WELL-BEING

VAN ETEN OM TE LEVEN NAAR LEVEN OM TE ETENDe functie van voedsel is eigenlijk heel sim-pel: het is de brandstof voor de ‘fabriek’ die ons lichaam is. In principe moet voedsel niet meer doen dan energie leveren. De laatste honderd jaar is er echter veel veranderd. Eten is een emotionele ervaring geworden. We eten omwille van het genot, als belo-ning, als troost, noem maar op. Nooit eer-der werd er zoveel over voeding gepraat, geschreven en gedebatteerd. Nooit eerder hadden we zoveel informatie ter beschik-king. En dat is nu precies het probleem. We weten niet meer hoe we met die informatie moeten omgaan, wat we moeten geloven en wat niet. Precies hetzelfde geldt voor voedingssupplementen.

TEKORT OF OVERDAAD?Zoals de naam suggereert, zijn supple-menten een aanvulling op onze voeding. Wanneer we vermoeden dat we een tekort hebben aan bepaalde voedings-stoffen, vitamines en mineralen, doen we vaak lukraak een beroep op supple-menten. We gaan met z’n allen pilletjes slikken onder het mom ‘baat het niet dan schaadt het niet’. Maar is dat wel zo verstandig? Wellnessplus sprak met twee voedingsspecialisten en polste naar hun visie op supplementen.

Volgens Frans de Jong, gerenommeerd Nederlands voedingsexpert en auteur van onder andere het lijvige boek Ons Voedsel (2008, Fontaine Uitgevers BV), zijn voe-dingssupplementen totaal overbodig in een gezond en gevarieerd dieet. “Supplemen-ten hebben alleen nut als we niet voldoende vitamines, mineralen en essentiële vet- en aminozuren binnenkrijgen via onze voe-ding. Fabrikanten van supplementen doen aan volksverlakkerij. Ze willen ons laten ge-loven dat we supplementen nodig hebben, terwijl het gewoon big business is.”

Reinhard Verlinden, voedingsdeskundige en auteur van het boek Nutricijnen, zin en

onzin van vitaminen en supplementen (2011, Standaard Uitgeverij),

is genuanceerder. “We

Ooit was onze relatie met voedsel heel simpel. Het was letterlijk een zaak van leven of dood. Hoewel er wereldwijd elke 3 à 4 seconden nog iemand sterft van de honger, worden we in onze contreien met een heel ander probleem geconfron-teerd. We worden overspoeld door een overdaad aan voeding, een keur aan onbekende en nieuwe producten. Tekst: Peggy Van der Auwera

Hoe (on)gez nd zijn voedingssupplementen?

ALEN

A BR

OZO

VA/S

HUT

TERS

TOC

K.C

OM

leven in een geïndustria-liseerde samenleving boor-devol stress en andere factoren die ons uit ons natuurlijke evenwicht halen. De kwaliteit van ons voedsel gaat achteruit door vervuiling van water, lucht en bodem. Zelfs wanneer we ons aan een uitgeba-lanceerd voedingspatroon houden, zullen zich vroeg of laat tekorten voordoen.”

TEGENGESTELDE STREKKINGENBeide experts zijn het er dus over eens dat supplementen nuttig kunnen zijn in geval van tekorten. Echter, volgens Reinhard Ver-linden zijn die tekorten er vandaag per de-finitie. “Onze veranderde levensstijl, de ge-industrialiseerde landbouwmethodes, ons gebrek aan beweging, het overmatig ge-bruik van medicijnen, dragen er allemaal toe bij dat ‘gezonde’ voeding alleen niet meer volstaat.” Niet zo volgens Frans de Jong: “In Nederland bestaat er al een hele tijd discussie tussen voor- en tegenstanders van supplementen. Ik sluit mij aan bij de visie van het Voedingscentrum. De meeste mensen hebben geen voedingssupplemen-ten nodig. Ze krijgen voldoende voedings-stoffen binnen door gevarieerd te eten vol-gens de schijf van vijf.“

WAT ZEGT DE WET?Voedingssupplementen zijn voedingsmid-delen in voorgedoseerde vorm. Ze hebben vaak het uiterlijk van medicijnen maar vallen onder de noemer ‘voeding’ en worden ge-controleerd door de Federale Overheids-dienst Volksgezondheid (in Nederland de Voedsel en Waren Autoriteit). Ze moeten voldoen aan dezelfde re-glementering als voedingsmidde-len. Op de website van de FOD lezen we: “Het is bij wet verboden om aan supplementen bepaalde eigenschappen toe te schrijven ter voorkoming, behandeling of

genezing van ziekten alsook toespelingen op dergelijke eigenschappen te beweren of te suggereren dat een evenwichtige en gevarieerde voeding in het algemeen geen passende hoeveelheden aan nutri-enten kan bieden.” Op diezelfde website (www.health.belgium.be) staat een lijst van beweringen die wél zijn toegelaten.

WE WILLEN GELOVENIn de wereld van de film en de literatuur wordt soms de term ‘the willing suspension of disbelief’ gehanteerd. De lezer of kijker beseft weliswaar dat de voorgestelde we-reld niet echt is, maar toch gaat hij hem beschouwen alsof hij echt is. Iets gelijkaar-digs doet zich voor met betrekking tot de beweringen en marketingboodschappen van voedingssupplementen. We verliezen onze kritische houding en laten ons inpak-ken door de beloftes. En dat kan gevaar-lijk zijn. “Synthetisch gemaakte nutricijnen zijn goedkoper dan hun natuurlijke variant. Goedkope supplementen die makkelijk verkrijgbaar zijn, zijn vaak van mindere kwaliteit. Hun samenstelling is anders dan die van natuurlijke voedingsstoffen en hoogwaardige supplementen. In sommige gevallen zijn ze gewoon overbodig en

worden ze door het li-chaam afgescheiden via de

urine. Je kunt net zo goed je geld weggooien. In andere gevallen kunnen ze meer kwaad doen dan goed, vooral wanneer de doseringen niet worden nage-leefd”, aldus Reinhard Verlinden.

Frans de Jong beaamt dit: “Hoewel het me-rendeel van de supplementen die vrij ver-krijgbaar zijn niet schadelijk zijn, is het in sommige gevallen toch opletten geblazen. Er zijn aanzienlijke kwaliteitsverschillen tus-sen de aangeboden producten, onder an-dere door het verschil in productiemethode en herkomst van de stoffen. De synthetische vorm van vitamine E bijvoorbeeld, is min-der effectief dan de natuurlijke variant. “

WEG ERMEE DAN MAAR? Niet noodzakelijk. Wanneer wetenschap-pelijk is aangetoond dat je lichaam effec-tief bepaalde tekorten heeft, is het verstan-dig om die tekorten aan te vullen. Als je er niet in slaagt dat via voeding te doen, kan een supplement die taak op zich nemen. Laat je in ieder geval altijd adviseren door een arts of diëtist en ga niet zelf aan de slag. Geef de voorkeur aan hoogwaardi-ge supplementen van natuurlijke herkomst en volg nauwlettend de dosering op. Een supplement is en blijft een aanvulling op, geen vervanging van.

79wellnessPLUS

SHAW

N H

EMPE

L/SH

UTTE

RSTO

CK.

CO

M