Veerkracht van melkvee bedrijvenIngrid van Dixhoorn, Joost de Veer

Het Koe-Kompas 2012Melken

Voeding en water

Huisvesting

DierwelzijnWerk routines

Dierziekte incidentie

Jongvee opfok

0

1

2

3

4

5

Beoordeling

Minimum streefwaarde

3

Kwaliteit management

presentatie aan “buitenwereld”

eigen beoordeling/vergelijking

wat de veehouder doet

7 Kritische

Succesfactoren

40 Prestatie-

indicatoren

> 100Management

Controle Punten

Terminologie uit INK-model (Instituut Nederlandse Kwaliteit)

Score op schaal van 1 tot en met 5

Risicovol Risicoarm

1 2 3 4 5

4

Kwaliteit management

Het Koe-Kompas: geeft inzicht in de mate waarin een veehouder risico’s neemt t.a.v. van de kwaliteit van melk en de kwaliteit van de productie ervan.

Levert dus management informatie op voor de veehouder en inzicht voor de ‘kwaliteitsvrager’.

Niet boete maar verbetering is doel!

Dierwelzijn: tijd besteding Inside -- out

Liggen en herkauwen: 12 - 13 uur1 uur meer liggen 2 ltr melk meer

Vreten : 5 - 6 uur 10 - 12 maaltijden

Drinken: 5 -10 minuten 15-20 liter per minuut

Melken en socialiseren: 5 - 6 uur

5

Voeding & Water

2 Voeding en water Weging Punten

Conservering en uitkuil management Broei / schimmel, uitkuil resten, conservering 4 1 4Voeding lacterend Kwantiteit, kwaliteit, passend bij doelgroep 3 2 6Voeding droog Kwantiteit, kwaliteit, passend bij doelgroep 2 2 4Water kwaliteit lacterend Kwantiteit, doorstroomsnelheid helderheid, bezinksel 3 2 6Water kwaliteit droog / afkalfhok Kwantiteit, doorstroomsnelheid, helderheid, kleur, bezinksel, geur 2 2 4Voermanagement Krachtvoer, kuilanalyses, aanvegen, schoon 4 1 4

Eindscore voeding en water 2,8 10 28(KSF)

(PI) (MCP)

6

IGP 7

Ecosysteem?

7

Veerkracht en het Koe-kompas Project:

Validatie van het Koe-kompas en daarmee de verdere ontwikkeling.

Managementinstrument Koe-kompas nog meer voorspellende waarde geven

Innovatie: op basis van inzichten van Scheffer (Critical transitions in nature and society)

8

Doel

Het ontwerp en ontwikkeling van een model om de veerkracht van nederlandse melkveebedrijven te bepalen.

Onderkennen van ‘vroege waarschuwings signalen’ voor afnemende veerkracht op het melkveebedrijf.

9

Vragen:

Wat is veerkracht, hoe kunnen we het meten en welke signalen geven veranderingen in een vroeg stadium aan?

Kunnen we de veerkracht beïnvloeden? Kunnen we ziektes voorkomen door de

veerkracht te verhogen op het primaire bedrijf?

10

Bedrijfs veerkracht

Een maat die staat voor de capaciteit van een individueel bedrijf om te kunnen gaan met veranderingen op een specifiek moment met behoud van een specifiek kwaliteitsniveau.

De maat: gekarakteriseerd door de dynamiek van de variabele welke makkelijk continue kan worden gemeten.

11

Stabiliteits

landschap:

Aspecten van

veerkracht:

Latitude

Resistance

Precariousness

Panarchy

(Walker et al. 2004)

12

Catastrophic fold

Bifurcation points: F1 & F2Scheffer, 2009

Kritische transitie

13

Kritische vertraging (Critical Slowing Down)

De dynamiek van een systeem bij het naderen van een omslagpunt. Herstelvermogen naar het gewenste

uitgangspunt daalt naar nul (traag herstel, hersteltijd is lang)

Toename van ‘auto correlatie’. Toename in variatie in het patroon van

fluctuaties. Scheffer et al, 2009

14

De dynamiek van variabelen zegt meer dan het gemiddelde.

Average Heartbeat/min

young person 64.7; SD 3.9 old person 64.5; SD 3.8

Lipsitz & Goldberger, 1992

15

Hypothese

De dynamische systeem theorie, welke wordt gebruikt in “ Critical transitions in ecosystems (Scheffer 2009) kan gebruikt worden voor het ondersteunen van melkveebdrijven.

Deze theorie kan gebruikt worden om de veerkracht te kwantificeren van een individueel melkveebedrijf.

16

Kritische veranderingen op het bedrijf

Hoe definiëren we de status van het bedrijf? Welke condities zijn relevant? Welke belangrijke veranderingen hebben

invloed? Welke variabelen zijn goede indicatoren?

Scheffer et al. 2009

17

Variable

Tijd

Challenge

Recovery rates, clinical symptoms, excretion

Dynamics A Dynamics B

Challenge

High Resilience Low resilience

Unhealthy

Bad quality

Good health

Desired quality

18

Voorbeeld uiergezondheid / celgetal

Variabele: celgetal Beschrijven van dynamiek

• Dynamische aspecten• Verschillen in dynamiek tussen dieren / bedrijven

Hersteltijd na verstoringen, relatie met dynamiek? Klinische aspecten en herstel aspecten Combinatie met andere variabelen (productie, gehalte,

geleidbaarheid, meer?) Condities / verstoringen:

Welke zijn relevant (basis koekompas)

19

∞

Celgetal individueel of koppelniveau

Dynamiek

Verstoringen

Herstel

t t

t

Celgetal C

Celgetal A Celgetal B

AB

C

C

20

Koekompas

AB

C

C

21

Dynamiek van variabelen

Koolhaas et al. 2011

22

Melken

Voeding en water

Huisvesting

Dierwelzijn

Werk routines

Dierziekte incidentie

012345

Beoordeling Minimum streefwaarde

Melken

Voeding en water

Huisvesting

Dierwelzijn

Werk routines

Dierziekte incidentie

012345

Beoordeling

Melken

Voeding en water

Huisvesting

Dierwelzijn

Werk routines

Dierziekte incidentie

012345

Beoordeling Minimum streefwaarde

Melken

Voeding en water

Huisvesting

Dierwelzijn

Werk routines

Dierziekte incidentie

012345

Beoordeling Benchmark CONO

ijzer zilver

Brons zilver?brons

Veerkracht meten !?

23

Onze vragen?

Welke biologische variabelen zijn het meest veelbelovend om als indicator te dienen voor de veerkracht van melkveebedrijven?

Welke relevante vragen moeten we daarvoor beantwoorden?

Hoe kunnen we de dynamiek meten, beschrijven en modelleren?

Welke verschillen zien we (tussen bedrijven, in de tijd)

Zien we hier een critical slowing down als early warning signaal voor een verhoogd risico op ziekte of verminderde melkkwaliteit op melkvee bedrijven?

Is er een verband tussen dynamiek voorafgaand aan verstoringen en de reactie / herstel na verstoring?

Is de toestand / veerkracht van een bedrijf te beïnvloeden, zo ja hoe?

24

Uiteindelijk doel:

Gezonde koeien die lang mee gaan in evenwicht met hun omgeving.

Een veerkrachtmodel wat voorspellen ondersteund.

Integrale benadering gericht op verbetering.

Volgens het aloude principe: Voorkomen is beter dan genezen!

25

Graag reacties, vragen, antwoorden

26