Vragenbundel provinciale proeven 2009 - VONW · 2017. 8. 9. · 14de Vlaamse Geo-olympiade...

Vragenbundel provinciale proevenVragenbundel provinciale proevenVragenbundel provinciale proeven

200920092009

Aardrijkskunde verbindt onze Aardrijkskunde verbindt onze Aardrijkskunde verbindt onze ld l wereld maar nog veel meerwereld …maar nog veel meerg

Uitdagingen in deze Geo-olympiade Uitdagingen in deze Geo olympiade

Kan je goed kaartlezen ?Kan je goed kaartlezen ?

Kan je landschappen lezen ?Kan je landschappen lezen ?

Kan je actualiteit geografisch duiden ?Kan je actualiteit geografisch duiden ?

j l i i h ?Kan je gevolgen van erosie inschatten ?Kan je gevolgen van erosie inschatten ?

K j fi k i t t ?Kan je grafieken interpreteren ?Kan je grafieken interpreteren ?

K j ili l l ?Kan je milieugevolgen evalueren ?Kan je milieugevolgen evalueren ?

K j t h lijk hij l t t ?Kan je maatschappelijke verschijnselen toetsen ?j pp j j

Kan je geologische structuren verklaren ?Kan je geologische structuren verklaren ?j g g

Kan je weerverschijnselen onderzoeken ?Kan je weerverschijnselen onderzoeken ?j j

Kan je Kan je …

214e Geo-olympiade 2009 - 2 -14e Geo olympiade 2009 2

14de Vlaamse Geo-olympiade Inschrijvingsnummer14de Vlaamse Geo olympiade Inschrijvingsnummer

Woensdag 18 februari 2009Woensdag 18 februari 2009

ASO –TSO -KSOASO TSO KSODoorstreep wat niet pastDoorstreep wat niet past

Richtlijnen voor de kandidaatRichtlijnen voor de kandidaat

De jury heeft dit jaar gekozen voor een reeks vragen vanuit verschillende invalshoeken waarbij De jury heeft dit jaar gekozen voor een reeks vragen vanuit verschillende invalshoeken waarbij inhouden en vaardigheden uit kosmografie cartografie weer en klimaat demografie bewoning inhouden en vaardigheden uit kosmografie, cartografie, weer en klimaat, demografie, bewoning, economie milieu geologie en geomorfologie aan bod komeneconomie, milieu, geologie en geomorfologie aan bod komen.

Bij deel II van deze proef kan je gebruik maken van de volgende atlassen: De Boeckatlas ‘Mens en Bij deel II van deze proef kan je gebruik maken van de volgende atlassen: De Boeckatlas Mens en Aarde’(+ uitgebreide versie) Wolters Atlas ‘ Algemene Wereldatlas’ en de ‘Wolters kleine Wereldatlas’Aarde (+ uitgebreide versie), Wolters Atlas Algemene Wereldatlas en de Wolters kleine Wereldatlas .Je krijgt voor de Geo olympiade een bewijs van deelname met je persoonlijkeJe krijgt voor de Geo-olympiade een bewijs van deelname met je persoonlijkei h ij iinschrijvingsnummer.

Noteer je inschrijvingsnummer in het vet omlijnde kader in de rechter bovenhoek van deze Noteer je inschrijvingsnummer in het vet omlijnde kader in de rechter bovenhoek van deze bladzijde en op de 2 antwoordbladen in de middenbladzijden van dit boekjebladzijde en op de 2 antwoordbladen in de middenbladzijden van dit boekje.

d h k l d b l d b lMet dit inschrijvingsnummer kan je later via de website www.geo-olympiade.be jouw resultaat opzoeken.opzoeken.

Werkwijze:Werkwijze:

1 Op pagina 4 en 5 van dit boekje vind je de vragen om uit te voeren zonder atlas.1 Op pagina 4 en 5 van dit boekje vind je de vragen om uit te voeren zonder atlas.Je krijgt daarvoor 10 minuten tijd Je krijgt daarvoor 10 minuten tijd.

2 N i h i d idd i ’ i di b kj b j d h 2 Neem voorzichtig de middenpagina’s uit dit boekje en breng je antwoorden over op het antwoordenblad deel 1. (In de vakjes noteer je de letter die met je antwoord overeenkomt). antwoordenblad deel 1. (In de vakjes noteer je de letter die met je antwoord overeenkomt). Geef na 10 minuten deel 1 af aan de toezichtersGeef na 10 minuten deel 1 af aan de toezichters.

3 J k ij l d d 2 k d ijd d i l 3 Je krijgt vervolgens gedurende 2 uren en een kwartuur de tijd om de overige vragen op te lossen met gebruik van een atlas. Ten laatste om 17.30 u geef je het antwoordenblad deel 2 af aan de et geb u a ee at as e aatste o 30 u gee je et a t oo de b ad dee a aa detoezichterstoezichters.

4 B d ll i h b kj d d j i l k i bij d i h 4 Beantwoord eerste alle vragen in het boekje door de juiste letter aan te kruisen bij de vraag in het boekje. Er is maar één goed antwoord per vraag. Denk goed na – gokken loont niet. j g p g g gHet aantal punten per vraag variëert Het totale aantal punten is 100 Het aantal punten per vraag variëert. Het totale aantal punten is 100.

Er worden bij de meerkeuzevragen geen negatieve punten gegeven bij een fout antwoord.Er worden bij de meerkeuzevragen geen negatieve punten gegeven bij een fout antwoord.

5 Pas op het einde neem je jouw antwoorden over op het antwoordenbladp j j p(2de deel van losgemaakte middenbladzijde). Doe dit zorgvuldig.(2de deel van losgemaakte middenbladzijde). Doe dit zorgvuldig.

6 Je geeft alleen het antwoordenblad af Let op jouw inschrijvingsnummer Dit wordt 6 Je geeft alleen het antwoordenblad af . Let op jouw inschrijvingsnummer. Dit wordt f fgecontroleerd bij afgifte.g j g

7 Het vragenboekje – met jouw antwoorden - mag je na de GEO-olympiade mee naar huis nemen 7 Het vragenboekje – met jouw antwoorden - mag je na de GEO-olympiade mee naar huis nemen.

SuccesSucces

Het vragenteam van de GEO olympiade 2009Het vragenteam van de GEO-olympiade 2009d b f f h bGeert David, Hugo Miguet, Robert Neyt, Jef Paternoster, Jef Thys, Georges Tibau,

Annie Timmermans, Annemie Van Cleemput, Erik Van Nieuwenhuyze, Ludo Wevers.Annie Timmermans, Annemie Van Cleemput, Erik Van Nieuwenhuyze, Ludo Wevers.


1 10 M t l k t ( d tl ) (10 t )1 - 10 Mentale kaart (zonder atlas) (10 ptn)1 10 Mentale kaart (zonder atlas) (10 ptn)

Antwoorden door de juiste letter aan te kruisen Antwoorden door de juiste letter aan te kruisen (hie onde en nadien o e b engen op je ant oo denblad p 20)(hieronder en nadien overbrengen op je antwoordenblad p. 20)( g p j p )

1 New York heeft ongeveer dezelfde 1 New York heeft ongeveer dezelfde b dt li i l 6 Z it l d t breedteligging als: 6 Zwitserland grenst aan:g

A Parijs A Duitsland Oostenrijk Italië en FrankrijkA Parijs A Duitsland, Oostenrijk, Italië en FrankrijkB Napels B Oostenrijk, Slovenië, Italië en FrankrijkpC Londen

j , , jC Duitsland Tsjechië Oostenrijk en ItaliëC Londen

D K hC Duitsland, Tsjechië, Oostenrijk en ItaliëD F k ijk D it l d H ij It liëD Kopenhagen. D Frankrijk, Duitsland, Hongarije en Italië.

2 Welk land ligt volledig tussen de 7 Hoeveel km liggen Aarlen en Brussel in 2 Welk land ligt volledig tussen de d f k k i ?

7 Hoeveel km liggen Aarlen en Brussel in l l h lk h devenaar en de Kreeftskeerkring ? vogelvlucht ongeveer van elkaar en hoe is de g g g

eerste stad t o v de tweede georiënteerd?A Mexico

eerste stad t.o.v. de tweede georiënteerd?A len be indt i h t o B el opA Mexico Aarlen bevindt zich t.o.v. Brussel op:

B Saudi ArabiëB Saudi ArabiëC India A 160 km ten zuidoostenC IndiaD P

A 160 km ten zuidoostenB 120 k t id tD Panama. B 120 km ten zuidoostenC 120 km ten noordwesten

3 Welke rivier mondt uit in de samen C 120 km ten noordwestenD 160 km ten noordwesten3 Welke rivier mondt uit in de samen D 160 km ten noordwesten.

vermelde zee ?8 De landen in de bijgevoegde figuur 1 zijn

A D D D N d8 De landen in de bijgevoegde figuur 1 zijn ll ië t d h t d d A De Donau – De Noordzee allen georiënteerd naar het noorden maar de

B De Elbe – De Oostzee schaal verschilt. Welke combinatie is juist ?B De Elbe De OostzeeC De Volga De Zwarte Zee

schaal verschilt. Welke combinatie is juist ?C De Volga – De Zwarte Zee

d hD De Po –De Adriatische zee. A land 1 is Congo – land 7 is IndiagB land 2 is Argentinië – land 6 is Chili

4 Welke be gketens hebben onge ee B land 2 is Argentinië land 6 is ChiliC l d 3 i Z id Af ik l d 8 i Chi4 Welke bergketens hebben ongeveer C land 3 is Zuid-Afrika - land 8 is China

hetzelfde uitzicht ? D land 4 is Rusland – land 10 is Spanje.hetzelfde uitzicht ? D land 4 is Rusland land 10 is Spanje.

A D O l d Al 9 L d 5 iA De Oeral en de Alpen 9 Land nr. 5 is:pB Het Rotsgebergte in Canada en de B Het Rotsgebergte in Canada en de Alpen A ItaliëAlpen A ItaliëC De Andes en het Skandinavisch B AlgerijeHoogland

ge jeC BraziliëHoogland

D D A l h d Hi l jC BraziliëD M iD De Appalachen en de Himalaja. D Mexico.

5 Welke golf of baai is het meest 10 Land nr 6 ligt in:5 Welke golf of baai is het meest 10 Land nr. 6 ligt in:ingesloten ?g

A AziëA D G lf Bi k j

A AziëB EA De Golf van Biskaje B Europa

B De Hudson Baai C AfrikaB De Hudson BaaiC De Golf van Guinea

C AfrikaD Noord AmerikaC De Golf van Guinea

D D G lf B lD Noord-Amerika.

D De Golf van Bengalen.g


112 32 3

44

65

65

77

8 108 10

99

Fig 1Fig. 1

Fig 1 (bij vraag 8 9 en 10 ) Fig. 1 (bij vraag 8 – 9 en 10 ) 14e Geo-olympiade 2009 - 5 -14e Geo olympiade 2009 5

11 K tl (2 t )11 Kaartlezen (2 ptn)11 Kaartlezen (2 ptn)

In goede weersomstandigheden (geen mist en dergelijke) en in een open landschap, kan jeIn goede weersomstandigheden (geen mist en dergelijke) en in een open landschap, kan je min of meer 5 kilometer ver zien Een persoon van een 1 70 m zie je zeker binnen de 2 kmmin of meer 5 kilometer ver zien. Een persoon van een 1,70 m zie je zeker binnen de 2 km.

Geert Robert Annemie Annie en Jozef zijn op stap in een heuvelachtig Geert, Robert, Annemie, Annie en Jozef zijn op stap in een heuvelachtig l d h D id i lk k i it d 11 landschap. Duid aan wie elkaar kan zien vanuit de aangegeven 11standplaats op fig. 2 ?standplaats op fig. 2 ?

A Robert kan Jozef zien A Robert kan Jozef zien

B Geert kan Jozef zien B Geert kan Jozef zien

C Annemie kan Annie zienC Annemie kan Annie zien

D Geert kan Annemie zienD Geert kan Annemie zien.

AnnemieAnnemie

RobertAnnie RobertAnnie

Jozef

G tGeert

Fig 20 1 km Fig. 2standplaatsstandplaats


12 R liëf h k (2 t )12 Reliëfvormen herkennen (2 ptn)12 Reliëfvormen herkennen (2 ptn)

Fi 3Fig. 3g

Al J f ij l t (fi 2) ht tij t i l htb ll d i t hij h t liëf12 Als Jozef van zijn plaats (fig. 2) recht opstijgt in een luchtballon dan ziet hij het reliëf 12van fig. 3

12van fig. 3

A in noordelijke richtingA in noordelijke richting

B in zuidoostelijke richtingB in zuidoostelijke richting

C in noordoostelijke richtingC in noordoostelijke richting

D in westelijke richtingD in westelijke richting.

13 Kenmerken van gesteenten (3 ptn)13 Kenmerken van gesteenten (3 ptn)

Over welk gesteente gaat het in onderstaande tekst ? g g

G l t i h ( t k l tt b t ft ) i h t t t l - Granulometrisch (wat korrelgrootte betreft ) is het gesteente een mengsel van de siltfractie (60 %) , kleifractie (20 %) en de zandfractie (5 %).van de siltfractie (60 %) , kleifractie (20 %) en de zandfractie (5 %).

Het gesteente is tijdens de ijstijd door NO winden afgezet (eolische werking) - Het gesteente is tijdens de ijstijd door NO-winden afgezet (eolische werking) d l ( hl f ) k- Bij toevoeging van enige druppels zoutzuur ( chloorwaterstofzuur) merken we j g g g pp ( )

een bruisend effect een bruisend effect .

We hebben hier te doen met: 13 We hebben hier te doen met: 13k d C l (l ) klA krijt - B zand - C leem (löss) - D klei.j ( )


14 G fi h t k B l ië ( 1) (2 t )14 Geografische streken van België ( 1) (2 ptn)14 Geografische streken van België ( 1) (2 ptn)

BewoningBewoning

E t i1 En tuinen1Weiden

Akkerland

Cijfer verwijst naar vraag 17 Cijfer verwijst naar vraag 17 Loofbos

NaaldbomenNaaldbomen

Boom-Boomgaardengaarden

Hageng

SpoorwegSpoorweg

WegenWegen

waterloop

Fig 4De doorsnede en de kaart op fig. 4 geven een landschap weer uit: Fig. 4p g g p14 A het Hageland B de Condroz C de Ardennen D de Brabantse Leemstreek.14 g

15 Geografische streken van België (2) (2 ptn)15 Geografische streken van België (2) (2 ptn)

BewoningBewoning

E t i3 En tuinen3Weiden

Akkerland

22 Cijfers verwijzen naar vraag 17 Loofbos

j j g



Hageng

SpoorwegSpoorweg

WegenWegen

waterloopwaterloop

Fig 5D d d d k t fi 5 l d h it Fig. 5De doorsnede en de kaart op fig. 5 geven een landschap weer uit:15

A L th i B d C d C d F F D d A d15

A Lotharingen B de Condroz C de Fagne-Famenne D de Ardennen


16 G fi h t k B l ië (3) (2 t )16 Geografische streken van België (3) (2 ptn)16 Geografische streken van België (3) (2 ptn)

4Bewoning

4Bewoning

E t iEn tuinen

Weiden

Akkerland

Cijfer verwijst naar vraag 17 Loofbos

Cijfer verwijst naar vraag 17



Hageng

SpoorwegSpoorweg

WegenWegen

WaterloopWaterloop

D d d d k t fi 6 l d h it Fig 6De doorsnede en de kaart van fig. 6 geven een landschap weer uit: Fig. 616

A H t L d H B d C d C D A d D D F F16

A Het Land van Herve B de Condroz C De Ardennen D De Fagne-Famenneg

17 G fi h t k B l ië (4) (2 t )17 Geografische streken van België (4) (2 ptn)17 Geografische streken van België (4) (2 ptn)

Fi 7Fig. 7Fig. 7

De foto van fig 7 is genomen op (locaties zijn aangeven op de doorsneden van fig 4 5 6 metDe foto van fig. 7 is genomen op (locaties zijn aangeven op de doorsneden van fig. 4-5-6 met )17 een nummer).17

A l ti 1 B l ti 2 C l ti 3 D l ti 417

A locatie 1 - B locatie 2 - C locatie 3 - D locatie 4.


18 G (1) (2 t )18 Grens (1) (2 ptn)18 Grens (1) (2 ptn)

D f t (fi 8) t t d t M i d VS t 117°W De foto (fig. 8) toont de grens tussen Mexico en de VS tussen 117°W en 110°W. 110 W. De bovenkant van de foto is gericht naar het:18 De bovenkant van de foto is gericht naar het:18

A noorden - noordoostenA noorden noordoostenB oosten zuidoostenB oosten - zuidoostenC westen - noordwestenC westen noordwestenD zuiden – zuidwestenD zuiden – zuidwesten.

Fig 8Fig. 8

19 Grens(2) (2 ptn)19 Grens(2) (2 ptn)

J kt d f t (fi 8) d t h idi i b d t b id l dJe merkt op de foto (fig. 8) dat er een scheidingsmuur is gebouwd tussen beide landen. Waarom werd er een muur gebouwd ?19 Waarom werd er een muur gebouwd ?19A Om de drugssmokkel een halt toe te roepeng pB Om economische vluchtelingen tegen te houdenB Om economische vluchtelingen tegen te houdenC O h t bi h t l d t h d d t i kt i t d id dC Om het vee binnen het land te houden zodat ziektes niet verder verspreid wordenD Om invoer van namaakgoederen te verhinderen.D Om invoer van namaakgoederen te verhinderen.


20 B lki t lli (1) (2 t )20 Bevolkingssamenstelling (1) (2 ptn)20 Bevolkingssamenstelling (1) (2 ptn)

Absolute cijfers

iAbsolute cijfers

Fig. 9W lk idi t t b t d k t (fi 9)? Di d

Fig. 9Welke spreiding toont bovenstaande kaart (fig. 9)? Die van de ….

20p g ( g )

A Aziaten – B Blanken – C Hispanics – D Zwarten20 A Aziaten B Blanken C Hispanics D Zwarten.

21 B lki lli (2) (2 )21 Bevolkingssamenstelling (2) (2 ptn)21 Bevolkingssamenstelling (2) (2 ptn)

Ab l t ijfAbsolute cijfers

Fi 10Fig. 10Fig. 10

Welke spreiding toont bovenstaande kaart (fig 10)? Die van de Welke spreiding toont bovenstaande kaart (fig. 10)? Die van de …. A A i t B Bl k C Hi i D Z t21 A Aziaten – B Blanken – C Hispanics – D Zwarten.21


22 B d i (1) (3 t )22 Bodemerosie (1) (3 ptn)22 Bodemerosie (1) (3 ptn)

Fig 11Fig. 11


Bijgevoegde kaart (fig. 11) toont de Heulengracht tussen Gingelom en Sint-Truiden. Bijgevoegde kaart (fig. 11) toont de Heulengracht tussen Gingelom en Sint Truiden. Om bij hevige regenval (onweer) water en slijkoverlast te voorkomen in het Om bij hevige regenval (onweer) water- en slijkoverlast te voorkomen in het

b i d d d l d ( i d 1 d 2 naburige dorp werden graszones en dammen aangelegd. (zie dam 1 – dam 2 en g p g g g (dam 3 op fig 11) dam 3 op fig. 11). Bij de vier locaties (locatie 1 locatie 2 dam1 en dam 2) werden op hetzelfde Bij de vier locaties (locatie 1 – locatie 2 – dam1 en dam 2) werden op hetzelfde tijdstip tijdens het onweer sedimentconcentraties in het afstromend water gemeten.j p j gDe minimumconcentratie bedroeg op één van de vier plaatsen 2 gram per liter De De minimumconcentratie bedroeg op één van de vier plaatsen 2 gram per liter. De

i t ti éé d i l t b d 63 litmaximumconcentratie op één van de vier plaatsen bedroeg 63 gram per liter.

Waar werd de minimumconcentratie (2 g/l) gemeten ?Waar werd de minimumconcentratie (2 g/l) gemeten ?2222

A locatie 2 - B dam 1 - C dam 2 - D locatie 1A locatie 2 B dam 1 C dam 2 D locatie 1

23 Bodemerosie (2) (2 ptn)23 Bodemerosie (2) (2 ptn)

Fig. 12Fig. 12

Afvoerdebieten tijdens hevige regenval (onweer ) in de Heulengracht (nabij Sint-Truiden) Afvoerdebieten tijdens hevige regenval (onweer ) in de Heulengracht.(nabij Sint-Truiden)

D fi k fi 12 ft d l ti d t f i d H l ht De grafiek van fig. 12 geeft de evolutie van de waterafvoer in de Heulengracht g g g g(tussen Gingelom en Sint-Truiden ) tijdens het onweer van 14 juni 2006.(tussen Gingelom en Sint Truiden ) tijdens het onweer van 14 juni 2006.

23 Welke grafiek geeft de afvoerdebieten weer met erosie-ingrepen door aanleg 23 g g g p gvan dammen en grasstroken ?

23van dammen en grasstroken ?

A De zwarte curve waarvan de meting gebeurde in locatie 2A De zwarte curve waarvan de meting gebeurde in locatie 2B De zwarte curve waarvan de meting gebeurde in locatie 1 B De zwarte curve waarvan de meting gebeurde in locatie 1 C d d b d lC De rode curve waarvan de meting gebeurde in locatie 1 g gD De rode curve waarvan de meting gebeurde in locatie 2D De rode curve waarvan de meting gebeurde in locatie 2.


24 E i i l d S h ld (1) (2 t )24 Een rivier zoals de Schelde (1) (2 ptn)24 Een rivier zoals de Schelde (1) (2 ptn)

Steendorp ligt aan de Schelde ongeveer 10 km stroomafwaarts Temse De foto (fig 13)Steendorp ligt aan de Schelde, ongeveer 10 km stroomafwaarts Temse. De foto (fig. 13) i l t 1 l t 2 ( i th l fi 14)is genomen van plaats 1 naar plaats 2. (zie orthoplan fig. 14).

Fig 13Fig. 13

Bijkomende Bijkomende informatie: informatie:

likk i op een slikke is pquasi geen quasi geen plantengroei te plantengroei te bespeuren omdat die pelke dag twee keer elke dag twee keer

d t k t onder water komt. Een schorre Een schorre daarentegen daarentegen h bherbergt ggespecialiseerde gespecialiseerde planten die bestand planten die bestand zijn tegen het van zijn tegen het van tijd tot tijd tijd tot tijd

t d overstromen door rivier- of zeewater rivier of zeewater. Een schorre komt Een schorre komt enkel bij springtij j p g jonder wateronder water.

Fig 14Fig. 14


De metingen waarop volgende figuren zijn gebaseerd, werden op plaats 1 (zie orthoplan) opgenomen.De metingen waarop volgende figuren zijn gebaseerd, werden op plaats 1 (zie orthoplan) opgenomen.

Uitleg bij de figuren: Uitleg bij de figuren: Overstromingsdynamiek Overstromingsdynamiek (waterpeil boven (waterpeil boven

h l k) schorreoppervlak) pp )gemeten op de schorren gemeten op de schorren van plaats 1 op van plaats 1 op orthoplan), met een p ),typische hoogteligging typische hoogteligging

d h t idd ld rond het gemiddelde hoogwaterpeil. Fig 15 hoogwaterpeil. Fig 15 één springtij;

Fig. 15Fig. 15 één springtij;

ééFig. 16 één springtij-g p g jdoodtij cyclus; doodtij cyclus; Fig 17 opeen olgende Fig. 17 opeenvolgende springtij-doodtij cycli.springtij doodtij cycli.S = springtij; S = springtij; D d dtijD = doodtij.j

Fig 16Fig. 16

Fig 17Fig. 17

Uit welke figuur of figuren kan je dat afleiden hoe hoog het water bij springtij boven deUit welke figuur of figuren kan je dat afleiden hoe hoog het water bij springtij boven deh k t?24 schorre komt?24

A enkel uit fig 15 en 16A enkel uit fig. 15 en 16B enkel uit fig. 16gC enkel uit fig 17C enkel uit fig. 17D it fi 15 16 17D uit fig. 15, 16 en 17.

25 Een rivier zoals de Schelde (2) (2 ptn)25 Een rivier zoals de Schelde (2) (2 ptn)

De situatie zoals ze op de foto (fig 13) te zien is kwam voor op:De situatie zoals ze op de foto (fig. 13) te zien is, kwam voor op:

25 A 29 juli 200025 A 29 juli 2000B 10 t 2000B 10 augustus 2000C 15 mei 2000D 16 september 2000D 16 september 2000.


26 E i i l d S h ld (3) (2 t )26 Een rivier zoals de Schelde (3) (2 ptn)26 Een rivier zoals de Schelde (3) (2 ptn)

Op fig 18 zie je de stand van de maan in april-mei 2000Op fig. 18 zie je de stand van de maan in april-mei 2000.L t d d t h ft A ik titi ij 4/18 b t k t 18 Let op: de datum heeft een Amerikaanse notitiewijze: 4/18 betekent 18 april van het jaar 2000.april van het jaar 2000.

Zoek het verband tussen fig 17 en fig 18 Wat is correct?Zoek het verband tussen fig. 17 en fig. 18. Wat is correct?Fig. 1826 Fig. 1826

A het is hoog tij bij volle maan en eerste kwartierA het is hoog tij bij volle maan en eerste kwartierB het is hoog tij bij volle maan en nieuwe maanB het is hoog tij bij volle maan en nieuwe maanCC het is hoog tij bij eerste en laatste kwartierg j jD het is hoog tij bij nieuwe maan en laatste kwartierD het is hoog tij bij nieuwe maan en laatste kwartier.

27 E i i l d S h ld (4) (2 t )27 Een rivier zoals de Schelde (4) (2 ptn)( ) ( p )

Fig. 19Fig. 19

Welke van volgende beweringen is juist i.v.m. fig. 19. 27 Welke van volgende beweringen is juist i.v.m. fig. 19. Het hoogste gemiddeld hoogwaterpeil vindt men:

27Het hoogste gemiddeld hoogwaterpeil vindt men:

A aan de monding van de rivier (jaar 2000)A aan de monding van de rivier (jaar 2000)B A t (j 2000)B Antwerpen (jaar 2000)C Temse (jaar 2000)C Temse (jaar 2000)D Gent (jaar 2000)D Gent (jaar 2000).

28 Een rivier zoals de Schelde (5) (2 ptn)28 Een rivier zoals de Schelde (5) (2 ptn)( ) ( p )

Het gestegen hoogwaterpeil tussen 1931 en 2000 volgens fig 19 kan men Het gestegen hoogwaterpeil tussen 1931 en 2000 volgens fig. 19 kan men verklaren vanuit verschillende factoren zoals:

1 d i d d1 de opwarming van de aarde2 het bouwen van sluizen stroomafwaarts Gent2 het bouwen van sluizen stroomafwaarts Gent3 de erosie van slikken en schorren zodat de waterbergingscapaciteit ervan 3 de erosie van slikken en schorren zodat de waterbergingscapaciteit ervan fafneemt

4 het inpolderen van slikken en schorren4 het inpolderen van slikken en schorren.

2828Welke van volgende combinaties geeft twee juiste beweringen:

28e e a o ge de co b at es gee t t ee ju ste be e ge

A 1 3 B 3 4 C 2 3 D 1 4A 1 en 3 B 3 en 4 C 2 en 3 D 1 en 4.


29 D d h i (1) (3 t )29 De zon aan de horizon (1) (3 ptn)29 De zon aan de horizon (1) (3 ptn)

Op welke plaats die op de kaart van fig 21 is aangeduid (1 2 3 4) werdOp welke plaats die op de kaart van fig. 21 is aangeduid (1,2,3,4) werd d f t (fi 20) ?29 de foto (fig. 20) genomen?2929A op plaats 1A op plaats 1

B op plaats 2B op plaats 2

C op plaats 3C op plaats 3

D l t 4D op plaats 4.p p

30 Zon aan de horizon (2) (2 ptn) 30 Zon aan de horizon (2) (2 ptn) ( ) ( p )

O lk t d d f tOp welk moment werd de foto 30 (fig. 20) genomen?30 (fig. 20) genomen?

A E h d i j iA Een ochtend in januarij

B d i j iB een avond in januari

C een ochtend in juliC een ochtend in juli

D een avond in juliD een avond in juli.

Fi 20Fig. 20g

222

111

444333

Fig 210 1 km Fig. 21


31 E t t lk i d C t l (A ) (3 t )31 Een stratovulkaan in de Cantal (Auvergne) (3 ptn)31 Een stratovulkaan in de Cantal (Auvergne) (3 ptn)

11 33

22

44

22

11

34 34Fig. 22Fig. 22

F l t t h tFonolyt en trachyt

Fig 23Fig. 23

l h d d f k lDe geologische doorsnede van fig. 23 is gemaakt volgens31

g g g g g31

A lijn 1 - 1j

B lijn 2 - 2j

C lijn 3 - 3 C lijn 3 3

D lijn 4 - 4.D lijn 4 4.


A t d bl d G Ol i d 2009Antwoordenblad Geo-Olympiade 2009Antwoordenblad Geo-Olympiade 2009Inschrijvingsnummer

D l 1 d tlInschrijvingsnummer

Deel 1: vragen zonder atlasDeel 1: vragen zonder atlasASO –TSO -KSOASO TSO KSO

Doorstreep wat niet pastDoorstreep wat niet past

Noteer in elk vakje de 1

Noteer in elk vakje de 1 letter van het gekozen 1 letter van het gekozen

antwoordantwoord.

2222

3333

444

555

6666

7777

888

999

101010


A t d bl d G Ol i d 2009Antwoordenblad Geo-Olympiade 2009Antwoordenblad Geo-Olympiade 2009Inschrijvingsnummer

D l 2 t tlInschrijvingsnummer

Deel 2: vragen met atlasDeel 2: vragen met atlasASO –TSO -KSOASO TSO KSO

Doorstreep wat niet pastDoorstreep wat niet past

N t i lk kj d l tt Vak voor de administratie Noteer in elk vakje de letter Vak voor de administratie Noteer in elk vakje de letter h t k t d Aantal p nten van het gekozen antwoord. Aantal punten g

(A B C D) 100 (A - B - C - D)op 100: ( )

11 21 31 4111 21 31 4111 21 31 41

12 22 32 4212 22 32 4212 22 32 42

13 23 33 4313 23 33 4313 23 33 43

14 24 34 4414 24 34 4414 24 34

15 25 35 4515 25 35 4515 25 35

16 26 36 4616 26 36 4616 26 36

17 27 37 4717 27 37 4717 27 37

18 28 38 4818 28 38 4818 28 38

19 29 39 4919 29 39 4919 29 39

20 30 40 5020 30 40 5020 30 40


32 T t fi (3 t )32 Transportgeografie (3 ptn)32 Transportgeografie (3 ptn)

De grafiek van fig 24 geeft het verloop van de transportkosten weer voor bakstenen in De grafiek van fig. 24 geeft het verloop van de transportkosten weer voor bakstenen in f d f d h k dd l k (f 2 ) h f d lfdfunctie van de afstand en het gekozen vervoermiddel. De kaart (fig. 25) heeft dezelfde g ( g )(niet bepaalde) schaal als de grafiek(niet bepaalde) schaal als de grafiek.

TransportkostenTransportkosten

Fig 24Fig. 24

f t dafstand

Nieuw-VerdinamiëRevod Nieuw VerdinamiëRevod

B lBeloegazeeg

Turnhals SeaportSailac TurnhalsBaselberg SeaportSailacBaselberg

Fig. 25Fig. 25= autowegen en spoorweg

Less rb autowegen en spoorweg

(beide lopen parallel) Oramenië Lessurb(beide lopen parallel) Oramenië

Een transport bakstenen van 20 ton moet van Lessurb naar Revod. Een transport bakstenen van 20 ton moet van Lessurb naar Revod. 32 Er is geen tijdsdruk Welke van volgende transportrichtingen is het meest 32 Er is geen tijdsdruk. Welke van volgende transportrichtingen is het meest

economisch volgens de transportgrafieken ?economisch volgens de transportgrafieken ?

A Over Baselberg B over Sailac C over Turnhals D over Seaport A Over Baselberg - B over Sailac - C over Turnhals - D over Seaport


33 K i l i bi (1) (2 t ) 33 Kringlopen in biomen (1) (2 ptn) 33 Kringlopen in biomen (1) (2 ptn)

I t l tInput opgelost Voedselcyclus in een bioomin neerslag

Voedselcyclus in een bioomg

Humifciatie BiomassaHumifciatie

HHumus

Opname Opname

door door plantenplanten

Ontbinding en Bodem

Ontbinding en mineralisatie Bodemmineralisatie

V li dVerlies doorrun off

InputV li d

InputVerlies door Verwering uitloging moedergesteenteng

Fig. 26Fig. 26

Bi d t lijk t ti b t t k i l t d h lh id Binnen de natuurlijke vegetatie bestaat er een kringloop tussen de hoeveelheid j g g pbiomassa de humus en de bodem (fig 26)biomassa, de humus en de bodem (fig. 26).

In fig 27 en 28 stelt de dikte van de pijlen de intensiteit voor van de processen die In fig. 27 en 28 stelt de dikte van de pijlen de intensiteit voor van de processen die opt eden t ssen de d ie elementen De g ootte an de bollen stelt de elatie e optreden tussen de drie elementen. De grootte van de bollen stelt de relatieve belangrijkheid voor.belangrijkheid voor.

Run-off betekent de hoeveelheid neerslag die samen met de mineralen en Run off betekent de hoeveelheid neerslag die samen met de mineralen en meststoffen oppervlakkig wegstroomt en niet wordt opgenomen door de plantenmeststoffen oppervlakkig wegstroomt en niet wordt opgenomen door de planten.

Uitloging betekent het uitspoelen van mineralen en meststoffen bij het doorsijpelen Uitloging betekent het uitspoelen van mineralen en meststoffen bij het doorsijpelen van de neerslag in de bodemg

Mineralisatie betekent het omzetten van organische moleculen in mineralen.Mineralisatie betekent het omzetten van organische moleculen in mineralen.

Humificatie betekent afbraak van organisch materiaal tot humus.Humificatie betekent afbraak van organisch materiaal tot humus.

Humus is het traag afbreekbare deel van de organische stoffen in de bodem; Humus is het traag afbreekbare deel van de organische stoffen in de bodem; organische stof is al het dode organische materiaal dat in de bodem aanwezig is organische stof is al het dode organische materiaal dat in de bodem aanwezig is.


Input opgelostInput opgelostin neerslagin neerslag

biomassabiomassa

Humificatie

Humus

Opname Opname

door l tplanten

Ontbinding en bodem

Ontbinding en mineralisatie bodemmineralisatie

V li dVerlies doorrun offrun off

I tVerlies door

InputVerwering Fig. 27

Verlies dooruitloging

Verwering moedergesteenten Fig. 27uitloging moedergesteenten

De kringloop van fig 27 treedt op :De kringloop van fig. 27 treedt op :

A na het omploegen van een steppe B na kaalslag in een regenwoud33 A na het omploegen van een steppe B na kaalslag in een regenwoud33C b d D tb t ïC na een savannebrand D na ontbossen van een taïga

34 Kringlopen in biomen (2) (2 ptn)34 Kringlopen in biomen (2) (2 ptn)

Input opgelostInput opgelostin neerslagin neerslag

BiomassaBiomassaHumificatie

HumusHumus

Opname p

door door planten

Ontbinding en

planten

Ontbinding en mineralisatiemineralisatie

BodemVerlies door Bodemrun off

Input

i 28Verlies dooritl i

InputVerwering

Fig. 28uitlogingVerwering moedergesteenten Fig. 28g

De kringloop van fig 28 treedt op in:De kringloop van fig. 28 treedt op in:34 A een warm altijd nat klimaat B een gematigd droog klimaat34 A een warm altijd nat klimaat B een gematigd droog klimaat34

C een koud klimaat met dooiseizoen D een warmgematigd winternat klimaatC een koud klimaat met dooiseizoen D een warmgematigd winternat klimaat


35 D fi i d (1) (2 t )35 Demografie in de grenszone (1) (2 ptn)35 Demografie in de grenszone (1) (2 ptn)

Aandeel 65-plussers op de totale bevolkingAandeel 65 plussers op de totale bevolking

iFig. 29Fig. 29

Aandeel 20-jarigen in de totale bevolkingAandeel 20 jarigen in de totale bevolking

Aandeel in procentFig. 30

Aandeel in procentFig. 30

Ui d k fi 29 30 31 32 i h ijd d Uit de kaarten van fig. 29 – 30 - 31- 32 i.v.m. grensoverschrijdende g g jdemografische gegevens tussen West-Vlaanderen en een deel van Frans-35 demografische gegevens tussen West Vlaanderen en een deel van FransVlaanderen kun je besluiten dat de vraag naar werkgelegenheid voor dat deel

35Vlaanderen kun je besluiten dat de vraag naar werkgelegenheid voor dat deel van Frans-Vlaanderen in vergelijking met West-Vlaanderen : g j g

A t bl i A een groter probleem is B een minder groot probleem is B een minder groot probleem is C helemaal geen probleem is in beide gebieden C helemaal geen probleem is in beide gebieden D in beide gebieden een groot probleem isg g p


36 D fi i d (2) (2 t )36 Demografie in de grenszone (2) (2 ptn)36 Demografie in de grenszone (2) (2 ptn)

B lki t d t lijk iBevolkingstoename door natuurlijke aangroei

iFig. 31Fig. 31

Bevolkingsgroei door migratie gedurende het decennium ‘90Bevolkingsgroei door migratie gedurende het decennium 90

Fi 32Fig. 32g

Op basis van fig 29 30 31 en 32 kunnen we besluiten dat het leeftijdshistogram 36

Op basis van fig 29-30-31 en 32 kunnen we besluiten dat het leeftijdshistogram 36 van de Vlaamse kustzone in vergelijking met dit van de kustzone in Frans-36 g j g

Vlaanderen: Vlaanderen:

A een bredere basis heeft A een bredere basis heeft B een bredere top heeft B een bredere top heeft

ll h fC een smallere top heeft pD er helemaal geen besluiten te trekken zijn wat de bevolkingssamenstelling D er helemaal geen besluiten te trekken zijn wat de bevolkingssamenstelling b t ft betreft


37 Discussie lobbenstad (1) (3 ptn)37 Discussie lobbenstad (1) (3 ptn)( ) ( p )

In Sint-Niklaas is er discussie over de ruimtelijk ontwikkeling van de stad. Het In Sint Niklaas is er discussie over de ruimtelijk ontwikkeling van de stad. Het stadsbestuur kiest voor de ontwikkeling volgens het gewestelijk uitvoeringplan (fig 33) –stadsbestuur kiest voor de ontwikkeling volgens het gewestelijk uitvoeringplan (fig. 33) –h t ti iti ABLLO d di t l bb t t (Zi t k t 29) het actiecomitie ABLLO verdedigt een lobbenstructuur. (Zie tekst p. 29) .g ( p )

Fig 33Fig. 33

Gewenste ruimtelijke structuur van het randstedelijk gebied Sint-NiklaasGewenste ruimtelijke structuur van het randstedelijk gebied Sint Niklaas.


HET BEZWAAR ABLLO HET BEZWAAR van ABLLO vzwHet AKTIEKOMITEE TER BEVEILIGING VAN HET LEEFMILIEU OP DE Het AKTIEKOMITEE TER BEVEILIGING VAN HET LEEFMILIEU OP DE LINKEROEVER EN HET WAASLAND v z w tekent fundamenteel bezwaar aan LINKEROEVER EN HET WAASLAND v.z.w tekent fundamenteel bezwaar aan

h h l k l kltegen het ontwerp van het gewestelijk uitvoeringsplan van Sint-Niklaas. g p g j g p(zie fig 33) Sint-Niklaas zal daardoor concentrisch verder uitdijen wat zal (zie fig 33). Sint Niklaas zal daardoor concentrisch verder uitdijen, wat zal leiden tot een compacte stad met g ote nadelenleiden tot een compacte stad met grote nadelen.

ABLLO vzw wenst dus dat de afbakening van het van het regionaalstedelijk ABLLO vzw wenst dus dat de afbakening van het van het regionaalstedelijk bi d Si t Nikl h i dt l h t hi h l k t gebied van Sint-Niklaas herzien wordt volgens het hier heel kort g g

voorgestelde lobbenstadmodel: naar de rand van de stad is een radiale voorgestelde lobbenstadmodel: naar de rand van de stad is een radiale lobbenstructuur het best gescheiden door blauw groenvingers De assen lobbenstructuur het best, gescheiden door blauw-groenvingers. De assen van de lobben zijn de multifunctionele invalswegen, voorzien van zeer j g ,krachtig frequent comfortabel en bovengronds openbaar vervoer Wanneer krachtig, frequent, comfortabel en bovengronds openbaar vervoer. Wanneer

k ti fi t h t t t l t ti l d lijk een kwartier fietsen naar het centrum en centraal station als een redelijke reistijd wordt aangehouden, kan de lengte van de stedelijke lobben reistijd wordt aangehouden, kan de lengte van de stedelijke lobben ongeveer 2500 meter zijn Bij een breedte van de bebouwde lobben van ongeveer 2500 meter zijn. Bij een breedte van de bebouwde lobben van ongeveer 600 meter, blijft het groen binnen loopafstand.g , j g p

Fig 34Fig. 34Topografische kaart van Sint-NiklaasTopografische kaart van Sint-Niklaas.

De plaatsen genummerd op de topografische kaart fig 34 zijn mogelijke De plaatsen, genummerd op de topografische kaart fig. 34, zijn mogelijke opties om nieuwe bebouwing toe te laten.p g

V lk l d bi ti ki t d t d Si t Nikl ?37 Voor welke van volgende combinaties kiest de stad Sint-Niklaas?37 gA 2 -5 – 7 B 1 – 5 – 9 C 4 – 6 – 8 D 2 – 3 - 6A 2 5 7 B 1 5 9 C 4 6 8 D 2 3 6

38 Discussie lobbenstad (2) (3 ptn)38 Discussie lobbenstad (2) (3 ptn)

Voor welke combinatie opteert ABLLO ?Voor welke combinatie opteert ABLLO ?3838

A 2 -5 – 7 B 1 – 5 – 9 C 4 – 6 – 8 D 2 – 3 - 6A 2 5 7 B 1 5 9 C 4 6 8 D 2 3 6


39 D l W (1) (2 t )39 De lange Wapper (1) (2 ptn)39 De lange Wapper (1) (2 ptn)

O t l bi di i h t j t h t l it d A t Ri (R1) i Oosterweelverbinding is het project voor het sluiten van de Antwerpse Ring (R1) via de Oosterweeltunnel onder de Schelde en een dubbeldeksbrug, de Lange Wapperbrug.de Oosterweeltunnel onder de Schelde en een dubbeldeksbrug, de Lange Wapperbrug.

De BAM (Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel) kiest voorlopig (? ) voor De BAM (Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel) kiest voorlopig (? ) voor viaduct Lange Wapper.(Krantenbericht 28/6/2008)viaduct Lange Wapper.(Krantenbericht 28/6/2008)De Oosterweelverbinding verbindt een nieuw aan te leggen verkeerswisselaar tussen De Oosterweelverbinding verbindt een nieuw aan te leggen verkeerswisselaar tussen d Ri (R1) (E17 E34) Li k t h t t lijk d l d R1 (E 34 f E de Ring (R1) (E17 – E34) op Linkeroever, met het oostelijk deel van de R1 (E 34 of E g ( ) ( ) p j (313 E19 en A 12)313, E19 en A 12).Het gekozen tracé sluit de Antwerpse Ring R1 met een tunnel onder de Schelde van Het gekozen tracé sluit de Antwerpse Ring R1 met een tunnel onder de Schelde, van op Linkeroever tussen Sint-Annabos en Blokkersdijk naar Rechteroever ter hoogte van p j ghet kerkje van Oosterweel Het traject loopt verder langs een viaduct over een sluis het kerkje van Oosterweel. Het traject loopt verder langs een viaduct over een sluis

h t St t b d k t t d Rien het Straatsburgdok tot aan de Ring.

Onlangs heeft de Vlaamse regering onder massale druk beslist om naast de Onlangs heeft de Vlaamse regering onder massale druk beslist om naast de L W k lijk lt ti t d k d i d Lange Wapper ook mogelijke alternatieven te onderzoeken om de ring rond g pp g j gAntwerpen te sluiten. (Krantenbericht 2/9/2008)Antwerpen te sluiten. (Krantenbericht 2/9/2008)stRaten Generaal verenigt een groep vrijwilligers die mee werken aan de bescherming stRaten Generaal verenigt een groep vrijwilligers, die mee werken aan de bescherming en de bevordering van de leefkwaliteit. Zij stellen volgens alternatief voor:g j gDe A1-snelweg ter hoogte van de verkeerswisselaar met de A12 wordt westwaarts De A1-snelweg ter hoogte van de verkeerswisselaar met de A12 wordt westwaarts d t kk t h t Alb td k H t t j t l t d ij t doorgetrokken en gaat over het Albertdok. Het traject vervolgt dan zijn parcours tussen de Schenkeldijk en de spoorweg, over containervelden, silo's, bulkoverslagplaatsen, de Schenkeldijk en de spoorweg, over containervelden, silo s, bulkoverslagplaatsen, havenwegen en de Noordkasteelbruggen heen waarna de autostrade in de buurt van de havenwegen en de Noordkasteelbruggen heen, waarna de autostrade in de buurt van de kerktoren (fig. 37) van Oosterweel in een tunnel verdwijnt onder de Schelde.( g ) j

W lk d 4 t ll fi 35 i d bi di di d BAM k i ? Welke van de 4 voorstellen op fig. 35 is de verbinding die door BAM gekozen is ? 3939

Traject A B C D Traject A - B - C - D .

40 De lange Wapper (2) (2 ptn)40 De lange Wapper (2) (2 ptn)

Welke van de 4 voorstellen op fig 35 is het alternatieve tracé van Welke van de 4 voorstellen op fig. 35 is het alternatieve tracé van tR t G l ?40 stRatenGeneraal ?40

Traject A B C DTraject A - B - C – D.

41 De Oosterweeltunnel (2 ptn) 41 De Oosterweeltunnel (2 ptn) ( p )

In het voorstel van BAM wordt alle vrachtverkeer verbannen uit de Kennedytunnel In het voorstel van BAM wordt alle vrachtverkeer verbannen uit de Kennedytunnel en verplicht door de nieuwe Oosterweeltunnel gestuurd. In die Oosterweeltunnel en verplicht door de nieuwe Oosterweeltunnel gestuurd. In die Oosterweeltunnel zullen zowel vrachtwagens als automobilisten tol moeten betalenzullen zowel vrachtwagens als automobilisten tol moeten betalen.

In het voorstel van stRaten Generaal zou men zowel in de nieuwe tunnel als de In het voorstel van stRaten-Generaal zou men zowel in de nieuwe tunnel als de d l l h ff h b d l l lKennedytunnel tol heffen voor vrachtwagens en in geen van beide tunnels tol laten y g g

betalen door automobilistenbetalen door automobilisten.

Wie zal gebruik maken van het noordelijk deel van de Ring en dus van de 41

Wie zal gebruik maken van het noordelijk deel van de Ring en dus van de Oosterweeltunnel ?41 Oosterweeltunnel ?

h k k l ( l)41

A Vrachtverkeer Kortrijk – Hasselt (StR G – voorstel)j ( )B Vrachtverkeer Rotterdam – Brussel (BAM – voorstel)B Vrachtverkeer Rotterdam Brussel (BAM voorstel)C A to e kee Zel ate Eindho en (BAM oo stel) C Autoverkeer Zelzate – Eindhoven (BAM – voorstel) D Vrachtverkeer Zeebrugge – Breda (StR G – voorstel)D Vrachtverkeer Zeebrugge Breda (StR G voorstel)


Fig 35Fig. 35

Fig. 36Fig. 36

Fig 37Fig.37


42 B i h t G th t d L b ( 3 t )42 Boren in het Groothertogdom Luxemburg ( 3 ptn)42 Boren in het Groothertogdom Luxemburg ( 3 ptn)

Geologisch ligt het Groot Geologisch ligt het Groot H t d L b i Hertogdom Luxemburg in het N.O.-deel van het het N.O. deel van het Bekken van Parijs (d i Bekken van Parijs (d.i.

k i een komvormige gdepressie opgevuld met depressie opgevuld met gesteentenafzettingen uit gesteentenafzettingen uit vroegere zeeën). oege e eeë )

De Mesozoïsche lagen in De Mesozoïsche lagen in zuidelijk Luxemburg zijn zuidelijk Luxemburg zijn

h l fachtereenvolgens afgezet g gop oudere noordelijk op oudere noordelijk liggende Paleozoïsche liggende Paleozoïsche (geplooide) gesteente-(geplooide) gesteentelagen en hellen zachtjes lagen en hellen zachtjes i id lijk i htiin zuidelijke richting.j g

11

22

33

44

Fig 38Fig. 38


De drinkwaterleverancier van Esch-sur-Sûre zoekt bijkomende waterreserves De drinkwaterleverancier van Esch-sur-Sûre zoekt bijkomende waterreserves t b d i h hill d lijkh d ( i k t fi 38) aan te boren: er doen zich verschillende mogelijkheden voor (zie kaart fig. 38) g j ( g )

op de genummerde plaatsen (1 – 2 - 3 - 4).op de genummerde plaatsen (1 2 3 4).

Op welke plaats zal men door twee geologische series moeten boren om in 42 p p g gde laag daaronder een watervoerende laag aan te treffen ?42 de laag daaronder een watervoerende laag aan te treffen ?

A plaats 1 B plaats 2 C plaats 3 D plaats 4. A plaats 1 B plaats 2 C plaats 3 D plaats 4.

43 Boren in het Groothertogdom Luxemburg (2 ptn)43 Boren in het Groothertogdom Luxemburg (2 ptn)

Uit welk tijdperk of systeem stamt de meest noordelijke geologische laag Uit welk tijdperk of systeem stamt de meest noordelijke geologische laag van het Bekken van Parijs in het Groothertogdom Luxemburg ?van het Bekken van Parijs in het Groothertogdom Luxemburg ?43A Paleozoïcum

43A Paleozoïcum

B TriasB Trias

C JC Jura

D K ijtD Krijt.j

44 St t i t l iti (2 t )44 Structuren in een ontsluiting (2 ptn)S uc u e ee o s u g ( p )

K ijtKrijt

PuinPuin

Fi 39Fig. 39g

l k d b k l d l d k lk lHet contactvlak tussen de bovenste krijtlaag en de geplooide kalksteenlagen j g g p gvan fig 39 getuigt van:44 van fig. 39 getuigt van:4444A het eind van een afzettingsperiode en begin van een erosieperiodeg p g pB het eind van een erosieperiode en begin van een afzettingsperiodeB het eind van een erosieperiode en begin van een afzettingsperiodeC h t i d b t i t l ii b i C het eind van een gebergtevorming met plooiingen en begin van een afzettingsperiodeafzettingsperiodeD het eind van een afzettingsperiode en begin van een gebergtevorming met D het eind van een afzettingsperiode en begin van een gebergtevorming met plooiingen. p g


45 W k d (1) (3 t )45 Weerkunde (1) (3 ptn)45 Weerkunde (1) (3 ptn)

Op de weerkaarten van fig. 45 en 46 merk je dat er op 16 oktober 2008 een Op de weerkaarten van fig. 45 en 46 merk je dat er op 16 oktober 2008 een storing over ons land trekt met neerslag tot gevolg Ten westen van Italië ligt storing over ons land trekt met neerslag tot gevolg. Ten westen van Italië ligt

k h d k O d l h keen kern van hogedruk. Over de Atlantische oceaan komt een nieuwe storing g grichting West-Europarichting West Europa.Op 17 oktober is de storing van gisteren voorbij ons land en het is droog Op 17 oktober is de storing van gisteren voorbij ons land en het is droog. De luchtdruk in België stijgt onder invloed van het hogedrukgebied ten NW De luchtdruk in België stijgt onder invloed van het hogedrukgebied ten NW van Spanje De storing boven de Atlantische Oceaan heeft met het van Spanje. De storing boven de Atlantische Oceaan heeft met het

t f t S h tl d b ikt warmtefront Schotland bereikt.

Wat zal het weer in ons land zijn op 18 oktober?45 Wat zal het weer in ons land zijn op 18 oktober?45

A België blijft onder de invloed van het hogedrukgebied De storing wordt A België blijft onder de invloed van het hogedrukgebied. De storing wordt d t d d h t h d k bi d B l ië k t d noordwaarts verdrongen door het hogedrukgebied en België kent droog weer.

B België komt onder de invloed van het naderende koudefront verbonden aan B België komt onder de invloed van het naderende koudefront verbonden aan k h d l d kk heen krachtig uitgediepte lagedrukkern maar het regent nog niet.g g p g g g

C B l ië k t d i l d h t h d k bi d b O t E C België komt onder invloed van het hogedrukgebied boven Oost-Europa omdat de depressie boven Scandinavië bijna helemaal is uitgeregend omdat de depressie boven Scandinavië bijna helemaal is uitgeregend (occlusie) Het is koud droog weer(occlusie). Het is koud,droog weer.

D België kent in het westen regen veroorzaakt door het voorbijtrekkende D België kent in het westen regen veroorzaakt door het voorbijtrekkende koudefront Het hogedrukgebied ten NW van Spanje neemt sterk af aan koudefront. Het hogedrukgebied ten NW van Spanje neemt sterk af aan kracht door de voorbijtrekkende depressie.j p

46 Weerkunde (2) (2 ptn)46 Weerkunde (2) (2 ptn)( ) ( p )

Analyseer de weerkaart van 16 oktober (fig. 45). Analyseer de weerkaart van 16 oktober (fig. 45).

46 De wind die België beïnvloedt, komt uit:46 g ,A westelijke richting

46A westelijke richting B t lijk i htiB oostelijke richtingC noordelijke richtingC noordelijke richtingD zuidelijke richtingD zuidelijke richting.

47 Weerkunde (3) (2 ptn)47 Weerkunde (3) (2 ptn)( ) ( p )

De wind rondom de kern van het lagedrukgebied van 977 hPa in het westen De wind rondom de kern van het lagedrukgebied van 977 hPa in het westen (fig 46):47 (fig. 46):47

A heeft een hoge snelheid en komt toe in de kernA heeft een hoge snelheid en komt toe in de kernB h ft l lh id k t t i d kB heeft een lage snelheid en komt toe in de kernC heeft een hoge snelheid en vertrekt uit de kernC heeft een hoge snelheid en vertrekt uit de kernD heeft een lage snelheid en vertrekt uit de kernD heeft een lage snelheid en vertrekt uit de kern.


Fi 45Fig. 45g

Fig 46Fig. 46


48 Fil i d it (3 t )48 Files in de spits (3 ptn)48 Files in de spits (3 ptn)

H t k d t l dt t d d kk H t b i fil i i b d i Het verkeer op de autosnelwegen wordt steeds drukker. Het begrip file is ingeburgerd in het dagelijkse woordgebruik. De ochtendspits en avondspits zijn duidelijk vast te stellen het dagelijkse woordgebruik. De ochtendspits en avondspits zijn duidelijk vast te stellen feiten op de wegenkaarten Op de online verkeersinfo van het Verkeerscentrum feiten op de wegenkaarten. Op de online verkeersinfo van het Verkeerscentrum Vl d h // k b blijk h d d Vlaanderen http://www.verkeerscentrum.be blijkt het wegennet rondom de p j gagglomeraties Brussel en Antwerpen zeer filegevoelig te zijn Rood geel en groen geven agglomeraties Brussel en Antwerpen zeer filegevoelig te zijn. Rood, geel en groen geven de verkeersdrukte per rijrichting aan in dalende intensiteit Met rood worden de files de verkeersdrukte per rijrichting aan in dalende intensiteit. Met rood worden de files aangeduid.g

Fi 40 Fi 41Fig. 40 Fig. 41Fig. 40 Fig. 41

Antwerpen R1 Binnen- en Buitenring B l R0 Bi i B it iAntwerpen, R1 Binnen- en Buitenring t l it d t l

Brussel, R0 Binnenring en Buitenringmet aansluitende autosnelwegen

Fig 42 Fig 43Fig. 42 Fig. 43

Antwerpen R1 Binnenring en Buitenring Brussel R0: Binnen- en Buitenring met Antwerpen, R1 Binnenring en Buitenring Brussel, R0: Binnen en Buitenring met aansluitende autosnelwegenaansluitende autosnelwegen

O lk k t t t d ht d it A t d Op welke wegenkaarten staat de ochtendspits van Antwerpen en de 48

p g p pavondspits van Brussel?48 avondspits van Brussel?A fig 40 en fig 42A fig. 40 en fig. 42B fig. 40 en fig. 43g gC fig 42 en fig 41C fig. 42 en fig. 41D fi 42 fi 43D fig. 42 en fig. 43.


49 E ti ti l i h tijd (2 t )49 Extinctie en geologische tijd (2 ptn)49 Extinctie en geologische tijd (2 ptn)

Aantal soortenAantal soorten

40004000

30003000

20002000

44

10001000

11 2 Fig 442 Fig. 443

g3

0Geologische tijd in miljoen jaren5000Geologische tijd in miljoen jaren

D fi k fi 44 ill t t d i ti i h id h id i l De grafiek van fig. 44 illustreert de variatie in verscheidenheid in levensvormen in de loop van de geologische geschiedenis. Sterke dalingen in de curve in de loop van de geologische geschiedenis. Sterke dalingen in de curve betekenen een plotse daling in het aantal soorten leven (extinctie) Vooral betekenen een plotse daling in het aantal soorten leven (extinctie). Vooral h d d l d l h b l h fd d khierop steunt de indeling van de geologische tabel in hoofdtijdperken en p g g g j psystemen Elk hoofdtijdperk begint met een heropleving!systemen. Elk hoofdtijdperk begint met een heropleving!M t lk ijf k t ti lijk h t b i h t M ï h t Met welke cijfers komt respectievelijk het begin van het Mesozoïcum en het 49 begin van het Cenozoïcum overeen?

49begin van het Cenozoïcum overeen?A 1 en 3 B 2 en 3 C 2 en 4 D 3 en 4A 1 en 3 B 2 en 3 C 2 en 4 D 3 en 4

50 Het einde van de dinosaurussen (2 ptn)50 Het einde van de dinosaurussen (2 ptn)

Dit lijkt wel Dit lijkt wel ons uitsterven

Ja, ‘t is Ja, t is gedaangedaan

W it j d t l d “di ' "? Waar situeer je de teloorgang van de “dino's"? 5050

A bij 1 B bij 2 C bij 3 D bij 4 A bij 1 B bij 2 C bij 3 D bij 4 Fig. 45Fig. 45


H k t ill t tiHerkomst illustratiesHerkomst illustratiesP 1 (kaft) Uitgeverij De BoeckP 1 (kaft) Uitgeverij De Boeck.

P 2 foto Lotte De CockereP 2 foto Lotte De Cockere.

P 4 tekening R NeytP 4 tekening R.Neyt.

P 6 fig 2: R Neyt GIS bewerking met microdem op SRTM data NASAP 6 fig. 2: R.Neyt – GIS-bewerking met microdem op SRTM-data NASA.

P 7 fig 3: R Neyt GIS bewerking met 3dem op SRTM data NASAP 7 fig. 3: R.Neyt – GIS-bewerking met 3dem op SRTM-data NASA.P 8 fig. 4-5-6: HALLET C., Attachée, Cellule Etat de l’Environnement Wallon, P 8 fig. 4 5 6: HALLET C., Attachée, Cellule Etat de l Environnement Wallon, Direction Générale des Ressources Naturelles et del’Environnement (DGRNE)Direction Générale des Ressources Naturelles et del Environnement (DGRNE)Réd t BELAYEW D A i t t Dé t t d Gé hi F ltéRédacteurs: BELAYEW D., Assistant, Département de Géographie, Facultésp g pUniversitaires Notre-Dame de la Paix à Namur (FUNDP) FROMENT A., Chargé de Universitaires Notre Dame de la Paix à Namur (FUNDP) FROMENT A., Chargé de cours Unité d’Ecologie terrestre Université de Liège (ULg) HALLET C Attachéecours, Unité d Ecologie terrestre, Université de Liège (ULg), HALLET C., Attachée

é é(DGRNE),ORBAN-FERAUGE Fr., Directrice, Département de Géographie (FUNDP),VAN ( ), , , p g p ( ),DER KAA Cl Chercheuse Unité d’Ecologie terrestre (ULg)DER KAA Cl., Chercheuse, Unité d Ecologie terrestre (ULg).

P 9 foto R NeytP 9 foto R. Neyt.

P 10 foto Geografie KNAGP 10 foto Geografie KNAG.f f b k d lP 11 fig. P 12 fig 11 AGIV – bewerking K. Vandaele.g g g

P 13 – fig 12 – Infokrant nr 11 - dec 2006 : werk maken van erosiebestrijdingP 13 fig. 12 Infokrant nr.11 dec 2006 : werk maken van erosiebestrijding.P 14 foto 13 G Da id fig 14 AGIVP 14 - foto 13 – G. David – fig 14- AGIV.P 15 en 16: fig 15-16-17-18-19 : Miet Van den Eeckhaut en Stijn Temmerman in P 15 en 16: fig 15 16 17 18 19 : Miet Van den Eeckhaut en Stijn Temmerman in samenwerking met Onderzoeksgroep Fysische en Regionale Geografie K U Leuvensamenwerking met Onderzoeksgroep Fysische en Regionale Geografie, K.U.LeuvenU i it it A t P d i h B l idi A d ijk k d “R t i i ht Universiteit Antwerpen, Pedagogische Begeleiding Aardrijkskunde. “Recente inzichten p , g g g g jrond geomorfologische processen Westelijke excursie 10 en 17 maart 2007 en GIS-rond geomorfologische processen Westelijke excursie 10 en 17 maart 2007 en GISsamenwerkingsverband van de provincie Oost Vlaanderensamenwerkingsverband van de provincie Oost-Vlaanderen.P 17 – fig. 20 E. Van Nieuwenhuyze – fig 21 NGI.g y gP 18 – fig 22 – 23: J ThysP 18 – fig. 22 – 23: J. Thys.P 23 fi 24 25 R N tP 23 – fig. 24 - 25: R. Neyt.P 24 – fig. 26 – R. Neyt.P 24 fig. 26 R. Neyt.P 25 fig 27 28: R NeytP 25 – fig. 27-28: R.Neyt.

f ôP 26 en p 27 – fig. 29-30-31-32:Grensoverschrijdende atlas Côte d’Opale-West-p g j pVlaanderen: AGURVlaanderen: AGUR.P 28 fi 33 G t Si t NiklP 28 – fig. 33: Gemeente Sint-Niklaas.P 29 - fig. 34 : NGI.P 29 fig. 34 : NGI.P 30 fig 35: TeleatlasP 30 – fig. 35: Teleatlas.P 31 fi 36 Mi f Vi l E h fi 37 T l lP 31 – fig. 36: Microsoft-Virtual Earth – fig 37: Teleatlas.g gP 32 – fig 38 :Service Géologique Groot-Hertogdom-LuxemburgP 32 fig. 38 :Service Géologique Groot Hertogdom Luxemburg.P 33 fig 39: http://facweb bhc edu/academics/science/P 33 – fig. 39: http://facweb.bhc.edu/academics/science/P 34 – fig. 40-41-42-43 : www.verkeerscentrum.begP 34 – fig 44: P 34 – fig. 44: htt // t lb/ /th / i /P l t l /P l l /L t P lhttp://www.cartage.org.lb/en/themes/sciences/Paleontology/Paleozoology/LatePaleozoic/anextdiversity.gif.zoic/anextdiversity.gif.P 35 A Jacques http://www sott net/image/image/6290/dinosaur comets jpgP 35 - A. Jacques http://www.sott.net/image/image/6290/dinosaur_comets.jpgP 36 - fig. 45-46:Met. Office U.K.gP 39 – foto Ward CouckeP 39 foto Ward Coucke.

Layout: R.Neyt.Layout: R.Neyt.


Vlaamse finaleVlaamse finaleZ t d 25 d 26 il 2009 Zaterdag 25 en zondag 26 april 2009 g g p

in de provincie West Vlaanderenin de provincie West-Vlaanderenp

P ij it ikiPrijsuitreikingPrijsuitreikingwoensdag 13 mei 2009 in het NGI woensdag 13 mei 2009 in het NGI ( i l G fi h i )(Nationaal Geografisch Instituut)(Nationaal Geografisch Instituut)

C ö di t G l i dCoördinator Geo-olympiadeCoördinator Geo olympiadeI id V d Z lIngrid Van den ZegelIngrid Van den Zegel

Met dank voor de gastvrije ontvangst in:Met dank voor de gastvrije ontvangst in:

Oost-VlaanderenOost-VlaanderenUG t V k G fi C D St UGent - Vakgroep Geografie - Campus De Sterre –g p g p

Auditorium A1 Gebouw S9 - Krijgslaan 281Auditorium A1 Gebouw S9 Krijgslaan 2819000 Gent9000 Gent

West-VlaanderenWest-VlaanderenKTA ftKTA - refter

Rijselstraat 7Rijselstraat 78200 Brugge (St Michiels)8200 Brugge (St. Michiels)

LimburgLimburgUni e siteit Hasselt Camp s DiepenbeekUniversiteit Hasselt Campus Diepenbeek

Agoralaan 1Agoralaan 13590 Diepenbeek3590 Diepenbeek

Vlaams-BrabantVlaams BrabantVlaams BrabantVlaams Brabant

Celestijnenlaan gebouw K 200j g3001 Heverlee3001 Heverlee

AntwerpenAntwerpenAntwerpen Campus Groenenborger T103 Aula MassardAntwerpen Campus Groenenborger T103. Aula Massard

Groenenborgerlaan 171g2020 Antwerpen2020 Antwerpen


d l l i d14de Vlaamse Geo-Olympiade14de Vlaamse Geo-Olympiadey p

i i dEen organisatie van de Een organisatie van de

V i i L k ht A d ijk k dVereniging Leerkrachten AardrijkskundeVereniging Leerkrachten Aardrijkskunde

Aardrijkskunde – Geografie studeren in VlaanderenAardrijkskunde – Geografie studeren in Vlaanderen

Professionele Bachelor in onderwijs – Secundair onderwijs –Professionele Bachelor in onderwijs – Secundair onderwijs –(in vakkencombinatie met een ander vak).( )

A t i H h l A t htt // t i b /Artesis Hogeschool – Antwerpen - http://www.artesis.be/Arteveldehogeschool – Gent – www.arteveldehs.beArteveldehogeschool Gent www.arteveldehs.beErasmushogeschool Brussel http://www erasmushogeschool be/Erasmushogeschool – Brussel - http://www.erasmushogeschool.be/

h // b / /Groep T – Leuven - http://www.groept.be/www/p p // g p / /Hogeschool - Gent - http://www hogent be/Hogeschool Gent http://www.hogent.be/Hogeschool West Vlaanderen B gge http // ho est be/Hogeschool West-Vlaanderen – Brugge - http://www.howest.be/KAHO Brugge-Oostende - Brugge - http://www.khbo.be/KAHO Brugge Oostende Brugge http://www.khbo.be/KAHO Sint-Lieven - St-Niklaas - http://www kahosl be/KAHO Sint-Lieven - St-Niklaas - http://www.kahosl.be/K l D G t H h l A t htt // kd b /Karel De Grote Hogeschool – Antwerpen - http://www.kdg.be/g p p gKatholiek Hogeschool Limburg - Hasselt - http://www khlim be/Katholiek Hogeschool Limburg Hasselt http://www.khlim.be/Katholiek Hogeschool Zuid West Vlaanderen Torhout http://www katho be/reno/Katholiek Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen –Torhout - http://www.katho.be/reno/Katholieke Hogeschool Kempen – Vorselaar - http://www.khk.be/g p p // /Katholieke Hogeschool Kempen –Turnhout - http://www khk be/Katholieke Hogeschool Kempen –Turnhout - http://www.khk.be/K th li k H h l L H l htt // khl b /Katholieke Hogeschool Leuven – Heverlee - http://www.khleuven.be/Katholieke Hogeschool Mechelen – Mechelen - http://www.khm.be/Katholieke Hogeschool Mechelen Mechelen http://www.khm.be/Hogeschool Universiteit Brussel http://www hubrussel beHogeschool Universiteit Brussel - http://www.hubrussel.be .Xios Hogeschool – Hasselt - http://www.xios.be/g p // /

A d i h b h l M t di l G fiAcademische bachelor- en Masterdiploma Geografiep gUniversiteit Gent (UGent) – www geoweb ugent beUniversiteit Gent (UGent) www.geoweb.ugent.beV ij U i it it B l (VUB) b b /DGGFVrije Universiteit Brussel (VUB) – www.vub.ac.be/DGGFKatholieke Universiteit Leuven (KULeuven) – www.geo.kuleuven/aowKatholieke Universiteit Leuven (KULeuven) www.geo.kuleuven/aow

Toegepaste geografieToegepaste geografieUniversiteit Antwerpen (UA) www ua ac be/tpr transport en regionale economieUniversiteit Antwerpen (UA)– www.ua.ac.be/tpr - transport en regionale economieUniversiteit Hasselt (UHasselt) – www.uhasselt.be – geo-economie- toerisme en ( ) gtransporttransport.

De Geo-olympiade kwam tot stand in y psamenwerking met: Arteveldehogeschool- Campus samenwerking met: Arteveldehogeschool- Campus K tt b H h l U i it it B lKattenberg – Hogeschool Universiteit Brussel-Campus Nieuwland –Campus Nieuwland

Dank aan de sponsors: EUROSENSE, UITGEVERIJ Dank aan de sponsors: EUROSENSE, UITGEVERIJ PELCKMANS KBIN HAVENCENTRUM LILLO EN PELCKMANS, KBIN, HAVENCENTRUM LILLO EN

VINCENT LEERMIDDELENVINCENT LEERMIDDELEN

Vragenbundel provinciale proeven 2009 - VONW · 2017. 8. 9. · 14de Vlaamse Geo-olympiade...

Documents

Transcript of Vragenbundel provinciale proeven 2009 - VONW · 2017. 8. 9. · 14de Vlaamse Geo-olympiade...