> Opleidingsconcept

Voorwoord

Het werkboek van het project Samenscholing.nu bundelt de verworvenheden van vier jaren hard

werken aan de hernieuwde inrichting van een duale opleiding. Het is de neerslag van vele uren

discussie, zoeken naar oplossingen, training, selectie, heroverwegen en alles wat bij een dergelijk

brede en ingrijpende ontwikkeling plaatsvindt. Het project Samenscholing.nu kent nog een

projectjaar: 2008-2009. De hoop en verwachting is dat in dit jaar dit werkboek onderwerp zal zijn

van uitgebreid overleg – en dus verbetering. Daarmee legt het de basis voor een nieuwe fase in de

samenwerking die de instellingen in de afgelopen jaren in vertrouwen met elkaar hebben

opgebouwd: de opleidingsgroep Rotterdam - consolidatie van de geboekte winst en tegelijk verder

bouwen aan een steeds nauwkeurig afgestemde opleiding.

Het project heeft tot nu toe inzichten opgeleverd in diverse aspecten van duaal opleiden:

• een helderder beeld van de beroepsuitoefening in Rotterdam

• een grotere en belangrijkere rol van de scholen in de opleiding

• de gewenste kwaliteit van een optimaal functionerend begeleidingssysteem

• een opleidingsmodel dat ruimte biedt aan de individuele kwaliteiten van de student

• een prestatieregister dat de student helpt bij het vormgeven van zijn opleiding

• een bijdrage aan de ontwikkeling van het onderwijs in de scholen en opleiding

Niet al deze aspecten zijn voor de volle 100% gehaald, dat konden we ook niet verwachten.

Er is dus nog werk genoeg. Daarom is dit werkboek niet meer dan een borging van de geboekte

resultaten op een bepaald moment. Het blikt dus terug. Maar niet zelfgenoegzaam. Het werkboek

legt immers tegelijk de basis voor de volgende ontwikkeling: naar de opleidingsgroep Rotterdam.

De voortzetting van de samenwerking, met onderlinge afspraken over de na te streven en te

bieden kwaliteit. En daarmee schetst het werkboek ook een ondergrens voor de samenwerkende

instellingen. De discussie daarover zal in de komende jaren plaatsvinden. Als die gepaard gaat met

een hernieuwde bepaling van de koers die gevaren gaat worden in de komende jaren en waar de

accenten komen te liggen, dan heeft het werkboek zijn oorspronkelijke doel gediend. Dan moeten

er nieuwe katernen gemaakt worden en de oude verwijderd. Daarom ook heeft dit werkboek deze

aanpasbare vorm gekregen. Wij zijn daarom trots op dit product, maar tegelijk weten we dat het

niet anders is dan een basis voor verder werk. Tenslotte moeten de scholen kunnen beschikken

over docenten die optimaal zijn toegerust op hun taak. En daar was het allemaal om begonnen.

Veel leesplezier!Herman Hermans | Luc Sluijsmans | Remy van Kasteren

Projectleiding Samenscholing.nu | juni 2008

Werkdocument 1:Opleidingsconcept

1 Deaardvandeopleiding

1.1 Leerbaarheid en belangrijkheid in

onderlinge samenhang

1.2 Competentiegericht

1.3 Duaal opleiden

1.4 De Rotterdamse context

1.5 Diversiteit

Werkdocument 2:Curriculum

1 Opbouwcurriculum

1.1 Uitgangspunten: algemeen

1.2 Rolverdeling tussen opleiding en

scholen: algemeen

1.3 Het curriculum: profiel van de

docent

1.4 Uitgangspunten voor de inhoud van

een vernieuwd curriculum

1.5 Het model en het Rotterdamse

Opleidingsmodel van de Hogeschool

Rotterdam

2 Competentiegericht

2.1 De matrix

2.2 Rotterdam

2.3 Ontwikkelingsstadia

2.4 Reflectieniveaus

3 Kwaliteitendiversiteit:prestaties

enhetprestatieregister

3.1 Prestaties

3.2 Een kennisstructuur in samenhang

Bijlage1 Competentiematrix

Bijlage2 Het Rotterdams Profiel

Bijlage3 Reflectieniveaus

Bijlage4 Leerlijnen docentschap: van

propedeuse- tot de LIO-fase

Bijlage5 Kennisposters

Werkdocument 3:Begeleiding

1 Structuurvandebegeleiding

1.1 De leercyclus

1.2 Portfolio’s: ontwikkelingsportfolio en

assessmentportfolio

2 Volgenenbegeleiden:de

rolverdeling

2.1 Vijf begeleidingsfuncties

2.2 De begeleiders: wie doet wat?

2.2.1 De werkplekcoach

2.2.2 De tutor/Begeleider in School (BiS)

2.2.3 De ambassadeur / relatiemanager

2.2.4 De Begeleider op School (BoS)

2.2.5 De helpdeskdocent

3 Kwaliteitenprofessionalisering

3.1 Componenten van professionalisering

3.2 Diverse uitstroomniveaus

Bijlage1 Competentiebeschrijvingen

begeleiding

Inhoudsopgave Werkdocumenten

Werkdocument 4: De leeromgeving

1 Vanwerkpleknaarleerplek

1.1 Inleiding

1.2 Opleiden voor de toekomst

1.3 De opleidingsscholen: dubbele functie

2 Eenheiddoorverschillen

2.1 Inleiding

2.2 Van scenario naar een bruikbaar toekomstbeeld

2.3 Vier posities binnen scenario 2

2.4 Het team als kern van de leerdynamische school

2.5 Het doel en de verschillen op een rij

3 Indicatorenenkernkwaliteiten

3.1 Inleiding

3.2 Indicatoren voor de leeromgeving van de

opleidingsschool

3.3 Indicatoren voor het curriculum van de

lerarenopleiding

Werkdocument 5:Personeelsbeleid

1 Opleidenenpersoneelsbeleid:deschool

1.1 Inleiding

1.2 Beweegredenen om een student in dienst

te nemen

1.3 Opleiden door de school: condities voor het

personeel

2 Vanwervingtotbenoeming

Inleiding

Stap1: het werven van potentiële duale studenten

Stap2: het kennismaken met een duaal traject

Stap3: het selecteren van een student voor een duaal

traject

Stap4: het matchen van een duaal student en een

opleidingsschool

Stap5: het plaatsen van een duale student als

werknemer van de school

Stap6: het behouden van de student voor de

Rotterdamse context

Bijlage1: leerarbeidsovereenkomst

Bijlage2: het opstellen van een zelfportret

Werkdocument 6:Sturing

1 Aansturingvandeopleidingsgroep

1.1 De opleidingsgroep

1.2 De aansturingfilosofie

1.3 Vormgeving van de aansturing

1.4 Kerntaken

Werkdocument 7:Financiën

1 Financiering

1.1 Financiering van duaal leren

1.2 Overzicht kosten en bronnen

> Opleidingsconcept

Verk

lare

nde

woo

rden

lijst

Assessment hoofdfasebekwaam

Beoordeling of een student in staat is na de propedeuse de studie af te maken

Assessment LIO-bekwaam Beoordeling of een student in staat is als LIO te functioneren in jaar 4 van de opleiding.

BIS Begeleider in de School vanuit de lerarenopleiding

BOS Begeleider op School vanuit de opleidingsschool

CAO Collectieve Arbeidsovereenkomst

Coach Medewerker van een school die de student begeleidt bij diens werk op de school

Duale student Student die tegelijk werknemer is en wiens werken leren is

EVC Eerder verworven competenties

FTEFormatie-equivalent, het is een rekeneenheid waarmee de omvang van een functie of de personeelssterkte kan worden uitgedrukt

Intakeprocedure Serie selectieve stappen die student en opleiding doorlopen voor toelating tot het duale traject

Kennisbasis Verzameling kenniselementen die een docent in een vak- of leergebied verworven dient te hebben

LWP Leerwerkplan: een plan met stappen die worden ondernomen in de volgende planperiode

Opleidingsgroep Rotterdam Netwerk van scholen en opleiding dat studenten in Rotterdam duaal wil opleiden

Opleidingsschool School die nauw samenwerkt met de opleiding bij de opleiding van de student en daarvoor de kwaliteit in huis heeft

POP Persoonlijk ontwikkelingsplan van een student over de volgende stappen naar beheersing van competenties

Portfolio Verzameling documenten van een student die aangeeft wat hij gedaan heeft en op basis waarvan voortgang te bewijzen valt

PrestatieEen prestatie is een complexe geïntegreerde leertaak, waarin kennisverwerving, het verbeteren van vaardigheden en de attitude ten aanzien van het docentschap centraal staat

Prestatieregister.nl Een digitaal platform waarin alle prestaties gestructureerd zijn opgenomen

Reflectie Analytische terugblik op het professionele handelen

Samenscholing.nuOntwikkelproject van een netwerk van scholen en lerarenopleiding in Rotterdam gericht op de bouw van een duale opleiding

SBL-bekwaamheidseisen Wettelijk vastgelegde eisen waaraan een docent moet voldoen

Schoolontwikkeling Een proces van een school dat de onderwijsontwikkeling- en uitvoering beoogt te verbeteren

StuurgroepBesluitvormend orgaan in de projectstructuur waarin de drie grote schoolbesturen en de lerarenopleiding bestuurlijk vertegenwoordigd zijn

Wet BIO Wet op de beroepen in het onderwijs

WTFEen werktijdfactor: een rekeneenheid waarmee de omvang in uren wordt uitgedrukt. Een volledige aanstelling (werktijdfactor 1.0) is per jaar 1659 uur.

Colofon

Projectleiding en samenstellers werkboekHerman Hermans, Randstad Communication Services VO

Luc Sluijsmans, Diephuis & Van Kasteren onderwijsadviseurs BV

Remy van Kasteren, Diephuis & Van Kasteren onderwijsadviseurs BV

Stuurgroep Wim Littooij, voorzitter stuurgroep Samenscholing.nu

Christa Thoolen, namens BOOR Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam

Roel Vijn, namens CVO Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs in Rotterdam

Willem Vonk, namens LMC het bestuur van bijzondere of katholieke scholen in Rotterdam

Hans van der Moolen, directeur Instituut voor de Lerarenopleiding van de Hogeschool Rotterdam

Arend Meijer, lid managementteam tweedegraads lerarenopleiding van de Hogeschool Rotterdam

Gerard Reitsma, beleidsmedewerker Instituut voor de Lerarenopleiding van de Hogeschool Rotterdam

José Hofman, beleidsmedewerkster CVO, financieel beheer

Opleidingsscholen Samenscholing.nu:Calvijn

Citycollege St. Franciscus

Comenius College

Farelcollege

Libanon Lyceum

Melanchthon

Nieuw-Zuid

NOVA college

Thorbecke VO

Unie Noord

Wolfert van Borselen

Zuiderparkcollege

KlankbordgroepBob Koster, IVLOS, Universiteit Utrecht

Sjouke Wouda, Noordelijke Hogeschool Leeuwarden

Harry Grimmius, voorzitter directie Hooghuis Lyceum Oss

Pieter Leenheer

Speciale dank aan alle rectoren, coaches, ontwikkelaars en studenten voor hun feedback.

Begeleidings-, trainings- en ontwerpgroepElles Meijer, Calvijn

Ger Matthijs, Citycollege St. Franciscus

Gert Kruit, Citycollege St. Franciscus

Jan Roelevink , Comenius College

Annie ten Cate, Farelcollege

Stephan Rothuizen, Melanchthon

Theo Groenendijk, Melanchthon

Bert de Boer, Nieuw Zuid

Marcel Boer, NOVA College

Carina Schlamp, Thorbecke VO

Tjeerd Braaksma, Unie Noord

Elly Hanse, Wolfert van Borselen

Taco Warmels, Zuiderparkcollege

Margreet ter Hofstede, Libanon Lyceum

Ans Sillen, Hogeschool Rotterdam

Claire Ohlenschlager, Hogeschool Rotterdam

Claudia Manetsgruber, Hogeschool Rotterdam

Cornelia Wallien, Hogeschool Rotterdam

Erik van Caem, Hogeschool Rotterdam

Inge Heere, Hogeschool Rotterdam

Jaap van Elst, Hogeschool Rotterdam

Janneke Verloop, Hogeschool Rotterdam

Jeanine Hoogerland, Hogeschool Rotterdam

Michel Panis, Hogeschool Rotterdam

Michèle Hollander, Hogeschool Rotterdam

Nelleke de Puit, Hogeschool Rotterdam

Peter la Fleur, Hogeschool Rotterdam

Vacek Broz, Hogeschool Rotterdam

Redactie: Selma Lagewaardt en Petra Smulders, De Nieuwe Lijn

Eindredactie: Luc Sluijsmans, Diephuis & Van Kasteren onderwijsadviseurs BV

Vormgeving: IJzersterk.nu

Druk: De Nieuwe Grafische

Oplage: 100

Reageren? mail naar luc@samenscholing.nu