Voor achterliggende tabellen klik hierzuivel in cijfers 2014 2014 zuivel in cijfers Bijna 18 duizend...

Voor achterliggende tabellen klik hier

http://www.zuivelnl.org/wp-content/uploads/2015/11/Tabellen-Zuivel-in-cijfers-2014.xlsx

3

Moderne sectorNederland is een zuivelland. De productie en consumptie van melk, boter en kaas kent er een lange traditie en het karakteristieke weidelandschap met koeien en windmolens is onlosmakelijk verbonden met de beeldvorming rond ons land. Achter dit beeld schuilt een moderne sector, die met oog voor mens, dier en omgeving, één van de grootste en meest vitale landbouwsectoren in Nederland vormt. Zij levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse economie.

Van lokale traditie tot internationale businessHet huidige, sterk internationaal georiënteerde business model heeft zich de afgelopen 150 jaar ontwikkeld vanuit een situatie waarin zuivelproductie in hoofdzaak een lokaal gerichte activiteit op de boerderij was. De schaalvergroting op boerderijniveau en vooral de mogelijkheid tot gekoeld transport waren belangrijke ijkpunten in de ontwikkeling van de Nederlandse zuivelindustrie. De zuivelfabrieken zagen hierdoor vanaf de jaren zestig hun actieradius en schaalgrootte sterk toenemen. Een grotere doelmatigheid in verwerking op steeds minder locaties werd de trend.

Quotering van grote invloedDe introductie van de melkquotering in Europa, begin jaren tachtig, betekende een nieuwe fase in de ontwikkeling van de zuivelsector. De quotering legde de productiviteitsverbetering in de melkveehouderij via schaalvergroting en meer melk aan banden. Dit leidde tot een versnelde ontwikkeling in de bedrijfsefficiency en uitte zich in een gestaag teruglopende melkveestapel en een groeiende productie per koe. Investeringen in een doel matiger ruw-voerwinning, verbeterde voederkwaliteit en genetische selectie via fokprogramma’s waren hiervoor verantwoordelijk.Bij de zuivelindustrie gaf de rem op de hoeveelheid melk een extra impuls aan het streven naar grotere doelmatigheid. Tegenwoordig is de Nederlandse zuivelindustrie één van de meest geconsolideerde ter wereld.

Einde quotering biedt nieuwe kansenHet einde van de melkquotering in 2015 markeert de komst van weer een nieuwe periode in de geschiedenis van de Nederlandse zuivelsector. Een tijd waarin een groeiende wereld-vraag kansen biedt, waardoor de Nederlandse zuivelsector ook in de toekomst zijn belang-rijke rol voor de economie en export zal kunnen blijven spelen.

Nederland zuivelland

2014 zuivel in cijfers2

zuivel in cijfers 2014

Zuivel in cijfers 2014

De publicatie Zuivel in cijfers biedt een cijfermatig overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in de Nederlandse zuivelsector in 2014 en is onderverdeeld in acht onderwerpen:

Nederland zuivelland

Economische betekenis

Marktbeeld

Melkveehouderij

Industrie

Handel

Consumptie

Organisaties Tabellen met gedetailleerde statistische informatie zijn te raadplegen via de digitale versie van Zuivel in cijfers 2014 die is gepubliceerd op de website van ZuivelNL.

De cijfers over het jaar 2014 hebben een voorlopig karakter, maar zullen weinig afwijken van de definitieve cijfers. Overname van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met bronvermelding. Aan deze publicatie kunnen geenrechten worden ontleend.

Voor informatie en bestellingen:[email protected]

ISSN 2405 - 4895September 2015

http://www.zuivelnl.org/wp-content/uploads/2015/11/Tabellen-Zuivel-in-cijfers-2014.xlsx

Nederland zuivellandNederland zuivelland

4 5 zuivel in cijfers 2014

2014 zuivel in cijfers

Bijna 18 duizend melkveebedrijven leveren 12,5 miljard kg melk aan de industrie

Ruim 50 productielocaties verwerken 12,6 miljard kg melk(inclusief import, herverwerking en voorraden)

8,2%

52,4%

1,6%

13,5%

6,4%

17,8%

Consumptiemelk en -producten

Kaas

Boter en boterolie

Melkpoeder

Condens

Overig8,2%

52,4%

1,6%

13,5%

6,4%

17,8%

Consumptiemelk en -producten

Kaas

Boter en boterolie

Melkpoeder

Condens

Overig

65% van de Nederlandse productie wordt in het buiten-land afgezet, waarvan de EU de belangrijkste markt is

35% van de Nederlandse productie wordt in Nederland geconsumeerd

Bestemming Nederlandse melk

bron: ZuivelNL, IDF

Melkproductie per land 2014, in kg per hoofd van de bevolkingCijfers gebaseerd op de koe- en buffelmelkproductie

EU-28

Ierland 1.284Denemarken 926Nederland 751Litouwen 617Frankrijk 402Duitsland 400Polen 338België 323Verenigd Koninkrijk 238Italië 190Overig 211

EU gemiddeld 315

Zuid-Amerika

Uruguay 697Argentinië 264Brazilië 184Chili 157Colombia 141Venezuela 88

Afrika

Kenia 83Egypte 66Algerije 64Zuid-Afrika 58Nigeria 3

Azië

Pakistan 220India 109Japan 58Zuid-Korea 44China 30Thailand 16Vietnam 6Indonesië 3Maleisië 3Filippijnen 0

Midden-Oosten

Turkije 223Israël 183Iran 98Saudi-Arabië 72Ver. Arab. Emiraten 4

Overig Europa

Wit-Rusland 719Oekraïne 242Rusland 214

Oceanië

Nieuw-Zeeland 4.811Australië 415

Noord- en Centraal-Amerika

Verenigde Staten 294Canada 243Mexico 96

Per capita melkproductie wereldwijd: 107 kg

Economische betekenis Economische betekenis



Kengetallen Nederlandse zuivelsector

Bijna 18 duizend melkveebedrijven 1,6 miljoen melk- en kalfkoeien 1,2 miljoen hectare grasland en snijmaïs (28% oppervlakte Nederland) 12,7 miljard kg melkproductie 23 industriële ondernemingen, 53 zuivelfabrieken 60 duizend arbeidsplaatsen bij productie, verwerking, groot- en detailhandel Bruto productiewaarde melkveehouderij € 5,1 mrd (18% van landbouw totaal) Bijdrage aan de economie 1,2% Ruim 9% bijdrage aan het handelsoverschot

Bruto productiewaarde2014: € 27,5 mrd

Tuinbouw 35%

Overig 13%

Akkerbouw 12%

Melkveehouderij 18%

Vee, vlees en eieren 22%

bron: LEI, Eurostat

Bruto productiewaarde Nederlandse landbouw

Zuivelproducten€ 7,2 mrd

Landbouwproducten€ 79,7 mrd

Totaal€ 432,5 mrdUitvoer

Zuivelproducten€ 2,6 mrd

Landbouwproducten€ 52,2 mrd

Totaal€ 382,7 mrdInvoer

bron: CBS, Eurostat, ZuivelNL

bron: CBS, LEI

Handelsbalans 2014

Werkgelegenheid melkveehouderij en industrie Nederland

Positief saldo handelsbalans

Totaal € 49,8 mrd

Landbouwproducten € 27,5 mrd

Zuivelproducten € 4,6 mrd

0 10 20 30 40 50

melkveehouderij zuivelindustrie

2005

2010

2014

voltijdbanen (x 1.000)

Marktbeeld Marktbeeld

8 9

bron: ZuivelNL

bron: ZuivelNL

bron: ZuivelNL

Opbrengst melkOp basis van Nederlandse noteringen en wereldmarktprijzen voor boter en mager melkpoeder

Marktprijzen2014 was net als 2013 per saldo een goed zuiveljaar. De zuivelmarkt kenmerkte zich weliswaar in algemene zin door neerwaartse prijsbewegingen, maar had daarbij wel een situatie met uitzonderlijk hoge prijsniveaus als vertrekpunt.

1000

200

300

400

500

jan-

05

jul-0

5

jan-

06

jul-0

6

jan-

07

jul-0

7

jan-

08

jul-0

8

jan-

09

jul-0

9

jan-

10

jul-1

0

jan-

11

jul-1

1

jan-

12

jul-1

2

jan-

13

jul-1

3

jan-

14

jul-1

4

jan-

15

boter mager melkpoeder

maximum: € 437,00

boter: max € 437,00

boter: min € 205,00

mager melkpoeder: max € 383,00

mager melkpoeder: min € 150,00

gemiddeld: € 312,50 Nederlandse notering boter en mager melkpoeder € per 100 kg, exclusief btw, af fabriek



Al sinds de tweede helft van 2013 kon een forse groei in het aanbod worden waargenomen. Dit was het gevolg van gunstige weersomstandigheden in de leidende productieregio’s (Europa, VS en Nieuw-Zeeland) en de hoge prijsniveaus. De eerste twee maanden van 2014 bleef de markt voor de meeste producten, met uitzondering van boter, nog relatief prijshoudend. Een goede mondiale vraag en wereldwijd lage voorraadniveaus droegen hieraan bij. Vanaf maart gaf het aanhoudend hogere, mondiale (melk)productieniveau, in combinatie met het feit dat de vraag vanuit China door economische groeivertraging en toegenomen voorraden duidelijk was afge-nomen, aanleiding tot een neerwaartse tendens.

Vanaf augustus zorgde de Russische boycot voor meer druk op de (interne) markt. Veel zuivel moest elders worden afgezet, wat een situatie van overaanbod creëerde. Hierdoor werd de eerder in gang gezette, dalende prijsbeweging versneld en verdiept. Vooral de Europese kaas-markt had in directe zin onder de situatie rond Rusland te lijden. De goede productiestart in Oceanië veroorzaakte in de resterende maanden verdere prijsdruk.

De geschetste marktontwikkeling leidde ertoe dat het gemiddelde prijsniveau van 2014 uit-eindelijk duidelijk onder dat van (topjaar) 2013 uitkwam, maar toch op een redelijk niveau bleef. De gemiddelde Nederlandse noteringen voor boter (-15%), vol melkpoeder (-15%) en mager melkpoeder (menselijke consumptie -14%, veevoeder -21%) lagen duidelijk onder het gemiddelde niveau van 2013. Bij de gemiddelde indicatieve waarde voor Gouda kaas en de weipoeder notering bleef de daling beperkt tot 1% respectievelijk 8%.

Jaargemiddelde Nederlandse noteringen€ per 100 kg, exclusief btw, af fabriek

20

30

40

25

35

45 € per 100 kg melk met 3,7% vet

jan-

13

feb-

13

mrt

-13

apr-

13

mei

-13

jun-

13

jul-1

3

aug-

13

sep-

13

okt-1

3

nov-

13

dec-

13

jan-

14

feb-

14

mrt

-14

apr-

14

mei

-14

jun-

14

jul-1

4

aug-

14

sep-

14

okt-1

4

nov-

14

dec-

14

wereldmarktEU-markt

basisprijs (op basis van EU-interventieprijzen voor mager melkpoeder en boter)

Jaar Verse boter Vol melkpoeder 1)Mager spray melkpoeder voor:

Spray weipoederMenselijke

consumptie 1)Veevoeder

(bulk) 2)

2014 332,54 301,00 258,79 231,98 89,332013 390,98 352,73 302,56 292,60 96,852012 300,87 270,37 233,52 219,98 91,752011 394,38 300,25 238,87 219,71 85,732010 346,52 268,50 217,46 199,98 68,352009 248,83 203,98 176,42 155,73 48,442008 262,67 270,13 212,83 192,29 44,382007 337,92 332,48 317,02 297,12 100,752006 252,94 237,08 212,29 207,31 73,482005 279,33 241,27 196,96 192,81 55,77

1) volgens gebruikelijke handelskwaliteit (op eiwit gestandaardiseerd)2) franco geleverd

MarktbeeldMarktbeeld

10 11

bron: LTO (www.milkprices.nl)

Internationale melkprijsvergelijking

opmerking: standaardmelk 4,2% vet en 3,4% eiwit (exclusief btw en inclusief nabetalingen)

€ per 100 kg

Onderneming Land 2013 2014 2014/2013

Hämeenlinnan O. Finland 45,18 45,91 1,6%

Granarolo (Noord) Italië 41,88 44,67 6,7%

FrieslandCampina Nederland 40,95 41,17 0,5%

Dairy Crest (Davidstow) Verenigd Koninkrijk 36,51 39,45 8,0%

Arla Foods DK Denemarken 38,60 39,44 2,2%

Bongrain (Basse Normandie) Frankrijk 35,93 38,31 6,6%

Sodiaal (Pas de Calais) Frankrijk 36,12 38,21 5,8%

Danone (Pas de Calais) Frankrijk 35,98 37,94 5,5%

Lactalis (Pays de la Loire) Frankrijk 35,34 37,88 7,2%

DMK Duitsland 36,97 36,73 -0,6%

DOC Cheese Nederland 38,97 36,56 -6,2%

First Milk (compositional) Verenigd Koninkrijk 34,00 36,52 7,4%

Müller (Leppersdorf) Duitsland 37,37 36,46 -2,4%

Glanbia Ierland 37,63 36,24 -3,7%

Milcobel België 38,68 36,23 -6,3%

Kerry Agribusiness Ierland 37,30 36,15 -3,1%

Gemiddelde melkprijs 37,96 38,62 1,7%

Emmi Zwitserland 49,64 51,07 2,9%

Fonterra Nieuw-Zeeland 35,50 28,76 -19,0%

Verenigde Staten klasse III Verenigde Staten 33,28 41,46 24,6%

Consumentenprijzen



MelkprijzenDoor de dalende prijzen op de zuivelmarkt kwamen ook de aan melkveehouders uitbetaalde melkprijzen onder druk te staan. Dit gebeurde met vertraging, want de melkprijzen daalden pas aan het eind van het jaar met grote stappen. Hierdoor kwam de gemiddelde melkprijs in 2014 toch nog op een vergelijkbaar niveau als in 2013 uit.

bron: CBS

bron: ZuivelNL, Europese Commissie

Uitbetaalde melkprijs

€ per 100 kg

NederlandEU

20

30

40

35

25

45

jan-

05

jul-0

5

jan-

06

jul-0

6

jan-

07

jul-0

7

jan-

08

jul-0

8

jan-

09

jul-0

9

jan-

10

jul-1

0

jan-

11

jul-1

1

jan-

12

jul-1

2

jan-

13

jul-1

3

jan-

14

jul-1

4

jan-

15

95

100

105

110

Totaal bestedingenBoterKaasYoghurt, room,desserts e.d.

Consumptiemelk

0

2

4

6

8

10

Vanillevla (1 liter)

Roomboter, ongezouten (250 gr)

Halfvolle melk (1 liter)

Belegen Goudse kaas (1 kg)

201220132014

2005 2010 2011

index

Gemiddelde Nederlandse consumentenprijzen

Ontwikkeling Nederlandse consumentenprijsindices(gemiddelde 2012=100)

bron: CBS

(€)2010 2013 2014

Belegen Goudse kaas (1 kg) 8,80 8,89 9,24

Halfvolle melk (1 liter) 0,64 0,76 0,80

Roomboter, ongezouten (250 gr) 1,04 1,19 1,33

Vanillevla (1 liter) 0,86 0,84 0,92

Melkproductie Nederland

Door Nederland betaalde superheffing, cumulatief

Melkproductie en melkquoteringHet jaar 2015 zal de geschiedenis ingaan als het laatste jaar dat de melkquoteringregeling van kracht was. 30 jaar lang, tussen 1 april 1984 en 31 maart 2015, werd de melkproductie in de EU-lidstaten aan banden gelegd. Voor de Nederlandse zuivelsector is deze regeling een remmende factor geweest. Dit blijkt ook wel uit het feit dat er slechts in drie quotumjaren geen superheffing is betaald door melkveehouders met een fabrieksquotum. Tijdens één van deze superheffingsvrije jaren speelde de uitbraak van mond-en-klauwzeer een grote rol. In totaal heeft de Nederlandse melkveehouderij € 1.086 miljoen aan superheffing betaald. Bijna een kwart van dit bedrag werd gerealiseerd in de laatste twee quotumjaren. Het goede melkprijs-niveau, in combinatie met het feit dat melkveehouders in hun bedrijfsvoering anticipeerden op de periode na afschaffing van het melkquotum, leidde in de quotumjaren 2013/14 en 2014/15 tot ongekend hoge overschrijdingen en hoge superheffing.

In 1983, het jaar voor de invoering van de quotering, bedroeg de Nederlandse melkproductie 13,2 miljard kg. Na de invoering van de quotering daalde de melkproductie in de jaren tachtig in rap tempo, waarna deze zich in de jaren negentig tot en met 2005 stabiliseerde op een niveau van rond 11 miljard kg. De geleidelijke uitbreiding van het melkquotum vanaf het quotumjaar 2006/07 leidde ertoe dat de melkproductie in Nederland weer langzaam toenam. Voor 2015 wordt verwacht dat de Nederlandse melkproductie op een niveau zal uitkomen dat vergelijkbaar is aan dat van 1983.

bron: RVO.nl, ZuivelNL

bron: RVO.nl, ZuivelNL

Melkveehouderij Melkveehouderij

1980

1985

1990

1995

2000

2005

2010

2014

10

11

12

13

14mrd kg

1984/85 1989/90 1994/95 1999/00 2004/05 2009/10 2014/150

200

400

600

800

1.000

1.200mln €

Totaal betaalde superheffing NL: € 1.086 miljoen

Basisquotum Nederland Indeling naar grootteklasse bedrijven

bron: RVO.nl

<500grootteklasse (x 1.000 kg)

500-1.000 1.000-1.500 >1.500

2005/06 2010/11 2013/14 2014/150

2.500

5.000

7.500

10.000

12.500mln kg



MelkveehouderijMelkveehouderij



bron: CBS

Melkkoeien per hectare per gemeente

00,0 - 0,2 0,2 - 0,4 0,4 - 0,6 0,6 - 0,8 0,8 - 1,0 1,0 - 1,21,2 - 1,4 1,4 - 1,6

Gemiddeld aantal melkkoeien 2014Per hectare per gemeente

zij-aan-zij melkstal

bron: Stichting Kwaliteitszorg Onderhoud Melkinstallaties

Melkstallen Nederland Indeling naar soort melkstal

67,5%3,0%

14,8%

5,8%7,0%

1,9%44,4%

3,7%

18,9%

7,8%

18,7%

4,7%1,8% visgraat melkstal

zij-aan-zij melkstal

automatische melksystemen

grupstal

tandemmelkstaldraaimelkstal

swingover melkstal

Situatie 2005 Situatie 2014

bron: CBS

Gemiddeld aantal melkkoeien 2014Per melkveebedrijf per provincie

Nederland 85Drenthe 95 Noord-Brabant 90Flevoland 121 Noord-Holland 78Friesland 99 Overijssel 77Gelderland 75 Utrecht 70Groningen 103 Zeeland 88Limburg 89 Zuid-Holland 73

Industrie Industrie

bron: Eurostat, IDF, RVO.nl

bron: RVO.nl

bron: IDF, RVO.nl

Zuivelproductie Nederland

Melkaanvoer internationaalMelkaanvoer belangrijkste exporterende landen in de wereld Bestemming melk 2014

16 17

mln kg

2013 2014 2014/2013

Melk afgeleverd aan fabrieken 12.213 12.473 2,1%

Voor verwerking beschikbare melk 12.385 12.608 1,8%

Consumptiemelk en -producten 1) 2) 1.028 1.036 0,8%

Kaas (inclusief kwark) 794 772 -2,7%

Boter en boterolie 199 207 3,7%

Niet-mager melkpoeder 128 140 8,9%

Mager melkpoeder 65 65 -0,4%

Gecondenseerde melk 3) 360 382 6,1%

1) exclusief toevoegingen 2) inclusief room 3) inclusief koffiemelk

mrd kg

Volume 2014 Absolute ontwikkeling t.o.v. 2013

Relatieve ontwikkeling t.o.v. 2013

EU 148,7 6,5 4,6%

Frankrijk 25,2 1,3 5,3%Verenigd Koninkrijk 14,8 1,1 8,3%Duitsland 31,4 1,1 3,5%Polen 10,6 0,7 7,0%Italië 11,0 0,3 3,1%Nederland 12,5 0,3 2,1%Ierland 5,8 0,2 3,9%België 3,6 0,2 5,0%Denemarken 5,1 0,1 1,7%Overig EU 28,6 1,3 4,6%

Verenigde Staten 93,0 2,2 2,4%Nieuw-Zeeland 21,8 1,7 8,4%Australië 9,7 0,3 3,7%Wit-Rusland 5,6 0,1 0,9%Uruguay 2,1 0,0 -0,7%Oekraïne 4,4 -0,2 -4,8%Argentinië 10,5 -0,2 -2,1%

Consumptiemelk en -producten 8,2%

Kaas 52,4%

Boter en boterolie 1,6%

Melkpoeder 13,5%

Condens 6,4%

Overig 17,8%


Overig 13,0%

Nederland


Kaas 38,4%

Boter en boterolie 1,4%

Melkpoeder 16,1%

Condens 1,6%

Overig 11,7%

Europese Unie



MelkaanvoerHet marktbeeld is in de loop van 2014 in toenemende mate beïnvloed door de forse stijging van de melkaanvoer in de belangrijkste exporterende landen van de wereld. Met name de EU, VS en Nieuw-Zeeland lieten in absolute zin een sterke groei zien. Voor het eerst in jaren nam de melkaanvoer in de EU substantieel toe. Deze groeide met maar liefst 6,5 miljard kg (+4,6%). Grootste absolute stijging binnen de EU vond plaats in Frankrijk, Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Polen. De Nederlandse melkaanvoer nam minder snel toe, doordat met name in de tweede helft van 2014 nog maar net boven het niveau van het jaar daarvoor werd gemolken.

MelkverwerkingIn lijn met de toegenomen melkaanvoer nam ook de hoeveelheid in Nederland verwerkte melk in 2014 verder toe, tot zo’n 12,6 miljard kg melk. Waar normaliter in Nederland de extra melk wordt benut voor de productie van kaas, was dit in 2014 niet het geval. De kaasproductie daalde zelfs met 2,7%, wat het gevolg was van de boycot door Rusland.

IndustrieIndustrie

OpbrengstHet lagere prijsniveau voor zuivelproducten heeft, ondanks een toename van de verwerkte melkplas, in 2014 geleid tot een daling van de Nederlandse productiewaarde. Deze bereikte een hoogte van ruim € 7 miljard (-1,5%), ofwel € 55,80 per 100 kg melk.

StructuurDe Nederlandse zuivelindustrie bestond eind 2014 uit 23 ondernemingen met in totaal 53 productielocaties. De afschaffing van de melkquotering en de op lange termijn kansrijke ontwik-kelingen op de mondiale zuivelmarkt hebben binnen de zuivelindustrie een impuls aan nieuwe investeringen gegeven, gericht op capaciteitsgroei via modernisering, uitbreiding of nieuwbouw van zuivelfabrieken. Veel van deze nieuwe installaties zijn in 2015 operationeel geworden.

bron: RVO.nl, ZuivelNL, CBS bron: Rabobank

Kengetallen

Top-20 grootste zuivelconcerns

18 19

Concern Land Zuivelomzet € mrd

1 Nestlé Zwitserland 20,9

2 Lactalis Frankrijk 14,7

3 Danone Frankrijk 14,6

4 Fonterra Nieuw-Zeeland 13,9

5 Dairy Farmers of America Verenigde Staten 13,5

6 FrieslandCampina Nederland 11,1

7 Arla Foods Denemarken/Zweden 10,3

8 Saputo Canada 7,4

9 Dean Foods Verenigde Staten 6,8

10 Yili China 6,5

11 Mengniu China 6,1

12 Unilever 1) Nederland/Verenigd Koninkrijk 5,8

13 Sodiaal Frankrijk 5,4

14 DMK Duitsland 5,3

15 Savencia (voorheen Bongrain) Frankrijk 4,6

16 Kraft Foods Verenigde Staten 4,5

17 Meiji Japan 4,2

18 Schreiber Foods 1) Verenigde Staten 4,2

19 Land O'Lakes Verenigde Staten 3,8

20 Müller1) Duitsland 3,8

opmerking: omzet 2014 + fusies en acquisities tussen 1 januari en 15 juni 20151) schatting

Meppel

Rouveen

Limmen

Gerkesklooster

Bolsward

Scharsterbrug

Nunspeet

Gorinchem

Workum

Ommen

Hengelo

Zelhem

BeemsterKatwoude Dalfsen

Schoonrewoerd

Zoetermeer

CuykRijkevoort

Bedum

Lutjewinkel

Bleskensgraaf

Maasdam

Rotterdam

EindhovenNuenen

Den Bosch

MolenschotVeghel

Born

MarumNoordwijk

Leeuwarden

Beilen

Balkbrug

Kampen

Borculo

LochemNijkerk

Steenderen

Hoogeveen

Coevorden

Lelystad

Zeewolde

Boxmeer

Etten-Leur

Well

Sloten

Dronrijp

Heerenveen

FrieslandCampina 23

Ausnutria Hyproca 2

A-ware 2

Bel Leerdammer 2

DOC Kaas 2

Henri Willig 2

Nutricia 2

Rouveen Kaasspecialiteiten 2

Vreugdenhil Dairy Foods 2

Arla Foods - Nijkerk 1

CONO Kaasmakers - Beemster 1

Delta Milk - Bleskensgraaf 1

Den Eelder - Well

DVNutrition - Hoogeveen

Farm Dairy - Lelystad

Globemilk - Boxmeer

Hochwald - Bolsward

Nestlé - Nunspeet

Kaasmakerij Özgazi - Etten-Leur

Sloten - Sloten

Vecozuivel - Zeewolde

VIV Buisman - Zelhem

Zuivelhoeve - Hengelo

2013 2014

Ondernemingen1) 22 23

Totaal fabrieken 51 53

Coöperatief 29 29

Niet-coöperatief 22 24

Aantal werknemers 9.900 9.900

Verwerkte melk (mln kg) 12.385 12.608

Productiewaarde (€ mln) 7.143 7.034

1) ondernemingen die meer dan 10 miljoen kg (rauwe) melk, room en/of wei verwerken



Handel Handel

20 21bron: Eurostat, CBS bron: CBS, Eurostat

Nederlandse uitvoerwaarde naar bestemming 2014

Nederlandse kaasuitvoer 2014



Totale kaasuitvoer: 809,6 mln kg

Noord-Amerika: 14,8 mln kg- Verenigde Staten 90%- Canada 10%

Oceanië: 2,9 mln kg- Nieuw-Zeeland 85%- Australië 15%

Midden- en Zuid-Amerika: 14,7 mln kg- Mexico 42%- Nederlandse Antillen 12%- Dominicaanse Republiek 11%- Overig 35%

Azië: 25,9 mln kg- Japan 31%- Zuid-Korea 21%- Saudi-Arabië 11%- Overig 37%

Afrika: 28,7 mln kg- Algerije 29%- Egypte 27%- Ceuta 14%- Overig 30%

Overig Europa: 32,7 mln kg- Rusland 82%- Zwitserland 4%- Oekraïne 3%- Overig 11%

EU: 689,9 mln kg- Duitsland 43%- België 12%- Frankrijk 11%- Spanje 7%- Italië 5%- Overig 22%

UitvoerDe totale Nederlandse uitvoerwaarde kwam in 2014 uit op een bedrag van net geen € 7,2 miljard, een fractie lager dan in 2013. De export liet bij de belangrijke productgroepen een wisselend beeld zien. De uitvoerwaarde van kaas en boter en -olie daalde, ondanks een toe-name van het volume, als gevolg van een gemiddeld lager prijsniveau. Opvallend bij kaas was de forse terugval in de export naar derde landen, veroorzaakt door de boycot van Rusland. Dankzij de groei in de intrahandel nam het uitvoervolume van kaas per saldo toch nog toe. De uitvoerwaarde van niet-mager melkpoeder nam hoofdzakelijk af doordat er minder export werd gerealiseerd. De handel in mager melkpoeder groeide zowel in waarde als volume door de sterke stijging van de export naar derde landen.

De Europese Unie is al sinds jaar en dag de belangrijkste bestemmingsregio voor Neder-landse zuivelproducten, in 2014 goed voor bijna 70% (€ 5 miljard) van de totale uitvoerwaarde. Hiervan werd respectievelijk 36% en 20% in de buurlanden Duitsland en België gerealiseerd en nog eens 14% in Frankrijk. Nederland is daarnaast van alle lidstaten het meest actief op de wereldmarkt, met een aandeel van bijna 5% in de wereldhandel. Buiten de EU zijn China, Nigeria en Saudi-Arabië de belangrijkste bestemmingen. De uitvoer naar Rusland was in 2014 nog wel substantieel, maar was als gevolg van de boycot al sterk teruggevallen. In 2013 was Rusland nog de belangrijkste bestemming buiten de EU.

Europese Unie€ 5,0 mrd

Derde landen€ 2,2 mrd

Duitsland 36%

Overige derde landen 47%

België 20%Nigeria 7%

Saudi-Arabië 7%

Koeweit 3% Algerije 4%

Zuid-Korea 5% Verenigde Staten 4%

Rusland 5%

Verenigde Arabische Emiraten 5%

China (incl. Hong Kong) 12% Frankrijk 14%

Spanje 5%Griekenland 4%

Zweden 3%

Italië 6%

Verenigd Koninkrijk 4%

Overig EU9%

HandelHandel

22 23

bron: Eurostat

bron: Eurostatbron: Eurostat, Comtrade, ZuivelNL

bron: CBS, Eurostat, Comtrade

Top-5 exporteurs 2014

Herkomstlanden Nederlandse invoer

Herkomstlanden Nederlandse invoer per product

mln kg index 2013 = 100Kaas Boter en boterolie

index indexEU 1) 718 91,4 Nieuw-Zeeland 537 110,5 w.v. Nederland 120 82,4 EU 1) 147 115,8Verenigde Staten 374 117,4 w.v. Nederland 24 127,2Nieuw-Zeeland 290 100,5 Verenigde Staten 73 78,3Australië 167 118,7 Wit-Rusland 69 103,8Wit-Rusland 158 92,7 Australië 45 87,1

Totaal 2.227 96,3 Totaal 947 104,7

Niet-mager melkpoeder Mager melkpoederindex index

Nieuw-Zeeland 1.448 110,2 EU 1) 646 158,8EU 1) 388 103,8 w.v. Nederland 60 123,5 w.v. Nederland 125 94,7 Verenigde Staten 553 99,6Argentinië 145 76,6 Nieuw-Zeeland 389 97,8Australië 83 83,6 Australië 166 137,2Uruguay 58 79,0 Wit-Rusland 92 96,6

Totaal 2.527 105,1 Totaal 2.218 116,3

1) exclusief intrahandel

Verenigd Koninkrijk 5%

België 14%

Ierland 5%

Overig 21%

Frankrijk 11%

Duitsland 44%Invoerwaarde 2014: € 2,6 mrd

Positie Nederlandse zuivelexport op de wereldmarkt 2014Exportaandelen belangrijkste zuivelexporteurs (wereldhandelstotaal 2014: 66,4 mrd kg melkequivalent)

Overig 19,4%

Nieuw-Zeeland 27,7%

Verenigde Staten 14,4%

Australië 5,7%

Argentinië 2,9%Belarus 4,3%

Nederland 4,7%

Duitsland 3,5%

Frankrijk 4,2%

België 2,5%

Denemarken 1,6%

Polen 2,2%

Overig EU 6,8%

Nederlandse export naar derde landen: 3,1 mrd kgIn % van de wereldhandel: 4,7%

EU 25,6%

Overig 19,4%

Nieuw-Zeeland 27,7%

Verenigde Staten 14,4%

Australië 5,7%

Argentinië 2,9%Belarus 4,3%

Nederland 4,7%

Duitsland 3,5%

Frankrijk 4,2%

België 2,5%

Denemarken 1,6%

Polen 2,2%

Overig EU 6,8%

Nederlandse export naar derde landen: 3,1 mrd kgIn % van de wereldhandel: 4,7%

EU 25,6%



Duitsland België Frankrijk Verenigd Koninkrijk Overig

Duitsland Ierland Frankrijk Nieuw-Zeeland Overig

Duitsland België Tsjechië Verenigd Koninkrijk Overig

0

30

60

90

120

0

10

20

30

0

40

80

120

160

mln kg

mln kg

mln kg

KaasTotale invoer: 263 mln kg

Boter en boterolieTotale invoer: 105 mln kg

Melk en room (in consumentenverpakking)Totale invoer: 266 mln kg

Invoer

Consumptie

Nederland heeft een lange traditie van zuivelconsumptie. Melk, kaas, yoghurt en zuiveldesserts vormen voor veel Nederlanders onderdeel van het dage-lijkse voedingspatroon. De Nederlandse kaasconsumptie per hoofd van de be-volking beweegt zich al jaren boven het (al relatief hoge) Europees gemiddelde. Gemiddeld eet een Nederlander ongeveer 20 kg kaas per jaar. Het aandeel van zuivel in de consump-tieve bestedingen van Nederlandse huis-houdens aan voeding en niet- alcoholische dranken is met 14% al jaren min of meer stabiel. In 2014 was daarmee ruim € 4,8 miljard gemoeid, ofwel 1,6% van het totaal aan consumptieve bestedingen.

bron: CBS

bron: IDF, ZuivelNL

bron: IDF, ZuivelNL

Consumptie

Consumptieve bestedingen Nederlandse huishoudens

24 25

€ mrd2005 2010 2013 1) 2014 1)

Brood en graanproducten 5,3 6,4 7,1 7,2Vlees en vleesproducten 5,6 6,2 6,5 6,3Aardappelen, groenten en fruit 4,7 5,8 6,2 6,2Zuivel, eieren, oliën en vetten 3,8 4,4 4,6 4,8Suiker, zoetwaren en ijs 2,2 2,3 2,6 2,6Mineraalwater, frisdranken e.d. 1,4 1,7 2,0 2,1Vis 0,8 0,9 0,9 1,0Koffie, thee en cacao 0,7 0,8 1,0 1,0Overige voedingsmiddelen 1,7 2,0 2,4 2,4

Totaal voeding en niet-alcoholische dranken 26,2 30,5 33,3 33,6

Totale consumptieve bestedingen 262,5 282,5 292,2 296,1

Aandeel zuivelproducten in:Totaal voeding en niet-alcoholische dranken 14,4% 14,3% 13,9% 14,4%Totale consumptieve bestedingen 1,4% 1,5% 1,6% 1,6%

1) voorlopige cijfers

0 5 10 15 20 25

SpanjeVerenigd Koninkrijk

BelgiëPolen

NederlandItalië

ZwedenOostenrijk

GriekenlandDenemarken

DuitslandFinland

Frankrijk

0 5 10 15 20 25

ChinaJapan

Zuid-KoreaKazachstan

MexicoBraziliëEgypte

IranRusland

TurkijeNieuw-Zeeland

CanadaArgentinië

AustraliëVerenigde Staten

IsraëlNoorwegenZwitserland

Gemiddelde EU-28:17,9 kg per capita

in kg per hoofd van de bevolking


9,511,7

15,116,0

20,120,1

20,820,9

22,224,624,6

25,626,7

21,618,9

16,315,5

13,612,4

12,18,6

7,85,8

4,84,6

3,73,7

2,62,32,2

0,1

0 5 10 15 20 25

SpanjeVerenigd Koninkrijk

BelgiëPolen

NederlandItalië

ZwedenOostenrijk

GriekenlandDenemarken

DuitslandFinland

Frankrijk

0 5 10 15 20 25

ChinaJapan

Zuid-KoreaKazachstan

MexicoBraziliëEgypte

IranRusland

TurkijeNieuw-Zeeland

CanadaArgentinië

AustraliëVerenigde Staten

IsraëlNoorwegenZwitserland

Gemiddelde EU-28:17,9 kg per capita



9,511,7

15,116,0

20,120,1

20,820,9

22,224,624,6

25,626,7

21,618,9

16,315,5

13,612,4

12,18,6

7,85,8

4,84,6

3,73,7

2,62,32,2

0,1



Kaasconsumptie EU 2014

Kaasconsumptie rest van de wereld 2014

Organisaties

BelangenbehartigingDe Nederlandse zuivelsector is sterk georganiseerd. Iedere schakel in de productieketen heeft zijn eigen belangbehartigende organisatie(s). Een groot deel van de melkveehouders wordt vertegenwoordigd door de Land- en Tuinbouworganisatie (LTO Nederland), in het bijzonder door de LTO vakgroep Melkveehouderij. Daarnaast is er de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV). De industrie wordt vertegenwoordigd door de Nederlandse Zuivelorganisatie (NZO), de handel door branchevereniging Gemzu en de detailhandel door de Vereniging Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL).

Ketenorganisatie ZuivelNLOp initiatief van NZO en LTO is in januari 2014 de private ketenorganisatie ZuivelNL opgericht, om daarmee een aantal niet-publieke taken van het Productschap Zuivel te kunnen voort-zetten. ZuivelNL is een vereniging van NZO, LTO en NMV, waarin andere aan de zuivelsector gelieerde organisaties kunnen participeren. ZuivelNL is actief op terreinen waar samenwerking tussen de schakels in de zuivelketen tot meerwaarde leidt. Het doel van ZuivelNL is de Nederlandse zuivelketen te versterken en faciliteren op het gebied van:

Voedselveiligheid Monitoring en onderzoek

Diergezondheid Bestrijding dierziekten, monitoring en onderzoek

Duurzaamheid Duurzame Zuivelketen, KringloopWijzer, Stichting Weidegang

Onderzoek en innovatie Praktijkonderzoek en ontwikkeling van de melkveehouderij

Arbeid Platform voor arbeidsaangelegenheden in de zuivelsector

Export Coördinatie veterinaire handelsproblemen bij export zuivel naar derde landen

Marktinformatie Nederlandse zuivelnoteringen, internationale melkprijsvergelijking, statistiek

26 zuivel in cijfers 2014

Organisaties

27

Primaire sector

LTO NederlandLand- en Tuinbouworganisatie: ondernemers- en werkgeversorganisatie voor de agrarische sector

www.lto.nl

NMVNederlandse Melkveehouders Vakbond: belangenbehartigingsorganisatie voor en door melkveehouders

www.nmv.nu

BBZBond voor boerderijzuivelbereiders: organisa-tie voor belangenbehartiging van zelfzuivelen-de melkveehouders en voor productpromotie

www.boerderijzuivel.nl

Industrie en handel

NZO Nederlandse Zuivelorganisatie: branchever-eniging van de Nederlandse zuivelindustrie www.nzo.nl

Gemzu Branche- en ondernemersorganisatie voor de Nederlandse zuivelhandel www.gemzu.nl

CBLCentraal Bureau Levensmiddelenhandel: branchevereniging voor de supermarkt-branche en food service bedrijven

www.cbl.nl

Overig

ZuivelNLKetenorganisatie voor de zuivel: vereniging van LTO, NMV en NZO, actief op thema’s waar samenwerking tussen de schakels in de zuivelketen meerwaarde biedt

www.zuivelnl.org

COKZCentrale organisatie voor kwaliteitstoezicht in de zuivel: uitvoerende controleorganisatie gespecialiseerd in kwaliteitsborging in de zuivelketen

www.cokz.nl

QLIP Private instelling voor analyse en certificering in de zuivelketen en agrofood www.qlip.nl

GDGezondheidsdienst voor dieren: dienstverle-ner op het terrein van o.a. programma’s voor dierziektebestrijding

www.gddiergezondheid.nl

Wageningen UR Livestock Research

Onderzoeksorganisatie actief in onderzoek op voor melkveehouderij relevante thema’s www.wageningenur.nl

NIZO Food Research Onderzoeksinstituut voor ondermeer product-technologie en de kwaliteit van melk www.nizo.com

RVORijksdienst voor Ondernemend Nederland: onderdeel van het ministerie van Econo-mische Zaken gericht op de ondersteuning van ondernemers

www.rvo.nl


Organisaties

Voor achterliggende tabellen klik hierzuivel in cijfers 2014 2014 zuivel in cijfers Bijna 18 duizend...

Documents

Transcript of Voor achterliggende tabellen klik hierzuivel in cijfers 2014 2014 zuivel in cijfers Bijna 18 duizend...