 1990 en 8 april 1990: t.Z.t. wordt u nader geïnformeerd over de onderwerpen

die op deze ochtenden aan de orde zullen komen.

". .. I

I '~ .,

i

I -, I

Geheel tot dienst.

BANKMEES'&HOPENV

KERSTLUNCH IN DIERGAARDE BLIJDORP Op 25 en 26 december a.s. vindt in het Blijdorp V.I.P.-restaurant

een kerstlunch plaats. Aanvangtussen 12.00 en 13.30 uur; einde 16.30 uur.

Deze kerstlunch bestaat uit:

Gerookte forelfilet Melba toast en boter

*** Tournedos met paté en rode wijnsaus Tomaat met maïs

Bleekselderij Snijbonen

Denneappel

*** Chipolatapudding met marasquinsaus

*** Mokka met bonbon

De prijs voor het bovenstaande menu bedraagt f 52,50 per persoon. U kunt telefonisch reserveren onder nummer 010-4654333, toestel 168.

I /. . Pl /,,-' ,.. . 0 0 f~ \, •

~1;h::::~~!:s~~;~;À~~ Giften aan de Vereniging Vrienden van de schenking en de rente. De Vereniging -~ Blijdorp mogen van de inkomstenbelas- Vrienden van Blijdorp is een "instelling '\ ting worden afgetrokken, mits u per jaar van algemeen nut", waardoor de volgende meer dan 1% van uw onzuiver inkomen regelingen gelden: (minimaal f 120,-) schenkt aan instel­lingen van algemeen nut. Dit geldt tot een maximum van 10% van uw onzuiver inkomen. Het is ook mogelijk een schenking te doen, die pas na uw overlijden bij notariële acte zal worden uitbetaald (met rente). U heeft dan recht op fiscale aftrek van

- schenkingen tot een bedrag van f6.500,­zijn vrij van schenkingsrecht

- legaten of erfstellingen zijn tot een bedrag van f 13.000,- vrij van successie­rechten. Hogere bedragen worden niet zwaarder belast dan met 11 %.

AANMELDING LEDEN (BLOKLETTERS S.V.P.) Naam: ______________________________________________ __

Voorletters: __________________________________________ _ Adres: __________________________________ ~n=r~. ________ ___

Postcode: ____________________________________________ _

Woonplaats: ______________________ _

Geb. datum: ______________________ _

Giro/banknr.: ______________________ _

geeft zich hierbij op als lid en verzoekt om toezending van een acceptgiro. Bovenstaand lid is opgegeven door:

Datum: Handtekening: rv I '

Vergeet uw acceptgiro, bewijs van lidmaatschap en toegangskaarten niet.

Zie enveloppe.

• Indien onbestelbaar retour afzender •

VERENIGING VRIENDEN VAN BLIJDORP Schepenstraat 71,3039 Ne Rotterdam

Vereniging Vrienden van Blijdorp Antwoordnummer 30555 3030 WB ROTTERDAM

Port betaald Portpayé

Rotterdam

Postzegel mag wel hoeft niet