Voeding en verteringVoedingsmiddelen en voedingsstoffen

Voedingsmiddelen en voedingstoffenWat je eet of drinkt = voedingsmiddelVoedingsmiddelen bevatten voedingsstoffenPlantaardige voedingsmiddelen ook

voedingsvezel (cellulose)= ballaststoffen darmwerking+ stoelgang

Voedingsstoffen:Eiwitten of proteïnenkoolhydratenVetten of lipidenWatermineralen zouten en vitamines

Functies van voedingsstoffenBouwstoffen:

In je lichaam bij vorming van cellen en weefsels Groei en ontwikkeling van lichaamVervanging afgestorven cellen Herstel van verwondingen

Brandstoffen:Dissimilatie energieArbeidLichaamstemperatuurGroei OntwikkelingHerstel

Eiwitten of proteïnenEiwitten : opgebouwd uit groot aantal gekoppelde aminozuurmoleculen -> in verteringsstelsel gesplitst in afzonderlijke aminozuurmoleculen.

dissimilatieVia bloed naar organen weer aan elkaar gekoppeld in specifieke

volgorde voor mens = eiwitsynthese 20 ≠ aminozuren

8 essentiële aminozuren ( moeten in voedsel voorkomen) 12 niet-essentiële aminozuren

Functie: Belangrijke bouwstoffen (bestanddelen van cytoplasma, membranen, kernplasma

tussencelstof) Enzymen Hormonen Transporteiwitten (hemoglobine)

Worden niet opgeslagen !

als niet gebruikt? gedissimileerd ammoniak in lever ureum

koolhydratenGroepen:

monosachariden, disachariden en polysacharidenFunctie:Belangrijke brandstoffen in lichaam 1g 17kJ

energieTe veel : opgeslagen in lichaam glycogeen ( lever en spieren) vet onderhuidse bindweefsel of rondom organen

Bouwstoffen: DNA deoxyriboseCelmembraan: koolhydraatketens

vettenBrandstoffen :

1g vet 38 kJ energie Onverzadigd vetzuur verzadigd vetzuur

Te veel vetten opgeslagen onder huid en rondom organenOnder huid : warmte-isolerende functie

Bouwstoffen fosfolipiden in membranen

gevolgen van te veel vet

jaar

waterMens : 60% uit waterBouwstof

Oplosmiddel voor allerlei stoffen (mineralen, ….)Transportmiddel (bloed) voor hormonen voedingsstoffen

Regeling lichaamstemperatuur zweten verdamping

Verlies water : ademhaling, zweten, urine, ontlasting

Aangevuld door water dat uit dissimilatie ontstaatEten en drinken groenten en fruit

Plots veel water verliezen kan levensgevaarlijk zijn

mineralen Bouwstoffen Kleine hoeveelheden

Calcium (Ca) skelet , Natrium (Na), kalium(K), chloride (Cl) celvocht, osmotische waarde en

zenuwgeleiding IJzer (Fe) hemoglobine Fosfor (P) DNA, ATP

Spoorelementen (zeer geringe hoeveelheden) Jodium (I) schildklier Fluoride (F) gebit Zink zwavel (S) Koper Chroom Selenium Mangaan Molybdeen