1

Voorjaar 2015 in de kijker o Tuinontwerpen, dinsdagen 13 ,20, 27 januari en 3 februari o Vogels voeren en beloeren, zondag 18 januari o Kinderen leren tuinieren, dinsdag 20 januari o Winterkenmerken bij planten, zaterdag 7 februari o Geur- en gifplanten, een overzicht uit de tuin, dinsdag 3 maart o Cloud pruning of planten in wolken, dinsdag 17 maart o Bijenmarkt, zondag 22 maart o Fruitsnoei in de boomgaard, zaterdag 28 maart o Dichter bij de lente, zondag 26 april o Plantenruilbeurs, zondag 3 mei o Tuinenreis naar de Loire, donderdag 14 tot zondag 17 mei o Chelsea Flower Show, Londen, vrijdag 22 mei o Dag van het park, zondag 31 mei o Beeldig Hof ter Saksen 13, Paviljoenen, zondag 31 mei tot

zondag 27 september o De lettervanger, woensdag 24 juni o Muzikale picknick, woensdag 1 juli o Montmartre, zondagen 5 juli, 2 augustus en 6 september o Pruimen proeven, zondag 16 augustus o Wandelingen in Hof ter Saksen , zondagen 25 januari, 29

maart, 26 april en 31 mei o Natuurtochten, zondagen 11 januari, 8 februari,8 maart, 12

april, 3 mei, 7 juni en 13 september o Brief van Simon

Tuincafetaria open vanaf 1 maart op zon- en feestdagen van 14 – 18 uur

2

CURSUSSEN EN VOORDRACHTEN

Opleiding tuinontwerpen Dinsdagen 13 januari, 20 januari, 27 januari en 3 februari 2015,

18.30 - 22 uur

We gaan op zoek hoe we tot een origineel ontwerp komen van

hedendaagse kleine private tuinen. Tijdens de lessen wordt de

nadruk gelegd op het praktisch oefenen van reële opdrachten. De

opleiding is toegankelijk voor iedereen.

In deze opleiding komen volgende onderwerpen aan bod:

• inspiratiebronnen bij het ontwerpen

• basiskennis alvorens te ontwerpen

• van bestaande toestand, naar schets-, presentatie- en

beplantingsplan

• begeleiding bij optekentechniek

• begeleiding op ieders eigen tempo

• nadruk op ontwerpproces en tekentechniek

• deze cursus omvat geen computertekenprogramma,

maar is gericht op het ‘tuinontwerpen’ zelf

o Organisatie: Land- en tuinbouwcentrum Waasland (LTCW) o Lesgever: Jan Wylin, tuinarchitect o Info : jan.wylin@broeders.be o Plaats: Land- en tuinbouwcentrum Waasland , Weverstraat, 9100 Sint-

Niklaas o Inschrijven noodzakelijk via dirk.martens@broeders.be, T 03 750 10 99

of 03 760 10 90, M 0495 54 88 99 o Deelname: 100 euro

Kinderen leren tuinieren Dinsdag 20 januari 2015, 19.30 – 22 uur Tuinieren: een ideale ouder-kind beleving met als resultaat lekkere zelfgekweekte groenten. Hoe maak je tuinieren met je kind extra leuk en boeiend? Marijke Bornauw van Ina Maka vzw deelt haar tuinierervaring met kinderen. Je krijgt slimme tips en handige trucs en hoort welke activiteiten kinderen aanspreken. Hoe leer je hen spelenderwijs iets bij over tuinieren? Hoe maak je van wieden een

3

leuke bezigheid? Na deze inspiratieavond voor ouders en opvoeders ga je naar huis met een massa plezante ideeën. Je zal popelen van verlangen om samen met je kind in de tuin te starten. o Organisatie: Vormingplus Waas- en Dender en Hortus ter Saksen vzw o Begeleiding : Marijke Bornauw, creatief brein en groene vingers van

Ina Maka vzw o Plaats: Hoeve Hof ter Saksen, inrit naast Zandstaat 167, 9120

Haasdonk o Inschrijven tot 12 januari 2015 bij Vormingplus Waas-en-Dender,

T 03 775 44 84 of www.vormingplus.be/waas-en-dender o Deelname: 8 euro, met korting: 4 euro o Betaling zo snel mogelijk na inschrijving op BE05 0014 0186 1275 ,

code 150120 NCA

Winterkenmerken bij onze houtachtigen, part 2 Zaterdag 7 februari 2015, 10 – 16 uur

In de winter hebben bomen en struiken minder opvallende uiterlijke kenmerken. Bladeren en bloemen of vruchten ontbreken als hulpmiddelen bij de determinatie. We kunnen echter ook aan de slag met de knoppen, het binnenste van de twijgen en de bladlittekens, de overblijfsels na het vallen van het blad. Als gereedschap breng je best een loupe en een mesje mee. Vergeet ook je lunchpakket niet. o Organisatie: Hortus ter Saksen vzw i.s.m Land- en tuinbouwcentrum

Waasland o Lesgever: Jan Van Bogaert o Plaats: Hoeve Hof ter Saksen, inrit naast Zandstraat 167, 9120

Haasdonk o Inschrijven noodzakelijk via www.hortus-ter-saksen.be of

info@hortus-ter-saksen.be of 0473 27 60 85 voor 1 februari 2015 o Deelname: 10 euro, incl. tekst en glaasje fruitsap of koffie

Gif, maar ook heerlijke geur bij planten Dinsdag 3 maart 2015, 20 - 22 uur

Over het al dan niet giftig zijn van planten bestaat nogal wat discussie. Wat is giftig voor wie? Is giftig voor kinderen ook giftig voor volwassen of voor dieren? Alles even op een rijtje zetten

4

maakt veel duidelijk. Immers... beter voorkomen dan genezen. In een tweede deel gaan we op zoek naar planten waar we onze neus echt wel willen instoppen, ook al valt over geur, kleur en smaak niet te discussiëren... o Organisatie: Hortus ter Saksen vzw o Lesgever: Jan Wylin, tuinarchitect o Plaats: Hoeve Hof ter Saksen, inrit naast Zandstraat 167, 9120

Haasdonk o Inschrijven noodzakelijk via www.hortus-ter-saksen.be of

info@hortus-ter-saksen.be of 0473 27 60 85 voor 1 maart 2015 o Deelname: 5 euro

Cloud pruning Dinsdag 17 maart 2015, 20 - 22 uur

In hedendaagse tuinaanleg is nogal wat aandacht voor het in wolken scheren van planten. Daarbij wordt te pas en te onpas gebruik gemaakt van Buxus, terwijl tal van andere mogelijkheden bruikbaar zijn. Verder is er in de hedendaagse tuinaanleg nood aan trage groeiers met een grote sierwaarde voor kleine tuinen. We bekijken een aantal veel te weinig gebruikte planten. Verder zien we aan de hand van praktische voorbeelden meerstammige bomen en de in wolken geknipte planten samen gebruikt. o Organisatie: Hortus ter Saksen vzw o Lesgever: Jan Wylin, tuinarchitect o Plaats: Hoeve Hof ter Saksen, inrit naast Zandstraat 167, 9120

Haasdonk o Inschrijven noodzakelijk via www.hortus-ter-saksen.be of

info@hortus-ter-saksen.be of 0473 27 60 85 voor 1 maart 2015 o Deelname: 5 euro

Fruitsnoei in de hoogstamboomgaard Zaterdag 28 maart 2015, 13.30 – 17 uur

Bij het aanplanten van een fruitboom is snoei noodzakelijk om te komen tot een goede ontwikkeling van de gesteltakken. De volgende vijf tot tien groeijaren zorgt de vormsnoei voor voldoende vruchthout op de juiste plaats. Daarna zorgt de onderhoudssnoei voor de juiste verhouding tussen groei en bloei. Wie dit wil kennen komt kijken, wie het wil kunnen gaat mee de ladder op.

5

Breng je eigen snoeimateriaal mee, want goed materiaal zorgt al voor de helft van het werk. o Organisatie: Hortus ter Saksen vzw i.s.m Land- en tuinbouwcentrum

Waasland o Lesgever: Jan Van Bogaert o Plaats: Hoeve Hof ter Saksen, inrit naast Zandstraat 167, 9120

Haasdonk o Inschrijven noodzakelijk via www.hortus-ter-saksen.be of

info@hortus-ter-saksen.be of 0473 27 60 85 voor 15 maart 2015 o Deelname: 5 euro, incl. tekst en glaasje fruitsap of koffie

IN EN OM HOF TER SAKSEN

Vogels voeren en beloeren Zondag 18 januari 2015 , 10 - 16 uur

In het kader van de jaarlijkse nationale vogeltelling nodigen Natuurpunt-WAL en de Beverse Groendienst alle natuurvrienden uit om in Hof ter Saksen kennis te maken met de vogels die er wonen en overwinteren. Je krijgt de kans om met telescoop en verrekijker van achter een kijkwand de vogels te observeren. Daarenboven staan natuurgidsen ter beschikking om deskundige uitleg te geven en kun je ook voederbollen aankopen voor eigen tuin. Net zoals bij vorige edities verwachten wij veel soorten gevleugelde vriendjes op de voederplaats. Vorig jaar waren dat koolmezen, staartmezen, zwarte mezen, kuifmezen, appelvinken, vinken, roodborstjes, sijzen, spechten, goudhaantjes, merels, boomklevers, gaaien, houtduiven, merels, groenlingen en de in het park wonende olijke eekhoorns met hun acrobatische kunstjes. Klein en groot zijn welkom en kunnen er bovendien praktische kennis opdoen om van de eigen tuin een vogelparadijs te maken. o Organisatie: Natuurpunt-WAL en groendienst Beveren o Vogels kijken met natuurgidsen van Natuurpunt-WAL o Plaats: paviljoen links van de oranjerie in park Hof ter Saksen o Info: Jerome De Bock, T 03 775 97 47 o Gratis deelname

6

Bijenmarkt Zondag 22 maart 2015 ,14 – 17 uur In 2013 namen Wase Imkers ter gelegenheid van hun 100 jarige

activiteit in het Land van Waas een al even oude activiteit weer op:

het houden van een tweedehandsmarkt voor imkermateriaal.

Startende imkers krijgen de kans allerlei materiaal aan te kopen.

Imkers die al een tijd actief zijn, kunnen hun teveel aan materiaal te

koop stellen. Gelijklopend met deze markt herwaarderen wij terug

een veel oudere traditie onder de imkers, namelijk het organiseren

van een echte ‘bijenmarkt’. Op deze markt kunnen imkers

bijenvolkjes kopen en verkopen. Naast deze activiteit zullen er ook

een aantal informatiestandjes over en rond bijen te bezoeken zijn.

Als aanvulling geven een aantal bestuursleden een workshop voor

imkers. Voor de eerste keer gaan wij randgereedschappen en

materialen voor de bijenkast maken. o Organisatie: Wase Imkersbond i.s.m. groendienst Beveren o Plaats: hoeve en binnenkoer Hof ter Saksen o Gratis inkom

Dichter bij de lente! Zondag 26 april 2015, 14.30 - 17 uur

Vandaag zoeken we de pracht van de lente in Hof ter Saksen. De fruitbomen staan in bloei en in het park vind je bijzondere planten uit de wereld in bloei, sowieso met een knipoog naar het Aziatisch gematigd continent. We lopen de boomgaard in, al dan niet in het gezelschap van een ezel of kuieren in het arboretum op zijn best! Eens bij de bloesem, gebeuren de wandelingen in het gezelschap van Het theater van de verloren tijd. U geeft een woord en krijgt snel een gedicht, dat is de formule vandaag! o Organisatie: Hortus ter Saksen vzw i.s.m. Het theater van de verloren

tijd o Plaats: boomgaard en park Hof ter Saksen. o Korte begeleide tochten met een dichter om 14.30, 15.30 en 16.30 uur o Info: christa.maes@beveren.be o Gratis deelname

7

Plantenruilbeurs Zondag 3 mei 2015, 10 - 18 uur

Op deze beurs worden plantenliefhebbers in de gelegenheid gesteld hun planten te verkopen of te ruilen. Zowel 1-jarigen, vaste planten, struiken, bomen, water- als kamerplanten komen in aanmerking. Standhouders bekomen een gratis standplaats en nemen deel voor een halve of een hele dag. In ruil hiervoor wordt een assortiment van 10 planten afgestaan voor een gezamenlijke ruilstand, waar je ook planten van arboretum Hof ter Saksen vindt. Informatieve stands waar planten duidelijk van een naamkaartje zijn voorzien of waar vlot advies kan ingewonnen worden, kunnen meedingen voor een prijs van de gemeente Beveren. o Organisatie: groendienst Beveren o Plaats: park Hof ter Saksen o Info: groendienst Beveren, T 03 750 18 60 of

christa.maes@beveren.be o Standhouders schrijven in voor 1 april 2015 o Gratis voor standhouders en bezoekers.

Dag van het park Zondag 31 mei 2015, 14 - 18 uur

Op deze dag van het park wil groendienst Beveren op een aangename manier kennis maken met de bezoekers van de tuin Hof ter Saksen. De dag van het park schenkt aandacht aan natuur en voeding. Volg een begeleid bezoek of doe mee met het natuuratelier, steeds de moeite voor groot en klein. o Organisatie: groendienst Beveren o Plaats: park Hof ter Saksen o Info: groendienst Beveren, T 03 750 18 60 of

christa.maes@beveren.be o Gratis deelname

Lettervanger van Hof ter Saksen – poëzie (5+) Woensdag 24 juni 2015, 15 – 17 uur

Tijdens deze interactieve en gekostumeerde gedichtenwandeling

doorheen het park van Hof ter Saksen ontdekken kinderen tussen 5

en 10 jaar - al dan niet in het gezelschap van hun (groot)ouders -

8

bijzondere plekjes en bijhorende verhalen of gedichten. Ze zijn

sowieso gelinkt aan de openluchttentoonstelling Beeldig Hof ter

Saksen 13. Er is muzikale omlijsting voorzien.

o Organisatie: Cultuur Centrum ter Vesten i.s.m. groendienst Beveren o Plaats: park Hof ter Saksen o Reservatie noodzakelijk bij cc ter Vesten T 03 750 10 00 o Gratis deelname

Muzikale picknick met zomervertellingen Woensdag 1 juli 2015, 12 uur

Naar jaarlijkse traditie spreiden we de eerste woensdag van de zomervakantie onze picknickdekentjes uit in het park. Kom mee smullen van het picknickpakket van Oxfam Wereldwinkel met aangepaste parkanimatie en muziek. Aansluitend is er de mogelijkheid om deel te nemen aan een rondleiding bij de tentoonstelling van Beeldig Hof ter Saksen 13. De rondleidingen zijn gemaakt op maat van kinderen vanaf 5 jaar. o Organisatie: Cultuur Centrum ter Vesten i.s.m. Oxfam Beveren o Plaats: park Hof ter Saksen o Reservatie noodzakelijk bij cc ter Vesten T 03 750 10 00 o Richtprijs: 7 euro en 2,5 euro met VT-pas

Pruimen proeven! Zondag 16 augustus 2015, 14 – 17 uur

We lopen de boomgaard in op zoek naar de pruimenexpo meegebracht door de specialisten van de nationale boomgaardenstichting. Vandaag maak je kennis met bijzondere pruimenrassen. Je kan ze proeven, enkele kilo’s kopen of aansluiten bij het begeleid bezoek in de boomgaard. De animatie houden we nog even in beraad. o Organisatie: Nationale Boomgaardenstichting vzw, Hortus ter Saksen

vzw en Wase Imkersbond i.s.m. groendienst Beveren o Plaats: boomgaard Hof ter Saksen o Info: groendienst Beveren, T 03 750 18 60 of

christa.maes@beveren.be o Gratis deelname

9

Natuurwandelingen in Hof ter Saksen Zondag 25 januari 2015, 14 - 16 uur

Ondanks het feit dat we in het putje van de winter zitten, is er

leven in de natuur. We staan stil bij enkele bloeiende

toverhazelaars, maar ook enkele Rhododendron-, Viburnum- en

Helleborussoorten laten bloemenpracht bewonderen. Wat geuren

winterzoet en kamperfoelie heerlijk! Met wat geluk staan ook

Chaenomeles en Pulmonaria al in bloei.

En hoe zit dat met de bijen en de vleermuizen? Houden zij een

winterslaap?

Natuurgids: Chris Van Nieuwenhuyse

Zondag 29 maart 2015, 14 - 16 uur

Deze voorjaarswandeling biedt jong en oud inzicht in het lentegebeuren. Kinderen tussen 5 en 10 jaar worden door een natuurgids op sleeptouw genomen op zoek naar lentesporen. Volwassenen gaan op lentepad dat leidt naar de mooiste plekjes in Hof ter Saksen. o Natuurgidsen: Hilde Van Strijdonck en Jan Van Bogaert

Zondag 26 april 2015, 14 - 16 uur

Hof ter Saksen is op haar mooist in de lente! Heel wat heesters staan in bloei, denken we maar aan Spirea, Poncirus, Cornus en Viburnum. Met wat geluk ontluikt de zakdoekjesboom al. In de boomgaard genieten we niet alleen van de bloesem maar kunnen we ook luisteren naar poëtische vertellingen over de lente. o Natuurgids: Anita Morjaen

o Organisatie alle wandelingen: CVN-Waasland o Verzamelplaats: schuilhuis tegenover kasteel Hof ter Saksen o Info: groendienst Beveren, T 03 750 18 60 of

christa.maes@beveren.be o Gratis

10

TENTOONSTELLINGEN

Beeldig Hof ter Saksen 13 - Paviljoenen Zondag 31 mei tot zondag 27 september 2015

Paviljoenen is de 13e editie van de openluchttentoonstelling

Beeldig Hof ter Saksen. Niko Van Stichel nam het curatorschap van deze tentoonstelling op zich terwijl Frederik Geurts, Jan Van Goethem, Jan Van de Bosch en Lut Vandebos hun medewerking toezegden. Niko Van Stichel opereert vaak op de raaklijn tussen beeldende kunst en architectuur. Die raaklijn vormt het directe aanknopingspunt voor het concept van deze tentoonstelling. Het park Hof ter Saksen bevat in zijn huidige vorm reeds een aantal gebouwen, paviljoenen en ruimten die door de eeuwen heen diverse functies hadden en/of momenteel nog op nieuwe invulling wachten. Blijkbaar is het eigen aan de mens om open ruimten in stad, park, tuin of bos in te palmen met grote en kleinere bouwwerken zoals tuinhuizen, containers, koterij, oranjerieën en

schuilhutten. Die vaststelling zette niet alleen Niko Van Stichel aan tot reflectie. Voor deze tentoonstelling ging hij op zoek naar kunstenaars die een soortgelijke fascinatie voor bouwwerken hebben. Hij vond een bont gezelschap van beeldhouwers, installatiebouwers, vormgevers en architecten. Zij zullen in het park een aanvulling maken op de reeds aanwezige paviljoenen waarbij de klemtoon niet op het functionele ligt maar op het vormelijke en inhoudelijke. Daarbij wordt de vraag gesteld: wat maakt een ruimte tot een paviljoen? o Organisatie: cultuur centrum ter Vesten i.s.m. groendienst en dienst

wegen gemeente Beveren o Plaats: park Hof ter Saksen o Info: cc ter Vesten, T 03 750 10 00 o Gratis

11

Montmartre VI naar Hof ter Saksen Zondagen 5 juli, 2 augustus en 6 september 2015, 13 - 18 uur

Tekenaars, schilders, beeldhouwers, grafici en andere kunstenaars die zin hebben om hun werken naar het grote publiek te brengen worden van harte welkom geheten op Montmartre VI. Organisator ‘Kunst-Montmartre’ is met deze editie reeds aan de 6

e uitgave toe.

Ook in 2015 wordt Montmartre in het park een evenement voor alle leeftijden. Net als vorig jaar organiseert ‘Kunst-Montmartre’ een grote tekenwedstrijd voor kinderen van 6 tot 12 jaar. En denk eraan : deelnemen is hier belangrijker dan winnen! Opnieuw worden jonge muziekgroepen en individuele muzikanten gevraagd om voor ambiance te zorgen. Zij staan mee garant voor gezellige familiedagen. Kunst, de rust van het park en een vleugje muziek vormen een unieke combinatie om te genieten. o Organisatie: Kunst – Montmartre i.s.m. gemeente Beveren o Plaats: park Hof ter Saksen o Inschrijven als standhouder tot 14 dagen voor datum bij Lut De

Baere, Alice Nahonlaan 7, 9120 Melsele of via lut@boks.be of op M 0476 97 05 89 Standhouders betalen voor een standplaats van 5 m bij 5 m, 5 euro en voorzien zelf tent, parasol, zeil of andere attributen om werken ten toon te stellen. Borg ter waarde van 5 euro voor bruikleen van tafel en 4 stoelen.

o Gratis voor bezoekers

TUINENREIZEN en DAGUITSTAPPEN

Tuinen aan de Loire, Frankrijk Hemelvaart, donderdag 14 mei tot zondag 17 mei 2015

Deze tuinenreis naar Frankrijk brengt ons op de eerste dag in het

Parc de Bagatelle in de Franse hoofdstad en onderweg naar

Amboise, in Le jardin du Plessis-Sasnières, een verborgen parel.

Niet te versmaden worden Le Jardin d’Elsie, beter bekend als de

tuin van Elsie De Raedt, het sprookjesachtige Château du Riveau en

de onmetelijk symmetrische groenten- en bloemenpracht van

Château de Villandry. Op zaterdag bezoeken we de woning en de

12

tuin van George Sand, de wondermooie middeleeuwse

kloostertuin Prieuré Notre-Dame d’Orsan en Les jardins artistiques

de Drulon. We eindigen met het tuinenfestival in het grandioze

Chaumont-sur-Loire en last but not least het kasteel van Blois en de

terrassen van l’Evêché.

o Organisatie: Hortus ter Saksen vzw i.s.m. Present Cars bvba A 1221 o Reisbegeleiding: François Seghers en Christa Maes o Info: Christa Maes, dirchris@gmail.com of M 0472 94 00 63 o Prijs: 540 euro (supplement single : 60 euro). Alle tuin- èn

kasteelbezoeken, drank (wijn, water, koffie/thee) bij het avondeten en een lunch op dag 2 èn dag 3 inbegrepen.

o VOLZET, deelnemers betaalden reeds 100 euro per persoon. o Restsaldo op rekening BE 09 6528 2961 9157 van Hortus ter Saksen

vzw met melding Loire en dit voor 15 april 2015.

Tuinen- en Plantenshow Chelsea Flower Show Vrijdag 22 mei 2015, 7 – 22.45 uur

Onze daguitstap naar de Chelsea Flower Show in Londen wordt stilaan een traditie. Deze wereldberoemde tuinenshow wordt reeds voor de 102

e keer georganiseerd. Tuin- en plantenliefhebbers

wereldwijd zien telkenjare reikhalzend uit naar dit evenement. o Organisatie: Hortus ter Saksen vzw o Reisbegeleiding: François Seghers o Plaats en afspraak: Station Brussel – Zuid om 7 uur. Hier nemen we

rond 8 uur de Eurostar naar Londen St. Pancreas. Terugkomst rond 22.45 uur in Brussel.

o Info: francoisseghers@skynet.be o Prijs: 185 euro, incl. verplaatsing met Eurostar aan groepstarief (heen

en terug), inkom en metrorit (heen en terug) in Londen. Mogelijkheid om kostendelend vanuit Beveren de verplaatsing naar Brussel - Zuid met eigen wagens te organiseren.

o Inschrijven door overschrijving van 185 euro op BE 09 6528 2961 9157 van Hortus ter Saksen vzw met vermelding naam en Chelsea en dit voor 1 maart 2015

13

Tot bij plantenkwekerij D’Hollander -

Geldmeyer en de tuin van familie Seghers Zaterdag 20 juni 2015, 13.30 – 17 uur Op een boogscheut van Hof ter Saksen bevindt zich in Nieuwkerken de plantenkwekerij van het familiebedrijf D’Hollander – Geldmeyer. Naast het courante assortiment bomen, heesters en vaste planten kan je er sierplanten aantreffen die weinig aandacht krijgen bij de tuinliefhebber. Deze minder gekende planten gaan we extra in de kijker zetten. Het tweede tuinbezoek brengt ons naar de privétuin van de familie Seghers in Beveren. Natuur in diversiteit en pracht vind je weerspiegeld in het plantenassortiment. Het jaarlijks bezoek aan de Chelsea Flower Show door de trotse tuineigenaar ligt zeker aan de basis van de rijke plantenborders. Om de botanische tuinactiviteit af te sluiten, heffen we tot slot het glas! o Organisatie: Hortus ter Saksen vzw i.s.m. Land- en tuinbouwcentrum

Waasland o Begeleiding en info: Jan Van Bogaert, jan.van.bogaert@telenet.be en

François Seghers o Afspraak: 13.30 uur, parking Hof ter Saksen, inrit naast Zandstraat

167, 9120 Haasdonk. Verdere locaties worden dan gebrieft. o Inschrijven noodzakelijk via www.hortus-ter-saksen.be of

info@hortus-ter-saksen.be of 0473 27 60 85 voor 15 juni 2015 o Deelname: 10 euro, incl. drankje

NATUURTOCHTEN

Zondag 11 januari 2015: luswandeling

Kwaremont – Klijpe- Kluisbos (20 km) Vanaf het mooie dorp Kwaremont krijgen we snel prachtige panorama’s te zien op de Scheldevallei. Aan het hoogste punt van de Vlaamse Ardennen (157 m) volgen we de GR 5A tot voorbij het Kluisbos. We keren terug met in de verte de kerk van het vertrekpunt.

14

o Afspraak : 9.30 uur aan de kerk, Kwaremontplein in Kwaremont

o Inschrijven bij Marc M 0494 12 86 81 of marc.castelyns@scarlet.be

Zondag 8 februari 2015: luswandeling Oud-Turnhout, deels GR 565 (22 km) Kempense zandwegen, vlonderpaadjes, vennetjes en desolate heidelandschappen: een mozaïek van rijke natuur tussen reservaat De Liereman en het kanaal van Dessel. Afsluiten doen we met een Gageleer of Tempelier. o Afspraak : 9.30 uur aan bezoekerscentrum De Liereman,

Schuurhovenberg 43, 2360-Oud-Turnhout. o Inschrijven bij Freddy M 0475 92 34 84 of

freddy.moorthamer@skynet.be

Zondag 8 maart 2015: luswandeling Kessel-Lo – Holsbeek – Kessel-Lo (25 km) Een gevarieerde wandeling in de heuvelachtige streek van het Hageland. We maken kennis met de abdij van Vlierbeek, het Chartreuzenbos, de drassige Wingevallei en de desolate schoonheid van het Bergbroek. o Afspraak : 9.30 uur parking aan de Abdij van Vlierbeek, Molenstraat,

Kessel-Lo

o Inschrijven bij Marc M 0494 12 86 81 of marc.castelyns@scarlet.be

Zondag 12 april 2015: luswandeling rond Stoumont, deels GR 571 (20 km) Stoumont aan de Amblève is a.h.w. een openluchtmuseum van beschermd Ardens erfgoed. Een pittige klim leidt ons naar het bois de Rahier met weidse panorama’s en horizonten richting Spa en Coo. Langs de schilderachtig Lienne, Targnon en de Vieux Moulin bereiken we terug Stoumont. o Afspraak : 9.30 uur aan de kerk van 4987 Stoumont (E25, afrit 47)

o Inschrijven bij Freddy M 0475 92 34 84 of freddy .moorthamer@skynet.be

15

Zondag 3 mei 2015: luswandeling Amberloup (22 km) Wandeling langs weerszijden van de Westelijke Ourthe. We stappen langs schilderachtige dorpjes, uniek erfgoed en ongeschonden natuur. o Afspraak : 9.30 uur aan de kerk van Amberloup, Fontenal

o Inschrijven bij Marc M 0494 12 86 81 of marc.castelyns@scarlet.be

Zondag 7 juni 2015: luswandeling tussen Vesder en Hoëgne, deels GR 5 & 573 (22 km) Victor Hugo noemde de vallei van de Vesder “de bekoorlijkste ter wereld”! Valleien, bossen en veen brengen ons naar het bedevaartsoord Banneux en de Hoëgne. Vanaf Pepinster volgen we de Vesder terug tot Nessonvaux. o Afspraak : 9.30 uur parking aan het station in de Rue de la Gare,

4870-Nessonvaux (E25, afrit 39, Chaudfontaine, Trooz.) o Inschrijven bij Freddy M 0475 92 34 84

of freddy.moorthamer@skynet.be

Zondag 13 september Nationaal Park Hoge Kempen : Van Station As naar Mechelse Heide (23 km) We stappen hier in een uniek natuurgebied van meer dan 5000 ha bos en heide. We vertrekken vanaf één van de 5 toegangspoorten : Station As en volgen de Lange Afstandswandeling naar de Mechelse Heide. Daar maken we nog een aangepaste luswandeling. o Afspraak : 9.00 uur aan het station van As, Stationsstraat 124, As o Inschrijven bij Marc M 0494 12 86 81 of marc.castelyns@scarlet.be

Bijdrage voor alle tochten : 2 euro per persoon of 4 euro per gezin.

16

BRIEF VAN SIMON Beveren, oranjerie, januari 2015

Beste,

Bij het uitzoeken van het kerstgerief vond ik een doosje met

daarin oorbellen die mijn grootmoeder nog gedragen had.

Het waren lange hangertjes met steentjes van diverse

grootte in paarse tinten, telkens gescheiden door purper-

violette stukjes stof. Moet in de mode geweest zijn in de

twintiger jaren van vorige eeuw.

Groot was mijn verbazing om grootmoeders oorbellen terug

te vinden in een Westvlaams plantsoen, door de natuur

gemaakt, hangend als vruchtjes aan een struik. Ik maakte

enkele foto's en kon aan de slag om de naam te achterhalen.

Een volgende verrassing was dat de struik gezegend was met

een rits aan synoniemen: Leycesteria formosa wordt ook nog

fazantenbes, chocoladebes, karamelstruik, schöne Leysterie,

Buntdachblume, falsche Muskatnuss, Elisha’s tears en

Himalayan honeysuckle genoemd. Hiermee komt telkens

een ander aspect van de struik aan het daglicht.

Laten we eerst eens kijken hoe onze schöne Leysterie er uit

ziet. De flora's beschrijven haar als een 1-5 m hoge,

rechtopstaande struik met holle, zacht behaarde groene

takken. De bladeren hebben een 5-15 mm lange harige steel.

Het blad is ovaal tot lancetvormig. Bloeiwijze met lengten

van 3-10 cm, eindelings of in oksels van purper-violette

schutbladeren. Bloemen klein en wit, vrucht een zachte

paars-zwarte bes.

17

Deze beschrijving werd voor het eerst geleverd in 1824 door

Nathaniël Wallich, directeur van de botanische tuin van

Calcutta. Hij hoort thuis in het rijtje legendarische botanici

die het voorrecht hadden nieuwe plantensoorten te

ontdekken en te inventariseren in exotische streken. Hoe

boeiend was het toen voor natuuronderzoekers! Ons rest

nog enkel de primeur van de eerste waarneming van soorten

die door de klimaatopwarming voor het eerst in ons land

voorkomen.

Verblijven we nog even bij het avontuurlijke leven van

Nathaniël onder het motto: ken uw groene klassiekers. Hij

werd geboren in Kopenhagen in 1786. Hij studeerde

geneeskunde en toog aan het werk in Seampores, een

Deense nederzetting in India. Denemarken had toen de zijde

gekozen van Napoleon en diens nederlaag had tot gevolg dat

Engeland de Deense nederzettingen kon inpalmen. Na een

korte gevangenschap koos Nathaniël de zijde van Engeland

en ging hij als botanist in dienst van de Oost-Indische

Compagnie. Zo wordt hij hoofdbestuurder van de East Indian

Compagny's Botanical Garden van Calcutta. Hij verzamelt

een plantencollectie van 20 000 exemplaren en verstuurt

daarvan herbaria naar Europese plantentuinen. Zo bezit Kew

Arboretum een exemplaar: the Wallich Herbarium at Kew

arboretum en raadpleegbaar op het internet!

Nathaniël was bevriend met de Britse opperrechter in

Bengalen, eveneens een plantenfreak: William Leycester.

Het is naar hem dat hij het geslacht Leycesteria benoemde.

De soortaanduiding formosa verwijst niet naar het eiland

Formosa – huidigeTaiwan- maar betekent 'mooi' in het Latijn.

18

En dan de anderen benamingen: Fazantenbes: de bes wordt graag door vogels gegeten en daardoor verspreid. In Engeland is ze aangeplant voor fazanten. Chocoladebes, karamelstruik: verwijzing naar de smaak. Een aanrader voor hen die chocoladesmaak waarderen zonder de calorieën van suiker en vet mee te moeten eten. Buntdachblume: verwijzing naar de schutbladeren die als een dakje de vruchtjes afdekken. Himalayan honeysuckle of Himalaya kamperfoelie. Het oorspronkelijk verspreidingsgebied van deze struik ligt in Z-W-China en de Himalaya, en geïntroduceerd in Australië, Nieuw-Zeeland, Tasmanië en delen van Noord-Amerika. In Zuid-Tasmanië prijkt hij op de lijst van agressieve invasieve planten die verplicht moeten bestreden worden op straf van vervolging, zie het Weed Management Act 1999: het is verboden de plant en de zaden te verspreiden onder welke vorm ook. Gelet op de habitat zal het zover bij ons niet komen: vochtige, licht zure bodem, zonnige plaatsen en vorstgevoelig. Zo blijkt dat de groeiomstandigheden bepalen wat hier als aanbevelenswaardig en daar als te vermijden beschouwd wordt. Tenslotte: Elisha's tears: een verwijzing naar de tranen die de profeet Elisha plengde toen hij hoorde dat de Israëlieten vermoord zouden worden en hun woonsten zouden verwoest worden (tweede boek der koningen, 8, 12). Het is me een raadsel welk godsvruchtig iemand tot deze combinatie kwam. Wellicht een Engelstalig protestant? Weet iemand raad?

Lieve groeten,

Simon