vooruit Zwolle · iets van de stad, maar ook van onszelf als bestuur en organisatie. Een uitdagende...

dveerkracht

Perspectiefnota 2012-2015

svooruit Zwolle

Vooruit

Inhoudsopgave

Inleiding ......................................................................................................................................3 1. ...................................................................................................5 Wat komt er op ons af?

1.1 ........................................................................................................................................ 5 Algemeen 1.2 ...............................................................................................................................6 Ontwikkelingen

1.2.1 .................................................................................................................................................6 Groei en vergrijzing1.2.2 Overheidsfinanciën .................................................................................................................................................6 1.2.3 Ontwikkeling van de civil society .............................................................................................................................7 1.2.4 ...............................................................................................................................................................7 Duurzaam1.2.5 Omgaan met onzekerheid.......................................................................................................................................8 1.2.6 Het resultaat centraal ..............................................................................................................................................8

1.3 ...................................................................................................................... 8 Bestuurlijk Nederland

2. ............................................................................................................11 Financieel kader

2.1 ...................................................................................................................................... 11 Algemeen 2.2 .................................................................................................... 11 Financieel Beeld op hoofdlijnen 2.3 .......................................................................................... 12 Structureel perspectief 2012 t/m 2015 2.4 .......................................................................... 13 Incidenteel meerjarenperspectief 2012 t/m 2015

3. ......................................................................................................................17 Investeren

3.1 ................................................................................................................ 17 Investeringsprogramma

3.1.1 ..............................................................................................18 Investeringen waarvan de financiering geregeld is.3.1.2 Investeringen structureel te financieren ................................................................................................................18 3.1.3 Investeringen incidenteel te financieren en waarvoor nog bijdragen van derden worden gezocht. .......................19 3.1.4 ....................................................................19 Investeringen die niet in de periode 2012 t/m 2015 worden gedaan.3.1.5 ........................................................................................................................................................19 Samenvatting

3.2 .................................................................................................. 20 Investeringen in bestaand beleid

3.2.1 ........................................................................................................20 Structurele investeringen in bestaand beleid3.2.2 ..........................................................................................................................23 Meerjarig incidentele knelpunten

4. .....................................................................................................................25 Bezuinigen

4.1 ......................................................................... 25 De vervolgopgave: naar een compacte overheid

4.1.1 ....................................................................................................................................................................25 Beleid4.1.2 ......................................................................................................................................................26 Bedrijfsvoering

4.2 ................................................................................................................................. 26 Operatie 4+4 4.3 ............................................................................................................. 27 Incidentele Bezuinigingen

Perspectiefnota 2012 - 2015 1

Vooruit

Bijlage 1 Financiën...................................................................................................................31 Bijlage 2 Investeringsprogramma...........................................................................................39 Bijlage 3 Incidentele bezuinigingen........................................................................................53 Bijlage 4 Operatie 4 + 4............................................................................................................55 Bijlage 5 Staat van Zwolle .......................................................................................................69


Vooruit

Inleiding

Zwolle is een vitale stad met een goede uitgangspositie. We hebben een evenwichtige economie, een sociaal betrokken en sterke en krachtige bevolking met hart voor de stad. We maken werk van de toekomst. Daarbij maken we graag gebruik van de betrokkenheid en deskundigheid van onze inwoners en partners: bedrijven, instellingen, regio en de provincie. Een sterke stad vraagt duidelijke keuzes. Juist wanneer de toekomst onzeker is en de financiën onder druk staan. Met deze Perspectiefnota vervolgt het bestuur de koers uit het collegeakkoord; Zwolle komt sterker uit de crisis. We blijven investeren in de stad met behoud van ons sociale gezicht. We investeren in de WMO, schuldhulpverlening én in de Binnenstad en wegen. Maar niet alles kan en niet alles kan tegelijk. We maken keuzes die niet zonder gevolgen blijven. Bijvoorbeeld om te stoppen met de subsidie aan het Ecodrome en het Machinemuseum. Omdat we vinden dat het niet de primaire taak van de overheid is om daarin financieel deel te nemen. Dit college is nu een jaar aan het werk met het collegeakkoord als basis. We maken vorderingen met de uitvoering van het akkoord. Bijvoorbeeld op het terrein van Duurzaamheid, de visie op Participatie en wijkgericht werken en het opzetten van een Investeringsprogramma. Maar sinds een jaar is er ook veel veranderd. Het geconstateerde miljoenentekort op het lokale sociale beleid onderstreept dat we op een nieuwe manier met het Sociale Domein moeten omgaan. Een manier waarbij de maatschappelijke opgave centraal staat, waarbij we een beroep doen op de talenten van onze inwoners en partners. Dat vraagt iets van de stad, maar ook van onszelf als bestuur en organisatie. Een uitdagende opdracht die ons inspireert tot vernieuwende werkwijzen. In de notitie “Terugblikken en Vooruitkijken” heeft het college aangegeven hoe we die vernieuwing vormgeven Een andere belangrijke verandering is er een op rijksniveau. Het regeerakkoord van het nieuwe kabinet is vertaald in een concept-bestuursakkoord waarbij de gemeenten nadrukkelijk de rol van eerste overheid krijgen. Daarbij hoort een decentralisatie van taken op de terreinen van zorg, jeugd en werk. Deze veranderingen vragen nog nadrukkelijker dan voorheen om een oriëntatie op onze rol in de lokale samenleving. We streven naar een compacte overheid die op verantwoordelijke en zorgvuldige wijze haar rol in de zich verder ontwikkelende netwerksamenleving invult. Die daarbij in staat is om dat met minder middelen te doen. Een opgave waarbij het resultaat centraal staat. Dat vraagt om een andere samenwerking tussen de gemeente en de partners: wie bedenkt, wie bepaalt, wie betaalt, wie neemt het initiatief? De komende jaren werken we aan deze nieuwe relatie. Een relatie die door Samen maken we de Stad al een stevige basis heeft gekregen. Deze lijn trekken we door, ook in het programma participatie. In Zwolle is plek voor iedereen, daarbij gaan we uit van actief burgerschap en eigen verantwoordelijkheid. Slimmer omgaan met je middelen, betekent ook verbinding zoeken in beleid; het weghalen van schotten tussen beleidsprogramma’s en het ontdubbelen van beleidsfuncties. We maken ruimte voor degenen die het dichtst bij het resultaat staan; de professionals in de uitvoering. Hierdoor kunnen we als organisatie toe met minder mensen. Een formatiereductie die we uiterst zorgvuldig gaan voorbereiden en uitvoeren en die een professionele, wendbare en compacte overheid als resultaat heeft. Het hoofdlijnenakkoord van het nieuwe College van Gedeputeerde Staten van de provincie Overijssel biedt kansen voor Zwolle. De provincie Overijssel investeert de komende vier jaar bijna één miljard euro. Een belangrijk deel van deze investeringsimpuls komt ten goede aan het functioneren en de bereikbaarheid van de stedelijke netwerken in de provincie, waaronder Zwolle-Kampen Netwerkstad. Ook benadrukt het akkoord het belang te blijven investeren in gebiedsontwikkelingen als IJsseldelta Zuid en Spoorzone Zwolle. Wij zijn blij met deze investeringsplannen van het nieuwe provinciebestuur. Ze sluiten goed aan bij onze eigen ambities. Wij hopen met het College van Gedeputeerde Staten te komen tot een nieuwe gezamenlijke investeringsagenda. Leeswijzer De goede uitgangspositie van de stad en de ontwikkelingen die op lange termijn op ons afkomen zijn het onderwerp van het eerste hoofdstuk. Het tweede hoofdstuk beschrijft het Financiële Perspectief op hoofdlijnen. Vervolgens komen in de hoofdstukken drie en vier de Investeringen en de Bezuinigingen aan de orde.


Vooruit


Vooruit

1. Wat komt er op ons af?

1.1 Algemeen Met deze perspectiefnota geeft het bestuur zicht op de keuzes voor de komende vier jaar met als basis het collegeakkoord. Dit hoofdstuk gaat in op trends en ontwikkelingen die de context vormen van de perspectiefnota. Trends en ontwikkelingen die vertaald kunnen worden in kansen en bedreigingen. Startpositie is de staat van de stad anno 2011. Uitgangspunt is dat Zwolle het beste heeft van twee werelden, economische dynamiek en kwaliteit van leven. De betere kenmerken die verbonden zijn met de Randstad en met die van het Oost Nederland verenigen zich in Zwolle.

ligging en infra

ambitie creëert kansen

Zwolle, het beste van twee werelden

economische dynamiek kwaliteit van leven

Dank zij de ligging, de infrastructuur, het investeren en harde werken van generaties heeft Zwolle een dynamische economie met grote toekomstmogelijkheden. Deze economische dynamiek zorgt voor inkomen en welzijn van veel Zwollenaren en inwoners van een grote regio. Er is hard gewerkt aan een mooie stad met veel voorzieningen, waar het veilig is, dat een vangnet kent voor mensen die anders buiten de boot vallen, een duwtje in de rug geeft aan mensen die het nodig hebben en ruimte biedt voor mensen met initiatieven. De kwaliteit van leven draagt bij aan de dynamische economie en omgekeerd. Of is dit een te mooi beeld, creëren we een eigen droomwereld? Om dat te voorkomen willen we uitgaan van feiten. Daarom hebben we de bestaande kredietmonitor uitgebreid tot een monitor voor “De Staat van de Stad”. We verzamelen en analyseren gegevens op diverse beleidsterreinen en vergelijken deze waar mogelijk met cijfers van andere gemeenten. Deze monitor geeft een beeld van de sterkte en zwakte van de stad. De monitor wordt jaarlijks geactualiseerd. Door mee te doen aan benchmarks weten we waar we als stad en organisatie staan. Als we een score laten zien die vergelijkbaar is met die van andere gemeenten wil dat nog niet zeggen dat we goed presteren. Mogelijk laten we kansen liggen, laten we potenties onvoldoende benut. Daarom leggen we de lat hoog, maar op een haalbaar, realistisch niveau gebaseerd op de mogelijkheden van de stad en zijn inwoners. Deze ambitie geeft energie om de potentie van de stad ten volle te benutten. Met respectievelijk een tweede en een derde plek voor Zwolle en de regio op de Elsevier-lijst van “Best presterende gemeenten” wordt de economische vitaliteit van de regio onderstreept. Bedrijven en organisaties kijken naar Zwolle door de centrale ligging in Oosten en Noorden van het land en de goede bereikbaarheid van de Randstad en achterland. Vanwege de kwaliteit van leven, het voorzieningenniveau en werk willen mensen graag in en om Zwolle wonen. Maar er is nog veel te doen. We kunnen de potenties van de Binnenstad beter benutten. De leegstand van kantoren is fors toegenomen. De match op de onderkant van de arbeidsmarkt lukt nog onvoldoende en het is moeilijk hoogopgeleiden aan de stad te binden. De potenties die het onderwijs biedt voor de arbeidsmarkt, voor innovatie wordt nog onvoldoende benut.


Vooruit

De ontwikkelingen die op ons af komen hebben een groot effect op keuzes die we moeten maken. Zo gaat het niet goed met de overheidsfinanciën in Nederland, het investeringsvolume is zeldzaam laag, de vergrijzing heeft grote effecten en zo ook de verdergaande globalisering van de economie. Kortom er zijn diverse ontwikkelingen van belang voor de toekomst van de stad die we beknopt in beeld willen brengen.

1.2 Ontwikkelingen Het volgen van ontwikkelingen en daar strategisch mee om gaan is een belangrijk middel om tijdig en effectief te sturen. Dit jaar is een start gemaakt met het vergroten van het strategisch vermogen van de organisatie. Van buiten naar binnen kijkend worden de ontwikkelingen voor begrotingsprogramma’s in beeld gebracht en geplaatst in een breder perspectief. Bij ingrijpende ontwikkelingen werken bestuur, partners en organisatie aan passende reacties of veranderstrategieën. Met de borging van het strategisch vermogen zijn we beter in staat te anticiperen en te sturen. Daarbij werken we samen met Nicis, trendbureau Overijssel, kennisinstituten, andere gemeenten en maatschappelijke partners. In een bijlage bij deze perspectiefnota zijn kengetallen en ontwikkelingen per begrotingsprogramma opgenomen. In dit hoofdstuk komen een aantal dominante landelijke ontwikkelingen aan de orde die een gemeentebrede invloed hebben.

1.2.1 Groei en vergrijzing

De bevolkingsgroei vertoont een dalende tendens en is in een aantal grotere regio’s omgeslagen in krimp. Dat heeft grote gevolgen voor voorzieningen, bedrijven, investeringsvermogen van de overheid, welvaart en welzijn. Zwolle is een groeistad en blijft dat nog jaren; prognoses gaan uit van een groei tot 140.000 inwoners in 2040. Daarna vlakt de groei af. Ongetwijfeld zullen na verloop van tijd de prognoses weer bijgesteld worden, maar dat Zwolle blijft groeien is onbetwist. Dat heeft te maken met de positie van Zwolle, maar ook doordat de betekenis van steden en stedelijke netwerken in Nederland blijft toenemen in economische, culturele en demografische zin. Dat is een goede startpositie, maar dat betekent niet we op onze lauweren kunnen rusten. Willen we de kracht van de groei gebruiken om de gebalanceerde ontwikkeling van de stad verder vorm te geven, dan moeten we de groei de komende decennia faciliteren. Dat vraagt om investeringen die een bijdrage leveren aan de bereikbaarheid, woonmogelijkheden, arbeidsplaatsen en de beleving van de stad op gebied van ondernemerschap, vernieuwing sport, onderwijs en cultuur. De categorie 20-65 jarigen verdient in Nederland met name het geld. In 2040 is de omvang van deze groep 0,9 miljoen minder dan nu en is de groep boven de 65 jaar 2 miljoen groter dan nu. Dat heeft grote effecten op de arbeidsmarkt; arbeid wordt schaars en de inzet van vrijwilligers en mantelzorgers komt onder druk te staan. Dat maakt het noodzakelijk dat ieder naar vermogen aan het werk gaat. Zelfs dan zal het moeilijk worden om vacatures vervuld te krijgen. Zwolle heeft een relatief gunstige positie, gezien de bevolkingssamenstelling en de groei ervan, de regio, de onderwijsvoorzieningen en het goede woonklimaat. Hiermee moet het mogelijk zijn mensen te binden aan deze stad en daarmee aantrekkelijk te zijn voor bedrijven en voorzieningen. De premies voor ons sociale stelsel worden straks door een steeds kleinere groep betaald. Dat betekent dat we niet alleen een conjunctureel probleem hebben, maar ook een structureel probleem qua financiering van de overheid in het algemeen en het sociaal stelsel in het bijzonder. Binnen het sociale domein, inkomen, armoede, schuldhulpverlening zullen keuzes gemaakt moeten worden die betaalbaar zijn, recht doen aan de eigen verantwoordelijkheid, niet vrijblijvend zijn en perspectief bieden voor degenen die het betreft. Op lokaal niveau is er een directe relatie met de reeds ontstane tekorten op de sociale zekerheid, de verwachte wet Werken naar Vermogen en de aangekondigde korting op de SW-bedrijven. De internationalisering van arbeid heeft een sterk effect op Nederland, met zijn open economie. Bij de hoger geschoolde kenniswerkers gaat het om een uitwisseling van tijdelijke arbeid tussen Nederland en het buitenland. Daarnaast leveren ambachtelijk geschoolde krachten uit Oost-Europa een belangrijke bijdrage in de tuinbouw en bouwsector in Nederland. Wij verwachten dat deze trend, mede gezien de vergrijzing, doorzet. Dit heeft een directe betekenis voor het onderwijs, het bedrijfsleven en vormen van tijdelijke huisvesting. Overheid en samenleving zullen de kansen die deze ontwikkeling biedt op moeten pakken.

1.2.2 Overheidsfinanciën

De economie is nog aan het herstellen van de bankencrisis, die een zware wissel getrokken heeft op de overheden. De keuzes die daarbij gemaakt zijn hebben veel overheden zwaar in de schulden gebracht. Inmiddels staan diverse valuta zwaar onder druk en moeten overheden opnieuw stevig financieel ingrijpen Tezamen met de vergrijzing, oplopende overheidsuitgaven in diverse zorgsectoren zorgt dat voor zware financiële tijden. Deze ontwikkelingen maken het aannemelijk dat ook in de komende regeringsperioden verdergaande bezuinigingen noodzakelijk zijn.


Vooruit

1.2.3 Ontwikkeling van de civil society

De samenleving is gemiddeld steeds beter opgeleid, beter geïnformeerd, mondiger, in staat om initiatieven te nemen en deze door samenwerking te realiseren. De maatschappij ontwikkelt zich verder tot een netwerkorganisatie waarbij mensen zich tijdelijk verbinden om iets te bereiken. Maar de samenleving is divers en er is ook een groep die moeite heeft met het tempo en de complexiteit van de samenleving. De samenleving zal met de overheid deze groep in staat moeten stellen naar vermogen bij te dragen aan en te participeren in de samenleving. Dat vraagt betrokkenheid van mensen om bij te dragen aan de samenleving, het mobiliseren van mensen. We signaleren daarbij een toenemende spanning tussen individualisering, vrijblijvendheid, beperkte tijd enerzijds en betrokkenheid, belang bij een prettige leefomgeving met kwaliteit anderzijds. Het programma Participatie heeft een prominente rol gekregen in het collegeprogramma. Hier besteden we aandacht aan de concrete invulling ervan. Participatie In januari 2011 heeft de gemeenteraad gesproken over participatie en de manier waarop invulling gegeven kan worden aan de ambities op dit terrein. Dit gebeurt vanuit vier kernwaarden: eigen verantwoordelijkheid; eigen initiatief vanuit betrokkenheid bij de publieke zaak; op synergie gerichte samenwerking en de verantwoordelijkheid van de overheid om een vangnet te bieden. De kern: de kracht van Zwolle bereiken, benutten en inzetten. Participatie maakt het mogelijk dat we een leefbare en zorgzame samenleving houden in de stad. Hiervoor willen we nieuwe wegen bewandelen en creatieve vormen inzetten. Hoe pakt dit uit in de praktijk? Participatie, initiatieven uit de samenleving en coproducties, we zien ze meer en meer. Zo hebben mensen uit de Indische buurt het opknappen en het beheer van de dierenweide in eigen hand genomen en ondersteunt de opbouwwerker de wijkbewoners in het beheer van de nieuwe Vlasakkers. In Dieze-West is een klankbordgroep van bewoners ontstaan waarin buurtbewoners met elkaar spreken en activiteiten ontwikkelen voor een sociaal betrokken en veilige buurt. Ruim tweehonderd scholieren en zwerfjongeren gingen met elkaar aan de slag om na te denken over het vraagstuk van zwerfjongeren. En in het kader van de JOGG aanpak dragen bedrijven en maatschappelijke partners bij aan gezonde wijken in Zwolle. Een greep uit de vele initiatieven van bewoners, organisaties en bedrijven. Vanuit onze organisatie en vanuit de partners sluiten we aan bij deze initiatieven en geven we ruimte in de uitvoering voor ondersteuning en uitvoeringskracht. Op negen dossiers passen we de Participatie-kernwaarden toe. Dit zijn: Participatiebudget Armoedebeleid Vrijwilligersbeleid Cultuureducatie Zwolle gezonde stad Participatie in de wijk/competentieontwikkeling bewoners Participatie in de wijk/beheer en onderhoud AWBZ/WMO dagbesteding en begeleiding Jeugdzorg In het najaar zal de raad breed geïnformeerd worden over de voortgang van het programma participatie en over de effecten ervan.

1.2.4 Duurzaam

De duurzaamheidtrend wordt steviger verankerd in de wereld om ons heen. Milieuontlastende vervoersvormen zitten in de lift, alternatieve vormen van energieopwekking, waaronder zonnepanelen, winnen aan populariteit. Ook Zwolle zet in op een duurzame ontwikkeling. Het collegeakkoord 2010-2014 zegt hierover: “Het bevorderen van duurzame ontwikkelingen in de stad is in deze collegeperiode een belangrijk en leidend thema. Duurzaamheid gaat op de korte termijn om doen. In deze periode leggen we de nadruk op het fysieke domein. We willen concrete stappen zetten zoals het plaatsen van zonnepanelen, koudewarmte opslag en het opzetten van duurzame dienstenbedrijven. We maken daar geld voor vrij, middelen die zich op termijn terug verdienen. Voor de lange termijn is het nodig samen met de raad een visie te ontwikkelen. Onafhankelijk van fossiele energiebronnen en een toekomstbestendiger manier van ontwikkelen zijn daarbij het doel, bewustwording en het uitdagen van bewoners van Zwolle en ondernemers om actief met duurzaamheid aan de slag te gaan de kernbegrippen”. In mei 2011 heeft de gemeenteraad ingestemd met de visie + programma duurzaamheid 2011 – 2014. Met het programma duurzaamheid wordt gezorgd voor een helder ambitieniveau en duidelijke doelstellingen, voor focus, voor samenhang, voor het doorbreken van impasses, voor innovatief denken en handelen. Om hieraan invulling te geven is de inhoudelijke uitwerking van de visie vertaald in ambities, deze ambities zijn vervolgens concreet gemaakt in meetbare doelstellingen en deze doelstellingen zijn ten slotte operationeel verbonden aan de hiervoor benodigde inspanningen. Op deze wijze wordt systematisch gewerkt aan het realiseren van de ambities van Zwolle op duurzaamheidgebied. Ambities duurzaamheid 2011 – 2014: Duurzaamheid als leidend principe voor Zwolle Betere leefomgevingkwaliteit nu en later Meer bewustzijn en actie op duurzaamheid


Vooruit

Versterking van de lokale economie De 3 P’s maken integraal onderdeel uit van opstellen, vertalen en uitvoeren van beleid Snellere transitie naar duurzaamheid Minder uitputting van grondstoffen en aantasting van natuurlijke systemen Hoewel het programma tot doel heeft zo gericht mogelijk te werken, moet het ook mogelijk zijn om doelstellingen en inspanningen aan te passen als nieuwe inzichten hier aanleiding toe geven. Er is immers op het terrein van duurzaamheid ongelofelijk veel gaande, innovaties volgen elkaar snel op en bieden mogelijkheden voor verdergaande stappen. In deze geest zullen we het gesprek aangaan: we weten waar we naar toe willen, we hebben een programma en gaan graag op zoek naar manieren waarop we samen met anderen meer kunnen bereiken om de ambities op duurzaamheidgebied te verwezenlijken. Als dit leidt tot wenselijke aanpassingen in het programma dan worden die aan de raad voorgelegd. Succes wordt uiteindelijk bepaald door ons concreet handelen. Bij de besluitvorming over investeringen zullen we ook meenemen de toekomstige exploitatielasten en beheer (Total cost benadering). Door bij de voorstellen ook de meest duurzame alternatieven mee te nemen kunnen we een goede afweging maken. Aan het einde van de raadsperiode zal het programma worden geëvalueerd. Of, indien de raad dat wenst, halverwege de periode. Dan kan ook door de raad worden vastgesteld welke ambities worden meegegeven aan de nieuwe raad en het nieuwe college, evenals de zwaartepunten (people, planet, profit) die hierbinnen wenselijk zijn.

1.2.5 Omgaan met onzekerheid

Ontwikkelingen in de samenleving waren niet voorspelbaar en dat blijft zo, ze lijken sneller te gaan en door hun omvang een groter effect te hebbe. Een open economie als de Nederlandse is zeer afhankelijk van de wereldeconomie die grote continentale verschuivingen laat zien. De financiën van veel landen staan onder druk wat vraagt om effectieve maatregelen, internationale samenwerking en solidariteit. Of dit lukt, wanneer en in welke mate is niet zeker. Banken vertalen de onzekerheid in een stevige solvabiliteitseis, het afdekken van risico’s, hoge marges en risicomijdend gedrag waardoor geld voor investeerders moeilijk bereikbaar en duur wordt. Ook de lokale overheid wordt geconfronteerd met onzekerheid over de marktvraag bij stadsontwikkeling, de gevraagde kwaliteit, de eisen van de markt, onzekerheid over de voortgang, de inzet van de schaarse investeringsmiddelen en de effecten op het grondbedrijf. Andere maatschappelijke ontwikkelingen zoals de relatie vast werk, tijdelijk werk, het gebruik van sociale media, de eerder genoemde internationalisering, brengen kansen, maar zijn onvoorspelbaar qua tempo, omvang en effecten. De overheid kan niet meer uitgaan van traditionele planningsbenaderingen in de vorm van gedetailleerde plannen met uitgewerkte programma’s en een in beton gegoten begroting. Een koers op hoofdlijnen, met inhoudelijke en financiële kaders en spelregels geeft mogelijkheden tot meebewegen met de tijd en benutten van kansen. Bijsturen en afwijken, zal eerder regel dan uitzondering zijn en vraagt om genoemde kaders en spelregels. Het gemeentebestuur accepteert onzekerheden, communiceert daarover, werkt met scenario’s, speelt in op kansen en stuurt bij. Deze insteek is gekozen voor de kadernota Economie en de ontwikkeling van Voorsterpoort.

1.2.6 Het resultaat centraal

Het toenemen van kennis over de samenleving en de behoefte om de samenleving overzichtelijk te structureren hebben geleid tot een maatschappij die is opgedeeld in categorieën, groepen en subgroepen. Elk met zijn eigen benadering, beleid, organisaties en financieringsstromen. De veelheid aan categorieën is niet meer te overzien. Ook in het gemeentelijk beleid zijn deze categorieën en groepen het uitgangspunt. Dat heeft geleid tot een beleid op hoofdlijnen met uitsplitsing naar subgroepen. Bij de uitvoering was er met regelmaat sprake van nog meer differentiatie. In lijn hiermee is ook onze omgeving georganiseerd, voor ieder vraagstuk een organisatie. Hoe meer vraagstukken, hoe meer organisaties. Een onstuurbaar geheel waarbij niet de vraag bepalend is, maar wat de organisatie te bieden heeft. Dit systeem is niet langer houdbaar. Het vraagt om een ontschotting van de organisaties in de samenleving, maar ook om een passend –ontschot- antwoord van de gemeente waarbij het resultaat centraal staat. Dit maakt onderdeel uit van de veranderopgave waar de gemeente voor staat.

1.3 Bestuurlijk Nederland Met de komst van de nieuwe regering wordt scherp zichtbaar wat al jaren speelt, namelijk een herpositionering van de overheid die rollen en verantwoordelijkheden in de samenleving opnieuw definieert. Deze maatschappelijke verandering staat los van politieke overtuigingen. Kern is, meer ruimte voor de civil society en een kleinere overheid. In het krachtenveld tussen de overheden is de keus decentraal wat kan en centraal wat moet. De gemeente is de eerste overheid voor de burger. De taak van de provincie, als middenbestuur, is aangescherpt. Als middenbestuur heeft de provincie van doen met partneroverheden.


Vooruit

Concept-Bestuursakkoord en Provinciaal Akkoord. Het conceptbestuursakkoord bevat afspraken tussen het Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen over de uitwerking van voornemens uit het regeerakkoord. Het kabinet-Rutte streeft naar een krachtige, kleine en dienstverlenende overheid met daarbinnen een duidelijke taakverdeling tussen de verschillende overheidslagen. Om dit te bereiken worden een aantal taken gedecentraliseerd. Voor de gemeenten gaat het dan om de onderdelen werken naar vermogen (onderkant arbeidsmarkt), begeleiding AWBZ en de jeugdzorg. De decentralisaties gaan gepaard met een grote bezuiniging, die een last betekenen voor de gemeentelijke financiën en die ook voor burgers voelbaar zijn. Voor gemeenten houden de decentralisaties een forse uitbreiding van het takenpakket in. De gemeenten krijgen relatief veel beleidsvrijheid bij de invulling van de nieuwe taken. Dat biedt ons de ruimte om binnen de verschillende dossiers te komen tot systeeminnovaties en een ander manier van werken. Eén die beter aansluit bij de hierboven geschetste maatschappelijke veranderingen en bij de andere rol van de overheid. Waar mogelijk en nodig werken wij hierbij samen met gemeenten in de regio. Het bestuursakkoord schetst ook de profielen van de verschillende bestuurslagen. Het nieuwe College van Gedeputeerde Staten van Overijssel volgt in zijn hoofdlijnenakkoord 2011-2015 ”De kracht van Overijssel”, dit profiel. Dat betekent focus op ruimtelijke ontwikkeling, bereikbaarheid, economie, inrichting landelijk gebied, culturele infrastructuur en kwaliteit openbaar bestuur. Zoals gemeld in de inleiding investeert het nieuwe bestuur de komende periode bijna één miljard euro in de provincie. Bijna 800 miljoen euro hiervan gaat naar bereikbaarheid (incl. openbaar vervoer), economie en gebiedsontwikkelingen (o.a. Spoorzone). De belangen en de ambities van de provincie Overijssel en Zwolle komen daarmee op deze terreinen voor een belangrijk deel overeen. Wij hopen daarom met het nieuwe provinciebestuur de vruchtbare samenwerking voort te zetten, die wij met het vorige bestuur in gang hebben gezet. Wij zien dat de voorgenomen investeringsimpuls van de provincie en ons eigen investeringsprogramma elkaar versterken en aanvullen. Wij nemen het initiatief om te komen tot een gezamenlijke investeringsagenda. Kijkend naar de ontwikkelingen op de lange termijn zoals we in dit hoofdstuk beschrijven, het onzekere gesternte waaronder deze perspectiefnota tot stand komt, kiezen we voor gerichte investeringen. Hiermee faciliteren we de groei van de stad waarbij we ook een beroep doen op onze partners en de inwoners om vanuit ieders verantwoordelijkheid en eigen kunnen bij te dragen.


Vooruit


Vooruit

2. Financieel kader

2.1 Algemeen In dit hoofdstuk staat centraal hoe we op basis van de actuele ontwikkelingen en de daarmee gepaard gaande onzekerheid onze financiële kaders stellen. Voorop staat dat we blijven investeren in Zwolle. Gedoseerd, want we hebben minder te besteden dan de afgelopen jaren. Gefaseerd, omdat niet alles tegelijk kan en hoeft. Daarbij houden we het vizier op de toekomst. In het meerjarenperspectief is de invulling van de bezuinigingsoperatie 4+4(+3) begrepen; de concrete bezuinigingsvoorstellen zijn opgenomen in het vierde hoofdstuk. Dat we er met deze operatie niet zijn, is inmiddels duidelijk. In dit hoofdstuk zetten we de financiële kaders neer voor de vervolgopgave, in het vierde hoofdstuk geven we meer richting aan de invulling. Na het financiële beeld op hoofdlijnen komt achtereenvolgens het structurele meerjarenperspectief en het incidentele meerjarenperspectief aan de orde.

2.2 Financieel Beeld op hoofdlijnen Financieel beeld voorjaar Afgelopen voorjaar heeft het college de raad geïnformeerd over de financiële positie van de gemeente en dan met name over de perspectieven t/m 2015, de periode van de nieuwe meerjarenraming. De kern van de boodschap was (en is) dat sprake is van een voldoende solide financiële basis die op de proef wordt gesteld door financiële onzekerheden zowel van buiten (doorwerking rijksbezuinigingen) als vanuit het eigen beleid (vooral bij de uitvoering van sociale begrotingsprogramma´s). Voorts is de raad gewezen op de onverminderde noodzaak om de bezuinigingsronde ter grootte van € 11 miljoen volledig te realiseren. Daarbij is aangegeven dat het realiseren van dit bezuinigingspakket nog onvoldoende oplossing biedt voor de mogelijke gevolgen van genoemde financiële bedreigingen en evenmin voor het scheppen van voldoende nieuwe financiële ruimte voor onze ontwikkelen investeringsambities. Actuele context Sinds april ligt er een concept bestuursakkoord tussen het Rijk en de VNG; het moet nog blijken of de gemeenten zullen instemmen met de vaststelling van het akkoord. In bijlage 1 gaan wij nader in op de mogelijke financiële gevolgen voor onze gemeente. Uit de bijlage blijkt dat ten opzichte van de februaribrief het financiële risico lager kan worden geschat maar desondanks vooral voor de decentralisatiedossiers nog steeds kan worden bestempeld als een forse financiële onzekerheid vanaf 2013. Wij delen de mening van het rijk dat we de te decentraliseren taken voor minder geld kunnen uitvoeren door meer samenwerking, minder regels en minder bureaucratie. Maar de omvang van de bezuinigingen en het tempo waarin deze, in het bijzonder voor de nieuwe wet Werken naar Vermogen, worden ingevoerd maken het naar onze inschatting onmogelijk om dit binnen de over te dragen budgetten te realiseren. Wij houden vooralsnog rekening met ongewenste effecten, die we nu nog niet kunnen berekenen. Wij hanteren daarom een aanname en stellen deze op € 5 miljoen structureel. Daarnaast is er ook de onzekere ontwikkeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Het concept bestuursakkoord houdt de herinvoering in van de trap op-trap af methode, wat inhoudt dat de omvang van het gemeentefonds meebeweegt met de rijksuitgaven. Hoe dit uitwerkt wordt beschreven in de mei/junicirculaire waarin het rijk uitspraken doet over de uitkeringen uit het gemeentefonds. Wij informeren de raad voorafgaand aan de behandeling van de perspectiefnota over de inhoud van de circulaire (onder voorbehoud van tijdige beschikbaarheid.). Wij leggen met deze perspectiefnota substantiële bedragen opzij voor het realiseren van ambities vastgelegd in een meerjarig investeringsprogramma. Nieuwe ontwikkelingen zullen zich aandienen, waarbij voornamelijk ook moet worden gedacht aan de noodzakelijke inzet van eigen middelen voor de ontwikkeling van de Spoorzone. Dat vraagt ook nieuwe financiële ruimte die niet vanzelf beschikbaar zal komen maar waaraan een extra bezuinigingsinspanning vooraf gaat. Wij willen voor de komende jaren € 3 miljoen financiële ruimte reserveren voor het Investeringsprogramma. Vervolgopgave Onze wensen om ook in de toekomst te blijven investeren, de uitdagingen binnen het lokale beleid en de onzekerheden binnen het rijksbeleid betekenen een totaalpakket aan uitdagingen, ambities en problemen waarvoor we naar schatting € 8 miljoen nodig hebben. Daarom starten we een nieuwe bezuinigingsopgave. Gezien de onzekerheid waarin we verkeren, beschouwen we de bedragen als aannames en zien ze daarom als momentopnames. Wanneer meer informatie beschikbaar komt, met name over de gevolgen van de decentralisatie, zullen we de cijfers actualiseren. Dat kan betekenen dat we bij de begroting 2012 of bij de perspectiefnota 2013-2016 uitgaan van aangepaste cijfers.


Vooruit

2.3 Structureel perspectief 2012 t/m 2015 Onderstaande tabel geeft het samenvattende beeld van het structureel perspectief voor de jaren 2012 t/m 2015

Samenvattende beeld structureel perspectief 2012 t/m 2015

alle bedragen in € 1000, cumulatief weergegeven

t/m 2012 t/m 2013 t/m

2014 t/m 2015

1. Uitkomsten basisramingen zonder

nieuwe uitgaven en bezuinigingen 1.678 2.197-

890- 1.367-

2. Bestedingsvooorstellen structureel

conform investeringsprogramma 547- 684-

1.421- 1.508- exclusief spoorzone

3. Overige bestedingsvoorstellen

structureel 4.296- 4.296-

4.296- 4.296-

4. Opbrengst bezuinigingspakket

(pakket 4+4+3 cfm coalitie akkoord) 4.495 7.684 8.775 8.775 € 2,2 mln in 2011 verwerkt

5. Specifiek voorstel m.b.t riool- en

afvalstoffenheffing 550 550 550 550

6. Berekende uitkomst meerjarenraming 1.880 1.057 2.718 2.154

Wij stellen voor dit overschot ter grootte van ca € 2 mln te hanteren als structurele risicobuffer. In de

nieuwe bestuursperiode kan de raad nader besluiten over de bestemming vanaf 2015

Aanvullende opdracht:

7. Stelposten voor nieuwe ontwikkelingen pm 2.000- 5.000- 8.000-

8. Taakstellende opbrengst nieuwe

bezuinigingsronde pm 2.000 5.000 8.000 Hieronder lichten we de tabelnummers achtereenvolgens toe: Ad 1. Uitkomsten basisramingen zonder nieuwe uitgaven en bezuinigingen In bijlage 1 is een gespecificeerde berekening opgenomen. De bijlage geeft ook een overzicht van de gehanteerde financieel technische uitgangspunten en aannames. Er is een gespecificeerde berekening toegevoegd van de opgenomen raming voor “onderuitputting”, d.w.z het naar verwachting niet volledig besteden van geraamde lasten voor rente en afschrijving. De uitkomst van de basisraming geeft voor 2012 een overschot te zien van ca € 1,7 mln. Na 2012 slaat dit om in een tekort, in het slotjaar 2015 van de meerjarenramingsperiode is sprake van een tekort van ca € 1,4 mln. Ad 2/3. Bestedingsvoorstellen structureel vanuit investeringsprogramma en overige bestedingsvoorstellen, zie hoofdstuk 3. Ad 4. Opbrengst bezuinigingspakket conform collegeakkoord, zie hoofdstuk 4. Ad 5. Specifieke voorstellen m.b.t riool- en afvalstoffenheffing. Onderstaande twee voorstellen maken het mogelijk om zonder nadelig totaaleffect op de ontwikkeling van de woonlasten voor burgers en bedrijven een bezuiniging van € 550.000 te realiseren op de structurele inzet van de algemene middelen van de gemeente. De voorstellen betreffen: A het verlagen van de rioolheffing in 2012 met 9%. Het daarmee gepaard gaande opbrengstverlies ad € 550.000 kan

worden verrekend met de egalisatiereserve rioolheffing. B het verdisconteren van € 550.000 kosten kwijtschelding en oninbaarverklaring in de aan de afvalstoffenheffing door te

belasten kosten, resulterend in een extra verhoging van de afvalstoffenheffing met ca 4,5%. De exacte uitwerking van de voorstellen volgt in de tariefsvoorstellen 2012 die deel uitmaken van de komende begrotingsbehandeling Ad A verlaging rioolheffing in 2012 met 9% Eerst een korte schets van de financiële uitgangssituatie 2011 mbt de rioleringsfinanciën: Het totaal van de rioleringslasten anno 2011 bedraagt ca € 6,6 miljoen


Vooruit

Daar staat een gelijk bedrag van ca € 6,6 miljoen aan rioleringsbaten tegenover. De burger (woningeigenaar) betaalt momenteel een jaarbedrag van € 112,65 voor rioolrechten. Dat is in gemeenteland een laag tarief.

Er is een egalisatiereserve riolering gevormd met een actuele stand van ca € 6,5 mln. De reserve is vooral zo groot geworden omdat een belangrijk deel van de in het Gemeentelijk RioleringsPlan 2006-2010 voorziene investeringen feitelijk niet nodig zijn gebleken, onder andere omdat in samenwerking met het Waterschap goedkopere oplossingen zijn of worden gerealiseerd.

Het voorstel dat wij uw raad voorleggen houdt in: een geleidelijke afbouw van de beschikbare egalisatiereserve naar een reëel niveau tussen € 1,0 miljoen (bodembedrag)

en € 2 miljoen (plafondbedrag). In 2012 de rioolheffing met 9% verlagen en daarna vanaf 2013 jaarlijks de rioolheffing laten stijgen met inflatiepercentage

(het actuele percentage is aangehouden = 1,9%). De tariefsverlaging in 2012 heeft als effect een jaarlijks opbrengstverlies van ca € 550.000. Dit nadeel kan meerjarig worden verrekend met het beschikbare surplus in de egalisatiereserve zodat er per saldo geen sprake is van een nadelig structureel effect voor de algemene middelen.

Jaarlijks structureel evenwicht tussen baten en lasten vanaf 2020 (daarna geen beroep meer op de egalisatiereserve behoudens reguliere jaarlijkse egalisatieverrekeningen).

Ad B extra verhoging afvalstoffenheffing in 2012 met ca 4,5% Uitgangspunt bij de afvalstoffenheffing is volledige kostendekking. Uit een inventarisatie bij G-32 gemeenten en in de regio is gebleken dat veel gemeenten daarin ook de kosten van kwijtschelding en oninbaarheid meenemen.1 In onze gemeente is die stap tot dusver niet genomen en komen de genoemde kosten en opbrengstderving ten laste van de algemene middelen. Beschikbare jurisprudentie over toerekenbare kosten bieden de mogelijkheid om deze kosten te verdisconteren in de afvalstoffenheffing en wij stellen voor vanaf 2012 deze mogelijkheid –in navolging van veel andere gemeenten- te benutten. Het feitelijk op afvalstoffenheffing betrekking hebbende bedrag aan kwijtschelding en oninbaarverklaringen ligt momenteel op ruim € 0,6 miljoen. Wij stellen voor uit te gaan van een vast aan de afvalstoffenheffing toe te rekenen bedrag van € 550.000. Met dit bedrag komt het gesaldeerde effect voor de door burgers en bedrijven te betalen woonlasten op nihil uit. De extra te betalen afvalstoffenheffing wordt immers gecompenseerd door een gelijke verlaging van de te betalen rioolheffing. De extra verhoging van de afvalstoffenheffing leidt bij de burgers wel tot een relatief geringe lastenverschuiving van eigenaren naar gebruikers. In dit verband is van belang om hierbij ook de tariefsbesluiten van 2011 te betrekken. Toen is namelijk ruim 3 ton aan straatreinigingslasten die tot dusver in de afvalstoffenheffing was opgenomen verschoven naar de rioleringsheffing. De totale verschuiving van beide jaren samen is dus relatief gering. Ad 6. Berekende uitkomst meerjarenraming 2012 t/m 2015 In de berekende uitkomst is rekening gehouden met alle op dit moment officieel bekende rijksinformatie waaronder rijksbezuinigingen opgenomen in de tot dusver ontvangen circulaires. De rijksbezuinigingen die verband houden met de voorgenomen taakoverhevelingen naar gemeenten zoals verwerkt in het nog af te wikkelen concept bestuursakkoord ontbreken nog in de berekende uitkomst. Wij hebben deze verwerkt in een aanvullende opdracht zoals hierboven is toegelicht. De berekende uitkomst laat zowel voor 2012 als voor het slotjaar 2015 een overschot zien. Daarbij is er van uitgegaan dat het bezuinigingspakket 4+4 volledig wordt gerealiseerd. Daarnaast hebben een ambitieus Investeringsprogramma waarvoor we op dit moment onvoldoende middelen hebben. Desondanks stellen we voor door te gaan met de plannen. Voor de uitvoering zullen we door aanvullende bezuinigingen ruimte moeten scheppen. Een specifiek aandachtspunt bij de beoordeling van de uitkomst is de toets aan de beoordelingscriteria zoals die door de provincie worden gehanteerd in het kader van haar rol als toezichthouder op de gemeentefinanciën. Wij hebben uw raad recent geïnformeerd over de criteria die de provincie zal hanteren bij de beoordeling van de komende begroting 2012. De PPN wordt door de provincie niet getoetst. Waar nodig zullen we voorafgaande aan de begrotingsbehandeling in het najaar met de provincie in overleg gaan.

2.4 Incidenteel meerjarenperspectief 2012 t/m 2015 Naast het structurele perspectief speelt het incidenteel meerjarenperspectief. Aangegeven wordt in deze perspectiefnota welke vrije (niet geoormerkte) incidentele middelen beschikbaar zijn (op basis van het realisatieprincipe; dus zonder rekening te houden met mogelijke maar onzekere meevallers). Vervolgens gaan we in op de inzet van deze middelen, waarbij wij primair geld afzonderen als weerstandsbuffer voor berekende financiële risico´s. Voor de dan nog resterende incidentele middelen leggen wij u een bestedingsvoorstel voor.

1 Wij hebben dit nagevraagd bij alle 100.000 plus en regiogemeenten. Van de 26 gemeenten die reageerden gaven 19 gemeenten aan dat zij deze kosten momenteel af verdisconteerd hebben in het tarief van de afvalstoffenheffing.


Vooruit

Onderstaande tabel geeft het samenvattende beeld van het incidenteel perspectief voor de jaren 2012 t/m 2015. Het overzicht beperkt zich tot de inzet van de vrij beschikbare middelen, d.w.z middelen zonder bestedingsoormerk.

Samenvattend beeld meerjarig incidenteel perspectief 2012 t/m 2015

jaarbedragen in € 1000

2011+

2012 2013 2014 2015

1. beschikbare vrije middelen per 1-1-11 25.040

2. opbrengst uit doorlichting van

projecten en reserves 5.876 578 338 1395

3.overige beschikbare middelen 5.086

Totaal incidenteel vrij beschikbaar 36.002 578 338 1.395

Voorstel inzet van deze middelen:

4. inzet als weerstandsbuffer voor

financiële risico´s 23.400-

5. bestedingsvoorstel onderdeel

investeringsprogramma 2.800- 245- 25- 525-

6. bestedingsvoorstel onderdeel knelpun-

ten en overige nieuwe uitgaven 3.322- 322- 229-

7. specifieke reserveringen 6.480-

8. restant beschikbaar houden en

betrekken bij volgende PPN 11- 84- 870-

saldi op jaarbasis 0 0 0 0

saldi op cumulatieve basis 0 0 0 0 Naast de inzet van vrije eigen middelen speelt de inzet van externe bijdragen en van geoormerkte eigen middelen (o.a parkeerreserve) voor het verwezenlijken van de in het investeringsprogramma opgenomen projecten. Zie voor dit onderdeel het afzonderlijke hoofdstuk over het investeringsprogramma. Toelichting: Ad 1. Beschikbare vrije middelen per 1 januari 2011 Het bedrag aan vrije middelen – eigen middelen zonder bestedingsoormerk- per 1 januari 2011 bedraagt ruim € 25 mln. Dit bedrag komt overeen met de eindstand 2010 van de algemene concernreserve zoals terug te vinden in de jaarrekening 2010. Ad 2. Opbrengst uit doorlichting projecten en reserves In totaal heeft de doorlichting € 8,2 mln. aan incidentele vrijval opgeleverd. Zie nadere toelichting in hoofdstuk 4. In dit bedrag is ook de reeds door u besloten vrijval van de HIS-gelden ad € 3,1 mln. begrepen. Ad 3. Overige beschikbare middelen Specificatie overige beschikbare middelen zonder bestedingsoormerk:

herberekening opbrengst rente aftopping 2012 1500

liquidatie Woningschap (medio 2011) 3275

rekeningsresultaat 2010 311

Totaal overige beschikbare middelen 5086 Toelichting: Achterwege laten rentetoevoeging aan reserves In de gehanteerde financieel technische uitgangspunten zoals toegelicht in bijlage 1 is voor de jaren 2012 t/m 2014 uitgegaan van het achterwege laten van de jaarlijkse rentetoevoeging aan reserves. Enkele reserves zijn van deze regel uitgezonderd. Consequentie van deze maatregel is dat de betreffende reserves niet worden gecompenseerd voor inflatie en dus inleveren aan koopkracht. Daar staat tegenover dat er een extra bedrag van € 1,5 miljoen beschikbaar komt voor integrale afweging. Liquidatie Woningschap Medio 2011 volgt hierover een afzonderlijk voorstel. Uitgaande van instemming met het liquidatievoorstel komt een bedrag van € 3.275.000 voor Zwolle beschikbaar.


Vooruit

Rekeningsresultaat 2010 De rekening 2010 sluit met een positief saldo van ruim € 0,3 mln. Zie verder de jaarstukken 2010 Ad 4. Weerstandsbuffer voor financiële risico´s In de weerstandsparagraaf van het jaarverslag 2010 is berekend dat voor het afdekken van financiële risico´s een weerstandsbuffer van € 13,4 miljoen noodzakelijk is (exclusief risico´s negatieve uitkomsten MPV/grondexploitaties). Dit bedrag is inclusief een toevoeging in 2011 aan de risicoreserve WMO ad € 1,5 miljoen. Voor wat betreft eventuele negatieve uitkomsten van de MPV wordt vooralsnog € 10 mln. in reserve gehouden als weerstandsbuffer. Dit geeft een totaalbedrag van € 23,4 mln. weerstandsreservering ter afdekking van financiële risico´s. Ad 5. Incidentele bestedingsvoorstellen vanuit investeringsprogramma In totaal is hiervoor € 3,6 mln. opgenomen, waarvan € 2,8 mln. tekort grondexploitatie Katwolderplein, € 220.000 tweede fase Schellerdriehoek, € 0,5 mln. Ontwikkelingsprogramma Binnenstad (2015) en 3 x € 25.000 voor incidentele bijdrage in exploitatielasten van de Fundatie. De bestedingen zijn in hoofdstuk drie nader uitgewerkt. Ad 6. Incidenteel bestedingsvoorstel knelpunten en overige nieuwe uitgaven Van het totaalbedrag ad € 3,9 mln. heeft € 932.000 betrekking op de meerjarig incidentele bestedingsvoorstellen voor millenniumdoelen, antillianenbeleid, vluchtelingenwerk, ambulant jongerenwerk. Deze posten zijn nader toegelicht in hoofdstuk 3. Verder is € 1 mln. aan implementatiebudget om de decentralisatiedossiers en aanvullende bezuinigingen voor te bereiden, € 286.000 voor frictiekosten stadswachten, € 1.130.000 voor ruimte voor ruimte (besluitvorming in 2011 via afzonderlijk voorstel) en de in de Berap 2011 vermelde proceskosten voor de Spoorzone ad € 525.000 meegenomen. Ad 7. Specifieke reserveringen Wij stellen in deze PPN een tweetal specifieke reserveringen voor: A Reservering € 4,35 miljoen als budget voor bij de komende behandeling van de begroting 2012 te honoreren

jaargebonden wensen en knelpunten in 2012. Toelichting: Conform de in de afgelopen jaren gebruikelijke werkwijze worden jaargebonden incidentele knelpunten en wensen afgewikkeld bij de begrotingsbehandeling. In de voorliggende raming is daarvoor een totaalbudget van € 4,35 mln. gereserveerd. Dit bedrag bestaat uit € 3,35 mln. voor al nu concreet benoemde posten, te weten: woonschepen, veiligheidsbeleid, Wezo en proceskosten programmering binnenstad en proceskosten spoorzone. Een belangrijk onderdeel van de reservering is het bedrag voor de Wezo. Vooruitlopend op de overgang naar de wet werken naar vermogen en de keuzes die daar gemaakt worden voor de rol en positie van het bedrijf Wezo voor de langere termijn, moet de bedrijfsvoering van Wezo binnen de bestaande kaders op korte termijn zodanig aangepast worden dat dit leidt tot kostenbesparingen. Op basis van het operationeel herstelplan dat in juni ter informatie aan de raad wordt gezonden zal bij de begroting bepaald worden welke extra middelen hiervoor in 2012 nodig zijn. Integrale afweging zal bij de begroting 2012 plaats vinden. Daarnaast hebben we € 1 mln. budget gereserveerd voor eventuele nieuwe incidentele jaargebonden knelpunten 2012 die we thans nog niet voorzien. Besluitvorming over de inzet van de € 4,35 mln. vindt bij de begroting 2012 plaats. B. Versterking van het cofinancieringsfonds met ruim € 2 mln. De afgelopen jaren zijn veel projecten opgestart in cofinanciering met derden partijen. Voor een deel was dit mogelijk door bijdragen uit het in het verleden uit vrijkomende algemene middelen gevormde cofinancieringsfonds. Dit fonds is momenteel nagenoeg uitgeput. Er zit nog een bescheiden bedrag van € 0,1 miljoen in. Wij stellen daarom voor het fonds te versterken door het resterende voor 2012 nog beschikbare incidentele bedrag ad € 2,125 miljoen in te storten. Dit om een flexibele reactie op nieuwe cofinancieringsmogelijkheden mogelijk te maken. Ad 8. Resterende incidentele middelen na 2012. Na alle voorgaande punten resteert in de actuele berekeningen na 2012 nog een incidenteel beschikbaar bedrag ter grootte van € 11.000 in 2013 oplopend naar ruim € 0,9 miljoen in 2015. Wij stellen voor de inzet van deze middelen te betrekken bij de besprekingen over de eerstvolgende PPN.


Vooruit


Vooruit

3. Investeren

3.1 Investeringsprogramma In overeenstemming met afspraken met de raad hebben we voor het eerst een investeringsprogramma opgesteld, dat als bijlage bij deze perspectiefnota is gevoegd. Dit programma omvat voornamelijk de fysieke projecten. Het ligt in het voornemen om dit uit te bouwen tot een volledige investeringsagenda, waarin ook investeringen in de wijken en het sociale domein zijn opgenomen. We ervaren dat de strikte scheiding tussen investeren, beheer en exploiteren verkokerend werkt. Voor de toekomst maken we de “total cost of ownership” maatgevend. Voor de periode 2012 t/m 2015 ligt er een voorstel van zo’n € 240 mln. aan investeringen. Hierin zijn ook begrepen de investeringen van derden. We willen in partnerschap met rijk en/of provincie investeren. Over de hoogte van de bijdragen van deze overheden hebben wij een inschatting gemaakt. Het vraagt overleg om de werkelijke omvang van de bijdragen vast te stellen. De samenwerking met rijk en provincie zoals die de afgelopen jaren is opgebouwd en het Overijssels collegeakkoord stemmen ons hierover optimistisch. Om de investeringen te kunnen financieren hebben wij € 547.000 in 2012 tot € 1,5 mln. in 2015 structureel uitgetrokken. (zie hoofdstuk 2). Daarnaast zetten wij incidentele middelen in, waaronder de nog vrij beschikbare middelen BLS- en ISVbudgetten. Bovendien willen we door te bezuinigen meer investeringsruimte creëren. Het investeringprogramma is een planningsinstrument om op het juiste moment over financiële middelen te beschikken. Hiermee geven we inzicht in onze bestedingsvoornemens. Omdat we altijd geconfronteerd zullen worden met onverwachte zaken, kan het investeringsprogramma geen “dicht getimmerd” programma zijn. Goed bestuur vraagt ook om flexibiliteit. Het investeringsprogramma wordt jaarlijks geactualiseerd. Naarmate de startdatum dichterbij komt is een scherper beeld te geven van het investeringsbedrag. Wij hanteren de go/no go momenten in de politieke besluitvorming als mijlpalen. Dan is de betreffende investering definitief. De beperkte financiële ruimte noopt tot keuzes. Wij hebben ons laten leiden door het collegeakkoord, waarin goede voorzieningen (onderwijshuisvesting, Hedon, het Anker, het Hoge Laar), gebiedsontwikkelingen (Binnenstad, Spoorzone, Voorsterpoort), een goede bereikbaarheid (fiets, auto en OV) en duurzaamheid als prioriteiten zijn genoemd. Heel nadrukkelijk is gekeken naar de urgentie van de investeringen. Immers het investeringsritme moet gelijk zijn aan onze financiële mogelijkheden. Een sluitende begroting is altijd het uitgangspunt. Daarnaast hebben wij gekeken naar mogelijkheden om projecten te temporiseren. Dit heeft er toe geleid dat projecten verschoven zijn tot na 2015. Wij verwachten dat deze projecten nog veel overleg- en voorbereidingstijd vragen of dat de huidige marktverwachtingen hun invloed op het tempo van het betreffende project doen gelden. .In het investeringsprogramma onderscheiden wij een aantal categorieën investeringen namelijk: 1. investeringen waarover al besluitvorming heeft plaatsgevonden 2. investeringen waarvoor in deze PPN wordt voorgesteld deze structureel te financieren. 3. investeringen die via incidentele middelen worden betaald en waarvoor in sommige gevallen nog externe bijdragen

voor worden gezocht 4. investeringen die wij nog niet in de periode 2012 t/m 2015 voorzien


Vooruit

3.1.1 Investeringen waarvan de financiering geregeld is.

Om een compleet beeld te schetsen van de te verwachten investeringen zijn hieronder de projecten aangegeven die we willen continueren en waarvan de voorbereidingen al in een zover gevorderd stadium zijn dat uitvoering op korte termijn kan plaats vinden. Hiervoor heeft de raad voorstellen ontvangen of krijgt deze nog op korte termijn.

Project totaalinvestering Bagijneweide (tekort) 1.400.000 Diezerpoort 2.810.000 Energie Breecamp Oost en Dieze Oost 1) 2.880.000 Roelenweg Oost (tekort) 4.000.000 Rodetorenbrug 2.000.000 Fietspad Hanzelijn 1.200.000 Hooge Laar 3.600.000 Wijthmen 1e fase Uitgangspunt grondexploitatie 0 Totaal 17.890.000 1) besluitvorming over € 750.000 BLS moet nog plaats vinden

3.1.2 Investeringen structureel te financieren

Deze investeringen hangen samen met onze wettelijke taak op het gebied van onderwijshuisvesting en met accommodaties zoals het Anker, Hedon en het openluchtbad. Bij het openluchtbad wordt rekening gehouden met de minimaal noodzakelijke investering om het gebruik van het openluchtbad te garanderen. Daarnaast loopt momenteel een bezwarenprocedure bij het rijk en is er een subsidieverzoek bij de provincie neergelegd. Positieve uitkomsten bieden de mogelijkheid om tot een meer uitgebreide aanpak te besluiten. Het totaalpakket omvat investeringen in de renovatie, restauratie van het monument en energiebesparing. Bij Hedon houden wij rekening met drie scenario’s, namelijk uitstel, uitbreiding en nieuw. In deze PPN zijn we uitgegaan van ons voorkeursscenario; uitbreiding. Nog voor de behandeling van de PPN zal de raad inhoudelijk over dit onderwerp spreken. Voorts is het ontwikkelingsprogramma Binnenstad opgenomen. De Spoorzone en de A28 knoop krijgen van ons eveneens prioriteit. Spoorzone is een omvangrijk project met een lange looptijd. Wij steken in op een onderverdeling van de Spoorzone in deelprojecten, zo houden we de beheersbaarheid zo groot mogelijk. Het eerste onderdeel gaat over de publieke investeringen samenhangend met de OV knoop, namelijk de verplaatsing van het busstation, de tunnel en het fietsparkeren. Het go-no go moment voorzien we eind 2012 en in 2015 dienen wij over de financiële ruimte te beschikken om daadwerkelijk te investeren. De knoop A 28- N340 verdient aan de noordrand van de stad de aandacht. Dit is een provinciaal project. Echter nu het er naar uitziet dat Ikea zich binnen afzienbare tijd op Hessenpoort zal vestigen, zal het kruispunt met de Kranenburgweg ook aangepakt moeten worden, evenals de verplaatsing van de Anningahof. Voor beide laatstgenoemde projecten zijn nog onvoldoende middelen vrijgemaakt. Wij streven naar uitbreiding van de structurele investeringsruimte in 2015. Hiervoor is onder andere een tweede bezuinigingsronde nodig. Nadrukkelijk kijken we naar die onderdelen waar onze stedelijke doelen samenvallen met die van de provincie en het rijk om daarmee investeringsmiddelen te bundelen en meer investeringsvermogen te krijgen. Wij zijn in overleg met andere partijen, met name de provincie, om hiervoor de noodzakelijke middelen bijeen te brengen. Dat vergt met name voor de Spoorzone een aanzienlijke eigen bijdrage. Wij willen hiervoor een extra structurele ruimte vrijmaken van € 3 mln.

project totaal Onderwijshuisvesting onderhoud 2.984.000 Onderwijshuisvesting brandveiligheid 1.400.000 Openluchtbad 2.800.000 Anker 6.300.000 Ontwikkelingsprogramma Binnenstad 2.000.000 Hedon 4.700.000 Knoop A28 – N340 incl. kruispunt Kranenburgweg en Anningahof 43.300.000 Spoorzone (publieke investering eerste fase) 142.000.000 Voorbereidingskosten PM totaal 205.484.000


Vooruit

3.1.3 Investeringen incidenteel te financieren en waarvoor nog bijdragen van derden worden gezocht.

Bij de volgende projecten willen we met name BLS- en ISV middelen inzetten. Binnen deze categorie vallen de onrendabele onderdelen van het Kraanbolwerk en het Katwolderplein. Wat het Kraanbolwerk betreft wordt voorgesteld om in tegenstelling tot eerdere besluitvorming het totale project uit de BLS middelen te betalen. Hetzelfde geldt voor de energieprojecten Breecamp oost en Dieze oost. Voor het Katwolderplein treffen wij een voorziening om de negatieve uitkomst van de grondexploitatie op te heffen.

project totaal Kraanbolwerk 10.000.000

(onrendabel) Katwolderplein 2.800.000

(tekort grex) Schellerdriehoek (2013) 220.000 totaal 13.020.000

3.1.4 Investeringen die niet in de periode 2012 t/m 2015 worden gedaan.

Van de volgende projecten zijn we van mening dat de ontwikkelingen op de markt nog niet zodanig zijn dat deze projecten voor 2015 om een investering vragen. In onze opinie kunnen deze projecten getemporiseerd worden. Op dit moment verwachten wij dat deze temporisering geen substantiële consequenties heeft. De projecten zijn in het investeringsprogramma uitvoerig toegelicht. overloopcapaciteit voortgezet onderwijs landschapsontwikkelingsplan Vechtcorridor/Vechtmonding Gebiedsgerichte verkenning A28 regio Zwolle Voorstadhalte Zwolle Zuid Locatieontwikkeling Wezenlanden Gebiedsontwikkeling Singelkwartier IJsselhallen Wijthmen 2e en volgende fasen Verlegging Kroesenallee Kruispunt Blaloweg – Hasselterweg Fietsroute Kamperweg - Hasselterweg

3.1.5 Samenvatting

In deze PPN vragen wij akkoord te gaan met de projecten onderwijshuisvesting, onderhoudsinvesteringen brandveiligheid, het openluchtbad, het Anker, Hedon en de Fundatie. Op korte termijn nadert het go no go moment van deze investeringen. Voor de gemeente betekent dit het volgende beslag op de structurele middelen plus 3mln. structureel voor de Spoorzone en de knoop A28.

2012 2013 2014 2015

onderwijshuisvesting onderhoudsinvesteringen -87 -174 -261 -348

onderwijshuisvesting: brandveiligheid -126 -126 -126 -126

openluchtbad -150 -150 -150 -150

Anker -184 -184 -184 -184

Hedon -650 -650 *

Fundatie -50 -50 -50

totaal lasten uit investeringsprogramma -547 -684 -1421 -1508 * Aan de raad presenteren wij drie scenario”s. Hier is uit gegaan van onze voorkeursvariant. Afhankelijk van het besluit van de raad wordt het bedrag aangepast. Bij de begroting 2011 hebben wij aangekondigd dat het budget ruimtelijke plannen niet voorziet in het voorbereiden van de grote investeringen en dat de hoogte van dat budget een relatie vertoont met de keuzes in het investeringsprogramma. (zie ook de beleidsrapportage) In ons incidenteel bestedingsvoorstel houden wij rekening in 2012 met € 1.705 miljoen, proceskosten voor de Binnenstad en de Spoorzone.


Vooruit

3.2 Investeringen in bestaand beleid Binnen het afgesproken beleid doen zich een aantal knelpunten voor. Deze doen zich vooral voor op sociaal maatschappelijk terrein. De belangrijkste hebben wij al aangekondigd in de begroting 2011. De sociale voorzieningen staan vanwege het rijksbeleid en de ontwikkelingen bij sociale zaken onder druk. Binnen onze financiële mogelijkheden willen wij het sociale beleid optimaal houden. In de notitie “ terugblikken en vooruitkijken op sociale zaken en werkgelegenheid” zijn de kaderstellende richtingen voor de verdere beleidsuitwerkingen op het terrein van SoZaWe neergelegd. Daarin is een doorkijk voor het brede Sociale domein gegeven. Dit is de richting voor de verdere toekomst waarbij het programma participatie de paraplu vormt. Wij willen een sociale stad zijn ook in financieel moeilijker tijden. In de nota hebben we op diverse terreinen beleidsnota’s in 2011 in het vooruitzicht gesteld. Knelpunten die passen binnen het collegeakkoord of zaken waarvan wij vinden dat die gecontinueerd moeten worden, hebben wij in onze integrale afweging meegenomen, waarbij tevens de uitgangspunten van de bezuinigingen zijn betrokken. Niet alle geplande investeringen zijn in dit hoofdstuk opgenomen. Want naast de voorgestelde bezuinigingen op het culturele beleidsveld, willen we daar ook investeren. Omdat deze gefinancierd worden uit het te bezuinigen bedrag, komen ze in het kader van deze perspectiefnota niet als afzonderlijke investering terug. Daarvoor verwijzen we naar de Cultuurnota, waarover de raad in maart 2011 meningsvormend heeft gesproken. Dan gaat het om de voortzetting van subsidie aan gezelschappen/productiehuis, het gemeentelijk aandeel in het steunpunt Amateurkunst, aandeel in coördinatie en projecten cultuureducatie, voortzetting van de zaalhuur Odeon/De Spiegel en een budget voor nieuwe initiatieven. Die nieuwe initiatieven worden de eerste twee jaren gefinancierd uit de vrijval van de Reserve Podiumkunsten. Voor een volledige beschrijving van de investeringen op cultuur, zie de cultuurnota.

3.2.1 Structurele investeringen in bestaand beleid

Sociaal domein € 2,5 mln.

Zoals we in de nota “terugblikken en vooruitkijken” hebben aangegeven zullen wij dit jaar een nieuwe nota armoedebeleid presenteren. Er ligt hier ook een relatie met schuldhulpverlening. Bovendien moeten we rekening houden met ontwikkelingen vanuit het rijk en moeten we keuzes maken ten aanzien van het participatiebeleid (reïntegratie, inburgering, educatie). Een en ander zal zijn beslag krijgen in de begroting 2012. Voor als nog houden we rekening met een tekort in het sociale domein van structureel € 2,5 mln. Bij de begroting 2012 zal bepaald worden hoe dit bedrag wordt ingezet.

Wmo € 800.000

In de septembercirculaire 2010 is een korting op het macrobudget van € 200 miljoen verwerkt. Voor Zwolle betekent dit een budgettaire teruggang van € 1,357 mln. In de rijksbegroting 2011 is een korting op het macrobudget van € 200 miljoen opgenomen. In 2011 zijn al een aantal beleidsaanpassingen doorgevoerd. In onderstaande grafiek is een overzicht van de maatregelen en de effecten daarvan op het tekort weergegeven. Deze maatregelen zijn vooralsnog niet voldoende om de teruggang volledig op te vangen.

0

500.000

1.000.000

1.500.000

2.000.000

2.500.000

3.000.000

Resterend tekort Wmo individuelevoorzieningen

Tekort (uitgangspunt opinienotanovember 2010 Raad)

Actualisatie Wmo budget

Europese aanbestedinghulpmiddelen

Invoeren eigen bijdrage

Afschaffen vrijstelling PGB

Taxivervoer Wezo

Herverstrekken douchezitjes

Aanpassen eigen bijdrage hh aanwerkelijke tarieven


Vooruit

De ambitie van de Wmo is dat iedere inwoner van Zwolle mee kan doen. Zelfredzaamheid, regie op eigen leven en daarmee het voorkomen van sociaal isolement zijn daarbij belangrijke begrippen. Daarbij is in de Wmo de zgn. ‘compensatieplicht’ vastgelegd. Niet meer het “recht” op een voorziening, maar het maatschappelijk resultaat staat centraal. Wanneer een inwoner van Zwolle beperkingen ondervindt, wordt samen met die inwoner gezocht naar oplossingen. Eerst wordt gekeken wat de inwoner of zijn of haar omgeving zelf kan oplossen. Biedt dit onvoldoende resultaat dan moet de gemeente ondersteuning bieden om de beperking te compenseren. In de praktijk wordt deze ondersteuning nog voor een groot deel ingevuld door het verstrekken van individuele voorzieningen Wmo. Het compenseren van de beperking om een bepaald maatschappelijk resultaat te bereiken kan ook op een andere wijze worden bereikt. Hierbij kan worden gedacht aan de inzet van vrijwilligerswerk, inzetten van algemene en collectieve voorzieningen en allerlei combinaties hiervan. Hierdoor kunnen arrangementen ontstaan die flexibel zijn in te zetten in aanvulling op dat geen wat de inwoner en zijn omgeving niet zelf kunnen oplossen. Bij deze werkwijze staat de eigen verantwoordelijkheid van de inwoner en het leveren van maatwerk centraal. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van initiatieven in de stad. En tenslotte moet dit leiden tot minder bureaucratie en uitvoeringskosten. Bovenstaande nieuwe werkwijze betekent dat wij als gemeente willen investeren in het beschikbaar maken van meer algemene en collectieve diensten zodat inwoners zelf, op basis van hun eigen behoefte, hun eigen ondersteuning kunnen regelen. Het beroep op individuele voorzieningen zal hierdoor minder worden. Wij willen daarom komen tot een algemene voorziening in Zwolle die diensten aanbiedt waardoor mensen worden ondersteund bij het voeren van hun huishouden in die situatie dat zij die activiteiten niet meer zelf kunnen uitvoeren (schoonmaken, klusjes e.d.). Dit heeft tot gevolg dat op termijn hulp bij het huishouden niet meer in de vorm van een individuele voorziening (met bijbehorende indicatiestelling) beschikbaar hoeft te worden gesteld. Als er een algemene voorziening is, kunnen inwoners zelf naar wens en behoefte deze ondersteuning/dienstverlening inkopen (algemeen gebruikelijk). Vanuit de Wmo dienen dan alleen nog die mensen gecompenseerd te worden die niet op eigen kracht hierin kunnen voorzien (door zware beperkingen en/of een laag inkomen). Dit voorstel wordt in 2011 uitgewerkt en aan de Raad ter besluitvorming voorgelegd. De contracten met de zorgaanbieders voor het uitvoeren van de hulp bij het huishouden lopen tot 2014. Vanwege de lopende contracten en het feit dat een algemene voorziening opgezet moet worden, kan in 2012 en 2013 bovenstaande ontwikkeling alleen gefaseerd geïmplementeerd worden. Vanaf 2014, als de contracten met de zorgaanbieders afgelopen zijn, kan de algemene voorziening voor de hulp bij het huishouden (HH1) breed ingezet worden waarmee besparingen gerealiseerd kunnen worden. Tot en met het jaar 2011 zijn extra uitvoeringskosten aan de afdeling IVW toegekend in verband met de sterk toegenomen vraag aan voorzieningen. Het proces van vereenvoudiging van werkwijze is in gang gezet en zal, samen met de gevolgen van ‘de kanteling’ binnen de Wmo op langere termijn leiden tot het terugdringen van uitvoeringskosten. Het invoeren van eigen bijdragen op meerdere typen voorzieningen in 2011 evenals de wettelijke verplichtingen Wet tegemoetkoming chronisch zieken (Wtcg) maken dat de werkzaamheden voor de afdeling vooralsnog toenemen. Naar aanleiding van een aantal na augustus 2010 bekend geworden ontwikkelingen heeft een actualisatie van zowel de prognoses als de begroting plaatsgevonden. Per saldo heeft dit geleidt tot een verlaging van het verwachte tekort in 2012 uit de opinienota van 2.9 miljoen naar € 0,8 miljoen. Door de storting van € 1,5 miljoen in de egalisatiereserve zijn de risico’s afgedekt. Na de zomer, voor de begroting, komen wij met voorstellen voor de aanpassing van de werking van de egalisatiereserves WMO en Inkomensbeleid.

Onderdeel 2011 2012 2013 2014 2015

Tekort Opinienota -2,9 -2,9 -2,9 -2,9 -2,9

Per saldo lager geraamde kosten 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2

Hoger budget WMO 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4

Incidenteel 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0

-1,3 -1,3 -1,3 -1,3 -1,3

Wegvallen incidenteel -1,0 -1,0 -1,0 -1,0

Doowerking besparingen 0,5 0,5 0,5 0,5

Algemeen gebruikelijk 0,2 0,5 1,0 1,0

Incidenteel voor overhead -0,1 -0,1

Afronding 0,1

-1,2 -1,7 -1,4 -0,8 -0,8


Vooruit

Vervoerskosten WEZO € 180.000

Bij de begroting 2011 is aangegeven dat het budget voor vervoerskosten Wezo niet toereikend is. Dit wordt nu verholpen.

Ketensamenwerking apparaatskosten SoZaWe € 500.000

Een aantal jaren geleden heeft het rijk aan de partners in de ketensamenwerking (UWV, gemeenten en CWI) een bezuinigingstaakstelling op de apparaatskosten opgelegd. Voor de gemeente Zwolle betekent dat € 500.000. Onder de huidige omstandigheden bij SoZaWe is het niet mogelijk om deze taakstelling te realiseren.

Ketencoördinatie huiselijk geweld € 84.000

Voor de uitvoering van de bestrijding van het huiselijk geweld hebben wij een ketenaanpak opgezet teneinde het huiselijk geweld vroegtijdig te kunnen signaleren en in een vroeg stadium de geweldspiraal te kunnen doorbreken. Deze lokale aanpak sluit aan op het frontoffice Steunpunt Huiselijk geweld (SHG), die in het kader van onze rol als centrumgemeente voor de regio IJsselland functioneert. Wij hebben regionaal afgesproken dat iedere gemeente zorg draagt voor een vorm van ketencoördinatie.

Veiligheidshuis persoonsgebonden aanpak € 50.000

Wij willen de persoonsgebonden aanpak continueren mede gelet op bestuurlijke afspraken in de Regio IJsselland en de voortrekkersrol van Zwolle bij het regionale Veiligheidshuis IJsselland. Met ingang van 2012 voert het rijk bezuinigingen door die betekenen dat er amper meer middelen voor het veiligheidsbeleid beschikbaar zijn. Hiertoe moet een groot aantal activiteiten worden stopgezet. De persoonsgebonden aanpak is de doorontwikkeling van het sociaal veiligheidsbeleid. Er wordt inzet gepleegd daar waar echt iets loos is door het koppelen van de strafrechtketen en de hulp/zorgketen. Deze aanpak is niet alleen van belang voor de beheersing van de openbare orde en overlast, maar heeft ook een duidelijke functie in de aansluiting op het zorgbeleid en de wijkaanpak. Daarmee is de persoonsgebonden aanpak een essentieel onderdeel van ons participatiebeleid.

Buurtbemiddeling € 55.000

Buurtbemiddeling werd tot vorig jaar gefinancierd met rijksgeld. Omdat buurtbemiddeling een succesvol voorbeeld is in het kader van samen maken we de stad willen wij deze activiteit doorzetten en maken hiervoor geld vrij. Het wegvallen van rijksmiddelen binnen het programma Veiligheid raakt direct de activiteiten van het wijkgericht werken. Vooral daar waar het gaat om leefbaarheid in de wijken. De integrale aanpak van overlast en de samenhang tussen preventieve maatregelen en repressieve maatregelen om overlast te bestrijden komen onder druk te staan. Onder de preventieve maatregelen die de leefbaarheid in wijken en het gevoel van veiligheid bevorderen valt de buurtbemiddeling. Buurtbemiddeling richt zich op het op vrijwillige basis oplossen van conflicten tussen buren. Inzet is te voorkomen dat conflicten escaleren en alleen met zwaardere juridische middelen kunnen worden opgelost. In die zin is het ook een voorliggende voorziening voor het meldpunt ernstige overlast. Dit in Zwolle inmiddels 15 jaar draaiende project wordt uitgevoerd door burgers die daarvoor getraind en begeleid worden vanuit Travers. In het evaluatierapport ‘Buurtbemiddeling in perspectief’ van het Centrum voor Criminaliteitpreventie en Veiligheid ( CCV) wordt dit instrument als efficiënt en effectief beoordeeld. Een alternatief na stopzetting lijkt niet voorhanden.

Dierenasiel € 10.000

In het verleden is incidenteel budget van € 25.000 toegekend voor het functioneren van het dierenasiel. In de praktijk blijkt dat dit budget structureel van aard moet zijn. Dat willen wij nu oplossen. De dekking komt via dieren welzijn (€ 15.000) en structureel nieuw beleid (€ 10.000)

Precario € 25.000

Naar aanleiding van het debat bij de begroting 2011 over het afschaffen van precario is onderzocht welke onderdelen in het kader van deregulering in aanmerking komen voor afschaffing. Op een aantal punten kan de regeldruk worden verminderd, zoals spoorstaven, beerputten, gebruik van gemeentewater, luifels en overkappingen, reclameobjecten, voertuigstandplaatsen en barbecues en straatfeesten. Het betreft precariosoorten die geen handhavend karakter hebben. Dat betekent dat er structureel € 25.000 minder inkomsten zullen zijn.


Vooruit

Stemmen met rood potlood € 50.000

Door het afschaffen van de stemcomputer zijn de kosten van de verkiezingen aanzienlijk gestegen. Stemmen met een potlood is aanzienlijk bewerkelijker waardoor de stemdistricten kleiner zijn geworden en er meer mensen en stemlokalen nodig zijn. Bovendien worden deze nu ook langer gebruikt, omdat het stemmen tellen veel meer tijd kost dan via de computer. Daarnaast zijn de kosten voor de aanschaf van stembiljetten en opslag en vervoer van stemhokjes gestegen. De extra kosten van de verkiezingen van 2010 zijn via de reserve gedekt, doch deze is nu volledig gebruikt. Daarom moeten we structureel meer uittrekken.

Basisregistratie € 42.000

Het beheer “basisregistratie adressen en gebouwen” (BAG) is een wettelijke taak en vormt een belangrijk schakel in het proces tussen burgerzaken, vergunningverlening, WOZ en handhaving. Bij de invoering is een businesscase opgesteld die voorzag in een inverdieneffect met ingang van 2010. Nu de basisregistratie een aantal jaren heeft gefunctioneerd, blijkt dat de beheerslasten te laag zijn ingeschat.

3.2.2 Meerjarig incidentele knelpunten

Ambulant jongerenwerk 2012 2013 2014 2015 € 100.000 100.000 100.000

Het koppelwerk dat door het ambulant jongerenwerk en de politie wordt uitgevoerd blijkt een effectieve en succesvolle aanpak in de bestrijding van overlast en het afglijden van jongeren in de richting van criminaliteit. Het rijk heeft aangekondigd dat met ingang van 2012 geen middelen voor het Veiligheidsbeleid meer beschikbaar worden gesteld. Gelet op het effect van het koppelwerk stellen we voor deze aanpak nog drie jaar voort te zetten. Daarna zullen wij bezien of voortzetting wenselijk is in het kader van jeugdzorgtaken.

Voortzetting beleid Antilliaanse Nederlanders 2012 2013 2014 2015 € 62.000 63.000

Wat betreft de inhoud van het gemeentelijk beleid voor Antilliaanse Nederlanders verwijzen we naar de nota “Beleid Antilliaanse Nederlanders in Zwolle”, die wij onlangs de raad hebben toegezonden. Voor dit beleid is vooralsnog voor twee jaar geld uitgetrokken in afwachting van de duidelijkheid over de financiering door het rijk, die wij in 2013 verwachten.

Millenniumdoelen 2012 2013 2014 2015 € 25.000 25.000 25.000

In het kader van de bezuinigingen is kritisch gekeken naar de effectiviteit van het beleid rondom ontwikkelingssamenwerking. Toekomstgericht zien we vooral kansen om via meer flexibele inzet Zwolse initiatieven op het gebied van ontwikkelingssamenwerking te blijven ondersteunen. In het kader van de bezuinigingen (hoofdstuk 4) wordt voorgesteld om het structurele budget ontwikkelingssamenwerking te schrappen. Daar staat tegenover dat wij voor de millennium doelen gedurende drie jaar middelen willen uittrekken. In 2014 kan voortzetting van die inzet bij de start van een nieuwe bestuursperiode opnieuw worden bezien.

Vluchtelingen werk 2012 2013 2014 2015 € 120.000 60.000 30.000

Bij de PPN 2011-2015 is besloten geen structurele subsidie voor de Stichting Vluchtelingenwerk Overijssel (SVO) meer beschikbaar te stellen. Voorheen werd deze bijdrage bekostigd uit de rijksbijdrage, die wij niet compenseren. Hierdoor moet SVO een belangrijk deel van haar activiteiten afbouwen. Wij hebben hiervoor een afbouwperiode van 2012 t/m 2014 ingesteld. In die jaren wordt de subsidie afgebouwd tot nul.

Fundatie 2012 2013 2014 2015 € 25.000 25.000 25.000

Eind mei heeft de raad een informatie nota ontvangen over de uitbreiding van de Fundatie. (zie ook het investeringsprogramma) Hierin is aangekondigd dat naast de verhoging van de structurele subsidie ook gedurende drie jaar een extra subsidie wordt verstrekt.


Vooruit

Zwolle Kampen netwerkstad (ZKN) 2012 2013 2014 2015 € 74.000 74.000 74.000

In 2010 hebben de drie partijen in ZKN afspraken gemaakt in de vorm van de Agenda ZKN 2010-2015. Na 2011 zijn in de meerjarenbegroting geen middelen meer beschikbaar voor het programmabureau dat de agenda coördineert en uitvoert. Gedurende de looptijd van de Agenda zijn middelen hiervoor uitgetrokken.


Vooruit

4. Bezuinigen

In dit hoofdstuk staan structurele bezuinigingsmaatregelen ad € 11 miljoen, incidentele maatregelen ad € 9,2 miljoen en de invulling op hoofdlijnen voor een volgende bezuinigingsopgave van € 8 miljoen centraal. De opdracht in het collegeakkoord om een bezuinigingspakket van € 11 miljoen vast te stellen, wordt met deze Perspectiefnota verantwoord. Over de invulling van het pakket is de raad met een separate nota geïnformeerd. In dit hoofdstuk is de tekst van de nota opgenomen, de voorstellen staan in bijlage vier. Vervolgens wordt aandacht besteed aan de doorlichting van projecten en reserves die een incidentele opbrengst kennen. Tegelijk is duidelijk dat we er met deze bezuiniging niet zijn. De vervolgopgave bedraagt € 8 miljoen. De financiële onderbouwing hiervan is gegeven in het tweede hoofdstuk. In de Inleiding en het strategische kader hebben we beschreven hoe we kijken naar een verdergaande bezuiniging vanuit de veranderende rol van de overheid. Hier geven we de richting aan de invulling van de vervolgopgave.

4.1 De vervolgopgave: naar een compacte overheid In het tweede hoofdstuk is het financiële kader voor de Vervolgopgave geschetst: we gaan uit van een aanvullende bezuinigingsopgave van € 8 miljoen, gelijkelijk verdeeld over beleid en bedrijfsvoering. Die opgave wordt enerzijds gevoed door lokale tekorten en anderzijds door het rijksbeleid zoals dat in het bestuursakkoord staat. Daarbij hanteren we als uitgangspunten dat de gemeente verantwoordelijk is voor het bestuur van de stad, daarbij staat de maatschappelijke opgave centraal en wordt een beroep gedaan op inwoners, bedrijven en instellingen om hun energie en deskundigheid voor Zwolle in te zetten. De verschuivende rol van de overheid is niet iets van de laatste jaren. Deze ontwikkeling voltrekt zich los van politieke invloeden. De manier waarop we invulling willen geven aan die nieuwe rol, is wél een politieke keuze. In Zwolle hebben we al ervaring opgedaan met een nieuwe rolinvulling waarbij overheid, bedrijven en instellingen elkaar steeds meer weten te vinden om samen slimme oplossingen te bedenken. De komende jaren werken we verder aan deze nieuwe relatie. We zien een verschuiving waar professionals in de stad steeds meer op de voorgrond treden. Bedrijven en instellingen krijgen een grotere stem en groter belang in het vormgeven van de stad, waarbij zij worden aangesproken op hun professionaliteit en we op uitvoeringsniveau samenwerking bevorderen. De gemeente is en blijft verantwoordelijk voor het besturen van de stad. De verschuiving van rollen betekent niet alleen een andere rol voor de gemeente, maar betekent ook dat partners een andere rol hebben. Het veld geeft een versnipperde aanblik met beleidsconcurrentie en een suboptimale samenwerking als gevolg; inwoners hebben soms te maken met vijf verschillende instellingen, waaronder de gemeente. In het tweede hoofdstuk is dit als beschreven onder “resultaat centraal”.

4.1.1 Beleid

Dat brengt ons bij de hoofdlijnen voor de invulling van de vervolgopgave op Beleid: Nu is het moment om de nieuwe verhoudingen neer te zetten; waar mogelijk doen we als overheid een stapje terug, we zijn terughoudend in “overnemen” en “zelf doen”. We gaan uit van de kracht van de inwoners, instellingen, bedrijven, regiogemeenten, provincie en rijk. Dat betekent minder ambtenaren aan de kant van de overheid en minder subsidie voor de instellingen. Door de subsidie op de instellingen fors terug te brengen, wordt de schaarste gecreëerd om een nieuwe verhouding neer te zetten. Daarbij hanteren we een aantal richtlijnen. We gaan terug naar de basis; is de activiteit een taak voor de gemeente? Of doen we meer dan waartoe we verplicht zijn? We streven naar efficiency in de beleidsuitvoering; welke winst kunnen we boeken door het wegnemen van beleidsconcurrentie, doublures of slimmer samenwerken? En we maken een beweging van individuele voorzieningen naar collectieve arrangementen; kan door inzet van meer collectieve arrangementen worden bespaard op relatief dure individuele voorzieningen, in welzijn, zorg en/of in andere programma’s? In deze beweging willen we uitvoering geven aan de motie van de raad om een takendiscussie te voeren. We zoeken actief de ontschotting tussen budgetten op, niet alleen binnen de gemeente, ook bij de rijksoverheid en in de samenwerking met onze partners in de samenleving. De ontschotting gaat binnen de gemeente gepaard met een ontdubbeling van beleidsfuncties. Ons streven is een reductie van 20% op beleidsfuncties. We realiseren ons dat de decentralisatie van rijkstaken gepaard gaat met formatiegroei. Deze beweging lijkt tegengesteld aan de formatiereductie die we nu nastreven. Maar ook bij te decentraliseren taken op het terrein van werk, zorg en jeugd is een terugtredende overheid ten gunste van het eigen initiatief van inwoners en instellingen noodzakelijk.


Vooruit

Samengevat:

Indicatie opbrengst Beleid (bedragen x 1000)

- formatiereductie Beleid 1.000

- bezuiniging gesubsidieerde instellingen 3.000

- sportaccommodaties pm

Geraamde opbrengst 4.000

4.1.2 Bedrijfsvoering

We streven naar optimale samenwerking met (keten)partners als Locosensus en andere overheden, we verzilveren de synergievoordelen op het terrein van de bedrijfsvoering in ZKN-verband (Kansen voor Partnerschap), we blijven inzetten op lean-processing en benutten de kansen van Het Nieuwe Werken. We zien nog meer voordelen in een scherpere inkoop en het digitaliseren van archieven. Door te investeren in deze trajecten, kunnen we een structurele besparing realiseren op de formatieomvang. We wachten niet tot het zover is, maar maken werk van de compacte overheid. In vervolg op de management reductie bereiden we nu een verdere formatiereductie voor op beleidsfuncties (beleid) en overige ondersteunende functies (bedrijfsvoering). In 2015 is onze organisatie ten opzichte van het jaar 2011 met circa hondertwintig formatieplaatsen afgenomen ten opzichte van het bestaande werkpakket. Decentralisatie en regionalisering kunnen andere effecten bewerkstelligen.

Indicatie opbrengst Bedrijfsvoering (bedragen x 1.000)

- formatiereductie 3.000

- treasury 250

- Inhuur 750

totaal 4.000 Implementatiebudget Om de bezuinigingsopgave van € 8 miljoen te realiseren en de implementatie van de Decentralisatiedossiers voor te bereiden maken we kosten. Omdat kosten voor de baat uitgaan, of omdat we tijdelijk extra menskracht nodig hebben om deze omvangrijke klus te klaren. Om een structurele besparing te realiseren, hebben we éénmalig middelen nodig; wij vragen een budget van € 1 miljoen, waarover wij rapporteren bij de producten in de beleidscyclus. Het gevraagde budget is verwerkt in het incidentele perspectief in hoofdstuk twee. Frictiekosten die ontstaan door de formatiereductie zijn niet in het budget van € 1 miljoen begrepen. Daarop wordt teruggekomen als de effecten van de formatiereductie zijn vertaald in strategische personeelsplannen.

4.2 Operatie 4+4 In 2009 werd duidelijk dat de economische recessie zorgde voor dalende inkomsten. Enerzijds kondigde het Rijk kortingen op het gemeentefonds aan, anderzijds daalden de lokale inkomsten uit vastgoedontwikkelingen. De organisatie kreeg de opdracht van het college om bezuinigingsideeën uit te werken. Het college wilde daarmee de basis leggen voor een bezuiniging van € 8 miljoen. In februari 2010 overhandigde het college deze ideeën aan de toenmalige lijsttrekkers. Bij de start van dit college bleken de vooruitzichten verder verslechterd en werd de bezuinigingstaakstelling verhoogd met € 3 miljoen. Een totaal van € 11 miljoen waarvan € 5 miljoen gevonden moet worden binnen de gemeentelijke bedrijfsvoering en € 6 miljoen op het gemeentelijk beleid. Vorig jaar heeft de raad een aantal concrete maatregelen vastgesteld met een omvang van € 2,2 miljoen. Deze maatregelen zijn financieel verwerkt. Om echter tot de benodigde bezuinigingen te komen voor 2012 en de jaren daarna, zijn verdere maatregelen nodig. Deze zijn door het college uitgewerkt. De rapportage over de maatregelen is aan de raad verstrekt, u vindt z ze als bijlage bij deze perspectiefnota. Soms is de maatregel inhoudelijk geactualiseerd, dan is dat met een nb in de toelichting aangegeven. Dat geldt bijvoorbeeld voor de invulling van de taakstelling Jeugd ad € 150.000. Bij de perspectiefnota 2011-2014 zijn de bezuinigingsideeën uit 2010 onderverdeeld in drie categorieën: 1) concrete maatregelen, 2) prioritair zoekgebied en 3) secundair zoekgebied. De concrete maatregelen hadden betrekking op eenvoudig te realiseren voorstellen of voorstellen met een breed politiek draagvlak. Voorbeelden zijn een verminderde bijdrage aan de veiligheidsregio, bezuinigingen op Beheer Openbare Ruimte (die overigens nog nadere invulling vragen) en het verhogen van de sporttarieven. Deze maatregelen zijn bij de begroting 2011 door de raad vastgesteld. Het prioritair zoekgebied bestrijkt een breed scala aan gemeentelijke beleidsonderwerpen. Het terugbrengen van de gemeentelijke bijdrage aan welzijnsinstellingen, het bezuinigen op Cultuur, en het afbouwen van de gemeenteljike subsidie aan de stadswachtenorganisatie zijn een paar voorbeelden. Bij de bezuiniging op cultuur hebben we voor een deel uitvoering


Vooruit

gegeven aan de motie van de raad om te bezuinigen op de bedrijfsvoering van gesubsidieerde instellingen. We betrekken de motie opnieuw bij de hiervoor beschreven vervolgopgave. Bezuinigingen in het secundair zoekgebied kunnen alleen op steun rekenen als het om een effectievere of efficiënter inzet van middelen gaat. Armoedebestrijding en Zorg zijn voorbeelden binnen het secundair zoekgebied. In oktober 2010 heeft de raad een debat gevoerd over de bezuinigingen. Daarbij heeft de raad aangegeven de dialoog met de partners in de stad belangrijk te vinden. Bij uitwerking van de maatregelen is daarop ingegaan. De actuele stand van zaken is dat het structurele perspectief sluitend is.

2011 2012 2013 2014

Taakstelling Collegeakkoord inhoudelijke bezuinigingen

500 3.500 5.500 6.000

Totaal inhoudelijke bezuinigingsmaatregelen 1.205 3.470 4.809 5.900

Bezuiniging Raad 0 50 100 100 Totaal bezuinigingen

1.205 3.520 4.909 6.000

SALDO inhoudelijke bezuinigingen 705 20 -591 0 Taakstelling Bezuinigingen bedrijfsvoering 1.000 3.000 5.000 5.000

Bedragen x 1000 Niet alle bezuinigingsopties uit de 4+4 bundel bleken haalbaar. Een aantal maatregelen is daarom geschrapt of gewijzigd. Omdat de bezuinigingsopdracht taakstellend is vastgelegd in het meerjarenperspectief, zijn aanvullende maatregelen geformuleerd. Sinds het debat in oktober 2010 over de inhoudelijke bezuinigingssuggesties zijn er soms wijzigingen binnen de voorstellen geweest. Bijvoorbeeld de cultuurnota en de invulling van de taakstelling voor de welzijnsinstellingen, hierover is de raad separaat geïnformeerd. Bezuiniging Raad De raad heeft ook gekeken naar mogelijke bezuinigingen bij de raad en de griffie zelf. Dit heeft tot de volgende voorstellen geleid: 1) afschaffen van de wachtgeldregeling voor raadsleden, 2) afschaffen van schriftelijke verslaglegging (alleen nog beeldverslag), 3) vermindering van de ICT-vergoeding en 4) meer digitaal, minder papier. Deze besluiten leiden tot een structurele bezuiniging van €50.000 in 2012, oplopend naar €100.000 in 2013/2014. Bedrijfsvoering Naast de €6 miljoen inhoudelijke bezuinigingen is er in het voorjaar van 2010 ook gestart met de voorbereiding voor een bezuiniging van €5 miljoen op de bedrijfsvoering. Pijlers hierbij waren: reductie management verbetering van processen terugdringen van facilitaire kosten samenwerking met partners. De organisatie ligt op koers bij de realisatie van de geplande maatregelen.

4.3 Incidentele Bezuinigingen In de zoektocht naar geld om de Zwolse ambities waar te blijven maken zijn ook de incidentele kredieten tegen het licht gehouden. Zijn er projecten of onttrekkingen uit de reserves die misschien gestopt kunnen worden of goedkoper kunnen worden ingevuld? Naar aanleiding van deze doorlichting stellen wij bij een aantal kredieten voor deze (gedeeltelijk) te stoppen en terug te laten vloeien naar de algemene middelen. Deze kredieten zijn onder te verdelen in vier categorieën: 1. projecten waarvan wij na een inhoudelijk afweging voorstellen om deze projecten te beëindigen. 2. daarnaast zijn er maatregelen uit de 4+4 operatie waarvan de besparing niet structureel was, maar incidenteel 3. projecten die (bijna) aflopen en waarbij niet het gehele budget nodig is om het projectdoel te behalen. (bijlage 3). 4. geraamde investeringen die goedkoper uitvallen.(bijlage 3). De beëindiging of wijziging van onderstaande kredieten levert in totaal een vrijval op van € 9,2 mln., waarvan € 8,2 is verwerkt in het incidenteel perspectief en € 1,0 mln. in het structureel perspectief. De vrijval in het structureel perspectief komt tot uiting in lagere kapitaallasten ad € 0,1 mln. Alle projecten waarvan het college voorstelt ze te (gedeeltelijk) te beëindigen staan in deze paragraaf weergegeven. Bij de projecten met een inhoudelijke afweging staat deze afweging bondig weergegeven. Hetzelfde geldt voor de 4+4 maatregelen die een incidentele besparing genereren. Bij zowel de projecten die niet het gehele krediet nodig hebben als de goedkopere geraamde investeringen blijft het inhoudelijke doel van het krediet ongewijzigd. Daarom is daar geen motivatie per onderdeel uitgewerkt.


Vooruit

Projecten met een inhoudelijke afweging

restantbedrag deelgebieden Hasselt-Zwolle € 17.000

Binnen dit deelgebied is de aanleg van de Natuurbuffer Agnietenberg in uitvoering. Dat betreft het herstel van een natte zone op de grens van de camping Agnietenberg en het natuurgebied van Landschap Overijssel. Hiervoor is een subsidie van de provincie en het waterschap toegezegd tgv totaal €55.000 en de gemeentelijke bijdrage is ook €55.000. Van de totale €110.000 is inmiddels bijna €40.000 besteed, de rest volgt in het komend uitvoeringsseizoen. Daarnaast is er een restantkrediet van € 22.000 voor de buurtschap Langenholte (landschapsbouw). Landschapsbouw was ooit opgezet als project in deelgebied Hasselt Zwolle, maar is niet succesvol geworden a.g.v. het ontbreken van geschikte objecten. Door het beëindigen van de landschapsbouw wordt er €17.000 bespaard.

ontwikkeling ZKN onderdeel economie € 30.000

Dit krediet heeft als doel om in het kader van de programmalijn economische ontwikkeling Zwolle Kampen Netwerkstad, haalbaarheidsonderzoeken op te starten voor het valorisatieprogramma en de kansrijke economische clusters logistiek en health and care. Door minder te doen onderzoek blijven er mogelijkheden tot het bereiken van multiplier effecten op mogelijke investeringen liggen en kan er tevens een besparing worden gerealiseerd.

woonschepen € 70.000

Het beoogde doel van dit project was de aanleg van drie nieuwe ligplaatsen voor woonschepen in Nieuwe Vecht (Philosofenallee) Bij de bewoners van de Philosofenallee is er echter geen draagvlak voor nog meer woonschepen in de Nieuwe Vecht. Een verkenning van andere mogelijke locaties heeft geen concrete resultaten opgeleverd, daarom kan dit project beëindigd worden. collegebesluit eind 2010: JOGG t/m 2013 laten vrijvallen € 35.000 (x3) In eerste instantie was er tot en met 2013 70.000 per jaar voor JOGG beschikbaar. Eind 2010 is echter besloten dat in verband met externe financiering en ruimte in de eigen begroting het project met minder incidentele middelen uitgevoerd kan worden. Het projectdoel blijft ongewijzigd.

amendement begr nov 2010:bestedingsvoorstel wijkacc. € 30.000

Bij het vaststellen van de begroting van 2011 heeft de raad de voorgestelde 30.000 ten behoeven van wijkaccommodaties verworpen. Deze gelden vallen daarom vrij voor de algemene middelen.

vrijvallende middelen reserve volkshuisvesting € 160.000 + 105.000

+1.395.000 Naast startersleningen worden via dit fonds incidenteel ook laagrentende leningen verstrekt aan instellingen/corporaties. In de komende jaren 2013 t/m 2016 vindt de aflossing van de in deze categorie in het verleden verstrekte leningen plaats. Het gaat daarbij om een totaal bedrag aan aflossingen van € 160.000 in 2013 oplopend naar € 1.660.000 in 2015/2016 (hierbij gaat het voor € 1,3 mln om een in het verleden verstrekte lening aan corporatie SWZ tbv studentenhhuisvesting). De gemeente heeft een vrije keus wat betreft de nieuwe bestemming van de af te lossen bedragen. Het college stelt voor de vanaf 2013 beschikbaar komende vrije ruimte (via aflossing van verstrekte leningen aan instellingen) binnen de reserve toe te voegen aan de algemene middelen. Bestedingsdoelen op het terrein van volkshuisvesting zullen worden betrokken bij de integrale afweging van de inzet van de beschikbare algemene middelen.

vrijvallende wijkbudgetten € 200.000

Het ministerie van WWI heeft tegen eerdere verwachting in voor 2011 financiële middelen beschikbaar zijn gesteld die inzetbaar zijn voor de wijkbudgetten Deze middelen kunnen we gespreid inzetten over de jaren 2011, 2012 en 2013. De WWI middelen zijn afdoende om het gestelde beleid te realiseren en daarom kan gemeentelijk krediet ten behoeven van de algemene middelen worden vrijgegeven.


Vooruit

Incidentele opbrengsten uit de 4+4 operatie

schrappen middelen geluidoverlast € 150.000 (x2)

De top drie van knelpunten is in samenwerking met Wijkzaken en een beperkt budget verbeterd. De overige kleine knelpunten zijn aanvaardbaar. Daarom kan het resterende budget van 150.000 in 2012 en 150.000 in 2013 komen te vervallen.

gratis openboer vervoer € 190.000

Het plan om gratis OV voor ouderen op of onder de 115% bijstandsnorm te realiseren is een initiatief van de vorige raad. B&W wil schrappen in het kader van de bezuinigingen.

vrijvallende middelen doorstroming openbaar vervoer € 450.000

Voor de doorstroommaatregelen op korte termijn is bij de PPN 2010 € 500.000 ter beschikbaar gesteld als gemeentelijke cofinanciering van de bijdrage vanuit de provincie ad € 500.000. Op basis van uitgewerkte ramingen zijn de kosten inmiddels lager ingeschat nl. op € 780.000. Bovendien heeft de provincie een beschikking afgegeven voor € 730.000, zodat € 450.000 kan vrijvallen.

korting projectsubsidies monumenten € 12.000 (x3) korting begrotingspost onderhoud niet verhuurde monumenten € 25.000 (x3)

In de afgelopen jaren zijn vele restauraties uitgevoerd. De betreffende monumenten verkeren in een dusdanige staat van onderhoud dat de komende jaren het onderhoud kan worden versoberd zonder dat de kwaliteit van de monumenten in het geding komt. Daarom kunnen de incidentele middelen in 2012, 2013 en 2014 komen te vervallen.

bijdrage uit reserve onderhoud sportaccommodaties € 25.000 (x3)

Een aantal sportaccommodaties verkeren in een dusdanige staat van onderhoud dat de komende jaren het onderhoud kan worden versoberd zonder dat de kwaliteit van de accommodaties in het geding komt. Daarom kunnen de incidentele middelen in 2012, 2013 en 2014 komen te vervallen.

bijdrage uit reserve onderhoud verhuurde panden € 171.000 (x3)

Gedurende de afgelopen jaren is het onderhoud aan de verhuurde panden grondig uitgevoerd. De betreffende monumenten verkeren in een dusdanige staat van onderhoud dat de komende jaren het onderhoud kan worden versoberd zonder dat de kwaliteit van de monumenten in het geding komt. Daarom kunnen de incidentele middelen in 2012, 2013 en 2014 komen te vervallen.


Vooruit


Vooruit

Bijlage 1 Financiën

Deze bijlage bestaat uit de volgende onderdelen. A. Specificatie uitkomsten meerjarenraming 2012 t/m 2015 B. Financieel technische uitgangspunten 2012-2015 C. Toelichting op stelpost onderuitputting kapitaallasten PPN 2012-2015 D. Gevolgen regeerakkoord, inclusief concept bestuursakkoord

A. Specificatie uitkomsten meerjarenraming 2012 t/m 2015

versie dd 19-5-2011

2012 2013 2014 2015

(bedragen x 1.000 euro)

Doorwerking resultaat voorgaande jaren:

1a Doorwerking vanuit voorgaande jaren

- uitkomst begroting 2011 1.905 1.905 1.905 1.905

- actuele doorwerking posten 2011

1. hogere opbrengst OZB 1.200 1.200 1.200 1.200

2. algemene uitkering 200 200 200 200

3. budget beeldende kunst (dubbel geraamd) 150 150 150 150

1b Herijking / structureel nieuw beleid vorige raadsperiode

- verlaging subsidies i.r.t. cultuurhuis 5 5 5 5

- lasten nieuw zwembad -462 -1.187 -1.187 -1.187

2.998 2.273 2.273 2.273

Rijksbeleid:

2. Algemene uitkering Gemeentefonds:

a. Accres o.b.v. decembercirculaire 2010

a1. Ingeschatte accrestoename vanaf 2012 -83 503 3.224 4.416

a2. herinvoering behoedzaamheidsreserve 0 -525 -525 -525

b. vrijval integratie-uitkering WUW tgv alg. uitk. (saldo) 20 47 48 49

c. overgangsmaatregel ISV -17 -17 -17 -17

d. gevolgen afschaffing gebruikersdeel ozb woningen:

- afbouw suppletie-uitkering ozb 0 0 0 0

e. suppletie-uitkering herverdeelstelsel per 1-1-2011 -198 -198 -198 -198

f. technische correcties GF en mutaties rijkstaken (zie 3) -82 335 241 325

g. afloop verfjiningsuitkering rioleringen (t/m 2013) -15 -18 -18 -18

h. Integratie-uitkering WMO (nominale index) 200 400 600 800

3. Corresponderende posten a.g.v. rijkstaken c.a. 0 0 0 0

-175 527 3.355 4.832

Groei van de stad:

4. Volume toename onroerende zaakbelasting 356 973 1.385 1.846

5. Algemene uitkering:

a. volume toename 666 1.116 1.841 2.752

b. correctie a.g.v. landelijke volumegroei -416 -918 -1.255 -1.851

(ontwikkeling uitkeringsbasis)

6. Stadsuitbreiding:

a. lasten a.g.v. vastgestelde grondexploitaties (cat. A) -199 -347 -528 -742

b. stelpost wijkgebonden basisvoorzieningen (cat. B) -9 -19 -32 -48

c. volumegroei van verplichte bijdr. aan derden (cat. C) -22 -46 -78 -117

d. gesaldeerde volume-effecten a.g.v. wettelijke taken -860 -1.282 -1.136 -1.180

en/of vastgestelde gem. verordeningen (cat. D)

e/f stelposten inbreiding/herstructureing en overige (cat E/F) -127 -167 -179 -249

-611 -690 18 411


Vooruit

2012 2013 2014 2015

(bedragen x 1.000 euro)

Overige gemeentelijk bestaand beleid:

7. Nominale ontwikkelingen:

a. inflatie-correctie gemeentelijke tarieven 826 1.449 2.092 2.756

b. trendmatige loon- en prijsaanpassingen -2.956 -5.898 -8.832 -11.829

b1 afbouw gemeentelijke FPU 190 470 630 750

b2 Gevolgen CAO voor FLO en 2e loopbaanbeleid 10 -60 50 50

c. rentemutaties 0 -250 -250 -250

d. onderuitputting rente en afschrijving 1.520 20 -480 -480

8. Investeringslasten:

a. autonoom vrijvallende kapitaallasten (netto) 450 950 1.550 1.950

b. lasten vervangingsinvesteringen onderwijs -55 -111 -168 -226

c. lasten vervangingsinvesteringen (excl. onderwijs) -311 -631 -960 -1.299

d. lasten verplichte investeringen Onderwijswet -103 -208 -315 -422

9. Afbouw dekkingsreserve tekortdekking (regulier) -120 -141 -141 -141

10. Afbouw winstafdracht parkeren (t/m 2013) -100 -182 -182 -182

11. Afbouw reserve afkoop LVS/WI -30 -60 -90 -120

12. Aframen eenmalige verhoogde storting voorz. v/m raadsleden 58 58 58 58

13. Aframen eenmalige desintegratiekosten recreatie regio 27 27 27 27

14. Hoger dividend Essent 60 60 60 60

15. Fasering bouwleges naar 100% kostendekkendheid 0 200 415 415

-534 -4.307 -6.536 -8.883

Totaal bestaand beleid 1.678 -2.197 -890 -1.367

B. Financieel technische uitgangspunten 2012-2015

. 2012 2013 2014 2015

Loonkosten (salarissen en werkgeverslasten) 1,75% 1,75% 1,75% 1,75%

Index prijsstijging (pBBP) * 2,0% 2,0% 2,0% 2,0%

Index subsidiecontracten 1,8% 1,8% 1,8% 1,8%

Inflatiecorrectie gemeentelijke tarieven ** 2,6% 1,9% 1,9% 1,9%

Rente lang geld 4,6% 5,0% 5,0% 5,0%

Af: in te zetten voor investeringsprogramma 2,5% 3,5% 3,5% 3,5%

Toename woningen (netto: jaar n-1) 450 500 650 800

Toename aantal inwoners (jaar; n-1) 900 1000 1300 1600 * = prijsindex voor Bruto Binnenlands Product (deze index wordt ook toegepast op de rijksbegroting) ** = in 2011 is geen inflatiecorrectie toegepast, de nacalculatie over 2011 is in het percentage voor 2012 verwerkt.


Vooruit

C. Toelichting op stelpost onderuitputting kapitaallasten PPN 2012-2015.

Inleiding. De stelpost onderuitputting kapitaallasten (rente en afschrijving op investeringen) is een negatieve uitgaafstelpost die wordt opgevoerd omdat er jaarlijks gemeentebreed onderbesteding op de budgetten voor kapitaallasten plaatsvindt. Deze onderbesteding is met name het gevolg van de administratieve verwerking van de kapitaallasten en latere oplevering (door diverse oorzaken) van de geplande investeringen. De onderbesteding vanuit de administratieve verwerking is gebaseerd op de volgende gemeentelijke afspraken: de toegekende budgetten worden in het startjaar van investeren in de begroting verwerkt de afschrijving over economische investeringen (oa. gebouwen en overige verhandelbare objecten start in het jaar na

oplevering de afschrijving over maatschappelijke investeringen (o.a. wegen, openbare ruimte) vindt direct vanaf het jaar van

investeren plaats, bij een geringe investering in het jaar kan het voorkomen dat ook slechts een deel van het geraamde afschrijvingsbedrag wordt afgeboekt. (Boekwaarde < nul wordt niet toegestaan.)

de aan de investeringen toe te rekenen rente vindt plaats over de boekwaarde per 1-1. De verwerking van de kapitaallasten in de begroting is als volgt: per programma worden de geraamde kapitaallasten van de nieuwe en vervangingsinvesteringen geraamd. Vervolgens wordt er van concernwege onder de stelposten op programma financiering en algemene dekkingsmiddelen een correctiepost voor de verwachte onderbesteding geraamd. Voor – of nadelen worden jaarlijks bij de Berap gemeld. Budgetten stelpost onderuitputting kapitaallasten in PPN 2012-2015 In de begroting 2011 was in totaal voor onderuitputting op rente en afschrijving € 1,98 mln. geraamd. Bij de berap 2011 is gemeld dat de onderuitputting € 1,3 mln. hoger uit komt. Op basis van de actuele situatie omtrent de restantkredieten, de beschikbare stelposten voor vervangingsinvesteringen en de nieuwe investeringen (investeringsprogramma en stadsuitbreiding) is een reële inschatting gemaakt van de in 2012 t/m 2015 te verwachten onderuitputting op de kapitaallasten. Op basis van de actuele situatie is in de PPN 2012-2015 rekening gehouden met de volgende budgetontwikkeling: 2011: 1.980.000 2012: 3.500.000 + 1.520.000 2013: 2.000.000 - 1.500.000 2014: 1.500.000 - 500.000 2015: 1.500.000 - 500.000 Wij verwachten – mede op basis van ervaringen van de afgelopen jaren – dat een jaarlijks niveau van € 1,5 mln. reëel is. Nadere toelichting op de budgetten: De hogere onderuitputting in 2012 is vooral het gevolg van latere oplevering dan geraamd van lopende onderwijsinvesteringen en in 2012 beschikbare budgetten voor kapitaallasten (o.a. investeringsprogramma, stadsuitbreiding onderwijs) waarvan de lasten in een later jaar ontstaan. Vanaf 2013 wordt het budget behoorlijk naar beneden bijgesteld om in 2014 uit te komen op het reëel te verwachten niveau van € 1,5 mln. In investeringsbedragen komt dit overeen met de verwachting dat er jaarlijks ca. € 15 mln. aan investeringsruimte later dan in de begroting verwerkt wordt opgeleverd. Op de volgende bladzijde is een nadere onderbouwing van de budgetten opgenomen.


Vooruit

Inschatting onderuitputting kapitaallasten tbv PPN 2012-2015

2012 Investering Budget/ Vrijval Vrijval Vrijval

stelpost rente 5% afschr 4% kap.l 9%

Reële kans op onderuitputting in 2012:

Doorschuif restantkredieten 2010 naar 2012,

inschatting dat niet alles in 2011 wordt geïnvesteerd.

minimaal 50% van € 24 mln. 12.000.000 552.000 480.000 1.032.000 1)

Doorschuif investeringen/stelpost 2011, stel 50% 760.000 420.000 340.000 760.000

Stelposten kap.lasten OHV 2012:

- Stadsuitbreiding 709.000 400.000 309.000 709.000

- vvi + wettelijk 158.000 90.000 68.000 158.000

- investeringsprogramma 2012-2015 2.146.000 213.000 98.716 114.284 213.000

Overige:

- stelpost vvi (excl. onderwijs) 311.000 120.000 90.000 210.000 2)

- Brandweerpost noord 292.000 162.000 130.000 292.000

- nieuw zwembad 462.000 100.000 0 100.000

- Investeringsprogramma:

- Het Hoge Laar 3.600.000 360.000 165.600 194.400 360.000

- Openluchtbad 1.500.000 150.000 69.000 81.000 150.000

- Anker 2.555.000 184.000 117.530 66.470 184.000

2.294.846 1.873.154 4.168.000

Geraamde stelposten onderuitputting kap.lasten -1.440.000 -540.000 -1.980.000

Resultaat 854.846 1.333.154 2.188.000

Incidentele verhoging stelpost onderuitputting 2012 -660.000 -860.000 -1.520.000 3)

Verwacht voordeel onderuitputting 2012 194.846 473.154 668.000

1) 50% van onderwijshuisvesting wordt in 2012 of later opgeleverd

2) exclusief maatschappelijke investering € 101.000

3) totaal budget onderuitputting komt in 2012 uit op € 3.500.000




Doorschuif restantkredieten 2010 naar 2013, omdat

inschatting dat 20% nog niet is geïnvesteerd 5.000.000 250.000 90.000 340.000 1)

Doorschuif investeringen/stelpost 2011, stel 25% 300.000 160.000 140.000 300.000 1)


- Stadsuitbreiding stel 50% 350.000 200.000 150.000 350.000

- vvi + wettelijk stel 50% 80.000 45.000 35.000 80.000

- investeringsprogramma 2012-2015 stel 50% 170.000 95.000 75.000 170.000

Overige 2012:

- stelpost vvi (excl. onderwijs) stel 0% 0 0 0

- Brandweerpost noord stel 0% 0 0 0

- Investeringsprogramma:

- Het Hoge Laar stel 0% 0 0 0 0

- Openluchtbad stel 0% 0 0 0 0

- Anker stel 0% 0 0 0 0


- Stadsuitbreiding 176.000 100.000 76.000 176.000

- vvi + wettelijk 161.000 90.000 71.000 161.000


Vooruit

Vervolg 2013 Investering Budget/ Vrijval Vrijval Vrijval


- investeringsprogramma 2012-2015 87.000 50.000 37.000 87.000

Overige 2013:


- nieuw zwembad 725.000 0 0 0

- nieuwe investeringsruimte pm 100.000 50.000 150.000

1.210.000 814.000 2.024.000


Resultaat -230.000 274.000 44.000

Incidentele verhoging stelpost onderuitputting 2013 240.000 -260.000 -20.000 3)

Verwacht voordeel onderuitputting 2013 10.000 14.000 24.000

1) m.n. onderwijshuisvesting






Doorschuif restantkredieten 2010 naar 2013, omdat

inschatting dat alles in 2012 is geïnvesteerd. 0 0 0 0

Doorschuif investeringen/stelpost 2011, stel 0% 0 0 0 0









Overige 2013:

- stelpost vvi (excl. onderwijs) stel 0% 0 0 0 0

- Investeringsprogramma: 0

- Hedon stel 100% 440.000 260.000 180.000 440.000


- Stadsuitbreiding 0 0 0 0 0

- vvi + wettelijk 162.000 90.000 72.000 162.000

- investeringsprogramma 2012-2015 87.000 50.000 37.000 87.000

Overige 2014:


- nieuwe investeringsruimte pm 100.000 50.000 150.000

909.000 640.000 1.549.000


Resultaat -531.000 100.000 -431.000

Incidentele verlaging stelpost onderuitputting 2014 440.000 40.000 480.000 2)

Verwacht voordeel onderuitputting 2014 -91.000 140.000 49.000



Structureel niveau van € 1,5 mln. lijkt redelijk, gelet op ervaringscijfers van de afgelopen jaren en het gegeven

dat nieuwe investeringen via structurele dekking gefinancierd zullen worden, omdat incidentele middelen ontbreken.


Vooruit

D. Gevolgen regeerakkoord, inclusief concept bestuursakkoord

(bedragen cumulatief x € 1 mln.)

Landelijk Zwols aandeel

bedrag 2011 2012 2013 2014 2015 na 2015

A. Kortingen:

Kortingen via gemeentefonds

Regionale uitvoeringsdiensten structurele korting ad € 100 mln. komt te vervallen

Normering lokaal inkomensbeleid (vanaf 2012) -40 -0,32 -0,32 -0,32 -0,32 -0,32

Schuldhulpverlening (vanaf 2012) -20 -0,16 -0,16 -0,16 -0,16 -0,16

Minder politieke ambtsdragers (vanaf 2015) -110 -0,77 -0,77

Efficiencykortingen bij decentralisatie

Jeugdzorg (vanaf 2015 gefaseerd) -300 -0,56 -2,10

AWBZ dagbesteding/begeleiding naar WMO (vanaf 2013/2014)

-140 -0,98 -0,98 -0,98

(Afspraak bestuursakkoord korting 5%, kan > of < 140 mln. zijn.)

Werken naar vermogen:

- Ontschotten WWB, Wajong, WSW (vanaf 2012 gefaseerd)

-500 -3,12 -3,82 -4,84 -5,39 -3,90

- Beperken nieuwe instroom WSW (vanaf 2014 gefaseerd)

-650 -0,20 -0,65 -4,23

Stopzetten/verlaging specifieke uitkeringen

Montfransgelden (vanaf 2012) -80 -0,86 -0,86 -0,86 -0,86 -0,86

ISV/BLS (vanaf 2015) -230 -1,61 -1,61

Kortingen al in Miljoenenota aangekondigd:

Re-integratie (vanaf 2012) -253 -1,67 -1,58 -1,97 -1,97 -1,97

Inburgering (vanaf 2011 gefaseerd) -333 -0,27 -0,76 -1,52 -1,92 -1,92 -1,92

Korting WSW (vanaf 2011) -151 -1,00 -1,00 -1,00 -1,00 -1,00 -1,00

Indicatie totaalbedrag aan kortingen -1,27 -7,89 -9,26 -12,25 -16,19 -19,82

Verwerking in PPN zie onder punt C.

B. Afspraken bestuursakkoord ivm compensatie gemeentelijke kosten:

Uitvoeringskosten (structureel)

- voor zorg (awbz/wmo) en jeugd (gefaseerd vanaf 2014-2016)

55 0,25 0,32 0,39

- overheveling bestaande uitvoeringskosten jeugd rijk pm pm pm

- overheveling bestaande uitvoeringskosten awbz rijk pm pm pm pm

- werken naar vermogen (gefaseerd 2013-2015) 27 0,03 0,13 0,19 0,19

Invoeringskosten (incidenteel)

- voor jeugd (2012 en 2013) 64 0,11 0,34 0 0 0

- voor begeleiding awbz (2011-2013) 80 0,04 0,26 0,17 0 0

- herstructurering WSW-sector (max 400 mln. in 2012- 2018)

400 toekenning middelen obv aanvragen (globale indicatie voor Zwolle € 3 mln. over 7 jaar)

Overige afspraken

- toevoeging aan re-integratiebudget ivm beperking Wajong

122 0,12 0,36 0,48 0,95

(gefaseerd vanaf 2013 € 15 mln. naar € 122 mln. in 2019, structureel)

- WWB- inkomensdeel, de in 2010 en 2011 toegepaste korting

obv 'oud' bestuursakkoord t/m 2011 komt te vervallen, 3,00 3,00 3,00 3,00 3,00

(Het rijk heeft de korting op WWB-I deel omgezet in een korting op het re-integratiebudget.)


Vooruit

C. Verwerking in PPN 2012-2015

1. De korting op normering lokaal inkomensbeleid en schuldhulpverlening is verwerkt in het structurele knelpunt op de sociale programma's

2. Tegenover de beëindiging van de specifieke uitkeringen Montfransgelden en ISV/BLS is onder de structurele knelpunten € 189.000

voor 3 activiteiten geraamd. De resterende korting is doorvertaald in minder budget.

3. Korting op re-integratie is volledig doorvertaald in aanpassing budget, geen nadeel in PPN verwerkt. (zie onder risico's)

4. Korting op inburgering is in 2011 en 2012 volledig doorvertaald in aanpassing budget. Na 2012 nog onduidelijk, zie onder risico's.

5. Korting WSW: De bezuiniging is verwerkt in WEZO cijfers. In herstelplan van WWEZO wordt tekort in 2013 opgelost. Voor aanvulling op

Eigen vermogen WEZO wordt voorgesteld € 2 mln. uit te trekken bij de begroting 2012.

6. De te ontvangen compensatie voor uitvoeringskosten zijn aangemerkt als volledig nodig om gemeentelijke uitvoering te bekostigen.

7. Idem met betrekking tot de compensatie voor invoeringskosten en toevoeging re-integratiebudget Wajong.

D. Risico's

1. Omtrent de decentralisatiedossiers jeugd en awbz is het beleid de korting op te vangen binnen de nieuwe budgetten, of dit haalbaar is

valt thans nog niet te zeggen.

2. Met betrekking tot werken naar vermogen is het uitgangspunt hetzelfde, alleen verwachten wij dat de financiële armslag behoorlijk

tekort komt.

3. Ontoereikenheid compensatie uitvoeringskosten en invoeringskosten.

4. Mogelijk nadeel als gevolg herverdeeleffecten tussen gemeenten op de 3 decentralisatiedossiers.

5. Doorvertalen vermindering ambtsdragers in minder budget is afhankelijk van nadere uitwerking (rijk).

6. De inkomsten voor inburgering komen te vervallen, thans is nog niet duidelijk welke kosten er ivm verplichte inburgering ten laste van

de gemeente blijven.

7. Inclusief de onzekere gevolgen van de algemene uitkering uit het gemeentefonds hanteren wij een aanname van € 5 mln. als aanvullend

benodigde middelen om de risico's op te vangen.


Vooruit


Vooruit

Bijlage 2 Investeringsprogramma

Investeringsprogramma 2012 – 2015 Ten behoeve van PPN 2012.


Vooruit

1. Inleiding Zwolle scoort goed op een breed scala van leefbaarheidsfactoren. Mensen wonen hier graag. Zwolle heeft ook economisch en qua centrumfunctie een sterke positie, en is al jaren mede dankzij de goede bereikbaarheid een topvestigingsplaats voor bedrijven. Waar veel regio’s krimp voorzien, blijft Zwolle nog 20 jaar fors doorgroeien. Zwolle heeft dus veel om trots op te zijn, én Zwolle heeft ook veel hoog te houden. Dat laatste nu, dat hooghouden, is de opgave en de ambitie in economisch moeilijke tijden: het blijven faciliteren van leefbaarheid, de bereikbaarheid, de centrumfunctie en de groei van Zwolle. De gemeentefinanciën geven weinig tot geen ruimte voor extra investeringen. Er zijn eigenlijk geen vrije middelen beschikbaar voor investeringen. Toch is het belangrijk dat we gericht blijven investeren in die programma’s en projecten die gewenste maatschappelijke en economische effecten hebben. Er zullen daarom keuzes moeten worden gemaakt ten aanzien van fasering, prioritering of zelfs het laten vervallen van eerder gewenste investeringen. Om deze keuzes te kunnen maken, is besloten dat voor de Perspectiefnota 2012 een investeringsagenda opgesteld wordt, waarin de investeringsvragen beschreven worden, en afgewogen wordt welke investeringen doorgang kunnen vinden, en welke (tijdelijk) zullen stoppen. Bij deze vindt u het voorstel voor dit investeringsprogramma. 2. Status van een investeringsprogramma Het voor u liggende investeringsprogramma zal onderdeel gaan uitmaken van een flexibele investeringsagenda voor álle investeringen van de gemeente. Aan die investeringsagenda wordt volgend op dit investeringsprogramma gewerkt. Het investeringsprogramma bevat voor de eerste jaren (in ieder geval voor 2012) concrete bedragen. Naarmate de tijdshorizon verder ligt, zijn de bedragen meer globale schattingen, omdat concrete ramingen in de fase waarin deze investeringen verkeren nog niet gemaakt kunnen worden. Het gaat daarom om een flexibel investeringsprogramma dat jaarlijks opnieuw bezien zal worden. Jaarlijks zullen de investeringswensen op een rijtje gezet worden en van de meest actuele cijfers voorzien worden. Jaarlijks kunnen opnieuw de investeringswensen afgewogen worden tegen de financiële mogelijkheden van de gemeente en de dan gegroeide inzichten. Het investeringsprogramma is geen investeringsbesluit. Het investeringsprogramma stelt wel vast voor welke investeringen in de planperiode voorbereidende werkzaamheden worden gedaan. Per investering zullen echter de normale besluitvormingstrajecten gevolgd worden. Bij ieder apart investeringsbesluit kan alsnog de wenselijkheid van de investering afgewogen worden. In de bijlage bij het programma zijn per investering de go – no go momenten opgenomen. Op die momenten wordt per investering het besluit genomen over het al dan niet doorgaan van de investering. Voor het jaar 2012 zijn de voorbereidingskosten van de investeringen geregeld. Deze zijn in de meeste gevallen opgenomen in de totale investering of in de grondexploitatie. In twee gevallen (Spoorzone en ontwikkelingsprogramma Binnenstad) is er sprake van zo hoge voorbereidingskosten dat deze niet uit de reguliere budgetten gedekt kunnen worden. Daarvoor is via de incidentele middelen een apart dekkingsvoorstel gemaakt. Voor het ontwikkelingsprogramma Binnenstad is vanaf 2013 een bedrag aan voorbereidingskosten opgenomen. Daarnaast is vanaf 2013 een PM-post op genomen voor niet gedekte voorbereidingskosten van ruimtelijke investeringen. Per jaar kan afgewogen en besloten worden, of deze kosten nodig zijn, en voor welke investeringen. (Nota bene: het betreft dan kosten in de oriënterende fase: zodra besloten is een investering te doen, worden de kosten opgenomen in de projectexploitatie). 3. Overwegingen Bij het opstellen van dit investeringsprogramma heeft een aantal overwegingen een rol gespeeld: Vastgesteld beleid (Collegeakkoord, Raadsbesluiten en overige toezeggingen): Zwolle heeft ambities, en wil die ook hooghouden. Ook is het belangrijk als bestuur betrouwbaar te blijven. Belangrijke overweging bij een investeringsprogramma is daarom in hoeverre investeringen bijdragen aan vastgesteld beleid. Het beste van 2 werelden : “het beste van twee werelden” is een stuk dat door Zwolle en de provincie gezamenlijk is opgesteld als onderbouwing van de aanvragen voor cofinanciering. Dit stuk beschrijft de strategische lijn van Zwolle en de samenhang tussen de aanvragen voor cofinanciering. In dit stuk worden ambities en strategische keuzes beschreven, die een belangrijke overweging vormen voor een investeringsprogramma. Tijd: Met name de vraag naar urgentie van de investering: hoe belangrijk is het dat de investering nú gedaan wordt. Een investering kan heel belangrijk zijn voor de stad, maar wat valt er om als die investering niet onmiddellijk gedaan wordt. Geld: Wat zijn de gevolgen voor de exploitatie, zijn er terugverdieneffecten. Is er sprake van cofinanciering. Feitelijke onontkoombaarheid: is er een wettelijke verplichting; kost het de gemeente net zoveel geld als de investering niet gedaan wordt, zijn er contracten afgesloten; zijn er "points of no return" gepasseerd.


Vooruit

4. Voorgesteld investeringsprogramma Het investeringsprogramma dat hier wordt voorgesteld betreft de jaren 2012 tot en met 2015.2 Het investeringsprogramma is opgedeeld in vier categorieën investeringen: Investeringen waar (deels) nog geen dekking voor is, maar waarvan wordt voorgesteld die investeringen wel te doen. Dekking via besluitvorming PPN 2012 – 2015. Investeringen waarvoor verwacht of voorgesteld wordt andere dekking te vinden. Deels is dat dekking uit gemeentelijke middelen (o.a. ISV, BLS), deels is dat cofinanciering vanuit de provincie en Rijk. Investeringen waar dekking voor gevonden is. Deze lijst maakt ook onderdeel uit van het investeringsprogramma, omdat ook deze lijst nog afgewogen kan/moet worden tegen de overige gewenste investeringen. een overzicht van die investeringen waarvan wordt voorgesteld die uit te stellen tot na de planperiode. Investeringswensen waarvoor nog dekking binnen de gemeente gevonden moet worden: Totaal-investering Al gedekt Bijdragen derden Nog te dekken Onderwijshuisvesting onderhoud

2.984.000 0 0 2.984.000

Onderwijshuisvesting brandveiligheid

1.400.000 0 0 1.400.000

Openluchtbad 2.800.000 1.300.000 0 1.500.000 Anker 6.300.000 3.750.000

(incl. opbrengst verkoop)

2.550.000

Schellerdriehoek 220.000 0 0 220.000 Spoorzone 142.000.000 0 pm pm Ontwikkelingsprogramma Binnenstad voorbereidingskosten

2.000.000 PM

1.500.000 (via ISV)

500.000 pm

Hedon 4.700.000 4.700.000 Grote ongedekte voorbereidingskosten

pm pm pm

totaal 162.404.000 6.550.000 pm 13.854.0003 Investeringswensen die met nog verwachte, maar nog niet zekere in- of externe dekking gedekt zijn: totaal Eigen

middelen Gedekt uit Bijdragen

derden Verwachte extra bijdragen

Verwacht van

Kraanbolwerk 10.000.000 (onrendabel)

150.000 grex 7.500.000 2.350.000 BLS

Katwolderplein 2.800.000 (tekort grex)

voorziening pm

Knoop A28 – N340 incl. kruispunt Kranenburgweg en Anningahof

40.000.000 2.300.000 1.000.000

- 30.000.000 1.500.000

pm pm

Provincie BDU Idem Verkoop gronden

Energie Breecamp Oost en Dieze Oost

2.880.000 830.000 BLS/ISV 1.300.000 750.000 BLS

totaal 58.980.000 980.000 40.300.000 3.100.000 Voor deze lijst geldt dat de in- en externe bijdragen nog niet zeker zijn. De interne bijdragen zijn in potentie wel beschikbaar, maar besluitvorming hierover moet nog plaatsvinden. De externe bijdragen zijn nog niet zeker. Met name voor de BDU-middelen geldt dat deze naar verwachting wel binnen kunnen komen, maar het is zeer de vraag of de bedragen dan hoog genoeg zijn, om de gewenste investeringen te kunnen financieren. Al gedekte investeringen: totaalinvestering Bijdragen derden Eigen middelen Gedekt uit Diezerpoort 2.810.000 2.810.000 ISV/decentralisatie-

fonds Roelenweg Oost (tekort)

4.000.000 2.000.000 2.000.000 cofinancieringsfonds

Rodetorenbrug 2.000.000 1.000.000 1.000.000 Grex Kamperpoort Bagijneweide (tekort) 1.400.000 700.000 700.000 cofinancieringsfonds Wijthmen 1e fase (neutrale) grex Hooge Laar 3.600.000 3.600.000 Stadsuitbreiding sport Fietspad Hanzelijn 1.200.000 1.000.000 200.000 Budget fietsstraten Totaal 15.010.000 4.700.000 10.310.000

2 Dit investeringsprogramma was begin mei gereed en heeft de basis gevormd voor de integrale financiële afweging in het kader van de PPN. 3 Exclusief financiering Spoorzone


Vooruit

Investeringen die na de planperiode worden verwacht, en waarvan wordt voorgesteld die te temporiseren tot na de planperiode: overloopcapaciteit voortgezet onderwijs landschapsontwikkelingsplan Vechtcorridor/Vechtmonding Gebiedsgerichte verkenning A28 regio Zwolle Voorstadhalte Zwolle Zuid Locatieontwikkeling Wezenlanden Gebiedsontwikkeling Singelkwartier IJsselhallen Wijthmen 2e en volgende fasen Verlegging Kroesenallee Kruispunt Blaloweg – Hasselterweg Fietsroute Kamperweg - Hasselterweg 5. Tot standkoming investeringprogramma Het oorspronkelijke overzicht van investeringswensen telde op tot een totaalvraag naar 240 miljoen publieke middelen. Het moge duidelijk zijn, dat dit bedrag gegeven de financiële situatie de komende jaren niet door de gemeente opgebracht kan worden. Om tot het nu voorgestelde investeringsprogramma te komen, zijn drie mogelijkheden bekeken: a. andere middelen inzetten om de investeringen te dekken; b. andere keuzes maken in de gewenste investeringen/ andere financieringsscenario’s te hanteren; c. investeringen uitstellen tot na 2015. 5.1 Mogelijkheden om elders middelen te vinden/andere middelen in te zetten: Voor een aantal investeringen is het mogelijk andere dekkingen te vinden, die niet die niet ten laste van de algemene middelen hoeven te komen. Kraanbolwerk: Voor het Kraanbolwerk kunnen BLS-middelen ingezet worden. BLS-middelen zijn geoormerkte middelen.

Het Kraanbolwerk voldoet aan de criteria om voor deze middelen in aanmerking te komen. Aan de Raad is al voorgesteld deze middelen in te zetten. Het besluit moet nog genomen worden. In dit Raadsvoorstel was opgenomen 500.000 ISV-middelen in te zetten. Inmiddels wordt voorgesteld deze 500.000 ISV weer vrij te laten vallen, en Kraanbolwerk volledig te dekken uit BLS-middelen.

Hoge Laar: voor het Hoge Laar kunnen de middelen van stadsuitbreiding sport ingezet worden. Inmiddels is hierover ook al door Uw Raad besloten.

Voor de knoop A28 en het kruispunt Kranenburgweg – N340 kunnen BDU-middelen ingezet worden. Met de provincie is hierover overleg gaande. Dat betekent dat de knoop A28 – N340 daar wellicht uit betaald kan worden, evenals het kruispunt. Als deze lijn gekozen wordt, dan betekent dit dat de investeringen in de knoop A28 – N340 en het kruispunt Kranenburgweg – N340 afhankelijk gesteld worden van het vrijkomen van deze middelen. Als deze middelen niet loskomen, zal de gemeente ofwel met deze investeringen moeten uitstellen, ofwel elders middelen moeten vinden.

Voor het ontwikkelingsprogramma Binnenstad kunnen ISV-middelen ingezet worden. De totaalraming voor het ontwikkelingsprogramma Binnenstad is voor de komende 4 jaar 2 miljoen (exclusief voorbereidingskosten). Er is uit de ISV-middelen nog 1,5 miljoen beschikbaar. Dat betekent dat nog 500.000 elders gevonden moet worden.

Voor de duurzaamheidsmaatregelen Breecamp Oost en Dieze Oost en voor de duurzaamheidsregeling kunnen middelen uit het BLS aangewend worden. Ook hiervoor is al een voorstel voorgelegd. Het besluit is echter nog niet genomen.

Voor het Openluchtbad is een monumentenbijdrage aangevraagd bij de provincie. Als deze toegegekend wordt, komt de restauratie inclusief duurzaamheidsmaatregelen binnen bereik.

5.2 andere keuzes/scenario’s bij investeringen: Voor de Spoorzone zijn verschillende financiële scenario’s uitgewerkt en beoordeeld. Voorgesteld wordt de nadruk te

leggen op de publieke investering in de periode 2012-2017. Deze gemeentelijke bijdrage betreft de verplaatsing van de busterminal, aanleg bustunnel, stelsel van openbare ruimte en fiets- en autoparkeren. (De investeringen in de overige plandelen van de Spoorzone zijn dus niet meegenomen.) Wij zijn nog in overleg met derden om cofinanciering te bewerkstelligen want wij kunnen het totale bedrag niet opbrengen.

Voor onderwijshuisvesting waren drie posten overwogen: onderhoudsinvesteringen, investeringen in brandveiligheid van de onderwijsgebouwen, en investeringen in het realiseren van tijdelijke klaslokalen/huisvesting voor het voortgezet onderwijs om leerlingenfluctuaties op te vangen. De onderhoudsuitgaven zijn nodig, en blijven staan, Wat betreft brandveiligheid hebben onderhandelingen met partners ertoe geleid, dat de brandveiligheid gegarandeerd kan worden voor 1,4 miljoen. Over het realiseren van tijdelijke huisvesting voor het voortgezet onderwijs is nog geen overeenstemming. Om die reden is voorgesteld deze uitgaven te temporiseren.


Vooruit

5.3 Mogelijkheden om investeringen te temporiseren Bij de temporisering is gekeken naar mogelijkheden om investeringen door te schuiven tot na de planperiode. Ook is gekeken naar de mogelijkheden om investeringen binnen de planperiode te faseren. Dit laatste met name om te voorkomen dat te veel investeringen in de eerste twee jaar gepland worden. De lijst met voorstellen voor investeringen die tot na de planperiode getemporiseerd kunnen worden vindt u in paragraaf 4. De onderbouwing van deze voorstellen vindt u in de bijlage. Voor de investeringen waarvan is voorgesteld deze te temporiseren danwel de bijdrage voor de projecten te verlagen zijn, is gekeken of hier nog extra acties voor nodig zijn. Voor geen enkele te temporiseren investering spelen er privaatrechtelijke contracten die opengebroken zouden moeten worden. Er zijn geen werkzaamheden halverwege die afgemaakt zouden moeten worden. Er zijn ook in geen enkel geval kosten gemoeid met het temporiseren van de werkzaamheden. Als de voorstellen voor een investeringsprogramma over worden genomen, is het wel belangrijk om de communicatie hierover wel goed voorbereid te hebben. 6. Jaarlijkse kosten van het investeringsprogramma Voorgesteld wordt te pogen de kosten van het investeringsprogramma zoveel mogelijk structureel te financieren. Dit levert het volgende financiële beeld op: Kapitaalslasten: 2012 2013 2014 2015 Na 2015 Onderwijshuisvesting onderhoud

87.000 174.000 261.000 348.000 348.000

Onderwijshuisvesting brandveiligheid

126.000 126.000 126.000 126.000 126.000

Openluchtbad 150.000 150.000 150.000 150.000 150.000 Anker 184.000 184.000 184.000 184.000 184.000 Spoorzone pm pm totaal 547.000 634.000 721.000 808.000 808.000 Exploitatie lasten: 2012 2013 2014 2015 Na 2015 Hedon (exploitatie-bijdrage)

- - 650.000 650.000 650.000

Fundatie (exploitatiebijdrage)

50.000 50.000 50.000 50.000

totaal - 50.000 50.000 700.000 700.000 N.B. voor de Spoorzone worden extra lasten beheer openbare ruimte verwacht. De omvang daarvan is nog niet bekend. De kosten zullen ook niet in de planperiode vallen. Totaal jaarlijkse structurele lasten: 2012 2013 2014 2015 Na 2015 Totaal structurele jaarlasten

547.000 684.000 1.421.000 1.508.000 1.508.000

Naast zoveel mogelijk structurele financiering blijven er nog enkele incidentele posten over: Incidentele lasten: 2012 2013 2014 2015 Schellerdriehoek 220.000 Spoorzone proceskosten 900.000 Ontwikkelingsprogramma binnenstad proceskosten

280.000 500.000

Grote ongedekte voorbereidingskosten PM PM PM Totaal incidenteel 1.180.000 220.000 0 500.000


Vooruit

Bijlage bij investeringsprogramma 2012 - 2015: Overzicht investeringswensen

Beschrijving gewenste investeringen. In het hiervolgende overzicht wordt de volledige lijst met investeringen langsgelopen. Per investering wordt beschreven wat het project behelst en wat het belang van het project is. Ook wordt bij iedere gewenste investering aangegeven wat het voorstel voor deze investering is in de investeringsagenda, en waarom. Als de betreffende investering in het investeringsprogramma is opgenomen, is ook planning opgenomen, waarin de go-no go momenten zijn opgenomen, d.w.z. de momenten dat de dekking voor de betreffende investering geregeld moet zijn. Als voor de betreffende investering wordt voorgesteld deze te temporiseren, dan is opgenomen wat de gevolgen van deze temporisatie zijn. De lijst is in alfabetische volgorde opgesteld. Algemeen: excessieve voorbereidingskosten: Omschrijving: In de oriënterende fase van ontwikkelingen worden soms hoge kosten gemaakt. Zodra ontwikkelingen formeel project zijn geworden, maken de kosten voor voorbereiding en toezicht onderdeel uit van de project/exploitatiekosten. Die kosten zijn in de hier beschreven investeringen ook meegenomen. Daaraan voorafgaand echter worden kosten gemaakt, waar op voorhand geen dekking voor is. Voor 2012 geldt dat de ontwikkelingen in Spoorzone en het ontwikkelingsprogramma Binnenstad. Voor 2012 worden deze kosten opgenomen in de PPN en in dan kader aan uw raad voorgelegd. Onduidelijk is of in 2013 en verder wederom excessieve voorbereidingskosten nodig zijn. Dat is niet ondenkbeeldig, maar zeker is het niet. Voorstel investeringsprogramma: Vanaf 2013 is in het investeringsprogramma een PM-post voorgesteld voor excessieve voorbereidingskosten. Jaarlijks kan bij de PPNbespreking bekeken en besloten worden of deze kosten zich voordoen, en of ze gedekt (kunnen) worden. A28 gebiedsgerichte verkenning regio Zwolle IJsseldelta: De A28 is inmiddels (bijna) volledig voorzien van een spitsstrook. Voor de korte termijn zijn daarmee problemen op de A28 ondervangen. Voor de langere termijn wordt echter verwacht, dat bij groei van de mobiliteit opnieuw problemen ontstaan. De maatregelen uit de gebiedsgerichte verkenning kunnen daarvoor uitkomst bieden. Voorstellen investeringsprogramma: Studies wijzen uit dat tot 2020 de maatregelen aan de A28 voldoende zijn om het verkeer op te vangen. Dat geldt ook voor N35 en IJsselallee. Op korte termijn zijn dus geen maatregelen nodig. Om die reden wordt voorgesteld de maatregelen uit de gebiedsgerichte verkenning te temporiseren tot na de planperiode. Gevolgen van temporiseren gebiedsgerichte verkenning: Het niet nu uitvoeren van de maatregelen heeft geen directe gevolgen. Partners zijn al op de hoogte van het voornemen deze verkenning te temporiseren. Het is wel belangrijk bij Rijk en Provincie te blijven aandringen op een gebiedsgerichte verkenning over enige tijd. Anker: Omschrijving: Het huidige Anker is sterk verouderd en kent grote functionele tekortkomingen. In dit kader is het wenselijk te komen tot nieuwbouw van het wijkcentrum. Daarbij is na afweging tussen verschillende varianten voorgesteld de nieuwbouw van het wijkcentrum te combineren met een een gymnastiekaccommodatie en een sporthal voor Westenholte en Stadshagen in Stinspoort. De Raad heeft in de meningsvormende ronde voorkeur uitgesproken voor deze combinatievariant. Voorstellen investeringsprogramma: Voor het Anker geldt dat als niet geïnvesteerd wordt, de lasten voor de gemeente even hoog blijven. De exploitatielasten van het gebouw zijn bij niet ingrijpen net zo hoog als bij wel ingrijpen. Bovendien is de gemeente wettelijk verplicht (onderwijs)sportvoorzieningen in Stadshagen te ontwikkelen. Als niet geïnvesteerd wordt in het Anker, zal de gemeente elders deze voorzieningen moeten realiseren. Het Anker kwalificeren wij dus als een onontkoombare investering. Planning, go – no go momenten: Juni 2011 moet de financiële dekking geregeld zijn. Om in 2013 te kunnen starten met de bouw, moet namelijk najaar 2011 gestart worden met de voorbereidingen. Bagijneweide: Omschrijving: Deze ontwikkeling omvat de ontwikkeling van het gebied Bagijneweide. Er wordt een (centrum)stedelijk gebied ontwikkeld met woningen en, indien mogelijk, culturele voorzieningen. Voor de Bagijneweide is IMG-subsidie ontvangen. Voorstellen investeringsprogramma: Deze investering is gedekt met provinciale en eigen middelen. De provinciale middelen kunnen ook niet elders ingezet worden. Binnenstad ontwikkelingsprogramma: Omschrijving: De Binnenstad van Zwolle is de levensader van Zwolle, en van groot strategisch belang. Voor de Binnenstad gold een ontwikkelingsprogramma. Dat wordt in 2011 geactualiseerd, in relatie tot de kadernota economie binnenstad. Als deze actualisatie klaar is, is het heel belangrijk om te blijven investeren in de binnenstad.


Vooruit

Voorstellen investeringsprogramma: Gegeven het belang van de binnenstad voor Zwolle wordt voorgesteld door te gaan met investeren in de binnenstad, en daarvoor jaarlijks een budget van 500.000 te reserveren (uitvoeringskosten). 1,5 miljoen daarvan kan gedekt worden uit ISV-middelen. De jaren 2012 t/m 2014 zijn daarmee gedekt. Voor 2015 moet dan nog een bedrag van 500.000 beschikbaar gesteld worden. Go – no go momenten: Het eerste go – no go moment is september 2011. Het geactualiseerde ontwikkelingsprogramma Binnenstad wordt dan voorgelegd, met een uitvoeringsprogramma en de bijbehorende investeringen. Vervolgens zal jaarlijks bekeken worden of het uitvoeringsprogramma Binnenstad herzien moet worden. Diezerpoort: Omschrijving: Voor Diezerpoort is een visie opgesteld, en een ontwikkelingsprogramma. In december is door de Raad al besloten over de voortgang van de werkzaamheden in Dieze. De sociale en preventieactiviteiten worden doorgezet. Deze zijn gedekt uit de Vogelaargelden. Fysiek ligt voorlopig de focus op Dieze Oost. De herinrichting openbare ruimte hierbij wordt gedekt uit ISV-gelden en het decentralisatiefonds. Ook wordt in Dieze Oost een duurzaamheidstraject gestart. De overige investeringen in Diezerpoort zijn feitelijk uitgesteld tot na 2015. De proceskosten die t/m 2012 gemaakt moeten worden, zijn gedekt. Voorstel investeringsprogramma: Voorgesteld wordt door te gaan met de ingezette en inmiddels besloten lijn voor Diezerpoort. Duurzaamheid Breecamp Oost en Dieze Oost: Omschrijving: Voor Breecamp Oost en Dieze Oost wordt voorgesteld warmtenetten aan te leggen. Er vanuit gaande dat particuliere bedrijven niet het aanvangsverlies van zo’n warmtenet willen dragen, is op een gemeentelijke bijdrage gerekend, en is voorgesteld duurzame dienstenbedrijven op te richten. Voor Dieze Oost is nog steeds het voorstel een duurzaam dienstenbedrijf op te richten. De provincie betaalt hieraan mee via IMG-subsidie. De gemeente moet € 600.000 cofinancieren. Deze € 600.000 is al gedekt via ISV-middelen. Voor Breecamp oost is wel een exploitant gevonden die een duurzaam dienstenbedrijf wil oprichten en exploiteren. In overleg met de provincie is daarop voorgestelde de provinciale middelen in te zetten voor een duurzaamheidsregeling: subsidie voor particuliere woningeigenaren. Omdat zo’n regeling nooit voor bewoners van Breecamp Oost mag gelden (rechtsgelijkheid), is het voorstel voor de regeling verbreed. Ook aan deze duurzaamheidsregeling financiert de provincie mee via IMG-middelen. De kosten voor de gemeente zijn € 980.000. Voorstel investeringsprogramma: Duurzaamheid is een speerpunt in het gemeentelijke beleid. Voorgesteld wordt door te gaan met de duurzaamheidsmaatregelen in Breecamp Oost en Dieze Oost, en met de duurzaamheidsregeling. De nog niet gedekte gemeentelijke kosten van € 750.000 kunnen uit de BLS-middelen gedekt worden. Fietsroute brug Hanzelijn – binnenstad: Omschrijving: Met het gereed komen van de Hanzebrug ontstaat een nieuwe, directe fietsverbinding tussen Zwolle en noordwest Veluwe, zowel voor forensen en scholieren als voor recreatieve fietsers. Het is belangrijk voor Zwolle de fietsverbinding een hoogwaardige uitstraling te geven als een nieuwe regionale toegangspoort van Zwolle voor fietsers. Dat betekent een goed fietspad met (gedeeltelijk) verlichting, en met aanvullende voorzieningen zoals bewegwijzering. Voorstellen investeringsprogramma: Deze fietsverbinding past bij Zwolle fietsstad. De fietsroute kan gefinancierd worden uit de gelden die gereserveerd zijn voor de fietsstraten in Zwolle. Go – no go momenten: Juni 2011 zal een besluit genomen moeten worden. De provincie heeft een beschikking van cofinanciering tot juni vastgelegd. Na deze datum vervalt de beschikking. Fietsroute Kamperweg – Hasselterweg: Omschrijving: Met een fietsroute Kamperweg – Hasselterweg wordt beoogd een goede fietsverbinding te maken tussen Zwolle centrum enerzijds en Stadshagen en Nationaal Landschap IJsseldelta anderzijds. Voorstellen investeringsprogramma: Er zijn goede fietsmogelijkheden naar Stadshagen. Om die reden wordt voorgesteld deze fietsroute te temporiseren tot na de planperiode. (N.B. dit geldt niet voor de fietsbrug over de Blaloweg. Deze heeft wel prioriteit, omdat die met de tramburg mee aangelegd moet worden, en er bovendien IMG-afspraken over zijn gemaakt met de provincie. Gevolgen van temporiseren fietsroute: De fietsroute betreft geen harde noodzaak. Er zijn geen toezeggingen gedaan, en geen harde afspraken of contracten. Als de brug over de Blaloweg wel een fietsdeel krijgt, dan kan de fietsroute Hasselterweg – Kamperweg ook in een later stadium aangelegd worden.


Vooruit

Fundatie: Omschrijving: Museum de Fundatie wil uitbreiden. Een ontwerp hiervoor is gemaakt. De provincie heeft hier inmiddels subsidie voor toegezegd. De Fundatie een bezoekerstrekker van formaat voor Zwolle. Uitbreiding van de Fundatie past ook in de lijn om van Zwolle een van de beste binnensteden te maken. Er is sprake van beperkte inzet van middelen vanuit de gemeente door een verhoging van de exploitatielasten. De investeringslasten worden door de provincie gedragen. De opbrengsten zowel feitelijk als vanuit de spin-off voor de binnenstad en de lokale economie zijn groot. Voorstel investeringsprogramma: Voorgesteld wordt door te gaan met de uitbreiding van de Fundatie. Hedon: Omschrijving: Voor Hedon is onderzoek gedaan naar de verschillende mogelijkheden van nieuwbouw, opknappen en vergroten van het huidige pand of niets doen. In dit investerinsprogramma wordt uitgegaan van de variant opknappen en vergroten. De investering hiervoor bedraagt € 4,7 mln. De investering in bouwkosten zal via de huur aan Hedon doorberekend worden. Voor de inrichtingskosten wordt door Hedon (eenmalig) subsidie aangevraagd. Het nieuwe Hedon zal € 650.000 meer subsidie nodig hebben om te kunnen functioneren. Van deze subsidie is de helft nodig om de in de huur doorberekende bouwkosten te dekken, de andere helft is om in een groter Hedon ook een uitgebreider programma te kunnen aanbieden (culturele programma’s zijn nooit kostendekkend, er is altijd subsidie op nodig). Voorstellen investeringsprogramma: Voorgesteld wordt deze investering in Hedon wel te doen. Go – no go moment: Juni 2011 (PPN) IJsselhallen: Omschrijving: Al geruime tijd is sprake van verplaatsing van de IJsselhallen, en woningbouwontwikkeling op de plaats van de huidige IJsselhallen. Voor als nog zullen wij op korte termijn geen voorstel doen om tot verplaatsing over te gaan en in te zetten op voortzetting van het huurcontract. Voorstel investeringsprogramma: In feite gaan we uit van temporisering van de verplaatsing van de IJsselhallen tot na de planperiode, tenzij particulieren met initiatieven komen. Gevolgen van temporiseren verplaatsing IJsselhallen: Aan de raad wordt over de IJsselhallen nog een nota voorgelegd. Isala Wezenlanden: Omschrijving: Met het toekomstige vertrek van de Isalaklinieken van de locatie De Weezenlanden komt een groot gebied vrij voor ontwikkeling. Voorstel investeringsprogramma: Voor de locatie zal een behoudend bestemmingsplan gemaakt worden, waarvoor de financiering al geregeld is. Ondertussen wordt er wel een account Isala aangehouden. Wellicht dat in de komende jaren een beroep wordt gedaan op proceskosten ten behoeve van deze account. Gevolgen voor de locatie Isala De Weezenlanden: Nu een behoudend bestemmingsplan wordt gemaakt, is het gebied ook voldoende planologisch beschermd. De betrokken partners zijn op de hoogte. Het Hooge Laar: Omschrijving: Sportpart het Hooge Laar is verouderd. Het is toe aan herstructurering en aan optimalisatie van het veldengebruik. Op het Hooge Laar kan een accommodatie voor tophockey gerealiseerd worden. Voor de ontwikkeling van topsport in Zwolle is deze hockeyaccommodatie belangrijk. Voorstellen investeringsprogramma: Inmiddels is door de Raad besloten over doorgang van de ontwikkeling van het Hooge Laar. Het Hooge Laar is daarom niet meer in het investeringsprogramma opgenomen, maar valt onder de al gedekte projecten. Planning, go – no go momenten: Het besluit over de verdere planontwikkeling van het Hooge Laar is door de Raad genomen. Beslissing over uitvoering eind dit jaar, begin volgend jaar. Katwolderplein: Omschrijving: Binnen Kamperpoort wordt het deelgebied Vogelbuurt/Katwolderplein ontwikkeld. Het betreft een gebiedsontwikkeling van groot belang voor de bewoners en bezoekers van de stad. De nieuw Vogelbuurt wordt gevormd door circa 70 sociale huurwoningen. De gemeente ontwikkelt, realiseert en exploiteert de parkeergarage die ook een belangrijke taak krijgt voor de oplossing van het stedelijk parkeren. Op de parkeergarage zal een woonprogramma worden gerealiseerd van circa 90 woningen en apprtementen en een commercieel programma van circa 10.000 m2 bestaande uit een megabioscoop, een supermarkt, overige detailhandel en horeca en leisure. Medio april 2011 is overeenstemming bereikt met deltaWonen en Multi Vastgoed bv over de planvorming en de financiële uitgangspunten. De


Vooruit

grondexploitatie sluit naar verwachting met een tekort van € 2,8 mln. De parkeergarage moet verder worden uitgewerkt tot een rendabele garage met een capaciteit van 900 - 1200 parkeerplaatsen. In de juni -raad wordt voorgesteld in te stemmen met de planontwikkeling en de financiële consequenties. Voorstellen investeringsprogramma: Voor Katwolderplein wordt voorgesteld door te gaan met de ontwikkeling. Voor de gehele gebiedsontwikkeling Katwolderplein zijn wij met de provincie in gesprek over cofinanciering. N.B. Er zal bij wijziging van de bestaande grondexploitatie als gevolg van de nieuwe afspraken een voorziening getroffen moeten worden. Hiervoor zal in eerste instantie in de Algemene Dienst een bedrag van 2,8 mln vrijgemaakt moeten worden. Go – no go momenten: Juni 2011 Knoop A28 – N340, inclusief Anningahof en kruispunt N340 - Kranenburgweg: Knoop A28 – N340: Omschrijving: Voor de bereikbaarheid van Zwolle is deze knoop van groot belang, zeker als Ikea en v.d. Valk zich in de nabije omgeving vestigen. Nu de A28 6-baans is geworden (spitsstrook) en de N340 wordt opgewaardeerd door de provincie, is het voor Zwolle van groot belang dat ook de aansluiting tussen deze beide hoofdontsluitingen van Zwolle in orde wordt gebracht. Daarmee wordt een hoogwaardige verbinding tussen Zwolle en noordoost Overijssel en zuidwest Drenthe geboden. Voorstellen investeringsprogramma: Voorgesteld wordt wel te streven naar opwaarderen van deze knoop. De kosten hiervan zijn echter erg hoog. Met de provincie is overleg gaande over de inzet van regionale BDU-middelen. N.B. dat betekent wel dat als deze middelen niet vrijkomen, er geen dekking is voor de knoop A28 – N340. Go - no go momenten: Het go – no go moment is afhankelijk van Rijk en Provincie. Bij het Rijk is het de vraag hoe snel men tot een principebesluit kan komen. De provinciale bijdrage voor de knoop is nog niet helemaal duidelijk vanwege kostenoverschrijvingen bij de N340. Vechtcorridor/Anningahof (in relatie tot de N340): Omschrijving: Om de N340 te verplaatsen en opwaarderen, is het nodig de Anningahof te verplaatsen. Voorstellen investeringsprogramma: Dit plan hangt samen met de uitvoering van de aansluiting A-28/N340. Het zal in samenhang daarmee uitgevoerd moeten worden. Kruispunt N340 – Kranenburgweg: Omschrijving: Als Ikea zich bij Hessenpoort gaat vestigen, dan zal het kruispunt Kranenburgweg – N340 opgewaardeerd moeten worden, om het verwachte autoverkeer te kunnen verwerken. O.a. moeten extra voorsorteerstroken gemaakt worden. De totale kosten van de opwaardering zijn 2,3 miljoen Euro (globale inschatting, nadere berekeningen moeten nog gemaakt worden). 1,5 miljoen daarvan zal op Ikea verhaald worden, de kosten voor de gemeente bedragen dan 800.000. Voorstellen investeringsprogramma: Nu Ikea te kennen heeft gegeven zich wel op korte termijn in Zwolle te willen vestigen, is het ook nodig dit kruispunt onder de loep te nemen. Voorgesteld wordt deze investering dus wel te doen. Go – no go moment: Go – no go moment is afhankelijk van onderhandelingen met Ikea, en van het tijdstip waarop Ikea gebouwd zal worden. Op dit moment wordt uitgegaan van opwaarderen van het kruispunt in 2013, In dat geval is het go – no go moment juni 2012. Kraanbolwerk: Omschrijving: Op Kraanbolwerk worden appartementen en eengezinswoningen voorzien op de oude plek van Schaepman lakfabrieken. Voordat gebouwd wordt, wordt de bodem gesaneerd. Kraanbolwerk is een belangrijke plek in de binnenstad, bouw daar betekent het afmaken van een rafelrand. Er is een groot bedrag aan rijks- en provinciale subsidie beschikbaar voor Kraanbolwerk. Voorstel investeringsprogramma: Het belang van Kraanbolwerk is groot. Jarenlange onderhandelingen hebben onlangs tot een positief resultaat geleid. Kraanbolwerk kent nog een tekort. Voorgesteld wordt door te gaan met Kraanbolwerk, en de nog benodigde middelen om Kraanbolwerk te kunnen realiseren te dekken uit BLS-middelen. Over Kraanbolwerk is al besluitvorming geweest. In dat besluit is rekening gehouden met dekking van € 500.000 uit de ISV-gelden. In het investeringsprogramma wordt nu voorgesteld het volledige tekort op Kraanbolwerk uit de BLS te dekken. Kroesenallee verlegging: Omschrijving: De Kroesenallee loopt dwars door Wythmen en sluit daar aan op de N35. Als de N35 verlegd wordt, zal voor de Kroesenallee, als die blijft liggen waar die nu ligt, een oplossing gevonden moeten worden voor de aansluiting op de N35. De Kroesenallee is een probleem voor veiligheid en leefbaarheid van Wythmen. Verlegging van de Kroesenallee naar een aansluiting op de N35 net buigen Wythmen zou veel problemen oplossen. Vanuit het dorpsplan Wythmen wordt ook sterkt gepleit voor verlegging van de Kroesenallee. Voorstellen investeringsprogramma: Het is nauwelijks voorstelbaar dat verlegging van de Kroesenallee –áls de provincie hier al mee akkoord gaat- vóór 2015 zal plaatsvinden. Voorgesteld wordt daarom de Kroesenallee te temporiseren tot na 2015.


Vooruit

Gevolgen van temporiseren Kroesenallee: Verlegging van de Kroesenallee is niet noodzakelijk voor de uitvoering van fase I van het dorpsplan Wythmen. Ook voor opwaarderen/verleggen van de N35 bij Wythmen heeft temporiseren geen gevolg. Kruispunt Blaloweg/Hasselterweg, in relatie tot Voorsterpoort: Omschrijving: Als Voorsterpoort herontwikkeld wordt dan is het wellicht/waarschijnlijk wenselijk het kruispunt Blaloweg/Hasselterweg te reconstrueren. Hier zijn echter verder nog helemaal geen plannen voor ontwikkeld. Voorstellen investeringsprogramma: Op dit moment vindt een nieuwe afweging van de verkeersinfrastructuur plaats. Dit kruispunt is geen onderdeel van de voorkeursmodellen. Vanuit Voorsterpoort zijn nog geen plannen voor het kruispunt gemaakt. Om deze redenen wordt voorgesteld deze investering uit te stellen tot na de planperiode. Gevolgen van temporiseren kruispunt Blaloweg - Hasselterweg: Er zijn geen harde afspraken of toezeggingen. In het project Voorsterpoort zal er rekening mee gehouden moeten worden dat dit kruispunt in ieder geval niet vóór 2016 aangepakt zal worden. Landschapsontwikkelingsplan (LOP): Omschrijving: Het landschapsontwikkelingsplan omvat een 10-jarige beleidsvisie op de ontwikkeling van het landschap. Het kan als basis dienen voor bestemmingsplannen en RO-procedures, als beleidsbasis voor groen-blauwe diensten, en als basis voor verdere ontwikkelingen. Voorstellen investeringsprogramma: Voor de RO-procedures is inmiddels een visie buitengebied gemaakt, op basis waarvan nieuwe bestemmingsplannen voor het hele buitengebied worden gemaakt. Voor de groen-blauwe diensten is de financiering voor de komende jaren geregeld. In het kader van ILG-gelden worden al diverse initiatieven in het landschap gefinancierd. Er is dus geen directe noodzaak om nu een landschapsontwikkelingsplan te maken. Voorgesteld wordt daarom om dit uit te stellen tot na te planperiode. Gevolgen van temporiseren landschapsontwikkelingsplan: De gevolgen van temporiseren van het LOP zijn dus niet heel groot. Er zijn geen harde privaatrechtelijke afspraken gemaakt. Er hoeven ook geen tijdelijke maatregelen genomen te worden. Er zijn ook geen kosten verbonden aan het temporiseren van de werkzaamheden. Een deel van de (beleids)activiteiten van het LOP wordt meegenomen in het bestemmingsplan buitengebied. Een deel van de fysieke activiteiten, met name de groene en blauwe diensten, wordt opgepakt binnen de ILG-afspraken. Onderwijshuisvesting: Omschrijving: Voor onderwijshuisvesting worden drie investeringsposten gevraagd:

- investering in het onderhoud aan schoolgebouwen: in het masterplan onderwijshuisvesting is gekozen voor actief vastgoedbeheer om meer grip te krijgen op het efficiënt inzetten en beheren van het vastgoed. De komende jaren zijn aanzienlijke investeringen nodig om het vastgoed op peil te houden. Voor de gemeente bedragen de kosten 4,8 miljoen voor vier jaar. Daar staat een dekking tegenover van 1,8 miljoen. Voor het resterende bedrag is nog dekking nodig. De jaarlasten daarvan zijn 87.000 in jaar 1 oplopend tot 348.000 in jaar 4.

- (een deel van) de onderwijsgebouwen in Zwolle is niet voldoende brandveilig. Dat is een groot probleem dat opgelost moet worden. Dit voorjaar is overeenstemming bereikt met de schoolbesturen over het delen van de kosten voor het brandveilig maken van de gebouwen. De voor rekening van de gemeente komende kosten zijn 1,4 miljoen met een jaarlast van 126.000.

- Het voorgezet onderwijs heeft te maken met wisselende leerlingenaantallen. De ene periode heeft de ene school extra gebouwcapaciteit nodig, de volgende periode is dat een andere school. Gezocht wordt naar mogelijkheden om een overlooplocatie voor onderwijshuisvesting in te richten. Hierover zijn gemeente en onderwijsinstellingen het echter nog niet eens geworden.

Voorstellen investeringsprogramma: Onderwijs(huisvesting) wordt gezien als basale voorziening binnen de gemeente. Het betreft bovendien een wettelijk geregelde gemeentelijke taak. Om die reden wordt vooralsnog voorgesteld niet te schrappen in de gevraagde investering voor onderhoud van onderwijsgebouwen. Jaarlijks zullen de uitgaven voor het masterplan onderwijshuisvesting opnieuw vastgesteld worden. Wat betreft brandveiligheid was het de vraag welk deel van deze investering door de gemeente betaald moest worden, en welk door de onderwijsinstellingen zelf. Inmiddels is deze vraag uitonderhandeld. De gemeente draagt 1,4 miljoen bij aan het brandveilig maken van de schoolgebouwen Wat betreft de overlooplocatie voor voortgezet onderwijs: als gezegd is er nog geen overeenstemming hierover. Dit leidt ertoe dat het niet te verwachten is dat voor 2015 een investering gedaan zal kunnen worden. Om die reden wordt voorgesteld deze investering te temporiseren tot na de planperiode. Planning, go – no go momenten:

- voor het onderhoud aan schoolgebouden: jaarlijks bij de begroting zal duidelijkheid moeten bestaan over de investeringen in het komende jaar.

- Voor brandveiligheid onderwijsgebouden: go – no go moment is begroting 2012 (najaar 2011) Gevolgen van temporiseren overloophuisvesting voortgezet onderwijs: Op dit moment is geen overeenstemming over mogelijke oplossingen voor leerlingenfluctuaties bij het voortgezet onderwijs. Het temporiseren van deze investering heeft geen verdere gevolgen.


Vooruit

Openluchtbad: Omschrijving: Het openluchtbad (Rijksmonument) dient onderhanden genomen te worden. Het bad is lek, en wordt al enige jaren met lapmiddelen dicht gehouden. De accommodatie is hard aan renovatie/restauratie toe. Pogingen om hiervoor rijkssubsidie te krijgen zijn mislukt. Er worden nog pogingen ondernomen alsnog subsidie te verkrijgen, Voor het opknappen van het openluchtbad is een bedrag van 2,8 miljoen nodig. 1,3 miljoen hiervan is al beschikbaar. Daarmee is het mogelijk om het bad zodanig te renoveren dat het weer vele jaren gebruikt kan worden. Voor de uitvoering van het volledige plan (restauratie, renovatie en energiemaatregelen) is een bedrag van circa 5,8 mln. nodig.Voor het openluchtbad is provinciale monumentensubsidie aangevraagd. Voor wat betreft het Openluchtbad zijn geen extra beheerkosten te verwachten, er zal blijvend sprake zijn van een huurovereenkomst tussen Vereniging en Gemeente. Het streven is er op gericht om de renovatie dusdanig uit te voeren (energiebesparende maatregelen, duurzaamheidsmaatregelen etc.) dat de vereniging de exploitatie ongewijzigd kan voortzetten,zodat geen extra exploitatiekosten te verwachten zijn.. Voorstellen investeringsprogramma: Voor het openluchtbad wordt voorgesteld tenminste de minimumvariant uit te voeren en hiervoor een bedrag van € 2,8 mln. (inclusief de al eerder uitgetrokken middelen) uit te trekken Planning, go – no go momenten: Om volgend jaar zomer weer gebruikt te kunnen worden, moeten de werkzaamheden najaar 2011 starten. Go – no go moment is derhalve juni 2011 (PPN). Rodetorenbrug: Omschrijving: De Rode Torenbrug is de langzaam verkeersroute tussen Kamperpoort en de Binnenstad. Hij levert de voetgangsontsluiting van de binnenstad voor parkeerders in de toekomstige parkeergarage Katwolderplein, en wordt onderdeel van de fietsroute naar Stadshagen en Nationaal Landschap IJsseldelta. De Rode Torenbrug is gedekt via de grex Kamperpoort, aangevuld met IMGmiddelen. Voorstel investeringsprogramma: Vanwege het belang van toegankelijkheid van de Binnestad en van goede fietsverbindingen wordt voorgesteld door de gaan met de Rodetorenbrug. Go – no go momenten: Juni 2011. Roelenweg Oost: Omschrijving: Roelenweg Oost wordt gebouwd als huisvesting voor de geclusterde voorziening, en voor studentenhuisvesting. De middelen voor deze investeringen zijn gedekt uit provinciale en eigen middelen. De provinciale middelen kunnen niet elders ingezet worden. Voorstel investeringsprogramma: Voorgesteld wordt door te gaan met de Roelenweg Oost, vanwege het maatschappelijk belang van de geclusterde voorziening, de behoefte aan studenteneenheden, én vanwege het gevorderde stadium waarin deze ontwikkeling zich bevindt. Go – no go beslissing: Najaar 2011. Schellerdriehoek: Omschrijving: Tijdens de Raadsdiscussies over het structuurplan Zwolle 2008 is een motie aangenomen dat de Schellerdriehoek niet gebruikt zou worden voor inbreiding, maar dat die groen zou blijven. Als vervolg daarop is een voorstel gemaakt om de Schellerdriehoek ook openbaar te maken. De eerste fase van de werkzaamheden hiervoor is nu gaande en behelst inrichting van de randen en aanleg van watergangen en vlechthagen. Een tweede (en laatste) fase zou in 2012 starten en omvat de essentiële onderdelen van het park: een multifunctioneel speelveld, het natuurlijk spelen, halfverharde paden, beplanting en een (pluk)weide. Het beheer van de Schellerdriehoek na de eerste fase kost 8.000 per jaar. Na de tweede fase zal dat (netto) 8.500 per jaar zijn. Voorstellen investeringsprogramma: Het is mogelijk om het werk aan de Schellerdriehoek na fase 1 te temporiseren tot na de planperiode. De eerste fase wordt echter nu uitgevoerd. Dit, de discussies die rondom het structuurplan zijn gevoerd en het feit dat er afspraken met omwonenden zijn gemaakt, leidt tot het voorstel de Schellerdriehoek wel verder in te richten. Aangezien nu nog gewerkt wordt aan de eerste fase, wordt wel voorgesteld deze investering uit te stellen tot 2013. De dekking voor de beheerkosten van de Schellerdriehoek kan gevonden worden in het fonds stadsuitbreiding. Planning, go – no go momenten: Om in 2013 de tweede fase aan te leggen, moet bij de begroting 2013 duidelijkheid zijn over de financiering. Derde kwartaal 2012 zal dus een go - no go moment zijn.


Vooruit

Singelkwartier: Omschrijving: Singelkwartier (Burg. Drijbersingel) is een redelijk verouderd kantorengebied. Het voormalige kantoor van het OM staat leeg, het voormalige UWV-kantoor heeft een tijdelijke bestemming. Wellicht zal ca. 2018 het gebouw van de belastingdienst leeg komen. Het Singelkwartier is beschreven in de visie voor Diezerpoort. Het gebied is belangrijk voor de relatie Diezerpoort – Binnenstad, in de huidige vorm is het nogal een barriëre tussen Diezerpoort en Centrum. Tenslotte liggen er vanwege de leegstaande kantoren mooie kansen om een nieuw milieu te maken. Tot op heden zijn er echter geen werkzaamheden voor het Singelkwartier gedaan. Voorstel investeringsprogramma: Aangezien de ontwikkeling van Singelkwartier niet urgent is, wordt voorgesteld deze ontwikkeling uit te stellen tot na de planperiode. Gevolgen van temporiseren ontwikkeling Singelkwartier: Aangezien er tot op heden helemaal niet gewerkt is aan het Singelkwartier, zijn er geen verwachtingen gewekt, en zijn er geen gevolgen van het uitstel. Wel moet, als de leegstand onverhoopt groeit, gewaakt worden voor verloedering. Spoorzone: Omschrijving: De Spoorzone is één van de strategische projecten van Zwolle. Voor Zwolle als randstadcorridor, en als centrum van openbaar vervoer is het toekomstigbestendig maken van het OV-knooppunt van levensbelang. De eerste fase van het project Spoorzone omvat het optimaliseren van het OV-knooppunt: aanlanding Hanzelijn en Kampertram, verbreden passagiestunnel, verplaatsen van het busstation, het aanleggen van een bustunnel en het aanleggen van snelle busassen (HOV-assen). Het totale project omvat ook de gebiedsontwikkeling langs het hele spoor, van het Ecodrome tot aan de Ambachtschool. Het project zal vele jaren gaan lopen. Om de Spoorzone te kunnen ontwikkelingen, is cofinanciering nodig, waarover gesprekken gaande zijn, maar die nu nog niet geregeld is. Omdat financiering nog onzeker is, is het zaak zoveel mogelijk inzet te plegen om door te gaan met voorbereidingen en cofinanciering te vinden. Voorstel is tot eind 2012 door te gaan, en te kijken of voldoende cofinanciering gevonden kan worden om tot uitvoering over te gaan. Het is belangrijk gelden te reserveren om, als cofinanciering gevonden wordt, de benodigde investering ook van Zwolse kant voorhanden te hebben. Voorstellen investeringsprogramma: Het is niet verstandig om de Spoorzone te temporiseren: de Spoorzone is daarvoor van te groot belang voor Zwolle. Voorgesteld wordt daarom om de tweede ronde bezuinigingen te benutten voor investeringen in de Spoorzone, en in ieder geval tot eind 2012 (datum start rijden Hanzelijn) door te gaan met voorbereidingen en het zoeken naar cofinanciering bij Rijk, Provincie, en anderen. Go – no go momenten: Go – no go moment voor het doorgaan met de voorbereidende werkzaamheden is juni 2011 (PPN). Go – no go moment voor de daadwerkelijke investering is afhankelijk van het moment waarop duidelijkheid over cofinanciering wordt verkregen. Waarschijnlijk zal in ieder geval uiterlijk begin 2013 een besluit genomen moeten worden over verder doorwerken aan de Spoorzone (tot dan zijn de voorbereidingskosten gedekt, daarna niet meer). Vechtcorridor/Vechtmonding: Omschrijving: De Vechtcorridor is het Zwolse deel van het provinciale Ruimte voor Waterproject “Ruimte voor de Vecht”. In de Vechtcorridor gaat het om waterveiligheid, en om versterken van groene, landschappelijke en recreatieve kwaliteiten. In dit gebied ligt echter ook de N340 die verlegd wordt, en de in het structuurplan beoogde uitbreiding aan de zuidkant van Hessenpoort. Om die reden is voorgesteld in integraal project Vechtcorridor te maken. Binnen het plangebied is het nodig om de Anningahof te verplaatsen, om een optimale verlegging van de N340 mogelijk te maken, zonder teveel geweld aan te doen aan de groene en recreatieve mogelijkheden van het gebied. De provincie heeft in zijn nieuwe Collegeakkoord 19 miljoen opgenomen voor Ruimte voor de Vecht. Voorstellen investeringsprogramma: De verlegging van de N340 gaat door onder regie van de provincie. Dat betekent dat ook de verplaatsing van de Anningahof mogelijk gemaakt moet worden. Om die reden moet wel een juridisch planologisch kader (bestemmingsplan) opgesteld worden. Het is echter niet perse nodig nu een volledig integraal project uit te werken. Voorgesteld wordt daarom de Vechtcorridor (met uitzondering van de Anningahof) te temporiseren tot na de planperiode. Nu de provincie geld heeft uitgetrokken voor Ruimte voor de Vecht, is het belangrijk de provincie te bewegen daarvan ook geld in Zwolle te investeren. Met de al voorziene ingrepen in het buitengebied (bijvoorbeeld fietspad Doornweg), wordt al aangesloten bij de belangen van de provincie. Bovendien spelen er mogelijk particuliere investeringen die zowel gemeentelijke als provinciale doelstellingen dienen en die daarom een beroep kunnen doen op het provinciale programma Ruimte voor de Vecht. Gevolgen van temporiseren Vechtcorridor/Vechtmonding: De provincie en partners zijn op de hoogte dat de gemeente nu niet actief nieuwe projecten opstart. Wel loopt in ILG-verband (zie desbetreffende projectdoorlichting van het Investeringsbudget Landelijk Gebied)) nog een aantal projecten in dit gebied door; met name fietspaden. Deze kunnen ook als cofinanciering dienen voor provinciale ingrepen in het kader van Ruimte voor de Vecht. Ook zal het waterschap indien daartoe de noodzaak bestaat waterveiligheidsmaatregelen treffen in het betreffende gebied (daar hoeft de gemeente naar verwachting niet aan bij te dragen). Met het uitstel worden geen privaatrechtelijke contracten geschonden.


Vooruit

Voorstadhalte Zwolle Zuid: Omschrijving: Zwolle, en ook de provincie, opteert voor een extra treinstation in Zwolle Zuid. Voorstellen investeringsprogramma: Voor de voorstadhalte Zwolle Zuid zal eerst het spoor tussen Deventer en Olst verdubbeld moeten worden. De discussie hierover heeft te maken met de discussie over de noordtak van de Betuwelijn. Gegeven deze samenhangen is het niet voorstelbaar dat er vóór 2015 daadwerkelijk gewerkt zal worden aan een voorstadhalte. Voorgesteld wordt daarom deze investering te temporiseren tot na 2015. Gevolgen van temporiseren voorstadhalte: Aan de voorstadhalte wordt nog niet gewerkt. In contacten met NS, provincie en Rijk kan zonder extra kosten de lobby voor de voorstadhalte verder vormgegeven worden. Temporiseren heeft dus geen gevolgen. Wijthmen: Omschrijving: Voor Wijthmen zijn, in overleg met dorpsbewoners en belanghebbenden een dorpsvisie en een dorpsplan opgesteld. Het investeringsprogramma kent 4 fasen. De eerste fase betreft zorgvoorziening en een aantal woningen in de nabijheid van het Cultuurhuus. Berekeningen voor de eerste fase tonen aan dat voor deze fase een sluitende grondexploitatie opgesteld kan worden. Op de volgende fasen zijn waarschijnlijk onrendabels te verwachten. De fasen kunnen onafhankelijk van elkaar uitgevoerd worden. Voorstellen investeringsprogramma: Voorgesteld wordt de eerste fase van het dorpsplan uit te voeren, en de volgende fasen te temporiseren tot na de planperiode. Gevolgen van temporiseren vervolgfasen Wijthmen: Aangezien de eerste fase nog moet starten, en de fasen goed volgtijdelijk ontwikkeld kunnen worden, heeft temporiseren van de volgende fasen geen gevolgen.


Vooruit


Vooruit

Bijlage 3 Incidentele bezuinigingen

In aanvulling op het hoofdstuk bezuinigingen geven we een overzicht van de categorieën.

projecten die (bijna) aflopen en waarbij niet het gehele budget nodig is om het projectdoel te behalen. geraamde investeringen die goedkoper uitvallen.

Projecten die (bijna) aflopen en niet het gehele krediet nodig hebben.

(bedragen x € 1000) 2011/2012 2013 2014 2015

niet benodigde gelden voor uitvoering baggerplan 950

vernieuwing economie en boegbeeld creatieve bedrijvigheid 31

diverse milieubudgetten 64

onderwijsinvesteringen < 5000 44

restantbedrag externe veiligheid 128

cultuurhuis Stadshagen 43

Vrolijkheid 6

frontoffice VVV 20

herstructurering Marslanden 3

restantbedrag onderzoek masterplan sport 12

privatisering kleedkamers 10

electronisch kinddossier 25

WMO middelen 2005 17

aanleg woonwagenstandplaatsen 349 *

onderwijshuisvesting 400 *

vervangingsinvesteringen Brandweer 12 *

vervangingsinvesteringen A&F 64 *

De met * gemerkte posten betreffen investeringen die zijn geactiveerd. Voor deze posten is het structurele

voordeel van de vrijval van kapitaallasten verwerkt in het structurele perspectief.

Geraamde investeringen die goedkoper uitvallen.

(bedragen x € 1000) 2011/2012 2013 2014 2015

verf stalen bruggen 28 *

betonstraatstenen 7 *

bermverlaging tbv waterafvoer 30 *

straatnaamborden 36 *

verkeersborden 61 *

De met * gemerkte posten betreffen investeringen die zijn geactiveerd. Voor deze posten is het structurele

voordeel van de vrijval van kapitaallasten verwerkt in het structurele perspectief. Eerder door de raad geaccordeerd

surplus HIS middelen € 3.100.000

Realisatie van het hoofdwegennet rond Stadshagen (programma Hoofdinfrastructuur Stadshagen). Het gaat onder meer om de volgende deelprojecten: Westenholterallee (inclusief afwaarderen Klipperweg en verplaatsing steunpunt Rijkswaterstaat) Kruispunt Hasselterweg – Westenholterallee, inclusief fietsbrug naar Westenholte. Hasselterweg (inclusief afwaarderen Voorsterweg), 1e en 2e fase. Fietsbrug over de Blaloweg inclusief toeleidende fietspaden Herinrichting Turnhoutsweg/Boeierweg


Vooruit

Het programma HIS is bij de doorlichting uitgebreid met het college besproken. Ons voornemen is om het programma uit te voeren, exclusief het deelproject “verlenging rechtsaffer Frankhuizerallee-Hasselterweg”, omdat deze op de korte en lange termijn niet nodig blijkt te zijn.


Vooruit

Bijlage 4 Operatie 4 + 4

Deze bijlage bestaat uit 3 onderdelen. 4a. Bezuinigingen Beleid vast te stellen bij de perspectiefnota 2012-2015 4b. Bezuinigingen Bedrijfsvoering 4c. Bezuinigingen Beleid eerder vastgesteld.


Vooruit

Bijlage 4a. Bezuinigingen Beleid vast te stellen bij de Perspectiefnota 2012-2015 Naam: Bijdrage woningschap regio Zwolle Inhoud Opheffing woningschap regio Zwolle

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 14 14 14

Zodra over het Woningschap een besluit is genomen over liquidatie, kan de opbrengst worden ingeboekt. De definitieve besluitvorming is afhankelijke van overleg met betrokkenen (Algemeen Bestuur Woningschap Regio Zwolle) De bedoeling is de bestaande subsidieverplichtingen af te kopen. Niet afgekochte subsidies (jaarlijkse bijdragen) gaan over naar de gemeente en voor de afwikkeling is nog een beperkt aantal jaren ambtelijke inzet nodig.

Naam: Woonwagens en woonschepen

Inhoud

Het team bijzondere doelgroepen zal niet meer bemiddelen, adviseren en interveniëren bij woonwagens en woonschepen zaken in het algemeen. De besparing heeft formatieve consequenties.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 33 33 33

Deze maatregel resulteert er in dat de communicatie en het overleg met woonwagen en woonschepenbewoners vanuit de reguliere organisaties en instellingen plaats gaat vinden. Alleen wanneer sprake is van ernstige overlast of multi-problemen en de reguliere hulpverlening stagneert dan kan vanuit de gemeente, vanuit de reguliere taak “coördinatie overlasthuishoudens” en “hygiënische probleemhuishoudens”, een interventie worden gedaan en regie gevoerd worden op de hulpverlening.

Naam: Molens

Inhoud Vermindering in middelen om vrijwillige molenaars te ondersteunen

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 4 4 4

De middelen om de vrijwillige molenaars te ondersteunen bleken de afgelopen jaren voldoende. Daarom kan er op deze post worden bespaard, zonder dat dit gevolgen heeft voor de activiteiten.

Naam: Geen indexatie subsidiebudget

monumenten

Inhoud De (beperkte) subsidiemogelijkheid voor de particuliere eigenaren van monumenten zal de komende jaren niet geïndexeerd worden.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 0 0 4

Niet indexeren leidt tot vermindering van het reële budget. Het effect voor betrokkenen is echter beperkt. Dat hiermee de kwaliteit van de monumenten en daarmee het aangezicht van de stad daardoor achteruit zullen gaan is niet te verwachten.

Naam: Besparing marketing

Inhoud

Uit de Beleidsrapportage is naar voren gekomen dat de structurele post voor marketing, promotie en acquisitie in 2010 een overschot heeft overgehouden. Dit komt enerzijds door het economisch klimaat, maar geeft ook weer dat er ruimte tot bezuinigen is.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 55 55 55

Gezien het overschot is een bezuiniging haalbaar onder de voorwaarde dat de bestaande budgetten binnen het programma dynamiseren economie worden ontschot, om in de toekomst adequaat in te kunnen spelen op marktontwikkelingen. Voorlopig wordt er geen maatschappelijk effect verwacht, in de toekomst kan het beroep op de budgetten dynamiseren economie toenemen. Dat kan leiden tot een scherpere afweging van initiatieven.


Vooruit

Naam: Professionalisering marktbewerking Inhoud Reorganisatie dienstverlening EZ

2011 2012 2013 2014 Opbrengst (x 1000)

0 0 0 12

Realisatie van deze bezuiniging is afhankelijk van het gemeentebrede CRM systeem. Dat wordt naar verwachting in 2014 ingevoerd. Deze maatregel heeft betrekking op de organisatie van de dienstverlening van EZ en zal geen negatief maatschappelijk effect hebben.

Naam: Rol gemeente bij economische initiatieven.

Inhoud De houding van de gemeente wordt reactiever. Tevens moeten ondernemers betalen voor advisering van de gemeente.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 15 22 37

Bij particuliere initiatieven laat de gemeente de rol bij de initiatiefnemer. Daarnaast worden zoveel mogelijk kosten teruggehaald bij de particuliere initiatiefnemer. Deze maatregel heeft betrekking op de organisatie van de dienstverlening van EZ en zal geen negatief maatschappelijk effect hebben.

Naam: Toeristische evenementen

Inhoud

Vanwege het voornemen om te bezuinigingen op evenementen wordt binnen dit programma een besparing gerealiseerd op het budget toeristische evenementen.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 25 25 25

Dit leidt tot minder evenementen, de evenementen krijgen een beperktere opzet of er wordt een eigen bijdrage gevraagd

Naam: Inzet regio

Inhoud Meer economische samenwerking met regiogemeentes.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 20 25 30

Door samenwerking ontstaat een grotere regionale betrokkenheid. Door dit verbindend en niet vrijblijvend te doen, kunnen we de lusten en de lasten regionaal delen. Dit heeft naast een financieel positief effect ook een economisch positief effect.

Naam: Opzeggen lidmaatschap VOC

Inhoud Opzegging van het lidmaatschap van VOC. Is reeds gebeurd.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 7 7 7

Het opzeggen van dit lidmaatschap betekent dat de gemeente via andere wegen (provincie, internet) de expertise op het gebied van OV op peil houdt.

Naam: Vermindering budget verkeersveiligheid Inhoud Besparing budget verkeersveiligheid.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 10 10 10

De bezuiniging is haalbaar door te herprioriteren binnen het verkeersveiliheidsplan. Op verkeersonveilige situaties bij scholen wil de gemeente blijven inzetten, ook buiten de reguliere verkeersveiligheidsbudgetten. Een voorstel hiertoe wordt opgenomen in de Perspectiefnota

Naam: Verlagen inzet luchtkwaliteit

Inhoud De eisen aan luchtkwaliteit bijstellen tot wettelijk niveau

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 50 50 50

De luchtkwaliteit in Zwolle voldoet aan de wettelijk norm en daarom wordt niet verder geïnvesteerd in nog betere luchtkwaliteit.


Vooruit

Naam: Ruimtelijke plannen

Inhoud Scherper sturen op kosten, rolneming en fasering, besparing ZOO

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 0 0 118

De planning van ‘Zwolle op orde’ wordt in 2012 afgerond. We verwachten dat het actueel houden van de bestemmingsplannen daarna minder middelen zal vergen. Zodoende kan de besparing worden gerealiseerd zonder maatschappelijk effect.

Naam: Buurtnetwerken en opvoedings-

ondersteuning onderbrengen in CJG

Inhoud Deze activiteiten blijven gecontinueerd, maar vanuit een ander budget gefinancierd (CJG).

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 65 65 65

De financiering van buurtnetwerken en opvoedingsondersteuning brengen we ten laste van de doeluitkering voor het Centrum voor Jeugd en Gezin. De rijksuitkering is bedoeld om Centra voor Jeugd en Gezin (CJGS) in Zwolle te realiseren. Daarvoor is uiteraard voldoende geld nodig. Wij denken dat het verantwoord is om deze bestaande activiteiten vanuit de BDU CJG te financieren, waarbij er voldoende middelen overblijven voor de vernieuwing. De huidige BDU CJG loopt van 2008 t/m 2011. Het Rijk neemt in 2011 een besluit over de hoogte van de rijksuitkering CJG vanaf 2012. Als die lager uitvalt dan in 2011 is het stellen van prioriteiten voor het CJG noodzakelijk om de bezuiniging te kunnen realiseren. Met Travers Welzijn, WijZ en de Vrijwilligerscentrale is hierover gesproken. Zij gaven op dit onderdeel geen specifieke reactie.

Naam: Taakstelling gesubsidieerde partners in

welzijn. Inhoud Wijziging in het accomodatiebeleid

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 230 230 230

Inhoud

Opbrengst (x 1000)

De taakstelling op de gesubsidieerde partners Travers en WijZ wordt ingevuld met het onderbrengen van activiteiten in wijkcentrum Rembrandtien en de dienstencentra voor ouderen in Werkeren en De Riethoek in andere accommodaties. Bij de invulling van de bezuiniging worden de activiteiten zoveel mogelijk ontzien en ligt de focus op de accommodaties. Voor de ouderencentra geldt dat WijZ de daar geboden activiteiten wil onderbrengen in de wijkcentra. Voor Rembrandtien geldt dat de bezettingsgraad laag is en er ook andere onderkomens in Dieze zijn, waar de activiteiten ondergebracht kunnen worden. Het mes snijdt daarmee aan twee kanten; door activiteiten onder te brengen in andere accommodaties wordt een besparing gerealiseerd, terwijl tegelijk de bezettingsgraad en exploitatie van andere accommodaties kan worden versterkt.

Naam: Schrappen flankerend ouderenbeleid

Inhoud Incidentele middelen om activiteiten op het gebied van ouderenbeleid te financieren worden geschrapt.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 20 20 20

Deze besparing betreft een structureel budget (totaal 60.000) waarvan € 20.000 beschikbaar is voor incidentele activiteiten. Een beroep op incidentele middelen op gebied van ouderen- en gehandicaptenbeleid is mogelijk via andere subsidieregelingen als Innovatie Wmo, Dagbesteding voor mensen met een beperking of Vrijwilligerswerk in welzijn en zorg.


Vooruit

Naam: Ondersteuning mensen met handicap

Inhoud Activiteiten voor ondersteuning mensen met handicap onderbrengen in compensatiemiddelen bezuinigingen Awbz.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 15 15 15

Deze activiteiten blijven gecontinueerd, maar worden gefinancierd vanuit compensatiemiddelen Rijk. Hierdoor kunnen gemeentelijke middelen vrijvallen. Met Travers Welzijn, WijZ en Vrijwilligerscentrale zijn hierover gesprekken gevoerd. Op dit onderdeel is geen specifieke reactie ontvangen.

Naam: Slachtofferhulp Inhoud Verlagen bijdrage slachtofferhulp

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 17 17 17

Stichting Slachtofferhulp wordt voor het grootste deel (ca. 80%) gefinancierd door het rijk. De gemeentelijke bijdragen zijn aanvullend en worden vooral ingezet voor ondersteuning van vrijwilligers. Ten aanzien van die ondersteuning is naar onze mening meer samenwerking mogelijk met lokale partners, zoals Vrijwilligerscentrale en Veiligheidshuis Zwolle. Die mogelijkheden willen we in samenwerking met de stichting beter benutten. Ten opzichte van de totale begroting van Stichting Slachtofferhulp gaat het om een relatief geringe bezuiniging. Bovendien is Slachtofferhulp in Zwolle relatief goedkoop gehuisvest in een gemeentelijk pand. De bezuiniging hoeft dan ook geen directe gevolgen te hebben voor de dienstverlening. Over deze maatregel vindt nu overleg plaats met de Stichting Slachtofferhulp Overijssel.

Naam: Antidiscriminatie Inhoud Verlagen subsidie antidiscriminatievoorziening

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 20 20 20

De gemeente Zwolle gaf een financiële bijdrage aan het antidiscriminatiebureau, voordat dit in 2010 een wettelijke verplichting werd. Sindsdien ontvangen gemeenten een rijksuitkering voor instandhouding van deze voorziening. Voor Zwolle bedraagt deze € 41.000. Ook andere gemeenten gaan meebetalen aan instandhouding van het antidiscriminatiebureau nu dit een wettelijke taak is geworden. De gewenste activiteiten kunnen binnen het budget van € 41.000 worden gerealiseerd. Over het tempo waarbinnen de bezuiniging kan worden gerealiseerd vindt overleg plaats met de Stichting Artikel 1. Het tempo is afhankelijk van eventuele frictiekosten. Mogelijk kan per 1 januari 2012 nog niet de volledige taakstelling worden gerealiseerd.

Naam: Ontwikkelingssamenwerking Inhoud Schrappen budget ontwikkelingssamenwerking.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 68 68 68

Tot nu toe wordt het budget ontwikkelingssamenwerking ad € 68.000 besteed aan COS Overijssel, de verdubbelingsregeling en projecten (nu Zwolle Wereldstad). Vele particuliere initiatieven leveren op eigen kracht hun bijdrage aan de realisering van millenniumdoelen. En dat kan ook prima. Ook zonder de huidige verdubbelingregeling en het project Zwolle Wereldstad zullen deze initiatieven naar verwachting worden voortgezet. NB: Bij deze perspectiefnota doet college eveneens een voorstel voor een investering in de millenniumdoelen van € 75.000 in drie jaren. (hoofdstuk 3)


Vooruit

Naam: Samenvoegen van de activiteiten Premie

op actie, Oud en Nieuw aanpak en Wijkbudgetten en met een taakstelling van € 100.000,- omvormen tot één activiteit ‘bewonersbudgetten’

Inhoud

Voor de wijkbudgetten geldt dat al besloten was het instrument te vernieuwen op basis van de ervaringen van de afgelopen jaren, waarin alle wijken eenmaal mee hebben kunnen doen. In combinatie met de druk om de schaarser wordende middelen effectief in te zetten, wordt nu voorgesteld de afzonderlijke budgetten samen te voegen. Op het samengevoegde budget wordt dan een korting toegepast van € 100.000,--. Op basis van het resterende budget van € 130.000,-- wordt een nieuwe regeling opgezet die eigen initiatieven van bewoners faciliteert die een aantoonbaar (maatschappelijk) effect hebben op leefbaarheid, veiligheid en participatie.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 100 100 100

In de loop der jaren is vanuit het wijkgericht werken een aantal instrumenten ontwikkeld om initiatieven van burgers ter bevordering van leefbaarheid en veiligheid te ondersteunen. Gaandeweg kwam daarbij het accent meer te liggen op de eigen verantwoordelijkheid. Het gaat dan om de instrumenten premie op actie, wijkbudgetten en Oud en Nieuw-aanpak. Een nieuwe regeling die aansluit bij dit accent kan een besparing realiseren. Gesprekken worden gevoerd worden met corporaties: de Zwolse corporaties dragen nu bij aan de wijkbudgetten. Het ligt voor de hand om met hen te overleggen over een eventuele bijdrage aan een vervolg en de voorwaarden waaronder zij dat willen doen. Daarnaast zal er ook gesproken worden met bewoners en wijkorganisaties: een nieuwe opzet moet kunnen rekenen op draagvlak bij burgers en hun organisaties.

Naam: Andere inzet wijkanalyse

Inhoud De raad zal het instrument van wijkanalyse anders gaan inzetten

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 40 40 40

Deze maatregel heeft effect voor de interne organisatie en geen maatschappelijk effect. Early warning en “Buurt voor buurt” worden nu uitgewerkt als instrument om met bewoners, partners in de stad en de raad sturing te geven aan het opgavegericht werken in de wijk.

Naam: Schoolzwemmen (incl. zwemvervoer)

Inhoud

Het zwemonderwijs is een keuze en er kan besloten worden het zwemonderwijs en daarmee zwemvervoer niet meer te bekostigen te meer daar het merendeel van de leerlingen die schoolzwemmen voorafgaand al over een zwemdiploma beschikt.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 33 82 185 + 15

Zwemles is primair de verantwoordelijkheid van ouders, niet van de gemeente. In veel gemeenten is het schoolzwemmen om deze reden beëindigd. Schoolzwemmen vindt plaats per schooljaar. Een bezuinigingsmaatregel kan daarmee pas ingaan per 1 augustus 2012 (start schooljaar 2012/2013). Eerdere invoering van de maatregel is niet mogelijk gelet op een redelijke termijn die geboden moet worden om e.e.a. organisatorisch af te handelen. Met Windesheim is een overeenkomst afgesloten voor schoolzwemmen met garantstelling van € 75.000,- gedurende 10 jaar vanaf de opening van hun nieuwe bad. Met de vervoerder Connexxion is een contract afgesloten voor gym- en zwemvervoer tot en met schooljaar 2012/2013. Met de scholen voeren zijn we hierover in gesprek. Als besloten wordt tot voortijdige beëindiging zal nagezocht moeten worden of tussentijdse gehele of gedeeltelijke beëindiging mogelijk is en onder welke condities.


Vooruit

Naam: Lokaal onderwijsfonds

Inhoud Afschaffing middelen voor incidentele ondersteuning onderwijsactiviteiten.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 150 150 150

Dit budget werd ingezet ter ondersteuning van incidentele activiteiten van diverse herkomst. Het maatschappelijk effect op het structurele onderwijsaanbod zal er niet zijn. Wel zal er vaker ‘nee’ moeten worden gezegd tegen nieuwe initiatieven. Er hebben geen gesprekken plaatsgevonden, omdat het om incidentele activiteiten van diverse organisaties gaat. nb: in de eerder verstrekte informatie over het maatregelenpakket 4+4 stond was een taakstelling ad € 150.000 voor Jeugd opgenomen. In deze versie is die taakstelling ingevuld met het verhogen van de bezuiniging op het Lokaal Onderwijsfonds en een bezuiniging op Peuterspeelzalen. Zie hierna.

Naam: Peuterspeelzalen

Inhoud

Met behoud van de doelstellingen in de beleidskaders Brede School en VVE, kunnen door meer te differentiëren en maatwerk te zoeken besparingen gevonden worden in het reguliere Peuterspeelzaalwerk.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 100 100 100

Met de maatschappelijk partner zijn we in overleg om een maatwerk aanbod te realiseren voor het reguliere Peuterspeelzaalwerk. Hierbij is te denken aan bijvoorbeeld maatwerk op leeftijd en doelgroep. Hiervoor hanteren we de volgende uitgangspunten:

VVE-peuterspeelzalen kunnen huidige aanbod blijven leveren

bestaande koppelingen van peuterspeelzalen aan Brede Scholen wordt gecontinueerd

peuterspeelzaal is op acceptabele afstand voor iedereen bereikbaar

Naam: Stadswachten

Inhoud Beëindigen subsidie Stadswachten

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 0 0 330

Stadswachten zullen uit het straatbeeld verdwijnen, hierdoor is er feitelijk minder toezicht. Dit kan van invloed zijn op de veiligheidsbeleving op straat en op het aantal overlastmeldingen. Dat kan worden gemeten via het Buurt voor Buurt-onderzoek. Er zijn meerdere gesprekken gevoerd met de Stichting Stadswacht. In eerste instantie is afgesproken dat er wordt uitgegaan van twee scenario’s: 1) opheffen en 2) co-makership met additionele business. De stichting Stadswachten heeft hier een derde scenario aan toegevoegd: een gefaseerde subsidieafbouw om vervolgens in 2018 tot een co-makership model te komen. Het college legt het eerste scenario voor aan de raad. Daarnaast zijn de kernpartners om een reactie gevraagd.(Politie IJsselland en betrokken gemeentelijke afdelingen (T&H, BOR en OOV)). Politie IJsselland geeft aan dat ‘zij op zich de politietaken wel kunnen invullen, maar de verwachting is dat vooral in het toezichtdomein de gaten gaan vallen. De kans bestaat dat er meer overlastmeldingen worden gedaan’. De afdeling BOR onderzoekt het onderbrengen van de AFAC-functie. Toezicht en Handhaving wil en kan een aantal toezichthoudende taken zelf doen.

De Raad sprak in maart 2011 meningsvormend over de cultuurnota. Hieronder staan de structurele bezuinigingen weergegeven overeenkomstig met scenario Focus. De nota bevatte tevens nieuwe bestedingen welke niet in deze perpsectiefnota zjin opgenomen als afzonderlijke investering. Dan gaat het om de voortzetting van subsidie aan gezelschappen/productiehuis, het gemeentelijk aandeel in het steunpunt Amateurkunst, aandeel in coördinatie en projecten cultuureducatie, voortzetting van de zaalhuur Odeon/De Spiegel en een budget voor nieuwe initiatieven. Die nieuwe initiatieven worden de eerste twee jaren gefinancierd uit de vrijval van de Reserve Podiumkunsten. Voor een volledige beschrijving van de investeringen op cultuur, zie de cultuurnota.


Vooruit

Naam: Ecodrome

Inhoud 1.022: bruto besparing, 68: reserve. Let wel: dit bedrag is exclusief inkomstenderving Vastgoed ad € 135.000

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 0 819 819

De contracten kunnen zonder meer worden beëindigd, in feite niet verlengd. Er liggen contractuele afspraken om tussen januari en juli van dit jaar in formeel overleg te treden over de voortzetting van de exploitatie en als we daar niet uitkomen over de beëindiging. Bij beëindiging zal er altijd sprake zijn van frictiekosten, waaronder afvloeiingskosten voor het personeel. Dit zal met Libéma nader uitgewerkt moeten worden.Verlies inkomsten Vastgoed (totdat nieuwe huurder) Het Ecodrome trekt ongeveer 100 000 bezoekers per jaar. Een deel hiervan bezoekt ook de stad. Sluiting van het Ecodrome heeft een nadelig effect op toeristische bezoekers. Het Ecodrome vervult daarnaast een rol in natuureducatie, maar er zijn ook andere partijen die op dit terrein actief zijn. Gesprekken met Ecodrome en Libéma. Betrokkenen hebben alternatief plan neergelegd om door te gaan met Ecodrome. Hiervoor is hogere bijdrage van de gemeente nodig.

Naam: Natuurmuseum

Inhoud

De natuurhistorische collectie van het Ecodrome is niet meer van de gemeente. Het is nog niet duidelijk wat er met deze collectie gebeurt als het Ecodrome stopt.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

opbrengst zit bij ecodrome in

De natuurhistorische collectie van het Ecodrome is niet meer van de gemeente. Het is nog niet duidelijk wat er met deze collectie gebeurt als het Ecodrome stopt. Een integrale werkgroep buigt zich over de mogelijkheden voor de natuurcollectie. Gevolgen voor de stad zijn daarom nu moeilijk aan te geven.

Naam: Stadsdichter Inhoud Afschaffing van de functie van stadsdichter

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 5 5 5

De afname van het literair klimaat dat door het wegvallen van de stadsdichter ontstaat, lijkt beperkt. De dichter als marketing instrument bleek niet efficiënt te zijn, dus het wegvallen van de dichter heeft weinig effect op de marktpositionering van de stad Zwolle.

Naam: Evenementen & festivalbudget

Inhoud

Het festivalbudget à 130.000 euro is al in zijn geheel geschrapt door de gemeenteraad per 2012. Daarnaast is gekozen voor scenario focus in de cultuurnota waardoor er nog 25.000 euro extra op evenementen wordt bezuinigd.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 130+25 130+25 130+25

Het effect zal zijn dat er minder culturele evenementen kunnen plaatsvinden. Wel is er in dit scenario budget voor nieuwe initiatieven waaronder evenementen. De bezuiniging op evenementen wordt in dit scenario dan ook naar verwachting voldoende gecompenseerd.


Vooruit

Naam: Machinemuseum Inhoud Sluiting van het machinemuseum

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 0 29 29

De collectie is eigendom van de gemeente. Bij beëindiging van de subsidierelatie zal het beheer naar alle waarschijnlijkheid voor rekening van de gemeente komen; dat brengt ook kosten met zich mee. In vergelijking tot de stand van zaken per 28 april heeft zich een wijziging voorgedaan: Inmiddels is een voorstel in voorbereiding waarin het oude bestuur terugtreedt. Het nieuwe bestuur zal zich richten op de vervreemding van de gehele, dan wel een deel van de collectie. De verwachting is dat het nieuwe bestuur de ingediende bezwaarschriften intrekt. Het voornemen is dan om de Stichting per 31 december te liquideren. .

Naam: Muzerie

Inhoud Subsidie op huur van het Cultuurhuis bezuinigen. Besparing is 100.000. Derving vastgoed ad 60.000 betreft huurinkomsten boven de markt.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 40 40 40

Muzerie moet nieuw onderdak vinden, bijv. in een brede school. Muzerie moet hier nog actie op ondernemen. Als er geen nieuwe huurders worden gevonden, loopt de gemeente inkomsten uit Vastgoed mis. Zoals de plannen nu zijn zal de Muzerie meer aansluiting zoeken met plaatsen waar jongeren toch al zijn, zoals scholen. Hierdoor wordt een breder publiek cultureel bediend. Het vrijetijdsaanbod zal daarentegen afnemen. De tarieven van dit aanbod zullen hoger worden. De mogelijkheden voor particuliere aanbieders van culturele educatie zal echter worden vergroot, omdat zij kunnen concurreren met de Muzerie. Gesprekken met de Muzerie, stichting Cultuurhuis en afdeling Vastgoed worden gevoerd.

Naam: Rijksgeld beeldende kunst

Inhoud

Ruim de helft (80.000) van deze rijksmiddelen middelen worden tot op heden ingezet voor presentatie van beeldende kunst. Het stedelijk museum is echter steeds actiever geworden in presentatie van beeldende kunst. Daarom zal dit gedeelte van de BKV gelden voor de presentatie worden benut voor de subsidie aan het Stedelijk Museum. De subsidie aan het Stedelijk Museum zal niet worden verhoogd en zo kan er bespaard worden op de algemene middelen.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 0 0 80

Het is nog maar de vraag of de regeling wordt gecontinueerd na 2012. hierover komt naar verwachting pas in de loop van 2012 of 2013 duidelijkheid. De andere inzet van middelen resulteert in minder extra geld voor de presentatie van beeldende kunst. Dit heeft effect op het culturele klimaat van Zwolle, dus op inwoners en bezoekers van de stad, en op beeldend kunstenaars en relatie met ArtEZ. Er worden nog geen gesprekken gevoerd.

Naam: Algemene korting op gesubsidieerde

instellingen cultuur Inhoud 3% korting op alle subsidies

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 140 280 420

structurele subsidies worden op begrotingsbasis met 3% gekort, m.u.v. amateurkunst: in 2012, 2013 en 2014 worden de subsidies met 1% minder geïndexeerd.


Vooruit

Naam: Zwembad exploitatie

Inhoud

Tot de opening van het nieuwe zwembad het onderhoudsniveau van het oude zwembad op minimaal niveau houden.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

50 50 100 100

Met de opening van het nieuwe zwembad over ca. 2 jaar zullen de bestaande baden worden gesloten. Dit houdt in dat enkel nog het noodzakelijk onderhoud wordt uitgevoerd en dat, gezien de hoogte van de onderhoudsreserve, aanvullende onderhoudsreservering beperkt kan worden. Indien er toch onderhoud gewenst is volstaat de reserve van het zwembad zelf. De besparing van € 100.000 in de jaren ’13 en ’14 wordt gekoppeld aan een verwacht aanbestedingsvoordeel. Gesprek is met SEZZ gevoerd ook in bijzijn van wethouder. Voor SEZZ niet bezwaarlijk in het kader van de afbouw van de bestaande baden en de nog binnen de stichting aanwezige reserves. Indien er zich calamiteiten voordoen die niet met de reserves kunnen worden opgevangen zal met de gemeente gezocht worden naar een oplossing. Over de besparing van € 50.000 in 2011 en 2012 heeft de raad al besloten.

Naam: Breedtesport

Inhoud

Binnen het breedtesportbudget zijn structurele middelen aanwezig voor incidentele uitgaven/subsidies. Het betreft hier enerzijds incidentele activiteitensubsidies, maar ook incidentele bijdragen aan (sport)materialen van verenigingen en uitgaven (giften) bij jubilea etc.. Dit budget wordt niet volledig besteed.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 20 20 20

Het effect van deze maatregel is dat minder incidentele bijdragen geleverd kunnen worden aan incidentele en specifieke activiteiten van Zwolse sportactiviteiten. Het budget wordt momenteel niet volledig benut. Het na de bezuiniging resterende budget is voldoende om aan de incidentele activiteiten, of in elk geval voor een groot deel daarvan, een bijdrage te kunnen blijven leveren.

Naam: Topsportsteunpunt/ talentenherkenning

Inhoud

De maatregel is nog niet gerealiseerd. De bedoeling is om de subsidie af te bouwen, omdat de gemeente dit meer als een regionale opdracht dan als een gemeentelijke taak ziet..

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 10 20 33

Het steunpunt zal naar verwachting blijven bestaan. Naast de gemeente participeren onder andere Landstede en het Olympisch Netwerk Overijssel (Sportservice Overijssel en NOC*NSF) in het topsportsteunpunt. Met de bezuinigingsmaatregel is het voortbestaan afhankelijk van de keuzes van deze partijen. De verwachting is echter dat zij de activiteiten zullen voortzetten, maar wellicht in mindere mate waardoor er minder (financiële) mogelijkheden zijn voor talentherkenning en -ontwikkeling. Echter gezien de omvang van de bezuiniging en de relatief beperkte doelgroep¨zal deze maatregel weinig maatschappelijk effect hebben. Met het Topsportsteunpunt vindt overleg plaats omtrent de afbouw en de prestaties voor de komende jaren op basis van het af te bouwen budget. De daadwerkelijke hoogte van de afbouwende subsidie is echter nog niet met hen gecommuniceerd.

Naam: BTW voordeel op investeringen sport

(stelpost)

Inhoud Er is een btw-voordeel op de stelpost stadsuitbreiding Stadshagen.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 100 100 100

Dit voordeel vloeit naar de algemene middelen. Heeft geen maatschappelijk effect.


Vooruit

Naam: Digitaal dossier jeugdgezondheidszorg

(voorheen EKD Inhoud Surplus budget aanwenden voor besparing

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 25 25 25

Ten behoeve van het digitaal dossier jeugdgezondheidszorg is € 140.000 beschikbaar. De structurele lasten voor Icare en GGD betreffen echter op dit moment € 115.000. Het budget komt al dan niet in het kader van het decentralisatiedossier Jeugd over naar de gemeente. Het restant ad € 25.000 kan vrijvallen. Geen maatschappelijk effect.

Naam: Bijdrage GGD IJsselland

Inhoud

Taakstelling van het AB van de GGD betreft een structurele verlaging van 10% op de gemeentelijke bijdrage 2011 van de Basistaken Publieke Gezondheidszorg (efficiency en takenpakket).

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 200 200 200

De bijdrage van de gemeente wordt met ingang van 2012 met 10% verlaagd maar zal binnen de GGD niet in 2012 al geheel geëffectueerd kunnen worden i.v.m. personele gevolgen. Het AB zal worden voorgesteld om uit het rekeningsaldo van 2009 een ombuigings- en mobiliteitsfonds van € 100.000,- te vormen om de bezuinigingen te realiseren. Een deel van bezuinigingen treft het personeel van de GGD. Daarnaast wordt bezuinigd binnen diverse taken van de GGD. Dit betekent dat een aantal zaken niet meer worden uitgevoerd dan wel dat het dienstverleningsniveau wordt teruggebracht, bijv. minder vaak inspecties hygiënezorg op basisscholen, geen collectieve voorlichting over mondzorg op peuterspeelzalen en basisscholen, minder inzet expertise jeugdarts bij kinderen in het speciaal onderwijs De bezuinigingsvoorstellen zijn door de GGD IJsselland aangedragen en inhoudelijk besproken met de ambtenaren publieke gezondheidszorg bij de aangesloten gemeenten.

Naam: Middelen maatschappelijk opvang

Inhoud Vrijval bedragen ivm sluiten Nel Banninkhuis

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 0 70 70

Ten opzicht van de rapportage van 28 april heeft zich een wijziging voorgedaan in de invulling van de bezuiniging ad € 70.000 op maatschappelijke opvang: Met ingang van 2013 wordt het Nel Banninkhuis gesloten ivm de 24-uurs opvang aan de Burgemeester van Walsumlaan. Dat betekent dat er minimaal het genoemde bedrag vrij kan vallen per 2013. Vanaf die datum kan gezocht worden naar aanvullende besparingsmogelijkheden.

Naam: Andere financieringswijze Tactus

Inhoud Activiteiten Tactus op andere wijze financieren (AWBZ) waardoor gemeentelijke middelen vrij kunnen vallen.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 50 50 50

De activiteiten blijven bestaan, de financieringsbron is anders. Deze besparing is effectneutraal.

Naam: Bestuur Inhoud Voorgestelde besparingen raad en raadsgriffie

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

0 50 100 100

Ook de raad heeft gekeken naar mogelijke bezuinigingen bij raad en griffie. Dit heeft tot de volgende besluiten geleid: -afschaffen van de wachtgeldregeling voor raadsleden -afschaffen van schriftelijke verslaglegging (alleen nog beeldverslag) -vermindering van de ICT-vergoeding -meer digitaal, minder papier Deze besluiten leiden tot een structurele bezuiniging van 50.000 euro in 2012, oplopend naar 100.000 euro in 2013/2014.


Vooruit

Bijlage 4b. Bezuinigingen Bedrijfsvoering Stand van zaken € 5 miljoen bezuinigingen op de bedrijfsvoering

TOTAAL OVERZICHT (NETTO) 2011 2012 2013 2014

Te bezuinigen 1.000 3.000 5.000 5.000

Actuele prognose maatregelen 1.729 3.315 4.952 5.050

Ingeboekt 1.314 2.062 2.216 2.216

NOG IN TE VULLEN tov TAAKSTELLING (indien prognose behaald wordt)

0 0 48 0

Netto opbrengst per maatregel (x €1000) 2011 2012 2013 2014 B1 Stuur informatie goed opzetten PM PM PM PM

B2 Sturing en dashboards PM PM PM PM

B3 Reductie topstrcutuur, management en ondersteuning 477 1123 1277 1277

B4 HRM & PBA samenvoegen 100 100 100 100

B5/B7 Terugdringen overhead/efficiënter vergaderen 140 280 420 420

B6 OGON PM PM PM PM

B8 Effiencyslag brandweer (zie bijlage 3) 65 230 340 340

B9 Archiefvorming 0 0 150 150

B10 Procesverbetering 196 196 294 392

B11 Locosensus PM PM PM PM

B13 Uitvoering en WEZO groen samenvoegen PM PM PM PM

B14 Parkeerbedrijf herzien 0 80 80 80

B15 regionaliseren shared services PM PM PM PM

B16 Functioneel applicatiebeheer centraliseren 42 42 42 42

B17 Bundeling juridische expertise 0 105 105 105

B18 Projectmanagement PM PM PM PM

B19 Interimpool 30 70 70 70

B21 Verbeteren doelmatigheid huidige communicatie 120 120 120 120

B22 Uniformering A&F diensten 70 210 350 350

B23 Flexibiliseren werkplekken PM PM PM PM

B24 vergaderservices 64 64 64 64

B25 Restauratieve dienst 94 94 94 94

B26 Treinkaartjes 11 11 11 11

B27 Central inkoop abonnementen 42 42 42 42

B28 Drukkosten stukkenstroom 35 35 35 35

B29 Inkoopproces 0 70 70 70

B30 Kabels en leidingen 0 0 45 45

B31 Rioolvuil tariferen 42 42 42 42

B32 Kostendekkende tarieven 175 175 175 175

B33 Combineren vergunningen voor rioolgebieden PM PM PM PM

B35 Virtuele grondbank PM PM PM PM

B36 Energiebeheer 19 19 19 19

B38 Buitenshuis verblijven 35 35 35 35

B40 Een wethouder minder 90 90 90 90

TFB Minder externe inhuur 0 100 200 200

TFB Treasury 0 100 100 100

TFB Digitalisering archieven 0 0 140 140

TFB Inkoop 0 0 100 100

TFB Formatiereductie 0 0 460 460


Vooruit

Bijlage 4c. Bezuinigingen Beleid eerder vastgesteld Concrete inhoudelijke maatregelen vastgesteld bij begroting 2011 Naam: Bijdrage veiligheidsregio

Inhoud Vermindering van de bijdrage aan de veiligheidsregio.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

116 116 116 116

Deze bezuinigingstaakstelling is gerealiseerd met ingang van de begroting 2011.

Integraal beheer openbare ruimte 2011 2012 2013 2014

Stadsuitbreiding, 4 jaar geen compensatie 260 460 630 800

Burger aan zet, differentiatie (nog in te vullen) 158 409

Groenbeheer 87 253 328 328

Onderhoud verkeersregelinstallaties 54 54 54 54

Onderhoud kunstwerken 36 46 46

Onderhoud spleen 19 19 19

Wijkbeheer 19 19 26 26

Totaal integraal beheer openbare ruimte 420 841 1.261 1.682

Terugbrengen onderhoud openbare ruimte De effecten van bezuinigen op het onderhoud van de openbare ruimte is moeilijk inzichtelijk te maken. Dit komt mede doordat de ruimte door iedereen wordt gebruikt en de effecten langzaam zichtbaar worden. De effecten bij het groen worden sneller zichtbaar dan de effecten op wegen. Wat de wegen betreft: de afgelopen strenge winter heeft schade veroorzaakt, waarvan het herstel geen uitstel duldt. Wij willen de reserve infrastructuur aanspreken om het wegdek te repareren. Bezuinigen op het onderhoud wegen is hiermee in tegenspraak, daarvoor in de plaats zal zwaarder ingezet worden op bezuiniging groen. Door te differentiëren in onderhoudsniveaus, kan het effect per stadsdeel verschillen. In het centrum houden we een hoger onderhoudsniveau aan dan elders. Versobering van het onderhoud heeft een effect; bewoners zullen hun woonomgeving als minder opgeruimd ervaren. Daar willen we op inspelen met de maatregel “Burger aan zet”. Stadsuitbreiding 4 jaar geen compensatie groen+ wegen+ kunstwerken+ speeltoestellen+ wijkbeheer. Gedurende vier jaar compenseren we de areaaluitbreiding niet. Per saldo is er een gelijkblijvend budget voor een groeiende stad.De stad breidt echter in een minder hoog tempo uit dan voorzien. Door de middelen voor uitbreiding van de stad vier jaar niet te compenseren, kunnen we besparen. Burger aan zet, differentiatie Deze maatregel zal meer betrokkenheid en activiteit van de burger vragen om tot een nette openbare ruimte te komen. Door de burgers meer verantwoordelijk te maken voor hun eigen openbare ruimte zullen de keuzes betreffende onderhoud meer aansluiten op de wensen van de burgers. Op grond van analyse van de verschillende beschikbare monitorgegevens, differentiëren we met het onderhoud om zoveel mogelijk bij te dragen aan leefbare wijken. We onderzoeken of en waar we kunnen variëren met de onderhoudskwaliteiten van buurten en/of wijken.’’

Naam: Sociale werkvoorzieing Inhoud

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

55 55 55 55

Subsidie voor het oude Veer en subsidie ter dekking van WSW werkplaatsen buiten Zwolle kan uit rijksbijdragen worden gehaald. Dit gaat om een andere wijze van financiering. Hiermee is een besparing van € 37.500 gerealiseerd. Kosten voor kinderopvang zijn voor een bedrag van € 17.500 ten laste gebracht van het Participatiebudget.


Vooruit

Naam: Tariefverhoging 2%

Inhoud Maatregel is al in 2011 doorgevoerd en € 8.000 is al verwerkt in de structurele begroting 2011.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

8 16 24 32

Verhuur van een aantal niet gemeentelijke accommodaties vindt plaats via Sportservice en de verhuuropbrengsten worden door de gemeente geïnd en uitbetaald aan de beherende instellingen. Binnenkort worden deze instellingen geïnformeerd dat door de gemeente 2% op het gehanteerde tarief wordt ingehouden. Wat het effect voor de leden van de verenigingen is verschilt per vereniging. Mogelijke effecten zijn contributieverhogingen, en daardoor terugloop in ledenaantal, minder sportparticipatie . De verwachting is echter dat 2% een dusdanig laag percentage is dat dergelijke maatschappelijke effecten te verwaarlozen zijn. De maatregel is besproken met de voorzitter van de sportraad en bij diverse gelegenheden en gesprekken met diverse verenigingen is de tariefsverhoging aangekondigd.

Naam: Ondersteuning topsport

Inhoud

Het vrije budget om individuele topsporter of topsport verenigingen incidenteel te ondersteunen bij bijvoorbeeld EK of WK deelname komt te vervallen. Deze concrete maatregel is in 2011 doorgevoerd.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

32 32 32 32

Het effect van deze maatregel zou kunnen zijn dat minder Zwolse topsporters deelnemen aan dergelijke evenementen. De geringe aanspraak op dit budget, en de (maximale) hoogte van het subsidiebedrag, doen echter vermoeden dat Zwolse topsporters niet afhankelijk zijn van deze middelen en dat daarom het maatschappelijk effect minimaal is. Er zijn geen gesprekken gevoerd aangezien het hier om budget voor incidentele subsidies gaat.

Naam: Rijkscompensatie MO/VB/OGGZ/

Ondersteunende Begeleiding

Inhoud Structurele aanvulling afschaffen. Deze concrete maatregel is met ingang van 2011 gerealiseerd.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

300 300 300 300

Toen deze taak twee jaar geleden werd gedecentraliseerd heeft het college 3 ton gereserveerd, omdat toen onduidelijk was of de gemeente de taak met het gestelde rijksbudget kon vervullen. Inmiddels is gebleken dat het rijksbudget toereikend is en kan de structurele bijdrage uit de algemene middelen worden geschrapt.

Naam: Kerntaken verslavingsbeleid: preventie

Inhoud

Lokale preventieve activiteiten binnen het verslavingsbeleid worden niet meer in regiogemeenten gesubsidieerd, enkel regiobreed vanuit de centrumgemeente. Deze concrete maatregel is in 2011 ingeboekt.

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

80 80 80 80

De activiteiten in Zwolle worden met inzet van lokale middelen gecontinueerd. De inwoners van Zwolle zullen geen effect ondervinden van deze maatregel. Het effect in de regiogemeentes hangt af van of en hoe de regiogemeentes de vermindering van inkomsten opvangen. Ervan uitgaande dat er verminderde preventieactiviteiten in de regio plaatsvinden zou een neveneffect kunnen zijn dat er meer verslaving in de regio komt, wat de druk op de verslavingszorg in Zwolle doet toenemen. Dit effect wordt echter als marginaal in geschat. Over deze bezuiniging zijn de gesprekken met partners (uitvoering en regiogemeenten) al gevoerd.

Naam: Wethouder minder Inhoud Eén wethouder minder

2011 2012 2013 2014

Opbrengst (x 1000)

144 144 144 144

De collegepartijen hebben bij aanvang van deze periode besloten de portefeuilles over vijf in plaats van zes wethouders te verdelen. Daarmee is een college gevormd van zes bestuurders. Op de ondersteuning van het college is een pro-rato bezuiniging gerealiseerd. Deze is geteld bij de bezuiniging op de bedrijfsvoering.


Vooruit

Bijlage 5 Staat van Zwolle

Staat van Zwolle


Vooruit


Vooruit

Hoe staat Zwolle ervoor? Een veelgestelde vraag. Om inzicht te bieden hoe Zwolle scoort op belangrijke thema’s is deze Staat van de Zwolle 2011 samengesteld. Daarbij is aangesloten op de programma’s in de gemeentebegroting. Deze zijn opgedeeld in drie hoofdgroepen: stad, mensen, wijken. Deze Staat van Zwolle geeft op hoofdlijnen een goed inzicht in hoe Zwolle ervoor staat. Voor alle beleidsprogramma’s uit de gemeentebegroting vindt u nu een korte inleiding met een weergave van trends en ontwikkelingen. Naast deze weergave van de staat van Zwolle op elk terrein, staat bij elk beleidsterrein een set met kerncijfers in staat, tabel of grafiek. Samen geeft dit een indruk van de relevante ontwikkelingen en trends in het land en hoe deze hun weerslag vinden in de Zwolse situatie. Wij willen de Staat van Zwolle (en dat is een groeiproces)) steeds scherper laten inzoomen op veranderingen die daarin plaatsvinden. Nuttig voor raadsleden bij het bepalen van toekomstgericht beleid maar ook voor mensen die geïnteresseerd zijn in de stad. Natuurlijk is er veel meer informatie over Zwolle beschikbaar. Vandaar dat we de komende tijd op onze website onder de titel Staat van Zwolle meer gegevens gaan aanbieden. Het voordeel daarvan is dat we veel actuelere cijfers kunnen presenteren.


Vooruit

Demografie Zwolle telt per januari 2011 ruim 120.000 inwoners. In de periode 2001 – 2011 is het inwonertal met 13.000 personen gestegen. Daarmee behoort Zwolle tot de snelst groeiende gemeenten. Naar grootte staat Zwolle op de 20e plaats. Het inwonertal blijft groeien en zal naar verwachting volgens de laatste CBS bevolkingsprognose in 2040 op 140.000 uitkomen. De 130.000e inwoner kan waarschijnlijk in 2018 begroet worden. Zwolle heeft een relatief jonge bevolkingsopbouw. In de leeftijdsopbouw zien we de aanwezigheid van de na-oorlogse geboorte golf. Deze inwoners zullen de komende jaren 65 worden en de vergrijzing doet zijn intrede. Het aandeel 65 plussers groeit van 13% nu naar 25% in 2040. Aan de voet van de bevolkingspiramide zien we in absolute zin een groei van de jongste leeftijdsklassen. Echter, het relatieve aandeel 0 t/m 19 jarigen daalt van 24% in 2011 naar 21 % in 2040 ook weer volgens het CBS. Er is sprake van een lichte ontgroening. Jongeren tot en met 24 jaar zijn vooral te vinden in de wijken Stadshagen en Zwolle-Zuid. In vergelijking met andere grote gemeenten kent Zwolle een relatief laag percentage 65-plussers en een hoog aandeel jongeren. Het aandeel allochtonen in Zwolle bedraagt ca. 16%. Sinds 2001 is het aandeel niet-westerse allochtonen gestegen van 7,5% naar 9,1 % in 2011. Het aandeel westerse allochtonen blijft nagenoeg gelijk rond de 6,5%. In de wijken Dieze en Holtenbroek ligt het aandeel allochtonen boven de 20%. Ten opzichte van andere grotere gemeenten kent Zwolle een relatief laag aandeel allochtonen. Per januari 2011 wonen ongeveer 17.000 inwoners in een 1-persoonshuishouden. Dat is 33% van het totaal aantal huishoudens in Zwolle. In de periode 2001-2011 heeft dit huishoudtype de sterkste groei gekend. Concentraties van dit huishoudtype zien we vooral in de wijken Binnenstad, Dieze, Holtenbroek en Assendorp. De 1-ouderhuishoudens hebben verhoudingsgewijs (36%) de grootste groei doorgemaakt. In absolute aantallen zijn zij met ruim 750 toegenomen tot bijna 2.900 per januari 2011. In de afgelopen 5 jaar zijn er jaarlijks ruim 1.650 kinderen geboren en zijn er gemiddeld 900 Zwollenaren overleden. Een gemiddelde natuurlijke groei van 750 personen per jaar. Vestiging en vertrek bepalen mede de groei van het inwonertal. Over de afgelopen jaren is het inwonertal gemiddeld met ruim 700 personen gestegen door een positief migratiesaldo. Jaarlijks vestigen zich ca. 6.500 personen en vertrekken er 5.800 Zwollenaren. Sinds 2007 zien we een lichte daling van het aantal vestigingen maar ook een daling van het aantal vertrekken. In de leeftijdscategorie 18 – 24 zien we een fors migratiesaldo (hbo-onderwijsaanbod). De leeftijds-categorieën 0-3 en 25 – 39 laten een klein vertrekoverschot zien. Binnen de gemeentegrenzen wordt er volop verhuisd. Echter, de afgelopen jaren zien we dat het aantal interne verhuizingen stagneert. Waren er in 2005 nog ruim 10.500 Zwollenaren die in Zwolle een andere stek vonden, in 2010 waren dat er nog maar 8.500.


Vooruit


Vooruit

Programma 1 Volkshuisvesting Op de woningmarkt zien wij een aantal belangrijke veranderingen. Door de crisis is de woningmarkt in 2008 vrij plotseling gestagneerd. Trends die in de ‘onderstroom’ al aanwezig waren hebben daardoor in versnelde en wellicht ook in versterkte mate hun effect op de woningmarkt. Stagnatie nieuwbouwmarkt Door de stagnatie op de woningmarkt is de productie van nieuwbouwwoningen in 2010 en 2011 teruggevallen tot 450 woningen per jaar. Overigens doet Zwolle het hiermee in vergelijking met andere grote gemeenten nog heel goed. Voor 2012 wordt een eerste voorzichtig herstel van de nieuwbouwproductie verwacht, de woningproductie is voor 2012 geraamd op 500 woningen. Bestaande markt Het aantal te koop staande woningen in de bestaande markt stijgt. Voor een gezonde ontwikkeling is het van belang dat het aantal te koop staande woningen in de bestaande markt en het nieuwbouwaanbod met elkaar in balans zijn. Vanuit dat oogpunt is de snelle stijging van het aantal te koop staande woningen een zorgelijke ontwikkeling. De prijzen in de bestaande markt in Zwolle zijn aan het stabiliseren. Groei Zwolle groeit en blijft ook groeien, van 120.000 inwoners nu naar circa 140.000 in 2040. De woningmarkt is blijvend veranderd. De tijd van ‘massaproductie’ in de woningbouw is voorbij. Initiatiefnemers in de woningbouw zijn gedwongen om veel meer vraaggericht te werken om de nieuwbouwwoningen te verkopen. Bij het binden van starters, jongeren en studenten en jonge gezinnen aan Zwolle, speelt de gemeente een rol door te zorgen voor voldoende aandacht voor deze doelgroepen in het nieuwbouwprogramma. Positie corporaties De investeringsmogelijkheden van de woningbouwcorporaties staan onder druk. Corporaties hebben te maken met stagnerende kasstromen. Nieuw beleid van het rijk bedreigt hun investeringskansen verder. Met name het kabinetsvoornemen om corporaties vanaf 2014 een heffing te laten betalen aan het rijk om daarmee de huurtoeslag te dekken, draagt bij aan een somber perspectief. De beoogde heffing is fors hoger dan de inmiddels afgeschafte Vogelaarheffing. 33.000 euro grens Corporaties zijn, door Europese regelgeving, verplicht om 90 procent van hun woningen toe te wijzen aan mensen met een jaarinkomen van maximaal 33.000 euro. In Zwolle heeft circa 45 procent van de huishoudens een inkomen dat daaronder valt. Circa 10 procent van de huishoudens heeft een inkomen tussen de 33.000 en 38.000 euro. Deze groep komt dus niet in aanmerking voor een huurwoning, maar heeft ook weinig kans om een betaalbare koopwoning te vinden op de Zwolse markt. Dat komt omdat de hypotheeknormen per 2011 zijn aangescherpt. Rekenvoorbeelden geven aan dat sommige huishoudens met een gezamenlijk inkomen van 35.000 euro, vanaf 2011 zo’n 40.000 euro minder kunnen lenen. Dat komt neer op maximaal circa 110.000 euro. Kopen is dus voor steeds minder mensen mogelijk. Dit leidt, los van de discussie over de 33.000 euro-norm, tot minder doorstroming van huur naar koop en dus een toenemende druk op de huurmarkt in de stad. Woningmarktsubsidies Op rijksniveau worden steeds meer subsidies afgeschaft. De BLS-subsidie voor nieuwbouw is afgeschaft. Per 2015 wordt ook het ISV afgeschaft. De hypotheekrenteaftrek is door het huidige kabinet nog ongemoeid gelaten. De woningmarkt moet steeds meer zonder subsidies functioneren.


Vooruit


Vooruit

Programma 2 Monumenten en Archeologie De twee belangrijkste ontwikkelingen op het terrein van monumenten en erfgoed zijn: een nieuw rijksmonumentenbeleid voor Nederland en onze eigen actualisering van Zwols beleid rondom ons erfgoed. Nieuw rijksmonumentenbeleid Het nieuwe rijksmonumentenbeleid Modernisering Monumentenzorg heeft gevolgen voor de gemeente Zwolle. Het betekent een verbreding van objectgerichte monumentenzorg naar een geïntegreerde cultuurhistorische benadering bij ruimtelijke ontwikkelingen. Behoud en ontwikkeling van cultuurhistorische waarden maken een belangrijk onderdeel uit van het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving. De drie rijkspijlers bestaan uit: verankering van cultuurhistorische belangen in de ruimtelijke ordening, eenvoudiger regelgeving en het bevorderen van herbestemming. Onderdeel van dit nieuwe rijksbeleid is een onderzoek of gemeenten wel ‘Modernisering Monumentenzorg-proof’ zijn. Om te kunnen voldoen aan de nieuwe regelgeving en om de cultuurhistorie op een goede wijze te kunnen betrekken bij ruimtelijke ontwikkelingen zal een cultuurhistorische waardenkaart worden opgesteld. Door deze kaart wordt binnen de gemeente inzichtelijk waar de gebieden van cultuurhistorisch belang zich bevinden. Naar een geactualiseerd Zwols erfgoedbeleid Met een nieuw Zwols erfgoedbeleid draagt de gemeente beter zorg voor een duurzame instandhouding van ons Zwolse erfgoed en implementeert zij het nieuwe rijksbeleid. Daarbij sluiten we zo veel mogelijk aan op bestaande structuren en instrumenten. Dan gaat het over de praktische uitvoering in Zwolle en over beleidsthema’s zoals cultuurhistorie in ruimtelijke ontwikkelingen, financiële ondersteuning voor instandhouding en het verhaal van het monument.


Vooruit


Vooruit

Programma 3 Groen en Recreatie Groen is één van de kernkwaliteiten van de stad. Binnenstedelijk maken we voortgang met de herinrichting van parken, groene pleinen en speel/sportplekken; zoals bij park Wezenlanden, Schellerdriehoek en Potgietersingel. Dat gebeurt “samen met de stad” en vergt daardoor ook vaak tijd. De groenaanleg in Stadshagen en Hessenpoort loopt gelijktijdig op met de nieuwbouw. Soms is er sprake van vooraanleg van groen wegens natuurcompensatie. Aan de stadsrand en in het buitengebied zijn grote ontwikkelingen en investeringen gaande: Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap IJsseldelta, Noordelijke Stadsrand, Masterplan Ruimte voor de Vecht, Herstel Westerveldse Aa en Ruimte voor de Rivier. Het meerjaren investeringsprogramma landelijk gebied (ILG) is gestart, het landschapsontwikkelingsplan (LOP) is gerealiseerd en er is een begin gemaakt met stimuleren van landschapsonderhoud bij particulieren. Veel programma’s vergen meer tijd dan bij de start voorzien. Oorzaken zijn onder meer: burgerparticipatie en procedures voor bestemmingsplannen en vergunningen en soms capaciteitsgebrek. De gemeente ziet rondom groen en recreatie de volgende landelijke trends: In de stad Groen in de stad wordt steeds belangrijker voor ontspanning, ontmoeting, culturele activiteiten en werken in het groen. Het inzicht groeit dat buurtgroen voor meer sociale cohesie zorgt. Daarom is buurtgroen in het bijzonder voor de wijken een belangrijk middel voor leefbaarheid. Het is een trend dat de verwevenheid tussen groen en voedselproductie toeneemt, diverse vormen van stadslandbouw nemen toe en worden gestimuleerd door het Rijk. Weten waar je voedsel vandaan komt, staat weer in de belangstelling. Het gebruik van nutstuinen en volkstuinen neemt toe, mede door het bestaan van jeugdtuinen. De biologische voedselproductie en consumptie nemen toe. Het belang van groen voor een goed stedelijk microklimaat wordt erkend. Daarbij moet gedacht worden aan de dempende werking op hitteontwikkeling, fijnstofbinding, waterhuishouding. In dat verband worden in stedelijke gebieden met hoge bebouwingsdichtheden veel vaker verticaal groen, vegetatiedaken en pocketparken toegepast. Groen wordt steeds intensiever gebruikt door stadsbewoners voor een betere gezondheid en ook meer gepromoot als onmisbaar voor gezond bewegen en voor mentale rust. Zorgfuncties en kinderdagopvang hebben mede om die redenen een voorkeur voor groene omgevingen. In dat verband zijn ook maatschappelijke stages een hot item en de relaties met onderwijsinstellingen. In veel steden worden braakliggende terreinen die soms jaren liggen te wachten op een permanente functie, steeds vaker gebruikt voor tijdelijke groenfuncties als stadstrandje, speel-, trapveld, bloemen- en plukweide of biomassaproductie. Dergelijk tijdelijk groen leidt een soort nomadisch bestaan van het ene braakliggende terrein naar het volgende. In het buitengebied Recreatie dicht bij huis is een trend, er is niet altijd geld voor verre vakanties. Recreatief goed bruikbare en landschappelijk aantrekkelijke stadsranden groeien in belang, ook als belangrijke factor voor het vestigingsklimaat voor nieuwe bewoners en bedrijven. Natuur- en milieueducatie krijgt een nieuwe impuls, wat zich uit in de wens om dicht bij de stad meer te kunnen genieten van de natuur. Natuurkwaliteiten van het groen worden op internationaal niveau onderschreven, maar we zien ook dat de nationale overheid het natuurbeleid afschuift naar de provincie. Er wordt vanuit het rijk geen geld meer beschikbaar gesteld voor voltooiing van de Ecologische Hoofdstructuur en robuuste ecologische verbindingszones. Ook leeft er een concentratiegedachte bij het Rijk, met investeringen in topgebieden, vooral de Randstad. Dit heeft effect op de toeristisch recreatieve investeringen rondom Zwolle. Algemeen De aandacht voor duurzaamheid neemt toe op verschillende fronten. Groenafval wordt brandstof en energie en de synergie van groen met water zorgt voor intensere samenwerking met waterschappen. Bij negatieve ontwikkelingen voor de natuur, wordt natuurcompensatie steeds vanzelfsprekender. De burger wordt steeds meer uitgedaagd zich in te zetten voor de eigen leefomgeving. Dit staat op gespannen voet met de trend van toenemende en langere arbeidsparticipatie waardoor er minder tijd is voor vrijwilligerswerk.


Vooruit


Vooruit

Programma 4 Dynamiseren economie De effecten van de mondiale economische crisis zijn ook in Zwolle merkbaar. De groei van werkgelegenheid vlakt af, er is minder kantoorruimte nodig en de uitgifte van bedrijventerreinen daalt. De diversiteit van de Zwolse economie zorgt voor veerkracht. Mede daardoor trekt de stedelijke economie weer aan. Opmerkelijk is daarbij de grote groei van het aantal startende ondernemingen. Daarnaast we in diverse sectoren van de bestaande bedrijvigheid. Per ‘markt’ staan hieronder de belangrijkste trends weergegeven, die effect hebben op onze stad. Consumentenmarkt Mensen zijn steeds drukker in hun vrije tijd. Dit maakt mensen kritischer in hun vrije tijdbesteding, locatiekeuze en verwachtingen. Het adagium is ‘snel onthaasten’, in korte tijd intensief ontspannen en welvaart besteden. Dit zien we terug bij het winkelen in twee typen winkelgedrag: runshoppen en funshoppen. Runshoppen is doelgericht winkelen. De consument weet wat hij nodig heeft en wil snel en goedkoop boodschappen doen. Funshoppen is recreatief winkelen, de consument wil zich vermaken. Consumenten winkelen steeds vaker digitaal. Internet heeft in belangrijke mate de informatie- en adviesfunctie van winkels overgenomen. De omzet van de thuis winkelmarkt groeide in 2009 met 17 procent en passeerde de 6 miljard euro. Vier van de vijf internetters heeft ooit iets online gekocht. Arbeidsmarkt Vanaf 2010 neemt de omvang van de beroepsbevolking af. Dit is nieuw. De omvangrijke generatie babyboomers stopt met werken, terwijl er minder jonge mensen op de arbeidsmarkt bijkomen. In de periode tot 2040 leidt dit tot een daling van de beroepsbevolking met 1 miljoen mensen. Meer werk moet worden gedaan door minder mensen. Dat leidt onvermijdelijk tot structurele tekorten op de arbeidsmarkt. In 2015 komen we landelijk 375.000 mensen te kort. In 2040 kan het tekort oplopen tot 700.000 mensen. De kenniswerker maakt meer en meer het verschil in de concurrentiekracht van steden en landen. Deze kenniswerker brengt zijn ambachtelijke talenten steeds vaker op de markt in de rol van ondernemer. Zelf ondernemen, in plaats van in loondienst. In deze ‘entrepreneurial economy’, draait alles om creativiteit, flexibiliteit, instabiliteit en diversiteit. In aansluiting op de flexibilisering van de arbeidsmarkt en de ontwikkeling van zelfstandigen zonder personeel groeit de vraag naar breedbandige digitale verbindingen tussen nu en 2020 exponentieel met 30 tot 40 procent per jaar. Er komen steeds meer digitale diensten beschikbaar en de netwerkfunctie van ‘social media’ wordt belangrijker. Het gebruik van videobeelden in die digitale dienstverlening, vraagt om een sterk groeiende capaciteit van de digitale netwerken. Bedrijfsruimtemarkt De kenniswerker van de toekomst vraagt om een andere werkomgeving. Privé en werk raken meer verweven met elkaar, kantoren zijn slechts bestemd voor de ontmoeting. Er is een trend naar kleinschalige kantoren met minder dan 2.000 m² bruto vloeroppervlakte en meer mensen per m² bruto vloeroppervlakte. De digitalisering van de samenleving vergemakkelijkt niet alleen het ‘nieuwe werken’: bedrijven zijn minder gebonden aan een plek en zijn gewend over grotere afstanden te acteren. Bedrijven zijn steeds beter in staat de verschillende takken van hun bedrijfsvoering op verschillende locaties te huisvesten. Sommige crisiseffecten zijn niet van korte duur: de investeringsmogelijkheden voor bedrijfsruimte zijn ingeperkt. Financiers sturen op kosten- en risicobeheersing zoals garanties, randvoorwaarden en duurzaamheid. Bij financiering van nieuwbouw moet de eindgebruiker steeds vaker bekend zijn. Het centrale vraagstuk is veel meer het beheer en de exploitatie van bestaande ruimtes en gebouwen dan de bouw van nieuwe bedrijfsruimte. De levensduur van kantoren en de levenscyclus van bedrijven zijn kort. Modernisering van bestaande panden en bedrijfsomgevingen is nodig om in te spelen op nieuwe vraag. Tegelijk blijft er ondanks leegstand in kantoren vraag naar nieuwe, hoogwaardige kantoren. Ontwikkelaars oriënteren zich daarnaast op nieuwe markten zoals leisure in plaats van kantoren.


Vooruit


Vooruit

Programma 5 Bereikbaarheid en mobiliteit Binnen twee jaar is de opwaardering van de Ring Zwolle, onze buitenring, afgerond. Daarmee is de doorstroming tot ongeveer 2020 gewaarborgd. De komende jaren ligt de nadruk meer op maatregelen binnen deze buitenring en op de regionale verbindingen rondom de stad. Voor alle vervoersmogelijkheden voeren we acties uit om er voor te zorgen dat je met de auto, fiets, en het openbaar vervoer (vertramming van de Kamperlijn en de opening van de Hanzelijn) gemakkelijk in de stad kunt komen en vervolgens ook een plekje kunt vinden om uit of over te stappen. De Ban van de Ring vormt het kader. Het parkeren voor fietsers en auto's wordt geactualiseerd op basis van de nieuwe ambities die door de raad uitgesproken zijn over de manier waarop de Zwolse binnenstad zich moet gaan ontwikkelen. De volgende trends zijn van invloed op ons beleid voor bereikbaarheid en mobiliteit: Jongeren van de generatie-Y De jongeren van de generatie-Y zijn gericht op gemak en plezier. Er is een toenemende oriëntatie van jongeren op snelheid, gemak, flexibiliteit en onafhankelijkheid. Regels, sturing en communicatie is voor deze groep belangrijk. Naast het bezit van materiële zaken fungeren sociale netwerken als een bron van status. De mobiliteit van deze doelgroep is groot: fiets, scooter, OV en auto. Autobezit Onder meer door afschaffing van de wegenbelasting voor bepaalde categorieën auto’s, blijft het autobezit toenemen. Daardoor neemt het ruimtegebruik door rijdend en geparkeerd ‘blik’ toe. Individualisering De individualisering gaat door. Mensen willen vooral meer kortstondige activiteiten samen doen. Dit heeft effect op het aantal verplaatsingen. Nieuwe werken Door het nieuwe werken, is minder kantoorruimte nodig, en juist meer variatie in werkplekken. Dit kan onder meer thuis zijn. Ook kan buiten de spits naar en van het werk gereden worden. Bedrijven plaatsen meer werknemers per 100 m2 bruto vloeroppervlak en passen flexibele werkplek concepten toe. Dit alles kan, mits goed georganiseerd, leiden tot minder verplaatsingen in de spits. Nieuwe winkelen Het consumentengedrag verandert nog steeds, internetwinkelen blijft groeien. Met name binnensteden worden minder bezocht. Dit heeft tot gevolg dat het aantal bezorgritten toeneemt en de traditionele zaterdagmiddag en donderdagavondpieken afnemen. Binnenstad De binnenstad wordt minder een plek om te kopen en meer om te funshoppen en uit te gaan. Daardoor is er meer aandacht voor de verblijfskwaliteit en het specifieke karakter, zoals de historische en culturele aspecten van de Binnenstad. De binnenstad wordt meer een place-to-be en een place-to-meet: van koopcentrum naar belevings-, vrije tijds en uitgaanscentrum. Gevolg is onder meer dat mensen langer parkeren en de bezoektijden meer verspreid zijn over de week. Fossiele brandstof Fossiele brandstof raakt op, terwijl de vraag toeneemt als gevolg van opkomende economieën. Daardoor blijven brandstofprijzen stijgen. Innovatie is noodzakelijk voor de ontwikkeling van alternatieven, zoals elektrische aandrijving. De verwachting is dat het verplaatsingsgedrag als gevolg hiervan niet sterk veranderd. Economische recessie Er zijn bezuinigingen bij de overheden in nieuwe projecten en met name bij onderhoud en beheer van onze infrastructuur.


Vooruit


Vooruit

Programma 6 Milieu Zwolle en de IJssel-Vechtdelta staan inmiddels duidelijk op de agenda van het IJsselmeerprogramma. Zwolle is in eigen stad actief op het gebied van energie, met name rondom de opwekking van duurzame energie. Het beleid op het gebied van energie is wel aan actualisatie toe. Op het gebied van bodem, geluid, lucht en externe veiligheid, is de stand van zaken dat we in 2011 duidelijk hebben op welke locaties in de stad sprake kan zijn van risico’s voor de volksgezondheid. De geluidssanering ligt op schema. Aandachtspunt zijn de woningen waar de geluidssituatie sinds het inwerkingtreden van de Wet geluidhinder dermate is verslechterd dat sprake is van een geluidhindersituatie. De luchtkwaliteit in Zwolle voldoet aan de wettelijke normen die hiervoor zijn gesteld. In Zwolle komen geen saneringssituaties voor met betrekking tot externe veiligheid. Er wordt voldaan aan de wettelijke normen. De borging van externe veiligheid vordert. De gebiedsgerichte uitwerking, van belang voor de ruimtelijke ordening, is vastgesteld en wordt toegepast. Bij communicatie over ruimtelijke plannen vindt altijd communicatie plaats over externe veiligheidsrisico’s. Op het terrein van milieu zijn de volgende trends van invloed op onze beleidskeuzes: Ondergrond, water en energie De thema’s energie en water brengen de komende jaren de meeste dynamiek met zich mee. Daarnaast neemt de ondergrond een steeds belangrijker positie in. De ondergrond kan een belangrijke bijdrage leveren aan de duurzame ontwikkeling van de stad. Er is een noodzaak om tot een verandering van energievoorziening en -consumptie te komen. Uiteindelijk zal nieuwe energievoorziening op duurzame energietechnologieën draaien. De energievraag vereist veel maatregelen en een behoorlijk tempo. De voorraden aan gas en olie zijn immers beperkt. Bovendien worden de kosten ervan steeds hoger. Er is een combinatie van tekorten en een klimaatverandering. Deze ontwikkelingen hangen nauw samen met urgenter wordende vraagstukken rond voedsel en water. Er zijn perioden van langdurige droogte en regenrijke natte perioden. Om de beheersing van water in stand te houden is steeds meer techniek nodig. Dit vraagt grondstoffen en energie en betekent ook vaak ingrepen in het landschap en de stad. Hernieuwbare energie vereist eveneens systeemveranderingen. Het Rijk heeft te maken met tegengestelde belangen. Gemeenten, provincies en ook waterschappen lijken actiever en versterken op verschillende manieren hun rol in de energiesector. Ook Zwolle is daarin actief. Het programma duurzaamheid, de visie op de ondergrond en de wijze waarop Zwolle omgaat met het deltaprogramma, dat alles heeft een versnelling gekregen. Voor sociaal-economische ontwikkelingen bestaan er verschillende scenario’s. Pakt Europa de draad weer op of wordt het zwaartepunt van de wereld definitief verlegd naar Azië en een beetje Amerika? Bodem, geluid, lucht en externe veiligheid Het beleid voor deze vier terreinen was sectoraal, dus afkomstig uit verschillende bronnen met elk hun eigen wettelijke kaders. We merken een verandering op weg naar een meer integrale aanpak rondom bodem, geluid, lucht en externe veiligheid. De wetgeving wordt hier meer en meer op aangepast en de bewegingsvrijheid wordt vooral bij gemeenten neergelegd. Dat vraagt een andere werkwijze dan die we de afgelopen jaren gewend zijn geweest.


Vooruit


Vooruit

Programma 8 Welzijn In welzijn was al vóór de komst van de Wmo een omslag gaande. Investeren in mensen is de kern van welzijnswerk. Meer dan voorheen doet de gemeente dit door niet zelf allerlei dingen te doen of te regelen, maar door mensen te ondersteunen in het nemen van regie over hun eigen leven en samenleven. Investeren in eigen kracht, eigen verantwoordelijkheid en ruimte voor initiatief. Een recent voorbeeld is jongerencentrum Level Z in Stadshagen waar niets gebeurt als jongeren het niet zelf doen. Daarbij krijgen ze desgevraagd ondersteuning in de vorm van een gebouw en enkele jongerenwerkers met hart voor de zaak. En het werkt. Steeds meer initiatieven komen van de grond, steeds meer jongeren haken aan. Op het terrein van welzijn zijn met name de volgende trends van invloed: Vergrijzing en geen ontgroening De komende jaren blijft Zwolle een groeistad waar niet alleen het aantal ouderen toeneemt, maar ook het aantal kinderen en jongeren. Toenemende druk op vrije tijd en vrijwilligers Onder meer door toename van mensen die betaald werk, opvoeding, mantelzorg en vrijwillige inzet combineren, neemt de druk op vrije tijd en vrijwilligers toe. Mensen verbinden zich minder makkelijk of op een andere manier met maatschappelijke doelen. Daarentegen biedt de groei van het aantal vitale ouderen de komende jaren kansen voor vrijwillige inzet, mits die gemobiliseerd kan worden. Toenemende zelforganisatie van groepen bewoners Een voorbeeld is het ontstaan van nieuwe sociëteiten van ouderen. Toename van eenoudergezinnen en gecombineerde gezinnen Complexe leefsituaties vragen veel van kinderen, jongeren en opvoeders. Achterblijvende participatie Mensen met een laag inkomen, geen of een ontoereikende startkwalificatie, een kwetsbare gezondheid en/of slechte beheersing van het Nederlands blijven achter bij deelname aan maatschappelijke activiteiten als werk, onderwijs, cultuur, sport en recreatie. Economische recessie Werk en inkomen staan onder druk met alle gevolgen van dien voor gezondheid, wonen en welzijn. Bestaanszekerheid kan leiden tot onvrede en onvrede kan leiden tot spanningen tussen groepen mensen. Nieuwe netwerken Sociale media en internet bieden kansen, bijvoorbeeld voor het doorbreken van isolement van minder mobiele ouderen, maar ook een risico op uitsluiting als mensen ‘technisch’ niet kunnen meekomen. Beperking van voorzieningen De beperkingen in de Algemene wet bijzondere ziektekosten en de overheveling van de functie begeleiding naar de Wmo hebben gevolgen voor onze praktijk. Toenemend beroep op professioneel welzijnswerk Er is sprake van een toenemend beroep op professioneel welzijnswerk. Bijvoorbeeld het versterken van het pedagogisch buurtklimaat in het Centrum voor Jeugd en Gezin, de aanpak Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG), het koppelwerk van jongerenwerker en wijkagent en de uitvoering van het participatiebudget. Dit leidt tot meer dwarsverbanden tussen het programma welzijn en andere begrotingsprogramma’s van de gemeente.


Vooruit


Vooruit

Programma 9 wijkgericht werken en leefbaarheid Het “klassieke”wijkgericht werken is in ontwikkeling. Daar waar voorheen de nadruk lag op het ruimtelijke/fysieke domein (beheer, onderhoud) is een verschuiving zichtbaar via leefbaarheid en veiligheid naar het integraal benaderen en aanpakken van problemen en kansen in buurten en wijken. Het wijkgericht werken in Zwolle heeft deze ontwikkeling de laatste jaren ook meegemaakt. Wat begon als een aanpak voor “schoon, heel, veilig in de openbare ruimte is gegroeid tot een aanpak die zich richt op het slagvaardig en integraal oppakken van leefbaarheids- en veiligheidsvraagstukken in de wijk samen met partners en bewoners. Succesvolle instrumenten hierin zijn geweest de wijkbudgetten, projecten in de openbare ruimte, buurtbemiddeling, kleinschalige vormen van beginspraak en de aanpak van overlastsituaties. De wijk als schaalniveau Het schaalniveau van de wijk is niet langer meer dé plek om maatschappelijke problemen op te lossen en optimaal met partners samen te werken. Zowel bewoners als partners van de gemeente acteren op verschillende schaalniveaus (wijk, stad, regio). Daarnaast identificeren niet alle bewoners zich met deze schaalgrootte. Zij hebben hun eigen netwerken o.a. gebaseerd op interesse of een gezamenlijk belang. In deze nieuwe (soms tijdelijke) netwerken ontstaat eigen kracht en initiatief waar de overheid nog niet altijd op een productieve faciliteert of op inspeelt. Ook vinden problemen niet altijd hun oorsprong in de wijk. Daarnaast zijn wijken qua omvang en samenstelling verschillend. De vanzelfsprekendheid waarmee vaak de relatie gelegd werd tussen (het oplossen van) maatschappelijke problemen en wijkgericht werken is minder groot dan voorheen gedacht. Natuurlijke wijkvernieuwing Inmiddels zien we een toenemende belangstelling voor natuurlijke wijkvernieuwing, waarin de gedachte centraal staat dat de stad en de wijken continu een ontwikkeling doormaken. Aansluiten op de kansen en vraagstukken die zich in de wijken voordoen is hierbij het uitgangspunt. Daarvoor is het van belang om de opgaven in de stad en de wijken te kennen en te herkennen, zodat met gerichte interventie op het juiste schaalniveau maatschappelijke problemen kunnen worden opgepakt en opgelost. Dit oplossen van maatschappelijke problemen vraagt om een subtiel samenspel tussen werken in de wijk en de werken in de stad, maar ook een geolied samenspel tussen overheid, partners en bewoners. Opgavegericht werken Het nieuwe perspectief voor het integraal benaderen en aanpakken van problemen en kansen in wijken ligt in het “Opgave gericht werken”. Opgave gericht werken is gericht op het bereiken van een zo groot mogelijk maatschappelijk effect. Monitoring en kennis van de wijk worden ingezet om problemen en kansen te identificeren. In samenwerking met partners en met participatie van bewoners worden aanpakken geformuleerd om de problemen op te lossen en de kansen te verzilveren en wordt gestuurd op de te bereiken effecten. Eigen kracht, initiatief en verantwoordelijkheid We zien een toenemend percentage inwoners dat zich medeverantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid in de buurt. Bewoners willen meer zelf regelen in hun directe woon- en leefomgeving en de overheid stimuleert steeds meer de eigen verantwoordelijkheid van bewoners. Niet alleen fysiek beheer biedt kansen om de bewonersinbreng te vergroten, ook op sociaal maatschappelijk terrein zal de eigen kracht van bewoners en het eigen initiatief in de toekomst vaker aangesproken worden. De kansen daarvoor liggen ook in de wijken en buurten.


Vooruit


Vooruit

Programma 10 Onderwijs en Jeugd - Inleiding Het nieuwe integrale jeugdbeleid is vooral gericht op effectiever en efficiënter samenwerken. De partners in de stad worden betrokken bij proces, vorm en inhoud. Het concept beleidskader voor- en vroegschoolse educatie is begin 2011 door college en raad vastgelegd. Na evaluatie van de twee schakelklassen is besloten om deze voort te zetten. Van alle voortijdige schoolverlaters is 75 procent geplaatst in een traject gericht op het behalen van een startkwalificatie of het hoogst haalbare. De lokale educatieve agenda is inmiddels ingevuld. Nadere afstemming met het Besturenoverleg Lokaal Onderwijsbeleid Zwolle volgt. De tweede fase van het masterplan Onderwijshuisvesting is afgerond en voorgelegd aan de raad. Het project om de scholen brand- en inbraakveilig te maken wordt voortgezet. Er zijn verschillende nieuwbouw-, verbouw- en renovatieactiviteiten. Met het Besturenoverleg Lokaal Onderwijsbeleid Zwolle vinden gesprekken plaats over brandveiligheid. Het brede schoolbeleid wordt geëvalueerd. Combinatiefunctionarissen worden ingezet op brede scholen in de achterstandswijken. Met de hbo en mbo-instellingen is gesproken over Zwolle studentenstad. Een verdere verkenning, met onder meer een werkbezoek, volgt. Op het terrein van onderwijs en jeugd zijn de volgende trends en ontwikkelingen van invloed op het beleid: Ontwikkelingen bij ouders Ouders leggen een deel van de zorg en opvoeding van hun kind bij anderen neer. Ook bij de school. Daarnaast stellen ouders steeds meer eisen aan de kwaliteit van de school. De school wordt door ouders en instellingen/organisaties gezien als vindplaats, opvangplaats en zorgplaats. Ontwikkelingen bij kinderen Jongeren communiceren op een andere manier en met andere mogelijkheden. Deelname aan sport en cultuur wordt steeds meer mede afhankelijk van opleiding en inkomen. Dit leidt tot een beperking in de algemene en sociale ontwikkeling en heeft een effect op de gezondheid. Het groeiende overgewicht en ziektes bij kinderen hebben levenslang effect op de gezondheid van jongeren en kinderen. Dit wordt versterkt doordat kinderen minder buiten spelen, mede omdat er minder mogelijkheden zijn om buiten te spelen. Dit heeft een negatief effect op de fysieke ontwikkeling. Toename mondigheid Ouders en jongeren stellen eisen. Ze ondernemen sneller actie, dienen een klacht of bezwaar in. Toename aantal jongeren 0-25 jaar tot 2025 De groep 0-25 jarigen in Zwolle blijft groeien. Dit geeft mogelijke druk op de huidige scholen, voorzieningen, stageplaatsen en de arbeidsmarkt. Daarbij valt op dat de groei van het openbaar onderwijs afneemt. Uitval en achterstand Steeds meer kinderen hebben een ‘etiket’ dat leidt tot een zorg- of hulpvraag, dus ook meer vraag naar specifieke opvang, onderwijs, aandacht en zorg. Er is kans op een toename van het aantal voortijdig schoolverlaters, die minder kans hebben op de arbeidsmarkt. Door de toename van allochtone leerlingen en een toenemende achterstand bij die allochtone leerlingen, hebben zij meer kans op schooluitval en daardoor een slechte positie in de samenleving en op de arbeidsmarkt. Eisen aan gebouwen Er is een toename aan de eisen die in het kader van veiligheid, duurzaamheid en dergelijke aan schoolgebouwen worden gesteld.


Vooruit


Vooruit

Programma 11 Veiligheid Uit de meest recente Veiligheidsmonitor blijkt dat Zwolle het goed doet in vergelijking met de andere 100.000+-gemeenten die hebben meegedaan aan deze monitor. Bijvoorbeeld als het gaat om veiligheidsgevoel bij de burger, het rapportcijfer voor de eigen buurt en slachtofferschap. De meeste misdrijven kennen een dalende trend. In november 2010 heeft de raad ingestemd met het Programma Sociale Veiligheid 2011-2014 en het Beleidsplan Fysieke Veiligheid 2011-2014. Het Programma Sociale Veiligheid heeft in grote lijnen vier doelen: bewoners en ondernemers in Zwolle voelen zich veiliger, een stabiele openbare orde door minder ordeverstoringen en criminele activiteiten, een aantal benoemde misdrijven blijft gelijk of neemt af en de overlast in de stad stabiliseert of neemt af. Het Beleidsplan Fysieke veiligheid 2011-2014 zet onder meer in op meer samenhang in de ketenaanpak pro-actie, preventie, preparatie, repressie en nazorg. Tweede grote insteek is het vergroten van de veerkracht onder burgers, bedrijven en instellingen omtrent fysieke veiligheid. Hiervoor is op dit moment geen budget. Het gaat om een nieuwe aanpak die aansluit bij de maatschappelijke trend op het gebied van zelfredzaamheid. Binnen de bestaande taken van de brandweer zal het accent verschuiven naar het overbrengen op de burger van kennis, handelingsbekwaamheid en bewustwording op het gebied van fysieke veiligheid met als doel een veiliger samenleving. De volgende ontwikkelingen zijn van invloed op ons beleid rondom veiligheid: Minder veiligheidsmiddelen Gelet op het aflopen van het Grotestedenbeleid 2005-2009 heeft het rijk budgettaire besluiten genomen die betekenen dat alle grote steden minder veiligheidsmiddelen te besteden hebben in de jaren 2010 en 2011. De voor Zwolle beschikbare rijksmiddelen veiligheid dalen van € 1.255.100,- in 2010 naar € 865.500,- in 2011. Dat heeft aangezet tot herbezinning en het stellen van prioriteiten in 2011. Afname structurele begrotingsposten Uit het recente regeerakkoord blijkt dat het rijk structurele begrotingsposten met ingang van 2012 heeft geschrapt. Deze begrotingsposten zijn tijdens het Grotestedenbeleid 2010-2011 als veiligheid- en leefbaarheidmiddelen beschikbaar. Doorontwikkeling veiligheidsbeleid Het wegvallen, dan wel een drastische afname van de rijksveiligheidsmiddelen op Zwolse veiligheidsdoelstellingen, heeft gevolgen. Er is een verschuiving gaande van preventie naar persoonsgebonden aanpak en repressie, inclusief de regie daarop. Uitgangspunt daarbij is het koppelen van de strafrechtketen en de hulp/zorgketen. Belangrijk onderdeel van deze aanpak is de Zwolse deelname in het Veiligheidshuis IJsselland. Via de monitoring met onder meer Gebiedsscan van de politie en Buurt voor Buurt onderzoek, worden de ontwikkelingen in de wijken bijgehouden. Op basis hiervan worden hotspots bepaald wat betreft de domeinen zorg, leefbaarheid en veiligheid. Via bijvoorbeeld gerichte afspraken met maatschappelijke instellingen/partners en politie kan dan beter op problematiek worden ingespeeld. Ook wil de gemeente burgerparticipatie en -verantwoordelijkheid bij de veiligheid in Zwolle verder uitwerken.


Vooruit


Vooruit

Programma 12 Integraal Beheer Openbare Ruimte Wie door Zwolle loopt, ziet onwillekeurig de openbare ruimte om zich heen. Groen, wegen, parkeerplaatsen, trottoirs, bankjes, verkeersborden, openbare verlichting en speeltoestellen. Maar ook minder zichtbare zaken zoals riolering, beschoeiingen en duikers. Met betrekking tot het beheer van die openbare ruimte heeft de gemeente zich de laatste jaren vooral gericht op het op orde krijgen van alle gegevens. Hoeveel vierkante meter onderhouden we? Hoeveel bomen, bruggen, wegen, riolering et cetera? Op dit gebied is een professionaliseringsslag gemaakt. Alle nodige data liggen vast in onze digitale beheerprogramma’s. We hebben onderhoudsnormen en kwaliteitsnormen opgesteld voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte. Deze professionaliseringsslag zorgt voor inzicht en objectieve meetbaarheid. Op deze wijze beschikt de gemeente over betrouwbare en geloofwaardige informatie. De opgave die met de raad is - kwaliteitsniveau hoog in de binnenstad en kwaliteitsniveau basis in de rest van de stad - is de laatste jaren grotendeels bereikt. De volgende trends zijn van invloed op het integraal beheer van de openbare ruimte: Bezuinigingen De bezuinigingen die op dit programma afkomen, maken dat de stedelijk afgesproken opgave niet zonder meer kan worden gehaald. Dit vergt onderzoek naar nieuwe visies op het gebied van beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Met een veranderende wijkgerichte werkwijze. Beheer verbinden met andere beleidsterreinen Beheer van de openbare ruimte stopt niet bij het in stand houden van de onderdelen van die openbare ruimte. Het speelt een cruciale rol bij het leefbaar houden van stad, wijk en buurt. Beheer gaat verder dan schoon, heel en veilig. De gemeente wil beheer verbinden met andere beleidsterreinen. Opdat het vanzelfsprekend is dat de openbare ruimte bijdraagt aan een beter vestigingsklimaat voor ondernemers, aan een plezierig woon- en leefmilieu en een goede uitstraling voor de stad of de wijk. De burger weet wat goed is De eerdere professionaliseringsslag leidde tot afstand van de burgers: de gemeente heeft alles onder controle, input van de burger is minder nodig. De huidige trend is om deze afstand te verkleinen. Niet de gemeente alleen bepaalt wat goed is, maar de burger weet wat goed is voor zijn buurt en helpt de gemeente om de juiste keuzes te maken. De beleving van de burger is daarbij van belang.


Vooruit


Vooruit

Programma 13 Sociaal economische zelfredzaamheid Nieuwe visie: iedereen doet mee naar vermogen Participatie omvat een brede range van activiteiten: van sociale activiteiten tot volledig economische zelfstandigheid. Zelfredzaamheid naar vermogen is het doel, duurzame sociaal economische zelfredzaamheid is het hoogste doel. De eenheid Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SoZaWe) biedt een vangnet en richt zich op het wegnemen van belemmeringen als mensen niet kunnen participeren in de samenleving. Samen met partners in de stad bieden we ondersteuning op maat richting arbeidsparticipatie of maatschappelijke participatie aan al onze klanten die (tijdelijk) niet in staat zijn om zelfstandig (weer) aan werk te komen of op een andere manier mee te doen in Zwolle. Hierbij staat de eigen verantwoordelijkheid van de klant voorop. Zwollenaren en hun sociale omgeving zijn eerst zelf aan zet als hun meedoen onder druk staat. Waar nodig ondersteunen we het werken, de werkgever of faciliteren we een beschutte werkplek. Als werken (nog) niet mogelijk is, bieden we ruimte om individuele vaardigheden te ontwikkelen. Deze zijn gericht op het vergroten of in stand houden van de zelfredzaamheid. We kiezen voor een maatwerkoplossing afhankelijk van de ondersteuningsbehoefte en mogelijkheden van de klant. We gaan werkgevers en maatschappelijke organisaties nog meer uitdagen en bewegen om constructies te creëren en voorwaarden uit te werken waardoor meer mensen de mogelijkheid wordt geboden om (weer) mee te doen. Wanneer burgers een inkomensondersteuning ontvangen van de gemeente verwachten we van hen een tegenprestatie naar vermogen. Deze tegenprestatie, in de vorm van een activiteit in de wijk of stad, levert een bijdrage aan het vergroten van de zelfredzaamheid van de burger en kan een bijdrage leveren aan de onderlinge betrokkenheid in de wijk of stad. Participatiebudget 2009-2010 SoZaWe heeft met de implementatie van het Participatiebudget in 2009 (hierin zijn de gemeentelijke middelen voor re-integratie (het werkdeel van de Wet Werk en Bijstand), inburgering (Wet Inburgering) en volwasseneneducatie (Wet Educatie en Beroepsonderwijs) samengevoegd) haar dienstverlening aan haar klanten verder ontwikkeld en verbeterd. De volgende resultaten zijn bereikt: Onze visie op het Participatiebudget (kernwoorden: meedoen, integraal, klantgericht en partnerschap) sluit aan op de brede visie op participatie. De basisprincipes vanuit het collegeakkoord 2010-2014; participatie, verbinden en vertrouwen maken onderdeel uit van beide visies. Een omslag in denken in participatie is bereikt. Zowel door SoZaWe als de betrokken partners in de stad. Integrale inkoop van trajecten op basis van de wensen en mogelijkheden van de klant. We beiden de klant een traject op maat. De Participatieladder wordt gebruikt als meetinstrument. Van alle klanten is het participatieniveau en het groeipotentieel inzichtelijk gemaakt op de Participatieladder. Het betreft in totaal ruim 3700 klanten (meetdatum: 3 januari 2011). De volgende ontwikkelingen zijn van invloed op het beleid: Wet werken naar vermogen Met de invoering van de nieuwe Wet werken naar vermogen in 2013 ontstaat een voorziening voor werk en inkomen voor mensen in de WWB, de WIJ, WSW en de Wajong. De gemeente krijgt met de wet meer keuzevrijheid om de uitvoering van werk, participatie en re-integratie te organiseren, maar moet dat wel met forse bezuinigingen op de budgetten realiseren. In 2012 bereiden we ons voor op deze wet waarbij we keuzes gaan maken met betrekking tot de rol van de WEZO. Strategische doorkijk Sociaal Domein In de notitie ‘Terugkijken en vooruitblikken op Sociale Zaken en Werkgelegenheid’ (mei 2011) staan onder andere de uitgangspunten opgenomen die we naar aanleiding van de veranderingen in het brede sociaal domein en de nieuwe wet hanteren voor de inzet van het Participatiebudget. De kern is: We bieden onze klanten optimale ondersteuning naar werk. Als dat (nog) niet haalbaar is wordt gebruik gemaakt van het aanbod van collectieve voorzieningen in de wijk om een vorm van maatschappelijke participatie mogelijk te maken. Niet het inzetten van trajecten is het doel, maar de meest optimale vorm van participatie voor die klant. De klant is zoveel mogelijk zelf regisseur bij zijn weg naar werk of een andere vorm van participatie. We blijven inzetten op beheersing van basisvaardigheden door de klant (taal, rekenen, digitale vaardigheden en werknemersvaardigheden). De mate van arbeidscapaciteit bepaalt de vorm van ondersteuning richting werk of een andere vorm van participatie. We gaan de succesvolle samenwerking met werkgevers en het onderwijs in de stad en regio uitbreiden tot allianties per branche. Op basis van deze uitgangspunten en vooruitlopend op de overgang naar de Wet werken naar vermogen wordt er voor 2011 (na 1 augustus) en 2012 beleid geformuleerd met betrekking tot het beleid en de inzet vanuit het Participatiebudget.


Vooruit


Vooruit

Programma 14 Armoedebeleid en hulp bij schulden Er is veel gerealiseerd in de afgelopen jaren. Er zijn specifieke inkomensondersteunende maatregelen ontwikkeld, bijvoorbeeld de collectieve zorgverzekering en een nieuwe regeling voor de langdurigheidstoeslag. Het accent ligt bij beide regelingen op de eigen verantwoordelijkheid van de burger in combinatie met steun van de gemeente daar waar nodig. We hebben ingezet op het tegengaan van niet-gebruik door introductie van de Hansz, persoonlijke brieven en voorlichting aan partners. We hebben een ruimhartig beleid gevoerd in 2009 en 2010. Het huidige armoedebeleid loopt eind 2011 af. Duidelijk is dat we in de komende jaren veel minder middelen tot onze beschikking hebben. De eenheid Sozawe heeft daarom in mei 2011 nieuwe uitgangspunten geformuleerd voor dit beleidsterrein: Bijstandsverlening, inkomensondersteuning, armoederegelingen en schuldhulpverlening moeten beschikbaar zijn voor burgers die het echt nodig hebben. We ontwikkelen integraal beleid voor bijstandsverlening, inkomensondersteuning, armoede en schulddienstverlening. We stellen de grens voor een laag inkomen op 110% van het sociaal minimum. Herziening van inkomensondersteunende maatregelen. We verstrekken uitkeringen volgens de wettelijke normen. We blijven inzetten op handhaving, waarbij we gericht handelen op de klanten met een hoog risicoprofiel. We gaan van schuldhulpverlening naar schulddienstverlening. We sluiten aan op de zelfredzaamheid van de burger die schulden heeft. We blijven vrijwilligers betrekken bij het voorkomen en het weer hanteerbaar maken van geldproblemen en bij het aanleren van financiële vaardigheden. Deze uitgangspunten vormen de basis voor het nog te ontwikkelen armoedebeleid 2012-2015. Groei van de doelgroep Het aantal huishoudens met een laag inkomen is landelijk gegroeid. Het aantal huishoudens met een laag inkomen in 2009 in Zwolle is, ondanks de economische crisis en ondanks een verhoging van de Zwolse armoedegrens van 105% naar 115% van de bijstandsnorm, vrijwel gelijk gebleven ten opzichte van 2007 toen 4.492 huishoudens van het sociaal minimum leefden. Kinderen in armoede Het aantal kinderen in armoede stijgt. Van de Zwolse kinderen groeit 8% op in een huishouden met een laag inkomen. Dit zijn 2071 kinderen. Het streven is om kinderen toch te laten participeren als er thuis geen geld is. Ook is er veel geïnvesteerd om de weerbaarheid van kinderen te versterken, onder andere via het Jeugdsportfonds, Stichting Meedoen en Sportservice Zwolle. Zicht op de bijstandsuitkering De gemiddelde bijstandsuitkering in Zwolle is hoger dan het landelijke gemiddelde. Dit wordt veroorzaakt door een hoger aantal éénoudergezinnen, grotere mate van stedelijkheid, minder verhaal en hogere normen. Ongeveer de helft van de mensen met een bijstandsuitkering bevindt zich op de onderste drie treden van de participatieladder. Verandering in de samenstelling van de doelgroep Bij werkende armen en kleine zelfstandigen, is het niet-gebruik van inkomensondersteunende maatregelen nog hoog en het groeit. Vooral bij schuldhulpverlening zien we nu ook mensen met een hoger inkomen in de financiële problemen komen. In Zwolle was vorig jaar binnen de armoededoelgroep vooral een toename van kortdurende uitkeringsafhankelijkheid. Niet-westerse allochtonen zijn sterk oververtegenwoordigd in de groep huishoudens met een laag inkomen. Aandacht voor de dienstverlening We zijn een klantgerichte organisatie die dienstverlening hoog in het vaandel heeft staan. De afgelopen jaren is fors geïnvesteerd op het efficiënter en klantvriendelijker maken van de dienstverlening. De focus ligt op het lean maken van werkprocessen, het versnellen van doorlooptijden en meer aandacht voor rechtmatigheid. Klanten hoeven voor bijstandsaanvragen gegevens in principe nog maar een keer aan te leveren. Door het koppelen van bestanden, samenwerking met partners en hergebruik van gegevens blijft de dienstverlening op peil. De doorlooptijden van de aanvragen zijn verbeterd. Van de WWB aanvragen wordt 96% op tijd afgehandeld en 89% van de aanvragen Bijzondere Bijstand. Samenwerking met partners en particuliere initiatieven De samenwerking met partners in de stad is steeds intensiever. Het pact Zwolle Armoedevrij is ondertekend en halfjaarlijks is er een Zwolse armoedeconferentie. Ook zijn rondetafelgesprekken gevoerd met betrokkenen zelf. Bovendien is er veel geïnvesteerd in het versterken van weerbaarheid, met name door een betere gezondheid en meer beweging. Hoe en in welke rol wil de gemeente samenwerken met partners om het armoedebeleid uit te voeren? We betrekken waar het kan vrijwilligers bij het voorkomen en hanteerbaar maken van geldproblemen. Daar waar het moet zal de professionele schuld dienstverlening fungeren als vangnet. Gevolgen regeerakkoord Vanuit het Rijk komen er veel bezuinigingen op armoede, schuldhulpverlening en bijstandsgelden. Het regeerakkoord noemt: de invoering van een landelijke armoedegrens van 110 procent, strenger handhaven en selectievere schuldhulpverlening. Dat bevat risico’s voor gemeentelijke bijstandsverlening, armoedebestrijding en schuldhulpverlening.


Vooruit


Vooruit

Programma 15 Cultuur In samenspraak met partners in de stad is een cultuurvisie 2020 opgesteld in aansluiting bij het Structuurplan 2020. Deze cultuurvisie 2020 is begin 2010 door de gemeenteraad vastgesteld. De gemeenteraad stelde vast dat de cultuurvisie erg breed is. De vier meerjarige doelstellingen, volgens de cultuurvisie en de begroting, zijn: vergroten van creatief vermogen, cultuur voor iedereen, versterking cultuurtoerisme en versterking cultuurnetwerken. In de nieuwe cultuurnota worden scherpere keuzes gemaakt. Op het terrein van cultuur zijn de volgende trends en ontwikkelingen van invloed: Bezuinigingen rijksoverheid De rijksoverheid heeft maatregelen aangekondigd die impact op het culturele leven zullen hebben. Er wordt gekort op cultuursubsidies. Van 30 miljoen euro in 2011 tot 200 miljoen euro in 2015. Dit treft vooral de podiumkunsten. De BTW wordt verhoogd van 6 procent naar 19 procent. De cultuurkaart voor het voortgezet onderwijs wordt in 2012 afgeschaft. De decentralisering van de regionale historische centra en de aangekondigde korting met 25 procent is nog onderwerp van gesprek. Het regeerakkoord benadrukt het belang van actieve cultuurparticipatie, met name amateurkunst, volkscultuur en bibliotheekbezoek. De Wet Werk en Inkomen Kunstenaars wordt in 2012 afgeschaft. Belangstelling Kunstbeoefening in de vrije tijd kende een lichte groei, dankzij de opkomst van kunstzinnige activiteiten op de pc. Er is een groeiende toeloop naar populaire muziek en cabaret. De belangstelling voor traditionele cultuur is stabiel. Amateurkunst, verenigingen kampen met teruglopende ledenaantallen en minder vrijwilligers. Media Binnen de tijd die mensen aan media besteden, verschuift de aandacht van gedrukte en audiovisuele media naar internet. Jongeren keren televisie en beelddragers, in sterkere mate dan ouderen, de rug toe. Overheidsbijdragen Overheidsbijdrage aan cultuur lijkt op brede steun te kunnen rekenen, maar die steun kalft af zodra zij afgezet wordt tegen overheidsbijdragen op andere beleidsvelden. Non-participatie Geaccumuleerde non-participatie aan cultuur, sport en recreatie treft men vooral aan onder mensen met een laag inkomen, laagopgeleiden, allochtonen, ouderen en mensen met een beperking. Die groepen zijn ondervertegenwoordigd onder degenen met een breed vrijetijdsrepertoire. Cultuur als middel Cultuur wordt steeds meer als middel ingezet om andere maatschappelijke doelen te bereiken zoals sociale binding, participatie in de wijken, cultuur voor en door inwoners. Tegelijkertijd is er ook meer aandacht en erkenning voor de economische waarde van cultuur. De bevolkingssamenstelling blijkt er voor het economisch succes van steden meer toe te doen dan de bevolkingsomvang. In steden waar hoogopgeleide creatieve mensen wonen, neemt de werkgelegenheid toe. Sinds Richard Florida hierover heeft gepubliceerd, nemen veel steden maatregelen om de stad aantrekkelijker te maken voor creatieve professionals Huisvesting Op verschillende fronten en schaalgrootte spelen huisvestingsuitdagingen: de huisvesting van R10 schiet ernstig tekort, mogelijk breidt de Fundatie flink uit en bij Hedon speelt de vraag om uitbreiding en renovatie dan wel nieuwbouw. Ook de huisvesting van de bibliotheek in de binnenstad staat ter discussie.


Vooruit


Vooruit

Programma 16 Sport Zwolle is ‘sportief stabiel’. De sportparticipatie is van 2003 tot 2010 op een gelijk niveau gebleven en hoger dan het landelijk gemiddelde. Binnen het gemeentelijk beleid wordt dan ook in belangrijke mate ingezet op de sportparticipatie. Met de Impuls Brede scholen, Sport en Cultuur wordt, naast meer aandacht voor sporten binnen en buiten school, de drempel naar de sportvereniging verlaagd. De sportdeelname van minderheden als gehandicapten, sociale minima en allochtonen is een aandachtspunt Het Jaar van de Gehandicaptensport heeft het aangepast sporten in de picture gezet en geleid tot onder meer de komst van een consulent aangepast sporten. Doel van dit beleid is te komen tot een hogere sportparticipatie van deze doelgroep, beter aanbod en een sterkere sportinfrastructuur voor aangepast sporten.

Wat betreft de sportinfrastructuur is er weinig veranderd. De sportverenigingen zijn vooral gericht op zichzelf en hun traditionele activiteiten. Op enkele sportparken en tussen bepaalde verenigingen is sprake van samenwerking. De verenigingen hebben geen grote problemen. Ze redden het zowel financieel als qua vrijwillig kader, zij het met steeds meer moeite. Kwalitatief en kwantitatief voldoende accommodaties zijn belangrijke voorwaarden om de beleidsdoelstellingen te bereiken. Met het Masterplan Sportaccommodatie en de nulmeting hebben we een goed beeld van de behoefte aan sportaccommodaties op korte en langere termijn en hebben wij zicht op de knelpunten die verholpen moeten worden. De ambitie ten aanzien van een hoger niveau van sportbeoefening is gewijzigd. Topsport krijgt geen prioriteit en het topsportbudget is met de bezuinigingen lager geworden. De focus ligt op de breedtesport. De onderstaande trends zijn van invloed op het beleid rondom Sport: Vergrijzing Met de vergrijzing vindt er verder een verschuiving plaats van sport naar bewegen. Toenemende druk op vrije tijd De animo voor vrijwilligerswerk en kaderfuncties daalt. Individualisering Er is minder behoefte aan sporten in verenigingsverband, maar wel een toename van ongeorganiseerde sportbeoefening al dan niet in groepsverband. Non-participatie Vooral mensen met een laag inkomen, laagopgeleiden, allochtonen, ouderen en mensen met een beperking nemen minder of geheel niet deel aan cultuur, sport en recreatie. Economische recessie De economische recessie zorgt voor minder inkomsten bij de clubs en verenigingen, door lagere subsidies en minder sponsoring. Toename welvaartsziekten Obesitas neemt toe en vrouwen maken een inhaalslag op mannen wat betreft ziekten als kanker, hartkwalen enzovoorts. Technologische ontwikkelingen Technologische ontwikkelingen zoals sociale media brengen andere leefgewoontes met zich mee. Toenemende focus op beleidssectorenoverstijgende oplossingen Er wordt steeds meer een beroep gedaan op sport als middel om doelen van andere beleidsdisciplines te bereiken, zoals gezondheid, integratie, participatie en opvoeding. Het gaat hierbij niet alleen om de sportbeoefening op zichzelf maar ook om de sociale structuur rondom sport, bijvoorbeeld de rol van de sportvereniging in het kader van sociale cohesie en integratie.


Vooruit


Vooruit

Programma 20 Publieke dienstverlening en deregulering Uit het collegeakkoord: “In onze rol als gemeentelijke dienstverlener staan inwoners en ondernemers centraal. Zij vinden ons gemakkelijk en worden snel geholpen, ook digitaal. Actief burgerschap (...) krijgt de ruimte. Eenvoudiger, toegankelijker en met minder regels.” Hieronder de stand van zaken en enkele trends. De ambities en bijbehorende doelstellingen voor een groot deel zijn gerealiseerd. De klant staat meer centraal, elektronische dienstverlening werpt zijn vruchten af, het klimaat voor deregulering is goed, klanten kunnen meer van dienstverleningskanalen gebruik maken die zij wensen en Zwolle werkt meer samen met partners. Door haar aanpak volgt én beïnvloedt Zwolle de landelijke ontwikkelingen. We zien de volgende trends en ontwikkelingen rondom dienstverlening en deregulering: Maatschappelijk Nieuwe media vragen om slimme keuzes. De roep van onze klanten om maatwerk wordt groter. In de dienstverlening onderscheidt de gemeente zelfredzame en niet zelfredzame klanten, de groei van digitale dienstverlening heeft daarbij specifieke gevolgen. Tot slot wil het nieuwe kabinet een ‘kleinere overheid’, met meer verantwoordelijkheid voor burgers en ondernemers. Rijksbeleid / VNG: Het rijk beschouwt de gemeente als eerste, voor burger en ondernemer meest nabije overheid. Het Nationaal Uitvoeringsprogramma met bouwstenen voor elektronische overheidsdienstverlening blijft de richtsnoer. Het nieuwe kabinet legt de nadruk op uitvoering van bestaande plannen, niet op nieuw beleid. In het voorjaar van 2010 heeft de VNG haar visie op dienstverlening vastgesteld, die loopt tot 2020. Doel is om gemeenten te ontwikkelen tot toonaangevende dienstverleners. Eén van de middelen om de ambities als eerste overheid en toonaangevende dienstverlener te realiseren is het klantcontactcentrum (KCC). Bezuinigingen We zetten in op besparingen door een effectiever inzet van middelen en/of een efficiëntere manier van werken. Er ligt op het gebied van de ICT-infrastructuur dankzij de investeringen van de afgelopen jaren een stevige basis. Dit helpt ons om, samen met deregulering en het LEAN maken van processen, de kwaliteit én de efficiency van onze dienstverlening te verbeteren. Deregulering: We hebben verschillende successen geboekt in het verminderen van de regeldruk. Ook voor de komende jaren liggen er kansen, maar er zijn ook terugkerende dilemma’s: vrijheid versus veiligheid, vrijheid versus beeldkwaliteit, vrijheid versus overlast en tot slot lastenverlichting versus gemeentefinanciën. Deregulering schuift van 'dogmatisch dereguleren' naar 'passende regels' voor Zwolle. Soms vragen activiteiten en evenementen in onze stad om regels. Het uitgangspunt blijft dat we werken vanuit vertrouwen en als we toch overgaan tot regulering, doen we dit zo efficiënt mogelijk.


Vooruit


Colofon

Uitgave ConcernstafCoördinatie CommunicatieVormgeving Repro gemeente ZwolleDruk Repro gemeente ZwolleOplage 125 exemplaren

www.zwolle.nl

vooruit Zwolle · iets van de stad, maar ook van onszelf als bestuur en organisatie. Een uitdagende...

Documents

Transcript of vooruit Zwolle · iets van de stad, maar ook van onszelf als bestuur en organisatie. Een uitdagende...