Nummer 7 / 8 • zestiende jaargang • augustus 2014

Dat zorg veel geld kost, is iedereen wel duidelijk. Maar dat alle UMC’s wél gezamenlijk de economie verrijken met twintig miljard euro en meer dan 200.000 banen is nieuws. Onlangs trad de koepel­organisatie NFU hiermee naar buiten. TeksT: ellen Brand

De pensioenoverstap per 1 januari 2015 naar PFZW gaat niet door. Toch zijn zowel de NFU als de vak­bonden er nog steeds van overtuigd dat een overstap voordelen heeft. TeksT:anneke aaldijk

De Erasmus MC­publiekslezing heeft dit jaar als thema: ’Maak kanker kansloos’. De sprekers tijdens de negende Lof der Geneeskunst zijn Carol Greider en Stefan Sleijfer. Beide toponderzoekers nemen de bezoekers mee op hun zoektocht naar kennis en geneeskunde op maat. Prof. Carol Greider van de Johns Hopkins University in Baltimore won in 2009 de Nobelprijs voor geneeskunde met een ontdekking die bijdraagt aan ons begrip van het leven en veroudering, van gezond­heid en ziekte. De ontdekking biedt mogelijk aanknopingspunten voor nieuwe behandelingen van kanker. Prof. Stefan Sleijfer is hoofd Interne Oncologie van het Erasmus MC Kanker Instituut. Hij publiceerde meer dan 140 wetenschappelijke artikelen en is lid van de wetenschappelijke raad van het KWF. Hij spreekt zich tijdens de publiekslezing uit voor een meer persoonlijke behandeling van kanker. Een aanpak op maat kan de effectiviteit verhogen en onnodige ingrepen voorkomen.

Doodsoorzaak nummer 1Kanker is de meest voorkomende doodsoorzaak in Nederland. Per jaar krijgen meer dan 100.000 mensen te horen dat ze kanker hebben en elk jaar neemt dat aantal met drie pro­cent toe. Gelukkig zijn er steeds meer mensen die genezen, en steeds meer mensen die langer leven met kanker. Maar er is nog veel te verbeteren.

InschrijvenDe publiekslezing Lof der Geneeskunst vindt plaats op vrijdag 3 oktober 2014. Aanvang: 14.30 uur.Inschrijven kan op www.lofdergeneeskunst.nl (EB)

2

3

6

9

9

12

Feit of fabel: verkouden door de airco

Vul je gegevens in

Virtuele desktop komt er aan

Werk loslaten maakt productief

Monstertocht voor baby’s

Bijen zoeken tuin (of balkon)

UMC’s goed voor economie Pensioen blijft bij ABP

INHOUD

e Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra heeft deze berekeningen laten uitvoeren door het Schotse onderzoeksbureau BiGGAR Economics. Dit bureau bracht de economische impact van

de publieke functie van de acht Nederlandse Universitair Medische Centra - waarin patiëntenzorg, wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en opleiding geïntegreerd zijn - in kaart.

De conclusie is dat de umc’s economisch gezien een zeer gezonde invloed hebben op onze maatschappij. Uit het onderzoek blijkt dat het geld dat zij spenderen aan het oplossen van een medisch vraagstuk, onze economie een veelvoud aan bedrijvigheid oplevert. BiGGAR keek voor deze getallen breder dan alleen naar mensen op de loonlijst. Ook in de regio genereert een umc extra banen en buitenlandse investeringen. Studenten dragen bij aan de economie, maar ook bijvoorbeeld congresbezoekers die op umc-conferenties afkomen. Daarbij werken umc’s vaak samen met het bedrijfsleven en zijn ze goed voor tienduizenden banen die voortkomen uit licenties, spin-outs en samenwerking in onderzoek.

Erasmus MC grootste invloedVolgens het onderzoeksrapport heeft het Erasmus MC de grootste invloed op de economie met 3,8 miljard euro in bruto toegevoegde waarde (GVA) en 40.600 banen. Het komt erop neer dat elke euro die het Erasmus MC verdient, in totaal 4,58 euro opbrengt voor de Nederlandse economie en elke directe baan zorgde voor een totaal van 4,15 Nederlandse banen.Het Maastricht UMC scoort het laagst maar is toch nog goed voor bijna twee miljard euro.

egin juli trokken de NFU, de vakbonden en de pensioenfond-sen de stekker uit de onderhan-

delingen over de overgang. Dit betekent dat alle medewerkers van de Universitair Medische Centra voor hun pensioen verzekerd blijven bij ABP. “De onderhandelingen zijn gestopt omdat medewerkers er op de korte termijn op achteruit zouden gaan in netto salaris”, licht sectormanager HR Hans Ferdinandus toe. “En dat is jammer, want eigenlijk vinden alle partijen de pensioenovergang een goed idee. Op de lange termijn levert het voordelen op voor de individuele pensioenopbouw. Verder zorgt een overstap er voor dat je binnen de gezondheidszorgbranche gemakkelijker van baan kunt wisselen zonder iedere keer je pensioenaanspra-ken te moeten laten overzetten. Alle andere zorginstellingen zitten ook bij PFZW, dus wanneer je ergens anders

Nobelprijs- winnaar bij Lof

DB

BE

ElD

: A

lAiN

Gil

Go

Nz

AlE

z

‘There’s still so much more to research’

Altijd bereikbaar, hoe slim is dat?

Meer informatie, minder dieren

Hooikoorts? Pas op in de auto

32 8 11

gaat werken, kun je gewoon bij hetzelfde pensioenfonds blijven.”

Minder premieDaarbij, zegt Ferdinandus, zullen umc-medewerkers bij PFZW op termijn juist minder premie gaan betalen. “ABP is het pensioenfonds voor overheids-personeel. De vergrijzing zal hier harder toeslaan dan bij PFZW, waar de gemiddelde leeftijd een stuk lager ligt.”

SpijtigOok AKC-analist specifieke taken Joep Kurstjens, voorzitter Landelijke Advies Commissie UMC van de Abvakabo FNV vindt het spijtig dat de overgang niet doorgaat. “PFZW is een sterk pensi-oenfonds. En het is voor medewerkers plezierig dat ze bij een baanwisseling bij hetzelfde pensioenfonds kunnen blijven. Maar voor ons was het in 2007 - toen de overgang naar PFZW voor het eerst ter sprake kwam - een absolute voorwaarde dat het medewerkers geen geld mag gaan kosten. De overgang is tenslotte initiatief van de werkgever, geen verzoek van de medewerkers. Dus zijn er destijds afspraken gemaakt: medewerkers zou-den er netto niet op achteruit gaan en de pensioenopbouw moest hetzelfde of beter zijn. De NFU en de pensioenfond-sen hebben zich niet aan deze afspraken kunnen houden.”

Zie verder pagina 5

Volksverhuizing

BE

ElD

: A

lAiN

Gil

Go

Nz

AlE

z

Afgelopen maanden vond bij een aantal verpleegafdelingen van thema Dijkzigt in het H-gebouw een ware volksverhuizing plaats. Omdat de afdelingen Longziekten en Nucleaire Geneeskunde in het kader van de nieuwbouw ‘hun’ Sv-gebouw moeten verlaten, is intern flink geschoven. Als eerste verhuisden medewerkers en patiënten van de klinische unit Plastische en Reconstructieve chirurgie van 7Midden naar 7Noord en kwamen daar tijdelijk bij de klinische unit Orthopaedie. Na een verbouwing van 7Midden verhuisden beide units naar deze afdeling, die ze voortaan delen. Verder verhuisde de afdeling Traumatologie - na een verbouwing van 7Noord - van 9Midden naar 7Noord en ging Algemene Heelkunde van 9Midden naar 8Noord.

9Midden wordt na een verbouwing de nieuwe plek van afdeling Longziekten. Nucleaire Geneeskunde verhuist naar locatie Daniel. De bedden van afdeling Dermatologie, voorheen gehuisvest op de klinische unit Plastische en Reconstructieve Chirurgie, worden toegevoegd aan de klinische unit Inwendige Geneeskunde, Geriatrie en Oncologie op 4Zuid.

Al met al een megaklus waar, zo meldt thema Dijkzigt op de intranetsite: ‘alle collega’s met elkaar de schouders onder hebben gezet, waardoor de verhuizing prima is verlopen’. (AA)

wantrouwen in de achterblijvers”, vindt Samhoud. “De zomerbonus van 250 euro is dus ook een stimulans om de grip op het werk helemaal los te laten en over te laten aan collega’s. Verder ver-wacht ik dat het ervoor zal zorgen dat mensen hun werk beter overdragen aan hun collega’s, in plaats van te denken dat ze eventuele losse eindjes wel op het strand kunnen afhandelen.” (AA)

Verkouden door airco?Verkouden word je meestal in de herfst of winter, behalve als je hartje zomer op een kantoor werkt waar de binnen-temperatuur wordt gereguleerd. Kun je inderdaad verkouden worden van een loeiende airco?

Keel-, neus- en oorarts Frank Datema benadrukt dat een neusverkoudheid door een virus wordt veroorzaakt dat voornamelijk wordt overgedragen via (hand)contact of druppels die bijvoor-beeld vrijkomen bij hoesten of niezen. Toch kent Datema studies die uitwijzen dat irritatie aan neus en keel in slecht geventileerde ruimtes toeneemt. Venti-latie is dus belangrijk voor de gezond-heid, zegt hij, maar een goede ventilatie vraagt nogal wat. Er moet immers voldoende uitwisseling zijn van ‘ver-ontreinigde’ binnenlucht met ‘schone’ buitenlucht. Zo veel lucht dat het haast ondenkbaar is dat een gemiddeld kan-toorpand daaraan kan voldoen. Zo kunnen mensen gezondheidsklach-ten krijgen in kantoorpanden zonder dat daarvoor een medische verklaring bestaat. Vaak verdwijnen die klachten, zoals geïrriteerde ogen, hoofdpijn en neus- en keelklachten zodra zij de ruimte verlaten.

De koelende werking van een airco berust op twee principes. De lucht wordt gekoeld, maar ook ontvochtigd. Als de luchtvochtigheid te laag wordt, kunnen mensen sneller last krijgen van geïrriteerde slijmvliezen en droge ogen. Maar irritatie is niet hetzelfde als verkoudheid. Een te koude airco kan onaangenaam zijn, zegt de kno-arts. Temperatuurovergangen veroorzaken een stressreactie in het lichaam. Hoe kleiner het temperatuurverschil tussen binnen en buiten, hoe beter. Maar dat betekent nog niet dat grote temperatuurschommelingen een ver-koudheid veroorzaken. Datema: “Het is een volkswijsheid dat je van kou verkouden kunt worden. Moderne virologieboeken verwerpen het verband tussen een koude omgeving en het ontstaan van verkoudheid.” Wel kan een sterke afkoeling van de lichaamstempe-ratuur een verminderde doorbloeding van de neus- en keelholte veroorzaken. Hierdoor zou de plaatselijke afweer kun-nen verminderen. Ook is bekend dat het verkoudheidsvirus zich bij een lagere temperatuur gemakkelijker vermenig-vuldigt. Dat kan betekenen dat een virus eenvoudiger kan toeslaan. “Alleen is dat nog nooit aangetoond”, zegt Datema.

Hij vermoedt wel dat de gemiddelde airco beter kan worden afgesteld. “Veel bedrijven en hotels zijn mogelijk meer gericht op comfort dan op gezondheid.” Onderzoek in China, waar in gigantische ruimten met weinig ventilatie wordt ge-werkt, wijzen uit dat bepaalde virussen en bacteriën in de filters van airco’s wor-den aangetroffen. Dan, zegt hij, wordt de airco natuurlijk wel een potentiële verspreider van ziektekiemen. (EB)

nieuws 2

Reanimatie wedstrijdReanimeren is een vaardigheid die iedere verpleegkundige en arts tot in de finesses moet beheersen. Daarom wordt op vrijdag 21 november de Reanimatie Competitie Sophia georga-niseerd. Deelnemers bootsen samen met hun team een reanimatie na op een pop. Afhankelijk van de samenstelling van het team doen de deelnemers een PBLS- of een APLS scenario. Het team moet bestaan uit maximaal vier perso-nen, waarvan minimaal één arts.

Wie deel wil nemen, moet zich met een team voor 1 september inschrijven aan dit jaarlijks terugkerend evenement via: reanimatiecompetitie@erasmusmc.nl (ook voor vragen). (EB)

Nieuwe verzekeraarHet Erasmus MC heeft een nieuwe verzeke-raar voor het risico van fors inkomensver-lies bij arbeidsongeschiktheid. Het contract met verzekeraar OHRA loopt op 1 juli 2014 af. In Loyalis heeft het Erasmus MC een nieuwe partner gevonden. Loyalis biedt een aanvullende verzekering ‘die goed aansluit op onze arbeidsvoorwaar-den en het ABP-arbeidsongeschiktheids-pensioen’, meldt de Service Portal.

Mensen die arbeidsongeschikt raken zien zich gesteld voor een forse inko-mensdaling, soms tot op bijstandsni-veau. Een aanvullende arbeidsonge-schiktheidsverzekering geeft garantie op het behoud van minimaal zeventig procent van het inkomen. De premie wordt door het Erasmus MC ingehou-den op het bruto maandsalaris. Netto betaalt de medewerker minder premie. Het contract met Loyalis levert 29 pro-cent extra korting op.

Lees meer - en hoe je je kunt aanmel-den - in het bericht op de Service Portal. Daar is ook een lijst met veelgestelde vragen. (EB)

Perfect FitBijna tachtig veertig plussers van de vier IC’s en SEH doen mee aan het Perfect Fit programma dat het Erasmus MC samen met de Koninklijke Landmacht en Politie aanbiedt.

Perfect Fit is een gezondheidsprogram-ma voor medewerkers bij wie sprake is van een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Deelnemers ondergaan bij de arbodienst een cardioscreening, die meteen na afloop besproken wordt. Degenen die op grond van de uitslag mee gaan doen aan het programma worden een jaar lang gevolgd. De helft van de groep wordt actief gecoacht en de andere helft gaat zelf aan de slag. De resultaten worden gemeten tussen mei en augustus 2015. Het Erasmus zet in op duurzame inzet-baarheid van medewerkers. Het Perfect Fit programma maakt daar onderdeel van uit. (EB)

Scanner • augustus 2014

Onderzoek loopt goedAan het bevolkingsonderzoek darm-kanker doen meer mensen mee dan was verwacht. Het onderzoek is daarom op een aantal punten bijge-stuurd. Zo zijn tijdelijk minder mensen uitgenodigd om wachttijden voor het vervolgonderzoek (een coloscopie) te voorkomen. Mensen kunnen daardoor op dit moment binnen ongeveer drie weken terecht voor een afspraak.

Het was voorzien dat bij de invoering van zo’n groot bevolkingsonderzoek gaandeweg aanpassingen nodig zijn. Het RIVM heeft snel gesignaleerd dat de wachttijden voor het vervolgon-derzoek opliepen. Dit komt door de grote bereidheid om deel te nemen; bij de leeftijdscategorie die als eerste een uitnodiging heeft ontvangen, komt vaker bloed in de ontlasting voor en ook vaker darmkanker. Verder meet de test gevoeliger. Dat geldt niet alleen voor de in het bevolkingsonderzoek gebruikte test, maar ook voor testen die in andere landen worden gebruikt. (EB)

New Horizons Festival New Horizons Festival - voorheen Dis-covery Festival Rotterdam - is het cross-over festival tussen wetenschap, kunst en muziek. Op vrijdag 26 september wordt het Onderwijscentrum omge-bouwd tot festivallocatie en is het dé plek waar de grens tussen bezoeker en wetenschapper vervaagt. Het thema van dit jaar: Big Data, your life in the cloud.

De avond bestaat uit experimenten en demonstraties van nieuwe wetenschap-pelijke ontwikkelingen. Daarnaast zijn er kunstzinnige interventies, waarbij de grens met de wetenschap wordt opge-zocht, en muziekoptredens. De interactie tussen bezoeker en wetenschapper staat voorop, beiden worden gevraagd om uit hun comfortzone te stappen, zich open te stellen voor elkaar en deel te nemen. Dit alles in de sfeer van een nachtfestival.

Hooikoorts beïnvloedt rijvaardigheidUit onderzoek van Maastricht UMC blijkt voor het eerst dat hooikoorts een negatieve invloed heeft op de rijvaar-digheid van patiënten.

Het effect van de symptomen van hooikoorts op de rijvaardigheid kunnen zelfs overeenkomstig zijn met een al-coholpromillage van 0,05 in het bloed, vergelijkbaar met de consumptie van twee tot drie glazen alcohol. Hooi-koortsmedicatie herstelde de rijvaardig-heid voor een groot gedeelte weer. “Met name mensen van wie de rijvaardigheid door andere factoren al beïnvloed kan zijn, bijvoorbeeld door gebruik van medicijnen of andere ziektes, moeten daarom extra alert zijn,” zegt de Maas-trichtse KNO-arts Bernd Kremer. (EB)

Mooie prijsLinda Joosse, arts en researchmaster-studente bij Infection & Immunity, heeft de Prof. Bruinsprijs gewonnen, een prijs die de Erasmus Universiteit Rotterdam jaarlijks uitreikt aan een researchmaster-student met excellente studieprestaties en onderzoekskwali-teiten.

De prijs bestaat uit een geldbedrag van 4.500 euro, te besteden aan een studieverblijf in het buitenland. Joosse (25) is in haar derde jaar geneeskunde gestart met de master. “De zwaarte van de opleiding geneeskunde viel me eigenlijk best mee, ik wilde wat meer uitdaging. Dus ben ik de researchmas-ter gaan doen. Voor mij was het de ideale combinatie, want het is een heel wetenschappelijke en inspirerende opleiding.” In augustus heeft Joosse de master afgerond. Haar artsendiploma heeft ze vorig jaar september behaald. In oktober start ze met haar PhD in ba-saal immunologisch onderzoek binnen de kindergastro-enterologie. (VS)

Handexamen gehaaldJoost Colaris, stafarts orthopedische chirurgie, heeft onlangs het Europees handexamen behaald. Hij is hiermee niet alleen de tweede orthopedisch chirurg in Nederland met een FESSH-diploma (Federation of European Societies for Surgery of the Hand), maar hij behaalde ook de hoogste score.Zijn aandachtsgebied als stafarts ortho-pedische chirurgie is de pathologie van de schouder, elleboog, pols en hand. “Afgelopen twee jaar heb ik gedu-rende één dag per week een opleiding gevolgd op de afdeling Plastische en Reconstructieve Chirurgie om de fijne kneepjes in de hand en pols-chirurgie te leren.”

De opleiding tot Europees handchi-rurg werpt nu al zijn vruchten af. De afdelingen Orthopedie en Plastische en Reconstructieve Chirurgie heb-ben sinds kort een gemeenschappe-lijk spreekuur waarbij patiënten met complexe problemen aan schouder, elleboog, pols en hand multidisciplinair worden behandeld. (EB)

Roei mee!Op zaterdag 20 september gaan op de Willem-Alexanderbaan roeiers - met en zonder ervaring - de strijd met elkaar aan op het water of op de roeimachine. Doel is zoveel mogelijk geld bij elkaar brengen voor wetenschappelijk onder-zoek naar de ziekte van Alzheimer. De race is over acht kilometer (een Head) voor zowel de ergometers (in estafette-vorm met vier personen) als de boten op het water. Op het water zijn alle bootty-pes toegestaan. In beperkte mate zijn op aanvragen huurboten beschikbaar. Het is zaak deze tijdig te reserveren. Meer info: www.headfirstrace.nl (EB)

Stuur onderzoek inDe Stichting Josephine Nefkens Prijs reikt ook dit jaar weer de gelijknamige prijs voor excellent kankeronderzoek uit aan een actieve wetenschapper uit het Nederlands taalgebied. Dat gebeurt op 28 november in de Burgerzaal van het Rotterdamse stadhuis aan de Coolsingel. De prijs, die één keer in de drie jaar ter beschikking wordt gesteld, is dit jaar ver-dubbeld van 50.000 naar 100.000 euro.

Wetenschappers die zich bezig houden met basaal, translationeel of ander onderzoek naar kanker worden van harte uitgenodigd om voor maandag 1 september hun afgeronde onderzoek in te sturen. Het geld dat met de prijs is ge-moeid, mag naar eigen inzicht worden besteed aan (vervolg)onderzoek.De Josephine Nefkens Prijs is in novem-ber 1998 ingesteld door Harry Nefkens, ter gelegenheid van de opening van het gelijknamige instituut. Het Josephine Nefkens Instituut maakt organisatorisch deel uit van het Erasmus MC en bevindt zich in de medische faculteit. In het instituut verrichten researchgroepen, afkomstig uit het Erasmus MC Kan-kerinstituut en de afdeling Pathologie, onderzoek naar solide tumoren als borstkanker, urogenitale tumoren, maag/darmtumoren en hersentumo-ren. Er werken 250 mensen.Meer informatie op www.josephinenef-kensprijs.nl (JdB)

‘Kinderen in het ziekenhuis’ SBS/Net5 komt in het televisieseizoen 2014/2015 met de documentaireserie ‘Kinderen in het ziekenhuis’. In deze serie worden patiëntjes, hun ouders, artsen en verpleegkundigen van verschillende afdelingen binnen het Erasmus MC-Sophia gevolgd.

De cameraploeg volgt medewerkers in hun dagelijks werk, dus ook in de con-tacten met patiënten en ouders. Gefilmd wordt onder andere op de Spoedeisende Hulp, OK en polikliniek. Er is aandacht voor kinderen met zeldzame ziekten maar ook voor het belang van leuke af-leiding en entertainment. De opnamen vinden deze zomer plaats. (EB)

Niet mailen en bellen: 250 euroMedewerkers van het Utrechtse advies-bureau &samhoud die vanaf het strand of de camping niet bellen en mailen met het werk, krijgen 250 euro.

Want, zegt managing partner Salem Samhoud, vakantie is vakantie. “Men-sen moeten dan niet bezig zijn met hun werk.” Om het goede voorbeeld te geven belooft hij medewerkers die ‘werkloos’ vakantie vieren, deze bonus. “Je werk loslaten tijdens vakantie zorgt voor een goede balans tussen inspanning en ont-spanning. Kijk naar de spelers van het Nederlands elftal. Die doen ’s middags ook een dutje. Niet uit luiheid, maar om topfit te blijven. Onze mensen moeten ook topfit zijn. Anders hebben klanten er niets aan en het gezin thuis ook niet.”

“Tijdens vakantie bellen met het werk, om gerustgesteld te worden of alles nog goed gaat bijvoorbeeld is een uiting van

achtergrond3Scanner • augustus 2014

‘Publiceren negatieve resultaten voorkomt dubbele dierproeven’

ieuwe ontdekkingen moeten nog steeds in een heel organisme worden onderzocht en dat kan

meestal niet bij mensen. Wel wordt er met slimme technieken steeds meer in-formatie uit een proef gehaald en komen er steeds meer alternatieven om delen van het onderzoek mee uit te voeren. Daardoor zijn er voor hetzelfde soort on-derzoek veel minder proefdieren nodig dan vroeger. De organisatie ZonMw probeert hier met hun programma ‘Meer Kennis met Minder Dieren’ nog een extra stimulans aan te geven.ZonMw is een organisatie die gezond-heidsonderzoek financiert. Sinds 1999 zet ZonMw zich al in voor het vermin-deren, vervangen en verfijnen (de ‘3V’s’) van proefdiergebruik. Het programma ‘Meer Kennis met Minder Dieren’ bestaat sinds 2011 en is opgebouwd uit verschillende modules. “De module 3V Kennisinfrastructuur heeft twee hoofd-doelen”, vertelt Erica van Oort, program-masecretaris bij ZonMw. “Ten eerste willen we onderzoekers aanzetten tot en ondersteunen bij het doen van een goed systematisch literatuur onderzoek. Met zo’n onderzoek bekijkt de onderzoeker met bepaalde databases en zoektermen alle voorgaande literatuur voor het eigen onderwerp. Op die manier kan er een goede onderbouwing worden gemaakt bij de vraag welk diermodel het best gebruikt kan worden. Moet dat bijvoorbeeld een muis of een rat zijn? En van welke genetische lijn? Tijdens onze workshops leren we onderzoekers hoe ze een systematisch literatuur onderzoek op het terrein van dierexperimenteelon-derzoek het beste kunnen uitvoeren.”

AlternatievenVoordat een dierproef mag worden uitgevoerd, moet het onderzoeksplan eerst worden goedgekeurd door een onafhankelijke Dierexperimentencom-missie (DEC). Deze toetst onder andere het nut van het onderzoek, de kwaliteit en of er geen reële alternatieven zonder dieren zijn. Weten zij niet welk diermo-del moet worden gebruikt? Van Oort: “De DEC beoordeelt of het ingediende onderzoeksplan aan alle eisen voldoet,

maar ze kunnen niet alles weten van eerdere onderzoeken. Daarom is het belangrijk dat onderzoekers zelf goed voorwerk doen.”

Voordat een onderzoek start wordt in het onderzoeksplan een wetenschappelijke aanname (hypothese) opgesteld. Als de resultaten van deze aanname afwijken, noemen we dat negatieve data. Het tweede onderdeel van het programma moet onderzoekers aanzetten tot het pu-bliceren van solide negatieve of neutrale dierexperimentele data. Van Oort: “De grote wetenschappelijke tijdschriften willen meestal alleen positieve data publiceren. Daardoor is de stimulans, het geld en de tijd om negatieve data te publiceren er vaak niet. Maar als de onderzoeksresultaten goed onderbouwd zijn, is het belangrijk deze toch te publiceren. Op die manier voorkom je duplicatie van dierproeven en verdwijnt niet alles in de kast. Om deze reden hebben we een subsidie beschikbaar gesteld die onderzoekers kunnen aanvragen. Wij vergoeden dan voor één maand fulltime de kosten van een onderzoeker om al deze resultaten op te schrijven. Vervolgens krijgt deze één jaar de tijd om de resultaten gepubliceerd te krijgen. Tot nu toe hebben we 24 aanvragen toegewezen.”

Informatie delenVolgens Martje Fentener van Vlis-singen, directeur van het Erasmus Dierexperimenteel Centrum, past het fenomeen van het niet publiceren van negatieve data in het algemene beeld van wetenschappelijk onderzoek. Of de schade groot is door het niet publiceren vraagt zij zich af: “Als onderzoeksgroe-pen niet van elkaar weten wat ze doen en daardoor hetzelfde opnieuw gaan onderzoeken, is dat inderdaad een probleem. Niet alleen wat betreft kosten, maar zeker ook ethisch gezien als het gaat om dierproeven. Een database waarin alle proeven zijn opgenomen lost dit niet zomaar op, omdat vernieuwend onderzoek niet gestandaardiseerd ver-loopt. Ook komt een publicatie pas na verloop van tijd uit. In de tussenliggende

tijd is bij andere onderzoekers ook niet bekend wat er precies is onderzocht. Daarom is het zo ongelofelijk belangrijk dat onderzoeksgroepen onderling goed contact hebben en informatie delen. Dat gebeurt bijvoorbeeld op congressen en tijdens werkbezoeken. Daarnaast wordt goed onderzoek bijna altijd wel gepubliceerd. Vaak worden negatieve data toch vermeld in latere publicaties. Dat vind je niet met zoekmachines maar alleen door het hele artikel te lezen.”

Minder dierenEr zijn ook andere ontwikkelingen van belang. Fentener van Vlissingen legt uit: “De laatste tien jaar is er veel veranderd. Zo werken we nu bijvoor-beeld met transgene dieren (dieren met ingebouwde soortvreemde genen, red.) waarin we menselijke ziektes kunnen nabootsen. Ook zijn de beeldvormende technieken enorm verbeterd waardoor we de ontwikkeling van een ziekte beter kunnen volgen bij het individuele dier. Deze ontwikkelingen hebben dieren bespaard. Het proefdiergebruik voor kankeronderzoek bijvoorbeeld, is zowel internationaal, als in Nederland en in het Erasmus MC al met veertig procent afgenomen. En niet omdat er minder onderzoek naar kanker wordt gedaan.”

Hoewel volgens haar lang niet alle negatieve data geschikt zijn voor publicatie, vindt Fentener van Vlissingen de subsidie van ZonMw nuttig: “Behalve dat sommige goede studies die anders op de plank zouden belanden nu toch volledig worden gepubliceerd, prikkelt het onderzoekers om goed na te denken over het verminderen van dierproeven. Dat blijft heel belangrijk.”

Hoe graag we het ook willen, biomedisch onderzoek zonder dierproeven is nog niet mogelijk. TeksT: Reanne van kleef

N

Qiuwei Pan is onderzoeker op de afdeling Maag-, darm- en leverziekten van het Erasmus MC. Hij onderzocht of stamceltherapie gebruikt zou kunnen worden om leverkanker te bestrijden. Na extra onderzoek bleek dat helaas niet zo te zijn. De stamcellen die leverkanker moesten tegen gaan, hadden zelfs het tegenoverge-stelde resultaat. Ze bevorderden juist de kwaadaardige groei. Pan had nu twee opties: stoppen en doorgaan met het volgende onderzoek, of de negatieve resultaten toch publiceren. Hij koos voor het laatste.“Tijdens mijn onderzoek naar het hepatitisvirus in de lever, ontdekte ik een bepaald type stamcel dat het virus aanvalt. Omdat veel hepatitispatiënten ook leverkanker krijgen, dachten we dat deze stamcellen hier misschien ook een positief effect op konden hebben. Na verschil-lende onderzoeken bleek dat helaas niet zo te zijn. Sterker nog, de stamcellen zouden de kankergroei zelfs stimuleren.”

Zonde“Ik had dus niet gevonden waar ik naar zocht. Normaal gesproken is de tijd en het geld er niet om deze nega-

Onderzoekers kunnen nog steeds een subsidie aanvragen om hun negatieve of neutrale dierex-perimentele data te publiceren. Kijk voor de voorwaarden op: www.zonmw.nl/nl/subsidies/subsidiekalender/

Meer informatie over het program-ma: www.zonmw.nl/MKMD

Negatieve resultaten ook belangrijk

Wie wil er nu niet bereik-baar of vindbaar zijn voor collega’s? Toch heeft dertig procent van alle Erasmus MC’ers de bereikbaarheids-gids niet ingevuld. TeksT: ellen BRand

Vul je gegevens in!

ls het aan coördinator telefonie Sebastiaan Vogel ligt, komt daar snel verandering in. Vijf jaar

geleden zag de bereikbaarheidsgids het levenslicht met de bedoeling dat de con-tactgegevens van alle medewerkers snel en makkelijk vindbaar zouden zijn. In eerste instantie werd de verantwoorde-lijkheid voor het invullen bij decentrale beheerders neergelegd, maar sinds drie jaar kunnen medewerkers hun eigen gegevens via ‘Mijn Erasmus MC’plaatsen. Volgens Vogel gaat dat nog niet helemaal naar wens. “Er zijn momenteel achttien-duizend registraties waarvan dertig procent niet is ingevuld. Van de overige zeventig procent is het niet duidelijk of alle gegevens actueel zijn.” Dat moet anders, vindt hij. “We willen dat eind van dit jaar 80 tot 85 procent van de mede-werkers zijn gegevens heeft ingeklopt.” Hij bedoelt niet alleen telefoonnummers maar ook kamernummers en gebouw-delen. “De Service Organisatie maakt vaak gebruik van gerichte gebruikers-communicatie, bijvoorbeeld als er een lekkage is in een gebouwdeel of een sto-ring in elektriciteitsvoorziening. Als die gegevens in de gids ontbreken, ontvangt de medewerker geen informatie.”

A

AansprekenMaar hoe zorg je voor een dergelijke gedragsverandering? Vogel: “We hebben opnieuw de decentrale beheerders benaderd. Zij krijgen een meer sturende rol, namelijk het informeren van hun collega’s en hen erop aanspreken als zij verzuimen hun gegevens op te nemen in de gids. Om het hen wat makkelijker te maken, mailen wij hen maandelijks een overzicht met de stand van zaken van hun afdeling.” De ene beheerder kan makkelijker ingrijpen dan de ander. Voor wie tweeduizend collega’s heeft, is het een hele klus in vergelijking met degene die er maar twintig heeft. “Dat zie je ook terug in de overzichten. Kleine afdelin-gen hebben vaak een honderd procent invulling, waar grote afdelingen soms maar een percentage van dertig scoren.”Mocht de gewenste 85 procent toch niet gehaald worden biedt ICT wellicht nog mogelijkheden. “Je kunt denken aan een knop op de bereikbaarheidsgids die iemand kan aanklikken als blijkt dat de gegevens van de gezochte persoon niet goed zijn ingevuld. Die krijgt dan een automatisch e-mailbericht met het verzoek dit alsnog te doen.”

WerkdrukDie slechte invulling zorgt ook voor nogal wat werkdruk op de telefooncen-trale. Immers wie de contactgegevens niet kan vinden, belt de centrale. “Op het ogenblik krijgen we drieduizend telefoontjes per dag, waarvan veertig procent intern.”Wie wil weten hoe hij zijn gegevens kan invullen of wijzigen, vindt op Service Portal op intranet een handleiding.

tieve resultaten te publiceren. Dat zou erg zonde zijn van het werk en natuurlijk ook de gebruikte muizen. Daarnaast zou niemand de resultaten van het onderzoek kunnen lezen en bestond er een grote kans dat iemand op hetzelfde idee zou komen en het onderzoek onnodig opnieuw zou doen. Dankzij de subsidie van ZonMw werd het voor mij toch mogelijk om mijn resultaten te publiceren en duplicatie van het onderzoek te voorkomen. Ik ben nu blij dat ik toch mijn resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Carcinogene-sis’ heb kunnen publiceren.”

‘Het blijven feiten’“Persoonlijk vind ik de term ‘negatieve resultaten’ niet goed. Het blijven feiten, ook al komt er uit een onderzoek niet wat je van tevoren dacht of hoopte. Ook deze negatieve resultaten kunnen heel belangrijk zijn. Ik raad onderzoekers met geschikte onderzoeksresultaten zeker aan om ook een subsidie aan te vragen en hun gegevens te publiceren. Als ik opnieuw in deze situatie kom, zal ik zeker overwegen om het weer te doen.”

BE

Eld

: lE

ViE

N W

illE

MS

E

4collega’s

Wat houdt je werk in?Ik doe vooral hartchirurgie bij kinderen maar ook bij volwassenen met aangeboren hartafwijkingen. Onlangs heb ik deze subspecialisatie afgerond. Pas sinds vorig jaar is dat een officiële opleiding en straks ben ik de eerste in Nederland met het certificaat.

Waarom heb je voor dit vak gekozen?Omdat ik redelijk technisch ben aangelegd. Mijn vader was als technisch ingenieur altijd met zijn han-den bezig en hij heeft mij het klussen geleerd. Voor mij is het belangrijk om op een uitdagende manier met mijn handen iets te doen. Verder vind ik het hart als orgaan erg interessant, maar ook begrijpelijk. Ik zou geen hersenchirurg willen zijn, want dat is voor mij te vaag. Ik werk graag in het spanningsveld tussen leven en dood, daar hoort ook bij dat je veel contact hebt met de familie van de patiënt.

Waar word je blij van?Als ik een dag lang geconcentreerd heb kunnen werken. Thuis vind ik het heerlijk om te kletsen met mijn kinderen of ze een verhaaltje voor te lezen. Een weekend met mijn vrouw door een leuke stad slenteren - bij voorbeeld Parijs of Wenen - staat ook hoog op mijn prioriteitenlijst.

Heb je ergens spijt van?Dat ik nog steeds bezig ben met mijn promotieon-derzoek. Ik hoop het volgend jaar af te ronden, maar eigenlijk had ik eerder klaar willen zijn.

Waar sta je over tien jaar?Op mijn werk doe ik misschien wel hetzelfde als nu. Tegen die tijd lopen een paar collega’s tegen hun pensioen aan. Misschien heb ik dan wel een leiding-gevende functie.

Waar kunnen we je voor wakker maken?Collega’s bellen me best regelmatig voor een hart-operatie, soms ook voor een harttransplantatie. Daar sta ik graag voor op en word daar echt niet chagrijnig van. Ook als ik geen dienst heb word ik wel gebeld, zelfs in mijn vakantie. Mijn telefoon zet ik zelden uit, ik vind het geen probleem om bereikbaar te zijn.

Wat is je beste beslissing?Beroepsmatig ben ik blij dat ik tijdens mijn opleiding al naar mijn huidige baas gestapt ben om te vragen of ik er iets bij kon doen naast mijn studie. Uiteindelijk heeft dat wel geleid tot deze functie.

Waar maak je je zorgen om?Je ziet weleens filmpjes op internet waarin kinderen elkaar meppend te lijf gaan. Je kunt wel zeggen dat het gaat om zinloos geweld. Hoe ziek kun je zijn? Ik ben wel eens bang dat dit de toekomst wordt van onze kinderen, daar moet ik echt niet aan denken. Verder kan ik me zorgen maken over mensen in mijn naaste omgeving die bijvoorbeeld relatieproblemen hebben of tegen een burn-out aanzitten.

Waar geef je teveel geld aan uit?Een gadgetmens ben ik niet, maar een goede kof-fiemachine mag voor mij wel wat kosten. Bij ons thuis komen vaak mensen eten en daar geven we wel geld aan uit. Binnenkort organiseren we weer een zomerborrel in onze tuin voor de mensen op mijn afdeling, dat zijn er geloof ik nu wel zeventig.

Wat is je dierbaarste bezit?Foto’s zijn wel dierbaar, maar als ik ze bij brand niet van de zolder kan redden is het ook niet erg. Ik leef meer in de toekomst dan in het verleden.

Vakantiestek?Mijn broer trouwt in Oostenrijk en daar koppelen we een vakantie aan vast. Het wordt een experiment om in de bergen een huttentocht te maken met de kinderen. De jongste is drie, dus het is wel spannend.

Typisch Pieter?Ik ben wel zelfverzekerd, aardig, en flexibel. Maar ik ben niet altijd even doelgericht, soms ben ik te breed bezig en maak ik dingen niet af.

Scanner • augustus 2014

Wat is BeterKeten?Een stichting van het Erasmus MC, het Sint Fran-ciscus Gasthuis, het Maasstad Ziekenhuis en het Havenziekenhuis, die een belangrijke bijdrage wil leveren aan nog betere zorg in de regio. We willen dat de patiënt de beste zorg op de beste plek krijgt en dat, wanneer de patiënt met meerdere zorgaanbieders te maken heeft, de zorg naadloos op elkaar aansluit. Samen met dokters en bestuurders zoeken we naar concrete oplossingen en maken we afspraken over welke zorg waar en hoe geleverd moet worden.

Wat maakt je werk leuk?De vele, gevarieerde uitdagingen en het krachten-veld. Iedereen heeft zijn eigen belangen en ik zie het als een uitdaging om te zoeken naar het gezamenlijk belang en de winst die voor de patiënt gerealiseerd kan worden. Ik vind het ook bijzonder om met verschillende mensen in verschillende organisaties te werken.

Wat heb je moeten leren in het leven?Prioriteiten stellen. Ik vind veel dingen leuk. Niet alleen mijn werk, maar ik ben ook politiek actief voor het CDA. Omdat ik een gezin heb, kan niet alles meer wat vroeger wel kon. Ik heb nu geleerd om focus aan te brengen en sommige zaken niet meer heel actief op te pakken. De kunst is dan natuurlijk om daar tevreden mee te zijn.

Heb je ergens spijt van?Ja natuurlijk, maar vaak is dat over zaken die mij ook weer gevormd hebben tot wie ik nu ben. Achteraf was ik misschien liever arts geworden omdat dit enorm zinvol werk is. Gelukkig lukt het ook om van-uit een andere invalshoek een belangrijke bijdrage te leveren aan goede zorg.

Wat is je beste beslissing?Misschien wel dat ik na mijn verpleegkundige-oplei-ding nog een andere studie - Beleid en Management van de Gezondheidszorg -heb gevolgd. Dit heeft een enorme verbreding van mijn blik- en werkveld opge-leverd. Over het besluit om, op bestuurlijk verzoek, de BeterKeten op te richten, heb ik geen moment spijt gehad. Na tien jaar voor één ziekenhuis gewerkt te hebben is het geweldig om nu ziekenhuizen aan elkaar te verbinden.

Zien jij en Pieter (andere kolom) elkaar vaak?Pieter is mijn zwager en privé zien we elkaar regel-matig. We hebben het dan wel over ons werk en over ontwikkelingen in de zorg.

Je mag iemand bellen, wie kies je?Ik twijfel tussen Florence Nightingale en Ab Klink (voormalig minister van Volksgezondheid, red.). Hij is een belangrijke grondlegger van het huidige systeem en ik ben heel benieuwd hoe hij tegen de actuele vraagstukken van de gezondheidszorg aankijkt.

Wat is je meest dierbare bezit?Als er brand uitbreekt neem ik mijn geboortebewijs mee. Ik ben in Zuid Afrika geboren en het heeft jaren en heel veel moeite gekost om dat bewijs in Nederland te krijgen.

Wat doe je in je vrije tijd?Vooral wielrennen en hardlopen. Verder ben ik graag met mijn gezin op pad.

Wat is je levensmotto?Ik ben een gelovig christen en ik wil leven tot eer van God in plaats van mijn eigen successen na te jagen.

Typisch Rianne?Ik ben ambitieus, leergierig, grijp kansen aan en ik denk ook wel sociaal en empathisch. Maar ik vind mezelf niet zo creatief en ook niet heel sportief. En verder ben ik geen avondmens, het liefst ga ik vroeg naar bed.

Met bijna dertienduizend medewerkers en meer dan

tweeduizend studenten is het Erasmus MC een grote

organisatie. De truc om je daar thuis te voelen, is mensen leren kennen.

In elke Scanner laten we twee medewerkers of studenten aan het woord.

TekST: ellen Brand Beeld: alain Gil Gonzalez

Wie is Rianne?Ik ben 34 jaar en woon al twaalf jaar in Rotterdam en heb samen met mijn man Timon twee kinderen. Lucian van zes en Ernestine van drie jaar oud.

Wie is Pieter?Ik ben getrouwd met Eline en samen hebben we drie kinderen, Christoph van negen, Leonoor van zes en Matthieu van drie. We wonen en Berkel en Rodenrijs.

directeur Stichting BeterKeten congenitaal cardio thoracaal chirurgWIE = WIERianne Ruit Pieter van de Woestijne

nieuws5Scanner • augustus 2014

dankzij drie Hemosafe ‘krokettenautomaten’ heeft de operatieafdeling van het Thoraxcentrum altijd bloed­producten bij de hand. TeksT: Anneke AAldijk

Wie in de buurt van metrostation nesselande woont, leeft gemiddeld zeven jaar langer dan iemand uit Tarwe­wijk. Hoogleraar Maatschappelijke Gezondheidszorg lex Burdorf legt tijdens de rotterdam lezing dit voorjaar uit waar ‘m dit in zit. TeksT: ellen BrAnd

Bloed uit automaat

‘Betaalde arbeid is medicijn’

urdorf heeft alle Rotterdamse wijken betrokken bij zijn onder-zoek naar de gezondheid van

bewoners. In Nesselande worden bewo-ners gemiddeld 81 jaar, terwijl in Zuid in wijken rond Bloemhof en Tarwewijk mensen amper de 74 halen. Volgens hem zit dit verschil in zowel de leefstijl als omgevingsfactoren. Het valt op dat mensen in de ‘ongezondere’ wijken veel vaker roken en te zwaar zijn. “Bijna de helft van de bewoners in de Tarwewijk rookt, terwijl dat in andere wijken bij nog geen kwart van de bevolking het geval is.” Ook de luchtverontreiniging speelt daar een veel belangrijkere rol dan in Noord. “Denk maar aan de nabij-heid drukke wegen.”

Volgens de hoogleraar is het ook heel bepalend hoe een wijk is ingericht. “Als er veel groen is waardoor mensen zich prettiger voelen, heeft dat zeker invloed op de levensverwachting. Datzelfde speelt bij wijken waar mensen zich bij elkaar betrokken voelen.” Een andere bepalende factor is de werkgelegenheid. “Wie werkt en dus ergens bij hoort, voelt zich beter dan iemand die werkloos is en daardoor misschien in een depres-sie is beland. Uit onderzoek blijkt dat betaalde arbeid werkt als een medicijn, mensen gaan zich daardoor beter voelen. ”

B

zegt Russcher. “Geautoriseerde medewerkers dienen dan alleen hun Erasmus MC-pas en de barcode van de patiënt te scannen. Ver-volgens vindt er ter plekke een elektronische kruisproef plaats en krijgt de medewerker direct het juiste product voor de patiënt uit het automaat. Dit zal het lab veel tijd en geld schelen, we hoeven dan niet voor elke afzon-derlijke patiënt een bestelling klaar te maken. Ook zal het de verspilling van donorbloed nog verder reduceren.”

Houdbaarheid Nu belanden er nog bloedproducten in de afvalbak, al is dit dankzij de nieuwe auto-maten al wel afgenomen, aldus Russcher. “De rode bloedproducten kunnen hierin zes weken lang gekoeld en beschermd worden bewaard. Medewerkers die toegang hebben, kunnen er niet alleen bloed uithalen maar dit - bijvoorbeeld als het te veel is - ook weer terugleggen. Als dat binnen een uur gebeurt, kan het bloed worden hergebruikt. Na een uur is het te warm geworden en bevat het mogelijk bacteriën, dus moet het worden weggegooid. In de oude situatie gebeurde dat te regelmatig. Om bloed terug te brengen moesten medewerkers naar het lab lopen. Daardoor werd de houdbaarheid van een uur regelmatig overschreden. Nu staan de automaten om de hoek en kan het allemaal een stuk sneller.”

SimpelMedewerkers met toegang tot de bloed-automaten zijn getraind om er mee te kunnen werken. Van Anraad: “Het gebruik is simpel. Je biedt je pas aan en het apparaat vertelt vervolgens precies wat je moet doen. Alle handelingen worden vastgelegd, dit verkleint de kans op verwisseling van bloedproducten.”Om eventuele problemen met het automaat zo snel mogelijk te herkennen en op te lossen, is er veel overleg tussen de OK en het lab. “Er zijn veel en soms ingewikkelde gesprekken gevoerd om goede afspraken te maken over wie wat doet en wat er moet gebeuren als het automaat faalt. Mocht er een storing optreden, dan zal er toch zo snel mogelijk ander bloed beschikbaar moeten zijn. Veilige zorg staat voorop.” B

ee

ld:

AlA

in G

il G

on

zA

lez

Be

eld

: le

vie

n W

ille

ms

e

Zelf doen?Wat bewoners zelf zouden kunnen om een hogere levensverwachting te krijgen? Burdorf: “Niet roken en afvallen zouden dit effect al kunnen bewerkstellingen. Maar als je in een deprimerende omge-ving leeft, is dat niet zo makkelijk.” Burdorf juicht een rookverbod toe. “Ik vind dat je roken niet moet toestaan rondom sportvelden en schoolpleinen.” Daarnaast ziet hij al wel particuliere initi-atieven op het gebied van meer bewegen ontstaan. Zo is er een sportvereniging die een sportprogramma ontwikkeld heeft

voor kinderen met autisme. Dat is niet alleen geweldig voor die kinderen, maar ook voor hun ouders.”

Lange wegEr is nog een lange weg te gaan om de levensverwachting van Rotterdam-mers omhoog te krijgen. Immers uit onderzoek blijkt dat Rotterdammers anderhalf jaar korter leven dan andere Nederlanders. Burdorf verklaart dit door het lage opleidingsniveau en de daarbij behorende lage inkomens. Ook zijn er meer arbeidsongeschikten in Rotterdam. Daarnaast is de havenstad ook een autostad met de nodige luchtverontreiniging.

Burdorf en zijn medewerkers doen onderzoek naar gezondheidsverschil-len in de vier grote steden Rotterdam, Amsterdam, Den Haag en Utrecht.

Een heleboel gezinnen, toerfietsers en wielrenners - in het totaal 2.000 - deden op zaterdag 28 juni mee aan de Erasmus MC-Tour de Rotterdam en haalden hiermee 50.000 euro op voor 100 jaar Daniel den Hoed. De oudste deelnemer was dit keer 86 jaar, de jongste 11. Tour gemist? Volgend jaar, op zaterdag 27 juni 2015, staat er weer een op de planning.

anneer er bij ingrepen in de borstkas bloedverlies optreedt, is het vaak hevig”,

zegt unithoofd Ingrepencentrum Thorax Kris van Anraad. “En omdat dat zo snel mogelijk moet worden aangevuld, is het belangrijk dat er direct donorbloed beschikbaar is.”Voorheen haalde de OK dit bij het AKC Thoraxlab vlakbij de unit OK-Thoraxcentrum. “Natuurlijk was dit satelliet lab van de afdeling Klinische Chemie een handige voorziening voor onder meer de IC, de afdeling Spoedeisende Hulp enThorax. Bloedproducten waren dichtbij beschikbaar en het scheelde een flink stuk lopen naar het transfusielaboratorium. Maar het was ook duur, want het lab moest 24/7 worden bemand. Daarom hebben we samen met het AKC nagedacht over een andere, goedkopere oplossing. Uiteindelijk is besloten om het lab te sluiten en een aantal bloedautomaten aan te schaffen.”

Nu nog op bestellingEn dus staan er sinds begin van dit jaar vlakbij de operatiekamers van het Thorax-centrum drie automaten met zo’n honderd-vijftig zakjes bloed. Momenteel zijn dit nog producten op maat; op alle zakjes staat voor welke patiënt het is. Laboratoriumspecialist Klinische Chemie Henk Russcher: “Thorax levert eind van de middag de OK-lijst aan voor de volgende dag. Het transfusielab vult vervolgens op basis van deze lijst de automa-ten, zodat er tijdens het operatieprogramma voor elke patiënt genoeg bloed op voorraad is om het eerste bloedverlies op te vangen. Spoed- of bijbestellingen worden nog wel opgehaald op het transfusielaboratorium.”

“In de toekomst willen we wel toe naar een situatie waar bloed in de meeste gevallen niet meer op maat hoeft te worden besteld”,

vervolg pagina 1

“Hoe dat komt? De umc’s bleken samen vijfhonderd miljoen euro afkoopsom aan ABP te moeten betalen. Verder besloot ABP vorig najaar de pensi-oenpremie te verlagen. Alles bij elkaar betekent het dat medewerkers door de overstap meer premie zouden moeten betalen. Wij hebben uitgerekend dat iemand met schaal 7 (zonder compensa-tieregelingen) er op dit moment 75 euro netto per maand op achteruit zou gaan. Dat kunnen we natuurlijk niet aan onze achterban verkopen.”

Pensioen blijft bij ABP Opnieuw om tafelOmdat zowel de NFU als de vakbonden nog steeds voorstander zijn van een overstap, hebben de partijen afgespro-ken opnieuw in gesprek te gaan.Ferdinandus: “Eerst wordt nu het gehele traject geëvalueerd en onderzocht hoe een verantwoorde overstap op ter-mijn wel mogelijk is.” Kurstjens: “De vakbonden konden in juli niet akkoord gaan met het eindbod van de NFU. Als dat verandert, kunnen we opnieuw gaan praten. Het zou mooi zijn als we er op enig moment alsnog met elkaar uitkomen.”

Tour de Rotterdam levert 50.000 euro op

“W

nieuws 6Scanner • augustus 2014

Altijd en overal toegang tot je digitale werkplek én supersnel inloggen. Virtual Desktop Infrastructuur moet dit vanaf volgend jaar mogelijk maken. TeksT: Anneke AAldijk

Met de voorjaarscampagne voor 100 jaar Daniel den Hoed is flink uitgepakt, maar het kan nog groter. Op naar Maak Kanker Kansloos 2.0. TeksT: Anneke AAldijk

oor wie in het Erasmus MC re-gelmatig meerdere pc’s gebruikt, is de komst van Virtual Desktop

Infrastructuur (VDI) goed nieuws. Want duurt het nu na inloggen wel even voor de persoonlijke instellingen zijn geladen, straks heb je direct toegang tot je digitale werkplek, zegt ICT consul-tant Marc Wevers. “Bovendien kun je snel wisselen tussen bijvoorbeeld thin-cliënts (een ‘gestripte’ computer die gebruikmaakt van programma’s op een server), een laptop, tablet of smartphone. Je neemt je persoonlijke instellingen en gebruikersomgeving gewoon steeds mee.”

Centraal“Wat VDI precies is? Op dit moment draaien de functionaliteiten nog lokaal op de pc’s. Met de komst van VDI - vanaf het najaar 2015 - gaan we deze

at Rotterdammers ‘de Daniel’ massaal een warm hart toedra-gen, is inmiddels wel duidelijk.

De voorjaarscampagne Maak Kanker Kansloos - vooral bedoeld als opwar-mertje voor de grote inzamelactie in het najaar - leverde al bijna een miljoen euro op. Dit werd opgehaald tijdens evenementen als de benefietwedstrijd Feyenoord-Excelsior, de Marathon en de Erasmus MC Tour de Rotterdam, maar ook tijdens kleinere acties, zoals concerten, zwemwedstrijden en dansvoorstellingen.

De Daniel den Hoed Stichting hoopt dat veel Erasmus MC’ers willen mee-helpen bij het verspreiden van de spaarpotten. “Het zou fijn zijn als zoveel mogelijk medewerkers een paar spaarpotten bij bijvoorbeeld winkels, kappers, lunchrooms en benzinepompen in hun woonplaats kunnen ‘uitzetten’”, zegt Inge van Leerzem van de Stichting. Half augustus komen er spaarpot-uitlever-punten op alle locaties. Meer weten? Kijk op intranet of stuur een mail naar a.albers@erasmusmc.nl.

Het Erasmus MC is niet de enige die gaat werken met Virtual Desktop Infrastructuur. Sterker, de meeste ziekenhuizen hebben al VDI of zijn er mee bezig, zegt ICT consultant Marc Wevers. “Wat de UMC’s betreft: onder meer Nijmegen en Utrecht hebben het al. In Groningen en Maastricht wordt er - net als bij ons - aan gewerkt.”

Medewerkers gezocht

Niet de enige

functionaliteiten centraal aanbieden. Er wordt dan voor elke gebruiker een werkplek ingericht op een centrale server in een van de Erasmus MC data-centra. Groot voordeel is dat medewer-kers dan niet langer ‘vastzitten’ aan een pc op een fysieke plek, maar dat ze hun digitale werkomgeving altijd en overal kunnen benaderen, vanaf een thin-cliënt, laptop, tablet of smart phone.” Iets wat, aldus Wevers, helemaal aan-sluit bij een van de ambities in Koers18: optimale fysieke en digitale infrastruc-tuur en ondersteuning.

SimpelOm te illustreren hoe VDI werkt, pakt Wevers zijn laptop en tablet er bij. “Kijk, als ik nu op de laptop inlog, heb ik di-rect de beschikking over mijn werkplek, mijn programma’s en documenten. Als ik vervolgens verder wil werken op mijn iPad, dan log ik daar in en kan ik direct verder in hetzelfde scherm. Dat is natuurlijk heel handig voor bijvoor-beeld artsen en verpleegkundigen die vaak verschillende pc’s gebruiken, maar net zo goed voor alle andere medewerkers die op meerdere plekken werken. Dankzij VDI heb je, waar je ook bent, altijd eenzelfde volwaardige werkplek met dezelfde look en feel.”

Voor iedereenInloggen kan straks op twee manieren: met je microsectienummer en wacht-woord óf met je Erasmus MC-pas en wachtwoord. Dat laatste zal, verwacht

“Tot nu toe is de campagne een enorm succes”, zeggen Leonore Tuijt en Inge van Leerzem van de Daniel den Hoed Stichting. “Of de najaarscampagne dit gaat overtreffen? Geen idee. Het zou natuurlijk super zijn als het opnieuw veel oplevert voor het Kanker Instituut!”

BasisscholenMaak Kanker Kansloos 2.0 trapt begin september af met nieuwe campagne-beelden die overal in en rond Rot-terdam te zien zullen zijn én met een

Wevers, vooral gebruikt gaan worden door medewerkers aan het bed. “Deze toepassing is met name handig - en veilig - als je op veel verschillende computers werkt. Je hoeft dan alleen je pas voor een apparaatje te houden en je wachtwoord en pincode in te typen. Op deze manier werk je altijd vanuit je eigen account.” In principe kan elke medewerker vol-

grote actie op basisscholen. Kinderen van deelnemende scholen krijgen allemaal een bouwplaat van de rode Hoed van Daniel. Doel: deze zo mooi mogelijk versieren én met de hele school geld ophalen voor het goede doel. Als de hoeden klaar zijn, komt een fotograaf langs om elk kind met zijn of haar hoed te fotograferen. Van Leerzem: “Vervolgens maakt Canon van elk kind een eigen campagne-poster. We hopen natuurlijk dat ze deze thuis op het raam plakken, zodat ze overal in de regio te zien zijn. De kinderen met de mooiste hoed krijgen een professionele fotoshoot en een plek in de officiële campagne.”Tot nog toe doen al twintig scholen - met in het totaal ruim vijfduizend leerlingen - mee.

gend jaar gebruik gaan maken van VDI. “Al zal het in de praktijk vooral geschikt zijn voor mensen die regelmatig wis-selen tussen pc’s of gebruikmaken van een laptop, tablet of smartphone.”

Op proefVDI wordt getest door zo’n tweehon-derd Erasmus MC’ers op onder meer de Spoedeisende Hulp, GK-8, Plas-

Spaarpotten en lege flessenTuijt en Van Leerzem verwachten daar-naast flink wat geld binnen te halen met activiteiten die Rotterdammers op touw zetten. “Het idee is dat zoveel mo-gelijk mensen iets bedenken. Iedereen kan meedoen, kleine bedragen zijn net zo welkom als grote.”Dat geldt ook voor de spaarpottenactie die in september start. “We hopen bij zoveel mogelijk winkels en horecagele-genheden in Rotterdam en in de regio spaarpotten - rode Daniel hoedjes - ‘uit te zetten’ waarin klanten een donatie kunnen doen. Verder gaan vijftig filialen van Albert Heijn in oktober statiegeldbonnen voor ons inzamelen

tische Chirurgie en in de ‘Proeftuin’ 9 Noord/Midden. “Als deze Proof of Concept slaagt en de Raad van Bestuur besluit verder te gaan met VDI, wordt het vanaf najaar 2015 geleidelijk inge-voerd”, aldus Wevers.

Meer weten? Stuur een mail naar m.wevers@erasmusmc.nl

en komt er een actie bij grote winkels in de Rotterdamse binnenstad. En op 1 september start de bedrijfsestafette waarbij de rode Hoed van Daniel langs bedrijven gaat, die allemaal een eigen actie starten. De aftrap is bij Rot-terdam Topsport, zij organiseren een benefiet golftoernooi voor ons. Andere bedrijven die de hoed in huis krijgen zijn bijvoorbeeld het Havenbedrijf, Schouten Zekerheid, Canon, en Beurs-World Trade Center.”

InzameldagAlle acties werken, aldus Tuijt, toe naar vrijdag 31 oktober. Dan is in de passage de grote inzameldag en de open dag van het Erasmus MC Kanker Instituut. Alle deelnemers zijn uitgenodigd om hun spaarpot of cheque te komen brengen tijdens een middagpro-gramma - live uitgezonden op de radio. “De passage wordt omgetoverd tot een bruisend plein waar de Rabobank aanwezig is om het binnenkomende geld in ontvangst te nemen. Verder zijn er onder meer live optredens, lezingen, rondleidingen en is er in de ochtend een speciaal programma voor de scho-len. En wie wil kan met een bus naar de Daniel, ook daar worden rondleidingen verzorgd.”

Meer weten of een eigen actie voeren? Kijk op 100jaardanieldenhoed.nl en inactievoordedaniel.nl

V

D

Virtuele desktop komt er aan

Maak Kanker Kansloos 2.0‘Heel Rotterdam doet mee’

7 nieuws7Scanner • augustus 2014

Alle deelnemers aan het programma ‘Zorg voor jezelf’ geven massaal gehoor aan de oproep om meer te bewegen, maar er is meer voor nodig om de kilo’s te laten wegsmelten. TeksT: ellen BrAnd Beeld: AlAin Gil GonzAlez

In Scanner 5 van dit jaar verscheen een eerder artikel over de deelnemers aan het beweegprogramma ‘Zorg voor jezelf’. Bij de start van het programma hadden zij een BMI tussen de 25 en de 30. Tijd voor een update.

Digitaal op Koers, Beter met minder, Programma Integrale Bouw, Werken in de nieuwbouw, prestatiebekostiging; allemaal grootschalige programma’s waar elke Erasmus MC’er - in meer of mindere mate - mee te maken heeft. Maar waar zijn ze eigenlijk goed voor? En leiden ze ergens toe?

Op intranet staat het animatie-filmpje ‘Ons streven in beeld’ waarin alle programma’s nog eens kort worden toegelicht én waarin je kunt zien hoe ze sa-menhangen en op welke manier ze de komende jaren een bij-drage leveren aan Koers18. Het drie minuten durende filmpje is te vinden op het intranet onder Organisaties/publicaties. (AA)

Ons aller perspectief

Elk jaar worden meer studenten be-trapt op fraude, zo vertelt de voorzitter van de Examencommissie Genees-kunde Peter Klootwijk in het juni-nummer van Scanner. Hij moet alle zeilen bijzetten. Elk jaar zijn nieuwe investeringen nodig om de ontwik-kelingen bij te houden. Een scanner kan mobiele telefoons opsporen, eigen ballpoints zijn verboden omdat daarin een kleine camera verborgen kan zijn, cameratoezicht en het verbod op horloges (smartwatches) behoren tot de mogelijkheden. Ook al gaat het om een klein aantal fraudeurs, alle fraude is schadelijk. Studenten moeten begrijpen dat fraude not done is. Een duidelijke boodschap.

Eén zin in het artikel roept interessante vragen op. Ze zouden wat ons betreft binnen Erasmus MC meer aandacht mogen krijgen. Klootwijk motiveert zijn beleid alsvolgt: “Fraude en de functie van arts gaan niet samen. Het gaat om integriteit. Als je tijdens de opleiding fraudeert, kunnen wij er niet van op aan dat je dat ook niet zult gaan doen als je dokter bent …”. Wat zou hij bedoelen met integri-teit? Leidt meer toezicht tot integer

handelen? Draagt anti-fraudebeleid bij aan integer gedrag? Wij denken van niet. Fraudebeleid zal zeker afschrik-ken en dus preventief werken, minder mensen zullen over de schreef gaan (niet spieken). Maar binnen de regels blijven is toch niet hetzelfde als integer handelen? Over dit soort vragen denken wij in ons vakgebied na.

Eén definitie van integriteit is: het goede doen ook als anderen niet meekijken (er niet steeds toezicht is). Het houdt in dat je op mensen kunt vertrouwen, op hun professionaliteit en oordeelsvermogen. Fraudebeleid is nu juist gebaseerd op wantrouwen. Een andere definitie van integriteit is: doen wat van je verwacht mag worden, ook in omstandigheden die moeilijk zijn (bijvoorbeeld omdat het verlei-delijk is regels aan je laars te lappen). Integriteit vraagt om een zekere waar-devastheid en om sterke intrinsieke motivaties. In integriteitsbeleid gaat het erom dat die attitudes gesteund en motivaties gevoed worden. Het leert mensen eigen verantwoordelijkheid te dragen. Bij fraudebeleid gebeurt, vre-zen wij, precies het omgekeerde. Of-schoon het om fraude van enkelingen

gaat wordt iedereen met wantrouwen bejegend, en krijgen we allemaal met controle en afschrikking te maken. De goeden die onder de kwaden moeten lijden. Dat kan nodig zijn, maar met het scholen in integer gedrag heeft het bar weinig te maken. Daarvoor moet

je echt andere inzichten uit de kast halen.

Medard Hilhorst en Suzanne van de Va-thorst, docenten Integriteit in Medisch-wetenschappelijk Onderzoek, Afdeling Medische Ethiek en Filosofie

Goed bezig

Draagt anti-fraudebeleid bij aan integer gedrag?

Francien Verhoef, examen surveillant op de medische faculteit

‘Ik ben geen ijskastplunderaar’

“Het schiet best op want ik ben al vijf kilo kwijt en dat komt puur door

de extra beweging die ik neem. Soms loop ik wel drie keer per dag een half uur en ik ben ook behoorlijk actief in de tuin. On-langs is mijn doel verhoogd, ik moet nog meer gaan bewegen dan nu. Ik ben benieuwd naar

het resultaat. Aan mijn voeding heb ik vrijwel niets veranderd. We

hebben wel frisdrank in huis maar ik houd het

op een glas kraanwater. Ook zit ik liever met een goed boek in de tuin dat dat ik me bezondig aan een snack. Een heel enkel keertje geef ik toe aan een zwak moment en neem ik een ijsje. Welk effect dit allemaal heeft op de dreigende dia-betes weet ik in september, want dan krijg ik weer een onderzoek.”

Anja de Vlieger, administratief medewerker op de afdeling Gynaecologie op 10 Noord

Sorbetijs: dertig suikerklontjes

“Het gaat goed, want er zijn al aardig wat kilo’s af. Ik beweeg con-sequent elke dag een half uur. Het is ook leuk om ‘s avonds te zien dat de beweegmeter tevreden is, dat geeft echt een kick. Ik heb ab-soluut niet het gevoel dat ik aan het lijnen ben en eet alles wat ik wil. Wel let ik erg op etiketten en dan valt het op hoeveel suikers in een product zitten. Alleen al om die reden neem ik geen frisdrank of snoep meer. Ik vind dat ik nu meer lucht krijg, net alsof er ook vet rond mijn organen verdwijnt. Mijn kleding zit ruimer en ik hobbel veel mak-kelijker de trap af dan vroeger, de leuning hoef ik niet meer vast te houden. Het lijkt wel of mijn evenwicht verbeterd is.”

Wouter van Rijs, researchanalist afdeling Immunologie

Meer brood, minder snaaien

“Het gaat goed maar ik ben nog niet zoveel afgeval-len als ik wilde. Ik verbrand met bewegen elke dag

3.000 calorieën en als ik de voedingswijzer mag geloven, krijg ik dagelijks 2.000 calorieën binnen. Ik

zou dus moeten afvallen. Bewegen doe ik echt goed, onlangs heb ik nog meegefietst in de Tour de Rot-terdam met een afstand van 140 kilometer. Bij mij zit het probleem dus in de voeding. Nu ik iets meer brood

eet, snaai ik niet meer. Vroeger at ik vaak volvette worst maar die heb ik vervangen door magere vleeswaren, maar kaas eet ik nog wel gewoon.

Momenteel ben ik met de diëtiste in gesprek over mijn voeding. Het is volgens mij belangrijk om jezelf uit te dagen of je iets echt niet kunt laten staan en daar een soort spelletje van te maken. Vaak lukt het dan wel.”

Rineke Nelisse, researchverpleegkun-dige voor kinderen met de ziekte van Pompe

Ultieme uitdaging in Frankrijk

“De kilo’s vliegen er niet af, maar ik ben toch al hal-verwege. Ik vind het heel leuk als de beweegmeter

aangeeft dat ik voldoende bewogen heb die dag. Op mijn

eten let ik goed, ik zal geen twee keer meer opscheppen. Volgens de

diëtiste moet je een uur wandelen om een stroopwafel te verbranden. Als je dat weet, kun je ook kiezen voor een halve. Dat zijn best handige tips, het maak je bewust van je consumptiepa-troon. De grote vraag nu is, hoe doe ik het in de vakantie? De fietsen gaan mee, en ik zal af en toe wel een stukje wandelen. Maar de heerlijke Franse croissantjes zijn natuurlijk niet zo heel best voor je gewicht. Het is een uitdaging om die te ontlopen en eens een yoghurtje te nemen. “

Liesbeth Dusink, ICT-er bij de afdeling

Reumatologie

‘Ik maak er geen strijd van’

“Ik ben nog niet dichter bij mijn gewenste BMI gekomen dan bij de start van het programma. Maar door het beweegspel voel ik me wel veel beter. Op advies van de diëtiste ben ik wat meer gaan eten en ik beweeg veel meer dan voorheen. Ik ging er eigenlijk van uit dat ik mijn gewicht zou afnemen, zodra mijn stofwisseling weer naar

behoren werkt. Maar dat blijkt niet het geval. Zwakke momenten heb ik nauwelijks, eerder het tegenover-gestelde, ik moet er echt ‘s middags aan denken dat ik die banaan of dat speculaasje nog eet. Maar ik zie het niet als een strijd, het is tenslotte ook prettig dat ik in elk geval niet aankom. Wie weet, komt het afvallen dan vanzelf wel. “

INGEZONDEN BRIEF

personeel 8Scanner • augustus 2014

Selda EskikoyICT beheerder/ontwikkelaar

“Ik heb geen achterwacht, maar ik houd als dat nodig is na werktijd wel mijn mail in de gaten. Bijvoorbeeld als we een nieuwe release in gebruik hebben genomen. Eigenlijk kijk ik, sinds ik een smartphone heb, altijd wel even naar binnenkomende mails. Wanneer er iets is waar ik op moet reageren, doe ik dat. Tijdens vakanties - vorig jaar nog - komt het ook wel eens voor dat er iets fout gaat met een applicatie wat ik alleen zelf kan oplossen. Dan bellen mijn collega’s op of ze sturen een mail. Als IT’er weet je dat dit kan gebeuren, dat hoort bij onze functie. Ik vind dat geen probleem. Als het maar niet te vaak voorkomt.”

Mark de Wall bedrijfsarts

“Ik deed het altijd wel; halverwege de vakantie mijn mail checken. Maar ei-genlijk vind ik dat tijdens vakanties de waarneming gewoon goed geregeld moet zijn. De afwezigheidsmelding in Outlook helpt hierbij, je kunt precies aangeven wie wat waarneemt. Op mijn afdeling werkt dit prima. ’s Avonds of op mijn roostervrije dag bereikbaar zijn, is voor mij geen probleem. Die flexibiliteit moet je wel hebben, vind ik. Maar in vakanties ben ik streng. Alleen mijn secretaresse heeft mijn privénummer en zij belt alleen bij echte calamiteiten. Ten tijde van de Mexicaanse griep is dat bijvoorbeeld gebeurd. Toen ben ik eerder teruggekomen.”

Alice ter Borgsecretaresse Team Topkader

“In de huidige tijd van smartphones, tablets en het nieuwe werken schuilt het gevaar dat werk en privé in elkaar overlopen. Zelf vind ik het belangrijk om die scheiding aan te houden. Alleen bij hoge uitzondering en als het echt nodig is, lees ik mail, maar ik probeer verder zoveel mogelijk werk en privé gescheiden te houden. Ik kom minimaal twee per week op de fiets naar het Erasmus MC en niets is zo heerlijk om op weg naar huis mijn hoofd leeg te maken en verfrist thuis te komen.”

Erwin Hethariamedewerker mobiele telefonie

“Voorheen werkte ik bij KPN en daar draaide ik bereikbaarheidsdiensten. Hier doe ik dat niet, al ben ik wel 24/7 bereikbaar. In deze organisatie werken veel mensen - bestuursleden, afdelingshoofden, managers - voor wie het cruciaal is dat ze beschikken over een mobiele telefoon. Qua frontoffice ben ik de enige medewerker die zorg draagt voor de mobiele communicatie. Sommige afdelingen en secretaresses hebben mijn mobiele nummer, zij kunnen mij bij calamiteiten altijd bellen. Ook als ik op vakantie ben, ja. Ik heb daar geen probleem mee, ik switch heel gemakkelijk tussen werk en privé. Overigens wordt er, bijvoorbeeld als ik ziek ben, wel opvang geregeld door de club van Eric Reij, coördinator Telecom. Daar ben ik blij mee, want ook al heb ik plezier in mijn werk en vind ik een dienstverlenende instelling belangrijk, eigenlijk heeft iedereen wel een back up nodig.”

Ruud Schouten chirurg afdeling Heelkunde

“Voor mij is er wel een grens. Op vakantie neem ik alleen mijn privé telefoon mee. Voor het ziekenhuis ben ik dan niet bereikbaar. Dat hoeft ook niet, want de afdeling is groot genoeg en mijn collega’s kunnen de eventuele proble-men oplossen. ‘s Avonds en in het weekend ben ik wel altijd bereikbaar. Ik opereer ook in het Havenziekenhuis en soms doet zich daar een specifiek probleem voor bij een van mijn patiënten. Als dat niet verholpen kan worden door de dienstdoende artsen, ga ik er naar toe en soms opereer ik mee. Dat is alleen als ik in Rotterdam ben. Mocht ik een weekendje weg zijn, kan ik niet komen. Wel ben ik ook in die situatie bereikbaar zodat ik telefonisch kan overleggen met mijn collega’s. Ik werk vijf dagen per week, tien uur per dag, dus mijn mail lees ik nooit ’s avonds of in het weekend.”

Altijd bereikbaar?Veel Erasmus MC’ers zijn permanent bereikbaar, ook na werktijd of tijdens

vakanties. Is dat eigenlijk wel zo slim? En waar ligt voor jou de grens? tekst: Anneke AAldijk, ellen BrAnd Beeld: levien Willemse

DE KWESTIE

Wat gebeurt er nou eigenlijk in je keel als je keelpijn hebt? Waardoor krijg je oorpijn? En hoe ontstaat een litteken? Wetenschapsjournalist Reanne van Kleef zoekt het uit. tekst: reAnne vAn kleef

Ook een vraag over een (alledaagse) medische kwestie? Mail ‘m naar nieuws@erasmusmc.nl

Stel jouw vraag!

Littekens

p de knie of onder de kin. Bijna iedereen heeft er na een on-besuisde actie in de kindertijd

wel een opgelopen: een litteken. Hoe ontstaan littekens en waarom wordt de ene wond wel een litteken en de andere niet?

Zonder wond geen litteken. Laten we daarom eerst eens doornemen wat een wond precies is. Volgens de leerboeken is een wond ‘een onderbreking van de continuïteit van het weefsel’. Een gat dus. Vaak wordt daarbij meteen aan de huid gedacht, maar ook binnenin het lichaam kunnen wonden (en littekens) ontstaan. Bijvoorbeeld bij een operatie. Han van Neck, onderzoeker op de afdeling Plastische en Reconstructieve Chirurgie, legt uit wat een litteken precies is: “Bij een litteken zit er niet meer dezelfde soort cel als er vroeger zat, maar cellen van een ander type. En hiermee een andere organisatie van het weefsel. Een open wond is gevaarlijk voor het lichaam en moet zo snel mogelijk worden gedicht. Ons repara-tiesysteem zorgt er daarom voor dat het omliggende weefsel snel en veel col-lageen produceert om het gat te sluiten. Dit vormt het witte littekenweefsel. Die snelheid van genezing is goed, want een open wond kan geïnfecteerd raken en aan een infectie kun je overlijden. Ten-minste, dat was vroeger zo toen we nog geen antibiotica hadden. Nu willen we eigenlijk liever dat een wond langzaam geneest en geen litteken achterlaat.”

Hoewel een litteken in sommige culturen als stoer wordt gezien, hebben de meeste mensen toch liever geen littekens. Gelukkig leiden ook lang niet alle wondjes tot een litteken. Van Neck: “Dat is van meerdere factoren afhan-kelijk. Diepe wonden zullen eerder een litteken achter laten dan oppervlakkige wonden. Geïnfecteerde wonden ook. Maar een schaafwond bijvoorbeeld, die geneest vaak littekenloos. Ook wonden waar geen spanning op staat laten min-der snel littekens achter. Daar wordt bij het hechten dan ook goed op gelet en wordt er soms liever met weefsellijm ‘gehecht’ dan met hechtdraad.”

Onderzoek in het Erasmus MCDe huid is een orgaan dat goed kan regenereren. Daarom is er bij een genezende huidwond ook lang niet altijd sprake van littekenvorming. Bij

andere organen is dat wel het geval en dat kan voor grote problemen zorgen. Dat is de reden dat er veel onderzoek wordt gedaan naar het mechanisme dat achter die regeneratie zit, ook op de afdeling Plastische Chirurgie. Van Neck:” Als we weten hoe dit proces in de normale huid werkt, kunnen we het op den duur misschien ook vertalen naar ‘probleemwonden’ en ander organen. Uiteindelijk willen we dat het lichaam zelf alle wonden kan genezen en celtype A weer netjes vervangt door celtype A en niet door weefsel dat littekens veroorzaakt.”

Menselijk leedUitvinden hoe regeneratie werkt is eigenlijk de heilige graal in zijn onder-zoeksgebied, vertelt van Neck. Maar er is een andere onderzoekslijn die hij ook heel belangrijk vindt. “Er zijn in Nederland duizenden mensen die last hebben van niet genezende wonden. Vaak is dit het geval bij mensen met een slechte doorbloeding, wat dikwijls weer samenhangt met diabetes. Het is dieptriest hoeveel menselijk leed dit veroorzaakt. Je ziet mensen met niet helende voetwonden bij wie uiteindelijk een deel van de voet of het been moet worden geamputeerd. Het is moeilijk om hier aandacht voor te krijgen. Dat is eigenlijk vreemd, want jaarlijks wordt er in de Europese Unie 20 tot 25 miljard euro uitgegeven aan de kosten van zorg voor niet genezende wonden. En dat zal alleen maar meer worden door het toenemende overge-wicht en de vergrijzing.”

Van Neck onderzoekt met zijn groep of bepaalde stoffen of therapieën de wondgenezing bevorderen. “Op deze manier onderzoeken we hoe we de genezing van chronische wondpatiën-ten kunnen verbeteren. Ook hiervoor geldt dat als je de biologie achter wondgenezing kent, je weer nieuwe handvatten hebt voor een mogelijke oplossing. Daar moet je wel out of the box voor durven denken.”

O

UITGEZOCHT

BE

ELD

: ES

th

Er

MO

rr

En

personeel9Scanner • augustus 2014

‘BOERE’VERSTAND

angzaam kwam daar verandering in, de computer en het internet veroverden een plaats in de

organisatie en op de afdeling. De brieven gingen niet meer via de post maar via de mail. En de telefoon ging van draadloos naar mobiel en veranderde in een smartphone. Al deze veranderingen zorgden ervoor dat we gemakkelijker en sneller met iedereen om ons heen contact konden maken. Ook thuis werden we verbonden met het werk. Zo konden we onze post en mail niet meer alleen op het werk lezen, nadat de bode langs was geweest, nee 24 uur per dag alle mail direct onder ogen. Wat een verbetering! Ook collega’s konden we elk moment bellen, zowel op het werk als thuis. Want de telefoon is altijd bij ons.

En zo ongemerkt, zonder dat we het ons echt bewust waren, vermengde werk zich met privé en vice versa. Altijd bereikbaar; wat een verbetering! Of toch niet?Want wat eerst zo gemakkelijk was, bedoeld om ons te ontlasten en om ons meer vrijheid te geven is voor sommigen van ons verworden tot een elektronische enkelband, een last. De vraag die je je kan stellen is: wil ik dat? Wil ik overal bereikbaar zijn voor mijn werk, wat zou er gebeuren als dit niet zo was, bestaat het Erasmus MC dan niet meer over een bepaalde tijd? Kunnen mijn collega’s niet meer werken als ik de mail niet binnen een dag beant-

woord? Ben ik een slechte werknemer (met alle consequenties van dien) als ik mijn mail buiten werktijd niet lees? Als ik mijn telefoon niet altijd en overal opneem of meeneem naar mijn afspraak naar mijn vrienden?Al deze vragen hebben te maken met het stellen van grenzen, en met verantwoordelijkheidsgevoel. Want is meer bereikbaar zijn, een scheve balans tussen werk en privé op den duur goed voor jou en daardoor goed voor de organisatie? Onderzoek heeft uitgewe-zen dat werknemers juist productiever zijn wanneer zij loskomen van hun werk. Dus andere dingen doen, zonder de continue verantwoordelijkheid en betrokkenheid. Door echt je werk op je werk te laten, je te ontspannen, blijf je scherper, alerter en heb je minder kans om in een burn-out te komen. Want juist de meest verantwoordelijke, betrokken werknemers lopen dit risico. En wat dan als je ziek wordt, wie moet jouw werk dan doen? Daarom, door het trekken van een grens, het zetten van een streep tussen werk en privé, houd je een betere balans waardoor je het langer volhoudt. Beter met minder zeg maar!

Marijke Veurink is personal coach bij de Erasmus MC-Zorgacademie. Herken je bovenstaande of wil je aan iets anders werken voor je persoonlijke ontwikkeling, neem dan contact op met m.veurink@erasmusmc.nl, toestel: 43865.

Oudere werknemers kunnen zich vast nog herinneren hoe het vroeger was. Bereikbaar was je met een semafoon, brieven - die werden getypt op een type-machine - verstuurde je per post. En de telefoon zat aan een draadje en stond of hing op een vaste plaats op je afdeling. Zelfs de hoorn zat vast met een draad! tekst: mArijke veurink-Boere

L

Loskomen van werk maakt productief

Dagelijks je mail checken in het weekend of tijdens de vakantie, nog even snel een telefoontje? Wie per-manent bereikbaar is, kan dit als druk ervaren maar het hoeft niet. ‘Dat is heel persoonlijk’, zegt bedrijfs-arts Tessa Kouwenhoven. tekst: ellen BrAnd

‘Keuze ligt bij medewerker’

oor alle ICT mogelijkheden zoals mobiele telefoons, tablets en laptops wordt het steeds

makkelijker om in de weekends en tijdens vakantie even wat losse eindjes weg te werken, een mail of sms te versturen of een artikel te schrijven. Zeker als die apparatuur ook nog eens door de werkgever verstrekt wordt, kan bij de medewerker een morele druk ontstaan daar ‘ iets’ tegenover te willen stellen. Veel hoger opgeleide Nederlanders werken door tijdens hun vakantie. Tweederde van hen is tijdens de vakantie gewoon bereikbaar voor het werk. Zeven van de tien checkt tijdens de vakantie zijn email. Voor ongeveer een op de vijf heeft het continu bereikbaar moeten zijn voor het werk buiten werktijd psychische gevolgen. Dit blijkt uit de nieuwste ICT barometer van Ernst & Young.

Even een sms’jeMaar die permanente bereikbaarheid geldt niet alleen voor hoger opgeleiden. Afhankelijk van het soort functie zijn ook anderen dat in meer of mindere mate. Hoe komt het dat het continu bereikbaar zijn voor de ene medewerker geen enkel probleem is en dat de ander een psychi-sche klachten door krijgt? Kouwenhoven legt uit dat dit alles te maken heeft met autonomie, het zelf kunnen regelen van het werk en hoe het contact is met col-lega’s en leidinggevende. “Medewerkers die het gevoel hebben dat de regie hen uit handen wordt genomen omdat ze zelf geen invloed hebben op het tijdstip en de locatie waar ze werken, kunnen uiteindelijk gezondheidsklachten krij-gen. Dan kan het als een enorme druk voelen als je mobiele telefoon ook in de vakantie aan moet staan omdat de baas altijd kan bellen of een mail kan sturen waar je op moet reageren.”

Er zijn ook mensen, die er juist veel ener-gie van krijgen als ze gebeld of gemaild worden op tijdstippen dat ze geen dienst

e etappetocht Tour for Life voor Artsen zonder grenzen wordt natuurlijk niet voor

niets een monstertocht genoemd”, zegt gynaecologisch oncoloog Ramon Smolders. Hij gaat op 31 augustus voor de eerste keer meedoen en 1.250 kilometer van Noord-Italië naar de Limburgse Cauberg fietsen. “Per dag doen we etappes van 110 tot 225 kilometer. Dat is al flink, maar de echte uitdaging zit ‘m in de 19.000 hoog-temeters: onderweg beklimmen we wielerklassiekers als de Alpe d’Hues, de Croix de Fer en de Col de la Madeleine. Ik heb alle bergen afzonderlijk al wel een keer beklommen, maar het is toch wel spannend om ze nu allemaal achter elkaar te doen.”

D

“D

hebben. “Het kan zijn dat iemand zich juist heel nuttig gaat voelen als het werk roept. Zij vinden ook dat een mailtje zo geschreven is en even een smsje om een collega uit de brand te helpen, is geen enkel probleem. Ze zien zelfs niet op tegen een collegiaal advies midden in de nacht.”

Heel persoonlijk Volgens Kouwenhoven is het dus heel persoonlijk hoe iemand die bereikbaar-heid ervaart. “Maar”, waarschuwt ze “zodra er een gevoel van stress ontstaat, is het tijd om er iets aan te gaan doen.” Tekenen van stress kun je volgens de bedrijfsarts bij je zelf herkennen, bij-voorbeeld als je je werk niet meer leuk vindt of als je langer tijd nodig hebt om bij te komen of het werk zelfs helemaal niet meer los kunt laten. “Dan is het tijd om eens na te gaan waar dat aan ligt. Sta bijvoorbeeld eens stil bij de tijd toen het nog wel goed ging. Waar kreeg je toen energie van?”Vervolgens is er maar één oplossing.

“Ga het gesprek met je leidinggevende aan, leg uit waardoor je werkdruk ontstaat. Als dat te maken heeft met bereikbaarheid buiten de dienstu-ren om, bekijk dan samen hoe het anders geregeld zou kunnen worden, bijvoorbeeld dat een collega tijdens je vakantie de honneurs waarneemt.” De leidinggevende mag er niet van uitgaan dat de medewerker tijdens vakanties en buiten afgesproken werktijden bereikbaar is. “Het is de keuze van de medewerker in hoeverre hij dit kan en wil.”

Steeds vaker zullen grenzen tussen werk en privé vervagen, zeker gezien de opmars van het ‘Nieuwe werken’. Toch zullen er, zegt Kouwenhoven, altijd medewerkers zijn die liever gewoon tijdens kantooruren achter hun eigen bureau zitten. “Het is heel goed om rekening te houden met ieders wensen en behoeften. Dat vergt management op maat, een mooie uitdaging voor leidinggevenden.”

Het is weer eens iets anders dan zes keer achter elkaar de Alpe d’Hues op: in acht dagen van Italië naar Nederland fietsen terwijl je onderweg ‘even’ alle grote Alpenreuzen bedwingt. tekst: Anneke AAldijk

Monstertocht voor baby’sHet team van Smolders bestaat uit twintig gynaecologen en gynaecologen in opleiding. “We zijn allemaal lid van de Vereniging Fietsende Gynaecologen Nederland, een vereniging die geld inzamelt voor goede doelen. De afgelo-pen jaren hebben we zelf al zes keer een sponsortocht georganiseerd, dit jaar doen we mee met de Tour for Life. Waarom? Een aantal collega’s heeft gewerkt voor Artsen zonder grenzen. Daarbij sluit het doel van deze vereniging mooi aan bij gynaecologische goede doelen zoals de verbetering van de verloskundige zorg in achterstandsgebieden.”

Sponsors gezochtSmolders en zijn team moeten tijdens de Tour for Life 33.000 euro bij elkaar fietsen. Dit bedrag is onder meer bestemd voor het terugdringen van kinder-sterfte. “Jaarlijks overlijden er bijna zeven miljoen kinderen jonger dan vijf jaar oud. Door het project ‘Baby zonder Grenzen’ heeft Artsen zonder Grenzen speciale aandacht

voor zwangere vrouwen en baby’s in crisis- en oorlogssituaties en maken zij in die situaties het verschil tussen leven en dood. Een groot deel van het bedrag is binnen, maar we zijn er nog niet. Het zou dus heel leuk zijn als collega’s uit

BE

ELD

: A

LAin

GiL

GO

nz

ALE

z

het Erasmus MC mij willen sponsoren!”Meer weten? Kijk op gynforlife.nl of stuur een mail naar r.smolders@erasmusmc.nl.

uitgelicht 10Scanner • augustus 2014

HoofdredactieFred Balvert

EindredactieAnneke Aaldijk

RedactieEllen Brand (tekst), Esther Morren (beeld)

Aan dit nummer werkten mee:Joyce de Bruijn, Jan Drost, Pieter Jeucken, Reanne van Kleef, Lisette Meilof, Vivienne Schiks, Marijke Veurink-Boere

FotografieAlain Gil Gonzalez, Levien Willemse

Illustraties - Djanko, Auke Herrema

Vertaling - Kirsten van Hasselt, Paul Rueckert

Vormgeving + DrukwerkcoördinatieDitems Media, MonnickendamKim Brinkkemper, Margriet Brinkkemper

Redactie-adresSector CommunicatieBurg. s’Jacobplein 51Postbus 20403000 CA Rotterdamnieuws@erasmusmc.nlOvername van artikelen uitsluitend in overleg met de redactie.

Onderwerpen?Idee voor een artikel? Mail naar scanner@erasmusmc.nl

Scanner is het maandblad voor medewerkers en studenten van het Erasmus MC. De volgende Scanner verschijnt op 5 september. Aanleveren kopij voor 15 augustus.

COLOFON

Erasmus MCBij het Erasmus MC werken zo’n 13.000 mensen die zich inzetten voor de drie kerntaken: patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek.

Niet leuker, wel makkelijker Leuker kunnen we het niet maken, wel gemakkelijker, aldus de Belastingdienst. Vandaar dat de overheid per 1 januari 2015 de werkkostenregeling (WKR) heeft ingevoerd. TeksT: PieTer Jeucken, ambTeliJk secreTaris Ondernemingsraad

eze regeling raakt aan een aantal terreinen waarop de Onderne-mingsraad instemmingsrecht

heeft. De Raad van Bestuur heeft daarom de Ondernemingsraad gevraagd in te stemmen met de manier waarop het Erasmus MC met deze regeling omgaat.

Administratieve rompslompWat is dat nu eigenlijk, de werkkosten-regeling? Omdat we allemaal werk-zaamheden verrichten voor de baas, ontvangen we een salaris. Een gedeelte daarvan dragen we af aan de fiscus. Echter, naast dat salaris ontvangen we nog wat extraatjes. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het kerstpakket, de Picknick in het Park, afdelingsuitjes, personeelsborrels of de fietsregeling. Voor de belastingdienst is dat allemaal loon en dus moet daar belasting over worden betaald. Voor de werkgever, het Erasmus MC in dit geval, betekent dat een veelheid aan fiscale regels en administratieve rompslomp. Daar komt met de WKR een einde aan. In de WKR krijgt de werkgever namelijk een vrije ruimte van maximaal 1,5 procent van de fiscale loonsom. Ofwel, 1,5 procent van de totale loonsom mag belastingvrij worden besteed aan extraatjes. Dat wordt op organisatieniveau afgerekend, dus niet individueel. De werkgever bepaald in zekere mate zelf welke extraatjes hij onder die 1,5 procent vrije ruimte laat vallen. Sommige zaken, zoals koffie, computers op de werkplek en arbozaken (denk daarbij bijvoorbeeld aan aangepaste stoelen e.d.) zijn overi-gens sowieso vrijgesteld. Over alles wat

buiten die vrije ruimte valt wordt 80 procent belasting geheven. Niet leuker dus, wel gemakkelijker.

VerdeelsleutelOp dit moment haalt het Erasmus MC die 1,5 procent niet. We geven minder aan extraatjes uit dan wettelijk gezien zou mogen. Er hoeven dus ook geen keuzes gemaakt te worden wat wel of wat niet onder de vrije ruimte valt. Pas wanneer een organisatie meer dan 1,5 procent van de loonsom aan extra’s uitgeeft ontstaat er een probleem. Immers, zaken die buiten de vrije ruimte vallen worden plotseling 80 procent duurder en het ligt voor de hand dat de werkgever dan nog eens achter zijn oren gaat krabben. Moet dat wel zo nodig? En juist op dit gegeven concentreert de instemming van de OR zich.

De Raad van Bestuur heeft aangege-ven een verdeelsleutel te hanteren: 0,5 procent vrije ruimte voor centrale uitgaven en 1 procent voor de thema’s. Deze verdeelsleutel wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld en centraal is daarbij leidend. Als de Raad van Bestuur bijvoorbeeld besluit volgend jaar een luxere Borrel in de Passage te organi-seren kan het gebeuren dat de thema’s minder belastingvrije ruimte toebedeeld krijgen. Overschrijding van de vrije ruimte door de thema’s wordt intern af-gerekend. De OR kan zich hier in vinden. Voorwaarde is wel dat de wijziging in de verdeelsleutel opnieuw ter instemming wordt voorgelegd.

Interessanter wordt het wanneer het

D

Erasmus MC als geheel die 1,5 procent overschrijdt of dreigt te overschrijden. De OR wil dan letterlijk medezeggen-schap over de keuzes binnen het geheel aan werkkosten. Wat valt binnen de vrije ruimte, wat valt er buiten, wat doen we nog wel, wat doen we niet meer. Ook wanneer deze keuzes normaal gesproken niet instemmingsplichtig zouden zijn.

SlordigIs dat alles? Nee. Om te voorkomen dat gebruiksgoederen die door de werk-

VAN DE OR

Herinrichting Wytemaweg> Herinrichting Wytemaweg, 2e fase.> Verwijderen middenberm. Tweerichtingsverkeer ongehinderd.

Medio augustus – oktober.> Totale planning herinrichting Wytemaweg - fase 1 t/m 4: tot juni

2015.

Bouwdeel West (1) > Afbouw, aanbrengen van wanden, leidingen.

Bouwdeel West (2)> Funderingswerkzaamheden, waaronder ijzerwerk vlechten en cement

storten. Opbouw trap- en liftkernen.

Bouw Radiofarmaca Productiefaciliteit> Terrein op Cb-00, onder Ingang 2 tot en met februari 2015.

Faculteit> Verbouwing en aanpassing Ee-26 voor bio-containment faciliteit tot

de zomer.

Gebouw Ca> Bouw nieuwe beddenwascentrale op Ca-0 met beddenwasrobot. Eind augustus: oplevering nieuwe beddenwasruimte en verhuizing

beddenwascentrale naar nieuwe ruimte.

Schuifplan H, Sv en A, Fase 3> Realisatie bronchoscopiekamer op H-10 Midden, verbouwing H-9

Midden tot en met begin september.> Half september: verhuizing Longziekten van Sv-1 en Sv-2 naar H-9

Midden.> Periode totale schuifplan maart - september.

Kijk voor meer informatie bij de rubriek ‘Werk in Uitvoering’ op intranet. Bij het ter perse gaan van dit nummer waren van een aantal projecten de exacte startdata niet bekend.

Ook afgelopen maanden bezocht de Raad van Bestuur weer een paar thema’s. Op donderdag 5 juni was het thema Diag-nostiek & Advies aan de beurt en op maandag 7 juli het thema Spoed, Peri-Operatief en Intensief. Kijk voor een uitgebreid (foto)verslag van beide bezoeken op intranet onder ‘Over de vloer bij…’

bE

ElD

: AlA

In G

Il G

On

zA

lEz

“En? Hoe ging het?” Mijn zoon haalt zijn schouders op. “Wel voldoende. Denk ik.” Hij heeft voor zijn herexamen het weekend onder dure begeleiding geblokt op scheikunde.

Ik hoop voor hem dat hij het haalt. Voor mijzelf ook. Het is de laatste kans om door te leren met studiefinanciering. Ik neem me voor om me toch maar vast in het nieuwe leenstelsel te verdiepen. Of, zoals ze het zo mooi noemen, het studievoorschot. Een slimme benaming, het klinkt als ‘we helpen je vooruit’, terwijl je bij een lening eerder denkt ‘je stort je in de schulden’. Niet voor niets waarschuwt de overheid zelf: ‘geld lenen kost geld’.

Als ik wat artikelen hierover heb gezocht en geprint, wordt al snel duidelijk wat natuurlijk te verwachten was: er zijn voorstanders en felle tegenstanders. Het was ook te verwachten dat studenten meestal tot die laatste groep behoren. Van overheidswege wordt alles in het werk gesteld om het positief te brengen: meer tijd om af te lossen, aflossingsvrije jokerjaren – wat dat ook mag wezen – en meer geld naar het onderwijs. Bij dat laatste haak ik al meteen af. Bij elk kabinet zijn er weer andere ideeën over hoe het onderwijs er uit moet zien, zodat ik het geloof in structurele verbeteringen allang ben kwijtgeraakt.

Daar tegenover staat wel simpelweg dat je geen geld krijgt, maar leent. Dát is pas klare taal. Stel, je bent zoon van een boerenfamilie in de Zeeuwse polder. Je wilt in Wageningen gaan studeren. Ook al heb je dan een Ov-kaart, reizen is geen optie, dus je moet op kamers. De basisbeurs, die je daarvoor had kunnen gebruiken, is vervallen. De nuchterheid die je van huis uit hebt meegekregen, leert je dat je weliswaar moet investeren, maar geen geld moet uitgeven dat je (nog) niet hebt. Wat doe je?Of als je een jarenlange studie tot medisch specialist wilt volgen? Het scheelt je minimaal toch ruim 1200 euro per jaar. Ik merk dat ik er, hoe meer ik erover lees, steeds kribbiger van wordt.

En dan, op een mooie woensdagmiddag komt het verlossende telefoontje: de vlag met boekentas mag worden uitgehangen! Alle artikelen over het studie-voorschot gaan resoluut de oudpapierbak in.

Esther Morren

Voorschot

Over de vloer bij thema’s

MORREN

gever worden verstrekt, zoals laptops, iPads en mobiele telefoons, als loon-kosten gelden, dient duidelijk te zijn dat ze te allen tijde eigendom blijven van het Erasmus MC. Medewerkers moeten daarvoor tekenen en het goed op een bepaald moment ook weer inleveren. Nu wordt daar nogal eens slordig mee omgesprongen. De OR vindt het prima dat de teugels hier worden aangehaald.

En tenslotte… stel dat de vrije ruimte niet helemaal wordt benut. Dat biedt de mogelijkheid om, zonder dat dit

extra kosten voor het Erasmus MC met zich meebrengt, nog iets extra’s voor de medewerkers te doen. Daarover wil de OR graag tijdig met de Raad van Bestuur in gesprek. Dat is dan weer niet gemakkelijker, maar wel leuker.

english11Scanner • augustus 2014

he Who’s Who guide was first introduced five years ago with the purpose of being able to find the

contact details of all employees quickly and easily. Initially, local administrators were responsible for filling in the details, but as of three years ago employees can enter their own details via ‘Mijn Erasmus MC’. According to Sebastiaan Vogel, telephony coordinator, this is not yet going as hoped. “We currently have 18,000 registrations, of which 30% have not been completed. We are unsure whether the details of the remaining 70% are up to date.” He feels that this really must change. “By the end of the year, we hope that 80 to 85 percent of the employees will have entered their details.” This should not only include telephone numbers, but also room numbers and building sections. “The

Doesn’t everyone want colleagues to be able to reach or find them? Thirty percent of all Erasmus MC employees, however, have not filled in the Who’s Who guide. TexT: ellen brand

T

Fill in your details!

Service Organization often makes use of targeted communications for users, for example, if there is a leak in a building section or a power supply failure. If these details are not included in the Who’s Who guide, the employee will not receive any information.”

Approaching colleaguesVogel: “We have once more contacted the local administrators. They will now take a controlling role and will be res-ponsible for informing their colleagues and confronting them if they fail to enter their details. In order to assist them, we will email them a status overview of their department every month.”

For those interested in finding out how they can enter or change their details, check the manual on the Service Portal on the intranet.

Why study at Erasmus MC?“During my master’s in Brazil, I had done a study on the renin-angiotensin system, a hormone system that impacts the renal and cardiovascular systems. I wanted to continue to do research in this field in Europe. I got on the internet and soon came in contact with Erasmus MC’s Professor Jan Danser, one of the global experts in this area.”

Why this particular subject?“I find it very interesting and there’s still so much more to research. Here I work with a stable form of the peptide Angiontensin-(1-7), a small part of a protein which is used in the treatment of myocardial infarction. This peptide is naturally produced in the kidneys, heart, and vessels. When the quantity is increased it can protect patients from breast cancer or diseases with cardiovascular effects such as fibrosis, thrombosis, arteriosclerosis and hypertension.”

Was it difficult to come here?“I had an interview with Jan Danser on Skype and the rest is history. I came here with a grant of the Dutch Heart Foun-dation. Because my grandparents are from Italy, I have two passports which came in handy with the formalities for a work permit. It is a lot more paperwork when you are not from the European Union so I used my Italian passport to get my work permit. So although I am Brazilian, I am here as an Italian (laughs).”

How long are you here for?“I came in 2011 and I will be finishing my PhD at the end of the year. Then I will go back to Brazil, hopefully get a position at a university in Sao Paulo and grow better. I will definitely keep working with Jan Danser and his research group from there and will just grab the opportunities that I can get so that someday, somewhere, I can have my own research group.”

Who would you like to sit next to on an a plane? “Besides Jan Danser, there are three more ‘gods’ in the field of the renin angiotensin system globally. One of them is Mohan Raizada, originally from India, but he has been working at the University of Florida for more than three decades. The second one is an Italian who also emigrated to the US, Carlos Ferrario, and the third one is an Argentinian who emigrated to Canada, Ernesto Schiffrin. If it was up to me, I would take a four seat row on that plane together with these men, myself somewhere in the middle of course.”

What do you worry about? “The situation in Brazil. On one hand economy is going well but on the other hand there’s a lot of corruption and crime going around because there is no good health or education system that can better people’s lives. It worries me for my fa-mily and friends. Prices are getting higher and higher because inflation is extremely high, houses are ridiculously expensive. It does not draw a pretty picture for the future of my country.”

Typically Bruno?“From my friends and colleagues I hear I am an easy going guy. My wife says I am a workaholic but I do not think so. I just want to finish what I started, no matter what time it is. But once I am home, I try not to work.”

Bruno Seva Pessoa comes from Campinas, a city close to Sao Paulo, Brazil. He came to the Netherlands with his wife Monica and their son Joao (4). A year ago they had Rosa. Bruno is 32 years of age and holds a PhD position at the department of Pharmacology. TexT: ViVienne schiks

WHO’S WHO

‘I am Brazilian, but I am here as an Italian’

The theme of this year’s Erasmus MC public lecture is: ‘Eliminating cancer: don’t give cancer a chance’. The speakers at this ninth edition of In Praise of Medicine will be Carol Greider and Stefan Sleijfer. These top researchers will take the attendees along on their quest for knowledge and personalized medicine. Prof. Carol Greider of the Johns Hopkins University in Baltimore won the Nobel Prize for Physiology or Medicine in 2009 for work that helps further our understanding of life and aging, of health and disease. This discovery could open possibilities for new cancer treatments. Prof. Stefan Sleijfer is head of the department of Medical Oncology at Erasmus MC Cancer Institute. He has published more than 140 scientific articles and is a member of the Scientific Council of the Dutch Cancer Society (KWF). During the public lecture he will advocate more personalized cancer treatment. A tailored approach can improve the effectiveness and prevent unnecessary interventions.

Number 1 cause of deathCancer is the most common cause of death in the Netherlands. More than 100,000 people are diagnosed with cancer every year and this figure increases by 3% per year. Fortunately the number of people recovering from cancer is increasing, and also an increasing number of people with cancer live longer. But there is much room for improvement.

RegisterThe public lecture In Praise of Medicine will be held on Friday 3 October 2014, starting at 2:30 pm. You can register for the lecture via www.lofdergeneeskunst.nl (Eb)

Linda Joosse, MD and research master’s student at Infection & Immunity has been awarded the Prof. Bruins prize, an award Erasmus University Rotterdam grants to a research master’s student who has achieved an excellent academic record and demonstrated outstan-ding research qualities.

The prize consists of a monetary prize of € 4,500 for the benefit of a period of study abroad. Joosse (25) will receive the award during the opening of the academic year in the presence of King Willem Alexander. (VS)

Nobel Prize winner at In Praise of Medicine

Prof. Bruins prize for Erasmus MC student

UMCs good for the economyEveryone knows that the cost of healthcare is high. But the fact that the UMCs in the Netherlands boost the economy by € 20 billion and support more than 200,000 jobs is news. This information was recently published by the Netherlands Federation of University Medical Centers (NFU).

The NFU commissioned the Scottish economic consultancy BiGGAR Economics to make these calculations. The agency studied the economic impact of the public role of the eight UMCs in the Netherlands – integrating patient care, scientific research, education and training.

It concluded that the UMCs have a very healthy impact on our society from an economic point of view. The study shows that the expenditure on solving medical issues generates a multitude of business activities for our economy. To obtain these figures BiGGAR did not restrict themselves to people on the payroll. UMCs also generate extra jobs and foreign investments in the region. Students contribute to the economy, as do, for example, UMC conference visitors. Furthermore, UMCs often collaborate with trade and industry and account for tens of thousands of jobs arising from licenses, spin-outs and collaboration in research.

Erasmus MC has the greatest impactAccording to the report, Erasmus MC has the greatest impact on the economy with € 3.8 billion in Gross Value Added (GVA) and 40,600 jobs. This means that for every euro generated directly by Erasmus MC, €4.58 was generated for the Dutch economy and every direct job created a total of 4.15 Dutch jobs.Maas-tricht UMC has the lowest impact, but still accounts for nearly € 2 billion. (Eb)

More than six thousand employees enjoyed a Picnic in the Park on Tuesday 17 June. Seventeen-hundred picnic baskets were distributed during the fifth edition of this annual event. Please see the intranet for more pictures of all the fun.

Picnic big success

bE

ElD

: A

lAIn

GIl

GO

nz

AlE

z

bE

ElD

: A

lAIn

GIl

GO

nz

AlE

z

Scanner • augustus 2014

12mensen

Maandelijks sluit het Erasmus MC nieuwe medewer-kers in de armen. Scanner stelt telkens iemand voor. Van harte welkom, Anja Schouten (50), receptioniste Erasmus MC-Sophia. TeksT: ellen Brand

‘Werken is heel belangrijk’

Sinds 1967 zijn er op de medische faculteit maar liefst 4.022 proefschriften verschenen. Het leeuwen-deel daarvan (3.933) is inmiddels gedigitaliseerd en toegankelijk gemaakt voor het publiek. En dat ging ge-paard ging met veel bloed, zweet en tranen, vertelt ICT medewerker Ferry Been. TeksT: ellen Brand

Stukje tuin of balkon over? Rachel Nouwen maakt er graag gebruik van. Voor haar bijen. TeksT: anneke aaldijk

Reuzenproject in bieb

Bijen zoeken tuin

WELKOM

GESPOT OP PRIKBORD

ze kan helpen om de weg te vinden.”

KlussenSchouten heeft samen met haar man Serge twee kinderen, dochter Mattia van 22 en zoon Lex van 16. Beiden wonen nog thuis. Haar vrije tijd gebruikt ze vooral om in en rond het huis te klussen en om te sporten. “Vooral spinnen en fietsen vind ik heerlijk. ”

be

eld

: AlA

in G

il G

on

zA

lez

be

eld

: AlA

in G

il G

on

zA

lez

be

eld

: AlA

in G

il G

on

zA

lez

et College van Bestuur van de universiteit verplichtte in 2002 de faculteiten om alle academische

geschriften zoals artikelen en promoties te archiveren in Repub, het repository van de Universiteits Bibliotheek. Het idee daar achter was dat al wetenschappelijke uitkomsten meteen zichtbaar worden voor het publiek.

MonnikenklusBeen ging datzelfde jaar nog van start met zijn reuzenproject. “Alle publicaties vanaf 1967 tot 2002 heb ik met de hand

e projectmedewerker Digitaal op Koers is sinds kort imker. “Ik ben op dit moment nog

bezig met de cursus. In oktober doe ik examen. Waarom ik dit naast mijn werk in het Erasmus MC ben gaan doen? Ik ben een natuurliefhebber en het liefst altijd buiten. Ook wil ik op deze manier graag een steentje bijdragen aan het herstel van de bijenpopulatie. Het gaat namelijk niet zo goed met de bij. Dat komt onder meer door virussen, door het gebruik van bestrijdingsmiddelen en omdat de biodiversiteit afneemt. Daardoor kunnen ze geen voedsel meer vinden. Inmiddels hebben wij zelf twee bijenkasten in de tuin staan, een paar bij een collega uit het Erasmus MC die een stukje grond beschikbaar heeft gesteld én twee bij een tuinder die kweekt voor

chouten betrad al op jonge leeftijd de arbeidsmarkt. Op haar zeventiende startte ze

als administratief medewerker bij de gemeente Rotterdam, waar ze zeventien jaar gewerkt heeft. Daarna besloot ze in verband met de komst van haar twee kinderen parttime te gaan werken als juridisch secretares-se op een advocatenkantoor. Totdat ook voor haar de recessie toesloeg en ze haar baan kwijtraakte. Ineens werd het heel lastig voor Schouten om weer aan het werk te komen.

BlijVia via hoorde ze over de functie in het Erasmus MC en zo rolde ze erin. “Ik ben hier echt ontzettend blij mee, werken is voor mij erg belangrijk. Niet alleen vanwege het contact met collega’s en patiënten maar ook omdat je dan een serieuze dag-invulling hebt. Op mijn leeftijd heb ik echt nog geen zin om thuis te gaan zitten.”

Nog nooit eerder was ze in het Erasmus MC, maar nu ze hier rondloopt valt het haar op hoe groot en soms verwarrend het kan zijn voor patiënten. “Soms lopen ze wel een half uur te dwalen, ze worden steeds nerveuzer omdat ze bang zijn hun afspraak te missen. Er hangen natuurlijk wel bordjes, maar die zien mensen op dat moment gewoon over het hoofd. Ik vind het heel fijn dat ik

Meer weten? Stuur een mail naar r.nouwen-vanvondel@erasmusmc.nl.

H

d

S

moeten digitaliseren. In 1967 waren er twee proefschriften, per volgend jaar liepen de aantallen op en in 2002 waren dat er 106. Daar ben ik ongeveer drie jaar mee bezig geweest; ik deed er gemiddeld tien per dag afhankelijk van mijn andere werkzaamheden. De laatste twaalf jaar leveren de meeste promovendi de proefschriften digitaal aan en heb ik er minder werk van. Maar sommige proefschriften ontvang ik alleen maar op papier. Die snijd ik open en ik verwijder de lijmresten. Vervolgens voer ik de pagina’s in de papierfeeder en laat ze dubbelzijdig scannen. Dat kost ongeveer tien minuten voor tweehonderd pagina’s. Maar daarna moet ik ze nog helemaal bewerken en indexeren zodat de hele tekst doorzoekbaar wordt.”

EmbargoEn dat is nog niet alles. Bijna alle proefschriften bestaan tegenwoordig uit artikelen die ooit ergens in tijdschriften gepubliceerd werden. Daar zitten ook wel eens artikelen tussen die nog niet gepubliceerd zijn en daar rust soms een embargo op. “Ik zorg er dan voor dat het proefschrift wel in Repub staat maar dat het ongepubliceerde artikel niet zicht-baar is. Op het moment dat het embargo eraf is, wordt het meteen zichtbaar.”

de voedselbank. Maar we willen graag nog verder uitbreiden.”

9 m²Vandaar Nouwens oproep op het intranet Prikbord. “In principe kan iedereen die een stukje tuin of balkon over heeft, een bijenkast plaatsen. De tuin hoeft niet groot te zijn, je hebt maar zo’n drie bij drie meter nodig. Wel is het van belang dat er genoeg planten en bloemen in de omgeving te vinden zijn. Een woonwijk is wat dat betreft ideaal. En het is natuurlijk wel belangrijk dat we de kast zo kunnen plaatsen, dat niemand er last van heeft. En dat wij er bij kunnen om de kast te kunnen openen.”

Onderhoud Voor wie een bijenkast overweegt: Nou-wen en haar man nemen de zorg van het bijenvolk op zich. “In de maanden april, mei en juni zullen we wekelijks of om de week even langskomen voor een controle. In juli, augustus en september is dit eens per drie weken. Buiten deze

Dat hij dit werk allemaal niet voor niets gedaan heeft, blijkt wel uit het feit dat er enorm veel artikelen uit Repub vanuit de hele wereld worden gedownload. Dankzij Google Scholar waar alles van Repub in staat, kan dit met een druk op de knop. Soms wel meer dan driedui-zend keer per dag. Jasper Opdecoul die verantwoordelijk is voor de software van Repub legt uit dat Amerika het vaakst artikelen downloadt, op de voet gevolgd door Nederland en Duitsland. “Maar vlak ook China en India niet uit, die staan op plek vier en vijf. Het voordeel is ook dat alle artikelen nu zichtbaar zijn en dat wetenschappers niet per se in gerenommeerde tijdschriften hoeven te publiceren om dat doel te bereiken”. “Maar”, voegt hij er aan toe “als ze wel publiceren, plaatsen wij in Repub de auteursversie”

45 jaar in dienstBeen werkt hier vanaf zijn vijftiende en dat betekent dat hij al 45 jaar een trouwe werknemer is. Hij heeft zijn monniken-werk met veel plezier gedaan. Als het aan hem ligt, tekent hij nog wel vijf jaar bij.

periode komen we veel minder, in de winter zal er nauwelijks onderhoud nodig zijn.”Om het een beetje behapbaar te houden, zoekt Nouwen overigens wel tuinen en terrassen in een straal van zo’n tien kilometer rond haar woonplaats Hendrik-Ido-Ambacht.

Geen overlastWie een paar vierkante meter tuin beschikbaar wil stellen, hoeft niet bang te zijn zwermen irritante bijen in de tuin of op het terras te krijgen. “Ook al zitten er duizenden bijen in één kast, je hebt in principe geen enkele last van een bijenvolk”, weet Nouwen uit ervaring. “Het gebied waarin ze vliegen beslaat zo’n drie kilometer. We hebben zelf nauwelijks meer bijen in de tuin dan voorheen.”Veel mensen weten niet, zegt Nouwen, dat er een groot verschil is tussen bijen en wespen. “Wespen zijn roofdieren die je lastigvallen, maar bijen zijn alleen gefocust op bloemen. Ze komen niet op mensen af. Bovendien sterven bijen als ze steken. Dat zullen ze dus alleen in uiterste noodzaak doen.”