VOLWASSENENONDERWIJS - GO! Propro.g-o.be/blog/Documents/2004-631L.pdfIn deze is het essentieel dat...

VOLWASSENENONDERWIJS

Organisatie: lineaire opleiding

Onderwijsvorm: HOSP

Categorie: Economisch

Afdeling: MEERTALIG SECRETARIAAT

Duur: 3-jarige cyclus

Vak(ken): Zakelijke communicatie Nederlands 1/1/0 lt Frans 2/2/1 lt Zakelijke communicatie Frans 1/1/1 lt Engels 0/0/1 lt Zakelijke communicatie Engels 2/2/1 lt Toegepaste informatica 3/3/2 lt Burgerlijk recht 1/0/0 lt Sociale wetgeving 0/1/0 lt Economie 0/0/1 lt Beroepsmoraal 0/0/1 lt Bedrijfsorganisatie en praktijk secretariaat 0/1/1 lt Exportleer 0/1/0 lt Economische actualiteit 1/0/0 lt Financiële algebra en statistiek 0/0/1 lt Duits 0/0/2 lt Communicatietraining 1/0/0 lt

Nummer GO 2004/631L (vervangt 2003/722L)

Nummer Inspectie: 03-04/1248/G (vervangt 02-03/578/G)

2

OSP Economisch EHOKT Leerplan Meertalig Secretariaat

Inhoudsopgave

MOTIVERING EN DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING ............................... 3

1 MEERTALIG SECRETARIAAT ........................................................................... 4

Zakelijke communicatie Engels .......................................................................... 5 Zakelijke communicatie Nederlands................................................................. 12 Frans ................................................................................................................ 19 Zakelijke communicatie Frans.......................................................................... 30 Toegepaste informatica.................................................................................... 42 Burgerlijk recht ................................................................................................. 52 Economische actualiteit.................................................................................... 55 Communicatietraining....................................................................................... 59

2 MEERTALIG SECRETARIAAT ......................................................................... 64

Zakelijke communicatie Engels ........................................................................ 65 Frans ................................................................................................................ 71 Zakelijke communicatie Frans.......................................................................... 83 Toegepaste informatica.................................................................................... 95 Sociale wetgeving .......................................................................................... 101 Exportleer ....................................................................................................... 106 Zakelijke communicatie Nederlands............................................................... 110 Bedrijfsorganisatie en praktijk......................................................................... 116

3 MEERTALIG SECRETARIAAT ....................................................................... 121

Zakelijke communicatie Engels ...................................................................... 122 Engels ............................................................................................................ 129 Bedrijfsorganisatie en praktijk......................................................................... 136 Toegepaste informatica.................................................................................. 142 Frans .............................................................................................................. 149 Zakelijke communicatie Frans........................................................................ 161 Duits ............................................................................................................... 173 Economie ....................................................................................................... 178 Financiële algebra en statistiek ...................................................................... 188 Beroepsmoraal ............................................................................................... 194 Eindwerk ........................................................................................................ 197

3


MOTIVERING EN DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING 1. Benaming en niveau of categorie Economisch HOKTSP Meertalig Secretariaat, lineaire opleiding. 2. Doel van de opleiding / Doelgroep / Verantwoording Als uitgangspunt voor de inhoudelijke en structurele invulling van de opleiding werd uitgegaan van de opleidingsprofielen Secretariaatsbeheer en de beroepsprofielen meertalig directieassistent(e) m/v en zakelijk vertaler-tolk m/v. Door het belang van polyvalentie, flexibiliteit en vereiste kwalitatieve eigenschappen hebben het ondernemersveld en de overheid nood aan goed opgeleide secretariaatsmedewerkers die zowel breed inzetbaar zijn als de nodige vaardigheid hebben tot specialisatie. In alle segmenten van het nationaal en internationaal economisch gebeuren en bij de overheid is deze nood aanwezig. De cursisten in deze opleiding wensen een beroepsgerichte opleiding te volgen met het oog op het behalen van een diploma hoger onderwijs voor sociale promotie. In deze is het essentieel dat zij een maximaal civiel effect realiseren. De structuren die deze opleiding aanbieden engageren zich om te beschikken over voldoende infrastructuur om de opleiding optimaal te kunnen organiseren. 3. Toelatingsvoorwaarden Indien een kandidaat-cursist niet op basis van de artikelen 34, 35 of 36 van het decreet tot regeling van een aantal aangelegenheden van het volwassenenonderwijs kan worden toegelaten, richt de directeur van het centrum voor de cursist die tijdens het kalenderjaar waarin hij zich voor het eerst inschrijft ten minste 21 jaar wordt, een toelatingsexamen in, uiterlijk de vijfde dag na het einde van de inschrijvingstermijn. Dit examen gaat na of de vereiste kennis en vaardigheden voor het starten in een een leerjaar bereikt zijn. De directeur van het centrum oordeelt op basis van het examen of de cursist aan de voorwaarden voldoet.

4


1 Meertalig Secretariaat

5


ZAKELIJKE COMMUNICATIE ENGELS

Beginsituatie

De cursisten beschikken over een basiskennis Engels. Dit is de kennis die ze verworven hebben na het volgen van een secundaire opleiding en komt overeen met RG 2 (720 u.). Ze kunnen zich zowel mondeling als schriftelijk in het Engels uitdrukken en passen daarbij de elementaire grammaticale regels toe. Indien een cursist niet over het vereiste diploma (secundair onderwijs) beschikt of een opleiding heeft genoten waar Engels niet of nauwelijks werd onderricht, kan deze toch aan de opleiding secretariaat beginnen als hij of zij de leeftijd van 21 jaar bereikt heeft in het kalenderjaar waar hij/zij zich inschrijft en voor de toelatingsproef slaagt. De toelatingsproef bestaat uit het schrijven van een essay van ongeveer 20 tot 30 lijnen over een opgegeven onderwerp en het toetsen van werkwoorden en woordenschat.

Doelstellingen

Algemene doelstellingen

De cursist kan vlot en accuraat functioneren in elementaire communicatiesituaties zowel in de beroepscontext als in alledaagse situaties Hij/zij kan diverse bronnen en hulpmiddelen gebruiken. Hij/zij slaagt erin correcte en gepaste omgangsvormen en formuleringen te hanteren. Hij/zij ontwikkelt attitudes en vaardigheden die in sociaal en communicatief opzicht onontbeerlijk zijn voor hem/haar. Bovendien kan hij/zij functioneren in de socio-culturele en socio-economische diversiteit van het taalgebied.

Leerplandoelstellingen

De cursisten kunnen: Luistervaardigheid:

• dialogen/mededelingen/opdrachten volgen over uiteenlopende onderwerpen van algemene en zakelijke aard

• authentieke opnames van radio en TV begrijpen • relevante informatie halen uit gesproken teksten

Leesvaardigheid:

• authentieke teksten lezen en begrijpen • een tekst analyseren en parafraseren • de essentie uit een tekst halen

Spreekvaardigheid:

• een gesprek voeren over algemene en zakelijke onderwerpen • correcte en gepaste omgangsvormen en formuleringen hanteren • de inhoud van gelezen of beluisterde zakelijk informatieve teksten weergeven

6


• de aangeleerde woordenschat en grammaticale regels toepassen in een gesprek

Schrijfvaardigheid :

• opstellen van eenvoudige informele en formele zakelijke brieven • aantekeningen maken ter voorbereiding van een gesprek • analyse en synthese van een eenvoudige zakelijke tekst

Uitbreidingsdoelstellingen

Uiteraard dienen deze uitbreidingsdoelstellingen door de inrichtende machten of door de lesgever zelf te worden vastgelegd in functie van de situatie. Het moet echter steeds om uitbreidingen gaan die volledig passen binnen het kader van de Engelse taal gericht op algemeen - en secretariaatsgebruik en die bovendien perfect aansluiten bij het opleidingsniveau. Zij moeten ook mogelijk zijn binnen het beschikbare tijdsbestek en mogen onder geen enkel beding het bereiken van de minimumdoelstellingen in gevaar brengen.

Leerinhouden

Grammatica :

De grammatica wordt geïntegreerd in de vaardigheden. Volgende onderwerpen zullen zeker aan bod komen. - structure of an English sentence - tenses - modals - passive structures - irregular verbs Luistervaardigheid:

o tweegesprekken 1. omgangsvormen in de werksfeer 2. het bedrijfsleven

o telefoongesprekken o voordrachten o opnames van radio- en televisiefragmenten o AE vs BE

Leesvaardigheid:

• informatieve zakelijke teksten zoals The Times, Newsweek etc.

7


Spreekvaardigheid:

• tweegesprekken • telefoongesprek • discussie • korte presentatie

Schrijfvaardigheid:

• e-mail, faxberichten, memo • telefoongesprek voorbereiden • notities nemen

Methodologische wenken

Om een taal aan te leren moet men vooral beroep doen op authentieke bronnen en documenten. De cursisten luisteren niet alleen naar de leerkracht maar ook naar ‘native speakers’ met verschillende accenten. De teksten worden bij voorkeur gezocht in Engelse of Amerikaanse bronnen zodat de leerlingen worden geconfronteerd met authentieke teksten. Het is aan te raden om naarmate de opleiding vordert meer gespecialiseerde teksten te zoeken die nauw aanleunen bij de zakenwereld. Het is de bedoeling dat de cursisten aan het eind van hun opleiding vakliteratuur, bronnen kunnen raadplegen in het Engels. Media: handboek, tijdschriften, kranten, teksten internet, video, televisie, radio (cassettes) Didactische werkvormen: groepswerk, rollenspel, discussies

Evaluatie

De cursisten worden één keer per jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd d.m.v. een examen. Tijdens het schooljaar wordt er in de lessen ruimte voorzien om de cursisten te evalueren. Zij krijgen de tijd om veel zaken voor te bereiden tijdens het jaar. De evaluatie tijdens het schooljaar gebeurt zowel mondeling als schriftelijk. (korte opdrachten tijdens de lessen) Inleiding Evaluatie is het vaststellen van de mate waarin de beoogde doelstellingen werden bereikt. Ze moet dus gerelateerd worden aan de doelstellingen die voor elk jaar zijn geformuleerd. Cursisten worden niet alleen tijdens examens geëvalueerd, maar ook tijdens het schooljaar door de leerkracht gevolgd. Evaluatie van cursisten: examens Examens evalueren de mate waarin de cursisten op het einde van een bepaalde opleidingsperiode zich het ingeoefende taalmateriaal eigen hebben gemaakt. Het bereikte niveau of de geziene leerstof wordt op het einde van elk jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd rekening houdende met de vooropgezette doelstellingen in het leerplan.

8


Criteria waaraan de examens moeten voldoen a. voorspelbaarheid De cursisten weten wat ze moeten kennen en kunnen, hoe ze zullen worden geëvalueerd. b. duidelijkheid De opgaven moeten ondubbelzinnig en doelgericht zijn geformuleerd. c. efficiëntie De examens moeten het gewenste resultaat kunnen opleveren. d. validiteit Examens moeten nagaan in welke mate de doelstellingen van het leerproces werden bereikt m.a. w.de evaluatie moet aan haar doel beantwoorden en toetst daarom alle vaardigheden die in het leerplan beschreven zijn. Het is absoluut noodzakelijk de vier vaardigheden te testen, zodat de nadruk niet uitsluitend op cognitie komt te liggen. e. objectief De evaluatie is objectief als alle cursisten gelijke kansen krijgen, en hun antwoorden op een geobjectiveerde manier geëvalueerd worden. Het is dus van essentieel belang dat alle cursisten tijdens de evaluatie over dezelfde hulpmiddelen kunnen beschikken. f. betrouwbaar De evaluatie is betrouwbaar wanneer ze stabiele resultaten oplevert, die het taalbeheersingsniveau van de cursisten precies weergeven. Je moet dus voorkomen dat de evaluatieresultaten mee afhangen van toevallige maar storende factoren zoals stress wegens vermoeidheid of tijdsdruk, die de prestaties van de cursisten nadelig zullen beïnvloeden. Het is daarom nuttig om de wijze van evaluatie aan de cursisten vooraf toe te lichten en de examenopdrachten niet nodeloos lang te maken. Tijdens het leerproces ligt de nadruk op het verwerven van de vier vaardigheden. Dit houdt in dat bij de evaluatie ook deze vier vaardigheden op nagenoeg evenredige wijze moeten worden getoetst. De volgende verdeelsleutels worden toegepast:

- spreken 40% - luisteren 20% - lezen 20% - schrijven 20%

De evaluatie van de receptieve vaardigheden en het schrijven gebeurt schriftelijk. Voor de mondelinge evaluatie wordt een PV opgemaakt waarbij de zwakke en de sterke punten in verschillende deelvaardigheden (woordenschat, spraakkunst, vlotheid, uitspraak) worden genoteerd.

9


Het toetsen van receptieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Luistervaardigheid - Men werkt zoveel mogelijk met authentieke teksten. De moeilijkheidsgraad van de examens kan bepaald worden door de uit te voeren opdracht eerder dan door het niveau van de authentieke tekst. - De duur van een luistertekst dient beperkt te zijn. - De opdracht wordt voor het luisteren gegeven: de cursisten weten duidelijk "hoe" ze moeten luisteren. - Een luistertest doet slechts in beperkte mate een beroep op schrijfvaardigheid en dit om te vermijden dat de leerkracht eerder schrijfvaardigheid quoteert dan de bedoelde luistervaardigheid. De cursist kan trouwens best begrepen hebben waarover de luistertest gaat, maar niet in staat zijn om het op te schrijven. Ook hier geldt dat evaluatie moet gebeuren d.m.v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Leesvaardigheid Ook hier moeten de cursisten vooraf een concreet beeld hebben van hun opdracht. - de structurele opbouw van een tekst herkennen - teksten vergelijken en klasseren volgens hun functie - de hoofdgedachte uit een tekst kunnen vatten - meerkeuzevragen beantwoorden. Opmerking: - Zowel bij het toetsen van luistervaardigheid als van leesvaardigheid is het raadzaam een tijdslimiet op te leggen, om te vermijden dat cursisten stil blijven staan bij onbekende elementen, leesvaardigheid wordt niet getoetst d.m.v. luidop lezen. Dit is een productieve vaardigheid. Het toetsen van productieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Spreekvaardigheid Bij de evaluatie van de spreekvaardigheid houdt de leerkracht niet alleen rekening met de formele criteria, zoals woordenschat, gebruik van juiste grammaticale structuren, enz., maar ook met de functionele criteria (b.v. was de communicatie adequaat, beantwoordt de uitgevoerde "taak" aan de opdracht, gebruikt de spreker het juiste gespreksregister, is de uitspraak en de intonatie correct?)

10


Schrijfvaardigheid Einddoel hier is vanzelfsprekend het functioneel, creatief schrijven. Bij de evaluatie hiervan gelden de volgende criteria: - Komt de boodschap over? - Beantwoordt de taak aan de gegeven opdracht? - Spelling, grammaticale correctheid - De gestructureerde opbouw en samenhang - De risicofactor: hebben de cursisten een verantwoord risico genomen om b.v. hun woordgebruik te variëren, hun ideeën te nuanceren, enz. Besluit Algemeen kan men stellen dat ook de evaluatie moet ontschoold worden. Evaluatie moet gebeuren d.m. v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Cursisten kunnen worden gemotiveerd wanneer: - ze een concreet idee van de opdracht hebben; - hun fouten achteraf constructief worden behandeld; - ze veel reeds bekende dingen kunnen gebruiken; - er afwisseling in het materiaal is; - ze verantwoordelijkheid krijgen.

11


Bibliografie

- English vocabulary in use / Mc Carthy and O’ Dell – Cambridge: Cambridge University Press

- Advanced grammar in use / M. Hewings – Cambridge: Cambridge University Press

- The anti-grammar grammar book / Hall and Shepheard – Longman group - English grammar in use / Murphy – Cambridge: Cambridge University Press - A practical English grammar / Thomson and Martinet – Oxford : Oxford University

Press - Modern English usage and practice / De Sikkel - Longman Dictionary of Contemporary English, Longman Group UK Limited - Better English pronunciation / J.D. O’ Connor – Cambridge: Cambridge University

Press, 1985 - A Communicative Grammar of English/ Geoffrey Leech, Jan Svartvik – Longman

Group UK Limited, 1988 - Functions of English/Leo Jones – Cambridge: Cambridge University Press, 1987 - Van Dale Nederlands/Engels – Engels/Nederlands – Utrecht/Antwerpen: Van

Dale lexicografie, 1999

Nuttige websites - www.esl-lab.com - www.longman.com - www.oup.co.uk - www.bbc.co.uk - www.better-english.com - www.cup.cam.ac.uk - www.englishpage.com - www.efl.net - www.freeenglish.com - www.times.com - www.time.com - www.newsweek.com - www.visitbritain.com

12


ZAKELIJKE COMMUNICATIE NEDERLANDS

Beginsituatie

De kandidaat-cursisten moeten in het bezit zijn van een diploma ASO, KSO, TSO of BSO. Indien een cursist niet over het vereiste diploma beschikt, kan deze toch aan de opleiding secretariaat beginnen als hij of zij de leeftijd van 21 jaar heeft bereikt in het kalenderjaar waar hij/zij zich inschrijft en voor de toelatingsproef slaagt. Wat het vak Zakelijke communicatie Nederlands betreft, wordt van de cursist verwacht dat hij/zij een zakelijke tekst kan samenvatten en becommentariëren.

Doelstellingen


Op het einde van het eerste jaar meertalig secretariaat beheersen de cursisten het zakelijk Nederlands zowel schriftelijk/receptief als mondeling/productief vlot. De afgestudeerde kan zich efficiënt uitdrukken in het Nederlands. Hij/zij kan een zakelijke brief, e-mail of fax opstellen.



• dialogen/mededelingen/opdrachten volgen over uiteenlopende onderwerpen van zakelijke aard

• technieken verwerven om actief luisterend te kunnen optreden • relevante informatie halen uit gesproken zakelijke teksten en voordrachten • fouten detecteren in de gesproken taal

Leesvaardigheid:

• authentieke zakelijke teksten lezen en begrijpen • een tekst analyseren en er de essentie uithalen • de structuur en de kenmerken van de belangrijkste soorten zakelijke brieven

herkennen • gericht lezen

13


Spreekvaardigheid:

• een gesprek voeren over algemene en zakelijke onderwerpen • tweegesprekken en groepsgesprekken voeren met toepassing van

basisgesprekstechnieken • het jargon van de mondelinge zakelijke communicatie toepassen in de

werkssfeer • een tekst resumeren om die vervolgens op een efficiënte wijze over te

brengen naar een groep • telefoneren • actief deelnemen aan vergaderingen

Schrijfvaardigheid:

• zakelijke informatieve brieven opstellen • sollicitatiebrieven opstellen • notities nemen en notuleren


Uiteraard dienen deze uitbreidingsdoelstellingen door de inrichtende machten of door de lesgever zelf te worden vastgelegd in functie van de situatie. Het moet echter steeds om uitbreidingen gaan die volledig passen binnen het kader van de Nederlandse taal gericht op algemeen - en secretariaatsgebruik en die bovendien perfect aansluiten bij het opleidingsniveau. Zij moeten ook mogelijk zijn binnen het beschikbare tijdsbestek en mogen onder geen enkel beding het bereiken van de minimumdoelstellingen in gevaar brengen.

Leerinhouden

Luistervaardigheid:

o het communicatiemodel o tweegesprekken o telefoongesprekken o voordrachten

Leesvaardigheid:

• de verschillende soorten zakelijke brieven zoals: o de prijsaanvraag o de offerte o de tegenofferte o de bestelling en bevestiging o de sollicitatiebrief o het curriculum vitae

14


Spreekvaardigheid:

• het tweegesprek • het telefoongesprek:

o articulatie en stemgebruik o openingszinnen o uitwisselen van informatie o doorverbinden o afsluiten o klachten: aanpak, vaak voorkomende fouten o het antwoordapparaat, de voice mail

• de discussie • de korte presentatie • de vergadering

Schrijfvaardigheid:

• schriftelijke communicatievormen (brief, fax, e-mail) • formulering en opmaak van:

de prijsaanvraag de offerte de tegenofferte de bestelling en bevestiging de sollicitatiebrief het curriculum vitae

• de technieken van het notuleren


Didactische werkvormen: doceren, noteren, samenvatten, lezen, analyseren en evalueren, vraag-antwoord, groepswerk. Media: handboek, oefenboek, slides, voorbeelden uit de praktijk, videomateriaal, werkbladen.

Evaluatie

De cursisten worden één keer per jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd door middel van een examen. Tijdens het schooljaar wordt er in de lessen ruimte voorzien om de cursisten te evalueren. Deze evaluatie gebeurt zowel mondeling als schriftelijk aan de hand van korte opdrachten tijdens de lessen. Inleiding Evaluatie is het vaststellen van de mate waarin de beoogde doelstellingen werden bereikt. Ze moet dus gerelateerd worden aan de doelstellingen die voor elk jaar zijn geformuleerd. Cursisten worden niet alleen tijdens examens geëvalueerd, maar ook tijdens het schooljaar worden ze door de leerkracht gevolgd. Evaluatie van cursisten: examens Examens evalueren de mate waarin de cursisten op het einde van een bepaalde opleidingsperiode zich het ingeoefende taalmateriaal eigen hebben gemaakt.

15


Het bereikte niveau of de geziene leerstof wordt op het einde van elk jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd rekening houdende met de vooropgezette doelstellingen in het leerplan. Criteria waaraan de examens moeten voldoen a. voorspelbaarheid De cursisten weten wat ze moeten kennen en kunnen, hoe ze zullen worden geëvalueerd. b. duidelijkheid De opgaven moeten ondubbelzinnig en doelgericht zijn geformuleerd. c. efficiëntie De examens moeten het gewenste resultaat kunnen opleveren. d. validiteit Examens moeten nagaan in welke mate de doelstellingen van het leerproces werden bereikt m.a.w de evaluatie moet aan haar doel beantwoorden en toetst daarom alle vaardigheden die in het leerplan beschreven zijn. Het is absoluut noodzakelijk de vier vaardigheden te testen, zodat de nadruk niet uitsluitend op cognitie komt te liggen. e. objectief De evaluatie is objectief als alle cursisten gelijke kansen krijgen, en hun antwoorden op een geobjectiveerde manier geëvalueerd worden. Het is dus van essentieel belang dat alle cursisten tijdens de evaluatie over dezelfde hulpmiddelen kunnen beschikken. f. betrouwbaar De evaluatie is betrouwbaar wanneer ze stabiele resultaten oplevert, die het taalbeheersingsniveau van de cursisten precies weergeven. Je moet dus voorkomen dat de evaluatieresultaten mee afhangen van toevallige maar storende factoren zoals stress wegens vermoeidheid of tijdsdruk, die de prestaties van de cursisten nadelig zullen beïnvloeden. Het is daarom nuttig om de wijze van evaluatie aan de cursisten vooraf toe te lichten en de examenopdrachten niet nodeloos lang te maken. Tijdens het leerproces ligt de nadruk op het verwerven van de vier vaardigheden. Bij de evaluatie ligt de klemtoon evenwel op luister-, lees-, en schrijfvaardigheid. Spreekvaardigheid komt uitgebreid aan bod in het vak communicatietraining. De volgende verdeelsleutels worden toegepast:

- schrijven 60% - luisteren 15% - lezen 15% - spreken 10%

16


Het toetsen van receptieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Luistervaardigheid - Men werkt zoveel mogelijk met authentieke teksten. De moeilijkheidsgraad van de examens kan bepaald worden door de uit te voeren opdracht eerder dan door het niveau van de authentieke tekst. - De duur van een luistertekst dient beperkt te zijn. - De opdracht wordt voor het luisteren gegeven: de cursisten weten duidelijk "hoe" ze moeten luisteren. - Een luistertest doet slechts in beperkte mate een beroep op schrijfvaardigheid en dit om te vermijden dat de leerkracht eerder schrijfvaardigheid quoteert dan de bedoelde luistervaardigheid. De cursist kan trouwens best begrepen hebben waarover de luistertest gaat, maar niet in staat zijn om het op te schrijven. Ook hier geldt dat evaluatie moet gebeuren d.m.v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Leesvaardigheid Ook hier moeten de cursisten vooraf een concreet beeld hebben van hun opdracht. - de structurele opbouw van een tekst herkennen - teksten vergelijken en klasseren volgens hun functie - de hoofdgedachte uit een tekst kunnen vatten - meerkeuzevragen beantwoorden. Opmerking: - Zowel bij het toetsen van luistervaardigheid als van leesvaardigheid is het raadzaam een tijdslimiet op te leggen, om te vermijden dat cursisten stil blijven staan bij onbekende elementen, leesvaardigheid wordt niet getoetst d.m.v. luidop lezen. Dit is een productieve vaardigheid. Het toetsen van productieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Spreekvaardigheid Bij de evaluatie van de spreekvaardigheid houdt de leerkracht niet alleen rekening met de formele criteria, zoals woordenschat, gebruik van juiste grammaticale structuren, enz., maar ook met de functionele criteria (b.v. was de communicatie adequaat, beantwoordt de uitgevoerde "taak" aan de opdracht, gebruikt de spreker het juiste gespreksregister, is de uitspraak en de intonatie correct?)

17


Schrijfvaardigheid Einddoel hier is vanzelfsprekend het functioneel, creatief schrijven. Bij de evaluatie hiervan gelden de volgende criteria: - Komt de boodschap over? - Beantwoordt de taak aan de gegeven opdracht? - Spelling, grammaticale correctheid - De gestructureerde opbouw en samenhang - De risicofactor: hebben de cursisten een verantwoord risico genomen om b.v. hun woordgebruik te variëren, hun ideeën te nuanceren, enz. Besluit Algemeen kan men stellen dat ook de evaluatie moet ontschoold worden. Evaluatie moet gebeuren d.m. v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Cursisten kunnen worden gemotiveerd wanneer: - ze een concreet idee van de opdracht hebben; - hun fouten achteraf constructief worden behandeld; - ze veel reeds bekende dingen kunnen gebruiken; - er afwisseling in het materiaal is; - ze verantwoordelijkheid krijgen.

18


Bibliografie

BOELS, W., e.a., Het BIN-boekje, Pedagogische begeleidingsdienst van het Gemeenschapsonderwijs, Brussel, 2003

CLAES, R. en POOT J., Efficiënte communicatie per telefoon, Pelckmans, Antwerpen, 1999

COCKX, P., Taalwijzer, Davidsfonds, Leuven, 2000

DE ROOIJ, J. , Algemene Nederlandse Spraakkunst, Martinus Nijhoff/Wolters Plantijn, Groningen, Deurne, 1997

GEERTS, G. en HEESTERMANS, H. ,Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse taal, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen, 1999

GOMMERS, J. en CARLIER, Praktijkboek voor zelfstandigen en K.M.O. Commercieel Beleid, Instituut voor economische promotie, Brussel, 1990

INSTITUUT VOOR NEDERLANDSE LEXICOLOGIE, Woordenlijst Nederlandse taal, Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen, 1997

VEREECKE, G., Hoe schrijft u een doeltreffende sollicitatiebrief?, Léonard en Partners N.V., 1999

VEREECKE, G., Hoe schrijft u een doeltreffend curriculum vitae?, Léonard en Partners N.V., 1999

VERHEYEN, J., Doeltreffend schrijven voor bedrijven, Standaard uitgeverij, 1998

Nuttige websites

www.bin.be www.moveup.be www.vandale.be www.onzetaal.ne www.taalunie.be www.taaluniversum.org taaltelefoon.vlaanderen.be

19


FRANS

Beginsituatie

De cursisten beschikken over een basiskennis Frans dit is de kennis die ze verworven hebben na het volgen van een secundaire opleiding en komt overeen met RG 2 (720u.). Ze kunnen zich zowel mondeling als schriftelijk uitdrukken in het Frans en passen daarbij de elementaire grammaticale regels toe. Indien een cursist niet over het vereiste diploma (secundair onderwijs) beschikt of een opleiding genoten heeft waar Frans niet of nauwelijks werd onderricht, kan deze toch aan de opleiding beginnen als hij of zij de leeftijd van 21 jaar bereikt heeft in het kalenderjaar waar hij/zij zich inschrijft en voor de toelatingsproef slaagt.

Doelstellingen


De opleiding moet de cursisten in staat stellen om op voldoende en doeltreffende wijze zowel schriftelijk als mondeling te communiceren in omstandigheden waarin zij de Franse taal moeten gebruiken. Zij moeten bekwaam zijn om gesproken en geschreven informatie in courant Frans te begrijpen. Zij moeten op voldoende wijze kunnen meepraten met Franstaligen of Franssprekenden over algemene en beroepsspecifieke onderwerpen en tevens moeten zij zich voldoende correct schriftelijk kunnen uitdrukken.


De cursisten dienen in de mogelijkheid gesteld te worden zich op een voldoende manier in hun toekomstige, geheel of gedeeltelijk Frans georiënteerde, professionele omgeving te begeven. Het kennisniveau waarover zij beschikken dient hen in staat te stellen aan alle beroeps- en maatschappelijke gebonden noden te voldoen.

Daartoe zal gewerkt worden op verschillende fronten: de facetten luister-, lees-, spreek- en schrijfvaardigheid worden verder in dit document uitvoerig beschreven. Het spreekt echter voor zich dat deze vier vaardigheden, ofschoon zij ieder op zich afzonderlijk kunnen worden nagestreefd / beoordeeld, in de praktijk geen vreemde componenten zullen blijven maar dat de leerkracht ze a.h.w. in een smeltkroes tot het geheel van de Franse taal zal laten versmelten.

Uiteraard dient gaandeweg steeds opnieuw te worden nagestreefd naar een homogenisatie van de groep om een gezamenlijke groei te bevorderen. Dit collectieve groeien zal zich uiten onder diverse vormen:

• een steeds groeiend lexicon • stap voor stap complexer wordende grammaticale structuren • een gedegen uitbouw van de vaardigheden naar zowel correctheid als naar

vlotheid toe. Taalintegratie: vanaf het aanleren, via inoefenen tot en met het zelfstandig gaan gebruiken van de diverse taalonderwerpen. 1 Functionele kennis

20


- De functionele kennis beheersen die nodig is voor het uitvoeren van de

taaltaak: vorm, betekenis, reële gebruikscontext van woorden en grammaticale constructies, aspecten de socio-culturele verscheidenheid van de Franstalige wereld.

- Via reflectie op de taaltaak de hierboven beschreven functionele kennis uitbreiden om de doeltreffendheid en de accuraatheid van de communicatie te verhogen.

2 Strategieën

- Leerstrategieën (opzoeken, lees- en luistertechnieken, voorkennis

activeren…) verwerven om specifieke taaltaken efficiënter te kunnen uitvoeren.

- Talige en niet-talige communicatiestrategieën aanwenden om aan de communicatieve behoeften te kunnen voldoen (compenserende strategieën, bv. vragen om iets te herhalen, non-verbale strategieën…)

3 Attitudes

- Het belang inzien van interesse hebben voor het leren van vreemde talen en

gemotiveerd zijn om de taal ook buiten de klascontext te verwerven. - De gebruiksmogelijkheden van vreemde talen waarderen door gevoel te

ontwikkelen voor effectieve communicatie en door plezier te beleven aan mondelinge en schriftelijke communicatie.

- Luister- en leesbereidheid, spreekdurf en zelfvertrouwen ontwikkelen. - Bereid zijn tot intercultureel contact. - Accuraatheid, assertiviteit en persoonlijke creativiteit ontwikkelen.

Basisdoelstellingen

Luistervaardigheid:

Om de gesprekspartner of eventueel het gesproken medium zo goed mogelijk te begrijpen zullen de cursisten kunnen:

• een eenvoudig gesprek over algemene onderwerpen volgen • dialogen, mondelinge opdrachten, telefoongesprekken of mededelingen, over

algemene en beroepsspecifieke onderwerpen voldoende begrijpen. • typisch aan meertalig secretariaat gerelateerde bestudeerde onderwerpen

voldoende begrijpen • native-speakers op voldoende wijze begrijpen

Aan de hand van de luistervaardigheden die de cursist heeft ontwikkeld en de oefeningen in zowel het begrijpen van rechtstreekse gesprekspartners als in het luisteren via diverse media (telefoon, radio, televisie, geluidsband,…) moet de cursist een voldoende luisterbereidheid kunnen opbrengen en zich reeds voldoende “thuis voelen” in een Franstalige omgeving.

21


Leesvaardigheid: De cursisten kunnen:

• bestudeerde teksten voldoende globaal begrijpen • gericht informatie vinden via diverse geschreven media en tevens de

geschikte info hieruit selecteren (vb. vacatures, tijdschriften, documenten, …) De leesbereidheid van de cursist dient gestimuleerd te worden door aandacht voor enerzijds het inhoudelijke aspect (het begrijpen van de tekst op een juiste manier) en anderzijds het aspect leescomfort (redelijke leessnelheid,…) Spreekvaardigheid:

De cursisten kunnen:

• over bestudeerde teksten een eenvoudig vraag- en antwoordgesprek voeren. • bestudeerde teksten samenvatten en/of beoordelen • het kennen en compenseren van de eigen zwakheden of onvolkomenheden

en deze indien nodig compenseren door beroep te doen op eenvoudigere woordenschat of zinsconstructies (zogenaamde compenserende strategieën)

Regelmatige oefeningen op uitspraak, het gebruik van woordenschat, het vormen van zinnen en eventueel compenseren van de onvermijdelijke zwak- of ontoereikendheden dienen de drempelvrees van de cursist tot het strikte minimum te beperken.

Schrijfvaardigheid:


• vertrouwde onderwerpen schriftelijk aansnijden of hierover hun mening formuleren.

• een basisverslag neerschrijven over een gelezen of beluisterde tekst • voor zichzelf nota’s nemen ter voorbereiding van een schriftelijk verslag.

De cursist dient door zijn aangeleerde woordenschat en regelmatige schrijfoefeningen voldoende zelfvertrouwen te hebben ontwikkeld om actief schriftelijk in het Frans te communiceren.


Uiteraard dienen deze uitbreidingsdoelstellingen door de inrichtende machten of door de lesgever zelf te worden vastgelegd in functie van de situatie. Het moet echter steeds om uitbreidingen gaan die volledig passen binnen het kader van de Franse taal gericht op algemeen - en secretariaatsgebruik en die bovendien perfect aansluiten bij het opleidingsniveau. Zij moeten ook mogelijk zijn binnen het beschikbare tijdsbestek en mogen onder geen enkel beding het bereiken van de minimumdoelstellingen in gevaar brengen.

22


Leerinhouden

Vertrekkende vanuit de beginsituatie en de eventueel reeds bestaande beroeps- situatie van het merendeel van de cursisten zal de leerkracht, uiteraard rekening houdend met de mogelijkheden en de capaciteiten van de groep, in eerste instantie zorgen dat de lessen aansluiten op de reeds aanwezige kennis en vaardigheden en hierdoor a priori de continuïteit van de opleiding van de cursisten verzekeren. Tegelijkertijd zal de leerkracht zijn prioriteiten vastleggen om zowel kennis als vaardigheden systematisch uit te breiden en zodoende de noodzakelijke leerinhouden zelf grotendeels vastleggen.

Ondersteunende kennis

Grammatica In de cursus Frans wordt voldoende aandacht besteed aan grammaticale onderwerpen. De studenten leren de grammaticale structuren in de praktijk te gebruiken en passen ze toe in de spreek- en schrijfoefeningen. In het eerste jaar komen volgende onderwerpen aan bod: ° le nom (formation du féminin, le pluriel) ° les verbes : les temps et les modes(l’indicatif : présent, imparfait, futur simple, futur antérieur, passé composé, plus que parfait, le subjonctif : présent, passé, le conditionnel : présent, passé, l’impératif, le participe : présent, passé et l’infinitif : présent et passé, l’accord du participe passé, les verbes pronominaux) ° l’adjectif (le féminin, le pluriel, l’accord, la place, l’adjectif de couleur, possessif, démonstratif, numéral) ° le pronom (personnel, démonstratif, possessif) ° les prépositions ° l’article (défini, indéfini, partitif, contracté) Woordenschat De reeds bestaande kennis van woorden zal uitgebreid worden door zorgvuldig een aantal thema’s aangaande algemene en actuele onderwerpen uit te kiezen. Deze thema’s zullen uiteraard in functie zijn van de belangstelling van het lespubliek. Het is evident dat de onderwerpen best door de leraar zelf, vaak in samenspraak met de groep worden gekozen. Volgende thema’s zullen in het eerste jaar aan bod komen: • Contacten met officiële instanties • Leefomstandigheden • Afspraken en regelingen (logies en maaltijden) • Consumptie • Openbaar en privé vervoer • Voorlichtingsdiensten • Vrije tijd • Nutsvoorzieningen • Ruimtelijke oriëntering • Onthaal

23


• Gezondheidsvoorzieningen • Klimaat

Methodologische wenken en didactische hulpmiddelen

Algemene methodologische wenken

1 Scheppen van een bevorderlijk klimaat

Het is de bedoeling tijdens en naast de lessen een uitnodigend klimaat te scheppen. Deze positieve lessfeer zal uiteraard een gunstige weerslag hebben op de motivatie van de cursisten. Ook regelmatig onderstrepen van onontbeerlijkheid van een grondige kennis van onze tweede landstaal zal in de opleiding meertalig secretariaat ongetwijfeld bijdragen tot een sterkere gedrevenheid van de cursist. Tot slot kan het publiek worden aangemoedigd door niet strikt tot het leerpakket behorende maar niettemin sterk aanleunende aspecten van het Frans bij de opleiding aan bod te laten komen: zo zal o.a. het aanscherpen van de interesse voor het sociaal-culturele aspect van het beheersen van de Franse taal ongetwijfeld de lessen ten goede komen.

2 Interactief onderwijs

De vooruitgang van de cursist wordt zeker ook positief beïnvloed door een duidelijk interactief karakter van de lesmethode. Dit interactieve karakter kan bestaan:

• tussen enerzijds de cursisten en anderzijds de leerkracht • tussen de cursisten onderling

3 Bijsturing

Voor zover dit tot de mogelijkheden behoort kan bijsturing van de cursus gedurende het schooljaar een uiterst positief effect hebben. Bovendien kan deze bijsturing best in twee richtingen plaatsvinden:

• opmerkingen van de leerkracht in verband met bijvoorbeeld het gedrag of de

leermethode van de cursist zijn van onmiskenbaar belang. • omgekeerd zijn constructieve opmerkingen of eventuele wensen van de

cursisten vaak essentieel voor de lesgever om tot een aangename lessfeer te komen. De leerkracht zal dan ook trachten te peilen naar positieve reacties maar zal evenmin opbouwende negatieve kritiek schuwen.

Merk op dat deze vormen van bijsturing geen sinecure zijn en slechts vlot zullen op gang komen en geleidelijk optimaal zullen gaan renderen wanneer er een vertrouwensband gaat bestaan tussen cursist en leerkracht.

24


Specifieke methodologische wenken

1 Les 4 compétences:

De 4 vaardigheden komen uitgebreid aan bod in de cursus Frans en dit aan de hand van verschillende middelen:

Compréhension écrite: - des textes concernant des sujets actuels, des sujets généraux (articles de journaux, magazines, internet,…) Compréhension orale: - des interviews, des dialogues, le journal parlé… Expression écrite: - des rédactions, des dictées, des résumés, des commentaires…

Expression orale: - des jeux de rôles, des simulations, des discussions classicales où les élèves peuvent exprimer leur opinion.

2 “Oser parler, oser écrire”

Ondanks het belang van correctheid in uitspraak of schrijfwijze en het gebruik van de juiste woorden, wordt bij deze opleiding meertalig secretariaat de voorkeur gegeven aan het klaarstomen van de cursist voor zijn toekomstige (of vaak reeds huidige) werkomgeving. Spontaan taalgebruik, spreekritme, intonatie,.. zijn dan ook van primordiaal belang. Didactische hulpmiddelen

In onze huidige snel evoluerende maatschappij kan ook het taalonderwijs zeker niet achterop blijven in de aanwending van technologische hulpmiddelen: afhankelijk van de beschikbare middelen kan het ganse gamma van actuele apparatuur en media naar believen worden doorlopen om het welslagen van de opleiding ten volle te stimuleren

• geluidsbanden • radio-uitzendingen • televisie-uitzendingen • film- en videomateriaal, filmcamera • taalsoftware • internet en elektronische post • geïntegreerd taallaboratorium

25


Minimale materiële uitrusting

Om de leerplandoelstellingen optimaal te kunnen realizeren is het raadzaam dat de taalleerkrachten beschikken over volgende zaken:

• televisietoestel • video • cassette- en cdspeler • internetaansluiting • overheadprojector

Evaluatie

Algemeen

In de loop van het jaar is er een continue evaluatie die gevolgd wordt door bijsturing, remediëring en feedback. Er worden duidelijke afspraken gemaakt met de cursisten in verband met het verwachtingspatroon en het verloop van het examen (elk jaar zowel mondeling als schriftelijk). Het beheersen van de leerstof dient geëvalueerd te worden in functie van de 4 vaardigheden.

• luistervaardigheid:

* wordt de boodschap volledig / gedeeltelijk begrepen? * worden belangrijke details begrepen?

• leesvaardigheid:

* is het gelezene globaal begrepen? * is de cursist in staat hoofdzaken te herkennen?

• schrijfvaardigheid:

* komt de boodschap over? * zijn de zinnen lexicaal en grammaticaal correct?

• spreekvaardigheid:

* kan de cursist deelnemen aan een gesprek, een discussie, een interview…? * spreekt de cursist correct, met een verzorgde uitspraak?

Een mogelijke puntenverdeling zou kunnen zijn: Luistervaardigheid: 10% Leesvaardigheid: 10% Schrijfvaardigheid: 20% Leerstofkennis: 20% Spreekvaardigheid: 40%

26


Alternatieve evaluatiemethoden

Tijdens het leerproces wordt het leerrendement aanzienlijk verhoogd indien men gebruik maakt van alternatieve evaluatiemethoden en –instrumenten bij producten procesevaluatie, omdat cursisten dan veel meer betrokken worden bij het evalueren. Zelfevaluatie, evaluatie van klasgenoten en coöperatieve evaluatie op basis van evaluatielijsten (met betrekking tot het product of proces), logboeken, portfolio’s en gesprekken bevorderen het leerproces en vormen bovendien een efficiënte basis voor procesbegeleiding. Ze helpen de cursist bij het ontwikkelen van inzicht in criteria voor goede producten en voor efficiënte leerstrategieën. Ze dragen er bovendien toe bij dat de leerder inzicht krijgt in de eigen leerstijl en de nodige flexibiliteit ontwikkelt om deze te verbeteren. Als dusdanig zijn deze methoden fundamenteel bij het ontwikkelen van de leerautonomie van de cursist. De gegevens over de leer- en ontwikkelingsvorderingen van de cursist die systematisch worden ingezameld op basis van evaluatielijsten (met betrekking tot het product of het proces), logboeken, portfolio’s en gesprekken kunnen ook in aanmerking komen voor de eindbeoordeling.

Bibliografie

Specifieke werken

BLANCHE, A tour de rôle. Des activités de communication orale à pratiquer en face à face, Clé International, Paris, 1991 CALBRIS, Des gestes et des mots pour le dire, Clé International, Paris, 1987 CALLEMAND, Grammaire vivante du français, Larousse, Paris 1990 CHAMBERLAIN, Guide pratique de la communication, Didier, Paris, 1985 GOOSSE, GREVISSE, Le bonu usage, Duculot, Paris-Gembloux DESMET, GUYSSENS, PIETTE, Vocabulaire 2000 : exercices. Tome A et B, Wolters Plantyn, Deurne DE SPIEGELEER, Vocabulaire 2000, Wolters Plantyn, Deurne, 1998 QUILLET, Dictionnaire usuel en couleurs, Flammarion, Paris REY-DEBOVE, Le petit Robert de la langue française, Robert éditions VAN DALE,Vertaalwoordenboek Nederlands-Frans, Frans-Nederlands, Utrecht Antwerpen: Van Dale Lexicografie VIGNER, Parler et convaincre, Hachette, Paris, 1986

27


Nuttige adressen B.V.L.F. (Belgische Vereniging van Leraren Frans) Hofstraat 80 9000 Gent T: 09/225 39 16 F: 09/225 39 16 [email protected] Bureau Pédagogique Délégation culturelle et pédagogique de l’Ambassade de France en Belgique Pensmarkt 2 9000 Gent T: 09/225 25 29 F: 09/225 97 45 [email protected] www.dcp.be.tf CCIP (initiatiefnemers van de ‘Tef’ of ‘Test d’Evaluation de français’) 14 Chambre de Commerce et d’Industrie de Paris 28, rue de L’Abbé-Grégoire 75 006 Paris France T: 00 33 1 49 54 28 65 F: 00 33 1 49 54 28 90 [email protected] www.ccip.fr www.fda.ccip.fr/sinformer/TEF CELF (Centre européen de Langue Française) 24, rue d’Arlon 1050 Bruxelles T: 02/502 46 49 F: 02/502 33 77 CIEP (Centre International d'Etudes Pédagogiques) 1, av. Léon-Journault 92 318 Sèvres CEDEX France T: 00 33 1 45 07 60 00 F: 00 33 1 45 07 60 01 [email protected] www.ciep.fr/

28


CLE International (Uitgever) 27 rue de la Glacière 75 013 Paris France T: 00 33 1 45 87 44 00 F: 00 33 1 45 87 44 10 [email protected] www.cle-inter.com Didier (Uitgever) 31, rue de Fleurus 75 006 Paris France T: 00 33 1 44 39 28 00 www.didierfle.com FIPF (Fédération Internationale des Professeurs de français) Secrétariat Général 1, avenue Léon-Journault 92 318 Sèvres CEDEX France T: 00 33 1 46 26 53 16 F: 00 33 1 46 26 81 69 [email protected] www.fipf.com/ Hachette (Uitgever) 58, rue Jean-Bleuzen 92 170 Vanves France T: 00 33 1 46 62 10 10 F: 00 33 1 40 95 10 39 [email protected] www.fle.hachette-livre.fr Intertaal (uitgever en boekhandel) Schutterhofstraat 43 2000 Antwerpen T: 03/232 20 31 F: 03/226 81 86 [email protected] www.intertaal.be Le Français dans le Monde (revue didactique internationale) 27, rue de la Glacière 75 013 Paris France T: 00 33 1 45 87 43 26 F: 00 33 1 45 87 43 18 [email protected] www.fdlm.org

29


Maison de la France (Franse Dienst voor Toerisme) Gulden Vlieslaan 21 1060 Brussel T: 0902/88 025 F: 02/502 04 10 [email protected] www.franceguide.com Maison de la Francité 18 rue Joseph II 1000 Bruxelles www.cfwb.be/franca/pg002.htm (Service de la Langue Française, site officiel de la Communauté française de Belgique) Service de la langue française : service gratuit d’assistance linguistique : 02/413 23 37 Maison des Langues Vivantes (boekhandel) Rue des Pierres 9 1000 Bruxelles T: 02/511 71 17 F: 02/514 58 20 [email protected] www.maison-des-langues.com Ministère des Affaires Etrangères Sous-direction du français 244, boulevard Saint-Germain 75 303 Paris 7 France T: 00 33 1 43 17 91 62 F: 00 33 1 43 17 94 02 [email protected] www.france-diplomatie.fr Interessante websites http://millennium.arts.kuleuven.ac.be/weboscope/ http://www.vokabel.com/french.html http://users.skynet.be/providence/vocabulaire/francais/menu.htm http://www.francite.net/education/cyberprof/page7.html http://www.didieraccord.com/Accord1/dossier1/html/base.html http://www.bonjourdefrance.com/n5/cdm2.htm http://www.polarfle.com/exercice/elempartitif.htm http://www.lire-francais.com/w_parcou.htm http://www.culture.fr/culture/dglf/ http://www.chez.com/languefrancaise/ http://languefrancaise.free.fr/

30


ZAKELIJKE COMMUNICATIE FRANS

Beginsituatie

De cursisten beschikken over een basiskennis Frans dit is de kennis die ze verworven hebben na het volgen van een secundaire opleiding en komt overeen met RG 2 (720u.). Ze kunnen zich zowel mondeling als schriftelijk uitdrukken in het Frans en passen daarbij de elementaire grammaticale regels toe. Indien een cursist niet over het vereiste diploma (secundair onderwijs) beschikt of een opleiding genoten heeft waar Frans niet of nauwelijks werd onderricht, kan deze toch aan de opleiding beginnen als hij of zij de leeftijd van 21 jaar bereikt heeft in het kalenderjaar waar hij/zij zich inschrijft en voor de toelatingsproef slaagt.

Doelstellingen


De opleiding moet de cursisten in staat stellen om op voldoende en doeltreffende wijze zowel schriftelijk als mondeling te communiceren in omstandigheden waarin zij de Franse taal moeten gebruiken. Zij moeten bekwaam zijn om gesproken en geschreven informatie in courant Frans te begrijpen. Zij moeten op voldoende wijze kunnen meepraten met Franstaligen of Franssprekenden over algemene en zakelijke onderwerpen en tevens moeten zij zich voldoende correct schriftelijk kunnen uitdrukken (brieven, emails, faxen, notulen, rapporten)


De cursisten dienen in de mogelijkheid gesteld te worden zich op een voldoende manier in hun toekomstige, geheel of gedeeltelijk Frans georiënteerde, professionele omgeving te begeven. Het kennisniveau waarover zij beschikken dient hen in staat te stellen aan alle beroeps- en maatschappelijke gebonden noden te voldoen.




vlotheid toe. • Taalintegratie: vanaf het aanleren, via inoefenen tot en met het zelfstandig

gaan gebruiken van de diverse taalonderwerpen

31


1 Functionele kennis De functionele kennis beheersen die nodig is voor het uitvoeren van de taaltaak: vorm, betekenis, reële gebruikscontext van woorden en grammaticale constructies, aspecten de socio-culturele verscheidenheid van de Franstalige wereld. Via reflectie op de taaltaak de hierboven beschreven functionele kennis uitbreiden om de doeltreffendheid en de accuraatheid van de communicatie te verhogen.

2 Strategieën

Leerstrategieën (opzoeken, lees- en luistertechnieken, voorkennis activeren…) verwerven om specifieke taaltaken efficiënter te kunnen uitvoeren. Talige en niet-talige communicatiestrategieën aanwenden om aan de communicatieve behoeften te kunnen voldoen (compenserende strategieën, bv. vragen om iets te herhalen, non-verbale strategieën…)

3.Attitudes

Het belang inzien van interesse hebben voor het leren van vreemde talen en gemotiveerd zijn om de taal ook buiten de klascontext te verwerven. De gebruiksmogelijkheden van vreemde talen waarderen door gevoel te ontwikkelen voor effectieve communicatie en door plezier te beleven aan mondelinge en schriftelijke communicatie. Luister- en leesbereidheid, spreekdurf en zelfvertrouwen ontwikkelen. Bereid zijn tot intercultureel contact. Accuraatheid, assertiviteit en persoonlijke creativiteit ontwikkelen.

Basisdoelstellingen

Luistervaardigheid:

Om de gesprekspartner of eventueel het gesproken medium zo goed mogelijk te begrijpen kunnen de cursisten:

• een eenvoudig zakelijk gesprek volgen • dialogen, mondelinge opdrachten, telefoongesprekken of mededelingen,

vergaderingen voldoende begrijpen. • typisch aan meertalig secretariaat gerelateerde bestudeerde onderwerpen

voldoende begrijpen • native-speakers op voldoende wijze begrijpen


32


Leesvaardigheid:

Kunnen de cursisten: • bestudeerde zakelijke teksten voldoende begrijpen • gericht informatie te vinden via diverse geschreven media en tevens de

geschikte info hieruit selecteren (vb. vacatures, tijdschriften, zakelijke documenten, …)

• informatie halen uit vacatures, advertenties, productdocumenten, tabellen, schema’s

De leesbereidheid van de cursist dient gestimuleerd te worden door aandacht voor enerzijds het inhoudelijke aspect (het begrijpen van de tekst op een juiste manier) en anderzijds het aspect leescomfort (redelijke leessnelheid,…)

Spreekvaardigheid:

Kunnen de cursisten:

• over bestudeerde teksten een eenvoudig vraag- en antwoordgesprek voeren. • bestudeerde teksten samenvatten en/of beoordelen. • een rondleiding of presentatie geven. • het kennen en compenseren van de eigen zwakheden of onvolkomenheden



Schrijfvaardigheid:



• standaardformulieren of – documenten opmaken • standaardbrieven, faxen, emails opstellen • formulieren invullen • memo’s opstellen



Uiteraard dienen deze uitbreidingsdoelstellingen door de inrichtende machten of door de lesgever zelf te worden vastgelegd in functie van de situatie. Het moet echter steeds om uitbreidingen gaan die volledig passen binnen het kader van de Franse taal gericht op zakelijk gebruik en die bovendien perfect aansluiten bij het opleidingsniveau. Zij moeten ook mogelijk zijn binnen het beschikbare tijdsbestek en

33


mogen onder geen enkel beding het bereiken van de minimumdoelstellingen in gevaar brengen.

Leerinhouden


Grammatica In de cursus zakelijke communicatie Frans kan de grammatica aan bod komen wanneer bij de cursisten onduidelijkheid bestaat i.v.m. een bepaalde grammaticale structuur of een bepaald grammaticaal onderwerp. Het is zeker niet de bedoeling dat de leerkracht de cursus zakelijke communicatie gaat gebruiken om systematische grammaticalessen te geven, maar eerder om eventuele problemen toe te lichten. Er zal in de cursus Frans voldoende aandacht besteed worden aan diverse grammaticale onderwerpen hetgeen de cursisten in staat moet stellen om zonder problemen de cursus zakelijke communicatie Frans te volgen.

Woordenschat

De reeds bestaande kennis van woorden zal uitgebreid worden door zorgvuldig thema’s uit de zakelijke en secretariaatswereld te kiezen. Het is de bedoeling dat de cursisten zich naast een algemene Franse woordenschat (uitgebreid in de cursus Frans) ook een meer specifieke bedrijfs- en zakelijkgerichte woordenschat eigen maken. Volgende thema’s zullen in het eerste jaar aan bod komen:

o téléphoner (répondre au téléphone, s’informer, donner des

renseignements …) o l’entreprise (présentations,structure,personnel,les professions, accueil,

fonctionnement…) o recevoir de relations d’affaires (de la préparation au jour même : la

visite d’un client, l’accueil, l’ordre du jour, la visite guidée de l’entreprise) o résoudre des problèmes o le fax o l’émail o la lettre o les fournitures de bureau

34









3 Bijsturing






35








Ondanks het belang van correctheid in uitspraak of schrijfwijze en het gebruik van de juiste woorden, wordt bij deze opleiding meertalig secretariaat de voorkeur gegeven aan het klaarstomen van de cursist voor zijn toekomstige (of vaak reeds huidige) werkomgeving. Spontaan taalgebruik, spreekritme, intonatie,.. zijn dan ook van primordiaal belang.

Didactische hulpmiddelen



36



Om de leerplandoelstellingen optimaal te kunnen realiseren is het raadzaam dat de taalleerkrachten beschikken over volgende zaken:


Evaluatie

Algemeen











37


Alternatieve evaluatiemethoden

Tijdens het leerproces wordt het leerrendement aanzienlijk verhoogd indien men gebruik maakt van alternatieve evaluatiemethoden en –instrumenten bij producten procesevaluatie, omdat cursisten dan veel meer betrokken worden bij het evalueren. Zelfevaluatie, evaluatie van klasgenoten en coöperatieve evaluatie op basis van evaluatielijsten (met betrekking tot het product of proces), logboeken, portfolio’s en gesprekken bevorderen het leerproces en vormen bovendien een efficiënte basis voor procesbegeleiding. Ze helpen de cursist bij het ontwikkelen van inzicht in criteria voor goede producten en voor efficiënte leerstrategieën. Ze dragen er bovendien toe bij dat de leerder inzicht krijgt in de eigen leerstijl en de nodige flexibiliteit ontwikkelt om deze te verbeteren. Als dusdanig zijn deze methoden fundamenteel bij het ontwikkelen van de leerautonomie van de cursist. De gegevens over de leer- en ontwikkelingsvorderingen van de cursist die systematisch worden ingezameld op basis van evaluatielijsten (met betrekking tot het product of het proces), logboeken, portfolio’s en gesprekken kunnen ook in aanmerking komen voor de eindbeoordeling.

Bibliografie

Specifieke werken ABELN-GENEMANS, Thematische woordenschat Frans voor handel en economie, Intertaal BAS, HESNARD, La correspondance commerciale française, Nathan BINON, Dictionnaire d’apprentissage français des affaires, Hatier International BLANC, CARTIER, LEDERLIN, Scénarios professionnels, Clé International BLOIS de, Nouveau dictionnaire de la correspondance, Vander Editions Sa BLOOMFIELD , TAUZIN, Affaires à suivre, Hachette, Paris, 2001 BRUCHET, Parler français au bureau, Intertaal DANILO, MOREL, CHALLE, Le français commercial, Pocket, Langues pour tous DANILO, PENFORNIS, Le français de la communication professionnelle, Clé International DANILO, TAUZIN, Le français de l’entreprise, Clé International DANY, Hommes d’affaires (Français et la profession), Hachette DE THERISEY, KEMPF, La correspondance: 500 modèles de lettres, Larousse MITCHELL, Pour parler affaires : méthode de français commercial, Intertaal, Antwerpen, 2001

38


REY-DEBOVE, Le petit Robert de la langue française, Robert éditions ROBERT ET COLLINS, Dictionnaire du management pratique, Robert éditons SANCHEZ, MACAGNO, CORADO, Faire des affaires en français, Hachette VAN DALE,Vertaalwoordenboek Nederlands-Frans, Frans-Nederlands, Utrecht Antwerpen: Van Dale Lexicografie Nuttige adressen B.V.L.F. (Belgische Vereniging van Leraren Frans) Hofstraat 80 9000 Gent T: 09/225 39 16 F: 09/225 39 16 [email protected] Bureau Pédagogique Délégation culturelle et pédagogique de l’Ambassade de France en Belgique Pensmarkt 2 9000 Gent T: 09/225 25 29 F: 09/225 97 45 [email protected] www.dcp.be.tf CCIP (initiatiefnemers van de ‘Tef’ of ‘Test d’Evaluation de français’) 14 Chambre de Commerce et d’Industrie de Paris 28, rue de L’Abbé-Grégoire 75 006 Paris France T: 00 33 1 49 54 28 65 F: 00 33 1 49 54 28 90 [email protected] www.ccip.fr www.fda.ccip.fr/sinformer/TEF CELF (Centre européen de Langue Française) 24, rue d’Arlon 1050 Bruxelles T: 02/502 46 49 F: 02/502 33 77

39


CIEP (Centre International d'Etudes Pédagogiques) 1, av. Léon-Journault 92 318 Sèvres CEDEX France T: 00 33 1 45 07 60 00 F: 00 33 1 45 07 60 01 [email protected] www.ciep.fr/ CLE International (Uitgever) 27 rue de la Glacière 75 013 Paris France T: 00 33 1 45 87 44 00 F: 00 33 1 45 87 44 10 [email protected] www.cle-inter.com Didier (Uitgever) 31, rue de Fleurus 75 006 Paris France T: 00 33 1 44 39 28 00 www.didierfle.com FIPF (Fédération Internationale des Professeurs de français) Secrétariat Général 1, avenue Léon-Journault 92 318 Sèvres CEDEX France T: 00 33 1 46 26 53 16 F: 00 33 1 46 26 81 69 [email protected] www.fipf.com/ Hachette (Uitgever) 58, rue Jean-Bleuzen 92 170 Vanves France T: 00 33 1 46 62 10 10 F: 00 33 1 40 95 10 39 [email protected] www.fle.hachette-livre.fr

40


Intertaal (uitgever en boekhandel) Schutterhofstraat 43 2000 Antwerpen T: 03/232 20 31 F: 03/226 81 86 [email protected] www.intertaal.be Le Français dans le Monde (revue didactique internationale) 27, rue de la Glacière 75 013 Paris France T: 00 33 1 45 87 43 26 F: 00 33 1 45 87 43 18 [email protected] www.fdlm.org Maison de la France (Franse Dienst voor Toerisme) Gulden Vlieslaan 21 1060 Brussel T: 0902/88 025 F: 02/502 04 10 [email protected] www.franceguide.com Maison de la Francité 18 rue Joseph II 1000 Bruxelles www.cfwb.be/franca/pg002.htm (Service de la Langue Française, site officiel de la Communauté française de Belgique) Service de la langue française : service gratuit d’assistance linguistique : 02/413 23 37 Maison des Langues Vivantes (boekhandel) Rue des Pierres 9 1000 Bruxelles T: 02/511 71 17 F: 02/514 58 20 [email protected] www.maison-des-langues.com Ministère des Affaires Etrangères Sous-direction du français 244, boulevard Saint-Germain 75 303 Paris 7 France T: 00 33 1 43 17 91 62 F: 00 33 1 43 17 94 02 [email protected] www.france-diplomatie.fr

41


Interessante websites http://millennium.arts.kuleuven.ac.be/weboscope/ http://www.vokabel.com/french.html http://users.skynet.be/providence/vocabulaire/francais/menu.htm http://www.francite.net/education/cyberprof/page7.html http://www.didieraccord.com/Accord1/dossier1/html/base.html http://www.bonjourdefrance.com/n5/cdm2.htm http://www.polarfle.com/exercice/elempartitif.htm http://www.lire-francais.com/w_parcou.htm http://www.culture.fr/culture/dglf/ http://www.chez.com/languefrancaise/ http://languefrancaise.free.fr/

42


TOEGEPASTE INFORMATICA Initiatie in de informatica

Dactylografie Tekstverwerking

Internet Presentatie

Beginsituatie

Er is geen voorafgaandelijke kennis van toegepaste informatica vereist. De initiële doelstelling is zeker de angst weg te nemen voor de “computer”. Het wantrouwen dat de cursisten, zeker de oudere onder hen, spontaan hebben tegenover de “computer” wordt langzaam weggewerkt. De cursisten zijn gemotiveerd, maar de samenstelling van de lesgroepen is meestal heterogeen. De cursisten worden opgesplitst in functie van hun klaviervaardigheid.

Doelstellingen


In functie van het diploma, moeten de cursisten in staat zijn om het klavier op een vlotte en degelijke manier te gebruiken. De cursisten kunnen op een gestructureerde en inhoudelijk gefundeerde manier de gebruikte pakketten hanteren. De cursisten moeten de gegevens die op het scherm worden vermeld (b.v. dialoogvensters) kunnen interpreteren. Zij moeten in staat zijn inzichten te verwerven in de manier waarop de verschillende programma’s zullen reageren op een bepaalde actie (functie). De cursisten zullen een blijvende, coherente kennis verwerven over de gebruikte pakketten. De cursisten kunnen surfen op het Internet. De cursisten kunnen emails verzenden en ontvangen. De cursisten kunnen een presentatie maken.

43


Specifieke doelstellingen

• De muis en het toetsenbord efficiënt hanteren. • Programma’s opstarten en afsluiten. • De instellingen van het configuratiescherm aanpassen. • Kunnen werken met de Windows verkenner. • De schijf onderhouden. • Back-ups maken. • Het lichaam en de handen op een correcte manier kunnen plaatsen bij het typen. • Alle toetsen van het klavier op een correcte manier kunnen aanslaan. • De hoofdlettertoets en het hoofdletterslot op een correcte manier kunnen

gebruiken. • De spatiëringregels m.b.t. de leestekens kunnen gebruiken. • Het cijferklavier kunnen gebruiken. • Het beeldscherm opbouwen in functie van de oefeningen. • Een bestand openen en opslaan in een verantwoorde directory, een aangepaste

bestandsnaam gebruiken, een efficiënte directorystructuur opmaken en hanteren. • Het document op een efficiënte wijze aanpassen. • Een letterbeeld en lettertypes kunnen wijzigen. • Het nut en de beperkingen van het tegelijk werken met meerdere documenten

kunnen. • De knip- en kopieerfunctie op een efficiënte wijze kunnen gebruiken. • De verschillende opmaakfuncties gebruiken om de lay-out van een pagina of

document te ontwerpen. • Documenten kunnen afdrukken. • Eenvoudige en complexe teksten en brieven op verzorgde wijze en volgens de

BIN-normen kunnen uitwerken, frequent voorkomende functies spontaan en efficiënt gebruiken, minder voorkomende functies op een adequate wijze kunnen vinden met behulp van het helpmenu.

• Het doel en het nut van opmaakprofielen kunnen en de verschillende opmaakcodes of een verzamellijn van opmaakcodes in een opmaakprofiel bewaren en deze toepassen in een tekst of brief.

• Het gebruik en de beperkingen kunnen van de automatische spellingcontrole. • De persoonlijke voorkeuren in het brouwserprogramma aanpassen. • Efficiënt zoeken op het Internet. • Gegevens van het Internet opslaan. • De cursist kan een email aanmaken. • De cursist kan een email afdrukken. • De cursist kan een email versturen. • Integratie met het Internet. • Creatief zijn.

44


• Onderscheid kunnen maken tussen hoofdzaak en detail. • Commerciële instelling bezitten. • Taalvaardig zijn. • Fouten kunnen herkennen en verbeteren. • De presentatie met een kritische blik te kunnen benaderen.


• Specifieke instellingen van het configuratiescherm wijzigen. • Een virusscanner gebruiken. • Uitgebreid zoeken via Internet. • Afbeeldingen van het web op harde schijf opslaan. • Figuren in een document invoegen. • Figuren importeren van het Internet. • Een zelfstandige presentatie kunnen ontwerpen.

Leerinhouden

INITIATIE

1 Kennismaking met Windows 1.1 Muishandelingen 1.2 Opstarten en afsluiten van Windows 1.3 Schermopbouw van het bureaublad 2 Basisvaardigheden van Windows 2.1 Programma’s starten en afsluiten 2.2 Werken met vensters 2.3 Gebruik van het toetsenbord 3 Helpfunctie 4 Het configuratiescherm 4.1 Beeldscherm aanpassen 4.2 Datum en tijd instellen 4.3 Energiebeheer configureren 4.4 Landinstellingen wijzigen 4.5 Software toevoegen en verwijderen 5 Basishandelingen tekstverwerker 6 Verkenner 6.1 Weergave van het scherm veranderen 6.2 Werken met mappen en bestanden 6.3 Verschillende schijfbewerkingen uitvoeren 7 Schijfonderhoud

45


7.1 Schijfcontrole uitvoeren 7.2 Schijfopruiming 7.3 Defragmentatie toepassen 7.4 Back-up maken 7.5 Virusscanner gebruiken 8 Instellingen van het bureaublad 8.1 Mappen gebruiken 8.2 Snelkoppelingen aanmaken 8.3 Taakbalkinstellingen

Uitbreiding 4 Instellingen van het configuratiescherm Wachtwoorden instellen en gebruiken Meerdere gebruikers definiëren Geluiden instellen Toetsenbordinstellingen wijzigen 5 Basisprogramma’s Gebruik van het tekenprogramma Werken met de rekenmachine 7 Schijfonderhoud Gebruik van een virusscanner Windows update Werken met de taakplanner Back-up van de harde schijf maken

Dactylografie

1 Efficiënt leren typen 1.1 Blindtypen 1.2 Juiste aanslag 1.3 Correcte lichaamshouding 2 Alfanumeriek klavier 2.1 Middenrij 2.2 Bovenrij 2.3 Benedenrij 3 Numeriek klavier 3.1 De cijfers

Uitbreiding Verdere oefeningen op basis van eenvoudige teksten.

46


Tekstverwerking

1 Kennismaking met Word 1.1 Word opstarten en afsluiten 1.2 Schermopbouw 2 Tekst intypen 2.1 Eenvoudige teksten intypen 2.2 Correcties aanbrengen 2.3 Documenten opslaan en sluiten 2.4 Documenten openen en invoegen 2.5 Het regel-, alinea- en pagina-einde bepalen 2.6 Spelling- en grammaticacontrole 2.7 Automatische correctie 3 Afdrukken 3.1 Documenten afdrukken op papier 3.2 Afdrukvoorbeeld 3.2 Tekstdelen efficiënt selecteren 4 Lettertypes en tekenopmaak 4.1 Tekst accentueren tijdens het typen 4.2 Tekst accentueren na selecteren 4.3 Tekenopmaak 3.4 Alinea-opmaak 5 Alinea-opmaak 5.1 De alinea-opmaak in een document instellen en weergeven 6 Symbolen 6.1 Symbolen en speciale tekens kunnen invoegen 7 Zoeken en vervangen 7.1 Tekst zoeken en vervangen 7.2 Opmaak zoeken en vervangen 8 Tekst verwijderen, verplaatsen en kopiëren 8.1 Tekst knippen, kopiëren en plakken 9 Verder gebruik van vensters 9.1 Werken met meerdere documenten 10 Pagina-instellingen 10.1 Papierformaat wijzigen 10.2 De afdrukstand bepalen 10.3 De marges instellen 10.4 Verticale uitlijning van tekst 11 Tabuleren

47


11.1 Tabuleren en tabs gebruiken 12 Opsommingen 12.1 Eenvoudige opsommingen in teksten invoegen 12.2 De lay-out van opsommingen wijzigen 13 Kop- en voetteksten 13.1 Kop- en voetteksten gebruiken 13.2 Opmaak van kop- en voetteksten wijzigen 14 Paginanummering 14.1 Paginanummers in een document invoegen 14.2 De lay-out van paginanummers wijzigen 15 Tekst- en brieflay-out 15.1 Eenvoudige tips en regels voor brieven met gebruik van de BIN-normen

Uitbreiding 16 Figuren Figuren in een document invoegen Figuren importeren van het internet

Internet

1 Kennismaking met Internet. 1.1 Internet starten en afsluiten 1.2 Schermopbouw 2 Navigeren met Internet 2.1 Adresbalk efficiënt gebruiken 2.2 Bladeren door webpagina’s 2.3 Statusbalk gebruiken 3 Aanpassen van de persoonlijke voorkeuren 3.1 Startpagina instellen 3.2 Beter leesbare webpagina’s 3.3 De functie geschiedenis 3.4 Favorieten gebruiken 4 Zoeken en opslaan 4.1 Eenvoudige zoekopdrachten uitvoeren 4.2 Programma’s en bestanden opslaan op de harde schijf 5 Email 5.1 Emails verzenden 5.2 Emails ontvangen

48


Uitbreiding 4 Zoeken en opslaan Uitgebreid zoeken via Internet Explorer Afbeeldingen van een webpagina opslaan op de harde schijf.

Presentatie

1 Kennismaking met PowerPoint 1.1 PowerPoint opstarten en afsluiten 1.2 Schermopbouw 2 Handmatig een presentatie maken 2.1 Dia kiezen 2.2 Opmaak verzorgen 2.3 Presenteren met effecten 2.4 Grafische objecten toevoegen 3 Presentatie vanaf sjabloon maken 4 Diavoorstelling weergeven 5 Presentaties afdrukken

Uitbreiding Zelfstandig een presentatie laten opstellen over een zelf gekozen onderwerp.

Minimale materiële vereisten

Vermits de praktische vaardigheden centraal staan beschikt elke cursist bij voorkeur individueel over een pc waarop de vereiste programmatuur op een aanvaardbaar performantieniveau draait en die toegang geeft tot een printer. Het is vanzelfsprekend dat het centrum beschikt over legale versies van de te gebruiken software. De toestellen moeten zo opgesteld staan dat er naast de computer nog voldoende ruimte is voor een boek of schrift. Tevens moeten volgende ergonomische eisen vervuld zijn; het scherm moet van goede kwaliteit zijn (stabiel beeld zonder reflecties) en verstelbaar zijn, voor het toetsenbord moet er voldoende ruimte zijn voor de polsen. In de klas is een vlotte toegang voorzien tot het internet. Op het gebied van veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: Codex, Arab, Arei, Vlarem. Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t. de uitrusting en inrichting van de lokalen (bijv. moet de bekabeling veilig weggeborgen zijn), de aankoop en het gebruik van toestellen,

49


materiaal en materieel. Zij schrijven voor dat duidelijke handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn, dat alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct te kunnen toepassen.


Bij dit onderdeel moet de nadruk liggen op het leren oplossen van problemen eerder dan op het aanleren van het pakket zelf. Dit betekent dat minimaal van elk probleem een analyse dient gemaakt te worden, vooraleer de concrete invoering op de computer wordt aangevat. De leraar moet uiteraard starten met de basisprincipes en –mogelijkheden van het pakket, maar gaandeweg moet de toepassingen de bovenhand krijgen. Eerst komen eenvoudige problemen aan bod, later gevolgd door meer complexe bedrijfsgerichte projecten. De verdere mogelijkheden aan het pakket worden slechts besproken wanneer de toepassing dit verantwoordt. Daar de meeste pakketten enorm veel mogelijkheden hebben, is het zeker niet de bedoeling om alles te bespreken. Beter minder maar grondig, dan veel en oppervlakkig. In de meest optimale situatie worden niet één na één de hoofdstukken van het leerplan behandeld, maar projecten of thema’s waarin die onderwerpen geïntegreerd worden. De leraar moet in elk geval over waken om zo weinig mogelijk korte betekenisloze oefeningen te maken. De cursisten moeten zo vlug mogelijk werken met de helpfunctie zodat ze zelfstandig problemen leren oplossen. Uiteraard wordt hen voldoende tijd gegeven om te oefenen. Er moet terdege aandacht besteed worden aan de creativiteit van de cursisten. Zo is het uitgesloten dat de leraar steeds de opgave kant-en-klaar aflevert zodat de cursisten die slechts moeten kopiëren. Eigen inbreng i.v.m. lay-out is veel waardevoller. Zelfstandig werk moet maximaal aan bod komen.

Didactische middelen

Het leerplan legt geen specifieke softwarepakketten op; het centrum kiest zelf de software waarmee gewerkt wordt. De gebruikte softwarepakketten moeten toereikend zijn om de leerplandoelstellingen en de leerinhouden te realiseren, zij moeten voldoende actueel zijn en bij voorkeur overeenstemmen met de algemeen gangbare software. De cursisten moeten tijdens de les één of meer handleidingen of naslagwerken betreffende de aangeleerde softwarepakketten kunnen raadplegen. De vakgroep zal zich regelmatig beraden over de keuze en het gebruik van cursussen en handboeken. Het centrum dient erover te waken dat ze de belangrijke ontwikkelingen betreffende apparatuur en programmatuur volgt. Dit betekent echter geenzins dat elke nieuwe versie van software en hardware moet aangeschaft worden om up-to-date te blijven.

50


Wel moet ze via geregelde investeringen vermijden dat informaticaonderwijs manifest achterblijft op de realiteit in het bedrijfsleven.

Praktijkopleiding

Het lokaal moet zeer ordelijk en net zijn en moet een rustige sfeer uitstralen. De cursist wordt er voortdurend op attent gemaakt zuinig met papier om te gaan. Om de interesse bij de cursisten te wekken, kan men teksten kiezen uit de actualiteit of teksten die overeenstemmen met hun interesses. De cursist zal na iedere les d.m.v. productevaluatie zelf zijn fouten aanduiden. De leraar zal op passende wijze de fouten analyseren en op basis daarvan remediërende oefeningen voorzien.

Evaluatie

De leerstof kan geëvalueerd worden via zowel proces- als productevaluatie. Beide hebben dan de vorm van een praktische proef, waarbij 1 of meer werkstukken moeten afgeleverd worden. Permanente evaluatie spreidt de prestatiedruk en biedt mogelijkheden tot bijsturing indien nodig. Het is evident dat er duidelijke afspraken met de cursist dienen gemaakt te worden met betrekking tot de vorm en het tijdsip van de preoven. Hierbij is het examenreglement van het centrum een belangrijk instrument in de openheid naar de cursisten toe. Om de zelfevaluatie van de volwassenen te vergroten is het belangrijk dat de cursist weet op welke aspecten van de opdrachten de nadruk ligt. Vermits vooral vaardigheden getest worden, moeten bij voorkeur de kennishouden beschikbaar gesteld worden (bijv. met gebruik van de cursus of de handleiding). Elke opgave moet communicatief eenduidig zijn (slechts voor één interpretatie vatbaar, goed afgebakend en met zo weinig mogelijk kettingopdrachten). Indien de cursist bij een complexe oefening plots niet verder kan, moet de leraar hulp bieden. Het spreekt vanzelf dat de cursisten op toetsen en examens enkel te maken krijgen met opgaven waaraan ze zich min of meer verwachten. De probleemstellingen moeten betrekking hebben op de kennis en vaardigheden die voor de leerstofvooruitgang onmisbaar zijn, die voor het opleidingsprofiel normaal functioneel zijn en die een normale instroomgroep haalbaar is. De analyse van de antwoorden geven aanleiding tot bijsturingen en tot leeradviezen. De geëvalueerde werkstukken zijn ter inzage van de cursisten. Knelpunten worden klassikaal besproken.

51


Bibliografie

Windows voor senioren – Jeroen Teelen – A.W. Bruna Multimedia - 2001 Starten met Windows 98 – Windy De Weerd & Jan Van Laarhoven – Uitgeverij Sifra - 1999 Introductie Windows 98 – Microsoft - 1999 Office vandaag (deel 1) Windows 98 – Luc Maeseele & Dirk Vandeputte – Standaard Uitgeverij - 2000 Typ-Top1, Klavier- en muisbeheersing, Koenraad Six - Standaard uitgeverij - 2000 Typ-Top2, Koenraad Six - Standaard uitgeverij - 1999 Typ-Top plus vandaag – Geert Bonte, Dirk Vandeputte & Koenraad Six – Standaard uitgeverij - 2001 Internet Explorer 5 – Coletta Witherspoon – A.W. Bruna Multimedia - 2000 Outlook Werk Wijzer met MS-Word, deel 1 basisopleiding, Danny Devriendt – Tien De Geyter-Diependaele Werk Wijzer met MS-Word, deel 2 gevorderd gebruik, Danny Devriendt – Tien De Geyter-Diependaele Gemeenschapsonderwijs, Pedagogische Begeleidingsdienst, Het BIN-boekje, Nevelland, Nevele Website van de Academie van Bureauwetenschappen en het driemaandelijkse tijdschrift Vaardige Vingers www.leren.nl www.digischrift.nl www.abw.be www.getpooler.com www.google.be www.typingtest.com

52


BURGERLIJK RECHT

Beginsituatie

Er is geen voorafgaandelijke kennis van het “recht” vereist. Wel is vereist dat de cursisten voldoende logisch kunnen redeneren en verbanden kunnen leggen. Een goede beheersing van het Nederlands, zowel schriftelijk als mondeling is vereist. De meeste cursisten kunnen een vage omschrijving geven van het begrip recht en denken hierbij aan de wet en de rechtbanken.

Doelstellingen


De cursist zal de plaats van het recht in de samenleving willen begrijpen. De cursus vertrekt van het recht in het algemeen, waarna het burgerlijk recht zal worden georiënteerd en geplaatst naast de andere takken van het recht. Alzo zal de cursist de interactie tussen de verschillende rechtstakken willen begrijpen en zal hij de noodzaak van diversificatie inzien. De cursist zal de noodzaak van het recht inzien en tot de ontdekking komen dat hij er dagelijks bij betrokken is, dit zowel op persoonlijk als op beroepsgebied.


- Cognitieve doelstellingen: Van de cursist wordt een quasi uitsluitende theoretische kennis verwacht. Daarbij is het evenwel van belang dat het niet alleen om geheugenkennis gaat, maar dat de cursist redeneert en verbanden legt. Theoretische kennis aanbrengen via cases zal de cursist in staat stellen om een aantal praktische toepassingen ook effectief te begrijpen en ze in de praktijk kunnen aanwenden. - Affectieve doelstellingen: De cursist voldoende leergierigheid opbrengen om de wet, de rechtspraak en de rechtsleer te raadplegen teneinde zijn rechten en plichten na te gaan en voor welbepaalde gevallen een oplossing te vinden.

53


Leerinhouden

I. INLEIDING TOT HET RECHT

1. Definitie van het recht 2. Bronnen van het recht 3. Rechterlijke organisatie

II. PERSONENRECHT

1. De persoon 2. Attributen der persoonlijkheid

III. FAMILIERECHT

1. Huwelijk 2. Echtscheiding 3. Steunplicht 4. Familiaal vermogensrecht > huwelijksvermogensrecht

> erfrecht

IV. VERMOGENSRECHT

1. Algemeen 2. Soorten goederen 3. Zakelijke rechten > eigendomsrecht

> vruchtgebruik > erfdienstbaarheden

V. CONTRACTENRECHT

1. Basisbeginselen 2. Geldigheidsvereisten 3. Totstandkoming van het contract 4. Uitwerking 5. Koopovereenkomst 6. Oneigenlijke contracten 7. Lastgeving 8. Huur 9. Leasing 10. Verzekeringscontracten

VI. AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT

1. Aansprakelijkheidsgronden 2. Schade 3. Oorzakelijk verband 4. Vergoeding

VII. BEWIJSRECHT

54



Het is noodzakelijk dat de leerstof zo efficiënt mogelijk wordt overgebracht, zo kunnen de cursisten deze zinvol onthouden, reproduceren en uitvoeren. Daarom wordt de leerstof afgebakend in omlijnde leereenheden, waartussen verbanden worden gelegd. Veelal wordt uitgegaan van voorbeelden uit de praktijk of actualiteit, zodat de cursist zich een concreter beeld kan vormen. Aan de cursist(e) zal bij gelegenheid ook gevraagd worden om bepaalde items van de leerstof of een casus in kleine groepjes voor te bereiden en (eventueel) naar voren te brengen. Dergelijke leerstukken kunnen opgezocht worden via de aangereikte bronnen of zelfstandig via internet. Op deze manier kan getest worden of de cursist(e) op een efficiënte manier in staat is om een bepaald item te situeren en er uitleg over te verschaffen of een juridisch probleem op te lossen.

Evaluatie

De cursisten moeten leren inzichtelijk werken. Dit vormt het uitgangspunt van de evaluatie. Daarom wordt regelmatig feedback gehouden om te zien of voorgaande punten wel werden begrepen en om verbanden te leggen. Hierbij is zowel de vlotheid waarmee hij/zij zich schriftelijk of mondeling uitdrukt, alsook de correctheid en de volledigheid van het antwoord een belangrijk evaluatiecriterium.

Bibliografie

BUTZLER R., Inleiding tot het burgerlijk recht, Die Keure, Brugge, 1997 CALEWAERT W., VAN GOETHEM J., VAN ROMPU G., Beginselen van het burgerlijk recht, Kluwer, Antwerpen, 1981 DAMBRE M., GERLO J., VUYE H., Burgerlijk Wetboek – Bijzondere wetgeving met annotaties, Die Keuren, Brugge, 1997 LARCIER WETBOEKEN, deel I Burgerlijk Recht en Gerechtelijk Recht, Larcier, Brussel, 1998 RECHTSGIDS, Burgerlijk Recht, Story-Scientia, Antwerpen BIJVOORBEELD, Modellen voor het bedrijfsleven, Kluwer Rechtswetenschappen, Antwerpen

Nuttige websites

http://www.cass.be http://www.vlaamsparlement.be http://www.staatsblad.be http://www.arbitrage.be http://curia.eu.int. http://privacy.fgov.be http://mineco.fgov.be

55


ECONOMISCHE ACTUALITEIT

Beginsituatie

Er is geen voorkennis vereist van de cursisten, de meerderheid van de cursisten hebben aardrijkskunde gekregen in de middelbare school.

Doelstellingen


De cursisten hebben een beter inzicht in de organisatie van de economische activiteiten van de mensen en hebben vooral oog voor de internationalisering en globalisering van deze activiteiten, de cursisten weten dat de wereld groter is dan waar wij leven.


Tegen het einde van de opleiding secretariaat moeten de cursisten: - Cognitieve doelstellingen - weten wat het onderwerp is van de economische geografie inzien hoe de economische activiteiten van de mens georganiseerd worden in de wereld en in welke sectoren - verklaren en uitleggen uit welke aspecten de relatie bedrijf – omgeving bestaat en --welke de invloeden daarop zijn - inzien dat de wereldeconomie geleidelijk aan veranderd is of aan het veranderen is: internationalisering en globalisering van de economische activiteiten - weet hebben van en kennen van geografische informatiesystemen en hun toepassingen - Affectieve doelstellingen - belangstelling tonen voor veranderingen in de wereld - openstaan voor veranderingen, voor andere ideeën (geografische informatiesystemen) - zich verwonderen over de mens in de wereld en zijn activiteiten - Psychomotorische doelstellingen - gebruik maken van geografische informatiesystemen

56


Basisdoelstellingen (minimumdoelstellingen + uitbreidingen)

• economische activiteiten van de mens situeren Basis: - Wie behoort tot de beroepsbevolking? - Opnoemen + uitleggen hoe de economische activiteiten van de mens in

verschillende sectoren kunnen worden georganiseerd met een onderscheid tussen de industrielanden en de ontwikkelingslanden (primaire sector, secundaire sector, tertiaire sector)

Uitbreiding: - Relatie bevolkingsgroei – werkloosheid/welvaart verklaren voor de

industrielanden en de ontwikkelingslanden

• Relatie bedrijf – omgeving uitleggen Basis: - Antwoorden formuleren op drie vragen

Waarom vestigt een bedrijf zich op plaats A en niet op plaats B? (locatiekeuze) Waarom ontwikkelt de ene regio zich economisch beter dan de andere? Welke rol speelt de overheid bij de locatiekeuze van een bedrijf en de

economische ontwikkeling van een regio? Uitbreiding: - Bestuderen van een aantal theorieën omtrent locatiekeuze van een bedrijf

• internationalisering van de economische activiteiten Basis: - Verklaren waarom de internationalisering van de economische activiteiten leidt tot

globalisering Uitbreiding: - Globalisering nagaan in de textielindustrie of een ander voorbeeld waarin dit

duidelijk is

• Geografische informatiesystemen Basis : - wat zijn geografische informatiesystemen

57


Uitbreiding: - toepassingen van geografische informatiesystemen

Leerinhouden

Het accent ligt op de economische activiteiten van de mens: het geo-economisch wereldbeeld. Het gaat om de relatie tussen de mens en zijn omgeving. De economische activiteiten zijn onder te verdelen in verschillende sectoren. Hoe zien deze sectoren eruit in de industrielanden en hoe in de ontwikkelingslanden. De relatie bevolking – welvaart/werkloosheid wordt bekeken en opnieuw wordt er een onderscheid gemaakt tussen de industrielanden en de ontwikkelingslanden. Meer in detail bekijkt men de locatiekeuze van een bedrijf en de regionale economische ontwikkelingen en de rol van de overheid daarbij op internationaal vlak gaan we over naar globalisering en internationalisering. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen deze twee begrippen. Door de verdoorgedreven informatisering in alle sectoren wordt er ook aandacht besteed aan geografische informatiesystemen, wat zijn dat en waar worden deze gebruikt?


Aansluiten bij de actualiteit, de lesgever moet steeds de actualiteit volgen en trachten om de lessen daarbij aan te sluiten. Het is belangrijk om authentieke teksten en artikels te gebruiken zodat de cursisten aanvoelen dat dat wat ze leren bruikbaar is, nuttig is om de wereld van vandaag te kunnen begrijpen.

Stimuleren tot nadenken, de lesgever moet de cursisten motiveren om over bepaalde zaken kritisch na te denken, om aandacht te schenken aan wat er rondom hen gebeurt en trachten verklaringen te vinden.

Proces van kennisverwerving, de lesgever laat de cursisten ook zelf zaken ontdekken. Ze krijgen een probleem voorgelegd en zoeken naar oplossingen, ze lezen teksten en zoeken naar de kernideeën. Er wordt in de les gebruik gemaakt van video ter illustratie of om een nieuw gegeven aan te brengen. Ook via internet kan er informatie worden opgezocht over behandelde thema’s of te behandelen thema’s in de lessen.

Evaluatie

Bij de evaluatie moet er aandacht zijn voor: - de opgedane kennis - inzicht - toepassingsbekwaamheid - vaardigheden - attitudes - waardebesef De cursisten worden één keer op het einde van het jaar schriftelijk geëvalueerd. Tijdens het schooljaar worden de leerlingen geëvalueerd door vragen te stellen over zaken die ze reeds hebben gezien. In dit vak wordt zoveel mogelijk ingegaan op de actualiteit en kunnen de studenten vaak antwoorden vanuit hun ervaring of kennis.

58


Bibliografie

TERRA 5: De wereld in lagen / D. Coolsaet, A. Swijsen, L. Vancorenland, j. Van Den Branden – Oostmalle: De Sikkel, 1995

The geography of the world economy / Paul Knox, John Agnew

ENCARTA 98 – Encyclopedie Winkler Prins Editie – CD ROM (1998)

Ruimtelijke economische dynamiek: een inleiding in de theoretische aspecten van de economische geografie / J.G. Lambooy, E. Wever, O.A.L.C. Atzema – Bussum: Coutinho, 1997

Regionale economische dynamiek: een inleiding in de economische geografie / J.C. Lambooy – Muiderberg: Coutinho, 1988

Stedelijke economische dynamiek: een inleiding in de economische geografie / J.C. Lambooy, H.W. Ter Hart – Muiderberg: Coutinho, 1989

Economische geografische variaties / O.A.L.C. Atzema, E. Wever – Assen: Van Gorcum, 1994

Exploring human geography / Stephen Daniels, Roger Lee – Londen: Arnold, 1996

59


COMMUNICATIETRAINING

Beginsituatie

De kandidaat-cursisten moeten in het bezit zijn van een diploma ASO, KSO, TSO of BSO. Indien een cursist niet over het vereiste diploma beschikt, kan deze toch aan de opleiding secretariaat beginnen als hij of zij de leeftijd van 21 jaar heeft bereikt in het kalenderjaar waar hij/zij zich inschrijft en een toelatingsproef aflegt.

Doelstellingen


De afgestudeerde kan zich efficiënt uitdrukken in het Nederlands met de nodige aandacht voor verbale en non-verbale expressiviteit. Hij/zij kan actief deelnemen aan een zakelijk gesprek.


De cursisten kunnen: • de verschillende communicatiekanalen gebruiken • functioneren in mondelinge communicatiesituaties • een presentatie naar voren brengen • actief deelnemen aan een vergadering • een sollicitatiegesprek voeren



Leerinhouden

De boodschap

- doelgericht communiceren - formuleren - structureren - argumenteren - reageren op voorstellen, kritiek, gedrag De presentatie - voorbereiding - spreekschema

60


- verbaal gedrag - non-verbaal gedrag - visuele hulpmiddelen - onverwachte voorvallen - soorten presentaties De vergadering - voorbereiden - deelnemen - vaststellen van probleem en doel - voorstellen van oplossingen - besluiten vormen Het sollicitatiegesprek - voorbereiding - het eigenlijke gesprek


Didactische werkvormen: groepswerk, discussie en rollenspel Media: handboek, slides, voorbeelden uit de praktijk, videomateriaal, werkbladen.

Evaluatie

De cursisten worden één keer per jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd door middel van een examen. Tijdens het schooljaar wordt er in de lessen ruimte voorzien om de cursisten te evalueren. Deze evaluatie gebeurt zowel mondeling als schriftelijk aan de hand van korte opdrachten tijdens de lessen. Inleiding Evaluatie is het vaststellen van de mate waarin de beoogde doelstellingen werden bereikt. Ze moet dus gerelateerd worden aan de doelstellingen die voor elk jaar zijn geformuleerd. Cursisten worden niet alleen tijdens examens geëvalueerd, maar ook tijdens het schooljaar worden ze door de leerkracht gevolgd. Evaluatie van cursisten: examens Examens evalueren de mate waarin de cursisten op het einde van een bepaalde opleidingsperiode zich het ingeoefende taalmateriaal eigen hebben gemaakt. Het bereikte niveau of de geziene leerstof wordt op het einde van elk jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd rekening houdende met de vooropgezette doelstellingen in het leerplan. Criteria waaraan de examens moeten voldoen a. voorspelbaarheid De cursisten weten wat ze moeten kennen en kunnen, hoe ze zullen worden geëvalueerd. b. duidelijkheid De opgaven moeten ondubbelzinnig en doelgericht zijn geformuleerd. c. efficiëntie

61


De examens moeten het gewenste resultaat kunnen opleveren. d. validiteit Examens moeten nagaan in welke mate de doelstellingen van het leerproces werden bereikt m.a.w de evaluatie moet aan haar doel beantwoorden en toetst daarom alle vaardigheden die in het leerplan beschreven zijn. Het is absoluut noodzakelijk de vier vaardigheden te testen, zodat de nadruk niet uitsluitend op cognitie komt te liggen. e. objectief De evaluatie is objectief als alle cursisten gelijke kansen krijgen, en hun antwoorden op een geobjectiveerde manier geëvalueerd worden. Het is dus van essentieel belang dat alle cursisten tijdens de evaluatie over dezelfde hulpmiddelen kunnen beschikken. f. betrouwbaar De evaluatie is betrouwbaar wanneer ze stabiele resultaten oplevert, die het taalbeheersingsniveau van de cursisten precies weergeven. Je moet dus voorkomen dat de evaluatieresultaten mee afhangen van toevallige maar storende factoren zoals stress wegens vermoeidheid of tijdsdruk, die de prestaties van de cursisten nadelig zullen beïnvloeden. Het is daarom nuttig om de wijze van evaluatie aan de cursisten vooraf toe te lichten en de examenopdrachten niet nodeloos lang te maken. Tijdens het leerproces ligt de nadruk op het verwerven van de vier vaardigheden. Bij de evaluatie ligt de klemtoon evenwel op spreekvaardigheid. De andere vaardigheden worden uitgebreid geëvalueerd in het vak Zakelijke communicatie Nederlands. De volgende verdeelsleutels worden toegepast:


Het toetsen van receptieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Luistervaardigheid - Men werkt zoveel mogelijk met authentieke teksten. De moeilijkheidsgraad van de examens kan bepaald worden door de uit te voeren opdracht eerder dan door het niveau van de authentieke tekst. - De duur van een luistertekst dient beperkt te zijn. - De opdracht wordt voor het luisteren gegeven: de cursisten weten duidelijk "hoe" ze moeten luisteren.

62


- Een luistertest doet slechts in beperkte mate een beroep op schrijfvaardigheid en dit om te vermijden dat de leerkracht eerder schrijfvaardigheid quoteert dan de bedoelde luistervaardigheid. De cursist kan trouwens best begrepen hebben waarover de luistertest gaat, maar niet in staat zijn om het op te schrijven. Ook hier geldt dat evaluatie moet gebeuren d.m.v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Leesvaardigheid Ook hier moeten de cursisten vooraf een concreet beeld hebben van hun opdracht. - de structurele opbouw van een tekst herkennen - teksten vergelijken en klasseren volgens hun functie - de hoofdgedachte uit een tekst kunnen vatten - meerkeuzevragen beantwoorden. Opmerking: - Zowel bij het toetsen van luistervaardigheid als van leesvaardigheid is het raadzaam een tijdslimiet op te leggen, om te vermijden dat cursisten stil blijven staan bij onbekende elementen, leesvaardigheid wordt niet getoetst d.m.v. luidop lezen. Dit is een productieve vaardigheid. Het toetsen van productieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Spreekvaardigheid: Bij de evaluatie van de spreekvaardigheid houdt de leerkracht niet alleen rekening met de formele criteria, zoals woordenschat, gebruik van juiste grammaticale structuren, enz., maar ook met de functionele criteria (b.v. was de communicatie adequaat, beantwoordt de uitgevoerde "taak" aan de opdracht, gebruikt de spreker het juiste gespreksregister, is de uitspraak en de intonatie correct?) Schrijfvaardigheid: Einddoel hier is vanzelfsprekend het functioneel, creatief schrijven. Bij de evaluatie hiervan gelden de volgende criteria: - Komt de boodschap over? - Beantwoordt de taak aan de gegeven opdracht? - Spelling, grammaticale correctheid - De gestructureerde opbouw en samenhang - De risicofactor: hebben de cursisten een verantwoord risico genomen om b.v. hun woordgebruik te variëren, hun ideeën te nuanceren, enz.

63


Besluit Algemeen kan men stellen dat ook de evaluatie moet ontschoold worden. Evaluatie moet gebeuren d.m. v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Cursisten kunnen worden gemotiveerd wanneer: - ze een concreet idee van de opdracht hebben; - hun fouten achteraf constructief worden behandeld; - ze veel reeds bekende dingen kunnen gebruiken; - er afwisseling in het materiaal is; - ze verantwoordelijkheid krijgen.

Bibliografie

BAECKENS, R. en MEUKENS, P., Zakelijke communicatie, Pelckmans, 1999

BAERT, M.A. en DE WITTE, A., Communicatiewijzer, Van In, Lier, 1999


DAELMANS, R., Spreekuur, Wolters Plantijn, 1997

DE ROOIJ, J. e.a., Algemene Nederlandse Spraakkunst, Martinus Nijhoff/Wolters Plantijn, Groningen/Deurne, 1997

HEESTERMANS, H. en GEERTS, EG., Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, Utrecht/Antwerpen, 1999


MOMBAERTS, M. en VAN DEN BERGH, T., Even uw aandacht! Succesvol informatief presenteren, Academia Press, Gent, 2000.

Zakelijke communicatie 2, Wolters-Noordhoff, Groningen, 1996.

Nuttige websites

www.vandale.be www.onzetaal.ne www.taalunie.be taaltelefoon.vlaanderen.be www.presentations.com www.presentersonline.com www.abacon.com/pubspeak www.englishclub.net/presentations

64



65



Beginsituatie

De cursisten zijn geslaagd voor het eerste jaar meertalig secretariaat en beschikken over een gemiddelde tot gevorderde kennis Engels. Ze kunnen zich zowel mondeling als schriftelijk in het Engels uitdrukken.

Doelstellingen


De cursist kan actief deelnemen aan een gesprek en als moderator optreden. Hij/zij kan de grammaticale regels toepassen in de geschreven en gesproken taal. Hij/zij heeft zijn/haar algemene woordenschat verrijkt en gebruikt deze op een natuurlijke manier. De cursist heeft voldoende attitudes ontwikkeld die in sociaal en communicatief opzicht onontbeerlijk zijn om te slagen in zijn/haar verdere beroepsleven.


De cursisten kunnen: Luistervaardigheid: • telefoongesprekken, dialogen, mededelingen, opdrachten, voordrachten,

presentaties volgen over allerlei onderwerpen en gepast daarop reageren • authentieke opnames van zakelijke aard van radio en TV begrijpen • “native speakers” begrijpen Leesvaardigheid: • een zakelijke tekst samenvatten en analyseren • handelsdocumenten op een juiste manier interpreteren en verwerken Spreekvaardigheid: • een gesprek voeren over zakelijke onderwerpen • de inhoud van authentieke opnames van radio en TV weergeven en parafraseren • de inhoud van de gelezen teksten van zakelijk aard weergeven en een eigen

mening formuleren • deelnemen aan een interactief gesprek Schrijfvaardigheid: • een tekst opstellen over zakelijke onderwerpen • een verslag neerschrijven van een tekst of uiteenzetting • de vereiste handelsdocumenten in een bepaalde situatie opstellen

66



Uiteraard dienen deze uitbreidingsdoelstellingen door de inrichtende machten of door de lesgever zelf te worden vastgelegd in functie van de situatie. Het moet echter steeds om uitbreidingen gaan die volledig passen binnen het kader van de Engelse taal gericht op algemeen - en secretariaatsgebruik en die bovendien perfect aansluiten bij het opleidingsniveau. Zij moeten ook mogelijk zijn binnen het beschikbare tijdsbestek en mogen onder geen enkel beding het bereiken van de minimumdoelstellingen in gevaar brengen.

Leerinhouden

Grammatica

De grammatica wordt geïntegreerd in de vaardigheden. Volgende onderwerpen zullen zeker aan bod komen: - conditional sentences (first and second) - adverbs and adjectives - prepositions - verbs: infinitives, -ing forms Luistervaardigheid:

• telefoongesprekken • tweegesprekken in een zakelijke context (reservaties, betaalproblemen, …) • voordrachten, presentaties, seminaries • opnames van radio en TV (BE / AE) • zakelijke problemen aanhoren en oplossing zoeken Leesvaardigheid:

• informatieve en argumentatieve teksten uit oorspronkelijke bronnen zoals The Times, Newsweek, etc.

• handelsdocumenten interpreteren zoals offertes, orders, aanvragen om informatie Spreekvaardigheid:

• tweegesprekken in een zakelijke context (reservaties, betaalproblemen, …) • korte uiteenzetting over een zakelijk onderwerp • discussie, formuleren eigen mening in een zakelijke context Schrijfvaardigheid:

• opstellen van handelsdocumenten (aanvraag, offerte, order, reservaties, betaalopdrachten, enz.)

• samenvatten en analyseren van informatieve en argumentatieve zakelijke teksten • notuleren

67




Evaluatie

De cursisten worden één keer per jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd d.m.v. een examen. Tijdens het schooljaar wordt er in de lessen ruimte voorzien om de cursisten te evalueren. Zij krijgen de tijd om veel zaken voor te bereiden tijdens het jaar. De evaluatie tijdens het schooljaar gebeurt zowel mondeling als schriftelijk. (korte opdrachten tijdens de lessen) Inleiding Evaluatie is het vaststellen van de mate waarin de beoogde doelstellingen werden bereikt. Ze moet dus gerelateerd worden aan de doelstellingen die voor elk jaar zijn geformuleerd. Cursisten worden niet alleen tijdens examens geëvalueerd, maar ook tijdens het schooljaar door de leerkracht gevolgd. Evaluatie van cursisten: Examens Examens evalueren de mate waarin de cursisten op het einde van een bepaalde opleidingsperiode zich het ingeoefende taalmateriaal eigen hebben gemaakt. Het bereikte niveau of de geziene leerstof wordt op het einde van elk jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd rekening houdende met de vooropgezette doelstellingen in het leerplan. Criteria waaraan de examens moeten voldoen a. voorspelbaarheid De cursisten weten wat ze moeten kennen en kunnen, hoe ze zullen worden geëvalueerd. b. duidelijkheid De opgaven moeten ondubbelzinnig en doelgericht zijn geformuleerd. c. efficiëntie De examens moeten het gewenste resultaat kunnen opleveren. d. validiteit

68


Examens moeten nagaan in welke mate de doelstellingen van het leerproces werden bereikt m.a. w.de evaluatie moet aan haar doel beantwoorden en toetst daarom alle vaardigheden die in het leerplan beschreven zijn. Het is absoluut noodzakelijk de vier vaardigheden te testen, zodat de nadruk niet uitsluitend op cognitie komt te liggen. e. objectief De evaluatie is objectief als alle cursisten gelijke kansen krijgen, en hun antwoorden op een geobjectiveerde manier geëvalueerd worden. Het is dus van essentieel belang dat alle cursisten tijdens de evaluatie over dezelfde hulpmiddelen kunnen beschikken. f. betrouwbaar De evaluatie is betrouwbaar wanneer ze stabiele resultaten oplevert, die het taalbeheersingsniveau van de cursisten precies weergeven. Je moet dus voorkomen dat de evaluatieresultaten mee afhangen van toevallige maar storende factoren zoals stress wegens vermoeidheid of tijdsdruk, die de prestaties van de cursisten nadelig zullen beïnvloeden. Het is daarom nuttig om de wijze van evaluatie aan de cursisten vooraf toe te lichten en de examenopdrachten niet nodeloos lang te maken. Tijdens het leerproces ligt de nadruk op het verwerven van de vier vaardigheden. Dit houdt in dat bij de evaluatie ook deze vier vaardigheden op nagenoeg evenredige wijze moeten worden getoetst. De volgende verdeelsleutels worden toegepast:


De evaluatie van de receptieve vaardigheden en het schrijven gebeurt schriftelijk. Voor de mondelinge evaluatie wordt een PV opgemaakt waarbij de zwakke en de sterke punten in verschillende deelvaardigheden (woordenschat, spraakkunst, vlotheid, uitspraak) worden genoteerd. Het toetsen van receptieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Luistervaardigheid - Men werkt zoveel mogelijk met authentieke teksten. De moeilijkheidsgraad van de

examens kan bepaald worden door de uit te voeren opdracht eerder dan door het niveau van de authentieke tekst.

- De duur van een luistertekst dient beperkt te zijn. - De opdracht wordt voor het luisteren gegeven: de cursisten weten duidelijk "hoe"

ze moeten luisteren. - Een luistertest doet slechts in beperkte mate een beroep op schrijfvaardigheid en

dit om te vermijden dat de leerkracht eerder schrijfvaardigheid quoteert dan de bedoelde luistervaardigheid. De cursist kan trouwens best begrepen hebben waarover de luistertest gaat, maar niet in staat zijn om het op te schrijven.

69


Ook hier geldt dat evaluatie moet gebeuren d.m.v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Leesvaardigheid Ook hier moeten de cursisten vooraf een concreet beeld hebben van hun opdracht. - de structurele opbouw van een tekst herkennen - teksten vergelijken en klasseren volgens hun functie - de hoofdgedachte uit een tekst kunnen vatten - meerkeuzevragen beantwoorden. Het toetsen van productieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Spreekvaardigheid Bij de evaluatie van de spreekvaardigheid houdt de leerkracht niet alleen rekening met de formele criteria, zoals woordenschat, gebruik van juiste grammaticale structuren, enz., maar ook met de functionele criteria (b.v. was de communicatie adequaat, beantwoordt de uitgevoerde "taak" aan de opdracht, gebruikt de spreker het juiste gespreksregister, is de uitspraak en de intonatie correct?) Schrijfvaardigheid Einddoel hier is vanzelfsprekend het functioneel, creatief schrijven. Bij de evaluatie hiervan gelden de volgende criteria: - Komt de boodschap over? - Beantwoordt de taak aan de gegeven opdracht? - Spelling, grammaticale correctheid - De gestructureerde opbouw en samenhang - De risicofactor: hebben de cursisten een verantwoord risico genomen om b.v. hun

woordgebruik te variëren, hun ideeën te nuanceren, enz. Besluit Algemeen kan men stellen dat ook de evaluatie moet ontschoold worden. Evaluatie moet gebeuren d.m.v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Cursisten kunnen worden gemotiveerd wanneer: - ze een concreet idee van de opdracht hebben; - hun fouten achteraf constructief worden behandeld; - ze veel reeds bekende dingen kunnen gebruiken; - er afwisseling in het materiaal is; - ze verantwoordelijkheid krijgen.

70


Bibliografie

English vocabulary in use / Mc Carthy and O’ Dell – Cambridge: Cambridge University Press

Advanced grammar in use / M. Hewings – Cambridge: Cambridge University Press

The anti-grammar grammar book / Hall and Shepheard – Longman group

English grammar in use / Murphy – Cambridge: Cambridge University Press

A practical English grammar / Thomson and Martinet – Oxford : Oxford University Press

Modern English usage and practice / De Sikkel

Longman Dictionary of Contemporary English, Longman Group UK Limited

Better English pronunciation / J.D. O’ Connor – Cambridge: Cambridge University Press, 1985

A Communicative Grammar of English/ Geoffrey Leech, Jan Svartvik – Longman Group UK Limited, 1988

Functions of English/Leo Jones – Cambridge: Cambridge University Press, 1987

Van Dale Nederlands/Engels – Engels/Nederlands – Utrecht/Antwerpen: Van Dale lexicografie, 1999

Nuttige websites

www.esl-lab.com www.longman.com www.oup.co.uk www.bbc.co.uk www.better-english.com www.cup.cam.ac.uk www.englishpage.com www.efl.net www.freeenglish.com www.times.com www.time.com www.newsweek.com www.visitbritain.com

71


FRANS Beginsituatie

De cursisten mogen het 2de jaar aanvatten nadat ze geslaagd zijn in het eerste jaar meertalig secretariaat. De cursisten bouwen verder aan hun kennis van de Franse taal. De angst om in de Franse taal te communiceren is zo goed als weggewerkt. Daarnaast beheerst hij ook de belangrijkste grammaticale structuren en gaat hij steeds meer het nut inzien van de 2de landstaal.

Doelstellingen Algemene doelstellingen

De opleiding moet de cursisten in staat stellen om op voldoende en doeltreffende wijze zowel schriftelijk als mondeling te communiceren in omstandigheden waarin zij de Franse taal moeten gebruiken. Zij moeten bekwaam zijn om gesproken en geschreven informatie in courant Frans te begrijpen. Zij moeten op voldoende wijze kunnen meepraten met Franstaligen of Franssprekenden over algemene en beroepsspecifieke onderwerpen en tevens moeten zij zich correct schriftelijk kunnen uitdrukken.


De cursisten dienen in de mogelijkheid gesteld te worden zich op een vlotte manier in hun toekomstige, geheel of gedeeltelijk Frans georiënteerde, professionele omgeving te begeven. Het kennisniveau waarover zij beschikken dient hen in staat te stellen aan alle beroeps- en maatschappelijke gebonden noden te voldoen.




vlotheid toe. Taalintegratie: vanaf het aanleren, via inoefenen tot en met het zelfstandig gaan gebruiken van de diverse taalonderwerpen

72


1 Functionele kennis

- De functionele kennis beheersen die nodig is voor het uitvoeren van de taaltaak: vorm, betekenis, reële gebruikscontext van woorden en grammaticale constructies, aspecten de socio-culturele verscheidenheid van de Franstalige wereld.


2 Strategieën




3 Attitudes





Basisdoelstellingen Luistervaardigheid:

Om de gesprekspartner of eventueel het gesproken medium zo goed mogelijk te begrijpen zullen de cursisten kunnen:

• een gesprek over algemene onderwerpen goed volgen • dialogen, mondelinge opdrachten, telefoongesprekken of mededelingen, over

algemene dingen goed begrijpen. • typisch aan meertalig secretariaat gerelateerde bestudeerde onderwerpen

goed begrijpen • native-speakers goed begrijpen


73


Leesvaardigheid:

De cursisten kunnen • bestudeerde teksten goed globaal te begrijpen • gericht informatie vinden via diverse geschreven media en tevens de

geschikte info hieruit te selecteren (vb. vacatures, tijdschriften, documenten, …)


Spreekvaardigheid:


• over bestudeerde teksten een vraag- en antwoordgesprek voeren. • bestudeerde teksten samenvatten en/of beoordelen • het kennen en compenseren van de eigen zwakheden of onvolkomenheden



Schrijfvaardigheid:



• een verslag neerschrijven over een gelezen of beluisterde tekst. • voor zichzelf nota’s nemen ter voorbereiding van een schriftelijk verslag.




74


Leerinhouden



Grammatica In de cursus Frans wordt voldoende aandacht besteed aan grammaticale onderwerpen. De studenten leren de grammaticale structuren in de praktijk te gebruiken en passen ze toe in de spreek- en schrijfoefeningen. In het tweede jaar komen volgende onderwerpen aan bod:

° les verbes : les temps et les modes (le participe passé / l’adjectif, l’emploi des temps : indicatif, conditionnel, subjonctif, le passif, les verbes impersonnels) ° le pronom (interrogatif, indéfini, relatif) ° le déterminant (indéfini, interrogatif) ° l’ adverbe ° les prépositions ° l’expression de .... (quantité, intensité, comparaison, temps, lieu, but, cause, conséquence, condition, manière, moyen)

Woordenschat

De reeds bestaande kennis van woorden zal uitgebreid worden door zorgvuldig een aantal thema’s aangaande algemene en actuele onderwerpen uit te kiezen. Deze thema’s zullen uiteraard in functie zijn van de belangstelling van het lespubliek. Het is evident dat de onderwerpen best door de leraar zelf, vaak in samenspraak met de groep worden gekozen. Volgende thema’s zullen in het tweede jaar aan bod komen:

• Contacten met officiële instanties • Leefomstandigheden • Afspraken en regelingen (logies en maaltijden) • Consumptie • Openbaar en privé vervoer • Voorlichtingsdiensten • Vrije tijd • Nutsvoorzieningen • Ruimtelijke oriëntering • Onthaal • Gezondheidsvoorzieningen • Klimaat • Sociale communicatie op het werk

75









3 Bijsturing






76



1 Les 4 compétences: De 4 vaardigheden komen uitgebreid aan bod in de cursus Frans en dit aan de hand van verschillende middelen:







77





Evaluatie

Algemeen











78


Alternatieve evaluatiemethoden Tijdens het leerproces wordt het leerrendement aanzienlijk verhoogd indien men gebruik maakt van alternatieve evaluatiemethoden en –instrumenten bij producten procesevaluatie, omdat cursisten dan veel meer betrokken worden bij het evalueren. Zelfevaluatie, evaluatie van klasgenoten en coöperatieve evaluatie op basis van evaluatielijsten (met betrekking tot het product of proces), logboeken, portfolio’s en gesprekken bevorderen het leerproces en vormen bovendien een efficiënte basis voor procesbegeleiding. Ze helpen de cursist bij het ontwikkelen van inzicht in criteria voor goede producten en voor efficiënte leerstrategieën. Ze dragen er bovendien toe bij dat de leerder inzicht krijgt in de eigen leerstijl en de nodige flexibiliteit ontwikkelt om deze te verbeteren. Als dusdanig zijn deze methoden fundamenteel bij het ontwikkelen van de leerautonomie van de cursist. De gegevens over de leer- en ontwikkelingsvorderingen van de cursist die systematisch worden ingezameld op basis van evaluatielijsten (met betrekking tot het product of het proces), logboeken, portfolio’s en gesprekken kunnen ook in aanmerking komen voor de eindbeoordeling.

Bibliografie

Specifieke werken BLANCHE, A tour de rôle. Des activités de communication orale à pratiquer en face à face, Clé International, Paris, 1991 CALBRIS, Des gestes et des mots pour le dire, Clé International, Paris, 1987 CALLEMAND, Grammaire vivante du français, Larousse, Paris 1990 CHAMBERLAIN, Guide pratique de la communication, Didier, Paris, 1985 GOOSSE, GREVISSE, Le bonu usage, Duculot, Paris-Gembloux DESMET, GUYSSENS, PIETTE, Vocabulaire 2000 : exercices. Tome A et B, Wolters Plantyn, Deurne DE SPIEGELEER, Vocabulaire 2000, Wolters Plantyn, Deurne, 1998 QUILLET, Dictionnaire usuel en couleurs, Flammarion, Paris REY-DEBOVE, Le petit Robert de la langue française, Robert éditions VAN DALE,Vertaalwoordenboek Nederlands-Frans, Frans-Nederlands, Utrecht Antwerpen: Van Dale Lexicografie VIGNER, Parler et convaincre, Hachette, Paris, 1986

79



80


CLE International (Uitgever) 27 rue de la Glacière 75 013 Paris France T: 00 33 1 45 87 44 00 F: 00 33 1 45 87 44 10 [email protected] www.cle-inter.com Didier (Uitgever) 31, rue de Fleurus 75 006 Paris France T: 00 33 1 44 39 28 00 www.didierfle.com FIPF (Fédération Internationale des Professeurs de français) Secrétariat Général 1, avenue Léon-Journault 92 318 Sèvres CEDEX France T: 00 33 1 46 26 53 16 F: 00 33 1 46 26 81 69 [email protected] www.fipf.com/ Hachette (Uitgever) 58, rue Jean-Bleuzen 92 170 Vanves France T: 00 33 1 46 62 10 10 F: 00 33 1 40 95 10 39 [email protected] www.fle.hachette-livre.fr Intertaal (uitgever en boekhandel) Schutterhofstraat 43 2000 Antwerpen T: 03/232 20 31 F: 03/226 81 86 [email protected] www.intertaal.be

81


Le Français dans le Monde (revue didactique internationale) 27, rue de la Glacière 75 013 Paris France T: 00 33 1 45 87 43 26 F: 00 33 1 45 87 43 18 [email protected] www.fdlm.org Maison de la France (Franse Dienst voor Toerisme) Gulden Vlieslaan 21 1060 Brussel T: 0902/88 025 F: 02/502 04 10 [email protected] www.franceguide.com Maison de la Francité 18 rue Joseph II 1000 Bruxelles www.cfwb.be/franca/pg002.htm (Service de la Langue Française, site officiel de la Communauté française de Belgique) Service de la langue française : service gratuit d’assistance linguistique : 02/413 23 37 Maison des Langues Vivantes (boekhandel) Rue des Pierres 9 1000 Bruxelles T: 02/511 71 17 F: 02/514 58 20 [email protected] www.maison-des-langues.com Ministère des Affaires Etrangères Sous-direction du français 244, boulevard Saint-Germain 75 303 Paris 7 France T: 00 33 1 43 17 91 62 F: 00 33 1 43 17 94 02 [email protected] www.france-diplomatie.fr

82


Interesante websites http://millennium.arts.kuleuven.ac.be/weboscope/ http://www.vokabel.com/french.html http://users.skynet.be/providence/vocabulaire/francais/menu.htm http://www.francite.net/education/cyberprof/page7.html http://www.didieraccord.com/Accord1/dossier1/html/base.html http://www.bonjourdefrance.com/n5/cdm2.htm http://www.polarfle.com/exercice/elempartitif.htm http://www.lire-francais.com/w_parcou.htm http://www.culture.fr/culture/dglf/ http://www.chez.com/languefrancaise/ http://languefrancaise.free.fr/

83



Beginsituatie

De cursisten mogen het 2de jaar aanvatten nadat ze geslaagd zijn in het eerste jaar meertalig secretariaat. De cursisten bouwen verder aan hun kennis van de Franse zakelijke taal nadat ze in het eerste jaar telefoongesprekken hebben leren voeren, de bedrijfsstructuur hebben ontleed en brieven, faxen en emails hebben leren opstellen. De angst om in de Franse taal te communiceren is zo goed als weggewerkt. Daarnaast gaan ze steeds meer het nut in zien van de tweede landstaal.

Doelstellingen


De opleiding moet de cursisten in staat stellen om op voldoende en doeltreffende wijze zowel schriftelijk als mondeling te communiceren in omstandigheden waarin zij de Franse taal moeten gebruiken. Zij moeten bekwaam zijn om gesproken en geschreven informatie in courant Frans te begrijpen. Zij moeten op voldoende wijze kunnen meepraten met Franstaligen of Franssprekenden over algemene en zakelijke onderwerpen en tevens moeten zij zich correct schriftelijk kunnen uitdrukken (brieven, emails, faxen, notulen, rapporten)


De cursisten dienen in de mogelijkheid gesteld te worden zich op een vlotte manier in hun toekomstige, geheel of gedeeltelijk Frans georiënteerde, professionele omgeving te begeven. Het kennisniveau waarover zij beschikken dient hen in staat te stellen aan alle beroeps- en maatschappelijke gebonden noden te voldoen. Daartoe zal gewerkt worden op verschillende fronten: de facetten luister-, lees-, spreek- en schrijfvaardigheid worden verder in dit document uitvoerig beschreven. Het spreekt echter voor zich dat deze vier vaardigheden, ofschoon zij ieder op zich afzonderlijk kunnen worden nagestreefd / beoordeeld, in de praktijk geen vreemde componenten zullen blijven maar dat de leerkracht ze a.h.w. in een smeltkroes tot het geheel van de Franse taal zal laten versmelten.





84





2 Strategieën




3 Attitudes





Basisdoelstellingen

Luistervaardigheid:

Om de gesprekspartner of eventueel het gesproken medium zo goed mogelijk te begrijpen kunnen de cursisten

• een zakelijk gesprek goed volgen • dialogen, mondelinge opdrachten, telefoongesprekken of mededelingen,

vergaderingen goed begrijpen. • typisch aan meertalig secretariaat gerelateerde bestudeerde onderwerpen

voldoende begrijpen • native-speakers goed begrijpen


85


Leesvaardigheid:


• bestudeerde zakelijke teksten goed begrijpen • gericht informatie vinden via diverse geschreven media en tevens de


• informatie halen uit vacatures, schema’s, tabellen, productdocumenten, advertenties…


Spreekvaardigheid:


• over bestudeerde teksten een vraag- en antwoordgesprek voeren. • bestudeerde teksten samenvatten en/of beoordelen • een presentatie, rondleiding geven • het kennen en compenseren van de eigen zwakheden of onvolkomenheden



Schrijfvaardigheid:


• vertrouwde onderwerpen schriftelijk aansnijden of hierover hun mening

formuleren. • standaardformulieren of – documenten opmaken • eenvoudige verslagen of rapporten opstellen • standaardbrieven, faxen, emails opstellen • formulieren invullen • memo’s opstellen


86



Uiteraard dienen deze uitbreidingsdoelstellingen door de inrichtende machten of door de lesgever zelf te worden vastgelegd in functie van de situatie. Het moet echter steeds om uitbreidingen gaan die volledig passen binnen het kader van de Franse taal gericht op zakelijk gebruik en die bovendien perfect aansluiten bij het opleidingsniveau. Zij moeten ook mogelijk zijn binnen het beschikbare tijdsbestek en mogen onder geen enkel beding het bereiken van de minimumdoelstellingen in gevaar brengen.

Leerinhouden



Woordenschat

De reeds bestaande kennis van woorden zal uitgebreid worden door zorgvuldig thema’s uit de zakelijke en secretariaatswereld te kiezen. Het is de bedoeling dat de cursisten zich naast een algemene Franse woordenschat (uitgebreid in de cursus Frans) ook een meer specifieke bedrijfs- en zakelijkgerichte woordenschat eigen maken. Volgende thema’s zullen in het tweede jaar aan bod komen:

o apprendre à faire des réservations (une chambre d’hôtel, un voyage,

un restaurant...) o la gestion du temps (consulter des horaires, parler d’horaires) o la vente (vendre, acheter, commander, offrir, s’informer sur des

produits...) o les actions financières (la banque, la facturation, le règlement de la

facture, la comptabilité) o demander / donner des instructions

87


o le travail (la demande d’emploi, la lettre de sollicitation, le cv, les annonces, l’entretien d’embauche)








3 Bijsturing






88







2 “Oser parler, oser écrire” Ondanks het belang van correctheid in uitspraak of schrijfwijze en het gebruik van de juiste woorden, wordt bij deze opleiding meertalig secretariaat de voorkeur gegeven aan het klaarstomen van de cursist voor zijn toekomstige (of vaak reeds huidige) werkomgeving. Spontaan taalgebruik, spreekritme, intonatie,.. zijn dan ook van primordiaal belang. Didactische hulpmiddelen



89





Evaluatie

Algemeen











90



Bibliografie


91



92



93



94



95


TOEGEPASTE INFORMATICA Tekstverwerking

Rekenblad

Beginsituatie

De cursisten hebben de basis van de informatica goed onder de knie. De cursisten kunnen reeds de basisprincipes van het tekstverwerkingsprogramma toepassen. Zij kunnen ook vlot blindtypen (240 aanslagen per minuut). De cursisten kunnen gebruik maken van Internet en emails versturen.

Doelstellingen

Algemene Doelstellingen

De cursisten moeten in staat zijn om niet alleen de basisprincipes toe te passen maar moeten ook uitbreidingsmogelijkheden kunnen gebruiken. De cursisten zullen een blijvende, coherente en grondige kennis verwerven over het gebruikte tekstverwerkingspakket. De cursisten zullen kennis verwerven van een rekenblad en dit in de praktijk kunnen toepassen.


• Eenvoudige en complexe teksten en brieven op verzorgde wijze en volgens de BIN-normen kunnen uitwerken; frequent voorkomende functies spontaan en efficiënt gebruiken; minder voorkomende functies op een adequate wijze kunnen vinden met behulp van het helpmenu.

• Tekst in enkelvoudige en samengestelde kolommen kunnen typen. • Omgaan met de tabelgenerator om snel en overzichtelijk een tabel op te bouwen. • De recordstructuur van een bestand op een efficiënte wijze aanmaken;

standaarddocumenten koppelen aan gegevensbestanden voor de opmaak van lijsten, mailings en etiketten.

• Alinea’s en overzichten automatisch nummeren. • Optimaal gebruik maken van de grafische mogelijkheden om documenten een

fraaie opmaak mee te geven. • Weten wat sjablonen zijn en één ervan zelfstandig kunnen toepassen; het nut en

de beperkingen inzien van een Wizard voor het uitvoeren van een complexe taak. • Verslagen, agendapunten, literatuurlijsten en bibliografieën overzichtelijk

uitwerken.

96


• Het rekenblad kunnen openen en sluiten. • Het beeldscherm binnen Excel opbouwen in functie van de oefening. • Gegevens invoeren en wijzigen. • Reeksen aanmaken of doorvoeren. • Het onderscheid kunnen maken tussen relatieve en absolute adressering. • De opmaak van een rekenblad kunnen verzorgen. • Windowstechnieken toepassen in Excel. • Werkbladfuncties invoeren. • Werkbladen afdrukken. • Aan de hand van een gemaakt rekenblad een grafiek kunnen maken. • De gegevens binnen de tabel kunnen sorteren en selecteren. • Een lijst aanmaken en filteren. • Gegevens van Excel overzetten naar Word en omgekeerd.


• Inhoudsopgave en index kunnen opstellen. • Het doel van de belangrijkste standaardmacro’s kennen, ze uitvoeren en

eenvoudige macro’s zelfstandig maken. • Lijsten aanmaken en filteren. • Een draaitabel aanmaken en wijzigen.

Leerinhouden

Tekstverwerking

1 Randen en arcering 1.1 Lijnen, randen en achtergrond aanbrengen in documenten 2 Opmaakprofielen 2.1 Opmaakprofielen gebruiken 2.2 Opmaakprofielen maken 3 Tekst automatisch opmaken 3.1 Automatische opmaak activeren 3.2 Automatische opmaak instellen 4 Kopjes en overzichten nummeren 4.1 Nummeren op meerdere niveaus 4.2 Nummering koppelen aan opmaakprofielen 5 Secties 5.1 Een document indelen in secties 5.2 Werken met secties in kop- en voetteksten

97


6 Kolommen 6.1 Teksten in kolommen indelen 7 Tabellen 7.2 Tabellen in documenten invoegen 7.3 De opmaak van tabellen verzorgen 8 Documenten samenvoegen en mailings maken 8.1 Verschillende documenten samenvoegen 8.2 Mailings maken 9 Enveloppen en etiketten 10 Formulieren 11 Sjablonen

Uitbreiding Inhoudsopgaven en indexen Voetnoten en eindnoten invoegen Gevorderd samenvoegen Macro’s

Rekenblad

1 Kennismaking met Excel 1.1 Excel openen en sluiten 1.2 Werkomgeving 2 Gegevens invoeren en wijzigen 3 Reeksen maken (of doorvoeren) 4 Formules en adressen 4.1 Formules opbouwen, weergeven en benoemen 4.2 Relatieve absolute adressering 5 Opmaak en getalnotatie 5.1 Met verschillende werkbladen werken 6 Werkbladfuncties 6.1 Functies invoeren en gebruiken 7 Werkbladen afdrukken

8 Grafieken

98


Uitbreiding Lijsten aanmaken Draaitabellen opmaken


Vermits de praktische vaardigheden centraal staan beschikt elke cursist bij voorkeur individueel over een pc waarop de vereiste programmatuur op een aanvaardbaar performantieniveau draait en die toegang geeft tot een printer. Het is vanzelfsprekend dat het centrum beschikt over legale versies van de te gebruiken software. De toestellen moeten zo opgesteld staan dat er naast de computer nog voldoende ruimte is voor een boek of schrift. Tevens moeten volgende ergonomische eisen vervuld zijn; het scherm moet van goede kwaliteit zijn (stabiel beeld zonder reflecties) en verstelbaar zijn, voor het toetsenbord moet er voldoende ruimte zijn voor de polsen. In de klas is een vlotte toegang voorzien tot het internet. Op het gebied van veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: Codex, Arab, Arei, Vlarem. Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t. de uitrusting en inrichting van de lokalen (bijv. moet de bekabeling veilig weggeborgen zijn), de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel. Zij schrijven voor dat duidelijke handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn, dat alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct te kunnen toepassen.


Bij dit onderdeel moet de nadruk liggen op het leren oplossen van problemen eerder dan op het aanleren van het pakket zelf. Dit betekent dat minimaal van elk probleem een analyse dient gemaakt te worden, vooraleer de concrete invoering op de computer wordt aangevat. De leraar moet uiteraard starten met de basisprincipes en –mogelijkheden van het pakket, maar gaandeweg moet de toepassingen de bovenhand krijgen. Eerst komen eenvoudige problemen aan bod, later gevolgd door meer complexe bedrijfsgerichte projecten. De verdere mogelijkheden aan het pakket worden slechts besproken wanneer de toepassing dit verantwoordt. Daar de meeste pakketten enorm veel mogelijkheden hebben, is het zeker niet de bedoeling om alles te bespreken. Beter minder maar grondig, dan veel en oppervlakkig. In de meest optimale situatie worden niet één na één de hoofdstukken van het leerplan behandeld, maar projecten of thema’s waarin die onderwerpen geïntegreerd worden. De leraar moet in elk geval over waken om zo weinig mogelijk korte betekenisloze oefeningen te maken.

99


De cursisten moeten zo vlug mogelijk werken met de helpfunctie zodat ze zelfstandig problemen leren oplossen. Uiteraard wordt hen voldoende tijd gegeven om te oefenen. Er moet terdege aandacht besteed worden aan de creativiteit van de cursisten. Zo is het uitgesloten dat de leraar steeds de opgave kant-en-klaar aflevert zodat de cursisten die slechts moeten kopiëren. Eigen inbreng i.v.m. lay-out is veel waardevoller. Zelfstandig werk moet maximaal aan bod komen.


Het leerplan legt geen specifieke softwarepakketten op; het centrum kiest zelf de software waarmee gewerkt wordt. De gebruikte softwarepakketten moeten toereikend zijn om de leerplandoelstellingen en de leerinhouden te realiseren, zij moeten voldoende actueel zijn en bij voorkeur overeenstemmen met de algemeen gangbare software. De cursisten moeten tijdens de les één of meer handleidingen of naslagwerken betreffende de aangeleerde softwarepakketten kunnen raadplegen. De vakgroep zal zich regelmatig beraden over de keuze en het gebruik van cursussen en handboeken. Het centrum dient erover te waken dat ze de belangrijke ontwikkelingen betreffende apparatuur en programmatuur volgt. Dit betekent echter geenszins dat elke nieuwe versie van software en hardware moet aangeschaft worden om up-to-date te blijven. Wel moet ze via geregelde investeringen vermijden dat informaticaonderwijs manifest achterblijft op de realiteit in het bedrijfsleven.

Praktijkopleiding

Het lokaal moet zeer ordelijk en net zijn en moet een rustige sfeer uitstralen. De cursist zal na iedere les d.m.v. productevaluatie zelf zijn fouten aanduiden. De leraar zal op passende wijze de fouten analyseren en op basis daarvan remediërende oefeningen voorzien. De cursist wordt er voortdurend op attent gemaakt zorgvuldig met papier om te gaan. Om de interesse bij de cursisten te wekken, kan men teksten kiezen uit de actualiteit of teksten die overeenstemmen met hun interesses.

Evaluatie

De leerstof kan geëvalueerd worden via zowel proces- als productevaluatie. Beide hebben dan de vorm van een praktische proef, waarbij 1 of meer werkstukken moeten afgeleverd worden. Permanente evaluatie spreidt de prestatiedruk en biedt mogelijkheden tot bijsturing indien nodig. Het is evident dat er duidelijke afspraken met de cursist dienen gemaakt te worden met betrekking tot de vorm en het tijdsip van de preoven. Hierbij is het

100


examenreglement van het centrum een belangrijk instrument in de openheid naar de cursisten toe. Om de zelfevaluatie van de volwassenen te vergroten is het belangrijk dat de cursist weet op welke aspecten van de opdrachten de nadruk ligt. Vermits vooral vaardigheden getest worden, moeten bij voorkeur de kennishouden beschikbaar gesteld worden (bijv. met gebruik van de cursus of de handleiding). Elke opgave moet communicatief eenduidig zijn (slechts voor één interpretatie vatbaar, goed afgebakend en met zo weinig mogelijk kettingopdrachten). Indien de cursist bij een complexe oefening plots niet verder kan, moet de leraar hulp bieden. Het spreekt vanzelf dat de cursisten op toetsen en examens enkel te maken krijgen met opgaven waaraan ze zich min of meer verwachten. De probleemstellingen moeten betrekking hebben op de kennis en vaardigheden die voor de leerstofvooruitgang onmisbaar zijn, die voor het opleidingsprofiel normaal functioneel zijn en die een normale instroomgroep haalbaar is. De analyse van de antwoorden geven aanleiding tot bijsturingen en tot leeradviezen. De geëvalueerde werkstukken zijn ter inzage van de cursisten. Knelpunten worden klassikaal besproken.

Bibliografie

Gemeenschapsonderwijs, Pedagogische Begeleidingsdienst, het BIN-boekje, Nevelland, Brussel 2000 WerkWijzer met MS-Word 2000 deel 1 beginners, deel 2 gevorderd gebruiken deel 3 professioneel gebruik, Devriendt, De Geyter-Diependaele, WWW-soft – 2000-2001 Word 2000 – Erik Cuypers en Eddy Van den Broeck – Standaard uitgeverij - 2000 Excel 2000 beginners en gevorderden, Roger Frans, Campinia Media - 1999 Wegwijs in MS-Excel versie 2000 deel 1 en deel 2; Tien De Geyter-Diependaele en Eddy De Maerschalck, WWW-soft - 2000 Excel 2000 deel 1 en deel 2 Instruct - 1999 Step by Step Microsoft Excel 2000, Academic Service - 2000 Website van de Academie van Bureauwetenschappen en het driemaandelijkse tijdschrift Vaardige Vingers www.leren.nl www.digischrift.nl www.abw.be www.getpooler.com

101


SOCIALE WETGEVING

Visie op het vak

In het domein van de sociale wetgeving kunnen wij twee grote delen onderscheiden. Het arbeidsrecht is een geheel van rechtsregels die tot doel hebben de verhouding tussen de werknemers en de werkgevers te regelen. Het sociaal zekerheidsrecht omvat alle maatregelen waardoor aan de werknemers de mogelijkheid wordt geboden om in alle omstandigheden in hun levensonderhoud te voorzien. Het is duidelijk dat de sociale wetgeving van groot belang is in het leven van elke werknemer en werkgever. Gelet op de uitgebreide reglementering en de permanente evolutie van deze materie dienen de leerstofitems de cursisten vooral een praktijkgericht inzicht bij te brengen inzake de essentie van onze sociale wetgeving. De lessen zijn zo opgevat dat na een theoretische beschouwing de cursisten een tekst moeten lezen. Deze tekst handelt in de meeste gevallen over praktijkgevallen. Op deze manier kan er een discussie op gang gebracht worden die op haar beurt moet bijbrengen tot nieuwe inzichten. Het is de bedoeling dat de cursisten zoveel mogelijk aan de beurt komen om zelf tot bepaalde inzichten te komen.

Doelstellingen


- Een praktijkgericht inzicht bijbrengen inzake de essentie van de sociale wetgeving.

- Een duurzame sociaal -juridische kennis bijbrengen m.b.t. het vakgebied.

- De zin voor solidariteit en sociale rechtvaardigheid benadrukken. Leerplandoelstellingen

- Cognitieve doelstellingen: Het is uitermate belangrijk dat het niet alleen om geheugenkennis gaat, maar dat de cursist redeneert en verbanden legt. Theoretische kennis aanbrengen via cases zal de cursist in staat stellen om een aantal praktische toepassingen ook effectief te begrijpen en ze in de praktijk te kunnen aanwenden. Het gedeelte ‘sociale zekerheid’ is gelet op het beperkt lesurenpakket te uitgebreid om hier diep op in te gaan. Het zal dan ook wezenlijk zijn om naargelang de interesse en de tijd die nog beschikbaar is een overzicht te geven van de belangrijkste begrippen en een aantal (op dat moment) ‘topics’ te bespreken.

102


- Affectieve doelstellingen: De volgende attitudes, die afgestemd zijn op de noodzakelijke beroepshoudingen, vertonen enlof ontwikkelen:

-accuratesse; -beslissingsvermogen en contactbereidheid; -doorzettingsvermogen en zelfstandigheid; -zin voor initiatief; -zin voor samenwerking.

De cursisten kunnen tevens:

-problemen definiëren; -adequate technische hulpmiddelen kiezen; -informatie verwerven en ordenen; -informatie kritisch verwerken en integreren; -gegevens verklaren; -de functionele samenhang aantonen; -besluiten trekken en formuleren; -fouten opsporen. - Psychomotorische doelstellingen: De cursisten moeten de overeenstemmende informatiebronnen kunnen raadplegen.

Leerinhouden

I. Inleiding. 1.1 Domein van de sociale wetgeving 1.2 Ontstaan en evolutie sociaal recht

2. Instellingen voor sociaal overleg. 2.1 Vakorganisaties voor werkgevers en werknemers

2.1.1 Begrip 2.1.2 Professionele en interprofessionele vakorganisaties

2.2 Diverse sociale overlegorganen 2.2.1 Nationale arbeidsraad (NAR) 2.2.2 Paritair comité (PC) 2.2.3 Ondernemingsraad 2.2.4 Syndicale afvaardiging 2.2 5 Comité voor veiligheid, gezondheid en verfraaiing van de werkplaatsen

(CPB) 2.3 Collectieve arbeidsovereenkomsten

103


3. De arbeidsovereenkomsten.

3.1 Inleiding. 3.1.1 Definitie arbeidsovereenkomst 3.1.2 Soorten arbeidsovereenkomsten naargelang de aard van het werk 3.1.3 Ontstaan en duur van de arbeidsovereenkomst

3.2 Rechten en plichten van werkgever en werknemer in hoofde van hun arbeidsovereenkomst 3.3 Het proefbeding.

3.3.1 Sluiten van een proefbeding 3.3.2 Duur en beëindiging voor bedienden en arbeiders

3.4 Schorsing van de arbeidsovereenkomst. 3.4.1 Begrip 3.4.2 Oorzaken van schorsing

3 5 Einde van de arbeidsovereenkomst 3.5.1 Algemene wijze van beëindiging 3.5.2 Einde van de arbeidsovereenkomst voor arbeiders

3.5.3 Einde van de arbeidsovereenkomst voor bedienden 3.5.4 Concurrentiebeding voor arbeiders en bedienden

3.6 Bijzondere vormen van arbeidsovereenkomsten 3.6.1 Uitzend- en interimarbeid 3.6.2 Tewerkstelling van studenten 3.6.3 Handelsvertegenwoordigers 3.6.4 Deeltijdse arbeid 3.6.5 Dienstbodencontract

4. De arbeidsreglementering

4.1 Het arbeidsreglement 4.2 Het recht van bezoldiging en de bescherming van het loon 4.3 De arbeidswet: arbeidsduur, zondagsrust, vrouwenarbeid 4.4 De betaalde feestdagen 4.5 Betaald educatief verlof 4.6 Sluiting van de onderneming

5. De sociale zekerheid 5.1 Doel en kenmerken van de sociale zekerheid 5.2 De Rijksdienst voor Sociale Zekerheid 5.3 Arbeidsvoorziening en werkloosheid 5.4 De gezinsvergoedingen 5.5 De ziekte- en invaliditeitsvergoedingen 5.6 Het rust- en overlevingspensioen

104


5.7 De jaarlijkse vakantie 5.8 Beroepsziekten 5.9 Het bestaansminimum

6. Wet op de arbeidsongevallen

6.1 Het begrip arbeidsongeval + de werking 7. De zelfstandigen: het sociaal statuut. 8. De arbeidsrechtbank en -hof.

Methodologie

Dit leerplan geldt voor een lestijdenpakket van 40 weken op schooljaarbasis. De hoofdprincipes van ons sociaal recht -bescherming, zekerheid, solidariteit en overleg- vormen de basis van dit leerplan. Via heldere begripsbepalingen, concrete situatiebeschrijvingen en schematiseringen van structuren en organen worden cursisten vertrouwd gemaakt met de essentiële aspecten van de "sociale wetgeving". Hoewel de cursisten een eerder technische materie moeten verwerken, kan dit leervak op een boeiende wijze worden ingevuld. Interesse, nieuwsgierigheid en motivering van de cursisten worden best opgediept via een praktijkgerichte benadering. Het eentonig doceren moet zeker vermeden worden. Gezien de evolutie in het vakdomein (veelvuldige wijzigingen) moeten de cursisten vertrouwd gemaakt worden met de zelfwerkzaamheid en het actualiseringsprincipe. Het opzoeken en verzamelen van gegevens behoren tot het handelingsrepertoire van de cursisten. De leerkracht maakt gebruik van een handboek en/of eigen cursus. Het gebruik van didactische media (video, overheadprojector) versterkt de impact op de lessen. Transparanten kunnen aangemaakt worden voor de schematische voorstellingen van structuren en sociale verzekeringsmechanismen.

Evaluatie

Bij de evaluatie moet er aandacht zijn voor: - de opgedane kennis - inzicht - toepassingsbekwaamheid - vaardigheden - attitudes - waardebesef De cursisten moeten leren inzichtelijk te werken. Dit vormt het uitgangspunt van de evaluatie. Daarom wordt regelmatig feedback gegeven om te zien of voorgaande punten wel werden begrepen en om verbanden te leggen. Hierbij is zowel de vlotheid waarmee hij/zij zich schriftelijk of mondeling uitdrukt, alsook de correctheid en de volledigheid van het antwoord een belangrijk evaluatiecriterium.

105


Vaak wordt vertrokken van een of meerdere casussen uit de actualiteit waarop de theorie dient te worden toegepast.

Bibliografie

Bibliografie Boeken:

D'Hertefelt, F., e.a., Praktisch Sociaal Recht, Antwerpen, Standaard-MIM, 2001.

Neuckens, P., Sociale Wetgeving, Oostmalle, De Sikkel, 2000.

Sociaal commentaarboekje, Diegem, Ced Samson.

Van Eeckhoutte, W., Beginselen van het Sociaal Recht, Deurne, Novum, 2000.

Tijdschriften:

Artikels uit vacature en job@

Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en leefmilieu

Tijdschriften van vakverenigingen, mutualiteiten, middenstand en interimkantoren.

Video's:

De arbeidsongevallen. Verzekeren door zekerheid

Centrum voor Informatie in Assuranties (02/547.56.11)

Nuttige websites:


106


EXPORTLEER

Beginsituatie

Er is geen voorafgaandelijke kennis vereist. Wel is vereist dat de cursisten voldoende logisch kunnen redeneren en verbanden kunnen leggen. Een goede beheersing van het Nederlands, zowel schriftelijk als mondeling is vereist. De meeste cursisten kunnen een vage omschrijving geven van het begrip export en denken hierbij aan handel met het buitenland.

Doelstellingen


De cursist zal de plaats van de internationale handel in de samenleving willen begrijpen. De cursus vertrekt van de internationale handel in het algemeen, de oorzaken, voordelen en risico’s ervan worden aangegeven. Alzo zal de cursist de interactie begrijpen tussen de verschillende factoren, ondermeer op economisch, politiek, financieel en juridisch vlak, en dit alles vanuit internationale context. De cursist zal de noodzaak ervan inzien en tot de ontdekking komen dat hij er dagelijks bij betrokken is, dit zowel op persoonlijk als op beroepsgebied.


- Cognitieve doelstellingen: Van de cursist wordt een quasi uitsluitende theoretische kennis verwacht. Daarbij is het evenwel van belang dat het niet alleen om geheugenkennis gaat, maar dat de cursist redeneert en verbanden legt. De cursist zal een aantal praktische toepassingen ook effectief begrijpen en ze in de praktijk kunnen aanwenden. - Affectieve doelstellingen: De cursist voldoende leergierigheid opbrengen om de aangebrachte kennis toe te passen, zich verder erin te verdiepen en voor welbepaalde gevallen een oplossing te vinden.

107


Leerinhouden

I INTERNATIONALE HANDEL – ALGEMEEN

1. Omschrijving en situering 2. Oorzaken buitenlandse handel 3. Voordelen buitenlandse handel 4. Overschotten en tekorten op de handelsbalans 5. De rol van het geld in de internationale handel 6. Hoe wordt de handel met het buitenland gestimuleerd? 7. Handelsbarrières 8. Internationale samenwerking 9. Hoe kunnen handelsoorlogen vermeden worden?

II DE INTERNATIONALE KOOPOVEREENKOMST

10. Het Weens Koopverdrag 11. Incoterms

III TUSSENPERSONEN IN DE INTERNATIONALE HANDEL

12. Directe export – indirecte export 13. Tussenpersonen bij het afsluiten van handelsverrichtingen –

Tussenpersonen bij expeditie en vervoer

IV DOCUMENTEN IN DE INTERNATIONALE HANDEL

14. De vervoerdocumenten 15. Invoer- en uitvoervergunning 16. Oorsprongsdocumenten 17. Gewichtscertificaat 18. Gezondheidscertificaat en fytosanitair certificaat

V DOUANE

19. Taak van de douane 20. Soorten belastingen m.b.t. de buitenlandse handel 21. Accijnzen 22. Communautaire goederen en niet communautaire goederen 23. De douaneaangifte bij extra communautaire handel

VI DE TRANSPORTVERZEKERING

24. Het verzekeringscontract 25. De goederenverzekering 26. De aansprakelijkheidsverzekering 27. De casco-verzekering

108


VII BETALINGSMIDDELEN EN –TECHNIEKEN IN DE INTERNATIONALE HANDEL

28. Betalingsmiddelen

- Transfers en overschrijvingen van en naar het buitenland - Betaling per cheque - Betaling per wisselbrief

29. Betalingstechnieken

- Het documentair krediet VIII RISICO’S VERBONDEN AAN DE INTERNATIONALE HANDEL

30. Risico van niet betaling 31. Politieke risico’s 32. Transportrisico’s 33. Administratief risico 34. Economisch risico 35. Juridisch risico 36. Wisselkoersrisico

IX FINANCIERING VAN DE INTERNATIONALE HANDEL

37. Kaskrediet 38. Voorschotten op vaste termijn of straight loans 39. Discontokrediet 40. Acceptkrediet

X INTERNATIONALE HANDELSPROMOTIE


Het is noodzakelijk dat de leerstof zo efficiënt mogelijk wordt overgebracht, zo kunnen de cursisten deze zinvol onthouden, reproduceren en uitvoeren. Daarom wordt de leerstof afgebakend in omlijnde leereenheden, waartussen verbanden worden gelegd. Veelal wordt uitgegaan van voorbeelden uit de praktijk of actualiteit, zodat de cursist zich een concreter beeld kan vormen. Ook zullen op geregelde tijdstippen gastsprekers uitgenodigd worden.

Evaluatie


109


Bibliografie

TEMMERMAN Walter en WALTERS Beatrijs, Buitenlandse Handel. Van verkoop tot betaling en financiering, Standaard Uitgeverij, Antwerpen, vierde herwerkte uitgave, 1999 EPPING Randy Charles, De Wereldeconomie. Een gids voor iedereen, Standaard Uitgeverij, Antwerpen, 1992 CORLUY W., Financiering en risicobeheer in de internationale handel, MIM Deurne, 1995 De Ondernemer, Praktisch Jaarboek voor de bedrijfsleider, Kluwer Rechtswetenschappen, Antwerpen, 1998 Belgische Dienst voor Buitenlandse Handel, Berichten over de buitenlandse handel, Brussel, diverse nummers BIJVOORBEELD, Modellen voor het bedrijfsleven, Kluwer Rechtswetenschappen, Antwerpen

Nuttige websites


110


ZAKELIJKE COMMUNICATIE NEDERLANDS

Beginsituatie

De kandidaat-cursist is geslaagd voor het eerste jaar meertalig secretariaat.

Doelstellingen


Op het einde van de opleiding beheersen de cursisten het zakelijk Nederlands zowel schriftelijk/receptief als mondeling/productief zeer vlot. De afgestudeerde kan zich efficiënt uitdrukken in het Nederlands. Hij/zij kan foutloos een zakelijke brief, e-mail, fax, rapport, verslag of agenda opstellen. Leerplandoelstellingen


• presentaties en voordrachten volgen over uiteenlopende onderwerpen van zakelijke aard

• technieken toepassen om actief luisterend te kunnen optreden • relevante informatie halen uit gesproken zakelijke teksten en voordrachten • fouten detecteren in de gesproken taal

Leesvaardigheid:

• authentieke zakelijke teksten lezen en begrijpen • een tekst analyseren en er de essentie uithalen • de structuur en de kenmerken van de belangrijkste soorten zakelijke brieven

herkennen • gericht lezen

Spreekvaardigheid:

• discussiëren over zakelijke onderwerpen • het jargon van de mondelinge zakelijke communicatie toepassen in de

werkssfeer • een tekst resumeren om die vervolgens op een efficiënte wijze over te

brengen naar een groep Schrijfvaardigheid:

• zakelijke argumentatieve brieven opstellen • een verslag schrijven • een zakelijke tekst analyseren en synthetiseren

111




Leerinhouden

Luistervaardigheid:

• de voordracht

Leesvaardigheid:

• de verschillende soorten zakelijke brieven zoals:

- klachtenbrief - verzending van goederen - betaling en betaaldocumenten

Spreekvaardigheid:

• de discussie • de presentatie

Schrijfvaardigheid:

• schriftelijke communicatievormen (brief, fax, e-mail) • formulering en opmaak

- klachtenbrieven - verzending van goederen - betaling en betaaldocumenten

• het verslag • de synthese


Didactische werkvormen: doceren, noteren, samenvatten, lezen, analyseren en evalueren, vraag-antwoord, groepswerk. Media: handboek, oefenboek, slides, voorbeelden uit de praktijk, videomateriaal, werkbladen.

112


Evaluatie

De cursisten worden één keer per jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd door middel van een examen. Tijdens het schooljaar wordt er in de lessen ruimte voorzien om de cursisten te evalueren. Deze evaluatie gebeurt zowel mondeling als schriftelijk aan de hand van korte opdrachten tijdens de lessen. Inleiding Evaluatie is het vaststellen van de mate waarin de beoogde doelstellingen werden bereikt. Ze moet dus gerelateerd worden aan de doelstellingen die voor elk jaar zijn geformuleerd. Cursisten worden niet alleen tijdens examens geëvalueerd, maar ook tijdens het schooljaar worden ze door de leerkracht gevolgd. Evaluatie van cursisten: examens Examens evalueren de mate waarin de cursisten op het einde van een bepaalde opleidingsperiode zich het ingeoefende taalmateriaal eigen hebben gemaakt. Het bereikte niveau of de geziene leerstof wordt op het einde van elk jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd rekening houdende met de vooropgezette doelstellingen in het leerplan. Criteria waaraan de examens moeten voldoen a. voorspelbaarheid De cursisten weten wat ze moeten kennen en kunnen, hoe ze zullen worden geëvalueerd. b. duidelijkheid De opgaven moeten ondubbelzinnig en doelgericht zijn geformuleerd. c. efficiëntie De examens moeten het gewenste resultaat kunnen opleveren. d. validiteit Examens moeten nagaan in welke mate de doelstellingen van het leerproces werden bereikt m.a.w de evaluatie moet aan haar doel beantwoorden en toetst daarom alle vaardigheden die in het leerplan beschreven zijn. Het is absoluut noodzakelijk de vier vaardigheden te testen, zodat de nadruk niet uitsluitend op cognitie komt te liggen. e. objectief De evaluatie is objectief als alle cursisten gelijke kansen krijgen, en hun antwoorden op een geobjectiveerde manier geëvalueerd worden. Het is dus van essentieel belang dat alle cursisten tijdens de evaluatie over dezelfde hulpmiddelen kunnen beschikken. f. betrouwbaar De evaluatie is betrouwbaar wanneer ze stabiele resultaten oplevert, die het taalbeheersingsniveau van de cursisten precies weergeven. Je moet dus voorkomen dat de evaluatieresultaten mee afhangen van toevallige maar storende factoren zoals stress wegens vermoeidheid of tijdsdruk, die de prestaties van de cursisten nadelig

113


zullen beïnvloeden. Het is daarom nuttig om de wijze van evaluatie aan de cursisten vooraf toe te lichten en de examenopdrachten niet nodeloos lang te maken. Tijdens het leerproces ligt de nadruk op het verwerven van de vier vaardigheden. Bij de evaluatie ligt de klemtoon evenwel op luister-, lees-, en schrijfvaardigheid. De volgende verdeelsleutels worden toegepast:

- schrijven 60% - luisteren 15% - lezen 15% - spreken 10%

Het toetsen van receptieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Luistervaardigheid - Men werkt zoveel mogelijk met authentieke teksten. De moeilijkheidsgraad van de examens kan bepaald worden door de uit te voeren opdracht eerder dan door het niveau van de authentieke tekst. - De duur van een luistertekst dient beperkt te zijn. - De opdracht wordt voor het luisteren gegeven: de cursisten weten duidelijk "hoe" ze moeten luisteren. - Een luistertest doet slechts in beperkte mate een beroep op schrijfvaardigheid en dit om te vermijden dat de leerkracht eerder schrijfvaardigheid quoteert dan de bedoelde luistervaardigheid. De cursist kan trouwens best begrepen hebben waarover de luistertest gaat, maar niet in staat zijn om het op te schrijven. Ook hier geldt dat evaluatie moet gebeuren d.m.v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Leesvaardigheid Ook hier moeten de cursisten vooraf een concreet beeld hebben van hun opdracht. - de structurele opbouw van een tekst herkennen - teksten vergelijken en klasseren volgens hun functie - de hoofdgedachte uit een tekst kunnen vatten - meerkeuzevragen beantwoorden. Opmerking: - Zowel bij het toetsen van luistervaardigheid als van leesvaardigheid is het raadzaam een tijdslimiet op te leggen, om te vermijden dat cursisten stil blijven staan bij onbekende elementen, leesvaardigheid wordt niet getoetst d.m.v. luidop lezen. Dit is een productieve vaardigheid.

114


Het toetsen van productieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Spreekvaardigheid Bij de evaluatie van de spreekvaardigheid houdt de leerkracht niet alleen rekening met de formele criteria, zoals woordenschat, gebruik van juiste grammaticale structuren, enz., maar ook met de functionele criteria (b.v. was de communicatie adequaat, beantwoordt de uitgevoerde "taak" aan de opdracht, gebruikt de spreker het juiste gespreksregister, is de uitspraak en de intonatie correct?) Schrijfvaardigheid Einddoel hier is vanzelfsprekend het functioneel, creatief schrijven. Bij de evaluatie hiervan gelden de volgende criteria: - Komt de boodschap over? - Beantwoordt de taak aan de gegeven opdracht? - Spelling, grammaticale correctheid - De gestructureerde opbouw en samenhang - De risicofactor: hebben de cursisten een verantwoord risico genomen om b.v. hun woordgebruik te variëren, hun ideeën te nuanceren, enz. Besluit Algemeen kan men stellen dat ook de evaluatie moet ontschoold worden. Evaluatie moet gebeuren d.m. v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Cursisten kunnen worden gemotiveerd wanneer: - ze een concreet idee van de opdracht hebben; - hun fouten achteraf constructief worden behandeld; - ze veel reeds bekende dingen kunnen gebruiken; - er afwisseling in het materiaal is; - ze verantwoordelijkheid krijgen.

115


Bibliografie

BOELS, W., e.a., Het BIN-boekje, Pedagogische begeleidingsdienst van het Gemeenschapsonderwijs, Brussel, 2000

CLAES, R. en POOT J., Efficiënte communicatie per telefoon, Pelckmans, Antwerpen, 1999


DE ROOIJ, J. , Algemene Nederlandse Spraakkunst, Martinus Nijhoff/Wolters Plantijn, Groningen, Deurne, 1997

GEERTS, G. en HEESTERMANS, H. ,Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse taal, Van Dale Lexicografie, Utrecht/Antwerpen, 1999

GOMMERS, J. en CARLIER, Praktijkboek voor zelfstandigen en K.M.O. Commercieel Beleid, Instituut voor economische promotie, Brussel, 1990


VEREECKE, G., Hoe schrijft u een doeltreffende sollicitatiebrief?, Léonard en Partners N.V., 1999

VEREECKE, G., Hoe schrijft u een doeltreffend curriculum vitae?, Léonard en Partners N.V., 1999

VERHEYEN, J., Doeltreffend schrijven voor bedrijven, Standaard uitgeverij, 1998

Nuttige websites

www.bin.be www.moveup.be www.vandale.be www.onzetaal.ne www.taalunie.be www.taaluniversum.org taaltelefoon.vlaanderen.be

116


BEDRIJFSORGANISATIE EN PRAKTIJK

Beginsituatie

Er is geen voorkennis vereist van de cursisten.

Doelstellingen


De cursus bestaat uit twee aspecten: enerzijds wordt van de cursisten verwacht dat zij een beter inzicht in de organisatie van een bedrijf verwerven en anderzijds de opgedane theoretische kennis ook effectief kunnen toepassen. Dit laatste aspect zal de rode draad zijn doorheen de cursus.


Tegen het einde van de opleiding Meertalig secretariaat moeten de cursisten: - Cognitieve doelstellingen De theoretische aspecten:

• Het verschil uitleggen tussen economie en arbeidsproductiviteit. • Het onderscheid maken tussen bedrijven en gezinnen. • De factoren opsommen die de arbeidsproductiviteit beïnvloeden. • De verschillende organisatievormen opsommen. • Een eenmanszaak definiëren. • Het begrip vennootschap omschrijven. • De soorten handelsvennootschappen weergeven. • Het verschil tussen interne en externe organisatie uitleggen. • De taken van marketing opsommen. • De 5p’s van marketingmix opnoemen. • Het begrip kapitaal situeren. • Het verschil tussen de actief- en passiefzijde op een balans aantonen. • De kapitaalstructuur weergeven. • Actieve en passieve kapitaalstructuur omzetten in een gerubriceerde balans. • De verschillende kosten van een bedrijf uitleggen (directe en indirecte, vaste

of variabele kosten) • Een factuur boeken.

De praktijkgerichte aspecten Deze aspecten zullen aangeleerd en getoetst worden in een simulatiekamer.

• Communicatie De vraag dringt zich op, op welke wijze cursisten erin zullen slagen om op diverse wijze bestaande gegevens naar iemand anders te communiceren. De opdracht is hier om vakoverschrijdend te werken.

117


Te weten: de cursist moet in staat zijn, om de opgedane kennis uit andere leervakken toe te passen.

• Organiseren van bijeenkomsten De cursist moet in staat zijn om de diverse aspecten met betrekking tot vergaderingen (bijeenkomsten) te organiseren.

• Zakenreizen Zakenreizen worden met zeer verschillende doeleinden ondernomen, het is de taak van de cursist om dit in goede banen te leiden. Zij/hij moet in staat zijn om het hele gebeuren op de meest efficiënte manier te laten verlopen.

• Public Relations De cursist moet zowel intern als extern het visitekaartje van de onderneming zijn. De tools/vaardigheden hiertoe worden in de cursus aangereikt.

Het toetsen van deze diverse aspecten laat toe om vakoverschrijdend bepaalde andere doelstellingen te verwezenlijken; bijvoorbeeld stressmanagement en –bestendigheid. - Affectieve doelstellingen

• De cursisten een idee geven waar het in een bedrijf allemaal om draait. • Een opdracht begrijpend lezen, analyseren, de hoofd- en bijzaken herkennen

en er een mondelinge of schriftelijke verwoording van geven. • De logica (het achterliggende economische denken) achter de verschillende

bedrijfsbeslissingen naar voren brengen. • Werken met orde en zorg, spontaan aandacht hebben voor nauwkeurigheid. • Kunnen samenwerken om een probleem op te lossen. • Aan de cursist de kans geven om zijn denkresultaten aan de praktijk te

toetsen en om de eis naar nauwkeurigheid aan den lijve te ondervinden.

Leerinhouden

1 Inleiding 1.1 Economie – arbeidsproductiviteit 1.2 Onderneming - bedrijf 2 Algemene organisatie 2.1 Van eenmanszaak tot onderneming met specialisten 2.2 Organisatiestructuur 2.3 Organisatieprocedure 2.4 Organisatievormen 3 De handelsvennootschappen 3.1 De eenmanszaak 3.2 Coöperatieve vennootschap 3.3 Besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid 3.4 Eenpersoonsvennootschap met beperkte aansprakelijkheid 3.5 Naamloze vennootschap

118


4 Interne en externe organisatie 4.1 Het verschil tussen interne en externe organisatie 4.2 Vestigingsplaats 4.3 De economische en niet-economische vestigingsmotieven 5 Marketing 5.1 Inleiding 5.2 Taken van de marketing 5.3 Marktonderzoek 5.4 Marketingmix 6 Financiële gerichtheid van de onderneming 6.1 Begripsmatige situeringen: kapitaal, actief en passief 6.2 De kapitaalstructuren 6.3 Kosten en kostprijs 6.4 Boekingschema factuur 7. Communicatietechnieken 7.1 Geschreven tekst 7.2 E-mail 7.3 Overheadprojector 7.4 Multimediaprojector 8. Organiseren van bijeenkomsten 8.1 Seminarie 8.2 Vergadering 8.3 Events (verzekering, locatie; budget,…) 9. Zakenreizen 9.1 Transportmogelijkheden 9.2 Documenten (visum, paspoort,…) 9.3 Verzekeringen 9.4 Betaalmogelijkheden 10. Public Relations 10.1 Intern (bijscholing, rondleiding, personeelsfeest, personeelstijdschrift…) 10.2 Extern (reclame, opendeurdagen, mailings,…)

119



Het leerplan geldt voor een lessenpakket van 40 weken op schooljaarbasis. Via het leervak bedrijfsorganisatie worden de cursisten vertrouwd gemaakt met de organisatorische aspecten bij de onderneming en het bedrijf. De leerplandoelstellingen duiden aan in hoever de leerkracht in de leerstof dient door te dringen, rekening houdend met het niveau en de belangstelling van de cursisten. De lessen mogen geen saaie opsomming worden van begripsbepalingen en theorieën. Integendeel, deze cursus moet de mogelijkheid bieden aan de cursisten om opgedane kennis en vaardigheden om te zetten in de praktijk. Een aantal bijkomende theoretische inzichten zullen hierbij van pas komen doch zij vertegenwoordigen een absolute minderheid. De praktijk zal getoetst worden in een simulatiekamer waarbij de cursisten diverse opdrachten tot een goed einde zullen moeten brengen. Er zal zowel individueel als in groepsverband moeten worden gewerkt. Aanknopend kan verwezen worden naar de eigen schoolorganisatie of naar recente vakliteratuur. Bedrijfsorganisatie onderwijzen als ‘een boeiend verhaal’ impliceert de cursisten aan het denken te zetten over het ‘waarom’ van organisaties en hun intern en extern functioneren. Hierbij moet extra aandacht geschonken worden aan het toenemend belang van de dienstensector. Een systematische aanknoping met de actualiteit en de realiteit levert een waardevolle bijdrage tot het verlevendigen van de leerstof.

Evaluatie

Bij de evaluatie moet er aandacht zijn voor: - de opgedane kennis - inzicht - toepassingsbekwaamheid - vaardigheden - attitudes - waardebesef Een permanente evaluatie met betrekking tot de praktijkgerichte aspecten zal bestaan uit het volbrengen van opdrachten (in de simulatiekamer). Met betrekking tot de theoretische aspecten zal op het einde van het schooljaar een schriftelijk of mondeling examen worden afgelegd. Hierbij is zowel de vlotheid waarmee hij/zij zich schriftelijk of mondeling uitdrukt, alsook de correctheid en de volledigheid van het antwoord een belangrijk evaluatiecriterium.

120


Bibliografie

Boeken:

Houthoofd, N., Bedrijfsmanagement en bedrijfsorganisatie Bonheiden, Den Arend, 1996.

Landuyt, R., e.a., Modern Management Bonheiden, Den Arend, 1995.

Alblas, G., Doelmatig organiseren Groningen, Wolters-Noordhoff, 1990.

Cockaert, L., e.a., De bedrijfsleiding Bonheiden, Den Arend, 1992.

Van der Weijden, J., Inleiding organisatiekunde Groningen, Wolters-Noordhoff, 1990.

De Lembre, E., e.a., Inleiding tot het boekhouden; Belgisch boekhoudrecht

Deurne, Wolters-Plantijn.

Houthoofd, N., Wegwijs in het dubbel boekhouden (dossier 9) Bonheiden, Den Arend, 1997.

Landuyt, R., Algemeen Boekhouden - Theorie en praktijk (reeks) Bonheiden, Den Arend.

Van Herck, G., e.a., Algemeen Boekhouden Leuven, Acco, 1993.

Van der Elst, R., e.a., Algemeen Boekhouden Antwerpen, Standaard-MIM. Tijdschriften:

Didacta Brussel, EHSAL.

Economische didactiek Antwerpen, IDEA/UFSIA.

Info economie onderwijs Gent, RUG.

121



122



Beginsituatie

De cursisten zijn geslaagd voor het tweede jaar van de opleiding meertalig secretariaat en kunnen zich vlot uitdrukken in het Engels in een zakelijke context. Ze kunnen zakelijke documenten opstellen en verwerken.

Doelstellingen


De cursist kan deelnemen aan een gesprek met “native speakers”. Hij/zij kan vlot, nauwkeurig en doelbewust spreken over algemene of beroepsaangelegenheden. Hij/zij hanteert vlot en doelmatig sociaal taalgebruik zoals gevoelens uiten en toespelingen maken. De cursist begrijpt vaste uitdrukkingen en informeel taalgebruik en schat veranderingen in het taalregister goed in. Hij/zij verwoordt ideeën en opvattingen op overtuigende wijze en kan erop reageren. De cursist kan mondeling relatief moeilijke teksten samenvatten. Hij/zij kan eveneens een uitgebreide uiteenzetting volgen en geven.



• een dialoog, uiteenzetting, mededeling of opdracht volgen over uiteenlopende onderwerpen van zakelijke aard

• authentieke opnames van radio en TV begrijpen • “native speakers” begrijpen • idiomatische taal begrijpen

Leesvaardigheid:

• authentieke teksten analyseren en samenvatten • door associaties teksten van een meer gespecialiseerde aard lezen en

begrijpen Spreekvaardigheid:

• een gesprek voeren over zakelijke onderwerpen • een korte uiteenzetting geven • de inhoud van gelezen of beluisterde teksten vlot weergeven • een eigen mening formuleren

123


Schrijfvaardigheid:

• formele en informele zakelijke brieven opstellen • een verslag neerschrijven van een zakelijke tekst of een uiteenzetting • notuleren tijdens een vergadering


De basisdoelstellingen worden naargelang het niveau van de cursisten aangepast, de grammaticale structuren worden meer uitgediept, de woordenschat wordt uitgebreider, de beluisterde teksten worden langer en complexer en hebben een rijkere inhoud.

Leerinhouden

Grammatica :

De grammatica wordt geïntegreerd in de vaardigheden. Volgende onderwerpen zullen zeker aan bod komen: - conditional sentences (third) - relative clauses - verbs: infinitives, -ing forms - determiners - prepositions Luistervaardigheid:

• telefoongesprekken • de vergadering • het seminarie • de conferentie

Leesvaardigheid:

• informatieve zakelijke teksten (recente krantenartikels/tijdschriftartikels etc.)

Spreekvaardigheid:

• discussie • formele en informele vergadering • basistechnieken voor zakelijke conversaties

124


Schrijfvaardigheid:

• de zakelijke tekst • het verslag • notuleren op een vergadering • e-mail, faxberichten, memo, sollicitatiebrief



Evaluatie

De cursisten worden één keer per jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd d.m.v. een examen, in het laatste jaar is er ook een mondeling examen voorzien. Tijdens het schooljaar wordt er in de lessen ruimte voorzien om de cursisten te evalueren. Zij krijgen de tijd om veel zaken voor te bereiden tijdens het jaar. De evaluatie tijdens het schooljaar gebeurt zowel mondeling als schriftelijk. (korte opdrachten tijdens de lessen) Inleiding Evaluatie is het vaststellen van de mate waarin de beoogde doelstellingen werden bereikt. Ze moet dus gerelateerd worden aan de doelstellingen die voor elk jaar zijn geformuleerd. Cursisten worden niet alleen tijdens examens geëvalueerd, maar ook tijdens het schooljaar door de leerkracht gevolgd. Evaluatie van cursisten: examens Examens evalueren de mate waarin de cursisten op het einde van een bepaalde opleidingsperiode zich het ingeoefende taalmateriaal eigen hebben gemaakt. Het bereikte niveau of de geziene leerstof wordt op het einde van elk jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd rekening houdende met de vooropgezette doelstellingen in het leerplan. Criteria waaraan de examens moeten voldoen a. voorspelbaarheid De cursisten weten wat ze moeten kennen en kunnen, hoe ze zullen worden geëvalueerd.

125


b. duidelijkheid De opgaven moeten ondubbelzinnig en doelgericht zijn geformuleerd. c. efficiëntie De examens moeten het gewenste resultaat kunnen opleveren. d. validiteit Examens moeten nagaan in welke mate de doelstellingen van het leerproces werden bereikt m.a. w.de evaluatie moet aan haar doel beantwoorden en toetst daarom alle vaardigheden die in het leerplan beschreven zijn. Het is absoluut noodzakelijk de vier vaardigheden te testen, zodat de nadruk niet uitsluitend op cognitie komt te liggen. e. objectief De evaluatie is objectief als alle cursisten gelijke kansen krijgen, en hun antwoorden op een geobjectiveerde manier geëvalueerd worden. Het is dus van essentieel belang dat alle cursisten tijdens de evaluatie over dezelfde hulpmiddelen kunnen beschikken. f. betrouwbaar De evaluatie is betrouwbaar wanneer ze stabiele resultaten oplevert, die het taalbeheersingsniveau van de cursisten precies weergeven. Je moet dus voorkomen dat de evaluatieresultaten mee afhangen van toevallige maar storende factoren zoals stress wegens vermoeidheid of tijdsdruk, die de prestaties van de cursisten nadelig zullen beïnvloeden. Het is daarom nuttig om de wijze van evaluatie aan de cursisten vooraf toe te lichten en de examenopdrachten niet nodeloos lang te maken. Tijdens het leerproces ligt de nadruk op het verwerven van de vier vaardigheden. Dit houdt in dat bij de evaluatie ook deze vier vaardigheden op nagenoeg evenredige wijze moeten worden getoetst. De volgende verdeelsleutels worden toegepast:

-spreken 40% -luisteren 20% -lezen 20% -schrijven 20%

De evaluatie van de receptieve vaardigheden en het schrijven gebeurt schriftelijk. Voor de mondelinge evaluatie wordt een PV opgemaakt waarbij de zwakke en de sterke punten in verschillende deelvaardigheden (woordenschat, spraakkunst, vlotheid, uitspraak) worden genoteerd. Het toetsen van receptieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Luistervaardigheid - Men werkt zoveel mogelijk met authentieke teksten. De moeilijkheidsgraad van de examens kan bepaald worden door de uit te voeren opdracht eerder dan door het niveau van de authentieke tekst. - De duur van een luistertekst dient beperkt te zijn.

126


- De opdracht wordt voor het luisteren gegeven: de cursisten weten duidelijk "hoe" ze moeten luisteren. - Een luistertest doet slechts in beperkte mate een beroep op schrijfvaardigheid en dit om te vermijden dat de leerkracht eerder schrijfvaardigheid quoteert dan de bedoelde luistervaardigheid. De cursist kan trouwens best begrepen hebben waarover de luistertest gaat, maar niet in staat zijn om het op te schrijven. Ook hier geldt dat evaluatie moet gebeuren d.m.v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Men kan o.a. : - "waar-niet waar"vragen stellen - meerkeuzevragen stellen - een schema laten aanvullen Leesvaardigheid Ook hier moeten de cursisten vooraf een concreet beeld hebben van hun opdracht. - de structurele opbouw van een tekst herkennen -teksten vergelijken en klasseren volgens hun functie -de hoofdgedachte uit een tekst kunnen vatten -meerkeuzevragen beantwoorden. Opmerking: - Zowel bij het toetsen van luistervaardigheid als van leesvaardigheid is het raadzaam een tijdslimiet op te leggen, om te vermijden dat cursisten stil blijven staan bij onbekende elementen, leesvaardigheid wordt niet getoetst d.m. v. luidop lezen. Dit is een productieve vaardigheid. Het toetsen van productieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Spreekvaardigheid Bij de evaluatie van de spreekvaardigheid houdt de leerkracht niet alleen rekening met de formele criteria, zoals woordenschat, gebruik van juiste grammaticale structuren, enz., maar ook met de functionele criteria (b. v. was de communicatie adequaat, beantwoordt de uitgevoerde "taak" aan de opdracht, gebruikt de spreker het juiste gespreksregister, is de uitspraak en de intonatie correct?) Schrijfvaardigheid Einddoel hier is vanzelfsprekend het functioneel, creatief schrijven. Bij de evaluatie hiervan gelden de volgende criteria: - Komt de boodschap over? - Beantwoordt de taak aan de gegeven opdracht? - Spelling, grammaticale correctheid - De gestructureerde opbouw en samenhang - De risicofactor: hebben de cursisten een verantwoord risico genomen om b.v.

127


hun woordgebruik te variëren, hun ideeën te nuanceren, enz. Besluit Algemeen kan men stellen dat ook de evaluatie moet ontschoold worden. Evaluatie moet gebeuren d.m.v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Cursisten kunnen worden gemotiveerd wanneer: - ze een concreet idee van de opdracht hebben; - hun fouten achteraf constructief worden behandeld; - ze veel reeds bekende dingen kunnen gebruiken; - er afwisseling in het materiaal is; - ze verantwoordelijkheid krijgen.

Bibliografie












128


Nuttige websites

- www.esl-lab.com - www.longman.com - www.oup.co.uk - www.bbc.co.uk - www.better-english.com - www.cup.cam.ac.uk - www.englishpage.com - www.efl.net - www.freeenglish.com - www.times.com - www.time.com - www.newsweek.com - www.visitbritain.com

129


ENGELS

Beginsituatie

De cursisten zijn geslaagd voor het tweede jaar van de opleiding meertalig secretariaat en kunnen zich vlot uitdrukken in het Engels, zowel in een algemene als zakelijke context.

Doelstellingen


De cursist kan deelnemen aan een gesprek met “native speakers”. Hij/zij kan vlot, nauwkeurig en doelbewust spreken over algemene aangelegenheden. Hij/zij hanteert vlot en doelmatig sociaal taalgebruik zoals gevoelens uiten en toespelingen maken. De cursist begrijpt vaste uitdrukkingen en informeel taalgebruik en schat veranderingen in het taalregister goed in. Hij/zij verwoordt ideeën en opvattingen op overtuigende wijze en kan erop reageren. De cursist kan mondeling relatief moeilijke teksten samenvatten. Hij/zij kan eveneens een uitgebreide uiteenzetting volgen en geven.



• een dialoog, uiteenzetting, mededeling of opdracht volgen over uiteenlopende onderwerpen van algemene aard

• authentieke opnames van radio en TV begrijpen • “native speakers” begrijpen • idiomatische taal begrijpen

Leesvaardigheid:

• authentieke teksten vlot lezen en begrijpen • een tekst analyseren en samenvatten • de essentie uit een tekst halen

Spreekvaardigheid:

• een gesprek voeren over algemene onderwerpen • een korte uiteenzetting geven • de inhoud van gelezen of beluisterde teksten vlot weergeven • een eigen mening formuleren

130


Schrijfvaardigheid:

• een tekst opstellen over algemene onderwerpen • een samenvatting van een tekst of een uiteenzetting


De basisdoelstellingen worden naargelang het niveau van de cursisten aangepast, de grammaticale structuren worden meer uitgediept, de woordenschat wordt uitgebreider, de beluisterde teksten worden langer en complexer en hebben een rijkere inhoud.

Leerinhouden

Grammatica :

De grammatica wordt geïntegreerd in de vaardigheden. Volgende onderwerpen zullen zeker aan bod komen: - conditional sentences (third) - relative clauses - verbs: infinitives, -ing forms - determiners - prepositions Luistervaardigheid:

• authentieke conversaties • AE en BE

Leesvaardigheid:

• algemene informatieve teksten (recente krantenartikels/tijdschriftartikels etc.)

Spreekvaardigheid:

• discussie • reflectie op een bepaalde situatie of een bepaald onderwerp

131


Schrijfvaardigheid:

• de informatieve tekst • de samenvatting



Evaluatie

De cursisten worden één keer per jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd d.m.v. een examen, in het laatste jaar is er ook een mondeling examen voorzien. Tijdens het schooljaar wordt er in de lessen ruimte voorzien om de cursisten te evalueren. Zij krijgen de tijd om veel zaken voor te bereiden tijdens het jaar. De evaluatie tijdens het schooljaar gebeurt zowel mondeling als schriftelijk. (korte opdrachten tijdens de lessen) Inleiding Evaluatie is het vaststellen van de mate waarin de beoogde doelstellingen werden bereikt. Ze moet dus gerelateerd worden aan de doelstellingen die voor elk jaar zijn geformuleerd. Cursisten worden niet alleen tijdens examens geëvalueerd, maar ook tijdens het schooljaar door de leerkracht gevolgd. Evaluatie van cursisten: examens Examens evalueren de mate waarin de cursisten op het einde van een bepaalde opleidingsperiode zich het ingeoefende taalmateriaal eigen hebben gemaakt. Het bereikte niveau of de geziene leerstof wordt op het einde van elk jaar schriftelijk en mondeling geëvalueerd rekening houdende met de vooropgezette doelstellingen in het leerplan. Criteria waaraan de examens moeten voldoen a. voorspelbaarheid De cursisten weten wat ze moeten kennen en kunnen, hoe ze zullen worden geëvalueerd.

132


b. duidelijkheid De opgaven moeten ondubbelzinnig en doelgericht zijn geformuleerd. c. efficiëntie De examens moeten het gewenste resultaat kunnen opleveren. d. validiteit Examens moeten nagaan in welke mate de doelstellingen van het leerproces werden bereikt m.a. w .de evaluatie moet aan haar doel beantwoorden en toetst daarom alle vaardigheden die in het leerplan beschreven zijn. Het is absoluut noodzakelijk de vier vaardigheden te testen, zodat de nadruk niet uitsluitend op cognitie komt te liggen. e. objectief De evaluatie is objectief als alle cursisten gelijke kansen krijgen, en hun antwoorden op een geobjectiveerde manier geëvalueerd worden. Het is dus van essentieel belang dat alle cursisten tijdens de evaluatie over dezelfde hulpmiddelen kunnen beschikken. f. betrouwbaar De evaluatie is betrouwbaar wanneer ze stabiele resultaten oplevert, die het taalbeheersingsniveau van de cursisten precies weergeven. Je moet dus voorkomen dat de evaluatieresultaten mee afhangen van toevallige maar storende factoren zoals stress wegens vermoeidheid of tijdsdruk, die de prestaties van de cursisten nadelig zullen beïnvloeden. Het is daarom nuttig om de wijze van evaluatie aan de cursisten vooraf toe te lichten en de examenopdrachten niet nodeloos lang te maken. Tijdens het leerproces ligt de nadruk op het verwerven van de vier vaardigheden. Dit houdt in dat bij de evaluatie ook deze vier vaardigheden op nagenoeg evenredige wijze moeten worden getoetst. De volgende verdeelsleutels worden toegepast:

-spreken 40% -luisteren 20% -lezen 20% -schrijven 20%

De evaluatie van de receptieve vaardigheden en het schrijven gebeurt schriftelijk. Voor de mondelinge evaluatie wordt een PV opgemaakt waarbij de zwakke en de sterke punten in verschillende deelvaardigheden (woordenschat, spraakkunst, vlotheid, uitspraak) worden genoteerd. Het toetsen van receptieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Luistervaardigheid - Men werkt zoveel mogelijk met authentieke teksten. De moeilijkheidsgraad van de examens kan bepaald worden door de uit te voeren opdracht eerder dan door het niveau van de authentieke tekst. - De duur van een luistertekst dient beperkt te zijn.

133


- De opdracht wordt voor het luisteren gegeven: de cursisten weten duidelijk "hoe" ze moeten luisteren. - Een luistertest doet slechts in beperkte mate een beroep op schrijfvaardigheid en dit om te vermijden dat de leerkracht eerder schrijfvaardigheid quoteert dan de bedoelde luistervaardigheid. De cursist kan trouwens best begrepen hebben waarover de luistertest gaat, maar niet in staat zijn om het op te schrijven. Ook hier geldt dat evaluatie moet gebeuren d.m.v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Men kan o.a. : - "waar-niet waar"vragen stellen - meerkeuzevragen stellen - een schema laten aanvullen Leesvaardigheid Ook hier moeten de cursisten vooraf een concreet beeld hebben van hun opdracht. - de structurele opbouw van een tekst herkennen -teksten vergelijken en klasseren volgens hun functie -de hoofdgedachte uit een tekst kunnen vatten -meerkeuzevragen beantwoorden. Opmerking: - Zowel bij het toetsen van luistervaardigheid als van leesvaardigheid is het raadzaam een tijdslimiet op te leggen, om te vermijden dat cursisten stil blijven staan bij onbekende elementen, leesvaardigheid wordt niet getoetst d.m. v. luidop lezen. Dit is een productieve vaardigheid. Het toetsen van productieve vaardigheden binnen het communicatief taalonderwijs Spreekvaardigheid Bij de evaluatie van de spreekvaardigheid houdt de leerkracht niet alleen rekening met de formele criteria, zoals woordenschat, gebruik van juiste grammaticale structuren, enz., maar ook met de functionele criteria (b. v. was de communicatie adequaat, beantwoordt de uitgevoerde "taak" aan de opdracht, gebruikt de spreker het juiste gespreksregister, is de uitspraak en de intonatie correct?) Schrijfvaardigheid Einddoel hier is vanzelfsprekend het functioneel, creatief schrijven. Bij de evaluatie hiervan gelden de volgende criteria: - Komt de boodschap over? - Beantwoordt de taak aan de gegeven opdracht? - Spelling, grammaticale correctheid - De gestructureerde opbouw en samenhang

134


- De risicofactor: hebben de cursisten een verantwoord risico genomen om b.v. hun woordgebruik te variëren, hun ideeën te nuanceren, enz. Besluit Algemeen kan men stellen dat ook de evaluatie moet ontschoold worden. Evaluatie moet gebeuren d.m.v. taken die in overeenstemming zijn met de doelstellingen die men had. Cursisten kunnen worden gemotiveerd wanneer: - ze een concreet idee van de opdracht hebben; - hun fouten achteraf constructief worden behandeld; - ze veel reeds bekende dingen kunnen gebruiken; - er afwisseling in het materiaal is; - ze verantwoordelijkheid krijgen.

Bibliografie












135


Nuttige websites

- www.esl-lab.com - www.longman.com - www.oup.co.uk - www.bbc.co.uk - www.better-english.com - www.cup.cam.ac.uk - www.englishpage.com - www.efl.net - www.freeenglish.com - www.times.com - www.time.com - www.newsweek.com - www.visitbritain.com

136


BEDRIJFSORGANISATIE EN -PRAKTIJK

Ten geleide…

Steeds vaker wordt van werknemers verlangd dat ze stressbestendig zijn. Onder dit laatste wordt verstaan ‘het aangeleerde vermogen op een adequate wijze om te gaan met een aanpassing vereisende situatie waarbij men die techniek van stresshantering kan kiezen die aansluit op de eisen die de situatie stelt’. Deze eigenschap zal het studieobject zijn van het leervak ‘bedrijfsorganisatie en praktijk’ in het derde jaar van de opleiding. Stressbestendigheid is immers een eigenschap die kan worden aangeleerd. Stressbestendige mensen zijn niet gauw van hun stuk te brengen: ze coderen ongewone gebeurtenissen minder snel als bedreigend en ze beschikken over een hoog probleemoplossend vermogen. Gedurende tweemaal in het schooljaar zullen de cursisten getest worden op deze eigenschap in een simulatiekamer. De cursisten zullen moeten aantonen dat ze over een reeks aangeleerde oplossingstechnieken beschikken, die hen zal toelaten om in bepaalde situaties niet mentaal dicht te klappen maar integendeel in een razend tempo na te gaan welke oplossingen de beste zijn. Dit alles zal op camera worden opgenomen wat ons zal toelaten om een grondige individuele bespreking te houden.

Beginsituatie

Er is geen voorkennis vereist van de cursisten. Een dagelijkse werksituatie volstaat.

Doelstellingen


De cursus -stressmanagement- wordt gekenmerkt door een interactieve benadering waarbij de cursisten worden gestimuleerd om op een actieve wijze met de leerstof om te gaan. De mix theorie/praktijk verhoudt zich 30% / 70%. Zoals uit de inleiding blijkt, zal het erop aankomen een reeks aangeleerde oplossingstechnieken aan te leren, die hen zal toelaten om in bepaalde situaties niet mentaal dicht te klappen maar integendeel in een razend tempo na te gaan welke oplossingen de beste zijn. Het spreekt voor zich dat deze lessen alleen maar kunnen slagen indien de cursisten hun volledige medewerking verlenen. Duidelijke afspraken hieromtrent zullen uiteraard onontbeerlijk zijn. De basisfilosofie is HARDT: -HARD in de zin van open en fair met elkaar omgaan en -HART in de zin van respect en begrip hebben voor elkaar.

137



- Cognitieve doelstellingen

De cursist zal moeten trachten om zijn draagkracht om met stressvolle werksituaties om te gaan, te vergroten door:

o kennis en inzicht in de werking van stress (bij jezelf); o relativerender te denken; o effectiever te communiceren; o op tijd te ontspannen; o gezonder te leven; - Affectieve doelstellingen De cursist ertoe brengen om de aangeleerde technieken in zijn eigen leven proberen toe te passen met de wetenschap dat: o stress een onderdeel van het leven is en bijgevolg niet te vermijden valt; o stressbestendigheid kun je leren; o leren is vooral:

-leren van elkaar -leren door te doen -leren stap voor stap -leren door vallen en opstaan

Leerinhouden

Als inhoudelijk (en wetenschappelijke) onderbouwing voor het lesprogramma wordt het Michigan-model genomen. Dit model is in de jaren 1960 ontwikkeld en is tot op de dag van vandaag actueel. Alle latere modellen zijn hiervan afgeleid, hier en daar wat aangepast, maar in de kern trouw aan het Michigan-model. Michigan-model

138


Korte toelichting van het Michigan-model Stressoren: Oorzaken van stress buiten de persoon, dus werk en privé. Uit onderzoek blijkt dat werk en privé vele situaties opleveren die stress kunnen veroorzaken. Te denken valt aan ontslag, reorganisatie, conflicten op het werk, te veel werk, echtelijke ruzies, overlijden, ziekte, etc Subjectieve beleving: stress ontstaat pas als iemand dat als zodanig beleeft. Wat voor de één stress is, is voor de ander een uitdaging. Stress: Pas na de subjectieve beleving kunnen we van stress spreken. Stress is dus per definitie een subjectief gegeven. Stress-signalen: Stress kunnen we herkennen bij onszelf en bij anderen aan diverse signalen. Waarschuwingssignalen kunnen overgaan in alarmsignalen. Ziekte en burn-out: het gevolg van niet of niet goed ingrijpen bij stresssignalen is ziekte en burn-out. Persoonsfactoren: Waarom de ene persoon gestresseerd raakt bij ontslag en de ander kalm blijft, heeft te maken met persoonsfactoren. Je moet dan denken aan leeftijd, ervaring, opleiding, geslacht. Maar ook aan iemands persoonlijkheid. Hier hoort ook thuis iemands denkstijl, die snel negatieve stress kan oproepen. De persoonsfactoren bepalen iemands draagkracht. Met training en opleiding is deze draagkracht te beïnvloeden en te vergroten. Het lesprogramma stressmanagement richt zich vooral hierop. Sociale steun: Of iemand stress ervaart, blijkt ook sterk afhankelijk van de mate of er wel of geen steun is. Gebrek aan steun is uitermate stresserend. Een moeilijke job met veel steun maakt dat iemand die job aan kan. De steun van de chef blijkt vooral heel belangrijk, maar ook die van collega's, partner, vrienden en familie. Onderwijsmodules Gesteund door het hierboven geschetste kader worden de volgende thema’s weerhouden: I WAT IS STRESS?

1. Het verschil tussen gezonde en ongezonde stress 2. Signalen en gevolgen van ongezonde stress (Stressignalen) 3. Stress, wat gebeurt er lichamelijk?

139


II LEREN ONTSPANNEN 1. Het stressdagboek 2. Ontspanningsoefeningen (Persoonsfactoren)

III OORZAKEN VAN STRESS PRIVÉ (STRESSOREN)

1. Alledaagse gebeurtenissen 2. Chronisch belastende omstandigheden 3. Ingrijpende levensgebeurtenissen 4. Traumatische ervaringen

IV OORZAKEN VAN STRESS IN HET WERK (STRESSOREN) 1. Werkstress o zwaarte van het werk o invloed op het werk 2. Oorzaken van werkstress o Chronisch belastende omstandigheden o Ingrijpende veranderingen

2. Gevolgen van werkstress: burn-out 3. Time-management: Omgaan met tijdsdruk (persoonsfactoren)

V OORZAKEN VAN STRESS IN DE PERSOON (PERSOONSFACTOREN)

1. Ongezonde eetgewoonten, roken en drinken 2. Te weinig lichaamsbeweging 3. Type A gedrag (Arbeidsinhoud,-verhoudingen, -omstandigheden en

arbeidsvoorwaarden) 4. Te weinig assertief 5. Ongezonde denkstijl 6. Een gebrekkig sociaal netwerk

VI REALISTISCH LEREN WAARNEMEN EN DENKEN (RET) (PERSOONSFACTOREN)

1. Stress? 2. Opsporen van niet realistische gedachten 3. Het abc van de RET (Rationele Effectiviteits Training)

o Zelfonderzoek o Verandering van ongezonde overtuigingen o Toepassing in de praktijk

4. Positieve zelfinstructies

140


VII VERGROTEN VAN SOCIALE VAARDIGHEDEN (PERSOONSFACTOREN)

1.Wat is uw sociale gedragsstijl? 2.Assertief opkomen voor uzelf 3.Omgaan met ruzies en conflicten 4.Omgaan met kritiek

VIII VERGROTEN VAN SOCIALE VAARDIGHEDEN (PERSOONSFACTOREN)

1.Bronnen van sociale ondersteuning 2.Hoe krijg ik sociale steun?

o Assertief vragen om steun o Aannemen van sociale steun

3.Oefenen van assertief vragen om steun


Het leerplan geldt voor een lessenpakket van 40 weken op schooljaarbasis. De onderwijsmethoden richten zich op bewustwording en gedragsverandering. Belangrijk is dat de onderwijsmethoden voldoende variatie bieden. De volgende vormen zijn denkbaar: * lezen van artikelen * slides en PowerPoint * rollenspelen * doceren * video * interactieve discussie * individuele oefeningen * simulaties(kamer) Deze laatste werkwijze - zijnde de simulatiekamer- houdt in dat de cursist gedurende het schooljaar tweemaal in een simulatiekamer (individueel) in een stresstoestand zal gebracht worden. Onmiddellijk na de sessie zal de nodige tijd genomen worden om individueel een bespreking te houden. Het feit dat het hele gebeuren op camera wordt opgenomen, vergemakkelijkt deze bespreking.

141


Evaluatie

Bij de evaluatie moet er aandacht zijn voor: - de opgedane kennis - inzicht - toepassingsbekwaamheid - vaardigheden - attitudes - waardebesef Een permanente evaluatie met betrekking tot de praktijkgerichte aspecten. Bovendien zal de cursist tweemaal per schooljaar een opdracht moeten volbrengen in een simulatiekamer.

Bibliografie

Boeken:

Compernolle, T., Stress, vriend en vijand. Vitaal stressmanagement op het werk… en in het gezin, Lannoo/Scriptum management, Tielt (België), 1993;

Dirikx, C. en Koopmans, M., Feedback, Thema, zaltbommel, 1996;

Ijzermans, Th. en Dirickx C., Beren op de weg, spinsels in je hoofd, omgaan met emoties op het werk: de Rationele Effectiviteits Training, Thema, Zaltbommel, 1995;

Petri C. en Bouman J., Druk, druk, druk… over spanning en stress, Thema, Zaltbommel, 1997;

Van Dijk C., Elbers, H., Assertief op het werk. Ikke, ikke, ikke, zonder dat de rest…, Thema, Zaltbommel, 1996; Video: Ijzermans, T., Beter omgaan met emoties op het werk, Thema, Zaltbommel; -> een videoprogramma over de Rationele Effectiviteits Training (demonstraties voor trainers en adviseurs) Basisconcept en methode: Het R.E.T.-concept van Ijzermans, Th. en Dirickx C., Beren op de weg, spinsels in je hoofd, omgaan met emoties op het werk: de Rationele Effectiviteits Training, Thema, Zaltbommel, 1995;

142


TOEGEPASTE INFORMATICA Gegevensbeheer

Agenda- en taakbeheer

Beginsituatie

De cursisten hebben de basis en gevorderde kennis van de informatica goed onder de knie. Zij kunnen ook vlot blindtypen (240 aanslagen per minuut). De cursisten kunnen gebruik maken van Internet en emails versturen. De cursisten kunnen reeds de basisprincipes en het gevorderd gebruik van het tekstverwerkingsprogramma toepassen. Zij kunnen een rekenblad beheren.

Doelstellingen


Steeds meer bedrijven maken gebruik van PowerPoint. Het is immers een ideale manier om het bedrijf voor te stellen. Op studiedagen en conferenties blijkt nogmaals de intrede en de belangrijkheid van dit programma. Het opmaken van een presentatie wordt in de meeste gevallen overgelaten aan de cursist. Zij/hij kent immers het bedrijf en bezit de nodige creativiteit om deze presentatie over te brengen. De taalvaardigheid speelt eveneens een grote rol. Daarom zal in diverse toepassingen gebruik gemaakt worden van de andere landstalen. De cursisten moeten in staat zijn om niet alleen de basisprincipes toe te passen maar moeten ook uitbreidingsmogelijkheden kunnen gebruiken. De cursisten zullen een blijvende, coherente en grondige kennis verwerven over het gebruikte gegevensbeheer en presentatieprogramma.


• Het verschil kennen tussen een database en een tabel in een database. • Een database kunnen aanmaken en afsluiten. • Een tabel kunnen aanmaken, bewaren, gegevens invoeren en wijzigen. • Het gebruik kennen van primaire sleutels en primaire sleutels kunnen vastleggen. • Formulieren kunnen ontwerpen • Weten wat query’s zijn en deze kunnen toepassen op een tabel. • Weten wat een rapport is; hoe dat dit aangemaakt en gesorteerd wordt. • Vertrouwd zijn met de verschillende programma-onderdelen. • Vertrouwd zijn met de andere componenten MS Word, MS Excel.

143


• MS Access is een noodzakelijke voorwaarde om vlot met het programma te kunnen werken.

• Vlot met het programma kunnen werken.


• Query’s maken met en zonder wizard. • Criteria in een query opbouwen. • Groepen records doorzoeken. • Kruistabellen maken. • Eigenschappen van de rapportsecties en het volledige rapport instellen. • Berekeningen in een rapport inbouwen. • In staat zijn om zelfstandig een presentatie te ontwerpen.

Leerinhouden

Gegevensbeheer 1 Kennismaking met Access 1.1 Programma openen en sluiten 1.2 Schermonderdelen 1.3 Kennismaking met tabellen, formulieren, query’s en rapporten 2 Werken met tabellen 2.1 Een tabel maken 2.2 Veldeigenschappen 2.3 Opmaak van de gegevens verzorgen 2.4 Kolommen 2.5 Rasterlijnen 3 Formulieren 3.1 Formulieren maken 3.2 Met records werken 3.3 Pagina-instellingen verzorgen 3.4 Het ontwerp aanpassen 4 Query’s 4.1 Een query maken 4.2 Een bestaande query wijzigen 4.3 Relaties tussen tabellen instellen 4.4 Joins maken 4.5 Criteria opgeven 4.6 Ingewikkelde query’s maken 5 Rapporten 5.1 Rapporten maken 5.2 Rapporten wijzigen

144


5.3 Rapporten afdrukken 5.4 Kop- en voetteksten instellen 5.5 Etiketten verzorgen 6 Macro’s 6.1 Macro’s maken 6.2 Macro’s bewerken 6.3 Macro’s afspelen Uitbreiding 7 Selectiequery’s 7.1 Selectiequery’s met een wizard 7.2 Resultaten laten bereken 7.3 Kruistabellen maken 8 Rapporten bijwerken 8.1 Groepssecties 8.1 Berekeningen in een rapport inbouwen

Agenda en taakbeheer

1 Kennismaking met Outlook 1.1 Outlook opstarten en afsluiten 1.2 Schermonderdelen 2 Basisbeheer in Outlook 2.1 Groepen en mappen aanmaken en gebruiken 3 Agendabeheer 3.1 Onderdelen van de agenda 3.2 Afspraken vastleggen 4.2 Agendabeheer afdrukken 4 Taakbeheer 4.1 Taken bewerken 4.2 Taken ordenen 5.2 Taken afdrukken 5 Contacten 5.1 Contactpersonen beheren 5.2 Distributielijsten gebruiken

145


Uitbreiding 3 Agendabeheer Repeterende afspraken instellen Evenementen gebruiken Werken met feestdagen 4 Taakbeheer Repeterende taken instellen Vakoverschrijdend werken De cursisten krijgen de tijd om in het vak toegepaste informatica hun taken die met de computer moeten uitgewerkt worden te realiseren.


Vermits de praktische vaardigheden centraal staan beschikt elke cursist bij voorkeur individueel over een pc waarop de vereiste programmatuur op een aanvaardbaar performantieniveau draait en die toegang geeft tot een printer. Het is vanzelfsprekend dat het centrum beschikt over legale versies van de te gebruiken software. De toestellen moeten zo opgesteld staan dat er naast de computer nog voldoende ruimte is voor een boek of schrift. Tevens moeten volgende ergonomische eisen vervuld zijn; het scherm moet van goede kwaliteit zijn (stabiel beeld zonder reflecties) en verstelbaar zijn, voor het toetsenbord moet er voldoende ruimte zijn voor de polsen. In de klas is een vlotte toegang voorzien tot het internet. Op het gebied van veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: Codex, Arab, Arei, Vlarem. Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t. de uitrusting en inrichting van de lokalen (bijv. moet de bekabeling veilig weggeborgen zijn), de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel. Zij schrijven voor dat duidelijke handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn, dat alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct te kunnen toepassen.

146



Bij dit onderdeel moet de nadruk liggen op het leren oplossen van problemen eerder dan op het aanleren van het pakket zelf. Dit betekent dat minimaal van elk probleem een analyse dient gemaakt te worden, vooraleer de concrete invoering op de computer wordt aangevat. De leraar moet uiteraard starten met de basisprincipes en –mogelijkheden van het pakket, maar gaandeweg moet de toepassingen de bovenhand krijgen. Eerst komen eenvoudige problemen aan bod, later gevolgd door meer complexe bedrijfsgerichte projecten. De verdere mogelijkheden aan het pakket worden slechts besproken wanneer de toepassing dit verantwoordt. Daar de meeste pakketten enorm veel mogelijkheden hebben, is het zeker niet de bedoeling om alles te bespreken. Beter minder maar grondig, dan veel en oppervlakkig. In de meest optimale situatie worden niet één na één de hoofdstukken van het leerplan behandeld, maar projecten of thema’s waarin die onderwerpen geïntegreerd worden. De leraar moet in elk geval over waken om zo weinig mogelijk korte betekenisloze oefeningen te maken. De cursisten moeten zo vlug mogelijk werken met de helpfunctie zodat ze zelfstandig problemen leren oplossen. Uiteraard wordt hen voldoende tijd gegeven om te oefenen. Er moet terdege aandacht besteed worden aan de creativiteit van de cursisten. Zo is het uitgesloten dat de leraar steeds de opgave kant-en-klaar aflevert zodat de cursisten die slechts moeten kopiëren. Eigen inbreng i.v.m. lay-out is veel waardevoller. Zelfstandig werk moet maximaal aan bod komen.


Het leerplan legt geen specifieke softwarepakketten op; het centrum kiest zelf de software waarmee gewerkt wordt. De gebruikte softwarepakketten moeten toereikend zijn om de leerplandoelstellingen en de leerinhouden te realiseren, zij moeten voldoende actueel zijn en bij voorkeur overeenstemmen met de algemeen gangbare software. De cursisten moeten tijdens de les één of meer handleidingen of naslagwerken betreffende de aangeleerde softwarepakketten kunnen raadplegen. De vakgroep zal zich regelmatig beraden over de keuze en het gebruik van cursussen en handboeken. Het centrum dient erover te waken dat ze de belangrijke ontwikkelingen betreffende apparatuur en programmatuur volgt. Dit betekent echter geenszins dat elke nieuwe versie van software en hardware moet aangeschaft worden om up-to-date te blijven. Wel moet ze via geregelde investeringen vermijden dat informaticaonderwijs manifest achterblijft op de realiteit in het bedrijfsleven.

147


Praktijkopleiding

Het lokaal moet zeer ordelijk en net zijn en moet een rustige sfeer uitstralen. De cursist zal na iedere les d.m.v. productevaluatie zelf zijn fouten aanduiden. De leraar zal op passende wijze de fouten analyseren en op basis daarvan remediërende oefeningen voorzien. De cursist wordt er voortdurend op attent gemaakt zorgvuldig met papier om te gaan.

Evaluatie

De leerstof kan geëvalueerd worden via zowel proces- als productevaluatie. Beide hebben dan de vorm van een praktische proef, waarbij 1 of meer werkstukken moeten afgeleverd worden. Permanente evaluatie spreidt de prestatiedruk en biedt mogelijkheden tot bijsturing indien nodig. Het is evident dat er duidelijke afspraken met de cursist dienen gemaakt te worden met betrekking tot de vorm en het tijdsip van de preoven. Hierbij is het examenreglement van het centrum een belangrijk instrument in de openheid naar de cursisten toe. Om de zelfevaluatie van de volwassenen te vergroten is het belangrijk dat de cursist weet op welke aspecten van de opdrachten de nadruk ligt. Vermits vooral vaardigheden getest worden, moeten bij voorkeur de kennishouden beschikbaar gesteld worden (bijv. met gebruik van de cursus of de handleiding). Elke opgave moet communicatief eenduidig zijn (slechts voor één interpretatie vatbaar, goed afgebakend en met zo weinig mogelijk kettingopdrachten). Indien de cursist bij een complexe oefening plots niet verder kan, moet de leraar hulp bieden. Het spreekt vanzelf dat de cursisten op toetsen en examens enkel te maken krijgen met opgaven waaraan ze zich min of meer verwachten. De probleemstellingen moeten betrekking hebben op de kennis en vaardigheden die voor de leerstofvooruitgang onmisbaar zijn, die voor het opleidingsprofiel normaal functioneel zijn en die een normale instroomgroep haalbaar is. De analyse van de antwoorden geven aanleiding tot bijsturingen en tot leeradviezen. De geëvalueerde werkstukken zijn ter inzage van de cursisten. Knelpunten worden klassikaal besproken.

148


Bibliografie

Basiscursus Access 2000 – Koos Boertjens – Academic service - 2001 Access beginners – Roger Frans – Campinia Media - 2000 Access 2000 deel 1 – Instruct - 2000 Office vandaag (deel 1)– Luc Maeseele & Dirk Vandeputte – Standaard Uitgeverij Wegwijs in Access 2000 deel 1 basis – Tien De Geyter-Diependaele, Jacques Borgelioen en Johan Myny – WWW soft - 2000 PowerPoint (Eddy van den Broeck, Erik Cuypers) Standaard Uitgeverij - 2000 Wegwijzer met Word 2000 Professioneel (WWW. Soft) - 2001 PowerPoint 200 beginners – Roger Frans – Campinia Media - 2000 Website van de Academie van Bureauwetenschappen en het driemaandelijkse tijdschrift Vaardige Vingers www.leren.nl www.digischrift.nl www.abw.be www.getpooler.com

149


FRANS

Beginsituatie

De cursisten mogen het 3de jaar aanvatten nadat ze geslaagd zijn in het tweede jaar meertalig secretariaat. De cursisten trachten zich te perfectioneren in de Franse taal. De cursisten zijn klaar om de taal op een vlotte en volledige manier te hanteren en kunnen zich daarvoor beroepen op de reeds opgedane kennis in het 1ste en 2de jaar. (zie leerplan 1ste en 2de jaar)

Doelstellingen


De opleiding moet de cursisten in staat stellen om op vlotte en doeltreffende wijze zowel schriftelijk als mondeling te communiceren in omstandigheden waarin zij de Franse taal moeten gebruiken. Zij moeten bekwaam zijn om gesproken en geschreven informatie in courant Frans te begrijpen. Zij moeten op vlot kunnen meepraten met Franstaligen of Franssprekenden over algemene en beroepsspecifieke onderwerpen en tevens moeten zij zich correct en vlot schriftelijk kunnen uitdrukken.






vlotheid toe. Taalintegratie: vanaf het aanleren, via inoefenen tot en met het zelfstandig gaan gebruiken van de diverse taalonderwerpen

150





2 Strategieën




3 Attitudes





Basisdoelstellingen

Luistervaardigheid:

Om de gesprekspartner of eventueel het gesproken medium zo goed mogelijk te begrijpen, kunnen de cursisten:

• een gesprek over algemene onderwerpen grondig volgen • dialogen, mondelinge opdrachten, telefoongesprekken of mededelingen, over

algemene dingen vlot begrijpen. • typisch aan meertalig secretariaat gerelateerde bestudeerde onderwerpen vlot

begrijpen • native-speakers vlot begrijpen


151


Leesvaardigheid:

Kunnen de cursisten: • bestudeerde teksten volledig en vlot begrijpen • gericht informatie vinden via diverse geschreven media en tevens de

geschikte info hieruit selecteren (vb. vacatures, tijdschriften, documenten, …)


Spreekvaardigheid:


• over bestudeerde teksten een grondig vraag- en antwoordgesprek voeren. • bestudeerde teksten grondig samenvatten en/of beoordelen • het kennen en compenseren van de eigen zwakheden of onvolkomenheden



Schrijfvaardigheid:



• een gedetailleerd verslag neerschrijven over een gelezen of beluisterde tekst. • voor zichzelf nota’s nemen ter voorbereiding van een schriftelijk verslag.




152


Leerinhouden



Grammatica In het derde jaar zal niet langer systematisch grammaticaal onderricht gegeven worden. Grammaticale onderwerpen worden nog louter occasioneel aangekaart of aangehaald in functie van de bestudeerde teksten of optredende problemen. Theorie wordt dus naar het achterplan verwezen en zal eerder als middel dan als doel worden beschouwd. De cursisten moeten in het derde jaar in staat zijn om de geziene leerstof (zie leerplan 1ste en 2de jaar meertalig secretariaat) toe te passen in spreek- en schrijfoefeningen.

Woordenschat

De reeds bestaande kennis van woorden zal uitgebreid worden door zorgvuldig een aantal thema’s aangaande algemene en actuele onderwerpen uit te kiezen. Deze thema’s zullen uiteraard in functie zijn van de belangstelling van het lespubliek. Het is evident dat de onderwerpen best door de leraar zelf, vaak in samenspraak met de groep worden gekozen. Volgende thema’s zullen in het derde jaar aan bod komen:

• Contacten met officiële instanties • Leefomstandigheden • Afspraken en regelingen (logies en maaltijden) • Consumptie • Openbaar en privé vervoer • Voorlichtingsdiensten • Vrije tijd • Nutsvoorzieningen • Ruimtelijke oriëntering • Onthaal • Gezondheidsvoorzieningen • Klimaat • Sociale communicatie op het werk • Opleidingsvoorzieningen

153



Algemene methodologische wenken 1 Scheppen van een bevorderlijk klimaat





3 Bijsturing









154








155





Evaluatie

Algemeen











156



Bibliografie

Specifieke werken BLANCHE, A tour de rôle. Des activités de communication orale à pratiquer en face à face, Clé International, Paris, 1991 CALBRIS, Des gestes et des mots pour le dire, Clé International, Paris, 1987 CALLEMAND, Grammaire vivante du français, Larousse, Paris 1990 CHAMBERLAIN, Guide pratique de la communication, Didier, Paris, 1985 GOOSSE, GREVISSE, Le bonu usage, Duculot, Paris-Gembloux DESMET, GUYSSENS, PIETTE, Vocabulaire 2000 : exercices. Tome A et B, Wolters Plantyn, Deurne DE SPIEGELEER, Vocabulaire 2000, Wolters Plantyn, Deurne, 1998 QUILLET, Dictionnaire usuel en couleurs, Flammarion, Paris REY-DEBOVE, Le petit Robert de la langue française, Robert éditions VAN DALE,Vertaalwoordenboek Nederlands-Frans, Frans-Nederlands, Utrecht Antwerpen: Van Dale Lexicografie VIGNER, Parler et convaincre, Hachette, Paris, 1986

157



158


CLE International (Uitgever) 27 rue de la Glacière 75 013 Paris France T: 00 33 1 45 87 44 00 F: 00 33 1 45 87 44 10 [email protected] www.cle-inter.com Didier (Uitgever) 31, rue de Fleurus 75 006 Paris France T: 00 33 1 44 39 28 00 www.didierfle.com FIPF (Fédération Internationale des Professeurs de français) Secrétariat Général 1, avenue Léon-Journault 92 318 Sèvres CEDEX France T: 00 33 1 46 26 53 16 F: 00 33 1 46 26 81 69 [email protected] www.fipf.com/ Hachette (Uitgever) 58, rue Jean-Bleuzen 92 170 Vanves France T: 00 33 1 46 62 10 10 F: 00 33 1 40 95 10 39 [email protected] www.fle.hachette-livre.fr Intertaal (uitgever en boekhandel) Schutterhofstraat 43 2000 Antwerpen T: 03/232 20 31 F: 03/226 81 86 [email protected] www.intertaal.be

159


Le Français dans le Monde (revue didactique internationale) 27, rue de la Glacière 75 013 Paris France T: 00 33 1 45 87 43 26 F: 00 33 1 45 87 43 18 [email protected] www.fdlm.org Maison de la France (Franse Dienst voor Toerisme) Gulden Vlieslaan 21 1060 Brussel T: 0902/88 025 F: 02/502 04 10 [email protected] www.franceguide.com Maison de la Francité 18 rue Joseph II 1000 Bruxelles www.cfwb.be/franca/pg002.htm (Service de la Langue Française, site officiel de la Communauté française de Belgique) Service de la langue française : service gratuit d’assistance linguistique : 02/413 23 37 Maison des Langues Vivantes (boekhandel) Rue des Pierres 9 1000 Bruxelles T: 02/511 71 17 F: 02/514 58 20 [email protected] www.maison-des-langues.com Ministère des Affaires Etrangères Sous-direction du français 244, boulevard Saint-Germain 75 303 Paris 7 France T: 00 33 1 43 17 91 62 F: 00 33 1 43 17 94 02 [email protected] www.france-diplomatie.fr

160



161



Beginsituatie

De cursisten mogen het 3de jaar aanvatten nadat ze geslaagd zijn in het tweede jaar meertalig secretariaat. De cursisten trachten zich te perfectioneren in de Franse taal. De cursisten beheersen de zakelijke Franse taal op een meer dan voldoende manier. De cursisten zijn klaar om de taal op een vlotte en volledige manier te hanteren en kunnen zich daarvoor beroepen op de reeds opgedane kennis in het 1ste en het 2de jaar. (zie leerplan 1ste en 2de jaar)

Doelstellingen


De opleiding moet de cursisten in staat stellen om op vlotte en doeltreffende wijze zowel schriftelijk als mondeling te communiceren in omstandigheden waarin zij de Franse taal moeten gebruiken. Zij moeten bekwaam zijn om gesproken en geschreven informatie in courant Frans te begrijpen. Zij moeten vlot kunnen meepraten met Franstaligen of Franssprekenden over algemene en zakelijke onderwerpen en tevens moeten zij zich correct en vlot schriftelijk kunnen uitdrukken (brieven, emails, faxen, notulen, rapporten)




Uiteraard dient gaandeweg steeds opnieuw te worden nagestreefd naar een homogenisatie van de groep om een gezamelijke groei te bevorderen. Dit collectieve groeien zal zich uiten onder diverse vormen:





162


- De functionele kennis beheersen die nodig is voor het uitvoeren van de

taaltaak: vorm, betekenis, reële gebruikscontext van woorden en grammaticale constructies, aspecten de socio-culturele verscheidenheid van de Franstalige wereld.


2 Strategieën




3 Attitudes





Basisdoelstellingen

Luistervaardigheid:

Om de gesprekspartner of eventueel het gesproken medium zo goed mogelijk te begrijpen kunnen de cursisten:

• een grondig zakelijk gesprek goed volgen • dialogen, mondelinge opdrachten, telefoongesprekken of mededelingen,

vergaderingen uitstekend begrijpen. • typisch aan meertalig secretariaat gerelateerde bestudeerde onderwerpen vlot

begrijpen • native-speakers vlot begrijpen


163


Leesvaardigheid:

Kunnen de cursisten: • bestudeerde zakelijke teksten vlot begrijpen • gericht informatie vinden via diverse geschreven media en tevens de


• informatie uit vacatures, advertenties, schema’s, tabellen, productdocumenten halen.


Spreekvaardigheid:


• over bestudeerde teksten een grondig vraag- en antwoordgesprek voeren. • bestudeerde teksten samenvatten en/of beoordelen • een presentatie of rondleiding geven • het kennen en compenseren van de eigen zwakheden of onvolkomenheden



Schrijfvaardigheid:



• standaardformulieren of – documenten opmaken • grondige verslagen of rapporten opstellen • standaardbrieven, faxen, emails opstellen • formulieren invullen • memo’s opstellen


164



Uiteraard dienen deze uitbreidingsdoelstellingen door de inrichtende machten of door de lesgever zelf te worden vastgelegd in functie van de situatie. Het moet echter steeds om uitbreidingen gaan die volledig passen binnen het kader van de Franse taal gericht op zakelijk gebruik en die bovendien perfect aansluiten bij het opleidingsniveau. Zij moeten ook mogelijk zijn binnen het beschikbare tijdsbestek en mogen onder geen enkel beding het bereiken van de minimumdoelstellingen in gevaar brengen.

Leerinhouden



Woordenschat

De reeds bestaande kennis van woorden zal uitgebreid worden door zorgvuldig thema’s uit de zakelijke en secretariaatswereld te kiezen. Het is de bedoeling dat de cursisten zich naast een algemene Franse woordenschat (uitgebreid in de cursus Frans) ook een meer specifieke bedrijfs- en zakelijkgerichte woordenschat eigen maken. Volgende thema’s zullen in het derde jaar aan bod komen:

o organiser (une réunion, un séminaire, un voyage, une visite guidée, un

salon...) o la publicité (le monde de la pub, la prospection, la promotion...) o les assurances o les plaintes (réclamer) o établir une enquête (écrite) o le rapport (rapporter, résumer, noter) o le processus de fabrication et le mode d’emploi

165









3 Bijsturing






166











167





Evaluatie

Algemeen











168



Bibliografie


169



170



171



172



173


DUITS

Beginsituatie

Er is geen basiskennis vereist.

Doelstellingen


Op het einde van de cursus moeten de cursisten in staat zijn met Duitstaligen over algemene onderwerpen een gesprek te voeren en te verstaan. Ze moeten dus efficiënt kunnen functioneren in elementaire communicatiesituaties. Daarnaast moeten ze bekwaam zijn de inhoud van een tekst te begrijpen en de essentie ervan beknopt weer te geven. Dit zijn basisleerdoelen; Ze kunnen zelfstandig functioneren op een kantoor. Ze kunnen enigszins functioneren in de socio-culturele en socio-economische diversiviteit van het taalgebied; dit zijn uitbreidingsdoelstellingen.

Specifieke leerdoelen of leerplandoelstellingen.

Met progressieve moeilijkheidsgraad worden de vier vaardigheden geïntegreerd.

De cursisten kunnen de bestudeerde woordenschat gebruiken in de beoogde conversatiesituaties.

De cursisten zullen aandacht voor de Duitse taal ontwikkelen en via zelfstudie voldoende leergierigheid bezitten, om zelfstandig documenten te kunnen raadplegen, met hulpmiddelen zoals tijdschriften, kranten en internet

De cursisten kunnen zich schriftelijk en mondeling vlot uitdrukken in eenvoudige, gesprekken(basisdoelen) en in eenvoudige, bedrijfsgerichte gesprekken met Duitssprekenden. (uitbreidingsdoelen).

Luistervaardigheid:

De cursisten kunnen gesproken materiaal uit alledaagse situaties begrijpen en zelf gebruiken, telefoongesprekken, dialogen, en algemeen-culturele teksten. (basisdoelen) en bedrijfsgerichte telefoongesprekken, dialogen en zakelijke teksten (uitbreidingsdoelen).

Spreekvaardigheid:

De cursisten kunnen informatie van algemene aard verstrekken, telefonische oproepen beantwoorden, de zgn "Sprechintentionen" toepassen en hierbij een correcte uitspraak gebruiken. Ze moeten ook in teamverband kunnen werken, (basisdoelen). Ze kunnen op beroepsgerichte vragen reageren, zoals op kantoor. (uitbreidingsdoelen) Dit gebeurt met behulp van talrijke voorbeelddialogen.

174


Leesvaardigheid:

De cursisten kunnen algemeen-culturele informatie begrijpend lezen en verwerken. Ook tijdschriften moeten ze kunnen doornemen.(basisdoelstellingen)

De cursisten kunnen ook bedrijfsgerichte informatie begrijpend lezen en verwerken; ze kunnen ook enkele kranten en tijdschriften doornemen.

Schrijfvaardigheid:

De cursisten kunnen gevarieerde schrijfoefeningen uitvoeren, nota's en syntheses maken van teksten en van tekstgedeelten. Dit impliceert o.m. een correcte spelling die d.m.v. korte dictees wordt getoetst en verbeterd.(basisdoelen).Ze kunnen essentiële gegevens op documenten invullen, i.v.m. allerlei kantooractiviteiten.

De vier vaardigheden worden geoefend aan de hand van betekenisvolle communicatieve taken. De kennis van de grammaticale onderwerpen, in een bepaalde context, aansluitend bij het tekstmateriaal, wordt via een aantal oefeningen opgebouwd en getoetst.Deze praktische communicatieve vaardigheden vinden we terug in verschillende werksituaties. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder andere: zich voorstellen, op restaurant gaan, recepten bespreken, vrije tijd, toerisme(Landeskunde), hotels reserveren, naar de weg vragen (dit zijn basisonderwerpen) Duitssprekende gasten ontvangen, het bedrijf presenteren, structuur van een firma, waar is het kantoor, contacten leggen / onderhouden, telefonische afspraken maken en werken op een vakbeurs. (dit zijn uitbreidingsdoelen).

Leerinhouden

− Sikh vorstellen, Begrüszungen --Verabschiedung -Namen von Funktionen im Betrieb -die Verbformen: Präsens - Präteritum - Perfekt. (b)

− Spreken-luisteren; dialogen

− Sich kennen lernen; ins Restaurant gehen-Rezepte besprechen -Adjektive gebrauchen(b)

− spreken-luisteren-lezen-schrijven; een recept beschrijven

− Wohnung-Familie-Freizeit, Freizeitverhalten, Urlaub; Regionen in Deutschland kennen lernen -Perfektformen einüben - Hauptsatz und Nebensatz unterscheiden können(b)

− spreken-luisteren-lezen-schrijven; een korte mondelinge -schriftelijke beschrijving van hobby

− LANDESKUNDE :Tourismus- Regionen in Deutschland kennen lernen(b)

− Lezen-spreken; een korte synthese van deelstaat of stad

− Stadtverkehr in der Zukunft - nach einem Weg fragen: Präpositionen gebrauchen -Fragewörter: wie - Infinitive verwenden.(b)

175


− Lezen-spreken; korte persoonlijke mening;naar de weg vragen; dialogen

− Deze inhouden zijn basisinhouden, die de basisleerdoelen pogen te bereiken.

− Eine Betriebsbesichtigung; Die Fälle: Nominativ- Akkusativ-Dativ(u)

− Luisteren-spreken; dialogen; een kort bedrijfsbezoek

− Was produziert die Firma? Fragen über Firmen-Produkte -Pronomen einüben(u)

− Spreken-luisteren; wat produceren ze; dialogen

− Firmenpräsentation - Struktur einer Firma -Präteritum- zu + Infinitiv(u)

− lezen-schrijven; een korte synthese formuleren

− Am Arbeitsplatz; wo ist das Büro? beschreiben können, anhand von Präpositionen(u)

− spreken-luisteren; een groepsgesprek; vragen stellen

− Wofür sind Sie zuständig? -Reflexivpronomen- Fragepronomen einüben; einige Wörter wie Anfrage-Auftrag-Auftragsbestätigung gebrauchen können(u)

− lezen-spreken; vragen stellen-gesprek

− Wie finden Sie Ihre Arbeit?Möglichkeiten, Gefallen und Missgefallen ausdrücken; Verb + nicht (gerne)- mögen- Subjekt- Objekt bestimmen können(u)

− luisteren-spreken; groepsgesprek

− Am Telefon- sachliche Telefongespräche führen -einige Substantive wie Herr- einige Zeitangaben gebrauchen können -Multimedia- Revolution der Arbeit(u)

− luisteren-spreken;telefoongesprekken beluisteren-vragen beantwoorden-telefoongesprekken voeren

− lezen-spreken-schrijven;groepsdiscussie-korte persoonlijke mening formuleren

− Hotel reservieren- Fragen zu den Preisen- Hotels vergleichen - einen Termin vereinbaren- Einüben von Nebensätzen mit ' weil ' (u)

− luisteren-spreken; vragen beantwoorden; dialogen ; een kamer reserveren

− Auf der Messe; Messen in Deutschland - in Gesprächen : (um) zu + Infinitive gebrauchen(u)

− spreken; dialogen; lezen-schrijven; een korte synthese formuleren

− Import-Export - allgemeine Geschäftsbedingungen unterscheiden können - einige Passivkonstruktionen mit einem Modalverb gebrauchen können -kurz : die Incoterms.(u)

176


− lezen-schrijven; een korte synthese formuleren.

− Deze inhouden zijn uitbreidingsinhouden,die de uitbreidingsleerdoelen pogen te bereiken.


Om de vier vaardigheden te kunnen bereiken, worden interactieve werkvormen gebruikt; taakgericht groepswerk, discussie en dialoogvormen. Er wordt uitgegaan van authentiek materiaal, zodat de teksten zoveel mogelijk aansluiten bij de praktijk. Ook de grammatica wordt uit de teksten gehaald, en wordt dus gebruikt in functie van de teksten; Er wordt gebruik gemaakt van didactische hulpmiddelen zoals cassette, CD-speler, video en van didactische werkvormen zoals dialogen en groepsgesprekken evenals van internet. (http://www.langenscheidt.de/deutsch/lehrwerke/daf/wirtschaftsdeutsch/) - spreken; gebeurt met behulp van dialogen, discussies of groepsgesprekken;een eigen mening formuleren. -luisteren; met behulp van cassetterecorder en video beluisteren de cursisten heel wat materiaal dat ze verwerken m.b.v. vraag-antwoord-aanvullen van teksten-tekstgedeelten; korte synthese of schema. -lezen; korte en soms wat langere teksten en tekstgedeelten worden gelezen, met behulp van aangebrachte woordenschat. De verwerking van de tekstinhoud gebeurt d.m.v. vraag-antwoord; oefeningen zoals meerkeuzevragen; richtig-oder falsch; zinnen aanvullen met eigen woorden, een 'sinnverwandtes Wort' gebruiken. -Schrijven; synthese van tekst of tekstgedeelte; persoonlijke mening formuleren. De verschillende vaardigheden worden eigenlijk door elkaar ingeoefend, b.v. de tekst wordt gelezen (lezen); de inhoud ervan wordt samengevat (schrijven). Een tekstgedeelte wordt beluisterd (luisteren); de inhoud ervan wordt ingeoefend en verwerkt door dialogen of gesprek (spreken).

Evaluatie

Schriftelijk op het einde van het schooljaar en permanente evaluatie. Deze gebeurt vanuit de vier vaardigheden; -Spreken:40% -luisteren:20% -lezen : 20% -schrijven:20%

177


Bibliografie

BUSCHA,. A. & LINTHOUT ,G.,"Geschäftskommunikation, Verhandlungssprache,Max Hueber Verlag, 2000.

CONLIN, C. "Unternehmen Deutsch", Intertaal, 2000..

EISMANN, V. "Wirtschaftskommunikation Deutsch 1, Goethe-Institut, Langenscheidt,2000.

EISMANN, V. "Wirtschaftskommunikation Deutsch 2, Goethe-Institut, Langenscheidt, 2000.

HEREMANS.T., " Kurze deutsche Grammatik ", Wolters, Leuven, 1999.

HERING, A. & MATUSSEK, M., "Geschäftskommunikation, Schreiben und Telefonieren, Max Hueber Verlag, 2000.

LUSCHER, R., & R. SCHÄPERS, "Berufssprache Deutsch. Szenen aus dem Büro.", Verlag für Deutsch, 1990.

NICOLAS G., M. SPRENGER, W. WEERMANN "Wirtschaft- auf deutsch", Lehrwerk für Wirtschaftsdeutsch, Verlag Klett Edition Deutsch GmbH, München, 1995.RUG,W. & TOMASZEWSKI, A. "Grammatik mit Sinn und Verstand ",Verlag Klett Edition Deutsch GmbH, München, 2001.

SCHUMANN, J. "Mittelstufe Deutsch ", Verlag für Deutsch, 1996.

VANNESTE, A. "Telefonieren auf deutsch ", Van in-lier, 1993.

WISEMAN, C., "Unternehmen Deutsch, Arbeitsheft", Intertaal, 2000.

178


ECONOMIE

Beginsituatie

Geen voorkennis vereist.

Doelstellingen


Cursisten dienen inzicht te krijgen in de samenhang tussen de verschillende economische variabelen. Veelal werden cursisten reeds geconfronteerd met economische verschijnselen (inflatie, werkloosheid, overheidsbeleid) in het dagelijkse leven. Het verband tussen deze factoren is echter niet steeds duidelijk.


Via de cursus economie dienen we ook steeds de brug te slaan tussen de economische theorie en de actualiteit om zo de samenhangen beter te begrijpen. Door het volgen van de actualiteit krijgen cursisten ook inzicht in de wijze waarop economie hun leven beïnvloedt. Theorie en praktijk worden hierbij niet als tweedeling gezien maar als het ware met elkaar verstrengeld. De economische theorie wordt logisch opgebouwd en op een bevattelijke manier voorgesteld door gebruik te maken van voorbeelden uit de dagelijkse realiteit. Waar nuttig word geopteerd voor grafische verduidelijkingen. Toch wordt zoveel mogelijk uitgegaan van een niet-wiskundige benadering: voor de beginnende economie student is een mathematische benadering immers minder toegankelijk. Ook het verband tussen economische opvattingen en politiek-maatschappelijke visies wordt geëxpliciteerd. Het moet daarbij duidelijk zijn dat de economie geen waardevrije wetenschap is. Via de cursus economie dient de kritische zin van cursisten gevormd te worden. Zij dienen een beter zicht te krijgen op de consequenties van politieke beslissingen zodat zij bewustere burgers worden. De studie van de economie draagt ertoe bij om mensen te leren een zelfstandig en gemotiveerd standpunt te bepalen over actuele economische vraagstukken. De cursisten kunnen:

i. Het doel van de economische wetenschap met eigen woorden duidelijk

maken;

ii. Met eigen woorden het begrip “ complementaire goederen” omschrijven;

iii. Eigen voorbeelden geven van complementaire goederen;

iv. Met eigen woorden het begrip “ substitutiegoederen” omschrijven;

v. Eigen voorbeelden geven van substitutiegoederen;

vi. Met eigen woorden het begrip “zuiver collectieve goederen” omschrijven;

179


vii. Voorbeelden geven van zuiver collectieve goederen;

viii. Met eigen woorden het begrip “quasi collectieve goederen” omschrijven;

ix. Voorbeelden kunnen geven van quasi collectieve goederen;

x. Met eigen woorden het begrip “vrije goederen” omschrijven;

xi. Voorbeelden geven van vrije goederen;

xii. Het economische begrip “schaarste” op een correcte manier verwoorden.

xiii. De productiefactoren opsommen

xiv. Verwoorden wat een vraagcurve is.

xv. Visueel op een vraagcurve aanduiden, gegeven een bepaalde prijs,

hoeveel er geconsumeerd wordt.

xvi. Inzien dat als de prijs stijgt, de consumptie daalt ( en omgekeerd)

xvii. Het verschil verwoorden tussen “een verschuiving op de vraagcurve” en

“een verschuiving van de vraagcurve”.

xviii. Oorzaken opsommen van een verschuiving van de vraagcurve.

xix. Aanduiden wat het effect is van een verandering van het inkomen op de

vraag naar een bepaald product/dienst.

xx. Aanduiden wat het effect is van een verandering van de prijs der substituten

op de vraag een bepaald product/dienst.

xxi. Aanduiden wat het effect is van een verandering van de prijs der

complementaire goederen op de vraag naar een bepaald product/dienst.

xxii. Aanduiden wat het effect is van een verandering van voorkeur op de vraag

naar een bepaald product/dienst.

xxiii. Aanduiden wat het effect is van een verandering van demografische

factoren op de vraag naar een bepaald product/dienst.

xxiv. Het verschil verwoorden tussen een prijsgevoelige en een prijsongevoelige

vraag.

xxv. Het begrip prijselasticiteit met eigen woorden uitleggen.

xxvi. Aanduiden welke waarden de prijselasticiteit kan aannemen.

xxvii. Voorbeelden geven van goederen/diensten met een grote/kleine

prijselasticiteit.

xxviii. Gegeven een bepaalde prijselasticiteit van een product, het effect

inschatten op de vraag naar dat product bij verandering van de prijs.

xxix. Het begrip kruiselingse prijselasticiteit met eigen woorden uitleggen.

180


xxx. Voorbeelden geven van goederen/diensten met een grote/kleine

kruiselingse prijselasticiteit.

xxxi. Aanduiden welke waarden de kruiselingse prijselasticiteit kan aannemen.

xxxii. Gegeven een bepaalde kruiselingse prijselasticiteit van een product, het

effect inschatten op de vraag naar dat product bij verandering van de prijs.

xxxiii. Het begrip inkomenselasticiteit met eigen woorden uitleggen.

xxxiv. Voorbeelden geven van goederen/diensten met een grote/kleine

inkomenselasticiteit.

xxxv. Aanduiden welke waarden de inkomenselasticiteit kan aannemen.

xxxvi. Gegeven een bepaalde inkomenselasticiteit van een product, het effect

inschatten op de vraag naar dat product bij verandering van de prijs.

xxxvii. Een Engelenkromme op een correcte manier interpreteren.

xxxviii. Het begrip “inferieure goederen” verwoorden met passende economische

termen..

xxxix. Het begrip “ luxegoederen “ verwoorden met passende economische

termen.

xl. Het productieverloop schetsen en de verschillende fases aanduiden.

xli. De verschillende fasen correct beschrijven.

xlii. Het kostenverloop schetsen en de verschillende fases aanduiden.

xliii. De verschillende fasen van het kostenverloop correct beschrijven.

xliv. Het opbrengstenverloop schetsen

xlv. Het begrip “marginale kosten” verwoorden

xlvi. Het begrip “marginale opbrengsten” verwoorden

xlvii. “Marginale kosten” en “marginale opbrengsten” grafisch voorstellen.

xlviii. Het productieniveau van een onderneming visueel kunnen aanduiden op

een grafiek, bestaande uit een marginale kosten curve en een marginale

opbrengstencurve.

xlix. Inzien dat als de prijs stijgt, de productie stijgt ( en omgekeerd)

l. Het verschil verwoorden tussen “een verschuiving op de aanbodcurve” en

“een verschuiving van de aanbodcurve”.

li. Oorzaken opsommen van een verschuiving van de aanbodcurve.

lii. Gegeven een verandering van de kosten, het effect ervan aanduiden op de

aanbodcurve.

181


liii. Gegeven een productiviteitsverandering, het effect aanduiden op de

aanbodcurve.

liv. Voorbeelden geven van goederen/diensten met een grote/kleine

aanbodelasticiteit.

lv. Gegeven een bepaalde aanbodelasticiteit van een product, het effect

inschatten op het aanbod van dat product bij verandering van de prijs.

lvi. De parameters opsommen die gebruikt worden om de markt in te delen in

deelmarkten.

lvii. De begrippen “ monopolie”, “oligopolie”, “monopolistische concurrentie” en

“vrije markt” verwoorden.

lviii. Voorbeelden geven van onderneming bij elk van de marktvormen.

lix. Verwoorden hoe de evenwichtsprijs tot stand komt in de vrije markt.

lx. Een vraagoverschot en aanbodoverschot op een grafiek aanduiden.

lxi. Het effect van een aanbodschok op de evenwichtsprijs grafisch aanduiden.

lxii. Het effect van een vraagschok op de evenwichtsprijs grafisch aanduiden.

lxiii. Het prijsbeleid van de overheid toelichten

lxiv. Het verschil aanduiden tussen de vraag en aanbodcurves in de

Keynesiaanse, klassieke en moderne economische leer.

lxv. Het begrip “bevolking op arbeidsleeftijd” definiëren

lxvi. Het begrip “beroepsbevolking” definiëren

lxvii. Het begrip “participatiegraad” definiëren

lxviii. De theoretische oorzaken van werkloosheid (soorten) opsommen.

lxix. De werkelijke oorzaken van de huidige Belgische werkloosheid opsommen.

lxx. De cursisten kennen het werkloosheidcijfer.

lxxi. De vooruitzichten betreffende werkloosheid toelichten.

lxxii. De gevolgen van werkloosheid aanduiden.

lxxiii. Theoretische oplossingen aanreiken per type werkloosheid

lxxiv. Oplossingen die in de praktijk toegepast worden opsommen.

lxxv. De factoren die de vraag naar arbeid bepalen aanduiden

lxxvi. De factoren die het aanbod van arbeid bepalen aanduiden

lxxvii. De vraag naar kapitaal beschrijven

lxxviii. Het aanbod van kapitaal beschrijven

lxxix. De werking van de kapitaalmarkt toelichten.

lxxx. De verschillende oorzaken van inflatie ( soorten) opsommen

182


lxxxi. De vergelijking van Fisher toelichten

lxxxii. Het begrip “chartaal geld” verwoorden

lxxxiii. Het begrip “ giraal geld “ verwoorden.

lxxxiv. De geldschepping door de banken verduidelijken in woorden of met een zelf

gekozen cijfervoorbeeld.

lxxxv. Het begrip “kasreservecoëfficiënt” verwoorden.

lxxxvi. De cursisten kennen de geldende inflatiecijfers voor België

lxxxvii. De cursisten kennen de Europese objectieven inzake inflatie.

lxxxviii. De oorzaak geven van de hoge inflatiecijfers in de jaren ’70.

lxxxix. De gevolgen van inflatie opsommen.

xc. De bestrijdingsmiddelen van de verschillende soorten inflatie weergeven.

xci. De rol van de ECB en de NBB in het inflatieverhaal toelichten.

xcii. Voorbeelden geven van recente maatregelen die deel uitmaken van het

monetair beleid om inflatie te beteugelen.

xciii. Met eigen woorden de werking van de indexering verduidelijken.

xciv. Het begrip “ geharmoniseerd indexcijfer” situeren.

xcv. Het begrip “ gezondheidsindexcijfer” situeren.

xcvi. De verschillende functies van de overheid opsommen

xcvii. De allocatieve functie van de overheid omschrijven

xcviii. De verdelingsfunctie van de overheid omschrijven

xcix. De stabilisatiefunctie van de overheid omschrijven

c. Voorbeelden geven van recente overheidsmaatregelen die deel uitmaken

van het begrotingsbeleid.

ci. Het begrip “ netto te financieren saldo” toelichten

cii. De cursisten kennen grootte van de staatsschuld als absoluut getal.

ciii. De cursisten kennen grootte van de staatsschuld als percentage van het

BBP

civ. De ongelijkheid inzake inkomensverdeling verklaren.

cv. Een Lorenz-curve lezen.

cvi. Het begrip ‘ BBP “ verwoorden

cvii. Het verschil aanduiden tussen BBP en BNP

cviii. Het verschil aanduiden tussen het BBP tegen reële prijzen en het BBP

tegen constante prijzen.

cix. De nadelen van het BBP opsommen.

183


cx. Conjunctuurindicatoren opsommen.

cxi. Weten welke instanties conjunctuurindicatoren berekenen.

cxii. De verschillende conjunctuurindicatoren opzoeken in de correcte

gegevensbronnen.

cxiii. De betekenis van het “consumentenvertrouwen” verwoorden

cxiv. De betekenis van het “producentenvertrouwen” verwoorden

cxv. Het begrip “ conjunctuur” verwoorden.

cxvi. De verschillende fasen van een conjunctuurbeweging aanduiden.

cxvii. Het begrip “recessie” verwoorden

cxviii. Het begrip “depressie” verwoorden

cxix. Het begrip “groeirecessie” verwoorden

cxx. Het begrip “groeidepressie” verwoorden

cxxi. Het multiplicatoreffect met eigen woorden uitleggen

cxxii. Het acceleratoreffect met eigen woorden uitleggen

cxxiii. Een verklaring geven voor de typische conjunctuurbewegingen, gebruik

makend van de begrippen accelerator, multiplicator.

cxxiv. De verschillende beleidsaspecten die aan de basis van een evenwichtige

conjunctuurpolitiek liggen, opsommen.

cxxv. Verbanden leggen tussen macro – economische grootheden zoals inflatie,

BBP, werkloosheid, intrestvoeten, geldhoeveelheid, consumptieniveau,

spaarniveau,


Er kan een belangrijke meerwaarde aan de cursus gegeven worden door een Engels handboek voor dit vak aan te schaffen. Tevens zou het opportuun zijn mocht de docent het vak kunnen voorstellen in de Engelse taal. Op deze wijze worden twee verschillende vakgebieden waarin de cursist zich moet bekwamen gecombineerd. Het vak economie zou ook een rijke voedingsbodem kunnen vinden in Engelstalige artikels van diverse buitenlandse kranten.

184


Leerinhouden

1. Definitie economie.

1.1 Schaarsteprobleem.

1.2 Kenmerken van behoeften.

1.3 Indeling behoeften: primaire/secundaire behoeften.

actieve/potentiële behoeften.

individuele/collectieve behoeften.

1.4 Kenmerken van middelen.

1.5 Indeling: goederen/diensten.

1.6 Indeling productiefactoren.

2. Het consumentengedrag.

2.1 De vraagcurve.

2.2 Bewegingen en verschuivingen langsheen de vraagcurve.

2.3 Bewegingen en verschuivingen van de vraagcurve.

2.4 Prijselasticiteit.

2.5 Kruiselingse prijselasticiteit van de vraag

2.6 Inkomenselasticiteit van de vraag.

2.7 Engelkromme.

3. Het producentengedrag

3.1 Het kosten en opbrengstenverloop.

3.2 De aanbodcurve.

3.3 Verschuivingen langsheen en van de aanbodscurve.

3.4 De prijselasticiteit van het aanbod.

4. Het ontstaan van een evenwichtsprijs

4.1 Aanbod en vraag op de goederen en dienstenmarkt

4.2 Begrippen markt en deelmarkt

185


4.3 Kenmerken waardoor marktvormen worden gekarakteriseerd.

4.4 Kenmerken van een markt met volkomen concurrentie. Prijsvorming op

een markt met volkomen concurrentie.

4.5 Prijsvorming op een markt met onvolledige concurrentie: monopolie.

4.6 Onrechtstreeks en rechtstreeks overheidsingrijpen op de prijsvorming

5. De arbeidsmarkt

5.1 De beroepsbevolking, de bevolking op arbeidsleeftijd, de

participatiegraad

5.2 Het loonpeil

5.3 De vraag naar arbeid

5.4 Het aanbod van arbeid

5.5 De werkloosheid in België

6. De kapitaalmarkt

6.1 De vraag naar kapitaal

6.2 Het aanbod van kapitaal.

6.3 De prijsvorming op de kapitaalmarkt

7. Inflatie

7.1 Definitie inflatie.

7.2 Oorzaken van inflatie.

7.3 Gevolgen van inflatie

7.4 Bestrijding van inflatie.

8. Het indexcijfer van de consumptieprijzen Berekening van het indexcijfer in

België.

186


9. Taken van de overheid en de overheidsbegroting:

9.1 Allocatieve functie

9.2 Verdelingsfunctie

9.3 Stabilisatiefunctie

9.4 De ontvangsten

9.5 De uitgaven

9.6 Netto te financieren saldo

9.7 De rijksschuld

10. Ongelijkheid inzake inkomensverdeling: beschrijving en verklaring.

11. De economische groei

11.1 De conjunctuur

11.2 Fasen van de conjunctuurbeweging

11.3 Het multiplicatoreffect - accelarator

11.4 verklaring van het conjunctuurverschijnsel

11.5 Conjunctuurpolitiek

11.6 Wenselijkheid van de economische groei

11.7 Visie van economen van alle tijden op de groeiproblematiek

Didactisch materiaal

Een bord en overheadprojector.


De economische theorie wordt logisch opgebouwd en op een bevattelijke manier voorgesteld door gebruik te maken van voorbeelden uit de dagelijkse realiteit. Waar nuttig word geopteerd voor grafische verduidelijkingen. Grafieken geven aan de cursist de mogelijkheid inzicht te krijgen in vrij complexe onderwerpen. De nadruk van de cursus ligt op het leggen van verbanden tussen de diverse economische parameters.

Evaluatie

De cursist wordt op het einde van het schooljaar getest op zijn/haar verworven theoretische inzichten. Hij/zij moet er in slagen om de correcte theoretische oorzaken te geven van actuele of theoretische economische verschijnselen. Ook de mogelijke

187


gevolgen van economische gebeurtenissen moet hij/zij kunnen inschatten en toelichten. Tenslotte moet hij/zij gegeven een economische problematiek passende bestrijdingsmiddelen kunnen aanreiken. Hierbij is zowel de vlotheid waarmee hij/zij zich schriftelijk of mondeling uitdrukt, alsook de correctheid en de volledigheid van het antwoord een belangrijk evaluatiecriterium.

Literatuurlijst

M. ANDRIES & VAN ROMPAY. Maatschappij economie 1 & 2, Sandaard Uitgeverij MIM Antwerpen, 1996 M. DE CLERCQ. Economie toegelicht, Garant, Leuven Apeldoorn, 1990 S. DE VELDER & I. DE CNUYDT, Economie Vandaag, Academia press Gent, 2001 L. Berlanger & A. Decoster, Inleiding tot de economie, Universitaire Pers Leuven, 1997

Enkele nuttige internetsites

EUROPESE INTERNETSITES Europese Centrale Bank

http:/ /www.ecb.int Europese Commissie

http:/ /europa.eu.int Eurostat

http:/ / europa.eu.int/ en/ comm/ eurostat/ research/

BELGISCHE INTERNETSITES Verbond van Belgische ondernemingen

http://www.vbo.be Belgische Dienst voor Buitenlandse Handel (BDBH)

http:/ /www.obcebdbh.be Belgische Vereniging van Banken

http:/ /www.abb-bvb.be Centtale Raad voor het bedrijfsleven

http:/ /www.ccecrb.fgov.bc Federaal Planbureau

http:/ /www.plan.fgov.be Nationale Bank van België

http:/ /www.nationalebank. be Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS)

http:/ / statbel.fgov. be Ministerie van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking http:/ /diplobel.fgov.be

188


FINANCIËLE ALGEBRA EN STATISTIEK

Beginsituatie

De cursisten kennen volgende rekenregels en kunnen ze ook toepassen:

- Machten van een getal - Wortels van een getal - Voorrangsregels - Procenten

De cursisten hebben een basiskennis Excel.

Doelstellingen


De cursist moet inzicht verwerven in een aantal praktische domeinen op het gebied van financiële algebra en statistiek. Met deze cursus willen we aantonen dat vele praktische problemen die zich stellen uitgewerkt kunnen worden met behulp van theoretische oplossingsmodellen. De recente ontwikkelingen in de informatica hebben nieuw leven gebracht in de onderwerpen die tijdens deze cursus worden aangesneden. Vandaar dat de lessen worden gesitueerd in een informaticakader.


De correcte formules moeten kunnen toegepast worden in een concrete gegeven situatie. De onbekende parameter moet kunnen berekend worden. Alternatieve spaar – en kredietvormen beoordelen wat betreft hun reële opbrengst/kost. De cursist leert stapsgewijze met gegevens om te gaan op een statistisch verantwoorde wijze: ordenen en rangschikken van gegevens in tabellen, grafische voorstellingen, berekeningen van centrale strekking en van spreiding, normaalverdeling, correlatie en lineaire regressie. Uiteindelijk kan de cursist, door het analyseren en het voorspelbaar maken van bedrijfsprocessen, inzien wanneer en hoe men kan ingrijpen om fouten te elimineren of te voorkomen en aldus kwaliteit en productiviteit te optimaliseren.


Naargelang het niveau van de studenten, kunnen de basisdoelstellingen uitgebreid worden. Dit kan zowel op kwalitatieve als kwantitatieve manier. Een kwalitatieve uitbreiding voorziet dat de vooropgestelde leerinhouden verder uitgediept worden. Dit kan door het realiteitsgehalte (complexiteit) van de oefeningen te vergroten. De kwalitatieve uitbreiding houdt in dat extra leerinhouden naar voor worden gebracht. Deze leerinhouden werden hieronder aangeduid als facultatieve leerinhouden.

189


Leerinhouden

Onderwerpen die aanleunen bij het vakgebied financiële algebra

1. Intrestrekenen

1.1 De enkelvoudige intrest

De grootheden Kn, Ko, n, i

Klassieke vraagstukken in verband met enkelvoudige intrestberekening

Gegeven drie grootheden moet men een vergelijking met één

onbekende kunnen opstellen en de onbekende grootheid berekenen.

1.2 De samengestelde intrest

Samengestelde intrest versus enkelvoudige intrest

Logaritmen

Klassieke vraagstukken in verband met samengestelde

intrestberekening

1.3 De werkelijke intrestvoet

De jaarlijkse schijnbare intrestvoet

Gelijkwaardige intrestvoeten

2. Annuïteiten

2.1 Definities en soorten annuïteiten

2.2 De contante waarde van een annuïteit

2.3 De slotwaarde van een annuïteit

2.4 De gelijkblijvende tijdelijke dadelijk ingaande postnumerando annuïteit

2.5 De gelijkblijvende tijdelijke uitgestelde postnumerando annuïteit

2.6 Veranderende annuïteiten

2.7 De klassieke vraagstukken in verband met annuïteiten

190


3. Leningen

3.1 De verkoop op afbetaling

3.2 Leningen op vaste termijn

3.3 Leningen aflosbaar door middel van een constante annuïteit

3.4 Berekeningen van de elementen uit de aflossingstabel op een

rechtstreekse manier.

3.5 Leningen aflosbaar door middel van gelijke aflossingen

4. Obligaties ( facultatief)

4.1 De obligatielening

4.2 Grondbeginselen van de obligatieleningen

4.3 De ineens a pari aflosbare obligatielening

4.4 De ineens aflosbare agiolening

4.5 Obligatieleningen a pari aflosbaar door middel van een constante annuïteit

4.6 Leningen met constante agio aflosbaar door middel van een constante

annuïteit

5. De levensverzekering (facultatief)

5.1 De kansberekening of de wiskundige waarschijnlijkheid

5.2 De sterftetafels

5.3 De verzekering van een kapitaal bij leven

5.4 De verzekering bij overlijden

5.5 De gemengde verzekering

5.6 De berekening van de netto jaarpremies

5.7 De berekening van de bruto koopsom en bruto jaarpremie

191


Onderwerpen die aanleunen bij het vakgebied statistiek

1. Ordenen en voorstellen van gegevens

Verantwoord verzamelen van gegevens: populatie, steekproef, representativiteit, kwalitatieve en kwantitatieve veranderlijken, discrete en continue waarden.

Tabuleren van statistische gegevens: rangschikken in absolute en relatieve frequentietabellen, gecumuleerde frequenties;

Bepalen van aantal klassen, klassebreedte, klassemidden, klassegrenzen, grenswaarden.

Grafische voorstellingen: frequentieveelhoek, histogram, trapfuncties in stijgende en dalende reeksen.

2. Parameters van ligging, spreiding, vorm.

Kenmerken van centrale strekking: modus, mediaan, rekenkundig gemiddelde.

Kenmerken van spreiding: gemiddelde afwijking, variantie, standaardafwijking,

variatiecoëfficiënt.

Kenmerken van vorm: het exces en de Fisher-coëfficiënt

3. Lorenz-curve en Gini-coëfficiënt

4. Het zoeken naar relaties tussen gegevens

- Spreidingsdiagrammen

- Kleinste kwadratenregressie

- Exponentiële groei

- Correlatie

- Relaties tussen kwalitatieve variabelen

- Oorzaak en gevolg.

192



PC, bord en overheadprojector


De financiële en statistische functies waarmee Excel is uitgerust, worden wiskundig onderbouwd en op een grondige manier besproken. Hierbij leren de cursisten de functies te gebruiken, alsook inzicht in de formules te verwerven. Een overzicht van de relevante functies binnen Excel volgt hieronder. Financiële functies: overzicht

Werkbladfunctie COUP.AANTAL.BB Werkbladfunctie COUP.DAGEN Werkbladfunctie COUP.DAGEN. Werkbladfunctie COUP.DATUM.NB Werkbladfunctie COUP.DATUM.VB Werkbladfunctie CUM.HOOFDSOM Werkbladfunctie CUM.RENTE Werkbladfunctie DISCONTO Werkbladfunctie DUUR Werkbladfunctie EFFECT.RENTE Werkbladfunctie NOMINALE.RENTE Werkbladfunctie OPBRENGST Werkbladfunctie PRIJS.DISCONTO Werkbladfunctie PRIJS.NOM Werkbladfunctie PRIJS. VERVALDAG Werkbladfunctie REND.DISCONTO Werkbladfunctie REND.VERVAL Werkbladfunctie RENTE Werkbladfunctie RENTEPERCENTAGE Werkbladfunctie SAMENG.RENTE.V Werkbladfunctie SAMENG.RENTE Werkbladfunctie SCHATK.OBL Werkbladfunctie SCHATK.PRIJS Werkbladfunctie SCHATK.REND

Statistische functies: overzicht Werkbladfunctie AANTALARG Werkbladfunctie BINOMIALE. VERD Werkbladfunctie CHI.KWADRAAT . INV Werkbladfunctie CHI.KWADRAAT Werkbladfunctie CORRELATIE Werkbladfunctie COVARIANTIE Werkbladfunctie CRIT.BINOM Werkbladfunctie FISHER.INV Werkbladfunctie FISHER Werkbladfunctie GEM.DEVIATIE Werkbladfunctie GEMIDDELDE Werkbladfunctie GROEI Werkbladfunctie GROOTSTE Werkbladfunctie KLEINSTE Werkbladfunctie KURTOSIS Werkbladfunctie KWARTIEL Werkbladfunctie MEDIAAN Werkbladfunctie MODUS Werkbladfunctie NORM.VERD Werkbladfunctie NORMALISEREN Werkbladfunctie PEARSON Werkbladfunctie POISSON Werkbladfunctie R.KWADRAAT Werkbladfunctie RANG Werkbladfunctie SCHEEFHEID Werkbladfunctie STAND.NORM.INV Werkbladfunctie STAND.NORM.VERD

De financiële en statistische functies dienen op een concentrische wijze behandeld te worden:

i. via het eenvoudige naar het gecompliceerde ii. via het kleine naar het gediversifieerde

De nadruk ligt zowel op oefeningen als het verwerven van inzicht in formules. De cursisten leren omgaan met de steeds variërende vorm waarin de oefeningen gepresenteerd worden en leren die formules selecteren die tot een correcte uitkomst leiden.

193


Evaluatie

Tijdens de evaluatie, welke gebeurt op het einde van het schooljaar, wordt gekeken in hoeverre de cursist theoretische oplossingen kan aanreiken voor een probleemstelling uit de praktijk. Hierbij is het van belang dat hij/zij erin slaagt om binnen een informaticaomgeving zowal een passende oplossing te kunnen vinden, alsook dat hij/zij het resultaat van deze oplossing op een correcte manier kan interpreteren en toelichten.

Bibliografie

J.F. De Craen, R. De Groot, G. Elsen. Actuariële Wiskunde, Financiële Algebra, Lier, Van in; 1990 M. De Jaeger. Financiële Wiskunde Deel I, Nevele, Nevelland, 1995 M. De Jaeger. Financiële Wiskunde Deel II, Nevele, Nevelland, 1995 B. Butstraen, M. Goovaerts. Wiskundige theorie van de Financiële verrichtingen, Antwerpen, De Sikkel, 1983 J.F. De Craen, Beschrijvende statistiek en kanstheorie, Deurne, MIM, 1992

194


BEROEPSMORAAL

BEROEPSMORAAL “” »Car si l’ensemble des

intermediaires ne réfléchissent pas eux-mêmes à des règles de bon comportement… d’autres seront chargés de les

élaborer et je ne crois pas que ce soit la bonne politique. »

J. –L. Duplat

Beginsituatie

Er is geen voorafgaandelijke kennis van het vak beroepsmoraal vereist. De meeste cursisten kunnen een, weliswaar vage, omschrijving geven van het begrip ‘beroepsmoraal’ en denken dan vooral aan ‘beroepsgeheim’ en ‘moraal’.

Visie op het vak

Beoogd worden dat de cursisten zich, met de kennis die ze in deze leergangen verwerven, zelfstandig hun rechten en plichten kunnen detecteren. Ze zijn in staat te weten wat de basisprincipes zijn van de deontologie van iedere werkomgeving, weten wanneer fouten worden gemaakt en de, dikwijls zeer zware gevolgen hiervan te kennen. Het zuiver doceren moet absoluut vermeden worden. Het is de bedoeling dat de cursisten zoveel mogelijk aan de beurt komen om zelf tot bepaalde inzichten te komen.

Doelstellingen


- Een praktijkgericht inzicht bijbrengen.

- Een duurzame ethische -juridische kennis bijbrengen m.b.t. het vakgebied.


Tegen het einde van de opleiding Meertalig secretariaat moeten de cursisten: Cognitieve doelstellingen De cursisten kunnen uit diverse casussen (praktijkgevallen) en wetteksten het deontologisch karakter distilleren en weten dit dan ook te plaatsen. Ze weten dat ‘beroepsmoraal’ een kwestie van ‘mogelijkheidsvoorwaarden’ is. Namelijk het

195


creëren van omstandigheden die toelaten dat men tot een loyale en maatschappelijk verantwoorde uitoefening van een beroep komt. Cursisten hebben tevens inzicht in het (mogelijks) juridisch karakter van deontologische regels. Affectieve doelstellingen Door de wetgeving te illustreren met concrete en diep uitgewerkte praktijkvoorbeelden, kan de cursist zich inleven in de concrete probleemsituaties, waar gezamenlijk, aan de hand van de gegeven theoretische kennis, of individueel een oplossing gezocht en besproken wordt.

Psychomotorische doelstellingen De cursisten moeten de overeenstemmende informatiebronnen kunnen raadplegen.

Leerinhouden

• Wat zijn de beleidsredenen van de wetgever om al dan niet wetgevend in te grijpen? (zie relatie dienstbehoevende –dienstverstrekker)

• Vermag het gemeen recht niet aan de beleidsredenen tegemoet te komen?

• Wet betreffende de misleidende reclame inzake de vrije beroepen, 21 oktober 1992

• Wet betreffende oneerlijke bedingen in overeenkomsten gesloten tussen titularissen van vrije beroepen en hun cliënten, 03 april 1997

• Strafrechtelijke aansprakelijkheid

• Specifiek misdrijf inzake strafrechtelijke aansprakelijkheid: het beroepsgeheim

• Burgerrechtelijke aansprakelijkheid + het bewijs

• Wet van de seksuele intimiteiten op het werk

• Ambtenarencode: statuut van de staatsambtenaren (bepalingen zoals die gewijzigd werden door de K.B.’s van 22.11.1991 en 26.9.94)

• Algemene principes van behoorlijk bestuur

• Inspelen op de actualiteit • Elke cursist(e) krijgt de opdracht om in een kleine groep (2 of 3) een concreet

geval naar voor te brengen over één van de geziene materies.Hierin moet zich een probleemsituatie voordoen en mogelijke oplossingen moeten naar voor worden gebracht.


Aansluiten bij de actualiteit, de lesgever moet steeds de actualiteit volgen en trachten om de lessen daarbij aan te sluiten. Het is belangrijk om authentieke teksten en artikels te gebruiken zodat de cursisten aanvoelen dat dat wat ze leren bruikbaar is.

196


Stimuleren tot nadenken, de lesgever moet de cursisten motiveren om over bepaalde zaken kritisch na te denken, om aandacht te schenken aan wat er rondom hen gebeurt en trachten verklaringen te vinden.

Proces van kennisverwerving, de lesgever laat de cursisten ook zelf zaken ontdekken. Ze krijgen een probleem voorgelegd en zoeken naar oplossingen, ze lezen teksten en zoeken naar de kernideeën. Er wordt in de les gebruik gemaakt van video ter illustratie of om een nieuw gegeven aan te brengen. Ook via internet kan er informatie worden opgezocht over behandelde thema’s of te behandelen thema’s in de lessen.

Elke cursist(e) krijgt de opdracht om in een kleine groep (2 of 3) een concreet geval naar voor te brengen over één van de geziene materies.Hierin moet zich een probleemsituatie voordoen en mogelijke oplossingen moeten naar voor worden gebracht.

Evaluatie


Bibliografie

Teksten worden ter beschikking van de cursist gesteld. Ook video’s zullen gebruikt worden.

Nuttige websites


197


EINDWERK

Beginsituatie

Het eindwerk kan slechts worden aangevat wanneer de cursist(e) zich in het jaar bevindt waarin hij/zij het einddiploma kan behalen.

Doelstellingen

De cursisten zijn in staat om de leerstof in praktijk om te zetten. De klemtoon ligt op de middelen tot kennisopname en -verwerving, op het ordenen en hanteren van die kennis.


- Cognitieve doelstellingen De cursisten kunnen de bestudeerde woordenschat en technieken vlot omzetten in de praktijk. Ze maken daarbij gebruik van zoveel mogelijk middelen en methodes aangereikt tijdens de opleiding. - Affectieve doelstellingen De cursisten brengen voldoende leergierigheid op om authentieke bronnen te raadplegen. Ze hebben zin voor nauwkeurigheid, verantwoordelijkheid en verzorgde afwerking. Bepaalde facetten van het eindwerk (infra) zullen de cursist(e) verplichten om in teamverband te leren werken. - Psychomotorische doelstellingen Uit hun houding blijkt dat de cursisten geleerd hebben zich op een vlotte en gedistingeerde manier te bewegen in het bedrijfsleven. De cursisten kunnen omgaan met stresssituaties en zijn zich ervan bewust dat dergelijke situaties schering en inslag zijn in hun bedrijfswereld.

Leerinhouden

Het eindwerk houdt verschillende aspecten in van het leerproces.

Het eerste aspect is het bijwonen van een lezing op de school en door de school wordt georganiseerd. Deze lezing wordt gehouden in de onderrichte talen: Nederlands, Frans, Engels en Duits. De cursisten worden gevraagd notities te nemen en achteraf een synthese van de lezing aan de betrokken vakleerkrachten te geven in de respectievelijke talen of in één opgegeven taal.

Het tweede aspect houdt in dat de leerlingen zelf en individueel een keuze maken uit het aanbod van seminaries dat her en der wordt gehouden en daar een neerslag van schrijven. De studenten leggen hun keuze van seminarie voor aan de vakleerkracht en motiveren hun keuze.

198


Na het volgen van dit seminarie krijgt de vakleerkracht alle relevante documentatie en zowel een geschreven als mondelinge weergave van het seminarie. De vakleerkracht kan beslissen dat deze mondelinge weergave voor de klas gebeurt. Het derde aspect houdt in dat de studenten in teamverband aan een opdracht kunnen werken. Ze vormen groepjes van drie tot max. vier personen en werken samen aan een presentatie. De studenten krijgen een aantal actuele thema’s waaruit ze kunnen kiezen of ze brengen zelf een thema aan. Het gaat om actuele thema’s gerelateerd aan de bedrijfswereld of het bedrijfsleven zoals: werkloosheid bij jongeren, pesterijen op het werk, de positie van de vrouw op de werkvloer, ... Alle stappen die de studenten ondernemen, wordt vastgelegd in een logboek. Alle opmerkingen, nog te ondernemen of gedane handelingen worden genoteerd. Evenals alle afspraken die men maakt. De studenten beslissen zelf hoe ze de presentatie zullen brengen, maar er wordt van hen verwacht dat zij zoveel mogelijk vakken in het eindwerk integreren. Alle vakleerkrachten staan open voor vragen en bieden hulp waar nodig zonder de studenten te leiden, het is een project van de studenten en in de eerste plaats moeten de studenten zelf stappen ondernemen en anticiperen op eventuele problemen.

In het laatste aspect zullen de cursisten getest worden op hun stressbestendigheid.

Steeds vaker wordt van werknemers verlangd dat ze stressbestendig zijn. Onder dit laatste wordt verstaan ‘het aangeleerde vermogen op een adequate wijze om te gaan met een aanpassing vereisende situatie waarbij men die techniek van stresshantering kan kiezen die aansluit op de eisen die de situatie stelt’. Deze eigenschap zal het studieobject zijn van het leervak ‘bedrijfsorganisatie en praktijk’ in het derde jaar van de opleiding. Stressbestendigheid is immers een eigenschap dat kan worden aangeleerd. Stressbestendige mensen zijn niet gauw van hun stuk te brengen: ze coderen ongewone gebeurtenissen minder snel als bedreigend en ze beschikken over een hoog probleemoplossend vermogen. Ondermeer in het kader van dit eindwerk zullen de cursisten getest worden op deze eigenschap in een simulatiekamer. De cursisten zullen moeten aantonen dat ze over een reeks oplossingstechnieken beschikken, die hen zal toelaten om in bepaalde situaties niet mentaal dicht te klappen maar integendeel in een razend tempo na te gaan welke oplossingen de beste zijn.

199


Evaluatie

Bij de evaluatie zal er ondermeer aandacht zijn voor: - de opgedane kennis - inzicht - toepassingsbekwaamheid - vaardigheden - attitudes - waardebesef Aan de cursisten zal telkenmale in de loop van het schooljaar conform het examenreglement de volgende punten worden medegedeeld:

1. de wijze van beoordelen; 2. de wegingcoëfficiënten; 3. de eventuele vrijstellingen; 4. de wijze van herkansen bij niet –slagen voor de bedoelde onderdelen;

VOLWASSENENONDERWIJS - GO! Propro.g-o.be/blog/Documents/2004-631L.pdfIn deze is het essentieel dat...

Documents

Transcript of VOLWASSENENONDERWIJS - GO! Propro.g-o.be/blog/Documents/2004-631L.pdfIn deze is het essentieel dat...