1

Voorwoord In uw handen hebt u het zevende seizoen van ‘GEESTVERRUIMEND’, het programma geloofsverdieping van de parochies O.L. Vrouw van Sion te Midden-Delfland en Sint Ursula te Delft. Dit roze boekje geeft u een over-zicht van het aanbod: van Bijbelstudie tot samen op weg gaan in de vroege morgen van Hemelvaart. Soms beperkt tot één avond, dan weer een cur-sus van meerdere avonden of middagen achter elkaar. Kortom, wederom een gevarieerd aanbod waaruit u kunt kiezen omdat het goed is, zo af en toe met anderen wat dieper in te gaan op de vragen van het leven in het licht van de Bijbel en ons Christen-zijn. Ook is het heel waardevol om ons eigen geloofsleven te toetsen aan teksten, beelden of andere vormen van (Bijbelse) inspiratie. Geestverruimend staat open voor iedereen die nieuwsgierig is. Mensen van binnen en buiten de parochies O.L. Vrouw van Sion en Sint Ursula, ongeacht kerkelijke of religieuze achtergrond. Elk jaar nemen meer dan 400 mensen deel aan een of meerdere bijeenkomsten. We zijn blij dat we op deze wijze gastvrij en open met elkaar op weg kunnen gaan. Aanmelden is noodzakelijk, een aantal activiteiten kent een minimaal en maximaal aantal deelnemers. Mocht een activiteit niet doorgaan, dan wordt u gemaild of gebeld. Vermeld bij aanmelding uw naam, telefoon-nummer en/of e-mailadres en de activiteit waarvoor u zich aanmeldt, evenals het aantal deelnemende personen. Voor de bijeenkomsten vragen wij een vrijwillige bijdrage in de onkosten en de voortgang van het aanbod. Het bedrag wordt ter plekke voldaan, graag gepast betalen. Echter, de gevraagde bijdrage mag nooit een be-lemmering zijn om aan het programma deel te nemen. De bijdrage is ge-heel vrijwillig. Wij hopen dat dit zevende seizoen uw en ons (geloofs)leven mag verrijken. Van harte tot ziens! Uw pastores en coördinator: Pastoor Ben Bolmer ofm, Paul Mantelaers pw, Dick Verbakel pr, José de Boer pw/catecheet, Jan Lamberts diaken en coördinator Geestverruimend: Jan van der Knaap.

2

Programma overzicht 2014-2015 Datum Aanvang Thema Locatie Blz

15 sept. 20.00 Op de vleugels van een lied 1: Gezangen in de eucharistie

Adelberthof 4

24 sept. 20.00 Project geloofsleerlingen Past. Adelbert 5

29 sept. 20.00 Meelopen met de synode Jozefzaal 6

4 okt. 10.30 Voederplank maken Past. Raamstraat 8

5 okt. 10.00 Bijbelmaand viering:

Een levend Evangelie

Sacramentskerk 7

7 okt. 20.00 Franciscus en de Islam Tuinzaal 9

11 okt. 08.30 Bezoek Communiteit

Stoutenburg

Stoutenburg

(bij Leusden)

9

11/12 okt.

Bijbelmaand vieringen:

Een levend Evangelie

Franciscus&Clara

Adelbert

7

12 okt. 12.00 Kauwen op Franciscus Past. Adelbert 8

12 okt. 19.30 Filmavond Adelberthof 13

13 okt. 20.00 Meelopen met de synode Jozefzaal 6

14 okt. 19.30 Franciscus en armoede Tuinzaal 10

18 okt. 09.00? Bijbelmaand Franciscus ‘Ik geef om jou!”

Catharijne Con-vent Utrecht

11

18/19 okt.

Bijbelmaand vieringen:

Pelgrim zonder bagage

Sacr. Franc&Clara en Adelbert

7

19 okt. 11.30 Kauwen op Franciscus Past. Sacrament 8

21 okt. 19.30 Franciscaan in Z-Amerika Past. Sacrament 11

25/26 okt.

Bijbelmaand vieringen:

Ga en herstel mijn Huis

Sacr.,Franc&Claraen Adelbert

7

26 okt. 11.30 Kauwen op Franciscus Tuinzaal 8

30 okt. 20.00 Paus Franciscus Past. Sacrament 6

3 nov. 20.00 Meelopen met de synode Jozefzaal

11 nov. 20.00-22.00

Op de vleugels van een lied 2: RK-krakers

Past. Den-Hoorn 4

3

16 nov. 19.30 Filmavond De Schelp 13

18 nov. 19.30 Cursus: Met Marcus mee-schrijven

Jozefzaal 14

18 nov. 20.00 Dia klankbeeld Assisi Tuinzaal 12

24 nov. 20.00 Stamelen aan de grens Tuinzaal 14

11 dec. 19.30- De Kerstevangeliën Past. Adelbert 15

28 dec. 13.00-15.30

Kerststallentocht Start Den-Hoorn

Einde Tuinzaal

16

8 jan. 20.30 Cursus Marcus evangelie De Schelp 17

14 jan. 20.00 Parochiaan in Afrika Past. Sacrament 18

19 jan. 19.30 Cursus Bijbelboek Apocalyps / Openbaring

Past. Den-Hoorn 19

26 jan. 19.30 Info-avond Griekenlandreis Adelberthof 20

4 febr. 19.30 Weg van vergeven volgens Tutu

Past. Sacrament 21

10 febr. 20.00 Op de vleugels van een lied 3: Gregoriaans

Jozefzaal 4

15 febr. 19.30 Filmavond De Schelp 13

3 mrt 20.00 God beleven Tuinzaal 22

13/15 mrt.

Info Kloosterweekeinde

Oosterhout

Past. Adelbert 23

24 mrt 19.30 Dood en opstanding Jozefzaal 24

30 mrt. 20.00 Op de vleugels van een lied 4: Stabat Mater

De Schelp 4

2/3 april 22.00 Nachtwake Past. Sacrament 25

9 apr. 19.30 Cursus: Evangelii Gaudium Past. Adelbert 26

18 apr. Hele dag Chagall in Amsterdam Amsterdam 27

19 apr. 19.30 Filmavond Adelberthof 13

28 apr. 20.00 Op de vleugels van een lied 5: Zing, vecht, huil, bid, lach…

Tuinzaal 4

14 mei 6.00 Dauwtrappen Sacramentskerk 28

19 mei 20.00 Mariabeeld in de oude kerk Past. Den-Hoorn 29

4

Op de vleugels van een lied Gelukkig degenen die liederen tot hun beschikking heb-ben. Pelgrims zingen onderweg naar het bedevaarts-oord reisliederen, boeren neuriën terwijl ze bezig zijn op hun akker. Kinderen zingen tijdens hun spelletjes op straat. Er zijn minstens 600.000 Nederlanders die als hobby zingen hebben en daar per week meer dan één uur mee bezig zijn. Daarmee is zingen de populairste hobby van Nederland. Voetbal staat dus niet aan de top, al wordt er tijdens het voetballen wel veel gezongen. Kunt u zich een viering voorstellen zonder muziek en zang? Het geloof leeft van verhalen, maar die verhalen krijgen een wonderlijke kracht, als ze tot je komen in de vorm van een lied. Het verstand heeft misschien genoeg aan woorden, het hart verlangt naar een melodie, dan komen de woorden echt binnen. Niet alleen in voorspoed maar ook in tegenspoed wordt er door mensen gezongen. Liederen brengen troost bij uitvaarten, begeleiden de rituelen en getuigen van de hoop op verrijzenis. Door een paar woorden, een enke-le regel uit een lied loop je de kans te worden. Met enthousiasme presenteren we hier het nieuwe jaarthema: ‘op de vleugels van een lied’, 5 avonden over (kerk)muziek steeds door iemand anders begeleid. Er is steeds ruimte voor eigen inbreng en u zult meestal ook de nodige muziek horen. U kunt zich per avond aanmelden. 1. Gezangen in de eucharistie D. Verbakel 15 sept Maasland 2. RK-Krakers J. Lamberts en S. Nowee 11 nov Den-Hoorn 3. Gregoriaans P. Veenswijk 10 febr Jozefzaal 4. Stabat Mater P. Mantelaers 30 mrt De Schelp 5. Zing, vecht, huil, bid, lach, … J. de Boer en J. de Jong

28 april Tuinzaal Tijd: 20.00-22.00 uur Vrijwilliger bijdrage: € 3,00 per avond Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 Aantal deelnemers: minimaal 6 personen

5

R.-K. voor Beginners - Katholiek worden?

Een traject voor wie wil kennismaken met het Rooms-Katholiek geloof, of voor wie zich voorbereidt op toetreding tot de r.-k. Kerk, door doop en/of vormsel, voor wie het geloof ‘van huis uit meegekregen’ wil onderzoeken én voor serieus geïnteres-seerden zoekers. Het ‘project geloofsleer-lingen’ van de parochies voorziet in indivi-duele begeleiding en maandelijkse groeps-bijeenkomsten.

Tijdens deze bijeenkomsten wisselen we ervaringen uit en bespreken we onderwerpen die door geloofsleerlingen en hun begeleiders worden aan-gedragen. De thema’s kunnen ingegeven worden door momenten in het kerkelijke jaar, zoals de Goede Week en de Verrijzenis met Pasen. Ook thema’s uit de persoonlijke levenservaring kunnen aan de orde gesteld worden. Wanneer iemand toe is aan een eventuele opname in de katholieke Kerk hangt helemaal af van iemands persoonlijke groei en ontwikkeling. Katho-liek worden is op de eerste plaats een kwestie van geloven, van een le-venshouding; enige kennis is nodig, maar dat komt niet op de eerste plaats. Persoonlijke groei en ingroeien in een geloofsgemeenschap kosten wel tijd, gemiddeld is men één jaar onderweg. Het is natuurlijk ook moge-lijk dat u tijdens het traject tot de conclusie komt dat de r.-k. Kerk en/of toetreding (toch) niets voor u is. Zoekers, 'herintreders' en twijfelaars zijn allen van harte welkom. Deelname na gesprek met de project-pastor Bijeenkomsten: een maal per maand gezamenlijk + gesprek met de eigen begeleider, 24 sept. eerste bijeenkomst na de vakantie Tijd gezamenlijke bijeenkomsten: 20.00-22.00 uur Locatie: pastorie Adelbertkerk Begeleiding: José de Boer pw Aanmelden: e-mail: j.deboer@rkdelft.nl of 015-2560939 Meer info: kijk op http://www.rkdelft.nl/cms/index.php?id=274

6

Meelopen met de familie synode Paus Franciscus roept van 5 tot 19 oktober 2014 een buitengewone, thematische Bisschoppensyno-de samen met als thema: ‘De pastorale uitdagingen voor het gezin in de context van de evangelisatie’. Een Bisschoppensynode is een bijeenkomst van bisschoppen uit de verschillende delen van de we-reld. De aankondiging van de Synode over het gezin brengt een dynamiek op gang. Mensen voelen zich aangesproken om met elkaar in gesprek te gaan over de beleving van hun geloof, over de band tussen gezin en Kerk, over hun verwachtingen en hoop, over de spannin-gen die ze ervaren. Tijdens de drie bijeenkomsten zullen we de synode volgen, het werkdocu-ment (Instrumentum laboris) van de synode bekijken en kunnen we met elkaar in gesprek gaan. Bijvoorbeeld over vragen als: Wat betekent de Kerk voor ons, voor ons gezin?

Naar welke Kerk verlangen we als gezin?

Wat kunnen we als christelijk gezin betekenen voor de samenleving?

Hoe kijken we naar de Synode over het gezin?

Welke verwachtingen hebben we?

Wat hopen we dat de Synode verheldert, nuanceert of verandert?

Hoe kunnen we als parochie bijdragen aan het geluk van gezinnen?

Hoe gastvrij zijn we als parochie voor gezinnen in al hun vormen?

Op welke manieren toont de parochie dat we gezinnen waarderen?

Data: Ma. 29 sept., 13 okt. en 13 nov. Tijd: 20.00-22.00 uur Locatie: Jozefzaal Begeleiding: Pastores Dick Verbakel pr en José de Boer pw Vrijwillige bijdrage: € 9,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 Aantal deelnemers: minimaal 10 personen

7

Oktobermaand = Bijbelmaand

Verdiepen we ons in de bijbelmaand gewoonlijk in een Bij-belse tekst of persoon; dit jaar staat een persoon centraal die naar het evangelie leefde.

Franciscus van Assisi

Eind twaalfde eeuw woonde er in een kleine stad in Italië, een rijke jongeman, Francesco Bernardone genaamd. Hij was knap, zorgeloos, had vermogende vrienden en ging een schitterende toekomst tegemoet. Twee bijzondere gebeur-tenissen tekenen zijn leven: a. de ontmoeting met de melaatse waarin Franciscus het gelaat van de arme Jezus herkent en b. in het voorjaar van 1226 krijgt Franciscus in het vervallen kerkje van San Damiano een visioen met de boodschap : Herstel mijn kerk. Dit heeft een radicale ommekeer tot gevolg wat hem voor de rest van zijn leven tot Gods zoeker - tot inspirator en tot een man van het Evangelie zal maken. Liturgie tijdens 3 weekenden

In de geloofsgemeenschappen van Sint Adelbert, HH Franciscus en Clara en Allerh. Sacrament zullen teksten van Franciscus klinken, verbonden met Bijbelse verhalen. Het zonnelied is tijdens de weekenden het rode draad-lied en wordt steeds weer in een andere uitvoering gezongen. Ook de bloemengroepen geven op hun wijze uiting aan het thema. Voor de kin-deren is er de kinderwoorddienst met een prachtig Franciscusboekje of een gezinsviering 5 okt. Franciscus; een levend Evangelie

10.00 uur in de Sacramentskerk 11 en 12 okt. Franciscus, een levend Evangelie

in de HH Franciscus & Clarakerk (10.00 uur) en de Adelbertkerk (10.30 uur); kinderwoorddienst in de Adelbertkerk

18 en 19 okt. Franciscus; pelgrim zonder bagage in alle drie de kerken; KWD in Adelbertkerk

25 en 26 okt. Franciscus; ga en herstel Mijn huis in alle drie de kerken; 25e gezinsviering in de Sacramentskerk

8

Verdieping: Kauwen op woorden van Franciscus

Iedereen kent Franciscus van Assisi als de heilige die met de vogels en an-dere dieren sprak. Dat hij ook teksten schreef, is minder bekend. Toch zijn de teksten van Franciscus van groot belang. Het zonnelied heeft grote in-vloed gehad op de Italiaanse literatuur, zijn regels geven levensrichting aan miljoenen mensen op aarde en in zijn brieven geeft hij steeds weer aan hoe belangrijk het evangelie is voor ieder mens. Zijn teksten zijn daarmee een bron om Franciscus van Assisi (beter) te leren kennen. Tijdens de vieringen wordt steeds een fragment uit een van zijn geschrif-ten gelezen. Het betreffende geschrift wordt na afloop van de viering, tij-dens een lunch, toegelicht en uitgelegd. 12 okt. in de Adelbert 12.00-13.00 uur Het testament van Franciscus 19 okt. in de Sacrament 11.30-12.30 uur De regel van Franciscus 26 okt. in de Raamstraat 11.30-12.30 uur De brief aan gelovigen Vrijwillige bijdrage: € 5,00 voor de lunch Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

Activiteiten in het kader van de bijbelmaand Franciscus

Zat. 4 okt. Voederplank maken

“Toen Franciscus eens met zijn broeders langs een groep bomen liep, konden ze elkaar niet verstaan vanwege het lawaai dat de vogels maakten. Francis-cus besefte dat hij de dieren tekort gedaan had, zei tegen zijn broeders dat ze even moesten wachten, en gebaarde de vogels, dat hij hen iets wilde zeggen. Terstond kwamen de vogels die in de bomen zaten, naar hem toe en allen bleven zonder te bewegen

voor hem zitten tot hij zijn preek beëindigd had en hen de zegen had gege-ven. Geen vogel verroerde zich toen Franciscus tussen hen door liep en hen met zijn pij aanraakte.” (http://www.heiligen.net) Op deze dierendag zullen we u helpen een voederplank voor de vogels te maken. Jong (onder begeleiding van een ouder) en ouder kan komen tim-meren. De vogels zullen er in de winter blij mee zijn.

9

Tijd: 10.30- 12.00 uur Locatie: Pastorie aan de Raamstraat Begeleiding: Kees v.d. Wee, Marija Ruijgrok, José de Boer pw Vrijwillige bijdrage: € 4,00 Aanmelden: e-mail geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 Di. 7 okt. Lezing over Franciscus en de Islam In de vroege dertiende eeuw was Europa in een felle strijd verwikkeld met moslims om de heerschappij van het Heilige Land. De pausen riepen op tot kruistochten. Tijdens de vijfde kruistocht (1217-1221) ontmoette Francis-cus de sultan Malek al-Kamil van Egypte. Franciscus kwam tot de conclusie dat alleen een strategie van geweldloos-heid en vrede een einde kon maken aan de vele conflicten en oorlogen die de samenleving destijds teisterden. Zoals God hem eens onder de melaat-sen gebracht had om deze bij te staan, zo stuurde Hij hem nu naar de mos-lims. Tegenover de gangbare vijandige visie op de moslims zagen Francis-cus en zijn broeders hen in een ander licht, in Góds licht. Tijd: 20.00-22.00 uur Locatie: Tuinzaal Begeleiding: pater Herman de Kruis ofm. Vrijwillige bijdrage: € 3,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 Zat. 11 okt. Bezoek aan Franciscaans milieuproject Stoutenburg Sinds 1 januari 1991 is op het landgoed Stoutenburg de Stichting Francis-caans Milieuproject actief. Dit project heeft als doel om de relatie tussen mens en natuur te verbeteren. Uitgangspunt van het project is dat mense-lijke omgang met de natuur en het milieu zich radicaal kan vernieuwen, wanneer het gebeurt vanuit een religieuze optiek; vanuit het ervaren van de wezenlijke verbondenheid van al het geschapene, met elkaar en met de Schepper. De spiritualiteit van Franciscus en Clara van Assisi is voor de communiteit hierbij een belangrijke bron van inspiratie. Ook dit aspect van de Franciscaanse spiritualiteit willen we in de bijbel-maand verkennen. We vertrekken per bus van de Adelbertkerk (u kunt uw fiets achter het hek parkeren), krijgen een rondleiding en na de lunch ke-ren we weer huiswaarts.

10

Tijden: 9.00 uur vertrek van de Adelbertkerk 10.30-12.30 uur ontvangst en rondleiding ± 13.00-14.00 uur lunch ± 15.00 uur terug bij de Adelbertkerk

Begeleiding Ed Metz ofm. Kosten: totaal € 5,00 voor de rondleiding en lunch op eigen kosten

Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 Aantal deelnemers: minimaal 15 personen Zon. 12 okt. Film over het leven van Franciscus Via het filmdoek ontvouwt zich het levensverhaal van Franciscus: de film ‘Brother Sun, Sister Moon’ uit 1972 van de Italiaanse regisseur Franco Zef-firelli. Tijd: 19.30-22.00 uur Locatie: Adelberthof Begeleiding: José de Boer pw Vrijwillige bijdrage: € 4,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 Di. 14 okt. Franciscus: de rijkdom van armoede Een Franciscaan herkennen we aan een pij met kap, omgord door een koord met drie grote knopen erin. De geloften van kuisheid, armoede en gehoorzaamheid, die ook de Franciscanen afleggen, worden in deze drie knopen gesymboliseerd. Franciscus deed afstand van al zijn bezittingen. In zijn regel voor de broe-ders zegt Franciscus: RegCl 1,2:” Het heilig evangelie van onze Heer Jezus Christus onderhouden en leven in gehoorzaamheid, zonder eigendom en in kuisheid.” Omwille van de rijkdom van het evangelie zweren ze eigen-dom af, God is rijkdom. Ontdek de spiritualiteit van Franciscus op deze avond om verrijkt naar huis terug te keren. Tijd: 19.30-21.30 uur Locatie: Adelberthof Begeleiding: pater Ed Metz ofm. Vrijwillige bijdrage: € 3,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

11

Zat. 18 okt. Bezoek aan tentoonstelling ‘Ik geef om jou’ In het najaar van 2014 presenteert Museum Catharijneconvent de ten-toonstelling 'Ik geef om jou. Naastenliefde door de eeuwen heen'. Deze brede cultuurhistorische expositie brengt op een indringende en interac-tieve manier de geschiedenis en de ontwikkeling van de christelijke naas-tenliefde in beeld. We bezoeken de tentoonstelling en gaan daarna met elkaar in gesprek over wat we gezien hebben en wat wij als christelijke naastenliefde in onze tijd zien. We gaan met het openbaar vervoer naar het museum (op eigen kosten) Tijd: vertrek vanaf station Delft wordt t.z.t. aan u medegedeeld Begeleiding: diaken Jan Lamberts Kosten: Openbaar vervoer (trein en bus) + entree museum (MJK geldig) Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 Di. 21 okt. Franciscaan in Zuid Amerika Franciscus en armoede horen natuurlijk onverbrekelijk bij elkaar. Maar de armoede van Franciscus en zijn volgelingen is een ander soort armoede dan de armoede die veel mensen op deze aarde elke dag beleven. Voor Franciscus was armoede een levenspad dat hij ging uit overtuiging, uit vrije wil. Voor zijn volgelingen (Minderbroeder, Clarissen Franciscanessen) geldt dit evenzo. Dat is echter heel andere koek dan de armoede die een mens onvrijwillig treft. Dat is géén vrije keuze. En dat roept de vraag op: wat hebben wij, als volgelingen van de Mens die in vrijwillige armoede leefde – Jezus en Franciscus - met mensen die on-vrijwillig in armoede leven? Pater Ed Metz ofm. leefde 30 jaar in Brazilië. Voor hem betekende het volgen van Franciscus ver weg gaan en je leven delen met hen die onvrij-willig in armoede leven. Wat doet dat met je? Wat kun je van die mensen leren? Wat hebben wij – christenen – met armoede ver weg of dichtbij te maken? Tijd: 19.30-21.30 uur Locatie: Sacramentskerk Begeleiding: pater Ed Metz ofm. Vrijwillige bijdrage: € 3,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

12

Do. 30 okt. Paus Franciscus en de vreugde van het evangelie Sinds 13 maart 2013 heeft paus Franciscus de wereld voor zich ingenomen. Hij kiest voor een kerk van de armen, geïnspireerd door de heilige Franciscus van Assisi. Hij roept men-sen op naar buiten te gaan, de vreugde en de liefde van Jezus Christus uit te dragen. Hij gaat ons voor als een door God en mens be-wogen mens. Middels een inleiding van het document ‘Gaudium Evangeliï’ (de vreugde van het evangelie), maken we nader kennis met de paus. Wat vindt hij belangrijk, waar legt hij accenten?

(In de paastijd wordt een cursus over dit document aangeboden: zie pag. 26)

Tijd: 19.30-21.30 uur Locatie: Maasland Begeleiding: José de Boer pw en Sjoerd Zuidersma pw in opleiding Vrijwillige bijdrage: € 3,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 Di. 18 nov. Dia klankbeeld over Assisi Middels een prachtige diaklankbeeld maakt u kennis met Assisi. Middels prachtige beelden maakt u een on-vergetelijke tocht over beroemde pleinen, maar ook in de omgeving van Assisi, tredend in de voetsporen van Franciscus. Een avond in novem-ber als ‘toetje’ van de bijbelmaand. Tijd: 20.00-22.00 uur Locatie: Tuinzaal Begeleiding: pastor Ben Bolmer ofm. en Marinus Haseveld Vrijwillige bijdrage: € 3,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

13

Om naar uit te kijken “Franciscus, Brother Sun, sister Moon” 12 oktober in de Adelberthof Een speelfilm over het leven van de heilige Franciscus waarin met name zijn Zonnelied de leidende gedachte is. “Into the wild” 16 november in De Schelp In de film ‘Into the wild’ wordt het verhaal verteld van de jonge Chris McCandless. Na de succesvolle afronding van zijn studie trekt hij als een zwerver de wereld in, gewapend met enkel een rugzak. Zijn reis naar en door het besneeuwde landschap van Alaska staat voor een innerlijke, spiri-tuele reis waarbij de tocht belangrijker is dan het doel. “Monsieur Lazhar” 15 februari in De Schelp Als een onderwijzeres op een keurige basisschool zelfmoord pleegt komt Bachir Lazhar, een Algerijnse immigrant, haar vervangen. Zijn lesmethoden blijken nogal ouderwets, maar de pijn van de kinderen voelt hij haarfijn aan. De kracht van deze vreemdeling om zijn leerlingen te bereiken zit in zijn vermogen tot mededogen. “God on trial” 19 april in de Adelberthof 1943. In een sombere barak in concentratiekamp Auschwitz wacht een groep gevangen hun afschuwelijke lot af. Op de vooravond van hun waar-schijnlijke dood gaan ze een debat aan om er achter te komen wat Gods intenties zijn voor deze uitzichtloze situatie. Is God genadig en is er een hoger doel voor dit alles? Of staat God aan de zijde van de Nazi’s en wil hij de mensheid laten boeten voor hun zonden? Een film die het eigen Gods-beeld ter discussie te stelt. Tijd: 19.30-22.00 uur Bijdrage per filmavond: € 4,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015- 2560939 Tijdens het film kijken is er drinken (fris en wijn) en wat lekkers te eten. Wees a.u.b. op tijd aanwezig.

14

Stamelen aan de Grens

Bidden op en rond het sterfbed Onze worsteling met de vraag naar zingeving van ons bestaan komt wel-licht het meest scherp naar voren in het uur waarin we oog in oog komen te staan met de eindigheid van ons bestaan: het uur van de dood. Wat door mensen in dat ultieme uur gedaan en gezegd wordt, is voor nabe-staanden dan ook van bijzonder grote waarde en betekenis. Voor ons Christenen is het steeds belangrijk geweest en blijft het van be-lang met welke woorden een stervende zich in zijn of haar laatste uur tot de Heer van leven en dood richt. Deze avond zal gaan over bidden op en rond het sterfbed. Een gebed met doorgaans het karakter van een stamelen aan de grens..... Pastor Bolmer zal vanuit zijn pastorale ervaring hiervan vertellen. Een avond over nabijheid in de laatste uren en ruimte geven om te sterven. Datum: Di. 24 november Tijd: 20.00-22.00 uur Locatie: Tuinzaal Begeleiding: pastor Ben Bolmer ofm. Vrijwillige bijdrage: € 3,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

15

De Kerstevangeliën Kerstmis, de geboorte van een kind in de stad. Zo kennen de meesten van ons het verhaal. Verder weten we meestal ook delen uit de andere verhalen: de man die niet meer kon praten totdat zijn zoon geboren was, Jozef die droomde, de vlucht naar Egyp-te, de drie koningen (of waren het wijzen). Lucas, Matteus en Johannes schreven alle drie een kerstevangelie. Het verhaal van de herders op de velden, de wijzen en hun ster en het Nieuwe Begin van het Licht dat de duisternis verdreef. Alle drie hebben ze eigen accenten gelegd om hun verhaal van Jezus te beschrijven. Wat zijn de achtergronden hier-van, wat willen ze ons meegeven. Een stukje verdieping in de Bijbel, in de achtergronden van deze drie Kerstevangeliën.

Datum: Do. 11 dec. Tijd: 19.30-21.30 uur Locatie: pastorie Adelbert Begeleiding: José de Boer pw en Sjoerd Zuidersma (pw in opleiding) Vrijwillige bijdrage: € 3,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 Aantal deelnemers: minimaal 6 personen

16

Kerststallentocht: Kerststallen met verhalen

PAROCHIANEN LATEN HUN KERSTSTAL(LEN) ZIEN Iedere kerststal heeft zijn eigen verhaal, iedere kerststal mag gezien en besproken worden. Voor de één begint het met een cadeautje wat uitgroeit tot een verzame-ling stalletjes. De ander heeft een zelf gemaakte kerststal, bij weer een ander zit er een bijzonder verhaal achter de stal en weer iemand bouwt het hele jaar door aan een heus kerstdorp. Vorig jaar hebben enkele parochianen hun huis opengesteld om anderen hun kerststal of kerstdorp te laten zien. De 35 deelnemers aan de tocht hebben enorm genoten van de gastvrijheid, de stallen en de verhalen. Dat doen we volgend jaar toch weer, was na afloop de vraag. Ja graag, tenminste als er wederom parochianen zijn die hun huis openstellen voor 1,5 uur om hun kerststal/dorp te laten zien en erover te vertellen. De organisatie stelt aan de hand van opgegeven adressen een adressenlijst samen waarmee alle deelnemers op de fiets of te voet zelf hun route kun-nen vastleggen. Vanaf de kerk in Den-Hoorn gaat men dan op pad, we eindi-gen in de pastorie aan de Raamstraat voor glühwein en chocolademelk. Datum: Zo. 28 december Tijd: 13.00-15.30 uur Locatie: start vanaf de kerk in Den-Hoorn, einde pastorie in de Raamstraat Vrijwillige bijdrage: op het einde staat een mandje Aanmelden als u uw huis wilt openstellen (tot 10 november): bij Jan van der Knaap per e-mail: jvanderknaap@caiway.nl Vertel daarbij ook iets over de stal, over wat mensen te zien of horen krijgen. Aanmelden voor deelname aan de tocht: via e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 Begeleiding: pastor José de Boer en Jan van der Knaap

17

Het evangelie van Marcus verkennen

Samen met anderen het evangelie lezen en bespreken Vanaf de eerste zondag van de Advent begint een nieuw liturgisch jaar, jaar B; waarin tijdens de vieringen korte frag-menten uit het evangelie van Marcus worden gelezen. Maar zo hoor je niet het hele evangelie en verlies je ge-makkelijk de grote lijn uit het oog waardoor het evangelie misschien zijn spanning verliest. Onder leiding van pastoraal werker Paul Mantelaers lezen en bespreken we in een kleine groep het hele Marcus-evangelie. De start staat in het teken van elkaar leren kennen en een inleiding. Daarna leest u steeds thuis een gedeelte van het evangelie om tijdens de volgende drie bijeenkomsten de gelezen tekst te bespreken aan de hand van drie basisvragen:

wat raakt mij in positieve zin,

wat raakt mij in negatieve zin

wat levert vragen op? De bijeenkomsten zijn gericht op het gezamenlijk uitwisselen van leeserva-ringen, gedachten en vragen. Data: Do. 8 en 22 januari, do. 5 en 19 februari 2015 Tijd: 20.30-22.00 uur Locatie: De Schelp Begeleiding: pastor Paul Mantelaers Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 U hebt een bijbel nodig, neem deze ook mee tijdens cursus dagen Voor nadere informatie kunt U contact opnemen met Paul Mantelaers: e-mail p.mantelaers@onzelievevrouwvansion.nl of per telefoon: 06 33991150

18

Parochiaan in Afrika Dilemma’s bij het bezoeken van projecten in Afrika Kees en Marija Ruigrok bezoeken met enige regelmaat ontwikkelingspro-jecten in Afrika. In de sloppenwijken staan zij steeds weer versteld van de veerkracht en gastvrijheid van de mensen. Je komt daar zeker niet alleen om geld te brengen, maar om mensen nabij te zijn. En soms sta je voor de vraag, hoe kun je de mensen het beste helpen? Vandaag de dag zien we dat het publieke debat gaat over concrete en praktische vragen. Behaalt hulp de beoogde resultaten? In dit debat ont-breken vaak de nuances. Het begint al bij de vraag: wanneer is een project werkelijk geslaagd? Er is ook het probleem van counterfactual: wat zou er ter plekke gebeurd zijn als er geen hulp was geboden? En wat als een bestede euro in land A maar een tiende oplevert van een euro in land B. Richt je je dan op het laatste land? Allereerst loop je het risico dat iedereen zich op een dergelijk land richt. Maar er is ook een mo-reel dilemma. Landen waar hulp het beste werkt, zijn ook typisch de lan-den die hulp het minst nodig hebben. Daar waar de mensen het armst zijn, heb je juist vaak te maken met inadequate juridische systemen, corruptie en ga zo maar door. Trek je je handen dan maar van deze landen af? Help je iemand met geld geven? Vele dillema’s dus. Met elkaar spreken we over enkele dilemma’s. Datum: Wo. 14 januari Tijd: 20.00-22.00 uur Locatie: Pastorie Sacramentskerk Begeleiding: Kees en Marija Ruigrok Vrijwillige bijdrage: € 3,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

19

Het Bijbelboek Openbaring (of Apocalyps)

Het Boek Openbaring heeft in het verleden voor heel wat angst gezorgd. Vaak geloofde men dat de schrikwekkende taferelen die er in geschilderd wer-den ons te wachten stonden, of - sterker nog - vlak voor de deur stonden. Immers met uiterst spectacu-laire beelden wordt het einde van de wereld ge-schilderd. En dan te bedenken dat dit boek is be-doeld als Blijde Boodschap en als troostboek. Hoe moeten we dat verstaan?

Het boek is bestemd voor gelovigen aan het eind van de 1e eeuw. Zij wor-den van drie kanten werden bedreigd: 1. Uit eigen kring stonden er mensen op die beweerden dat zij de (terug-

gekomen) Messias waren. Zij zorgden voor grote verwarring, en veel mensen liepen er achteraan als een kip zonder kop;

2. Ze werden vervolgd door hun voormalige geloofsbroeders, de joden; 3. Omdat de Romeinen dat geharrewar in Palestina zat waren, kwamen ze

met steeds strengere maatregelen en uiteindelijk vervolging. In het boek klinkt de roep: "Hoe lang? Hoe lang nog moeten we dit verdra-gen?" En juist op die vraag geeft het boek antwoord: het biedt troost en hoop aan. Het boek is niet bedoeld om schrik aan te jagen. Als het einde van de wereld wordt aangekondigd als een Blijde Boodschap, dan wordt daarmee bedoeld: alle niet-Liefde vergaat; alle wel-Liefde blijft. Immers, in Jezus Christus is de strijd tussen Goed en Kwaad in principe reeds beslecht en geëindigd in een overwinning voor Christus. Als wij vasthouden aan de overwinnaar, Christus, zullen wij bij Hem uitkomen in de hemel. Houd dus moed! Het Boek eindigt met de bede: "Kom, Heer Jezus kom!" Datum: Ma. 19 en 26 jan. ma. 2, 9 en 16 febr. ma. 2, 9, 16 en 23 mrt. Tijd: 19.30-21.30 uur Locatie: pastorie Den-Hoorn Begeleiding: pater Dries van den Akker sj. Vrijwillige bijdrage: € 20,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

20

Griekenland, bakermat van het christendom

Paulus: rondreizende apostel van de heidenen Griekenland, land van schapen en olijven. Land van de eerste democratie en de klassieke filosofen als Socrates en Plato. Land van de goden van de Olympus. Land van de Byzantijnse kunst en cultuur, maar vooral ook ba-kermat van het christendom dankzij “de rondreizende apostel van de hei-denen” Paulus. Na de fantastisch Turkije-reis o.l.v. Piet-Hein Dieben volgt nu een reis over het vaste land van Griekenland, in de voetsporen van Paulus. We zullen Paulus volgen op zijn weg van noord naar zuid om in Athene te eindigen. De reis begint in Kavala, waar Paulus voor het eerst Europese grond be-trad. We bezoeken daar de indrukwekkende resten van Filippi. Aan de bewoners van zowel Filippi als Thessaloniki schreef Paulus brieven die op-genomen zijn in de Bijbel en die ter plekke gelezen worden. Zo krijgen de teksten nog meer diepgang. Daarna volgen we het spoor van Paulus zoals beschreven in de Handelingen der Apostelen o.a. naar Veria met haar prachtige schuilkerkjes en oude Joodse wijk. Hoogtepunt van de reis zijn misschien wel de hooggelegen Meteora kloosters. Hoog boven op de rot-sen lijken deze Grieks Orthodoxe kloosters te zweven in de lucht. De reis eindigt na 11 dagen in Athene met een bezoek aan de Acropolis, het symbool van Griekenland, maar ook aan de Aereopaag, waar Paulus zijn rede over de onbekende God hield. Reisperiode: vertrek rond za. 12 sept. (kan 1 of 2 dagen verschillen) Kosten: reken op een bedrag tussen € 1.500,00 - € 1.700,00 all-in Informatie avond voor een ieder: Ma. 26 januari Tijd: 19.30-21.30 uur Locatie: Adelberthof Begeleiding info avond : pastor José de Boer pw en Piet-Hein Dieben Begeleiding reis: Piet-Hein Dieben en Diny van der Stap Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

21

Weg van vergeven volgens bisschop Tutu

Boekbespreking: Het boek van vergeving

Aartsbisschop Desmond Tutu liet de wereld zien hoe krachtig vergeving en compassie kun-nen zijn. Volgens Tutu is verzoening de enige oplossing want, zo zegt hij “Wraak vernietigt beide partijen. Wij hebben geen toekomst zon-der vergeving”. Voor Desmond Tutu is dit de diepe waarheid van het evangelie: waar haat is zoeken naar wegen van verzoening. Als voorzitter van de Waarheids- en Verzoe-ningscommissie liet aartsbisschop Desmond Tutu jarenlang vele tranen om de verhalen van ruim 21.000 slachtoffers en daders. Om vervol-gens geëmotioneerd te roepen: “We mogen

nooit vergeten wat tijdens de apartheid is gebeurd, anders kan dit land niet helen. Maar wraak en vergelding zijn geen optie. Vergeving wel.” Samen met zijn dochter Mpho Tutu beschreef hij een viervoudig pad waar-in je tot vergeving kunt komen. In deze vier stappen leer je te erkennen wat je verkeerd hebt gedaan en dat verhaal van je eigen pijn of die van de ander ten volle uit te spreken / te bevestigen. De weg van vergeving is een reis, zegt Tutu, een reis op het pad van vergeving. Pastor José de Boer zal u in 2 avonden door het boek meenemen en de 4 stappen met u verkennen. Het is niet noodzakelijk dat u het boek hebt gelezen of in uw bezit hebt. Data: Wo. 4 en 18 februari Tijd: 19.30-21.30 uur Locatie: pastorie Sacramentskerk Begeleiding: José de Boer pw Vrijwillige bijdrage: € 6,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

22

God, een hele belevenis Wat God voor iemand persoonlijk betekent, noemen we het godsbeeld. Dit godsbeeld is nauw verbonden met iemands levensverhaal en dus ie-mands ontwikkeling in leven en geloof. De bijbel kent vele beelden van God, vaak verwoord in namen. Wij mensen hebben ook vele beelden van God die we verbeelden in aller-lei kunstuitingen. Denk bijvoorbeeld aan ’God als (al)machtige’; een straf-fende God; God als sinterklaas; God als tovenaar. Of beelden als: God als Vader; God als Vriend; God als Verlosser; God als Trooster of God als Rechter. Hebt u iets van uw eigen Godsbeeld herkend in de bovenstaande voor-beelden? Voor elk van deze genoemde Godsbeelden zijn Bijbelteksten te vinden om dat beeld te bevestigen. Hoe komt het toch, dat mensen zo'n verschillend beeld van God hebben? Ons Godsbeeld wordt medebepaald door onze opvoeding en ervaringen van het leven van elke dag. Zo kunnen gebeurtenissen ons Godsbeeld op zijn kop zetten en het bestaande Godsbeeld vervangen. Tijdens de eerste avond gaat pastor Ben Bolmer met u in gesprek over Godsbeelden. Ervaringen vanuit de pastorale praktijk komen aan de orde. Tijdens de tweede avond kijken we aan de hand van filmfragmenten van Jezusfilms naar Godsbeelden. Want de wijze hoe de regisseur Jezus in de film in beeld brengt, zegt ook veel over het Godsbeeld dat verbeeld wordt op het witte doek. Data: Di. 3 en 10 maart Tijd: 20.00-22.00 uur Locatie: Tuinzaal Begeleiding: pastor Ben Bolmer ofm. en pastor José de Boer Vrijwillige bijdrage: € 3,00 per avond Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

23

Kloosterweekeinde 13-15 maart

Te gast in Onze Lieve Vrouwe abdij te Oosterhout In de Onze Lieve Vrouwe Abdij wonen, leven, werken en bidden de zusters Benedictinessen als gemeenschap rond Jezus Christus volgens de Regel voor monniken van de Heilige Benedictus. Hun spiritualiteit, gevoed door het gebed, krijgt gestalte in toewijding en dienst, in gebed, lezing en on-derlinge liefde. Hun voornaamste taak en bron van inspiratie is de viering van de liturgie in Eucharistie en Getijdengebed. Zij willen ontvankelijk worden voor het mysterie van God. Verbonden met de wereldkerk vormen zij een kleine kern, waar in eenvoud voelbaar wordt dat God woont onder de mensen. De beslotenheid van het klooster biedt, geheel volgens de regel van Bene-dictus, ruimte voor gastvrijheid voor een ieder die een paar dagen stilte zoekt en rust om tot zichzelf te komen, tot bezinning of gebed. Dit week-eind is bedoeld voor mensen die nog niet zo bekend zijn met het klooster-leven en het op deze wijze willen leren kennen. Iedereen neemt deel in het ritme van de getijdengebeden. Daar tussen is er alle ruimte voor rust, een wandeling, lezen en - voor wie dit wil - voor een gesprek. We verblijven in een aparte vleugel van de abdij. De gemeenschap van zusters ontmoeten wij in de kerk en in de persoon van de gastenzuster. Data: informatie avond alleen voor de deelnemers op di. 3 februari in de pastorie Adelbertkerk van 20.00-21.30 uur Kloosterweekeinde is van 13 tot en met 15 maart Tijd: vrijdag 13 mrt. rond 15.30 aankomst in Oosterhout, zondag na het middagmaal en gebed vertrekken we uit Oosterhout Locatie: Onze Lieve Vrouwe Abdij te Oosterhout Vervoer: per OV (op eigen kosten) of meerijden met auto (benzinegeld) Begeleiding: pastor José de Boer en Marjolein Kenselaar Bijdrage: € 85,00 pp Aanmelden: voor 3 februari per e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl

of 015-2560939 Aantal deelnemers: maximaal 12 deelnemers (op volgorde van inschrijven)

24

Voor Dood en Opstanding Wanneer ben je dood? En wanneer ben je ‘dood’? In onze tijd is ‘dood’ teruggebracht tot biologische begrippen als ‘hartstil-stand’, ‘hersendood’, ‘dood verklaren’. In de bijbel is ‘dood’ meer dan alleen een biologische werkelijkheid – hoe ingrijpend die ook al is. Er is ‘méér’. En ‘leven’ is meer dan ‘blijven ademhalen’… We luisteren naar enkele verhalen vanuit dit perspectief. Onverwachte vergezichten. Pasen in nieuw perspectief?

Datum: Di. 24 maart Tijd: 19.30-21.30 uur Locatie: Jozefzaal Begeleiding: pater Dries van den Akker, sj. Vrijwillige bijdrage: € 3,00 Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

25

Nachtwake van Witte Donderdag op Goede Vrijdag

Met Jezus bidden en waken wij in de avond vooraf-gaande aan zijn uitlevering en dood aan het kruis. In het evangelieverhaal lukte het de leerlingen niet om wakker te blijven, ze vielen in slaap. Met ver-schillende gebedsvieringen / meditaties en passen-de activiteiten proberen wij te waken en ons te laten raken. Maar er is ook ruimte voor stil gebed in de kerk gedurende de nacht.

Het thema is: Ga je mee op reis? In de Nachtwake gaan we op onze eigen wijze op reis, een reis door de nacht om bij het ochtendgloren op te staan om op weg te gaan naar Pasen. De kerk is gedurende de nacht open voor stil gebed, na 22.30 uur toegang via de pastorie. Men kan de gehele nacht blijven of voor een deel van de nacht aanwezig zijn. Wij verzoeken u, in verband met de organisatie, bij uw aanmelding voor de nachtwake, aan te geven met of zonder ontbijt. Iedereen vanaf 12 jaar tot 100+ kan aan deze nacht deelnemen. Voorlopig programma ?? uur Witte Donderdagviering in een van de kerken 22.00 uur gebedsviering en daarna stil gebed in de kerk of het volgen

van een activiteit/workshop in de pastorie 24.00 uur gebedsviering en daarna workshops 02.00 uur gebedsviering en daarna workshops 04.00 uur gebedsviering en daarna workshops 06.00 uur gebedsviering in de tuin 07.00 uur Afsluiting: sober ontbijt Datum: Do. 2/3 april Locatie: (pastorie) Sacramentskerk Begeleiding: Marija en Kees Ruigrok, zr. Delia Brugts, Diny v/d Stap,

Sjoerd Zuidersma en pastor José de Boer Aanmelden: e-mail nachtwake@rkdelft.nl of bellen met 015-2560939 Vrijwillige bijdrage: € 5,00 voor de nacht; € 8,00 voor nacht + ontbijt Aantal deelnemers in de nacht: minimaal 10 en maximaal 40 personen

26

Pauselijke brief Evangelii Gaudium

“Met deze exhortatie (= pauselijke brief) wil ik de christelijke gelovigen bemoedigen om aan een nieuw hoofdstuk van evangelisatie te beginnen, die gekenmerkt wordt door vreugde, en die nieuwe paden wijst voor de kerk in de komende jaren”. In zijn eerste brief ‘de vreugde van het evangelie’, laat de paus zich wederom van zijn radicale kant zien: voor een optimisti-sche en vreugdevolle evangelisatie en te-

gen binnen kerkelijkheid: “Pastorale zorg in evangelische stijl is dan ook niet geobsedeerd met het louter doorgeven van een veelheid aan doctri-nes, maar concentreert zich op wat essentieel is.” In de brief zegt paus Franciscus viermaal ‘nee’. ‘Nee’ tegen een economi-sche wereldorde die mensen uitsluit. ‘Nee’ tegen de ‘afgoderij van het geld’ waarin de mens wordt gereduceerd tot zijn consumptieve behoeften. ‘Nee’ tegen een financieel systeem dat beheerst in plaats van dient. En ‘nee’ tegen een wereldwijde ongelijkheid die geweld oproept. “De armen en de arme volkeren worden beschuldigd van geweld, maar zonder gelijke kansen zullen verschillende vormen van agressie en conflict een vruchtba-re bodem blijven vinden en uiteindelijk exploderen”, aldus de paus. In de paastijd, waarin de vreugde van de Blijde Boodschap in de liturgie centraal staat, zullen we de brief in vier bijeenkomsten met elkaar door-nemen. ‘De Vreugde van het Evangelie’, hoe brengt het u in beweging? Data: Do. 9, 16, 23 en 30 april Tijd: 19.30-21.30 uur Locatie: Tuinzaal Begeleiding: pater Ed Metz ofm. en pastor José de Boer pw Vrijwillige bijdrage: € 10,00 + € 15,50 voor het (goedgekeurde) tekstboekje Aanmelden: e-mail: geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

27

Marc Chagall in Amsterdam Marc Chagall (1887-1985) behoort tot de grootste beeldende kunstenaars van de twintigste eeuw. Ook zijn beeldtaal boort diepere lagen aan. Marc Chagall is opgegroeid in een vroom joods-orthodox milieu welke hij bij het verlaten van het ouderlijk huis grotendeels achter zich heeft gelaten. Wel wist hij zich in zijn verdere leven nauw verbonden met het Joodse volk. Veel beelden in zijn werk hebben dan ook een Joods-christelijke lading en een religieuze ondertoon. Om meer te weten over Marc Chagall bezoeken we het wereldberoemde Chagall expertise centrum in Amsterdam. Na ontvangst met koffie en lek-kers is er een inleiding waarin de manier van kijken naar Chagalls werk centraal staat. Vervolgens bekijken we een film/documentaire over Marc Chagall. Na een heerlijke lunch hebben we nog tijd om in te gaan op de ramen van Chagall zoals bijvoorbeeld de ramen in de synagoge van het Hadassah ziekenhuis in Jeruzalem waar hij de zegenspreuken van Jakob tot zijn zonen (Gen. 49) in glas-in-loodramen vertolkte. U hoeft beslist geen kunstkenner of Chagall liefhebber te zijn om mee te gaan, maar je laten raken door kleur en vormgeving. Het wordt beslist een heel mooie dag! Datum: Za. 18 april Tijden: we worden tussen 10.00-10.30 uur verwacht in Amsterdam, einde ongeveer om 15.00 uur. We reizen per trein en tram. Kosten: € 25,00 pp inclusief voordrachten en lunch, exclusief OV-kosten. (U hebt een ov-chipkaart nodig voor trein en tram) Op de ochtend gepast

betalen aan de begeleiding o.a. pastor José de Boer

Aanmelden: vóór 12 april via e-mail geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

Aantal deelnemers: minimaal 10 personen en maximaal 18 personen

28

Dauwtrappen Het is een traditie om op Hemelvaartsdag voor dag en dauw op te staan en in groepen te gaan wandelen of fietsen. Dit wordt 'dauwtrappen' ge-noemd. In Overijssel was hetzelfde gebruik lange tijd beter bekend als 'hemelvaren'. Dauwtrappen werd vroeger zingend en blootsvoets gedaan. Het ritueel zou een zuiverende en genezende werking hebben, omdat dauw be-schouwd werd als een goddelijk verschijnsel. Dauwtrappen wordt ook wel in verband gebracht met de processie die vroeger op Hemelvaartsmorgen plaats vond.

Ook in Delft kunnen we spreken van een traditie die we graag in stand willen houden. U gaat toch ook mee!!!!! We hopen natuurlijk op mooi weer om volop van de opkomende zon te genieten en dus een mooie start van de dag. Het is bijzonder om in een wakker wordende omgeving rond te lopen en te fietsen. Je hoort alarmklokken afgaan en soms nog het geluid van een fluit-ketel. Voor jezelf is het verfrissend

om dan buiten te zijn, een opkikker voor de gehele dag! We eindigen in de Raamstraat met een heerlijk en gezellig ontbijt. Datum: Do. 14 mei Start: 6.00 uur op het plein voor de Sacramentskerk (wees op tijd aanwezig) Eindpunt: 8.00 uur ontbijt in de Tuinzaal (U bent op tijd klaar om aan vieringen in een van de kerken deel te nemen indien u dat wenst)

Bijdrage: € 5,00 pp of € 10,00 per gezin Aanmelden: e-mail geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939 Vermeld of u wilt fietsen of wandelen Vermeld ook de leeftijd van de eventuele kinderen

29

Lezing: Mariabeeld in de Oude Kerk

Waarom houden we de traditie van de Ommegang in ere? De aanleiding was de genezing van de blinde Haagse Machteld in de Oude Kerk van Delft. Een wonderlijke genezing, een lange en kostbare traditie ontstond!

Sinds de Middeleeuwen wordt er jaarlijks in de binnen-stad van Delft een Ommegang gelopen. Van ver over de landsgrenzen kwam men naar Delft op bedevaart om hier Maria te vereren. Het is dus niet zomaar een stille tocht, maar een bidtocht die in de geschiedenis van Delft van groot belang is geweest. De historie en huidi-ge beleving van de Ommegang zijn het product van een eeuwenlange traditie met een bijzonder wonder als oorsprong. Van dit wonder, de geschiedenis van de Ommegang en de daaruit voortvloeiende devotie wil-len we u graag deelgenoot maken.

Maria van Jesse riep niet alleen in 1327 Machteld uit Den Haag op om te bidden, maar zij vraagt dat nog steeds aan ons elke dag opnieuw. Door de voorspraak van Maria, de moeder van Christus, krijgt ons gebed extra kracht. Pater Dries v.d. Akker s.j. neemt ons op enthousiaste wijze mee naar de oorsprong van de Ommegang, ontstaan in 1327 tot heden. Voor de deel-nemers aan deze avond is er een prachtige brochure over de Ommegang beschikbaar. Datum: Di. 19 mei Tijd: 20.00-22.00 uur Locatie: pastorie Den-Hoorn Begeleiding: pater Dries van den Akker sj. en gildedeken Paul Dresmé Bijdrage: € 3,00 Aanmelden: e-mail geestverruimend@rkdelft.nl of 015-2560939

30

Verder in de aanbieding De afzonderlijke geloofsgemeenschappen van de Sint Ursulaparochie bie-den doop-, eerste communie, huwelijksvoorbereiding en andere vormen van geloofsverdieping aan. Informatie per locatie op te vragen. Meldt u op tijd bij de secretariaten indien u vragen of interesse heeft. Onderstaand de sites van jongerengroepen geloofsverdieping met leef-tijdsgenoten: * Jongeren diaconale groep M25 www.m25delft.nl e-mail: info@m25delft.nl * Rooms Katholieke Jongeren Delft www.rkjdelft.nl Delft heeft twee communiteiten die ieder ook een eigen programma aanbieden, zie pagina’s 33 t/m 37 * Communiteit Franciscanen te Delft Raamstraat 78 2613 SE Delft 015-2151055 www.franciscanen.nl * Communiteit Jezuïeten te Delft Westplantsoen 73 2613 GK Delft 015-2141363 www.stanislashuis.nl

31

Adressen van genoemde locaties

Kerkgebouwen (in alfabetische volgorde) Allerheiligst Sacrament: Poortlandplein 1 te Delft H.H. Antonis en Cornelius: Hoornseweg 11a te Den-Hoorn H.H. Franciscus en Clarakerk: Raamstraat 76 te Delft H. Jacobus de Meerdere: Burg. Musqutiersingel 58 te Schipluiden H. Maria Magdalena: Meester Postlaan 6 te Maasland Maria van Jessekerk: Burgwal 20 te Delft Sint Adelbertkerk: Minervaweg 7 te Delft

Genoemde zalen: Adelberthof: in de pastorie Adelbertkerk, ingang Mivervaweg 7 te Delft De Schelp: Burg. Musquetiersingel 29 te Schipluiden Jozefzaal: Jozefstraat (in steegje naast Maria van Jessekerk) te Delft Pastorie Adelbertkerk: Apolloweg 2 te Delft Pastorie Sacramentskerk: Nassaulaan 2 te Delft Pastorie Antonius en Cornelius: Hoornseweg 11a te Den-Hoorn Tuinzaal: in de pastorie HH Franciscus en Clarakerk, Raamstraat 78 te Delft De Adelberthof. de Tuinzaal en De Schelp zijn rolstoeltoegankelijk

Adressen geloofsgemeenschappen en telefoonnummers

Rooms Katholieke parochie O.L. Vrouw van Sion website: www.onzelievevrouwvansion.nl H.H. Antonius en Cornelius gemeenschap Hoornseweg 11a 2636 CM Den Hoorn 015-2615125 e-mail: denhoorn@onzelievevrouwvansion.nl H. Maria Magdalena gemeenschap Meester Postlaan 6 3155 BM Maasland 010-5912055 e-mail: maasland@onzelievevrouwvansion.nl

32

H. Jacobus de Meerdere gemeenschap Burg. Musquetiersingel 58 2636 GG Schipluiden e-mail: schipluiden@onzelievevrouwvansion.nl

Rooms Katholieke parochie Sint Ursula Raamstraat 78 2613 SE Delft website: www.rkdelft.nl H.H. Franciscus en Clara gemeenschap Raamstraat 78 2613 SE Delft 015-2151050 e-mail: secr.franciscusenclarakerk@rkdelft.nl Sint Adelbert gemeenschap Apolloweg 2 2624 MV Delft 015-2560939 e-mail: secr.adelbertkerk@rkdelft.nl Maria van Jesse gemeenschap Burgwal 20 2611 GJ Delft 015-2126170 e-mail: secr.mariavanjessekerk@rkdelft.nl Allerheiligst Sacrament gemeenschap Nassaulaan 2 2628 GH Delft 015-2568661 e-mail: secr.sacramentskerk@rkdelft.nl

33

EEN GLOBAAL OVERZICHT VAN HET FRANCIS-CAANS PROGRAMMA 2014-2015 LITURGIE BIDDEN EN VIEREN MET DE COMMUNITEIT Dagelijkse meditatie. Op de door de weekse avonden houdt de communiteit een meditatieve gebedsdienst in de dagkapel: psalm, Bijbellezing, stilte, lied en gebed vor-men de onderdelen. Aanvang: 19.00 en duurt ongeveer 25 minuten. Op woensdagavond is er in deze meditatieve sfeer een eucharistieviering om 19.00 uur. In de advent en veertigdagentijd - tijden van inkeer en bezinning - heeft de avondmedi-tatie zowel woensdag als ook van vrijdagavond een bijzonder meditatief karakter. COMMUNITEITSVIERINGEN IN DE FRANCISCUS & CLARA KERK Enkele malen in het liturgische jaar draagt de communiteit de verant-woordelijkheid voor de zondagsviering in de Raamstraat en gaan de broe-ders als communiteit daarin voor. Ze bereiden deze viering gezamenlijk voor in een bezinningsgesprek en spelen eventueel in op een thema uit de franciscaanse spiritualiteit. Data: 5 okt. (Franciscusfeest), 7 december, 8 maart en 14 juni Aanvang: 10.00 uur FRANCISCUSFEEST 2014 Dit jaar houden we een Transitus-viering op zaterdag 4 oktober in de Raamstraat. Na deze viering - tijdens koffie drinken in de tuinzaal - is er informatie beschikbaar over de Franciscaanse beweging. De Eucharistie-viering op 5 oktober 10.00 uur is een communiteitsviering en staat in het teken van Franciscus. FRANCISCAANSE SPIRITUALITEIT. Maandag 9 februari zal pater André Jansen ofm. uit Vlaanderen, een inlei-ding verzorgen over FRANCISCUS, DE MYSTICUS. Pater André Jansen is een bekende franciscanoloog en heeft veel geschreven over franciscaanse spi-ritualiteit. Tijd: 20.00-22.00 uur Locatie: Tuinzaal

34

Maandag 2 maart komt broeder Henk Janssen ofm. een inleiding verzor-gen over EVERARDUS WITTE. Everardus Witte is een hedendaagse heilige/ volksheilige. Broeder Henk Janssen is lid van de commissie heiligverklaring. Tijd: 20.00-22.00 uur Locatie : Tuinzaal Op maandagen 16 en 30 maart zal Kitty Bouwman, docente sacrale dans een avond verzorgen over meditatieve dans. Tijd: 20.00-22.00 uur Locatie: Tuinzaal REIZEN NAAR FRANCISCAANS ITALIË Van 2 tot en met 11 mei 2015 zal er weer een georganiseerde pelgrims reis zijn richting Assisi en andere franciscaanse plekken in de omgeving van Assisi. Zie ook avond met dia klankbeeld Assisi op 18 nov. in de Tuinzaal om 20.00 uur in het programma van Geestverruimend. Voor informatie en contact: Piet Bots ofm. (015-2151065). FRANCISCAANS JONGERENWERK. Zaterdag 20 juni zullen we met jongeren een pelgrimstocht maken naar

een franciscaanse plek namelijk Brielle. De stad waar de gevangen genomen franciscanen (1572) werden opgesloten en gemarteld en uiteindelijk vermoord. We zullen deze tocht per fiets afleggen vanaf de Raamstraat, ongeveer 30 km. Onderweg zijn er een paar halte plaatsen voor onderling gesprek

en voor een lunch. In Brielle zal een gezamenlijke viering zijn. Een onderhouden fiets is vereist Tijd: start 09.00 bij Franciscus en Clara kerk Voor informatie en opgave: Ben Bolmer ofm. (015-215 1050)

35

EEN GLOBAAL OVERZICHT VAN STANISLASTEAM IGNATIAANSE SPIRITUALITEIT

Aanbod seizoen 2014-2015

Rond het Stanislashuis in Delft staat een team van men-

sen, die geïnspireerd zijn door de Ignatiaanse spirituali-

teit en deze graag met anderen willen delen via een aantal activiteiten,

zoals hieronder beschreven.

GEESTELIJKE OEFENINGEN IN HET DAGELIJKS LEVEN Begeleiders: Mw. M. Hoogervorst (coördinator), pater A. van den Akker sj, Mw. A. den Blanken, Mw. A. Criado, Mw. M. Groen, Mw. M. Hoeboer, Mw. A. Withaar en Mw. D. van Zwieten. Aanmelding: Voor een intakegesprek (bij voorkeur voor 5 oktober 2014) bij Mw. Marianne Hoogervorst: tel. 06205.514.58; e-mail: hoogerv2@xs4all.nl

GELEIDE MEDITATIE Op zaterdagochtend wordt gedurende een half uur een geleide meditatie aangeboden over een Bijbeltekst, met de mogelijkheid van een nagesprek in groepjes. Data: van 11 oktober 2014 t/m 23 mei 2015 elke zaterdag Locatie: Stanislaskapel Tijd: 10.30 (stipt) tot 11.00 uur met nagesprek tot 11.45 uur. Begeleiding: leden van het Stanislasteam. Aanmelding: Nieuwkomers even melden bij pater Bert ten Berge sj: tel. 015-2143171; e-mail: b.tenberge@jezuieten.org

STANISLASLEZING Pater drs. Frans Kurris sj spreekt over 'Van Inigo tot Ignatius', het door hem vertaalde opzienbarende boek van François Sureau: “Inigo, un portrait”. De spreker besteedt ook aandacht aan Nico Kluiters sj. en Frans van der Lugt sj. beide in het Nabije Oosten vermoord respectievelijk in 1985 en 2014. Datum: 13 november Locatie: Stanislaskapel, Tijd: 20.00 tot 21.30 uur. Aanmelding: B. ten Berge sj: tel. 015-2143171; e-mail: b.tenberge@jezuieten.org

36

CONFERENTIE MET MUZIEK IN DE ADVENT Jan Christiaens is musicoloog aan de universiteit van Leuven en stafmede-werker van het bezinningscentrum ‘De Oude Abdij’ in Drongen. Hij houdt een conferentie met muziek over het thema: "Zie, ik sta voor de deur en ik klop" aan de hand van de adventscantates van J.S. Bach en van de moder-ne componisten Arvo Pärt (Magnificat-antifonen) en Olivier Messiaen (La Nativité). Datum: 11 december Locatie: Stanislaskapel Tijd: 19.30 tot 21.30 uur. Aanmelding bij pater Dries van den Akker sj: tel. 06-486.346.93; e-mail: dries.vd.akker@jezuieten.org

VALENTIJNLEZING Prof. Dr. Paul van Geest zal spreken over de eerste encycliek van paus Franciscus: "Evangelium gaudium” (de vreugde van het evangelie). Wat was de aanleiding om deze encycliek te schrijven, wat is de inhoud, welke oproep aan de christenen en welke nieuwe geluiden zijn te horen etc.? Datum: 12 februari 2015 Locatie: kapel van het Stanislashuis Tijd: 20.00 tot 21.30 uur. Aanmelding bij pater Bert ten Berge sj: tel: 015-214.31.71; e-mail: b.tenberge@jezuieten.org

GEBEDSPELGRIMAGE IN DE 40-DAGENTIJD In deze Gebedsweek komen de deelnemers gedurende 7 weken in de Veertigdagentijd één maal per week bij elkaar. Zij krijgen meditatiestof aangereikt voor de tussenliggende dagen en hebben elke week een individueel gesprek met een persoonlijk begeleider over hun innerlijke ervaringen. Deelname staat open voor geïnteresseerden uit de (wijde) omgeving van Delft. Data: 24 februari, 3, 10, 17, 24, 31 maart en 7 april Locatie van bijeenkomsten: het Stanislashuis Aanmelding bij Mw. Alice Withaar: tel. 070-3868149; e-mail: alice.withaar@planet.nl